Конституциялық заңдар
ҚЫЛМЫСТЫҚ ІC ЖҮРГІЗУ ҚҰҚЫҒЫ КӨЗДЕРІНІҢ ҰҒЫМЫ
Құқық көздері, түрлі құқықтық актілер, құқық
Қазақстан Республикасы өткеріп жатқан өтпелі кезеңге
Құқық көздерінің гетерогендігі ұлттық құқық жүйесінің
заңдардың өтпелі кезеңде (мемлекеттік құрылымдардың межеленіп
бұрын қолданылған құқық көздерінің жойылуы немесе
жаңа құқық көздерінің қалыптасуы;
бір бөліктерде ұлттық құқық қалыптасуы процесінің
құқықта рецептуралық феноменнің байқалуы (яғни басқа
Құқық көздерінің жай-күйінің осы және басқа
Сонымен бірге ұлттық құқықтың пайда болуы
"Қылмыстық іс жүргізу құқық көзі" деген
Құқық көзінің мәнін салалық құқыққа (бұл
Сонымен бірге қылмыстық іс жүргізу құқығының
Қылмыстық іс жүргізу құқығының доктриналық және
1) ғылыми, доктриналық түсініктеме құқық көздерінің
2) қылмыстық іс жүргізу құқығының көздері
Қазақстан Республикасының Конституциясы;
Конституциялық заңдар;
—Қазақстан Республикасының Қылмыстық іс жүргізу кодексі;
Қазақстан Республикасы қатысушынары болып табылатын халықаралық
Конституциялық Кеңестің қылмыстық сот ісін жүргізу
Жоғарғы Соттың қылмыстық сот ісін жүргізу
3) қылмыстық сот ісін жүргізудің құқықтық
Келтірілген арақатынас мынаны білдіреді:
1) Іс жүргізу құқығына қатысты заңдылықты
саланың заңмен қазіргі орнықтырылуы қажетті құқық
салалық заңдар Қазақстан Республикасындағы құқық көздері
Мұнымен бірге, біздің ойымызша, құқық көзі
Осы доктриналық пікірді негіз ретінде ала
Қылмыстық ізге түсу органдарының қылмыстық сот
Қолданылып жүрген құқықтың конституциялық деңгейде регламенттелуін
Қылмыстық іс жүргізу құқығы көздерінің түрлерін
Заңдар өз тарапынан мына деңгейлерге бөлінеді:
Бірінші деңгей Қазақстан Республикасының Конституциясында көрсетілген.
Қылмыстық іс жүргізу құқығының көзі ретінде
—конституциялық ережелердің іс жүргізу қызметіне реттеуші
— бір қатар конституциялық нормалардың мәтіні
— Қазақстан Республикасының Конституциясы адамның негізгі
Екінші деңгей конституциялық заңдарды, сондай-ақ Қазақстан
Қылмыстық іс жүргізу құқығының көздері ретінде
конституциялық заңдардың Қазақстан Республикасының Конституциясына сәйкес
Қазақстан Республикасы Конституциясының ережелерін конституциялық заңдардың
- конституциялық заңдар нормаларының реттеуші әсерін,
конституциялық заңдардың салалық құқыққа, соның ішінде
конституциялық заңдарда және тікелей қылмыстық іс
— құқық көздерінің тұтас нысандары шегінде
Маңыздылығы, құқық көздерінің иерархиясында алатын орны
Үшінші деңгейде тікелей қылмыстық іс жүргізу
Төртінші денгейде Қазақстан Республикасының басқа қылмыстық
Бесінші денгейге Қазақстан Республикасының өзге заңдары
Қазақстан Республикасының қылмыстық іс жүргізу құқығының
— Қазақстан Республикасы Президентінің "Қазақстан Республикасының
- Қазақстан Республикасы Президентінің "Қазақстан Республикасының
— Қазақстан Республикасы Президентінің "Қазақстан Республикасының
—1995 жылғы 5 желтоқсанда қабылданған "Адвокаттық
— 1993 жылғы 13 қаңтарда қабылданған
- 1994 жылғы 15 қыркүйекте қабылданған
— 1994 жылғы 15 кыркүйекте қабылданған
Қазақстан Республикасының басқа заңдарында көрсетілген қылмыстық
"Қазақстан Республикасының Шеқара әскерлері туралы" заңның
"Адвокаттық қызмет туралы" заңда қылмыстық сот
Қылмыстық іс жүргізу қызметін реттейтін халықаралық-құқықтық
Өзге заңдар мен халықаралық-құқықтық актілерде көрсетілген
Қылмыстық іс жүргізу құқығы көздерінің екінші
Қаралып отырған класта 3 деңгей бар.
Бірінші деңгей Қазақстан Республикасы Президентінің бүкіл,
Мәселен, Қазақстан Республикасы Президентінің "Қылмысқа қарсы
Қылмыстық іс жүргізу құқығының көздері ретіндегі
Осы кластағы көздердің үшінші деңгейі —
Сонымен, қылмыстық іс жүргізу құқығының көздері
салалық құқық жүйесі мен құрылымы;
қылмыстық іс жүргізу құқығының мазмұны;
кездер (кластар, класс шегіндегі деңгейлер) арасындағы
қылмыстық сот ісін жүргізуге байланысты пайда
Жоғарыда аталған жай-жапсарлар кешенін айыптау:
қылмыстық іс жүргізу құқығының көздерін көздерге
нақты құқық нормаларын қолдануға уәкілетті орган
- құқық қолдану функциясын жүзеге асыру
Бұдан бұрын аталған екі жағдайдың мәні
азаматтардың заңды құқықтары мен мүдделерінің сақталуын
қылмыстық іс жүргізу құқығын жетілдіру мен
ҚЫЛМЫСТЫҚ ІC ЖҮРГІЗУ НОРМАЛАРЫ. ҰҒЫМ, НЕГІЗГІ
Құқық нормасы дегеніміз — өзге нормалармен
Қылмыстық іс жүргізу қызметінің егжей-тегжейлі регламентациясы
Алайда Конституция ережесінің ҚІЖК шеңберінде бұлайша
Сонымен, Конституция нормаларының тікелей қолданылуы заңның
Қазақстан Республикасы Конституциясының ерекшелігі -оның жекелеген
Іс жүргізу мәселелерінің Конституция деңгейінде осылайша
Қылмыстық іс жүргізу нормасының ерекшелігі —
Қылмыстық іс жүргізу нормасын басқа құқық
Бірінші белгі. Қылмыстық іс жүргізу құқығында
Бұл белгі қылмыстық іс жүргізу құқық
Рұксат ету, орнату секілді емес, құқық
Қылмыстық сот ісін жүргізуде процесс ресми
Заңдылықты қадағалау құралы болып табылатын рұқсат
Сонымен бірге әдет-ғұрыптар сот ісін жүргізу
Екінші белгі. Қылмыстық сот ісін жүргізуде
Мәселен, ҚК-тің әрекетке баға берілетін бабы
Қаралып отырған белгі жеке-дара сипаттағы қылмыстық
Үшінші белгі. Қылмыстық іс жүргізу қатынастарына
Міндеттілікке саралау сипаты тән. Тергеушінің шақыртуы
Бұл белгі қылмыстық сот ісін жүргізуге
Төртінші белгі. Жекелеген нормаларға тән факультативтілік
Заңда іс жүргізу қарекетін тандау құқығы
Бесінші белгі. Қылмыстық процеске қатысушылардың іс-кимыл
Бұл белгі заң нормадарында орнықтырылған іс-қимыл
Алтыншы белгі. Қылмыстық іс жүргізу нормасының
Бұл белгі мынадан көрініс табады:
а) қылмыстық іс жүргізу қатынастарына қатысушылардың
ә) қатынасқа қатысушы бірінің құқығы басқа
Кез келген қылмыстық іс жүргізу нормасының
Қылмыстық іс жүргізу нормаларының негізгі түрлері
Қылмыстық іс жүргізу нормалары өз нұсқамаларының
1. Белгілі бір іс-әрекетке тыйым салатын
ҚІЖК-тің қылмыстық процесс принциптеріне арналған баптары,
Тыйым салатын нормалар процеске қатысушылардың құқықтары
Осы және өзге тыйым нормалары жеке
2. Белгілі бір іс-қимыл тікелей белгілейтін
Мысалы, Қазақстан Республикасы Президентінің "Қазақстан Республикасының
Осындай міндеттеуші нормалар Қазақстан Республикасы Президентінің
Міндеттеуші нормалар Қазақстан Республикасы Президентінің "Қазақстан
ҚІЖК-інде орнықтырылған міндеттеуші нормалар сот ісін
Ұйғарушы немесе міндеттеуші нормалардың маңызы заң
3. Белгілі бір жағдайлардың қалыптасуына байланысты
Нормалардық осы түрінің мысалы ретінде ҚІЖК
Мұндай нормалар қылмыстық іс жүргізу құқығының
Нормалардың бұл түрінің маңызы айтарлықтай зор:
4. Құқық қатынасына басқа қатысушының келісімі
Қылмыстық іс жүргізу заңында ондай нормалар
Осы түрдегі нормалар жалпы алғанда қылмыстық
5. Өкілетті адамның ұйғарымы бойынша белгілі
ҚІЖК-тің 391-бабы сондай норма болып табылады,
Мұндай диспозиция ҚІЖК-тің 315-бабында бар, онда
Нормалардың осы түрінің мәні—құқық қатынастарына қатысушылардың
6. Көптеген тергеу-сот іс-әрекеттерін жүргізу ережелерін,
Мұндай нормаларға ҚІЖК-тің мына баптары жатады:
Қылмыстық іс жүргізу заңында техникалық нормалар
Нормаларды нұсқауларының тиянақтылығына қарай жіктеумен қатар
нақты белгіленген — бұл іс жүргізу
салыстырмалы түрде белгіленген — нұсқауларды орындау
ҚЫЛМЫСТЫҚ ІC ЖҮРГІЗУ НОРМАСЫНЫҢ ҚҰРЫЛЫМЫ
Әдетте норма құрылымы үш элементтің: болжамның
Қылмыстық іс жүргізу нормативтік нұсқауларына тән
а) тергеушінің шешімдер қабылдауының тәртібі мен
Мысалы, ҚІЖК-тің 14-бабының 4-бөлігінде қылмыстық ізге
ә) анықтау және алдын ала тергеу
Мәселен, Қазақстан Республикасы Президентінің "Қазақстан Республикасының
б) прокурор шешімдеріне шағымдану туралы нормалар
Мысалы, ҚІЖК-тің 64-бабының 6-бөлігінде былай делінген:
Қылмыстық іс жүргізу құқығы нормаларының релятивті
Қылмыстық іс жүргізу нормасының мұндай құрылымының
а) қылмыстық іс жүргізу құқынының бүкіл
ө) басқа нормада болуы мүмкін.
Норма формуласының құбылмалылығы оның құрылымына инкорпоративтік
Қылмыстық іс жүргізу нормасы құрылымының ерекшеліктерін
Тиісті жағдайларда әңгіме, демек, қылмыстық іс
Санкция, әдетте, қылмыстық іс жүргізу нұсқамаларын
1) қылмыстық іс жүргізу санкцияларымен (мысалы,
қылмыстық-құқықтық санкциялармен (мысалы, куәнің әдейі жалған
азаматтық-құқықтық санкциялармен (мысалы, азаматтық таланты қылмыстық
әкімшілік-құқық санкцияларымен (мысалы, қылмыстық сот ісін
Сонымен бірге қылмыстық-құқықтық, азаматтық-құқықтық, әкімшілік-құқықтық санкциялар
ҚЫЛМЫСТЫҚ ІC ЖҮРГІЗУ ЗАҢЫНЫҢ УАҚЫТ ТҰРҒЫСЫНДА,
ҚІЖК 5-бабының 1-бөлігіне сәйкес қылмыстық сот
Қылмыстық іс жүргізу заңының уақыт тұрғысында
жаңадан қабылдаған заң күшіне ресми органда
заң күшіне енгізілетін уақыт нормативтік актінің
заң күшіне енгізілетін уақыт кезеңдігі сипатта
Қылмыстық іс жүргізу заңының уақыт тұрғысында
Қылмыстық сот ісін жүргізудегі уақыт категориясы
Уақыт тұрғысында қолданылатын қылмыстық іс
Заңдар ауысқан кезеңде пайда болатын құқық
Сонымен бірге, Б.А. Галкиннің айтуынша, жана
Қаралып отырған бөлікте "жалпы ереженің" нені
Заңның уақыт тұрғысында қолданылуының қаралған белгілері
Қылмыстық іс жүргізу заңының кеңістікте қолданылуы.
Қылмыстық іс жүргізу заңының кеңістікте қолданылуы
Қылмыстық іс жүргізу құқығында аумақ ұғымының
Заңның кеңістікте қолданылуын регламенттеу ҚІЖК-нің 3-бабының
Қылмыстық іс жүргізу заңының су кеңістігінде
Шет елдің портында немесе су аумағыңда
Кеме ішкі суларында тұрған мемлекеттің заңды
құқық бұзу зардаптары халықаралық келісімге қатысушы
құқық бұзу уағдаласушы басқа тарап аумағының
- құқық бұзуды кез келген уағдаласушы
— мұның өзі уағдаласушы басқа жақтың
4. Егеменді Қазақстан Республикасының жариялануы су
2. Заңның адамдарға қатысты қолданылуын түсіну
Қазақстан Республикасының Конституциясына сәйкес мыналарға ешкімнің
Қылмыстық іс жүргізу заңы, сондай-ақ шетелдік
Өзге мемлекеттердің өз аумағындағы адамдарды қылмыстық
елде қолданылатын ҚІЖК ережелері бойынша ұсталуға
Сонымен бірге заңның адамдарға қатысты қолданылуының
а) ұстап берілуі талап етіліп отырған
УағдаласушыТараптың азаматы болса;
ә) ұстап беру туралы талап алынған
б) ұстап беру талап етілген адамға
в) қылмыс сұрау салған немесе сұрау
Бұл бапта, сондай-ақ ұстап берудің талап
5. Дипломатиялық қол сұқпаушылық құқығы бар
Сонымен, қылмыстық іс жүргізу заңының уақыт
"Қылмыстық заңды ұқсастығына қарай қолдануға жол
"Ұқсастық" ұғымының өзі заттар, құбылыстар немесе
Мәселен, ҚІЖК 232-бабының 11-бөлігіне сәйкес жеке
Әдетте, ұқсастық нормалардың бірін-бірі жоққа
Қылмыстық іс жүргізу заңын ұқсастығына қарай
Қылмыстық іс жұргізу заңын ұқсастығына қарай
ұқсастық жаңа нормалар жасауға тиіс емес;
заңды ұқсастығына қарай қолдану жалпы алғанда
заңды ұқсастығына қарай қолдану қылмыстық іс
заңды ұқсастығына қарай қолдану қылмыстық сот
Ұқсастықты қолдану қажеттігі қылмыстық іс жүргізу
Тарихи анықтама
Қылмыстық іс жүргізу құқығын дамытудың кеңестік
Алайда құқық теоретиктері заңның ұқсастығына қарай
ҚЫЛМЫСТЫҚ ІC ЖҮРГІЗУДІ РЕТТЕУ МЕХАНИЗМНІҢ ДЕП
Қылмыстық іс жүргізуді реттеу әдістері —
Заңды мінез-құлық адамның іштей қажеттілігіне айналу
Көз жеткізу әдісімен мәжбүрлеу әдісі тығыз
көз жеткізу әдісін қалыптастыру процестері көп
заң жүзінде анықталған негіздер бар болса,
қылмыстық сот ісін жүргізуде мәжбүрлеу әдісінің
бар қылмыстық іс бойынша міндетті мәжбүрлеу
қылмыстық сот ісін жүргізуде мәжбүрлеу әдісінің
қатысты болуы мүмкін;
қылмыстық іс жүргізуде мәжбүрлеу әдісін жүзеге
көз жеткізу міндеттері ізгілікке, адамгершілікке, этикаға
Сонымен, қылмыстық іс жүргізудегі мәжбүрлеу —
Қылмыстық іс жүргізудегі мәжбүрлеу жүйесіне мыналар
Қылмыстық іс жүргізуде мәжбүрлеуді қолдану жауаптылық
Шет елдердің конституциялық құқығы ғылым және оқу пәні ретінде. Конституциялық құқықтың пән
“ЗАҢДАРДЫ ЖҮЙЕЛЕУ”
Президенттің нормативтік жарлықтары
Конституциялық құқықтың пәні
Шетелдердің конституциялық құқығының пәні, қайнар көздері және жүйесі жайлы
Шет елдердің конституциялық құқығының пәні
Шетелдердің конституциялары мен конституциялық заңнамаларын қабылдау тәртібі (Қырғызстан мысалында)
Шет елдердің конституциялық құқығының пәні, қайнар көздері және жүйесі
Конституциялық құқық қайнар көздері
Конституциялық құқықтың қайнар көздері