Кәсіби бағдар берудің мазмұны
Мазмұны
Кіріспе
1 Жоғары сынып оқушыларына кәсіби бағдар
берудің теориялық аспектілері
1.1 Білім беру жүйесінде кәсіби бағдар беру түсінігі
1.2 Кәсіби бағдар берудің мазмұны
2 Кәсіби бағдар берудің негізгі бағыттары
2.1 Оқушылардың саналы түрде мамандық
таңдауында ата-ананың алатын орны
2.2 Қолданбалы курстар мәселесі және оны оқыту
3 Тәжірибелік бөлім
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Бүгінгі таңда ХХІ ғасыр табалдырығын еркін аттаған азат ұрпаққа
Өскелең ұрпақтың білімі әлеуметтік – мәдениетке сәйкес болуы қажет.
Ұлттық бәсекеге қабілеттіліктің аса маңызды шарты бұл әлеуметтік бәсекелестік
Оқушыларға кәсіби бағдар беру және болашақ мамандығын анықтап алуға
Балаларға мамандық таңдату оңай жұмыс емес. Бұл проблеманы зерттеушілер
Қазіргі кезде көптеген психологиялық зерттеу әдістемелері көмегімен баланың психофизиологиялық
Атап айтсақ, темпераментті зерттеуге арналған Айзенк, Стреляу тестері, Басса-Дарки,
Сонымен қатар коммуникативтік және ұйымдастырушылық қабілетті зерттеу және
Дегенмен мектеп тәжірибесінде психологиялық қызметтің енді аяқ алып келе
Сондықтан осы актуалдық проблеманың бір мәселесіне толығырақ түсініп, оқушылардың
Зерттеу жұмысының мақсаты: жоғары сынып оқушыларын мамандықты тандауға бағдарлау
Зерттеу мақсатына сайкелесі міндеттері анықталды:
Зерттеу тақырыбы бойынша арнайы әдебиеттермен, әдістемелермен жұмыс істеу;
Жоғары сынып оқушыларына кәсіби бағдар берудің теориялық аспектілерін ашу;
Білім беру жүйесінде кәсіби бағдар беру түсінігіне талдау жасау;
Қолданбалы курстар мәселесі және оны оқыту ерекшеліктерін көрсету;
Кәсіби бағдар берудің негізгі бағыттарына талдау жасау;
Оқушылардың саналы түрде мамандық таңдауында ата-ананың алатын орны н
Тәжірибелік жолмен жоғары сынып оқушыларына кәсіби бағдар берудің ерекшеліктерін
Арнайы әдістемелері зерттеу.
Зерттеу объектісі жоғары сынып оқушылары
Зерттеу пәні жоғары сынып оқушыларының кәсіби бағдар беру
Зерттеу болжамы: егер жоғары сынып оқушылары мектепті аяқтау алдында
Зерттеу базасы: Павлодар облысында Ленинский ауылының № 33 орта
1 Жоғары сынып оқушыларына кәсіби бағдар берудің теориялық аспектілері
1.1 Білім беру жүйесінде кәсіби бағдар беру түсінігі
Бағдарлы оқыту – оқушылардың қабілеті, бейімділігі және қызығушылығы бойынша
Бағдарлы оқытудың негізгі міндеті – баланы белгілі бір мамандық
Қолданбалы курс – бағдарламадан тыс жоспар құрылып, педагогикалық кеңесте
Бағдарлы оқытудың мектептегі жүргізілу жағдайы
Білім беруді дамытудың мемлекеттік бағдарламасына сәйкес 2 бағытта: жаратылыстану
Бағдарлы оқыту жыл басында оқушылар мен ата-аналар өтініші, мектеп
Қоғамның әлеуметтік және ғылыми-техникалық прогресі жылдамдап отырған заманда адамның
Ал біз атаған мәселелер осы мақсатқа бағытталған.
Кәсіби бағыттылық оқушының кәсіптік жағынан өзін-өзі айқындауының маңызды бөлігі
Кәсіптік бағыттылықты қалыптастырудың адами алғышарттары жоғары кластарда туындайды танымдық
Алайда, жалпы практика анализі көрсетіп отырғандай, көптеген мектеп түлектері
Бұл міндетті шешуде мектептен тыс мекемелер айтарлықтай роль атқарады.
ХХІ ғасыр табалдырығын аттаған шақта тәуелсіз Қазақстан дуниежүзілік білім
Сол кеңістікте білім берудің негізі — мектеп болса,
Жаңа ұрпақтың жаңаша ойлауына, олардың біртұтас дүниетанымының қалыптасуына, әлемдік
Сол арқылы білім берудің мазмұнын саралау, кіріктіру және кәсібилендіру
1.2 Кәсіби бағдар берудің мазмұны
Кәсіби бағдар берудің мәселесі және оны оқыту білім беру
-мұғалімнің кәсіптік бейімделуіне әдістемелік жетекшілік жасау;
-өз бетімен үздіксіз білім алуды жолға қою;
-педагогикалық ұжымның дұрыс психологиялық- педагогикалық ахуалын қалыптастыруға арналған іс-
- Оқу бағдарламасына сай үлгілі технология мен әдістемені талқылайды
-Жаңа оқу бағдарламаларын дайындайды;
-Әр түрлі оқу материалдарын талқылаумен, талдау жасаумен, рецензиялаумен
Инновациялық іс-шаралар барысының анализін жасайды;
- Өз бағдары бойынша оқу жұмысының ғылыми-әдістемелік қамтамасыз
- Ғылыми әдістемелік жұмыс сапасын арттыру мақсатында әртүрлі жұмыс
- Оқу бағдарламаларын, материалдарды талқылайды, талдайды, тәжірибеге енгізеді, мониторинг
Бұл жүйе бойынша пән бірлестігінің мүшелері жеке
. Өйткені бағдарлы оқытуды ұйымдастыруда 9- сынып оқушыларына бағдарлы
-ғылыми көзқарас негіздерін қалыптастыру;
-білімге саналы қарым- қатынасты тәрбиелеу;
- танымдық белсенділікті дамыту;
- ой еңбегінің мәдениетін жетілдіру;
-өз қабілет- қарымы деңгейінде шешен тілде қарым- қатынас
- белгілі мамандыққа орай ой- өрісті кеңейту және мамандықты
Мұның бәрі оқушылардың сұранысын қанағаттандыруға бағытталған қолданбалы курстардың тақырыбы
« Нормативті қазақ тілі »;
« Ресмилік қазақ тілі »;
« Мәнерлеп оқу »;
« Балалар әдебиеті »;
« Жамбылтану ».
Аталған қолданбалы курстарды таңдау мен бағдарлама мазмұнын құрастыру
Біз осылардың ішінен « Ресмилік қазақ тілі » атты
2 Кәсіби бағдар берудің негізгі бағыттары
2.1 Оқушылардың саналы түрде мамандық таңдауында ата-ананың алатын орны
Мектеп, жанұя, қоршаған орта жасөспірімді болашақ қоғамның мүшесі ретінде
Творчестволық еңбек-ол адам өз жұмысын жақсы көргенде, одан қуаныш
А.Д.Сазанов: оқушыны еңбекке тәрбиелеуде тек жұмысқа дайындық қана алмайды,ол
Еңбек еткен адам тек дене тәрбиесі дамуын ғана емес,
Сондай-ақ А.Д.Сазанов ата-аналардың назарын еңбекке баулу, қоғамға пайдалылығымен қатар
Бірақ жанұяда еңбекке тәрбиелеуде квалификация берілмейді. Жастар квалификацияны мектепте,
Отбасы қызметі- құрылымдық ұйымдастыру және дамумен тығыз байланысты.
Отбасы қызметі негізі екі тұрғыда қарастырылады:
әлеуметтік ортада қосымша өкілеттік алған отбасы мүшелері қызметіндегі өзекті
Отбасында көрініс алатын мінез – құлық феномені және процестері.
Әлеуметтік ортада қосымша өкілеттік алған отбасы мүшелерінің басты қызметтері:
Біздің қоғамда отбасы қызметі соңғы 100 жылдықта қатты өзгерді.
Баланың ата – ана және құрбыларымен қарым – қатынаста
А.Д.Сазанов: “Жанұяда дұрыс еңбек тәрбиесін алған бала болашақта өзінің
Бұл ұлы кеңес педагогының идеялары бүгінгі күніде актуалды. Еңбекке
Баланың еңбек сүйгіштігі, тәрбиелілігі, еңбекке жауапкершілігі, т.с.с. барлығы жанұя
Егер жанұяның әрбір мүшесі өз жұмысына жауапкершілікпен қараса, бар
Ата-ананың өз мамандығына деген қарым-қатынасы блаға әсер етеді. Кейде
Ұстаздың жанұямен жұмыс істеуі үшін оның оқушы жанұясымен жақын
Педагог оқушының үйіне барғанда өз алдына қоятын мақсаты: ата-ананы
Баланың жанұясында болып, ата-анамен баласы туралы әңгімелесіп, мұғалім ата-анамен
Кейбір жанұяда ата-аналарының өз мамандығына деген қарым-қатынасы баланың қызығушылығын
2.2 Қолданбалы курстар мәселесі және оны оқыту
Курстың мақсаты- оқушыларды мемлекеттік тілде іс қағаздарды сауатты жазып,
Курсты оқып, үйрену нәтижесінде оқушылар мына мәселелерді білуі тиіс:
Курстың білім беру мазмұны үлкен сегіз модульден тұрады. Олар:
Мемлекеттік тілде іс жүргізуді және іскерлік корреспенденцияларды ұйымдастыру;
Құжаттарды рәсімдеуге қойылатын негізгі талаптар;
Қазіргі іскерлік хаттар;
Іс қағаздарының мәтінін құру туралы нұсқаулар;
Анықтамалық- ақпараттық материалдарды құжаттау;
Еңбек қатынастарын құжаттау;
Хат алмасу;
Іс жүргізуді, құжаттармен жұмысты ұйымдастыру.
Ал әр үлкен модуль нақты тақырыпқа
Сабақты өту барысында жаңа заман талабына сай кейбір тақырыптарды
Осы пікірімізді таратып айтар болсақ, оқыту үрдісіне әр түрлі
Сондықтан мақсаты оқушылардың танымдық іс- әрекетін жүргізе алатындай
Олар өзекті мәселелер көтереді, жаңа идеялар ұсынады,
Мысалы, біздің қазақ тілі мен әдебиеті бірлестігі жанынан
Осыған орай оқушылардың танымдық қабілетін, белсенділігін арттыруда түрлі әдістерді,
Мұнда, сондай- ақ, мектеп мұғалімдерінің жеке оқушылармен
Ал өтілген сабақтарда төмендегі мәселелер ескерілуі тиіс:
Оқу мазмұнының танымдық бағытталғандығы;
Сабақтың білімділік, дамытушылық және тәрбиелік мақсаттарының
Оқытудың мұғалім мен оқушылардың диалектикалық өзара байланысы
Сабақта оқыту мен тәрбиелеу ұстанымдарының орындалуы.
Сабақ- ізденімпаздық үрдіс нәтижесі екендігі белгілі. Сондықтан сабақта
оқушының танымдық қызығушылығын, парыз, жауапкершілік сезімін арттыру,
оқушы іс- әрекетінің барысын, нәтижесін тексеру;
оқушы іс- әрекетінің барысы мен нәтижесін тексеруде өзін- өзі
Аталған мәселелерді іс жүзіне асыру мұғалімнің құзіреттілігін талап етеді.
Құнды қасиеттерге баулу- туған кезден басталса керек. Адамның адам
Ұрпақ тәрбиесі- бұл болашақ тірегі, мемлекеттік маңызды іс. Қазіргі
Ол үшін мектеп мұғалімдері оқытудың тиімді әдіс- тәсілдерін өз
Демек, білім беру мазмұнын жаңарту, үздіксіз білім беру жүйесін
Ал осы реттегі ұйымдастырушы күш -мұғалім. Сондықтан да мұғалім
ерттеуші- мұғалім кім деген сұраққа жауап ретінде педагогикалық
Осыған байланысты бүгінгі күнде мұғалімнің дайындығының теориялық мазмұнын игеру
Жоғары кәсіптік шеберлік;
Қисынды ойлау;
Әдіснамалық рефлексия;
Ғылыми негіздемеге қабілеттілігі;
Белгілі тұжырымдамаларды, әдіс- тәсілдерді сынмен қабылдап, шығармашылықпен қолдану;
Кәсібилік әрекетті түрлі жағдайларға бағдарлай отыра, білім жүйесін меңгеру,
Зерттеуші- мұғалімнің басты міндеті танымдық қызығушылықтан баланы ғылыми ізденіске
Бұл өз кезегінде әдістемелік жүйенің басты компоненті – мақсатты
Келесі бір маңызды мәселе- қолданбалы курстарды оқытудағы баға қою
Сондықтан біз өзіміз ұсынған қолданбалы курстар бойынша оқушы білімін
Өйткені, қазіргі кездегі білім берудің мақсаты- тұлғаның өз бетімен
Бұл жағдай оқушының:
- белсенділігі мен саналылығын қалыптастыруды;
- психикалық, физиологиялық және антропологиялық даму заңдылықтарын жалпы адамгершілік
- әлеуметтік құнды белсенділігін дамытуды көздейді.
Қорыта айтқанда, бағдарлы оқытудың мақсаты - өздігінен даму
3 Тәжірибелік бөлім
Жеке тұлғаның тиімді кәсіби мамандық таңдауда өзін-өзі бағалау
Жеке тұлғаның нәтижелі дамуына кәсіптік өзін-өзі таңдауна жүргізелетін
Қазақстан Республикасының білім жүйесін жаңартудың басты міндеті саналы біліммен
Жеке тұлғаның тиімді кәсіби мамандық таңдауда өзін-өзі бағалау
Жеке тұлғаның негізгі ерекшілігі -өмірлік жоспарларының құрылуы.Бір жағынан өмірлік
Өмірлік жоспар-бұл әлеуметтік этикалық тәртіптегі құбылыс.
Жеке тұлғаның бір жақсы, маңызды, әлеуметтік мәнді іс
Белгілі бір іске өзінің қабілеттілігі, икемділігі және тұлғаның өзін-өзі
Өзін-өзі анықтау барда өзін-өзі тежеу де бар. Оқушы
біріншісі-әлеуметтік, екіншісі-әлеуметтік-психологиялық,үшіншісі-дифференциалдық-психологиялық.
Жеке тұлғаның тиімді мамандық тандауда профессионалды түрде кәсіби кеңес
Сондықтан жеке тұлғаның тиімді кәсіби мамандық таңдауда өзін-өзі
2005-2006 оқу жылында 9-сынып оқушыларымен, қазіргі 10-сынып мамандық таңдау
Содан соң оқушылардан Д.Голандтың тұлғаның типтерін анықтау тестін алдым.
Реалистік тип. Бұл типке Мейрамбек, Олжас жатады. Міндеті
Зияткерлік тип:
Бұл типке Жасұлан жатады. Талдамалық ақыл ойы бар, байымдауы
Әлеуметтік тип:
Бұл типке Нұргүл жатады. Қарым-қатынас жасай білу, топ
Конвенционалды тип:
Ұйымшылдық қабілеттері әлсіз дамыған, математикалық қабілеттері басым.
Қеңсе, есеп айырысуға байланысты мамандықтарды қалайды.
Іскер тип:
Бұл типке белсенділік,қызбалықты,құлшынысты,ынта жігерді талап ететін міндеттермен мақсаттарды
Әртістік тип: Адаммен қарым қатынаста өз қиял сезіміне
Сынып жетекшісімен бірлесе отырып ата-аналармен жиналыс өткіздік. Оларға мыныдай
Сынып жетекшісі Қажыкенова Т.А-қызы сауалнама оқушылардан алғанда. Д.Голандтың және
Қыркүйек айында 2006-2007 оқу жылына жаратылыстану-математика және гуманитарлық бағыттарды
Сонда мен сынып жетекшісімен бірлесе отырып ата-аналарды, пән
Енді қазіргі 9-сыныпты алғанда бағыт беру мақсатында ең біріншіден
1.Балаңыздың болашақ мамандығын өзі таңдауына мүмкіндік беріңіз.
2.Оның таңдаған мамандығына деген қарсылықпен қолдауды бірге отырып талқылаңыз.
3.Мамандық таңдар кезінде тек материалдық пайданы ғана ойламай, балаңыздың
4.Болашақ мамандық таңдар кезде балаңыздың сол кәсіпке деген жарамдылығын
5.Егер мамаңдық таңдау барысында қарама қайшылық туындап жатса, кенесші-мамандармен
6.Мамандық таңдауда балаңызды қыспалай бермеңіз, әйтпесе бұл жаңжалға әкеп
7.Балаңыздың арманы орындалу үшін оған барынша қолдау көрсетуге тырысыңыз.
8.Егер балаңыз мамаңдық таңдауда қателескен болса, ол үшін кінәламаңыз,
9.Егер балаңыз қандай да бір мамаңдыққа ертеден әуестене бастаса
10.Балалар өз ата-аналарының мамандығына қатысты маман таңдауы да мүмкін
Осы жадынама ата-аналарды және оқушыларды кәсіптік өзін-өзі анықтауға көп
Оқушылардан Д.Голландтың тұлғаның типтерін анықтау тестісі алынды. Кәсіби-тұлғалық типті
1.Реалистік тип. Бұл типке Өтежан Рүстем жатады. Міндеті
2. Зияткерлік тип:
Бұл типке Шекенова Айгерім жатады. Талдамалық ақыл ойы бар,
3. Әлеуметтік тип:
Бұл типке Жүсіпбекова Жібек, Қажыбаева Асемгүл, Кәрімжанова Бақыткүл жататыңдар.
4. Конвенционалды тип:
Ұйымшылдық қабілеттері әлсіз дамыған, математикалық қабілеттері басым.
Қеңсе, есеп айырысуға байланысты мамандықтарды қалайды.
5. Іскер тип:
Бұл типке Райымбеков Сағынжан, Кенжесов Әлібек, Оспанов Еділ жататындар.
6. Әртістік тип: Адаммен қарым қатынаста өз қиял
Содан кейін ата-аналарға тестің қортындысын айтып, ата-аналарға кеңестер
Қорытынды
Оқушылар өздерінің қабілеттеріне сай типтерін анықтап келешек мамандығын таңдауына
Кәсіптік өзін-өзі анықтау тренингін жүргіздім. Мақсаты:мамандық таңдау және кәсіби
Жоғары сынып оқушыларының кәсіби мүдделерін анықтау мақсатында «Менің қалауым»
Бұл сауалнаманың негізінде барлық мамандықтарды еңбек барысында адам
Бірінші топқа адам – табиғат типіндегі мамандықтар жатады, мұнда
Екінші типтің негізінде адам-техника қатынастары орналасқан, еңбек объектісі ол
Үшінші топ адам-адам типіндегі мамандықтар құрайды, еңбек объектісі
Төртінші топта адам — белгілер жүйесі мамандықтары орналасқан. Еңбек
Бесінші типтің негізінде адам — көркем бейнесі, олардың ролдері,
Психогеометриялық тест
Қатысушыларға 5 геометриялық фигуларды таңдауға беріледі. "Бұл – мен!"
ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ ҚАСИЕТТЕРІ
Фигура Жағымды Жағымсыз
Тіктөртбұрыш * Белсенді, қызба
* Ізденгіш
* Білімқұмар
* Жаңалықты тез қабылдағыш
* Артық шамданбайтын
* Батыл * Қысылып сасқалақтаған кезде, абыржитын
* Тиянақсыз, тұрақсыз
* Анқау, көнгіш
* Эмоционалды түрде тұрақсыз
* Өзін - өзі бағалауы төмен деңгейде
* Аңсыз, аңдаусыз адам
Фигура Жағымды Жағымсыз
Үшбұрыш * Өз соңынан ертер, топбосшы
* Жауапкершілікті өзіне қабылдайды
* Батыл
* Мақсатқа жетуге жинақталған
* Істің мәніне бағытталған
* Жеңісті көздеген бәсекешіл
* Өзін - өзі сенімді
* Намысшыл
* Жігерлі * Өзімшіл
* Үзілді- кесілді, қарсы сөзді кешірмейтін
* Өзгенің сөзін бөлетін, шыдамсыз
* Арам, зұлым
* Менмен
* Атақ құмар
* Ұстамсыз
Фигура Жағымды Жағымсыз
Шаршы * Мұқиат, жинақы
* Ұсақ – түйекке ұқыпты
* Еңбексүйгіш
* Орынды, саналы (зерделі)
* Мағлұматты, білімді
* Табанды, өжет
* Шешімдерге берік
* Шыдамды
* Ұқыпты * Педант (әріпшіл), яғни ұсақшыл, қазымыр
* Астындағы атын алты ай іздейді
* Еңбекқор
* Адам жатырқайтын, салқын
* Тым сақтанғыш
* Қиялы онша үлкен емес
* Қырсық, кертартпа, қарсыласқыш
* Аңысын аңдыған, шешім қабылдап болмайтын
Фигура Жағымды Жағымсыз
Зигзаг * Өмірге деген творчестволық көзқараста болуы
* Теориялық тұрғыда ұстануы
* Болашаққа бағытталған, арманшыл
* Интуициялы
* Сөз тапқыш, өткір тілді
* Мәнерлі, бейнелі
* Турашыл
* Жаңашылдыққа ұмтылған
* Шаттанғыш, жанданған * Ұйымдаспағандық, жинақы емес құнтсыз
* Нақсыз
* Қисынсыз ойлайтын, тиянақсыз
* Қара басын ойлайтын
* Ұстамсыз, тіке, қарым – қатынасы және
мінез – құлқы құбылмалы
* Аңқау
Фигура Жағымды Жағымсыз
Шеңбер * Жылы шырайлы, тілектес, жақсылық тілеуші
* Ақкөңіл
* Қамқоршы, қолғабыс беруші, жан қияр, берілген
* Жаны ашығыш
* Кең пейілді
* Мырза, жомарт, қолы ашық
* Өзгелерді сендіруге қабілетті
* Сенгіш
* Сабырлы, байыпты
* Рефлективті (сана – сезімге қабілетті)
* Дау – жанжалды жақтырмайды * Талап етпеуші, біреуге
* Шалағай, бейқам, салақ
* Жабысқақ мінезді, жалықтырғыш
* Мылжың, өсек айтқанды ұнатқыш
* Өзін - өзі кінәлауға қабілетті
* Ысырапшыл
* Өзгелердің сезімде ойнағыш
* Көнгіш
* Жалқау
* Жетістікке жетуге онша ұмтылмайтын
* Жасқаншақ, тартыншақ
* Әлсіз "саясаткер"
Қорытынды
Қоғамдағы адамдарды психологиялық зерттеу қажеттілігі бүгінгі таңдағы тың белгі
Осы психогеометриялық тест нәтижесінде оқушылар өздерінің жеке тұлғалық қасиеттерін
Тренинг «Мен және менің сүйікті мамандығым» осы тренингте мақсатым
Өзін-өзі анықтау барысында ата-аналарымен және оқушылармен мамыр айында
Жастарды еңбекке баулу және мамандық таңдау-маңызды мемлекеттік жұмыс. Сондықтан
Болашақта жеке тұлғаның кәсіби мамандық таңдауда өзін-өзі анықтау барысында
Жеке тұлғаның тиімді кәсіби мамандық таңдауда өзін-өзі анықтау барысындағы
р/с Тақырыбы Мерзімі Сыныптар Жауапты
1 Ата-аналардың және оқушылардың жиналысы Каңтар 9 Сын.жет.
психолог
2 Тест Д.Голландтың тұлғаның типтерін анықтау Ақпан 9
психолог
3 Тренинг «Мен және менің сүйікті мамандығым» Наурыз 9
психолог
4 Кәсіптік өзін-өзі анықтау тренингі Сәуір 9
психолог
5 Өзін-өзі анықтау барысында ата-аналарымен және оқушылармен кездесу
/дөңгелек үстел/ Қорытынды жасау Мамыр 9 Сын.жет.
Психолог
Пән мұғалімдер
Психолог
«Мамандық тандау бойынша ата-аналарға арналған жадынама»
1.Балаңыздың болашақ мамандығын өзі таңдауына мүмкіндік беріңіз.
2.Оның таңдаған мамандығына деген қарсылықпен қолдауды бірге отырып талқылаңыз.
3.Мамандық таңдар кезінде тек материалдық пайданы ғана ойламай, балаңыздың
4.Болашақ мамандық таңдар кезде балаңыздың сол кәсіпке деген жарамдылығын
5.Егер мамаңдық таңдау барысында қарама қайшылық туындап жатса, кенесші-мамандармен
6.Мамандық таңдауда балаңызды қыспалай бермеңіз, әйтпесе бұл жаңжалға әкеп
7.Балаңыздың арманы орындалу үшін оған барынша қолдау көрсетуге тырысыңыз.
8.Егер балаңыз мамаңдық таңдауда қателескен болса, ол үшін кінәламаңыз,
9.Егер балаңыз қандай да бір мамаңдыққа ертеден әуестене бастаса
10.Балалар өз ата-аналарының мамандығына қатысты маман таңдауы да мүмкін
Мамандық таңдау-жасөспірім жастағы ең маңызды шешімдердің бірі. Үлкен өмірге
Кейбір жастар мамандық таңдау ережесін білмегендіктен өзі қызықпайтын мамандықты
Ұсынылып отырған сабақ жоспары жасөспірімдерге мамандықты дұрыс таңдауға, қандайда
Сабақ барысында жастар мынадай мәліметтер алады :
-өзінің жеке қасиеттерін,қызығушылықтарын және икемділіктерін біле алады.
- оқу орындары және түрлі мамандық туралы толық мағлұмат
- мамандықты таңдау ережесі жайлы ақпарат алады.
- таңдаған болашақ мамандығының ісін анықтау.
Сабақтың мақсаты мен тапсырмалары.Мамандық таңдауда жауапкершілікті қалыптастыру, өз-өзін
Тренинг құрылымы. Сабақ 9-сынып оқушыларына арналған.Тренинг аптасына бір рет
Сабақтың ұзақтығы.35-45 минут-жаттығулардың күрделілігі мен басқа да жұмыс жағдайларына
Өткізу шарттары.Топтағы балалар саны-10-15 адам.Оқушыларды шеңбер бойымен отырғызу.
Сабақ жоспарының үлгісі
1-сабақ
1.Кіріспе әңгіме
Жүргізуші қатысушыларға жұмыстың мақсаты мен тапсырмасын айтады. Топта жұмыс
2.Танысу
Қатысушыларға шеңбер бойымен өзі жайында айту ұсынылады.
3.Ойын «Ең жақсы»
Қатысушылар екі командаға бөлінеді.Әрбір командаға мынадай нұсқау беріледі:Қазір сендерге
Қатысушыларға келесі мамандық мінездемелері ұсынылады:
ең жасыл;
ең тәтті;
ең ақшалы;
ең күлкілі;
ең ұсқынсыз;
ең қарым-қатынасы күшті;
ең жауапты;
ең салмақты.
Әр топ өзінің жауап нұсқаларын береді.
4.Сауалнама
Қатысушылар сауалнама толтырады.
Сіз тренингтен не алғыңыз келді?
-Өз қабілетімді тексеру.
-Оқу орындары туралы толық ақпарат алу.
-Өз икемділігімді анықтай отырып,іс-әрекет түріне бағыт-бағдарды дұрыс қою.
-Мамандық әлемі жайында толық білу.
-Мамандықты қалай дұрыс таңдау керектігі жөнінде ақпарат алу.
-Тағы басқа.
5Ақпарат
Кәсіптік икемділік және қызығушылықтарын анықтау нәтижесімен таныстыру.
6.Кері байланыс.
5-сабақ
1-жаттығу «Мамандық таңдауға әсер ететін факторлар»
Қатысушыларға «Ми шабуылы» әдісімен мамандық таңдауға әсер ететін факторларды
2. Теориялық блок
Мамандық таңдаудағы қиындықтар мен қателіктер.
-Бірден жоғары квалификациялы мамандыққа бағыт беру.
-Достарынан қалмау үшін мамандық таңдау.
-Мамандыққа бағыт-бағдар берушілерге ауып кету.
-Мектептегі пәннің мамандыққа сәйкес келуі.
-Өзінің қабілетін,жеке қасиетін анықтай алмау,кемшіліктерін білмеу.
4. Жаттығу«Мамандықты жасыр»
Әр команда бір мамандықты бейнелейді,келесісі жасырылған мамандықты табады.
5. Кері байланыс.
6-сабақ
1.Мамандықта ойнау.
Қатысушының бірі мамандықты атайды, келесісі аталған сөздің соңғы әрпінен
2.Теориялық блок.
Профессиограмма дегеніміз не?
-Мамандық аты.
-Еңбек түрі /қол еңбегі,автоматты, интеллектуалды./
-Пән және еңбек түрі.
-Еңбек ету үшін білім мен дағдының болуы.
-Жұмысқа қойылатын шарт.
-Медициналық тексеру.
-Адамға талап қою.
-Мамандық алу жолы.
3.Жаттығу .Әр қатысушыға өзіне ұнаған мамандықты таңдау ұсынылады..
4.Қорытынды сауалнама.
- Сізге тренингте не ұнады?
-Не ұнаған жоқ?
-Өзіңізді жақсы түсіне алдыңыз ба?
-Мамандық таңдай алдыңыз ба?
-Тренинг-сабақ керек пе,ол мамандық таңдауда көмектесе ме?
Тренинг бойынша келесі қорытынды жасауға болдаы.
Оқушылар треннинг барысында мамандықтар жөнінде түсініктерін толықтырды, келешекте таңдалатын
Қорытынды
Зерттеу жұмысы нәтижесінде келесі қорытындылар жасауға тура келеді.
Оқушыларға кәсіби бағдар беру және болашақ мамандығын анықтап алуға
Бағдарлы оқытудың мектептегі жүргізілу жағдайы
Білім беруді дамытудың мемлекеттік бағдарламасына сәйкес 2 бағытта: жаратылыстану
Бағдарлы оқыту жыл басында оқушылар мен ата-аналар өтініші, мектеп
Жастар арасында ғылыми қызмет абыройы, педагогикалық, инженерлік-техникалық мамандықтарға қызығушылық
Кәсіби бағдар берудің мәселесі және оны оқыту білім беру
Әлеуметтік ортада қосымша өкілеттік алған отбасы мүшелерінің басты қызметтері:
Ата-ананың өз мамандығына деген қарым-қатынасы блаға әсер етеді. Кейде
Ұстаздың жанұямен жұмыс істеуі үшін оның оқушы жанұясымен жақын
Сабақ- ізденімпаздық үрдіс нәтижесі екендігі белгілі. Сондықтан сабақта
оқушының танымдық қызығушылығын, парыз, жауапкершілік сезімін арттыру,
оқушы іс- әрекетінің барысын, нәтижесін тексеру;
оқушы іс- әрекетінің барысы мен нәтижесін тексеруде өзін- өзі
Аталған мәселелерді іс жүзіне асыру мұғалімнің құзіреттілігін талап етеді.
Сонымен, бағдарлы оқытудың мақсаты - өздігінен даму бағдарын анықтап,
Курстық жұмыстың тәжірибелік бөлімінде Павлодар облысында Ленинский ауылының №
Қолданылған әдебиеттер тізімі
1 Мұқанов М.М. Педагогикалық және жас ерекшелік психологиясы. А.
2 Божович Е.Т. Психологические особенности личности подростка М. "Знания"
3 Гуткина Н.И. Личностное рефлексия в подростковом возрасте. Автореф.
4 Крутецкий. А.В. Лукин. П.С. Психология подростка М. 1965.
5 Кон. И.С. Открытия "Я". М. 1978. 75-83 б.
6 Андреева Г.М. Процессы надземной атрибуции в межличностном восприятии.
7 Кон. И.С. Психология ранней юности. М.1984. 96-104 б.
8 Алексеева А. П. Влияние самооценки на способ решение
9 Алексеев В.В. Развитие самосознание на рубеже подросткого и
10 Ананьев Б.Г. Человек как предмет познания. Л. 1968.
11 Липкина. А.Н. Самооценка школьника. М. 1975. 185-192 б.
12 Андрушенко П.Ю. Психология условие формирование самооценку детей старшего
13 Архипова Е.А. Влияния воспитателя и сверстников на самооценку
14 Горбач Т.Н. Оценочное взаимоотношение младших подростков как фактор
15 Соколова Е.И. Чеснокова И.Г. Зависимость самооценки подростка от
16 Божович Л.И. Этапы формирование личности в онтогенезе. Вопросы
17 Бороздина Л.В. Что такое самооценки в психологический журнал.
18 Бороздина Л.В. Молчанова О. Н. Самооценки в первой
19 Галкина Т.В. Психологической механизм решение задач на самооценку.
21 Намазбаев Ж.И. Психология. Алматы, 2005
22 Рубинштейн С.Л. Основы общей психологии. М.: Педагогика, 1989,
23 Немов Р.С. Психология: Учеб. для студ. высш. пед.учеб.
24 Жарықбаев Қ. Жалпы психология. Алматы. 2004. 307б
28
Кәсіби бағдар берудің мазмұны
Жаңа типтегі мектептердегі кәсіптік бағдар берудің мазмұнын теориялық тұрғыда негіздеу
Мектепте кәсіби бағдар беруді жүзеге асырудың формалары
Жоғары сынып оқушыларына кәсіби бағдар берудің теориялық негіздері
Кәсіптік бағдар
Жалпы білім беретін мектептерде стандартты емес кәсіптік бағдар беру сабақтарын өткізу әдістемесі
Мектепте және колледжде кәсіптік бағдар беру ерекшеліктері
Кәсіптік білім берудің мәні мен мазмұны
ЖАЛПЫ БІЛІМ БЕРЕТІҢ МЕКТЕПТЕ КӘСПТІК БАҒДАР БЕРУ ЖҰМЫСТАРЫНЫҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
Кәсіби бағдар беруге арналған кеңестер