Қазақстан жерінің зерттелу тарихы

Қазақстан Республикасының
Білім және ғылым министрлігі
Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық институты
География кафедрасы
Курстық жұмыс
Тақырыбы: "Қазақстан жерінің зерттелу тарихы"
Орындаған: Аманбаева Н.Ж.
Тексерген: Жарбосова Л.
2006
Жоспар
Кіріспе 2
Қазақстан жері туралы қарапайым, атаулар тізімі түріндегі деректердің
Қазақстанның Ресейге қосылу кезіндегі географиялық зерттеулер 5
Ресей империясының боданы кезінде Қазақстан табиғатының отарлау мақсатында
Қазақстан табиғатының кеңес дәуірінде жан-жақты зерттелуі 16
Әдебиеттер 20
Кіріспе
Қазақстан жерінің зерттеу тарихы өте ұзақ және
Екіншіден, кең-байтақ даланы қоныстанған көшпенді ел тауар өткізетін
Қазақстан жері туралы қарапайым, атаулар тізімі түріндегі деректердің
Түрлі кезеңдерде Қазақстан жерін зерттеудің сипаты мен ерекшеліктері
I-дәуір Ежелгі
Бұл кезеңде арнайы географиялық ғылыми-зерттеул жұмыстары жүргізілмеген, тек
Каспий теңізіне батыстағы Аракс өзені құяды деп дұрыс
Каспийден шығыстағы елдер туралы неғұрлым толығырақ және шындыққа
Осы сияқты Каспий теңізі және Арал-Каспий басеиінінің кейбір
Б.з.б. II-ғасырда Қытай аса қуатты ғұн тайпалары
Ол мәліметтер көбінесе халықтардың саны, таралуы және шаруашылығына
Қазақстанның Арал-Каспий алқабына қатысты бөлігі туралы неғұрлым толық
Белгілі саяхатшы Ибн-Фадлан 922 ж. Үргеніштен Үстіртті
Араб ғалымдарының Арал-Каспий алқабы туралы мәліметтері олардың карталарынан
XIII ғ. Моңғолияға сапармен барған Рим папасының өкілі
Шығыс елдері туралы кейбір деректер Моңғол шапқыншылығы кезінде
XV ғ. соңына қарай Алтын Орданың ыдырауына және
Қазақстанның Ресейге қосылу кезіндегі географиялық зерттеулер
Орта ғасырдың соңғы кезеңінде қазақ жері туралы географиялық
XVI ғ. орыстар қазақ жерінің үлкен бөлігімен
Ресейдің қазақ және Орта Азия хандықтарымен XVI ғ.
С.Ремезовтың сызбасына Қазақстанның барлық ірі өзендері, көлдері, керуен
Сонымен, ежелгі заманнан XVIII ғ. дейінгі Қазақстан туралы
Ресей империясының боданы кезінде Қазақстан табиғатының отарлау мақсатында
II-дәуір. XVIII ғ. 30 жылдарынан XIX ғ.
Географиялық зерттеулер басты 3 түрлі мақсатқа сай жұргізілді.
Әскери барлау жұмыстары Қазақстанның Ресейге қосылуынан әлде-қайда
Ресей үкіметі қазақ даласына ерте кезден-ақ бүкіл Азия
Ертіс бойына бекіністер салуға және ресейдің Жоңғариямен қатынас
Әскери-барлау мақсатындағы экспидициялар әсіресе Қазақстанның Ресейге қосылу барысында
Кіші жүз ханы Әбілқайырдың өтініші бойынша Сырдарияның сағасына
И.Муравин мен К.Миллердің материалдарын И.Красильников Орынбор губерниясының және
Осындай топографиялық экспедициялардың нәтижесінде бір жағынан қазақстанның жеке
Мазмұны жөнінен академиялық экспедициялар жалпы ғылыми сипатқа ие
Ресейдің бүкіл терреториясын шарлаған экспедиция маршруттары Қазақстанның да
Сондай ақ экспедиция мүшелері аса бай деректік
XVIII ғ. соңы мен XIX ғ. басында
Осы сияқты елшіліктер мен әскери экспедицияларға қосып жіберілген
А.Богословский Мұғалжар Орал тауының орографиялық жалғасы екендігін түпкілікті
1800 ж. Т.Бурнашев пен И.Поспелов Семейден шығып, Бетпақдала,
1825-26 ж. Ф.Ф.Берг басқарған экспедицыя Э.А.Эверсманның және Бас
XIX ғ. 30 жылдарына дейін бүкіл қазақ өлкесі
Кітапта қосымша ретінде жаңа жеректерге сүйеніп 1831 ж.
Теңіздегі кеме қатынастарын игеру мқсатында ұйымдастырылған экспедиция- ны
Экспедиция 1848-49 ж. Екі маусымда теңіз жағатауларын
1853-56 ж. Белгілі орыс ғалымы К.М.Бэр басқарған экспедиция
Қарастырып отырған дәуірдің соңына қарай зерттеу кешенді физикалық
И.Г.Борщов өзінің бұрынғы зкрттеушілер атап көрсеткеніндей Мұғалжардан
И.Г.Борщов арал-Каспий аймағында өсімдік топтары мен облыстарының қалыптасуында
Н.А.Северцовтың И.Г.Борщовпен бірлесіп атқарған геологиялық бақылаулар экспедициясы Арал-Каспий
1860-62 ж. Северцов Жайық өзені алқабының оңтүстік бөлігін
Осы кезде Қазақстанның шығыс, оңтүстік шығыс таулы
А.И.Шеренк 1840-50 ж. Арналған Шығыс және оңтүстік шығыс
1856-57 ж. П.П.Семенов Іле алатауы мен Күнгей Алатау
ХІХ ғ. 50-60 жылдарында Жетісу мен Солтүстік Тянь-Шаньді
П.П.Семенов-Тян-Шанский мен Ш.Ш.Уалихановтың Жетісудағы кешенді географиялық зерттеулерін А.Ф.Голубев,
Қорыта айтқанда ХVIII ғ. 30-жылдарынан ХІХ ғ. 60-жылдарына
Бұл дәуірде көбінесе жалпы географиялық зерттеулер жүзеге асырылды.
III-дәуір XIX ғ. 60-жылдарынан 1917-жылға дейінгі уақытты
ХІХ ғ. 60 жылдарында Қазақстанның ұзаққа созылған Ресейге
Бұл дәуәрде Қазақстанның түпкір-түпкірінен жіберілген геологиялық экспедициялар пайдалы
1865-79 ж. А.Татаринов Оңтүстік Қазақстандағы Ленгер, Келтемашат, Боралдай
1865-79 ж. И.В.Мушкетов пен Г.Д.Романовский Арал маңы, Қаратау,
ХІХ ғ. 90-жылдарында Сібір темір жолын салуға бмайланысты
Геологиялық, гидрогиологиялық, топырақтану, ботаникалық және басқа арнаулы эспедицияларға
ХІХ ғ. соңғы кезінде Қазақстанның жеке аудандарының гипсометриясы
1874 ж. А.А.Тилло орыс география қоғамының тапсыруымен Арал
ХІХ ғ. соңы мен ХХ ғ. басында Орынбор-Ташкент,
Л.С.Берг 1913 ж. жариялаған «Сібір мен Түркістанда
Қазан револютсиясына дейінгі дәуірде Қазақстан климатының сипатын анықтайтын
Осы кезеңде А.Н.Седельниковтың « Зайсан көлі» деген еңбегі
ХХ ғ. басында Орталық Ресейден ауып келген орыс
Революцияға дейінгі дәуірде Оңтүстік және Оңтүстік Шығыс Қазақстан
1902-04 ж. Тянь-Шань мен Жоңғар Алатауында, кейінірек Алтайда
В.В.Сапожниковтың ізінше Іле Алатауы мен Жоңғар Алатауындағы негізгі
ХХ ғ. басында Ресейдің Азиялық бөлігіне орыс шаруаларының
А.И.Безсонов Жаркент пен Верный уездерінің, Семей-Верный теміржол өңірінің
Топырақтанушы ғалымдар бас аяғы он жылға жетпейтін уақытта
ХІХ ғ. соңғ кезінде белгілі ботаник және географ
Революция қарсаңында В.В.Сапожников Тянь-Шаньда, Жоңғар Алатауында және Алтайда
В.М.Савич Батыс Қазақстанда жүргізген геоботаникалық бақылауларына сүйеніп, шөл
1908 ж. И.М.Крашенинников топырақтанушы Ф.И.Левченкомен бірге Торғай үстіртінің
1913-14 ж. А.А.Михеев Орал казак әскері жайлаған жерде
Қорыта айтқанда, ХХ ғ. бас кезінде Қазақстанға жіберілген
ХІХ ғ. екінші жартысы мен ХХ ғ. басында
Қарастырылып отырған дәуірде табиғат компоненттерінің арасындағы
IV-дәуір XIX ғ. 60-жылдарынан 1917-жылға дейінгі уақытты
Қазақстан табиғатының кеңес дәуірінде жан-жақты зерттелуі
Кеңес дәуірінде еліміздің табиғат жағдайлары мен табиғат ресурстарын
Кеңес дәуіріндегі географиялық зерттеулердің тағы бір ерекшелігі –
Табиғат жағдайларын зерттеуге арнаулы ғылыми мекемелермен қатар түрлі
Жан-жақты зерттеу жұмыстарын жүргізу ең алдымен топографиялық түсірулерге
Қазақстанның жеке табиғат компоненттерінің ішінде әсіресе оның геологиялық
Тың және тыңайған жерлерді игеруге байланысты Қазақстанның солтүстігінде
Кеңес дәуірінде Қазақстанның жеке табиғат компаненттерінің ішінде әсіресе
Ол 50 жылдардан бастап арнаулы микроклиматтық зертеулерге айрықша
Сонымен, кеңес дәуірінде метерологиялық сипаттамалардың бүкіл территорияны қамтуына,
Халақ шаруашылығын қалпына келтіру жылдары ревалютция қарсаңында басталған
Қазақстан гидолметеоқызымет басқармасы экспедициялық зерттеулері Республика территориясындағы көзге
Ұлы Отан соғысынан кейінгі жылдары Отүстік және Шығыс
Соңғы кездерде Қазақстанның табиғат жағдайлары мен табиғат ресурстарын
Қортындылай келе Қазақ жерінің зерттелу тарихының дәуірлерге бөлініп
І- дәуір Қазақ жерінің сыртқы көрінісі туралы үзік-үзік
IV-дәуір кеңес үкіметі жылдарында отарлау мүддесіне қызымет еткендіктен
Осылай-ша сонау ежелгі заманнан бері жиналып келген Қазақ
Әдебиеттер
Ә.Бірмағанбетов «Қазақстанның физикалық географиясы» Алматы 2004
Өтемағамбетов М.М. «Қазақстанның физикалық географиясы» Алматы
Бірмағамбетов Ә.Б. «Қазақстанның физикалық географиясы бойынша әдістемелік нұсқаулар»
Бірмағамбетов Ә.Б. «Қазақстанның табиғатын зерттеудің негізгі кезеңдері»
Гвоздицкий Н.А., Николаев В.М. «Қазақстанның физикалық географиясы»

Ұқсас жұмыстар

АНТАРКТИДАНЫҢ ФИЗИКАЛЫҚ ЖӘНЕ ГЕОГРАФИЯЛЫҚ СИПАТТАМАСЫ

Қазақстан жеріндегі мыс-тас дәуірінің зерттелу тарихы

Антарктида материгіне жалпы физикалық-географиялық сипаттама

Қазақстанның географиялық орны мен шекаралары

Солтүстік Американың географиялық орны. Ашылу және зерттелу тарихы

Қазақстандағы қазіргі таңдағы музейлер

Антарктида

Қазақ жері туралы ерте географиялық мәліметтер

Қазақтың ұсақ шоқыларына физикалық-географиялық сипаттама