Айыпкерден жауап алудың жалпы ережесі
Жауап алу
ЖОСПАР
Кіріспе 3
І-тарау. Айыпкерден жауап алудың жалпы ережесі 4
Жауап алудың ұғымы, түрлері, мәні және міндеті 4
Айыпкерден жауап алудың процессуалдық тәртібі 5
ІІ-тарау. Айыпкерден жауап алу тактикасы 8
Жауап алуға дайындалу 8
Айыпкердің жеке тұлғасымен жан-жақты танысу 10
Келіспеушілік жағдайда жауап алу 11
Келісімді жағдайда жауап алу 17
ІІІ-тарау. Жауап алудың жолымен нәтижесін анықтау 18
Жауап алу хаттамасын жасау 18
Қорытынды 19
Кіріспе
Қылмысты ашуда алдын ала тергеудің алатын орны ерекше.
Айыпкер жауап бергенде шынын айтуы да мүмкін, бірақ
Жауап алу – тергеудегі ең маңызды әрекеттердің бірі,
І-тарау. Айыпкерден жауап алудың жалпы ережесі
Жауап алудың ұғымы, түрлері, мәні және міндеті
Жауап алу – бұл бір жағынан өте кең
Жауап алынатын тұлғаның процессуалдық жағдайына байланысты жауап берушіден
Осылардың ішінде біздің қарастыратынымыз – ол айыпкерден жауап
Айыпкерден жауап алу дегеніміз – белгілі-бір қылмысты істеді
Жауап алудың мәні – іске байланысты кез келген
Тергеу ісіне байланысты жай туралы және соған қатысы
Кейбір жағдайларда айыпкер болған жағдайдың қалай болғанын ұмытып
Айыпкердің жауап беруінің жағдайына қатысты біз екі жайды
Айыпкерден жауап алудың процессуалдық тәртібі
Жасалған қылмысты ашуға және кінәліні қамтамасыз етуде, сонымен
Қозғалған іске байланысты оған қылмыс жасады деген айып
ҚР-ның Қылмыстық істер жүргізу кодексінің 89-бабына сәйкес өзіне
Қылмысқа қарсы тергеу ісінің табысты болуына, тергеуді білікті
«Айыпкерден жауап алу» - бұл алдын-ала тергеу және
Жауап алу қылмыстық іс жүргізу заңы, криминалистік теория
Жауап алу өзінің мақсатына қарай кең көлемді және
Айып тағылып және қылмыстық жауаптылық тартылған тұлғадан жауап
Айыпкердің берген мәліметтері – дәлелдеуге жататын жағдайларды анықтау
Айыпкерден жауап алу тәртібі ҚР-ның ҚІЖК-нің 217-бабында көрсетілген.
Жауап алудың басында тергеуші оған тағылған айыптың мәнісін
Егер айыпталушы жауап бермесе, онда ол өзінің кінәлі
Жауап алуды жүргізудің жалпы ережелері
Жауап алудың алдында тергеуші жауап алынатын адамның жеке
Жауап алу орны мен уақыты
Жауап алу алдын-ала тергеу өтетін жерде жүргізіледі. Тергеуші
Жауап алуға шақыру тәртібі:
Айыпталушы жауап алуға хабарлау қағазы арқылы немесе отбасы
Айыпкердің мәліметтері қатардағы дәлелдер болып табылады, олардың басқа
ІІ-тарау. Айыпкерден жауап алу тактикасы
Жауап алуға дайындалу
Жауап алуға дайындалу дегеніміз – тергеушінің айыпкерден алған
Яғни, тергеуші айыпкерден жауап алмай тұрып, өзі соған
Дайындық жұмыстарына қылмыстық істің материалдарымен танысу және айыпкерден
Қылмыс ісінің материалдарымен танысу. Тергеуші айыпкерге байланысты істің
Айыпкерден жауап алуды жоспарлау және ұйымдастыру
Тергеуші жауап алуға кірісер алдында айыпкерге қандай сұрақ
Іс күрделі болған реттерде айыпкерден жауап алудың жазбаша
1. Анықталуы керек жағдайлар;
2. Қылмыстық істегі мәліметтер, керекті деректер қылмыстық істің
3. Қандай сұрақтар берілу керектігі, қандай кезекпен берілетіндігін
Тергеушінің қолындағы дәлелдердің жиынтығына байланысты ол бірнеше адамға
- айыпкердің жеке ерекшеліктері мен ол осы қылмысты
- айыпкердің бұл іс бойынша қылмысты әрекетке қаншалықты
- айыпкер немесе одан да көп болса, қылмыс
- айыпкерлерді өзара қарым-қатынасы, орталарында алатын беделі қандай.
Қылмысқа бірінші рет қатысқан айыпкерден дұрыс мәлімет алу
Айыпкердің жеке тұлғасымен жан-жақты танысу
Тергеуші өзі жауап алатын айыпкер жайлы жан-жақты хабары
Айыпкердің жеке басының ерекшелігі, мінез-құлқы туралы;
Оның бұрыңғы өмірі, жүріс тұрысы;
Қылмысқа қаншалықты қатысы бар;
Қылмыс істеудегі оның рөлі;
Қылмысқа қатысқандармен қарым-қатынасы;
Бұл үшін тергеуші айыпкер туралы мәліметтермен немесе жұмыс
Айыпкердің жеке тұлғасымен танысу екі кезеңге бөлінеді:
Жауап алуға дейінгі;
Жауап алу кезінде.
Айыпкердің жеке тұлғасымен жан-жақты танысу үшін тергеуші келесі
Айыпкерді бақылау;
Айыпкермен дидарласу;
Айыпкердің іс-қымылын сараптау;
Айыпкерге берілген мінездемелерді сараптау.
Бақылау – бұл әдейілеп, үздіксіз және мақсатты түрде
Дидарласу – бұл сөз арқылы қатынас кезіндегі адамның
Келіспеушілік жағдайда жауап алу
Тергеуші айыпкерден жауап алғанда кездесетін тәсілдерден олардың арасындағы
Осыған байланысты келіспеушілік жағдайындағы жауап алу тәсілі екіге
1. Жай қарама-қарсылықтағы келіспеушілік жағдайда қолданыслатын тәсіл.
2. Өте қарама-қайшылықтағы келіспеушілік жағдайда қолданылатын жауап алу
Осы екі жағдайда өздеріне тән қолданылатын тәсілдер бар,
Жай қарама-қайшылықтағы келіспеушілік жағдайда қолданылатын жауап алу тәсілдері:
Дидарласу
Ширығуды бәсеңдету
Көңіл қойдыру
Жауап берушінің оңды қасиеттерін қолдану
«Кеңістік» қалдыру
Жалған айтуға жол бермеу
Соңын өңдеу
Дидарласу. Бұл тәсілдің мәні – тергеуші жауап алу
Ширығуды бәсеңдету. Көп жығдайда айыпкер өзінің шырыққанына байланысты,
Көңіл қойдыру. Бұл тәсілдің мәні – тергеуші мен
Жауап берушінің оңды қасиеттерін қолдану. Көп жағдайларда айыпкер
«Кеңістік» қалдыру. Тергеу кезінде мықты дәлелдерден басқа, кейбір
Жалған айтуға жол бермеу. Айыпкердің жалған мәлімет беруге
Соңын өңдеу. Қылмыстық істің оңды аяқталуына ынталы айыпкер
Кей кездерде «соңын өңдеу» басқа да жолмен жүзеге
Өте қарама-қайшылықтағы келіспеушілік жағдайда қолданылатын жауап алу тәсілі:
Оған жататындар:
- аңызға жол беру;
- қарсылыққа шақыру;
- кенеттен әрекет жасау;
- күйзеліс;
- көңілін басқаға аудару;
- жауап алуды бір қалыпты екпінде жүргізу;
- тұлғаның осал жерлерін басу;
- баяу екпінде жауап алу;
- жауап алуды байқатпай жүргізу;
- ширықтыру;
- тергеушіге бәрі айғақ деген ойға қалдыру;
- жауап алуды қайталау.
Аңызға жол беру. Тергеуші көп жағдайларда жауап берушінің
Қарсылыққа шақыру.
Бұл тәсіл жауап беруші болған жағдайларды немесе кейбір
Кенеттен әрекет жасау.
Келесі тәсіл былай қолданылады: жауап беруші жалған мәлімет
Жауап алуды жүйелі түрде жүргізу.
Бұл тәсіл алдыңғы айтылған тәсілге қарама-қайшы болып келеді.
Көңілін аудару.
Кейбір айыпкерлер жауап беру кезінде тергеушіні мұқият бақылап
Екпінді түрде жауап алу.
Айыпкердің сұрақтарға ойланып-толғанып жауап беретін кездері болады, оның
Баяу екпінде жауап алу.
Кейбір жағдайларда айыпкер өзі жоғары екпінде әңгіме жүргізуді
Жауап алуды «байқатпай» жүргізу.
Бұл тәсіл «көңілін аудару» тәсіліне ұқсас болып келеді.
Тұлғаның «осал жерін» басу.
Тұлғаның осал жерлері – тұйықтығы, көңілінің қобалжуы, тез
Тергеушіге бәрі айғақ деген ойға қалдыру.
Тергеуші айыпкерге жауап алу кезінде әдейі кейбір белгілі
Жауап алуды қайталау
Қайтадан жауап алу кезінде айыпкер алғашқы берген мәліметтерінде
Келісімді жағдайда жауап алу
Келісімді жағдай деп тергеуші мен айыпкердің бір-бірімен өзара
- шектестік - бөлектеу
- ұқсастық - басқаша (керісінше) айту
- әр қилылық - көрнектілік
- шектестік
Берілген мәліметтердің қалыптасуына терегу жұмысы жүргізілгенше айыпкердің есінде
ІІІ-тарау. Жауап алудың жолымен нәтижесін анықтау
Жауап алу хаттамасын жасау
Айыпкерден алынған мәліметтерді толығымен сақтап қалу үшін тергеу
1. Анкета – бұл жерде айыпкердің жеке басы
2. Айыпкердің іске байланысты еркін мазмұндамасы.
3. Айыпкерге қойлған сұрақтар мен оның берген жауабы.
4. Мақұлдау бөлімі, бұл жерде айыпкер жауап алу
Жауап алу хаттамасы ҚР-ның ҚІЖК-нің 203-208-баптарынының талаптарын сақтай
Жауап алу хаттамасы жауап алу кезінде немесе ол
Хаттамаға жазылған мәліметтер бірінші жақта, яғни айыпкердің өз
Хаттама жазылып біткеннен кейін оған айыпкер мен тергеушінің
Жауап алу аяқталғаннан кейін хаттама оқып шығу үшін
Хаттамада жауап алуға қатысқан адамдардың тергеуші қабылдамаған сұрақтары
Қорытынды
3
Жауап алу
Жауап алу, оның түсінігі мен міндеттері
Жауап алу жəне беттестіру
Кейбір қылмыстар үшін жауап алу тактикасы
Жауап алғанда қолданылатын тактикалық әдістер
Жауап алғанда қолданылатын тактикалық әдістері
Жауаптың қалыптасу кезеңдері
Бұлттартпау шарасының бір түрі ретінде қамауға алу
Беттестіру жүргізудің-техника криминалистикалық және тактика криминалистикалық аспектілері
Жауап алу түсінігі, міндеті және түрлері