Қарт кісілерге көмек
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
ПЕДАГОГИКА ЖӘНЕ ПСИХОЛОГИЯ ДЕПАРТАМЕНТІ
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
ТАҚЫРЫБЫ:
ҚАРТТАРДЫ ӘЛУМЕТТЕНДІРУДЕГІ ӘЛЕУМЕТТІК ПЕДАГОГТЫҢ РОЛІ
Орындаған:
Ғылыми жетекшісі:
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ…………………………………………………3
I. ҚАРТТАРДЫ ӘЛЕУМЕТТЕНДІРУ ЖҮЙЕСІН ЖЕТІЛДІРУ МӘСЕЛЕЛЕРІ…………………………………………………...8
1.1. Халықты әлеуметтік қорғау жүйесі ұғымының
мәні мен мазмұны.......................................................8
1.2. Қарттарды әлеуметтік қорғау жүйесіндегі қолданыста болатын заңнамалар……………………….................................22
1.3. Оңтүстік Қазақстан облысындағы қарттарға көрсететін әлеуметтік жұмыстың
II. АРДАГЕРЛЕРДІ ӘЛЕУМЕТТЕНДІРУДЕГІ КӨКЕЙТЕСТІ МӘСЕЛЕЛЕР ТУРАЛЫ
2.1. Қарттарды қолдау және оларға әлеуметтік көмек беруі туралы
2.2. Әлеуметгік қызметкердің кәсіптік тұлғасы…………………34
2.3.Ардагерлерді әлеуметтендірудегі көкейтесті мәселелер
туралы………………………………………………………………39
ҚОРЫТЫНДЫ…………………………………...............................43
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ…….............................47
КІРІСПЕ.
Тақырыптың көкейтестілігі. Халыққа білім беру жүйесін қазіргі кезеңде қайта
Университет түлектеріне әлемдік деңгейде, өркениетті негізде білім-тәрбие беру дүниежүздік
Мемлекеттің стратегиялық қызығушылықтар тәрбие жұмысының жалпы принциіттерін жасап шығаруды,
Қазақстан Ресиубликасының Елбасы Н.Назарбаев толық тұжырымдағандай қазіргі кезде
Тәрбие әлеуметтік ішкі жүйе, азаматтық қоғам институты ретінде азамат
Айта кететін жағдай азамат пен мемлекет арасындағы саясаттық-құқықтық қарастардың
Осындай кезеңде жас жеткіншектерге әлеуметтік тәрбие берудің маңызы зор
Қазіргі кездегі саяси және экономикалық жағдайдың тұрақтылығы мен шиеленесуі,
Осындай кезеңде жас жеткіншектерге әлеуметтік тәрбие берудің маңызы зор
Әлеуметтік көмек көрсету жүйесі әркелкі қоғамның барлық мүшелері үшін
Қоғам ауқымындағы мұндай сақтандыру оның ең аз қамсыздандырылған мүшелері
Әлеуметтік тәрбие беруде мүгедектер мен қарттар туралы білу, мемлекеттің
Зерттеудің мақсаты:
1.Қарттардың жағдайы қай уақытта жақсаратынын анықтау,
2.Облыс бойынша қарттарға жасалынып жатқан жұмыспен танысу,
3.Қарттарға көмек көрсетудегі геронтолог пен әлеуметтік педагогтын ролін анықтау.
Зерттеудің міндеттері:
1.Әлеуметтік тәрбие беруде қарттар туралы білу;
2. Мемлекет тарапынан қарттарға көрсетіліп отырған көмектің қандай
4. Қандай мекеме әлеуметтік мәселелермен айналасып жүргенін анықтау, осы
5.Қарттарды әлеуметтендірудегі көкейтесті мәселелерін анықтау.
Зерттеу нысанасы: Оңтүстік Қазақстан облысындағы қарттар және қарттарға
Зерттеу заты: Әлеуметтік педагогтың қарттарды әлеуметілендірудегі ролі.
Зерттеудің ғылыми болжамы.
1.Егер геронтолог пен әлеуметтік педагог білікті маман болса, қарттарды
Зерттеудің методологиялық негізі болып Оңтүстік Қазақстан облысы еңбек, халықты
Зерттеу жұмысы кіріспеден, негізгі бөлімнен, екі тараудан, 6 бөлімнен,
Кіріспеде жұмыстың мақсаты, міндеттері айқындалды, зерттеу нысанасы, зерттеу заты,
« ҚАРТТАРДЫ ӘЛЕУМЕТТЕНДІРУ ЖҮЙЕСІН ЖЕТІЛДІРУ МӘСЕЛЕЛЕРІ» атты тарау үш
1. Халықты әлеуметтік қорғау жүйесі ұғымының
мәні мен мазмұны
2. Қарттарды әлеуметтік қорғау жүйесіндегі қолданыста болатын заңнамалар
1.3. Оңтүстік Қазақстан облысындағы қарттарға көрсететін әлеуметтік жұмыстың
«АРДАГЕРЛЕРДІ ӘЛЕУМЕТТЕНДІРУДЕГІ КӨКЕЙТЕСТІ МӘСЕЛЕЛЕР ТУРАЛЫ» атты тарау үш бөлімді
1. Қарттарды қолдау және оларға әлеуметтік көмек беруі туралы
2. Әлеуметгік қызметкердің кәсіптік тұлғасы
3.Ардагерлерді әлеуметтендірудегі көкейтесті мәселелер туралы
I. ҚАРТТАРДЫ ӘЛЕУМЕТТЕНДІРУ ЖҮЙЕСІН ЖЕТІЛДІРУ МӘСЕЛЕЛЕРІ
1.1. Халықты әлеуметтік қорғау жүйесі ұғымының
мәні мен мазмұны
Адам жөнінде қамқорлықтың өсуі, оны әлеуметтік қорғау тек этникалық-моральдық
Әлеуметтік көмек көрсету жүйесі әркелкі қоғамның барлық мүшелері үшін
Қоғам ауқымындағы мұндай сақтандыру оның ең аз қамсыздандырылған мүшелері
Роулз критерийіне сәйкес қоғамның жалпы әл-ауқаты оның ең кедей
Көптеген дамыған елдерде «әлеуметтік көмек көрсету» термині эмпирикалық деңгейде
Кеңестен кейінгі елдердің қоғамтану әдебиетінде «әлеуметтік көмек көрсету» термині
Сөздің кең ауқымдағы құқықтық мағынасында әңгіме әлеуметтік қатынастар жүйесі
Сонымен, санаттарды (категорияларды) құқықтық тұрғыдан қарағанда халықтың әлеуметтік қорғалуының
Сонымен бірге мемлекеттің барлық азаматтарды тегіс қамтитын әлеуметтік кепілдіктер
Жеке адам өздігінен өз қамын ойлауға және өзінің жеке
Бұдан қоғам да ұтпайды. Социалистік мемлекет өзі жариялаған әлеуметтік
1992-1997 жылдары Қазақстандағы әлеуметтік қорғау жүйесінің дамуы негізінен экономикалық
Өтпелі қоғамдарда, соның ішінде Қазақстанда да, шын мәнінде еңбекке
Осы жағдайда халықты әлеуметтік қорғауды дамыған индустриялы елдердегі сияқты
Ұдайы және қатаң бюджеттік-қаржылық шектеулер жағдайларында бұрынғы социалистік өзге
Мәселен, 1998 жылдан бері халықтың көптеген маргиналды (шектеулі) жіктеріне
«Бюджеттік бөліс» қағидатына сәйкес әлеуметтік шығындардың ауыртпалығы барған сайын
Қазақстан Республикасының халқын әлеуметтік сақтандыру қаражаттарының есебінен әлеуметтік қорғау
зейнетақылық қамсыздандыру;
уақытша еңбекке жарамсыздыққа;
екіқабаттыққа және босануларға байланысты жәрдемақылар;
сауықтыру сипатындағы қызметтер;
міндетті медициналық сақтандыру;
жұмыссыз болғанда әлеуметтік қолдау көрсету;
бала туғанда берілетін жәрдемақы;
жерлеуге бөлінетін жәрдемақы.
90-шы жылдардың бас кезі мен орта шеніндегі экономиканың дағдарысы
1999 жылы әлеуметтік қорларға төленетін төлемдер бірыңғай әлеуметтік салыққа
Бүгінгі таңда Қазақстанда халықты әлеуметтік қорғаудың мына бағыттарын шартты
жұмыссыздарды қорғау;
медициналық қызметтер ақысын жарым-жартылай төлеу;
әлеуметтік көмек беру.
Жоғарыда айтқан халықты әлеуметтік қорғаудың бағыттарын ішінде біз
Жұмыссыздарды әлеуметтік қорғау жүйесінде белсенді және енжар шараларды даралайды.
Дамыған елдерде де жұмыспен қамту саясатына белсенді және енжар
Қазақстанда 1991-1999 жылдары халықты әлеуметтік қорғаудың енжар нысандарына екпін
Қазақстан Республикасында «Халықтың жұмыспен қамтылуы туралы» (1991 ж.) бірінші
1999 жылғы 1 қаңтардан бастап Қазақстан Республикасының «Халықтың жұмыспен
Қазақстанда жұмыспен қамтудың белсенді саясаты мен еңбек рыногының жаңа
Қазақстан Республикасының 1999 жылғы 5 сәуірдегі «Халықты жұмыспен
Материалдық көмек – біздің жағдайларымызда өте «бұлыңғыр» («көмескі») салада
Қазақстанда шағын несиелендіру бағдарламасы 1998 жылы біраз дамуын тапты
Алайда қаржылай қаражаттардың жеткіліксіздігіне байланысты бұл бағдарлама 2000 жылы
Жоғарыда мазмұндалған мәселенің аспектінде «Қазақстан Республикасының халқын әлеуметтік қорғау
Бірінші деңгей: жұмыссыз азаматтарды жұмысқа орналастыруға, кәсіптік қайта даярлауға,
Екінші деңгей: белгілі бір уақыт аралығында әлеуметтік сақтандыру жүйесінен
Жеке құқық бұзулар үшін түрлі дәрежедегі мамандықтан айыру жүйесі
Осы құжаттың мазмұндық жағына тоқталмастан, мынаны айтып өтеміз, міндетті
1.Экономиканың нақты секторын дамыту;
2. Жаңа жұмыс орындарын жасау үшін әсіресе шағын және
3. Жұмыспен қамту орындарын жекешелендіру, жұмыскерлерді жұмысқа орналастыру мен
Бюджеттің әлеуметтік мүмкіндіктері шектеусіз емес және олар салықтық алымдар
«Әлеуметтік көмек көрсету» ұғымының материалдық (экономикалық) шаралар қабылдауымен шектелмейтін
Мұндай балалар ең алдымен осы жағдайда әлеуметтік қорғаудың түрі
Әйелдердің әлеуметтік қорғалуы туралы мәселе қозғалғанда, бірінші
Алайда көпшілік жағдайларда өздігінен алынған құқықтық және әлеуметтік аспекттер
Әлеуметтік көмек көрсетуде «таза күйде», «саяси», «құқықтық», «әлеуметтік» немесе
Біздің ұғымымызда (түсінігімізде) халықтың маргиналды (шектеулі) (әлеуметтік осал) жіктерін
Бизнесмендердің де әлеуметтік қорғауы болуы мүмкін, бірақ олар халықтың
Халықты әлеуметтік көмек көрсету жүйесінде мына деңгейлерді бөлу қабылданған:
• Мемлекеттің және муниципалды басқару органдарының тарапынан;
• жұмыс берушілердің, фирмалар әкімшіліктерінің, кәсіпорындардың тарапынан;
• кәсіподақтар, әр түрлі үкіметтік емес ұйымдар мен
• отбасылық қорғау және өзін-өзі қорғау.
Объект бойынша әлеуметтік қорғаудың мынадай нысандары бөлуге болады:
• балалар;
• аз қамсыздандырылған (табысы аз) отбасылар мен азаматтар;
• әйелдер мен көп балалы аналар;
• жұмыссыздар;
• зейнеткерлік жастағы адамдар;
• науқастар мен мүгедектер;
Аталған деңгейлер мен нысандар өзара байланысты және өзара сабақтас.
Дүниеге келген сәбилер алғашқы кезде біржола отбасының әлеуметтік қорғауында
Былайғы тең жағдайларда әркелкі отбасының (жеке адамның) тіршілік етуге
Дамыған батыс елдерінің тәжірбиесі, әлеуметтік сақтандыру, әлеуметтік қорғау мен
Көмек көрсету кезінде жеке жарналар да, сондай-ақ жарым-жартылай ортақ
Бірде-бір, тіпті сақтандырудың ең жетілген жүйесі де, әлеуметтік қауіптің
Әлеуметтік қорғаудың ең ортақ (жалпы) қағидаларына жататындар:
• халықтың барлық жіктерінің тіршілік әрекетінің қолайлы жағдайларын
• қажетті жағдайларда медициналық әлеуметтік және кәсіптік жауапкершілігі;
• жұмыс істейтін халықты әлеуметтік және кәсіптік қауіптерден
• халықтың неғұрлым көп бөлігіне әлеуметтік қорғау жүйесін
Ақшалай жәрдемақылар беру үшін себеп – қартаюдан, еңбек қабілетінен
Әлеуметтік жәрдемақылардың үлкен бөлігі әлеуметтік сақтандыру жолымен беріледі, ол
Көптеген елдерде әлеуметтік сақтандыру мен аз қамсыздандырылу бойынша жәрдемақылардан
Индустриялы елдердегі әлеуметтік қорғаудың ұлттық жүйелерінің құқықтық базасы адам
Шетелдік теория мен практика әлеуметтік игіліктер беруді оңтайландырудың мынадай
• бір-бірін қайталайтын көптеген жәрдемақылардың орнына атаулы бағыттағы
• материалдық жағдайларын мұқият тексерумен ұштастыру арқылы қатты
• әлеуметтік қорғау жүйесінің жалпыға бірдейлік қағидатынан сайланбалы
• бұрын барлығына мемлекеттік бюджеттің есебінен көрсетіліп келген
• әлеуметтік бағдарламаларды қамтамасыз ету бойынша негізгі қаржы ауыртпалығын
• әлеуметтік салалардағы шаруашылық жүргізу мен коммерциялық емес
• әлеуметтік секторды бағдарламалар бойынша қаржыландыруға ауысу, әлеуміттік
• бәсекені және әлеуметтік қызмет көрсетулерді тұтынушылық таңдау мүмкіндіктерін
• әсіресе еңбекті ынталандыратын кәсіпорындарда әлеуметтік қызмет көрсетудің
1.2. Қарттарды әлеуметтік қорғау жүйесіндегі қолданыста болатын заңнамалар
Халықты әлеуметтік қорғаудың негізгі қағидасы атаулы болуына байланысты аса
Бұл құжаттар жекелеген санаттардағы азаматтардың проблемаларын шешуде жүйелілікті қамтамасыз
Осы екі бағдарламаны біз бір-бірінен бөлмейміз, себебі мүгедектердің ішінде
Негізгі іс-шаралары денсаулық сақтау, білім беру, мәдениет департаменттерімен, сондай-ақ
Осы бағдарламаны шешуде:
- соғыс ардагерлерін сауқтыру. Жыл сайын Ардагерлер үйі мен
- Жалғызілікті қарт азаматтарға 27 үйде көмек көрсету бөлімшелерінің
Департаменттің 7 интернат үйінде медициналық және әлеуметтік-тұрмыстық көмекке мұқтаж
Оларда 2003 жылы тиісінше қосымша 52 және 60 орындық
- Қарттар мен мүгедектердің пайданылнған коммуналдық қызметтеріне ақы төлеу
Қарттарды әлеуметтік қолдау шаралары Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасының мүгедектердің
Осы заңнамаларлы қарттарға қатыстысын кесте ретінде беріп көрсетпекпіз.
Халықты әлеуметтік қорғау жүйесіндегі қолданыста болатын заңнамалар.
Р/с
1. «Мемлекеттік атаулы әлеуметтік көмек көрсету туралы» заңы 17
2001ж
2. «Мемлекеттік атаулы әлеуметтік көмекті тағайындау және төлеу ережесін
2001 ж
3. «Халыққа атаулы әлеуметтік көмек көрсету қызметіне жәрдемдесуші учаскелік
2002 ж.
4. «Қазақстан Республикасының арнаулы мемлекеттік жәрдемақы туралы» заңы 5
1999 ж.
5. «Қазақстан Республикасында зейнетақы
мен қамсыздандыру» заңы 20 маусым
1997 ж.
6. «Қазақстан Республикасының мүгедектердің әлеуметтік қорғалуы туралы» 21
1991 жыл
7. «Қазақстан Республикасының Президентінің «Соғысқа қатысушылар мен соларға теңестірілгендерге
1995 жыл
8. «Қазақстан Республикасының Үкіметінің «Арнаулы мемлекеттік жәрдемақы тағайындау және
2001 ж
9. Оңтүстік Қазақстан облысы әкімшілігінің «Азаматтардың жекелеген санаттарын Сарыағаш
2001 ж.
10. Оңтүстік Қазақстан облысы әкімшілігінің «Арадагерлер үйі мекемесінің Оңтүстік
2000 ж.
1.3. Оңтүстік Қазақстан облысындағы қарттарға көрсететін әлеуметтік жұмыстың
Оңтүстік Қазақстан облысы – Респбликадағы ірі аймақтардың және халқы
Облыстағы экономикалық жағдайдың жақсаруына қарамай, халықтың жекелеген санаттары әлеуметтік
Облыстағы халықты әлеуметтік қорғау шараларының кешенді бағдарламасының негізгі мақсаттарының
Кешенді бағдарламада «Аға ұрпақ» бағдарламасы деген бөлім кірген. Осы
«Аға ұрпақ» бағдарламасы.
Бұл бағдарламада қарттарға қатысты қарым-қатынасты көрсететін стратегия белгіленген, аға
Егде жастағы қарттарды өмір сүру жағдайын жақсартуға, көрсетілетін көмектің
Әлеуметтік-экономикалық, жанұялық-тұрмыстық, эмоциялы-психологиялық сипаттағы мәселерді шешу жөнінде түрлі деңгейдегі
Қарттардың денсаулығын жақсартуға, оларға алдын-ала емдік көмек көрсетуді қамтамасыз
Аға ұрпақ өкілдерінің әлеуметтік қорғалуын ұйымдастыру, әлеуметтік қызмет көрсету
Қысқа дайындық, әлеуметтік қызмет көрсету мекемелерінің материалдық-техникалық базасын нығайту
Қарт кісілерге әлеуметтік-тұрмыстық көмек көрсету мәселелерін шешуге әртүрлі мемлекеттік
Аз қамтамасыз етілген зейнеткерлерді, жалғызбасты қарттарды шефтік көмекке алу
Оңтүстік Қазақстан облысының еңбек және халықты жұмыспен қамтамасыз
Бағдарламамен танысайық.
“2002-2005 жылдарға арналған “Аға ұрпақ” облыстық бағдарламасы”.
Р/с
Іс-шаралар атауы Орындалу мерзімі
1. Әлеуметтік қолдауға мұқтаж азаматтардың нақты сеебін жүргізуді қамтамасыз
2. Облыс, аудандар мен қалалар әкімдері аппаратының қызметкерлері, аз
3. Қазығұрт; Мақтарал, Ордабасы және Созақ аудандарындағы емдік қасиеті
4 Ардагерлер үйінің базасында соғыс мүгедектері мен соғысқа қатысқандарды
5. «Сарыағаш» шипажайының базасында соғысқа қа-тысқандарды және соған теңестіргендерді,
6. Облыстық драма театрында соғыс және еңбек арда-герлерін құрметіне
7. 1941-1945 жылдардағы Ұлы Отан соғыс Жеңісінің құрметіне қайтыс
8. Барлық меншік нысанындағы кәсіпорындар мен ұйымдарға еңбек зақымын
9. Кітапханаларда, клубтық мекемелерде, мұражайларда, орта және жоғары оқу
10. 80 жастан асқандарға арнайы мемлекеттік жәрдеақы мен зейнетақыларды
11. Жалғызілікті 80 жастан асқан қарттардың зейнетақысына қосымша 850
12. «Қарттар күні» мерекесін өткізу дәстүрін жалғастыру, моральдық және
13. Ақталған қартаң азаматтарға әлеуметтік жағынан бейімделуге ықпал ету.
15. Еңбек және соғыс ардагерлерінің және аз қамтылған зейнеткерлердің
Осы іс-шараларды жүзеге асыру үшін жұмсалатын болжамалы сома:
2002 ж.- 65692,7 мың теңге;
2003 ж.- 66911,2 мың теңге;
2004 ж. – 67935, 8 мың теңге;
2005 ж. – 101612, 8 мың теңге, барлығы: 302152,5
Жеңілдікпен кепілдіктер жағынан Ұлы Отан соғысы мүгедектеріне теңестірілген адамдарға
Облыста қарттар мен мүгедектерге арналған 1580 орындық интернат үйі
2001 жылғы “Ардагер -2000” лотореясын ойнатудан түскен қаражаттарға облыстық
II. АРДАГЕРЛЕРДІ ӘЛЕУМЕТТЕНДІРУДЕГІ КӨКЕЙТЕСТІ МӘСЕЛЕЛЕР ТУРАЛЫ
2.1. Қарттарды қолдау және оларға әлеуметтік көмек беруі туралы
Қарттарды қолдау, оларға көмек көрсету мәселелері көптін ойында жүрген
Ақпарат құралдарындағы қарттарға көмек көрсету мәселесіне шолу жасайық
27 наурыз, 2004 ж.
«Ардагер-Жәрдем» қайырымдылық қорының тұсаукесері өтті деп хабарлайды Отырар
Қор мақсаты – тұрмысы төмен ардагерлер отбасына жәрдем беру.
15 мамыр, 2004 ж.
«Ауылына қарап азаматын таны» атты мәлімдеде Ж.Шалабаева Сайрам ауыданында
27 шілде, 2004 ж.
«Атаулы әлеуметтік көмектің жағдайын анықтауда» атты мәлімдемеде Серікбай Тұржан
8 қантар, 2005 ж.
Республика Президентінің 2004 жылғы Қазақ халқына Жолдауындағы тапсырмасына байланысты
1.Әлеуметтік қамсыздандырудың көп деңгейлі жүйесі ендіріледі.
Бірінші деңгейі (базалық деп аталады) мемлекет тарапынан төменгі мөлшері
Екінші деңгейі (міндетті) - әлеуметтік қауіп бойынша міндетті әлеуметтік
Үшінші деңгейі (қосымша) – ерікті түрдегі аударымдар есебінен жүргізілетін
2. 2006 жылдан бастап барлық әлеуметтік төлемдер әлеуметтік базалық
3. 2006 жылдан бастап төменгі зейнетақы мөлшері базалы зейнетақыны
4. Мүгедектердің мемлекеттік әлеуметтік жәрдем ақысы 2005 жылдың қантарынан
I топқа - 2895 теңге
II топқа- 2412, 5 теңге
III топқа-1930 теңге, ал 16 жасқа денйігі мүгедек балаларға
5. 2006 жылдан бастап мұқтаж отбасыларына 18 жасқа дейінгі
Үш жылда орын алатын игілікті өзгерістердің дені мүгедектерге, ана
Ұлы Отан соғыс ардагерлері мен мүгедектеріне көрсетілер қамқорлық кең
11 Қантар, 2006 ж.
«Аяулы ардагерлеге аялы қамқорлық» деген мәліметінде Сарыағаштан М.Бекей былай
«Ардагерлер үйі Жеңіс күніне дейін пайдаланылуға берілмек. Оларға әлеуметтік
15 ақпан, 2006 ж.
«Кешегі кемелі істер – кемел келешек кепілі». Бұл мақалада
Жалғызілікті қарттар үйіне келіп қызмет көрсететін 27 әлеуметтік көмек
7-9 мамыр 2007 ж.
«Ардагерлерді ардақтау -парыз», »Шымкент Жеңіске қандай үлес қосты?», »Ардагерлерін
2.2. Әлеуметгік қызметкердің кәсіптік тұлғасы
Әлеуметтік жұмыс қызметтің жан-жақты түрі больш саналады. Ол маманнан
Әлеуметтік педагогтың функциясы
1.Әлеуметтік педагогиканың ғылыми-әдіснамалық, әдістемелеік тұрғыдан қамтамасыз ету, білім берудің
2.Жалпы білім берудің, тәрбиелеудің нақты қоғамдық тұжырымдамалар мен технологияларды
3. Білім берудің әлеуметтік бағыттарын болжам жасау, іс-әрекетке ғылыми
4.Жеке тұлғаның болашағына анықтама беру
5.Қоғамның саяси-адамгершілік тәрбие берудің тиімді жақтарын қарастыру, қоғамның ықпалына
6.Білім беруді ақпараттандыру жұмыстарына әлеуметтік ықпалын оңтайлы қолдану;
Әлеуметтік педагогиканың функциясы:
Диагностикалық; прогноздық, түзеушілік-қалыпқа келтіру, күзету-қорғаушылық, эвристикалық жұмыс жүргізу.
Әлеуметтік педагогтың қасиеттері:
- Ізгілік ұстаным, іргелі ұстаным, әмбебаптық және бағалау, болжам
Әлеуметтік қызметкердің жұмысы:
әлеуметтік-медициналық, заңдық, психологиялық-педагогикалық, материалдық және
оларға қиындық, жанжал
- көмек қажет
- кәмелетке толмаған балалары
- әлеуметтік мінез-құлықты кәмелетке толмаған балалармен отбасы және
- қамқоршылық пен қамқорлық көрсетуді, емдейтін және оқытьш-тәрбиелейтін
Әлеуметтік қызметкерге міндетті болып табылатын келесі бөлігінің мазмұны бұл
Кез-келген қызметкер өз жұмысын қызметтің қандай да бір саласында
Қызметкер отбасы жайында жиналған мәліметтер негізінде «диагноз» қояды: жұмыс
Әлеуметтік жұмыс жүргізетін қызметкер, маман «диагнозбен» бірге, өзінің
Жұмыстың сипатына қарай (жас балалары бар отбастарына көмек көрсету
Мақсат дегеніміз не? Мақсат - бұл іс-әрекеттегі заттың
Отбасымен әлеуметтік жұмыс жүргізетін қызметкердің жалпы мақсаты осыдан шығады,
Балалары бар отбастарының әлеуметтік қорғалу күйін қанағаттандыратын отбасымен жүргізілетін
Мәселен, отбасының жұмыссыз мүшелері мен жұмыссыз отбастары сияқты адамдар
Әлеуметтік жұмыстардың ұйымдары мен мекеме жүйелері маңызды аспект болып
Әлеуметтік жұмыстар қиын жағдайда қалған адамдарға қолдау көрсету, оларды
Өздеріңіз білетіндей, кем бағал, мүгедек жандарға көмек, қайырымдылық көрсету
Қазақ халқының салт-дәстүрі, рулық қауым, туысқандығы кем бағал, кедей
Бірақ, Ресей әлеуметтік жұмыстар ХІХ ғасырдың аяғы ХХ ғасырдың
Шет елдің және ресейдің мамандары әлеуметтік қызметкердің кәсіби этикасын
“Әлеуметтік қызметкердің мінез-құлқы
“Әлеуметтік қызметкердің өз клиенттеріне қатысты
Әлеуметтік қызметкердің өз клиентіне қатысты этикалық міндеттері деп аталатын
«Әлеуметтік қызметкерді жалдаған жұмыс беруші мен ұйымдарға қатысты
«Әлеуметтік қызметкердің өз мамандығына қатысты этикалық міндеттері” деп аталатын
Кодекстің «Әлеуметтік қызметкердің қоғамға қатысты этикалық міндеттері” деп аталатын
Этика кодексінің принциптері әлеуметтік қызметкердің қызметіне қатысты негізгі талаптарды
2.3.Ардагерлерді әлеуметтендірудегі көкейтесті мәселелер туралы
Қарттарды әлеуметтік қорғауға мынадай қағидалар кіреді:
1.Қарт кісілерге көмек;
2.Зейнетақымен қамтамасыз ету;
3. қарттарға қызмет көрсету;
4. қарттардың денсаулығын қадағалап тұру;
5.жалғызлікті, қараушысы жоқ қарттарға баспана беру “қарттар үйіне” орналастыру;
6.қарттар арасындағы мүгедектерге қоларба, протез, және басқа ортопедиялық, тифлоқұралдармен
Қарттар үйнде мекендейтін қарттарды бірнеше себептер осы мекемеге әкелетіндігін
жалғызіліктік – 48,8 пайыз;
денсаулығының нашарлығы – 30 пайыз;
отбасының шешімі - 19 пайыз.
Біздің елімізге жақын көршілеріміздің – Ресейдегі – қарттарға көрсететін
Ресейде 90 жылдар соңында 1000 астам қарттар мен мүгедектер
Біздің Оңтүстік Қазақстан облысымызда 16061 мың соғыс ардагерлері, 666
Әлеуметтік көмек көрсететін орталықтар бірнеше бөлімдерден тұрады:
Әлеуметтік көмек көрсететін күндізгі бөлімі 30-50 қарттар мен мүгедектерді
Әлеуметтік көмек көрсететін уақытша мекендеу бөлімінде бір жолда
Жедел әлеуметтік көмек көрсететін бөлімі жұмыс істейді. Бұл бөлімнің
ыстық тамақпен, азық-түлікпен, киіммен бір жолдық көмек көрсету;
бір жолдық ақшалай көмек көрсету;
уақытша пәтер алуға көмек көрсету;
жедел психологиялық көмек көрсету;
сымтетік (телефон) арқылы көмек көрсету;
құқықтық көмек көрсету және де көмектің қажеттілігіне қарай көмектің
Әлеуметтік көмектің бір түрі – қарттарға мекенжайлық әлеуметтік көмек
Қазақстанда әлеуметтік зерттеулердің нәтижесі қарттарды әлеуметтік қорғау үшін төмендегідей
зейнетақыны көбейту;
зейнетақымен барлық қарттарды қамтамасыз ету;
қарттарға үйде көмек көрсету бөлімінің жұмысына маңызды назар аударып,
қарттар үйінің санын көбейту.
Зерттеулердің нәтижесінен шыққан қарттарды әлеуметтік қорғау мәселелерін шешу мақсатпен,
бір жолдық сан түрлі көмек көрсетеді;
әр түрлі жеңілдіктер ұсынады:
а) үй-жай тұрмыс шараларын төмендетеді;
ә) тегін дәрі-дәрмек беріледі;
б) тегін газет- журналдарға жазылуды қамтамасыз етеді.
Қарттарға арнайы интернат, “қарттар үйінде”, өздерінің жекеменшік үйлерінде тұрмасын,
Осы мәселелерді шешу үшін сәулет өнер қызметкерлері (архитекторлар), дизайнерлер,
1.автоматталған кешенді асханалар жасау. Бұл асханаларда тамақ дайындауды бағдарлату
2.тұра алмайтын ауру қарттар үшін арнаулы кереуеттер жасау;
қарттардың жағдайларына ынғайланған арнаулы жиһаз жасау, пәтерді тазалауға арналған
қарттар ванна қабылдағанда өздері түсіп-шығатын арнайы тұтқалар жасау;
аяқ киімді киюді жеңілдету үшін арнайы астына қоятын тұғырық,
сыртқа шығып кіру үшін пандустар жасау.
Ниеттер, ойлар жақсы, бірақ оларды жүзеге асыру оңайға түсіп
Қарттарға әлеуметтік көмек көрсету - әлеуметтік педагогтың міндеті. Әлеуметтік
ҚОРЫТЫНДЫ
Қазіргі кезеңде еліміздің қоғамдық-экономикалық өміріне нарықтық қатынастырдың енуіне байланысты
Қазіргі кездегі саяси және экономикалық жағдайдың тұрақтылығы мен шиеленесуі,
Осындай кезеңде жас жеткіншектерге әлеуметтік тәрбие берудің маңызы зор
«Әлеуметтік қорғау» ұғымы өте көп мәнді және қарама-қайшы.
Сөздің кең ауқымдағы құқықтық мағынасында әңгіме әлеуметтік қатынастар жүйесі
Сонымен, санаттарды (категорияларды) құқықтық тұрғыдан қарағанда халықтың әлеуметтік қорғалуының
Кең мағынада халықты әлеуметтік қорғау ұғымы халықтың, оның жеке
Теория мен практикада әлеуметтік қорғау көбіне тар мағынада ең
• Мемлекеттің және муниципалды басқару органдарының тарапынан;
• жұмыс берушілердің, фирмалар әкімшіліктерінің, кәсіпорындардың тарапынан;
• кәсіподақтар, әр түрлі үкіметтік емес ұйымдар мен
• отбасылық қорғау және өзін-өзі қорғау.
Объект бойынша әлеуметтік қорғаудың мынадай нысандары бөлуге болады:
• балалар;
• аз қамсыздандырылған (табысы аз) отбасылар мен азаматтар;
• әйелдер мен көп балалы аналар;
• жұмыссыздар;
• зейнеткерлік жастағы адамдар;
• науқастар мен мүгедектер;
Бүгінгі таңда Қазақстанда халықты әлеуметтік қорғаудың мына бағыттарын шартты
жұмыссыздарды қорғау;
медициналық қызметтер ақысын жарым-жартылай төлеу;
әлеуметтік көмек беру.
Халықты әлеуметтік қорғаудың негізгі қағидасы атаулы болуына байланысты аса
Мемлекет тарапынан аса әлсіз санаттағы азаматтарға әлеуметтік көмек беру
Қарттарды әлеуметтік қолдау шаралары Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасының мүгедектердің
Жеңілдікпен кепілдіктер жағынан Ұлы Отан соғысы мүгедектеріне теңестірілген адамдарға
Әлеуметтік қызметкерге міндетті болып табылатын келесі бөлігінің мазмұны бұл
Әлеуметтік жұмыстардың ұйымдары мен мекеме жүйелері маңызды аспект болып
Әлеуметтік жұмыстар қиын жағдайда қалған адамдарға қолдау көрсету, оларды
Өздеріңіз білетіндей, кем бағал, мүгедек жандарға көмек, қайырымдылық көрсету
Қазақ халқының салт-дәстүрі, рулық қауым, туысқандығы кем бағал, кедей
Қарттарға әлеуметтік көмек көрсету - әлеуметтік педагогтың міндеті. Әлеуметтік
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ.
1.Қ.Тұрғанбекова. Әлеуметтік ғылымдар құрылымдағы әлеуметтік жұмыс. //Ізденіс,№1, 2002. -
2.С.Піралиев. Болашақ мұғалімнің әлеуметтік және кәсіби бейімделуінің өзара байланыстығының
3.Социальная педагогика: Учеб.пособие для студ. высш. учеб. заведений /Под
4.Ю.В.Василькова, Т.А. Василькова. Социальная педагогика: Курс лекций: Учеб.пособие для
5.А.Н.Тесленко. Социализация молодежи:педагогика отношений в социуме.-Алматы-Астана, 2002.-236 с.
6.Биекенов К.Ү, Жаназарова З.Ж., Нұрбекова Ж.А. Отбасымен әлеуметтік жұмыс:
7.Қ.Тұрғанбекова. Әлеуметтік ғылымдар құрылымдағы әлеуметтік жұмыс. //Ізденіс, №3, 2001.
8. Оңтүстік Қазақстан облысы еңбек, халықты жұмыспен қамту және
9.Оңтүстік Қазақстан облысы еңбек, халықты жұмыспен қамту және әлеуметтік
10.Оңтүстік Қазақстан облысы еңбек, халықты жұмыспен қамту және әлеуметтік
11.Оңтүстік Қазақстан облысы еңбек, халықты жұмыспен қамту және әлеуметтік
12.Оңтүстік Қазақстан облысы еңбек, халықты жұмыспен қамту және әлеуметтік
13.Ф.Рахматуллаев.«Ардагер-Жәрдем» қайырымдылық қорының тұсаукесері өтті. // Оңтүстік Қазақстан,
14.Ж.Шалабаева. Ауылына қарап азаматын таны.// Оңтүстік Қазақстан,15 мамыр, 2004
15.Серікбай Тұржан. Атаулы әлеуметтік көмектің жағдайын анықтауда. //Оңтүстік Қазақстан,
16. Әлеуметті мазалаған сан сауал. // Оңтүстік Қазақстан, 1
17.Асхан Қожагелдіқызы. Болашақ жетімдіктен басталмаса екен. // Оңтүстік Қазақстан,12
18.Ж.Шалабаева. Әлеуметтік проблема әңгіме болды. // Оңтүстік Қазақстан, 26
19.Ж.Шалабаева. Әлеуметіміз жақсарып келеді. // Оңтүстік Қазақстан,1 қантар, 2005
20.Ә.Ағыбайдың «Қайырымдылық – халықтық қасиет»
// Оңтүстік Қазақстан,8 қантар, 2005 ж.
21.Республика Президентіің 2004 жылғы Қазақ халқына Жолдауы. // Оңтүстік
22.Ж.Жайлаубекқызы. Облысқа 250 қоларба келді. // Оңтүстік Қазақстан, 11
23.М.Бекей. Аяулы ардагерлеге аялы қамқорлық. // Оңтүстік Қазақстан, 27
24. Протез алуға – 33 миллион теңге. // Оңтүстік
25.Еңбек қауіпсіздігі және еңбек қорғау туралы. // Оңтүстік Қазақстан,
26.Қызметкерлер әлеуметтік тұрғыдан қорғалуы керек. // Оңтүстік Қазақстан,15
27. «Кешегі кемелі істер – кемел келешек кепілі.// Оңтүстік
28. Ж.Шалабаева. »Қорған» қоры балалар үйіне сыйлық апарды. //
29.Гордин В.Э. Чем старость обеспечить. –М.:Мысль, 1988.
30. Дельпере Н. Защита прав и свобод граждан преклонного
31.Настольная книга специалиста:Социальная работа с пожилыми людьми. /Отв.ред.Е.И.Холостова. –М.:Инст.
32.Проблемы геронтологии в современной Росcии (материалы научно-практической конференции), М.,
1
Қарт адамдарға қызмет көрсету барысында медициналық-әлеуметтік қарым- қатынасы
Жалғыз басты қарттарға көмек көрсету
Қарт адамдармен әлеуметтік жұмыс жасау
Педагог-психологтың қарттармен жүргізілетін жұмыс технологиялары
Қарт кісілерге интернат-үйлерде көрсетілетін әлеуметтік
Қарттар үйіндегі адамдардың тұлғааралық қабылдауының ерекшеліктері
Қарттарды әлуметтендірудегі әлеуметтік педагогтың ролі
Өмірдің барлық қиындықтары мен азаптарын тәжірбиесінен өткізіп
Кино - саясат
ПСИХОЛОГ – ҰЖЫМНЫҢ ҰЙЫТҚЫСЫ