Экономикалық сөздік
Жоспар
Кіріспе--------------------------------------------------------------------------------------3-6
I бөлім Шетел тілін оқытудың жалпы мазмұны, оның құрамдас
1.1. Шетел тілін тілдік емес жоғарғы оқу орнында оқытудың
1.2. Шетел тілін оқытуда лексиканың маңызы және оны
II бөлім Лексикалық дағдыларды қалыптастыру
2.1. Лексиканы іріктеу критерийлері ---------------------------------------------15-17
2.2. Экономикалық сөздіктің сипаттамасы және оны іріктеу қағидалары—--------------------------------------------------------------------------------------------------17-19
2.3. Шетел тілін оқытуда лексикалық материалмен жұмыс -----------------19-23
III бөлім Сөздік минимуммен жұмыс жасау әдістемесі
3.1. Экономикалық сөздікпен жұмыс жасауға арналған әдістемелік
3.2. Тәжірибелік оқытуға арналған тапсырмалар мен жаттығулар---------29-37
3.3. Тәжірибелік оқытудың қорытындысы---------------------------------------38
Қорытынды-----------------------------------------------------------------------------39-40
Қолданылған әдебиеттер-------------------------------------------------------------42-43
Қосымша материал: Экономикалық сөздік--------------------------------------45-60
Кіріспе
Қазақстан республикасы тәуелсіздік алған уақыттан бастап шетел тілдерінің мәртебесі
Әлемдік білім алу кеңістігінде (шет ел тілін оқыту) интеграциялық
Тәуелсіздік мемлекет болу – қазақ халқының ежелден аңсаған арманы
Шетел тілін арнайы кәсіби тіл ретінде оқыту өзіндік мән-мазмұны,
Осыдан келіп оқытылатын тілдік материалды іріктеу және оны негізгі
Осы ұсынылып отырған зерттеу жұмысында іріктеліп жасалатын сөздік тілдік
Қазіргі таңда шетел тілін тілдік емес жоғарғы оқу орнында
Біздің алға қойған мақсатымыз зерттеу жүргізу барысында арнайы лексикамен
Аталған мақсатқа жету үшін төмендегідей міндеттерді жүзеге асыру керек.
а) лексикалық материалды іріктеу жолдарын анықтау;
ә) арнайы сөздік жасауға қойылатын талаптарды анықтау
б) экономикалық сөздік құрастыру
в) экономикалық сөздікпен жұмыс жасауға арналған әдістемелік нұсқаулар беру.
Зерттеу нысаны Экононмика мамандығында оқитын орыс және қазақ бөлім
Зерттеу пәні - шетел тілін оқытудың мазмұнының бір компоненті
Зерттеу әдістері Алға қойған мақсат пен міндеттерді жүзеге асыру
- зерттеу тақырыбына байланысты ғылыми әдістемелік әдебиеттерді сын көзбен
- студенттердің арнайы лексиканы (экономикалық) қолдануын сабақ барысында бақылау,
- экономикалық лексиканы меңгеруге байланысты тест жұмысын жасау,
- ғылыми-тәжірибелік оқытуды жүргізу.
Зерттеудің теориялық маңызы және практикалық құндылығы Жұмыс
- студенттердің сөздік қорын экономика мамандығы бойынша дамытуда лексикалық
- жұмыс барысында зерттеудің теориялық әдістемесін жасау.
Зерттеуде қарастырылатын мәселелер сөздіктер жасау ісінің құрамдас бір бөлігі
Ғылыми жаңалығы. Біздің зерттеу жұмысымыздың бірден-бір жаңалығы «экономика» мамандығы
Тіліміздің жедел қарқынмен дамуының арқасында сөздікті қолдану мәселесі негізгі
-жүргізілген зерттеу жұмысының нәтижесі тілдік емес жоғары оқу орнында
-жасалынатын сөздік ағылшын тілі практика сабағында студенттерге көмекші құрал
Сонымен қатар осы оқу құралы кез келген оқу орнында
Ғылыми болжам. Егер арнайы лексикамен (экономикалық) жұмыс істеуде оны
I ТАРАУ Шетел тілін оқытудың жалпы мазмұны, оның құрамдас
1.1. Шетел тілін тілдік емес жоғарғы оқу орнында оқытудың
Оқытудың жалпы мазмұны және оның құрамдас бөліктері тіл құбылыстарының,
Іріктеліп алынуға тиісті оқыту мазмұнының бірінші әлементі – тақырып
Тіл материалын (лексиканы, фонетиканы, грамматиканы) іріктеп алуда жетекші рольді
Лингвистика мен әдістеме ғылымдарында әдетте продуктивті сөзде қолданылатын тілдік
Алайда активтік сөзбен пассивтік сөздің қиындығы бірдей емес, олардың
Әр адамның активтік тіл материалы пассивтік тіл материалынан ана
Шетел тілін оқытуда білім, іскерлік, дағдылар үлкен рөл атқарады.
Шетел тілін оқытуда білім деп сөздерді олардың мағыналарын, формаларын
Сонымен, шетел тілінде сөзді меңгеруге байланысты дағды деп рецептивтік
В.А.Бухбиндер мен В.Штраустың баспасынан шыққан «Основы методики преподавания иностранных
Ал сөз материалы деген ұғымға Г.В.Рогованың пікірі бойынша, сөз
Сонымен қатар оқытудың мазмұнына сөз материалын да енгізу керек
Яғни, әдістемелік әдебиеттерді талдай отырып, біз шетел тілін оқыту
Шетел тілге оқытудың негізгі мақсаттарының бірі-ол практикада әр түрлі
в) сфера, тақырып, ситуациялар онда оқыту мазмұны жүзеге асыралады.,
Тіл үйретуде сондай-ақ жоғары оқу орнына сай оқу бағдарламасы
- фонетика: дыбыстардың оқылу ережелері және алфавиттегі әріптерді сөз
- орфография: белгілі бір дыбыстарға сәйкес келетін әріптер мен
- лексика: сөзжасам үлгілері, көп мағыналы сөздердің контекстегі мағынасы,
- грамматика: негізгі қаржы және экономика мамандықтары саласында жиі
Студенттер мынадай іскерліктерді де меңгеруі керек:
оқу: мәтіндерді сөздікпен және сөздіксіз оқу; мәтінне қажетті ақпаратты
жазу: іс-қағазын толтыру, қысқа тұжырым жазу, құрастыру, іскерлік, ресми
- аударма: аударма ережелеріне сәйкес сөздікті қолданып, шет ел
- аудирование (тыңдап түсіну): шет ел тілінде айтылған сөйлемдерді
-сөйлеу: сөйлеу ережелеріне сәйкес өз ойын, пікірін шет ел
Біздің зерттеу жұмысымызда лексика маңызды орын алады. Лексикаға байланысты
Сөз – лексикалық жүйенің басты бірлігі. Тілдегі номинацияның негізгі
Омонимия және оның тілдің лексикалық жүйесіндегі орны. Омонимияның көздері.
Сөз тудыру моделі туралы ұғым. Сөз тудыру жүйесінің негізгі
Лексикалық бірліктердің тіркесуі. Валенттілік туралы ұғым. Еркін және тұрақты
Тілдік емес жоғары оқу орнында оқытылатын пәндердің студенттерге жалпы
1.2. Шетел тілін оқытуда лексиканың маңызы және оны
Оқу процесінде студенттер меңгеруге тиісті шетел тілі аспектілерінің ішінде
Басқа білім салаларының ішінде лексиканың бірінші орын алуының себебі
Ал басқа біреудің сөзін түсіну үшін немесе өз ойын
Шетел тілін оқытуда лексиканы меңгертуге қойылған мақсат бойынша студенттер
Ал лексика тек сол мәтіннің мазмұнын түсінуге керекті құрал
Лексика сөйлем арқылы түсіндіріліп, керекті құралдармен әрі қарай пысықтау,
- таныс емес сөздерді ережелерге сай оқи алу;
- өтілген грамматикалық және лексикалық материалдар негізінде құрылған мәтіндерді
- оқытушының шетел тілінде қойған сұрағына жауап бере алу;
- өтілген материалдарға құралған оқытушының кішігірім әңгімелерін түсіне алу;
Қазіргі кезде республикамызда демократиялық, экономикалық, саяси және әлеуметтік өзгерістер
II ТАРАУ Лексикалық дағдыларды қалыптастыру
2.1. Лексиканы іріктеу критерийлері
Шетел тілдерін оқыту барысында сол тілдің барлық сөздік қорын
Бұлардың алғашқы үшеуі негізгі, соңғы төртеуі қосымша принциптер. Осы
Ол үшін жоғарыда аталған принциптерге қосымша тағы да екі
Қазіргі кезде совет методикасында қолданылып жүрген сөздерді іріктеу принциптерін
I топқа жататын негізгі принциптер – сөздің қолданылу жиілігі
II топқа шетел тілдерін оқыту мақсатын ескеретін принциптер
III топқа жататын принциптер мыналар: а) сөздердің бір-бірімен тіркесу
Активтік сөздерді іріктеуде I, II топ принциптері толық пайдаланылады
Пасивтік сөздерді іріктеуде I топ принциптері мен семантикалық принцип
2.2. Экономикалық сөздіктің сипаттамасы және оны іріктеу қағидалары
Қазіргі таңда қаржы және экономикалық сектордың маңызы әлеуметтік қоғамда
АҚШ мемлекетінде және Ұлыбританиядағы экономиканың және халықаралық қатынастардың дамуы,
Сөз - лексикалық тұлға. Сөз – тілдің ең маңызды,
Белгілі бір тілдегі сөздердің жиынтығы лексика деп аталады. Лексика
Сөз мағынасы қоғамның дамуы, қоғамдық қатынас пен өндіріс тәсілінің
М. Балақаевтың: «... сөз байлығын молайту, сөз тіркестерін, сөйлемдерді
Шет тілдер сөздерінің сөздігі (Словарь иностранных слов) шығу төркіні
Шет тілдер сөздерінің сөздігінде, біріншіден, шет тілдік сөздердің мағынасы
«Орфографиялық сөздік», «Тарихи сөздік» деп аталатын сөздіктер де болады.
«Тарихи сөздікте» тілдің ескі жазба нұсқаларында қолданылған сөздер хронологиялық
Лексикографиялық жұмыстар жүргізу үшін лексикографияның теориясы мен практикасын жете
Сөздік – белгілі бір тілдегі белгілі бір сөздер тобының
Сөздіктердің міндеті – тіліміздің лексикалық байлығын (сөздерді, сөз тіркестерін)
Сөздіктегі сөздерге сипаттама екі бағытта беріледі. Бірі – тілдік
Сөздік жасауды кең жолға қою үшін бұрынғыдай тек орысша-қазақша
Сонда ғана сөздік жасаудың ұстанымдары (принциптері) айқындалады, теориясы дамиды,
Ең алғаш Совет одағы кезеңінде «ағылшынша-орысша-қазақша» экономикалық сөздігі көмекші
«Ағылшынша–орысша-қазақша жалпы экономикалық және сыртқы сауда» сөздігінің негізгі мақсаты
2.3. Шетел тілін оқытуда лексикалық материалмен жұмыс
Тілді оқытуда, үйретуде лексиканы түгел меңгерту мүмкін емес екені
Ең алдымен лексикалық материалдарды сұрыптауда олардың қай мамандықтар үшін,
Жоғарыда айтылғандй шетел тілі аспектілерінің ішінде аса маңыздысы –
Маңызы қандай зор болғанымен лексиканы меңгеру оқытудың мақсаты емес,
Өзге тілді дәрісханаларда оқитын студенттерді топтарға бөлу негізінен дәрісханадағы
Жоғары оқу орындарының студенттері бастапқы деңгейде негізінен коммуникативтік бағытта
Оқыту кезеңі де тілдік материалды меңгертуге әсер ететіні белгілі.
Ғалым Н.И.Никитинаның пікірінше, тіл дамыту мақсатындағы жаттығулар жүйесі тілдің
2. мазмұнды еске түсіру, ауызша жатқа оқу және мазмұнын
3. ауызша түрде сөйлей білу, жазбаша түрде мәтінді құрастыру,
Ғалымның тұжырымдауы бойынша, әр сабақта есту, оқу мәтінінің мазмұнын
Бастапқы деңгейдегі үйретушінің қанша сөзді меңгеру керек екенін білу
Тұрмыстық, іскери тақырыптағы сұхбаттарға қатысып, өз пікірін білдіру, алынған
Әдістемелік зерттеулер тілді қатынас құралы ретінде меңгерудің негізін қалады.
Тіл – қатысым мақсатына қол жеткізу үшін қолданылады және
1. Шетел тілін оқытуды жүйелі түрде (білмегеннен білгенге, жеңілден
2. Үйрету күнделікті өмірде жиі қолданылатын контекстегі сөйлемдерден басталуы,
3. Әрбір тапсырма, жаттығу үйренушінің қабілетіне, мүмкіншілігіне қарай берілуі,
4. Оқу материалдары шындыққа сай, күнделікті тіршілік аясында алынуы.
Ағылшын тілінің базалық деңгейін білу үшін 3000 сөз қажет
Лексикалық минимум 400-600 бірлік таңба
Сөзжасам. Сөз тудырушы жұрнақтар. Зат есім тудыратын жұрнақтар: er/-or,
Сын есім туғызатын жұрнақтар
-ous, able/-ible, -ful, -al.
Үстеудің жұрнақтары. Конверсиялық сөзжасау әдісі.
III ТАРАУ Сөздік минимуммен жұмыс жасау әдістемесі
3.1. Экономикалық сөздікпен жұмыс жасауға арналған әдістемелік нұсқаулар
Сөздік минимум дегеніміз сөздер қорының белгілі бір салаға қатысты
Арнайы минимум сөздерді іріктеуде, лексикография теориясының маңызы айрықша. Сөздіктің
Қазіргі шетел тілін оқытудағы әдістемелер сөздік минимум құрамын кеңейтуде.
Аталмыш сөздікте түбірлес бірнеше сөздің біреуінің ғана шығу төркіні,
Сонымен қатар сөздік минимумның бір ерекшелігі сөздің бастапқы мағынасынан
Сөздік минимум әртүрлі сөздіктерді жасау жұмыстарының тәжірибелерін ғылыми тұрғыдан
Бұл жерде біз Н.Шанскийдің пікіріне қосыламыз, яғни сөздік минимум
«Орысша және шет тілдер тіліндегі іскери қарым-қатынас әдістемесі» алайық.
Сөздіктердің тіл-тілде бірнеше түрі бар. Олардың әрқайсысы әр түрлі,
1. Сөздіктердің қазіргі тілде жаппай және жиі қолданылатын сөздерді
2. Сөздіктердің белгілі бір түрі экономика саласындағы барлық термин
Сөздікте енген әрбір сөздің лексикалық мағынасы (немесе мағыналары) түсіндіріліп,
Сонымен экономикалық сөздікті іріктеу жолдарын меңгеру үшін ғалым В.А.Добромысловтың
Кейіннен әдіскер-ғалым М.Т.Баранов сөздіктерді іріктеуде сөздік жұмыс, лексикалық жұмыс,
Бұл жайлы «сөздік жұмыстар мағынада қолданыла алатын болды, яғни
Ал ғалымдар Е.А.Баринова., Л.Ф.Боженкова., В.И.Лебедев сөздіктерді іріктеуде әдістемелік нұсқаулар
1. сөздік қорына жаңа терминдер енгізу
2. сөздік орфографиялық жұмыс
3. сөздерді бір ғана сапаға байланысты икемделу мәселесі. [
Сонымен бірге шетел әдіскерлерінің ішінде белгілі мамандардың пікірінше
Шетел тілін оқытудың ең алғашқы кезеңдерінде әдістемені ғылым деп
Шетел тілінің қанша мұғалімі болса, оқытудың сонша әдістемесі де
Дегенмен, әдістеменің сөздікке қандай қатысы бар, осыны анықтап алайық.
Енді экономикалық сөздіктерге қатысты қандай әдістемелік нұсқаулар ұсынуға болады
1. Шетел тілін оқыту теориясының басты қағидаларына сүйеніп, сөздік
2. Студенттерді экономиканы оқытудың басты тенденцияларымен, терминдермен таныстыру.
3. Студенттерге қазіргі кездегі әдістеменің жетістіктерін ескеріп, шетел тілін
Сөздікке тілімізде соңғы 15-20 жыл ішінде пайда болып, қолданыла
Мұнда, негізінен, күнделікті баспасөзде, оның өзінде де соңғы 7-8
Бағагер - (ценитель) Баға беруші. Базаршы – (торговец)
Мүлікбасы – (товаровед) товар жайын айыра білетін маман. Тәргілеу
Халықаралық келісім шарттардың, мемлекетаралық қатынастар мен мәмілелерден туындайтын басқа
3.2. Тәжірибелік оқытудағы арналған тапсырмалар мен жаттығулар
Сөздік пен термин сөздерді оқытуда орындалатын тапсырмалар мен жаттығулар
Жаттығу нәтижелі болуы үшін ол белгілі бір талапқа сай
Студенттер лексиканы толық меңгеруі үшін оны түсіндіріп қана қою
Жаттығулардың мынадай екі түрін ажыратуға болады: рецептивті және репродуктивті.
Н.Д.Гальскова тұжырымдауынша жаттығудың көп түрлерінің болуы яғни жіктеудің көп
Лексикалық материалдардың сырын жете аша білген пайдалы. Лексикасын оқытудың
1. Лексика бөлімінің білімдік, танымдық негізін ашу.
2. Тілдің ең кіші бөлшегі сөзді, фонетика, грамматика, стилистиканы
Лексиканы оқытуда алға қойылатын бұл екі мақсаттың да жас
Лексиканы оқу арқылы студент сөз жүйесін түсінеді, әрі сөздің
Planning
Ex 1. Rules of economy?
Below are ten principles of economics. Insert the words
1. People face .......
2. The cost of something is what you …...
3. Rational people think at the …… .
4. People respond to …… .
5. …… can make everyone better off. Markets
7. Governments can sometimes improve market …… .
8. A country’s …… of living depends on ite
9. Prices …… when the government prints too much
10. Society faces a short-run tadeoff between …… and
2-жаттығу
Ex 2 Complete the sentences.
The agreement is valid for a short term. This
They produce equipment of high quality. This … equipment
The distance from here to that town is very
The plant produces these goods on a large scale.
3-жаттығу
Ex 3 a) Read the text. "The duty of
A number of different terms are used for “manager”,
When used collectively the term “management” refers to those
Some basic characteristics seem to apply to managers in
Managing is a hard job. There is lot to
The engineer can finish a design on a particular
b) Say what you have learned from the text
1. different words which mean “manager”; 2. the meaning
c) Think and answer.
1. What individual managers make up management in an
2. What concrete activities is a production manager (financial
3. What types of information does a manager need
4. What magazines (reference books, etc.) does a manager
Ал енді тапсырмаға келетін болсақ коммуникативті міндеттерді сөйлеу барысында
1-курс, ЭФ-05-4к4 топ
15.03.05.
Сабақтың тақырыбы: “Time management”
Сабақтың мақсаты:
а) жаңа сөздерді бекіту
ә) коммуникативті дағдыны дамыту
Бізді бұл жерде қызықтырған студенттердің шетел тілінде қарым-қатынас жасауы,
Жаңа сөздермен танысып, сөйлемдер құрады. Тапсырма аяқталысымен тексеріліп, жіберілген
Ал келесі сабақтың талдаулары 2-курста мәселелі – коммуникативті тапсырма
2-курс, ЭФ-04-4к1 топ
29.03.05.
Сабақтың тақырыбы: “Білім беру жүйесі”
Сабақтың мақсаты: жаңа лексиканы қабылдау арқылы студенттердің тілдік білімі
Сонымен қатар мынандай көрсеткіштерді атауға болады.
-ұсынылған коммуникативті барлық тапсырмалар, жаттығулар студенттерге ұғынықты және түсінікті
- осы әдістемелік жұмыстар студенттердің басым көпшілігінің қызығушылын оятты
Алынған нәтижелер бойынша біз коммуникативті сипаттағы әр түрлі коммуникативті
Қазіргі таңда өткен материалды жинақтап қорытуда немесе жаңа сабақты
Тест белгілі бір мақсатқа құрылған сұрақтар мен тапсырмалар жиынтығы.
Тест әдісінің тиімділігі: а). Барлық тексерушілер бір деңгейде болады;
Тест тексеру үшін кілт болады. Тапсырманы орындағанда астын сызу,
Тест тексеру мақсатына байланысты күнделікті аралық, қорытынды болып бөлінеді.
I. Бақылауды жүзеге асыруына байланысты:
1. күнделікті
2. аралық
3. қорытынды
II. Бақылау обьектісіне байланысты:
1. білім
2. дағды
3. іскерлік
4. аралас
III. Нәтижені тексеру әдісіне байланысты:
1. обьективті
2. субьективті
IV.Құрылысына байланысты:
1. ашық
2. жабық
3. жартылай жабық
V. Көрсетілу әдісіне байланысты:
1. графикалық
2. вербальды
3. цифрлі
4. Кеңістік-графикалық
1970- жылдардың ортасында кадрларды кәсіптік аттестациядан өткізуде және тілді
Соңғы кездері жоғарыда аталған тест түрлері біріктіріліп, коммуникативтік деп
Ағылшын тілін кәсіби тіл ретінде оқытатын оқу орнында экономика
I want to find a new secretary, so I’ll
Agency
Office
Department
Market
Post office
All the information about the staff of the firm
Personnel office
Personal staff
Office
Bank
Corporation
She has a good…..for the position: a college degree,
Qualification
Mark
Diploma
Background
Talent
Don’t disturb me, please, I…..with annual report.
Am working
Is working
are working
have been working
has been working
Руководитель отдела
Head of department
Manager of department
President of department
Vice president of department
Chair of de partment
Тест жұмысы оқытуда лингвистикалық салыстыру бақылау нәтижесі көрсеткен лексиканы
Мысалы «Trade credit» тақырыбында TOEFL тест жұмысы төменде көрсетілген.
TRADE CREDIT
Wholesaler may provide financial aid to retailers by allowing
Between 80 and 90 percent of all transaction between
1. What is trade credit?
A) This delayed payment
B) If the amount is paid
C) The terms of a cash
D) In fact, the seller
2. How many percents of all transaction involve trade
A) 80 and 90 percent
B ) 60 and 70 percent
C) 50 and 60 percent
D) 70 and 80 percent
3. The word “payment” in line 2 is closest
A) оплата
B) покупать
C) продажа
D) трата
4. The word “for” in line 2 refers to
A) pay
B) purchase
C) cash
D) seller
Жоғарыда көрсетілген екі тестің қорытындысы тексеріледі де қорытынды шығарылады.
3.3. Тәжірибелік оқытудың қорытындысы
Тәжірибелік оқыту жоғарыда айтылғандай әдіс бойынша жүргізілді. Тәжірибелік оқытудың
Тәжірибелік оқытуға 2004 жылы Шымкент қаласында М.Әуезов атындағы ОҚМУ-дың
Сабақтардың негізгі міндеті студенттерді (экономикалық) жаңа сөздермен таныстыру, оларды
Зерттеу міндеті бойынша тәжірибелік оқыту педагогикалық бақылау кезеңіндегі және
Тест жұмысы оқытуда лингвистикалық салыстыру мен педагогикалық бақылау нәтижесін
Жүргізілген тестілердің нәтижелері тексерілді. Одан соң әр тестің нәтижесі
Қорытынды
Зерттеу жұмысымды қорытындылай келе, шетел тілінің қазіргі қоғамдағы маңыздылығы
Зерттеу жұмысымның негізін қалаған мәселе, студенттердің сөзді орынды қолдануын
Бірінші тарау бойынша. Тілдік емес жоғары оқу орнында
Әдістемелік проблемалардың маңыздысының бірі-оқыту мазмұнын әрбір оқыту орнына лайықты
Бұнда оқушы таңдап алынған материалды меңгеруге мүмкіншілігі туралы сөз
Екінші тарау бойынша. Бұл жұмыс теориялық жағынан маңызды.
Сөздік жасауды кең жолға қою үшін бұрынғыдай тек орысша-қазақша
Сонда ғана сөздік жасаудың ұстанымдары (принциптері) айқындалады, теориясы дамиды,
Үшінші тарау бойынша. Практика жағынан мұнда мынадай пікірлер беріледі.
Сөздік пен термин сөздерді оқытуда орындалатын тапсырмалар мен жаттығулар
Н.Д.Гальскова тұжырымдауынша жаттығудың көп түрлерінің болуы яғни жіктеудің көп
Лексиканы оқу арқылы студент сөз жүйесін түсінеді, әрі сөздің
Сөздік минимум әртүрлі сөздіктерді жасау жұмыстарының тәжірибелерін ғылыми тұрғыдан
Зерттеу жұмысымның қойылған ғылыми болжамы тәжірибелік барысында анықталды.
Сөздік минимум әртүрлі сөздіктерді жасау жұмыстарының тәжірибелерін ғылыми тұрғыдан
Осы ұсынылып отырған зерттеу жұмысында сөздік, шетел тілін кәсіби
Қолданылған әдебиеттер
1. Артықбаева А. Қ. «Методика обучения монологической устной речи
2. Артемова А.Ф., Леонович О.А. «Английские имена собственные и
3. Andrian Wallwork “Business options” Oxford, 2000
4. Алдашева А., Әнесов Ғ., Сарыбаев Ш. «Қазақ лексикасындағы
5. Әбдіғалиев С.А. «Неміс тілін оқытудың негіздері». Алматы, «Қазақ
6. Байынқол Қ. «Сөздіктер». ҚХҚ және ӘТУ, Хабаршысы, №2,
7. Бухбиндер В.А., Штраус В.Н. «Основы методики преподавания иностранных
8. Бенюх О.П., Чернов Г.В. «Русско - английский словарь».
9. Белбаева М. «Қазіргі қазақ тілі лексикологиясы». Алматы, «Білім»1976,
10. Гез Н.И. «Теория обучения иностранным языкам». Лингводидактика и
11. Гальскова Н.Д. «Проблема целей и содержания обучения иностранным
12. Гальскова Н.Д. «Современная методика обучения иностранным. языкам». Москва,
13. Григорев В.Б. Христорожденственный // ВШ, 1986, №5,
14. Дуанина Б.И. «Аударма мәселесінің қазіргі технологиялық жақтары».
15. Джин Л.К. «Характеристика словаря-миниммума банковской терминологии». Вестник, 2001,
16. Жданова И.Ф., Вартумян Э.А. «Англо-руский экономический словарь». Москва,
17. Жалпы білім беру пәндері бойынша. Типтік оқу бағдарламалары.
ҚР білім және ғылым министрлігі. Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық
18. Жапбаров А. «Оқушының тілін дамыта оқытудың мазмұны». Қазақстан
19. Қазақстан республикасының мемлекеттік жалпыға міндетті. Білім беру стандарты.
20. Қазақша-орысша, орысша-қазақша сөздік «Экономика және қаржы». Алғы сөз.
21. Kronasser H. „Handbuch der Semasiologie”. Heidelberg, 122 S.
22. Лапидус Б.А. «Проблемы содержания обучения языку в языковом
23. Лапидус Б.А. «К вопросу о сущности процесса обучения
24. Лешкова Т.А. «Экономическая игра на уроке англиского языка».
25. Никитина Е.И. «Методические рекомендации к урокам развития связной
26. Оспанова К.Т. «Пятиязычный словарь для технических вузов». Шымкент,
27. Оспанова К.Т., Жақыпова С.Н., Агатаева З.А. «Шетел тілдерін
28. Оразбаева Ф.А. «Қазіргі қазақ тіліне арналған жаттығулар». Алматы,
29. Ожегов С.Н. «Словарь русского языка» М., Энциклопедия, 1990,
30. Рахманов И.В. «Обучение устной речи на иностранном
31. Рахманов И.В. Предисловие к Словарю наиболее употребительных
32. Рогова Г.В. «Методика обучения иностранным языкам». Москва, «Просвещение»1991.
33. Palmer H. “The Oral method of teaching languages”.
34. “Practice test from the University of Cambridge local
35.Соловова Е.Н. «Методика обучения иностранным языкам». Базовый курс, Лекций.
36.Степанова В.В. «Признаки слова как основа классификации лексических единиц».
37. Susan Norman with Elanor Melville “We Mean Business”
38. Шмелев Д.Н. «Современный руский язык лексика». Учебное пособие
39. Шанский Н.М. «Лексикология современного русского языка». М.: «Просвещение»1972,
40. Шадиева Н.Х. «Термин сөздерді деңгейлік тапсырмалар арқылы оқытудың
41.Щерба Л.В. «Языковая система и речевая деятельность» Предисловие.
42. Щерба Л.В. «Словари с методической точки зрения» Москва-
43. Щукин А.Н. «Обучение иностранным языкам» Москва, «Филоматис», 2004,
44. Экономикалық сөздік. Алғы сөз. «Болашақ». 1999, Қарағанды,
45. Худайбергенова А.Т. «Принципы построения переводного идеографического словаря банковской
Қосымша материал
«Ағылшынша-орысша-қазақша экононмикалық сөздіктер»
Лексикалық минимум – 600 бірлік таңба
A a
abandon – отказываться от. – қарсы болу
abandonment – отказ – қабыл алмау
abate – снижать (ся) – төмендету, төмен түсіру
abatement – скидка, снижение – жеңілдік, бағасын кеміту, төмендету
abstract –выписка – көшірме
accord – согласие, соглашение – келісу, мақұлдау
account – счет – счет, есеп
accumulation – накопление -жинақ
accountant – бухгалтер, счетовод – бухгалтер, есепші, есеп
active – актив - актив
actual – наличный товар – қолма-қол тауар
add – прибавлять – қосу, үстеу
adjournment – отсрочка – мерзімін ұзарту
adjust – исправлять түзеу, жөндеу
advantage – преимущество – артықшылық, басымдылық
advice – извещение, уведомление – хабарлау, ескерту
affair – дело - іс
affix – прикреплять – бекіту, тіркеу
allege – утверждать – бекіту
allocation – распределение – тарату, үлестіру
amount – общая сумма – жалпы саны
amount of money – денежная сумма салық саны
analysis – анализ - талдау
annul – аннулировать, отменять - өзгерту, жою
appeal – апелляция – шағым, арыз
application – заявка – мәлімдеме
appraisement – оценка - бағалау
appraiser – оценщик – бағашы
apprise – извещать - хабарлау
arrangement – соглашение, договоренность – келісім, шарт
arrear – просрочка - мерзімін өткізу
B b
backlist – ассортимент товаров - әр алуан тауар жиынтығы
backlog – задолженность, резерв, запас – қарыз, қор, резерв
back-to-back – компенсационный - компенсациялық
bail – залог, поручительство – залог, кепіл, кепілдік
balance – баланс, сальдо, остаток – баланс, сальдо (кіріс
bank – банк - банк
bankbook – депозитная книжка, сберегательная книжка – депозитті кітапшасы,
banker – банкир - банкир
banking – банковское дело – банк ісі
bankrupt – банкрот - банкрот
bargain – торговаться, договариваться – саудаласу, келісу, дәделесу
barge – баржа - баржа
barter – бартер, товар обмен – бартер, тауар айырмасы
base – основа, база – негіз база
basket – корзина, набор – кәрзеңке, алу, алыну
benefit – выгода, прибыль – пайда, олжа, кіріс
bias – отклонение, сдвиг, тенденция – ауу, ауытқу, жылжу,
big – большой, крупный – үлкен, ірі
bilateral – двусторонний – екі жақты, екі бетті
bill –счет, список, документ – счет, есеп, тізім, документ
bill broker – вексельный брокер – векселді брокер
billing – выписка счета – есеп көшірмесі
binding – обязывающий, обязательный – міндет алу, міндетті
bit – мелкая монета – ұсақ тиын
blank – бланк, пропуск – бланк, кіргізу, өткізу
bloc – блок - блок
blockage – блокировать – блокадалау
bogie - доля, квота – сыбаға, үлес, бөлім
C c
card – карточка - карточка
care – обслуживание – күту, қызмет ету
carry-back – возврат - қайтару
carry-forward – перенос - тасымалдау
category – категория - категория
certificate – удостоверение, свидетельство, сертификат – куәлік, куәгерлік, куәләндіру,
cession – уступка, передача – көну, жол беру, тапсыру
charge – назначать цену, (плата) – бағасын қою, (төлеу)
cheap – дешевый - арзан
check – проверка, контроль – тексеру, бақылау
checkbook – чековая книжка – чек кітапшасы
checklist – контрольный список – бақылау тізімі
cheque – чек - чек
cipher – шифр - шифр
citizen – гражданин, гражданка – азамат, азаматша
claim – требование, претензия – талап, тілек
close – закрывать - жабу
closing-out – сделка - келісім
codify – кодировать – кодпен жазу
coefficient – коэффициент – коэффициент
coin – монета – теңге, ақша
collaborator – сотрудник - қызметкер
collector – инкассатор - инкассатор
commercial – торговый, коммерческий – сауда, саудалық
companion – компаньон - серіктес
company – компания - бірлестік
competence – компетенция - хабардарлық
competitor – конкурент – бәсекеші
D d
date – дата, число – күні
day – день, сутки – күн, тәулік
deadline – предельный срок – ең ақырғы мерзім
deal – распределять, выдавать – бөлу, үлестіру, беру
dealer – торговец - саудагер, сатушы
dealing – сделка – келісім, ымыраласу
dearth – недостаток, нехватка – жетіспеушілік, тапшылық
debit – дебет - дебет
debt – долг – қарыз, несие
debtor - должник, дебитор – қарыздар, дебитор
decision – решение, постановление – шешім шығару, қаулы
decoding – расшифровка – шифрлі
decrease – уменьшение, понижение – кеміту, азайту, төмендету
deduct – вычитать, удерживать – шегеру, кеміту, алу, ұстап
defalcation – растрата – жұмсап қою
deferment – отсрочка – мерзімін ұзарту, кейінге қалдыру
deficit – дефицит – кемдік, тапшылық, жетімсіздік
delay – задержка, приостановка – тоқтау, кідіріс
delegation – делегация - делегация
delivery – доставка, поставка – жеткізу, апарып беру, жеткізіп
dependability – надежность - сенімділік
dependence – зависимость – тәуелділік, басыбайлылық
deposit – вклад, в банк, депозит – банке ақша
depository – склад, хранилище – қойма, сақтау орны
deprivation – лишение, потеря утрата – айыру, жоғалу, жойып
design – план, проект – жоспар, проект, жоба, нұсқа
desk – стол, бюро, прилавок – үстел, бюро, прилавок
detention – задержка – тоқтау, кідіру
detriment – ущерб, вред - зиян, зарар,
diffuse – расходовать – жұмсау, ұстау, тұтыну
discount – скидка, дисконт – жеңілдік, бағасын кеміту, дисконт
E e
earn – зарабатывать – табыс кіргізу, күн көрістік қаржы
easement – задаток – задаток.
economic – экономический – шаруашылық, экономикалық
economist – экономист – экономист
economize – экономить – үнемдеу
economy – экономика – экономика
effectual –эффективный – нәтижелі, тиімді
eject – увольнять – шығару, босату
emigrant –эмигрант - эмигрант
emigration – эмиграция – эмиграция
emolument – вознаграждение, компенсация – ақы төлеу, сыйлық беру,
employee –рабочий, служащий – жұмысшы, қызметкер
enclose – вкладывать – салу, финанс ақша салу, зат
endowment – вклад – вклад, ақша салу
enrich –обогащать – байыту
ensure –обеспечивать, гарантировать – қамтамасыз ету, кепіл бөлу
entity – экономическая единица – экономикалық бірлік
entrance – вход – кіру, кіру ақысы
enumeration – перечисление – санап шығу, санап өту
envelope – конверт – конверт
equal – ровный, одинаковый – бірдей, тең, біркелкі
escalation – шкала – шкала
estimate – оценка, смета – бағалау, баға кесу, смета
estimator – оценка, оценщик – бағалау, бағашы
evaluate – оценивать – баға қою
evasion – уклонение – ауытқу, шетке шығып кету
examiner – ревизор, эксперт – тексеруші, ревизор, эксперт
F f
fabricate – производить, изготовлять – жасап шығару, жасау, әзірлеу
factor – фактор, движущая сила – фактор, қозғаушы күш
failure – неудача, провал – сәтсіздік, күйзеліске ұшырау
fall – падение, понижение – түсу, арзандау, төмендеу
false – поддельный – қолдан жасалған, жасанды
falsification – подделка – жалған жасау
fast-seller – ходкий товар - өтімді тауар
favor – услуга, одолжение – көмек, қызмет
fee – гонорар, вознаграждение – гонорар, қалам ақы, сыйлық
file – подшитые документы, дело – тігілген документ, іс
filiation – филиал – филиал
filling –подача документов документті беру
fill – наполнять - толтыру
finance – финансы – финанс, ақша, қаражат
financial – финансовый - финанс
financier – финансист - финансист
fine – пеня, штраф - өсім, штраф, жаза, айып
firm – фирма - фирма
fiscal – финансовый, бюджетный – финанс, бюджет
fixing – фиксация - белгілеу
flatten – разорять - ойсырату
floater – полис страхование имущество – қауіпсіздендіру мүлік полисі
folder – папка, скоросшиватель – папка, скорошиватель
folio – лист бухгалтерский книги – бухгалтерлік журнал беті
forfeit – штраф, конфискация – штраф, айып, конфискелеу
forfeiture – лишение - айыру
forged – поддельный – қолдан жасалған, жасанды
form – форма - форма
found – основывать, учреждать – ашу, құру, ұйымдастыру
flactional – дробный – ұсақталу, шек сан
franchise – льгота - жеңілдік
G g
gain – прибыль – пайда, кіріс
gainful – доходный, прибыльный – кірісті, табысты, пайдалы
gainless – неприбыльный, недоходный – кірісті емес, табысты емес
gambler – биржевой спекулянт – спекулянт биржа алыпсатары
gateway – перевалочный пункт – тасымалдау пункті
gauge – измерять, оценивать - өлшеу, бағалау, баға қою
generation – поколение, производство - өндіріс, өндіру, жасау
give – давать, выдавать – беру, жіберу
giveaway – товар - тауар
glut – избыток – мол, молдық, артық
go – работать, действовать – жұмыс істеу, әрекет ету
gold – золото - алтын
government – правительство - үкімет
grace – отсрочка, льгота – кейінге қалдыру, жеңілдік
grader – сортировщик – сорттаушы
graft – взятка, взяточничество – пара, пара алушылық, парақорлық
grafter – взяточник – парашы, парақор
grant – дар – сый, тарту
granting – предоставление – беру, қою
graph – график, диаграмма - график, диаграмма, кесте
gratis – бесплатно – тегін, ақысыз
H h
haggle – торговаться - саудаласу
half-price – пол-цены – жарты бағасы
half-stock – половинная акция – жартылай акция
hallmark – проба – сынау, сынап көру, байқау
halve – делить пополам – тең бөлу
harden – повышаться – көтерілу
harm – вред, ущерб – зиян, залал, кемістік
hawker – уличный торговец – көше саудагері
head – верх, заглавие – жоғары, басы
headman – глава, начальник – басшы, бастық
heir – наследник - мұрагер
helper – помощник – жәрдемші, көмекші
hereditament – имущество - мүлік
heritage – наследство - мұра
higgle – торговаться – саудаласу, бағасына келісу
high-grade – высококачественный – жоғары, сапалы
high-value – ценный, драгоценный – бағалы, қымбатты, құнды
hire – наем, прокат – жалдау, прокат
hoarding – накопление – қор, жинақ
hoisting – подъем – көтеру, көтермелеу
hold – владеть – ие болу, қожалық ету
holder – владелец – ие, қожа
holding back – выдержка – төзім, шыдам
hold-up – задержка – тоқтау, тұрып қалу
holograph – рукописный документ – қолжазба документ
homogeneous - однородный – біркелкі, бірыңғай
honorarium – гонорар – гонорар, қалам ақы
hour – час, время, срок – сағат, уақыт, мерзім
hypothecary – ипотечный - ипотекалық
hypothecate – закладывать - мүлік салу
hypothecation – ипотека, ипотечный залог – ипотека, ипотекалық кепіл
I i
identical – идентичный – бірдей, пара-пар, тең
illegitimate – незаконный – заңсыз, заңға қайшы
illustration – иллюстрация – иллюстрация, мысалмен түсіндіру
immigrant – иммигрант - иммигрант
immigration – иммиграция – имиграция
import – импорт – импорт (елге шетелден товар әкелу)
impost – налог - салық
impracticable – невыполнимы - орындалмайтын
impress – отпечаток - таңба
imprest – аванс - аванс
improving – улучшение – жақсару, асылдандыру
inaccessible – недоступный – қол жетпес
inch – дюйм - дюйм
inclusion – включение – кірістіру, қосу
income – доход – кіріс, табыс, пайда
increase – рост, увеличение - өсу шегі, арту, көбею
incur – терпеть (убытки) – шыдау, төзу, (шығын)
indivisible – неделимый, единый - бөлінбейтін, бірыңғай
inducement – стимул – стимул, ынталандыру
industry – промышленность, индустрия - өнеркәсіп, индустрия
inflatory – инфляционный - инфляциялық
influx – приток, прилив – толысу, көтерілу
inform – сообщать – белгілі бір қасиет беру
information – информация – информация, хабарлау
ingredient – компонент – компонент, сыңар
injury – вред, ущерб –зиян, залал, кемістік
insert – вкладывать – салу, ақша салу
inquiry – запрос – сауал, сұрақ
insurance – страхование – сақтандыру
insurer – страховщик – сақтандырушы
Jj
jacket – обложка - мұқаба
job – работа, дело, труд – жұмыс, іс, еңбек
jobber – спекулянт – алыпсатар, саудагер
joint – объединенный, общий – біріккен, бірлескен, жалпы
jointly – совместно – бірге, бірлесіп, қосылып
joint-stock – акционерный - акционерлік
journal – журнал - журнал
jump – подниматься, подскакивать (о ценах) – көтерілу, тез
journalize – записывать в журнал учете – журналға жазып
journalizing – запись сделок в журнал – келісім журналға
Kk
keep – держать, хранят – ұстау, сақтау
keeper – хранитель, владелец – сақтаушы, ие, қожа
kerb – неофициальная биржа – жай биржа, бейресми биржа
key – ключ - кілт
keyboard – клавиатура - клавиатура
kickback – вознаграждение – ақы төлеу, сыйлық беру
kind – сорт, вид – сорт, өң, кескін
kit – компонент, набор – компонент, жинақ
kite – дутый вексель – көпірме вексель
kitting – изменение, подделка суммы чека - өзгеріс, жасанды
knock – сбивать цену – бағаны кеміту, бағаны түсіру
knowledge – знание, сведение – білім, мәлімдеу, таныстыру
Ll
label – этикетка – этикетка
lack – недостаток – жетіспеушілік, тапшылық
lay – облагать (налогам) – салық салу
layout – показ, планировка – көрсету, жоспарлау, жүйелеу
lead – руководить, возглавлять – басшылық ету, басқару
leaf – лист - парақ
leak – утечка – жойылу, кему
lease – аренда - аренда
leaser – арендатор - арендатор
leasing – долгосрочная аренда, лизинг – аренда ұзақ мерзімді,
leasure – досуг – бос уақыт
leave – отпуск - демалыс
ledger – бухгалтерская книга – бухгалтер кітапшасы
leg – этап – этап, кезең
lend – ссуда, заем - қарыз
lender – заимодавец, кредитор – қарыз беруші, кредитор
lessee – арендатор - арендатор
letter – письмо – хат
level – уровень – деңгей, шек
licence – лицензия – лицензия
licence-free – безлицензионный - лицензиясыз
lift – подъем, повышение (цену) – көтеру, жоғарылату (бағаны)
limit – предел, лимит – жою, қарызын өтеу
liquidate – ликвидировать, погашать долг – шек, лимит
loan – заем, ссуда, кредит – қарыз, кредит, несие
loaner – кредитор, ссудодатель, заимодавец - кредитор, қарыз беруші
loan-subscriber – заемщик – қарыз жинаушы
long – долгий, долгосрочный – ұзақ, ұзақ мерзімді
loss-free – безубыточный - зиянсыз, залалсыз
lost – утерянный – жоғалу, жоғалып қалу
lucrative – прибыльный, доходный – кірісті, табысты, пайдалы
Mm
macroeconomics – макроэкономика – макроэкономика
macro marketing – макромаркетинг – макромаркетинг
makeup – состав, структура – құрам, құрылым
making – производство, изготовление - өндіріс, өндіру, жасау
management – управление – басқару, басшылық ету
manager – руководитель, управляющий – басшы, басқару
manufacture – производить, изготовлять –жасап шығару, жасау, даярлау
markdown – снижение цены – бағаны төмендету
market – рынок, биржа – базар, биржа
marketing – торговля, продажа – сауда, сату
material – материал, вещество – материал, зат, нәрсе
maturity – срок (платеж) – төлеу мерзімі
maximal – максимальный – максимал, барынша көп
measure – измерять - өлшеу
mediator – посредник - делдал
meeting – собрание, совещание – жиналыс, кеңес
merchandise – товары - тауарлар
merchant – торговец, купец – саудагер, сатушы, көпес
merit – достоинство, преимущество – адамгершілік, артықшылық,
message – сообщение – хабарлау
messenger – посыльный курьер – курьер, хат-хабар тасушы
microeconomics – микроэкономика - микроэкономика
mission – миссия, делегация – тапсырма, делегация
mix – структура, состав – құрылым, құрылыс, құрам
mobilization – мобилизация - мобилизациялау
moderator – арбитр, посредник – арбитр, делдал
moiety – половина, доля – жарты, сыбаға, үлес
money – деньги - ақша
money-saving – экономный – үнемді
mortage – залог, ипотека – залог, кепіл, ипотека
movables – движимое имущество – жылжымалы мүлік
Nn
narrative – изложение – мазмұндама
negotiate – договариваться, обсуждать – келісу,уәделесу, талқылау
net – чистый доход – таза пайда
network – сеть – тор, жүйе, тармақ
newcomer – новичок – жаңа келген, үйренбеген
newsletter – информационный бюллетень – бюллетень информациясы
nomination – назначение - белгілеу
nonbank – небанковский – банктік емес
noncash – безналичный – бары емес, қолдағы емес
nonlabour – нетрудовой - еңбексіз
notary – нотариус - нотариус
notation – запись, отметка – жазып алу, белгі
notify – извещать, уведомлять – хабарлау, хабарландыру, ескерту
nonrecourese – оборот - айналым
nonstock – нестандартный – стандарты емес
norm – норма, стандарт – норма, шама, мөлшер
note – заметка, запись – жазып алу, белгі
noteholder – держатель векселя – вексель қаланушы, ұстаушы
notice – извещение, уведомление – хабарлау ескерту
null – недействительный – заңды емес, жарамсыз
nullify – аннулировать – жою, күшін жою
numeracy – множество – көпше, көптік
numeral – цифра – сан
Oo
obligator – должник - қарыздар
observe – наблюдать, соблюдать – байқау, бақылау, сақтау
obtain – получать – алу, алып тұру
occupational – профессиональный – кәсіпшілік, кәсіби
odd – нечетный, лишный – тақ, артық
off-budget – внебюджетный – бюджеттен тыс
offer –предлагать – ұсыну, ұсыныс жасау
offset – возмещать, компенсировать – төлеу, орнын толтыру, есесін
offsetting – зачет – есептеу, есепке жатқызу
onset – начало, поступление – басы, басталу
operation – действие, работа - әрекет, қимыл, жұмыс
optimal – оптимальный – үйлесімді, орнықты
organization – организация - ұйымдастыру
original – первоначальный – алғашқы, бастапқы
outflow – отлив – кему, төмендеу
outlay – издержки, расходы - шығын
outstanding – просрочный – мерзімі асқан
overabundant – избыточный – мол, көп
overcharge – завышенная цена – көтерме баға
overdue – просроченный – мерзімінен өткен
overestimation – завышенная оценка, переоценка – көтерме баға, қайта
overt – открытый (о рынке) – ашылған базар
own – собственный - өзіне меншікті
owner – собственник, владелец – меншік иесі, ие, қожа
owe – задолжать – қарыздар болу
ownership – собственность - меншік
Pp
pack – пакет, пачка – пакет, буда, байлам
paid – платный – ақылы, ақы, төленетін
paper – бумага - қағаз
parity – паритет, равенство – паритет, бірдейлік, теңдік
parsimony – экономность, бережливость – үнемділік, ұқыптылық, сақтық
part – часть, доля – бөлік, бөлім, сыбаға, үлес
partner –партнер, компаньон – партнер, серік
partnership – товарищества, компания – жолдастық, серіктік
pass – пропуск, паспорт - кіргізу, өткізу, паспорт
passbook – сберегательная книжка – жинақ кітапшасы
passport – паспорт - паспорт
patent – патент - патент
pawn – залог, заклад – залог, кепіл, заклад
pawnshop – ломбард – ломбард (мүлікті кепілге алып, қарызға
pay – плата, выплата – төлеу
payer – плательщик – төлеуші
payment – платеж, плата - төлеу
pecuniary – денежный, финансовый – ақша, ақшалай финанс
penal – штрафной - штрафты
penalty – штраф, пеня – штраф, жаза, айып
pension – пенсия, пособие – пенсия, жәрдем ақы
pensionable – пенсионный – пенсия, пенсиялық
percent – процент - процент
peril – опасность, риск – қауіпті, тәуекел, қауіп-қатер
petition – ходатайство, заявление, просьба - өтініш
pick – выбор – таңдау, талғау
piece – штука – дана
pledge – залог, заклад – залог, кепіл, заклад
price – цена - баға
profit –польза, выгода, доход, прибыль – пайда, табыс, кіріс
Qq
qualification – квалификация – сапаны бағалау
quality – качество, сорт – сапа, сорт
quantum – количество, сумма – құрамы, сомма
quarantine – карантин – карантин, уақытша тиым
question – вопрос - сұрақ
query – проблема - проблема
questionnaire – анкета, опросный лист – сұрақ қағаз, сұрақ
queue – очередь - кезек
quick – быстрый, скорый – жылдам, шапшаң
quitrend – компенсация аренды – аренда компенсациясы
quittance – освобождение - босату, босану
quorum – кворум – кворум
quota – доля, квота – сыбаға, үлес, бөлім, норма
quote – котировать, назначать цену – баға белгілеу
quotient –коэффициент – коэффициент
quoting – копирование – көшіріп алу
Rr
raise – повышение – жоғарылау, көтерілу
rank – звание – атақ, лауазым
ransom – выкуп – төлеу, төлеп алу
rate – оценивать – бағалау, баға қою
ratepayer – налогоплательщик – салық төлеуші
ratify – утверждать – сендіру, нандыру
rating – оценка, рейтинг – бағалау, баға кесу, рейтинг
ratio – отношение, соотношение – көңіл бөлу, қарау, қатысу
rationality – рациональность – рационалдық, ұтымдылық
readdress – переадресовывать – жаңа адреске жолдау, жіберу
reallocate – перераспределять – қайта бөлу, жаңадан бөлу
reappraisal – переоценка – қайта бағалау
rearrangement – перестановка – орын ауыстыру
reason – причина – себеп
rebate – скидка – жеңілдік, бағасын кеміту
recede – падать – төмендеу
receive – получать – алу, алып тұру
reciprocal – взаимный - өзара
recommendation – рекомендация - кепілдеме
recompense – компенсация – компенсация, орнына төлеу
record – запись, протокол – жазып алу, хаттама
recovery –возврат - қайтару
red – задолженность - қарыз
redeem – выкупать, погашать, выплачивать (долг) - өтеп алу,
rediscount – переучет (векселей) – есептеу, қайта санау (вексель)
Ss
sacrifice – убыток – зиян, шығын
sag – падение, понижение (цен) – түсу, төмендеу (баға)
salary –оклад –оклад, еңбек ақы мөлшері
sale – продажа - сату
salesman –продавец, торговец - сатушы, саудагер
save – экономить, сберегать, копить – үнемдеу, сақтау, жинау
scarcity – недостаток, нехватка – жетіспеушілік, тапшылық
schedule – расписание, график – кесте, график
scheme – план, проект – жоспар, проект, жоба
score – счет – счет, есеп
seal –печать, клеймо, пломба – мөр, таңба, белгі, пломба
secretary – секретарь - хатшы
security – безопасность – қауіпсіздік, қатерсіздік
segment – часть, доля – бөлік, бөлім, сыбаға, үлес
segregation – отделение, изоляция – бөлім, изоляциялау, оңашалау
seize – конфисковать - конфескелеу
sell – продавать – сату, сатып жіберу
semiannual – полугодовой - жарты жылдық
series – серия, ряд, – серия, қатар
servant – служащий – қызметші, қызмет ететін
service – работа, служба – жұмыс, қызмет
serviceman – инструктор – инструктор, нұсқаушы
setoff – зачет – есептеу, есепке жатқызу
settlement – расчет, расплата – есеп, есептеу, төлеу
settling – расчет – есеп, есптеу
shareholder – акционер - акционер
share–list – список акций - акция тізімі
shed – склад - қойма
sheet – ведомость – ведомость (мәлімет тізімі)
shopping – покупка – сатып алу
shortcut – сокращенный – қысқартылған, кемітілген
short-date – краткосрочный – қысқа мерзімді
signature – подпись – қол қою
Tt
table – таблица, расписание, табель – таблица, кесте, табель
take – выручка – көмек көрсету, жәрдемдесу
talk – разговор, беседа - әңгіме, кеңес
talon – талон – талон (квитанцияның түбіршігі)
tap – сорт, марка – сорт, марка
target – цель – нысана, мақсат
tariff – тариф - тариф
tax – налог - салық
taxation – налогоблажение – салық салу
taxpayer – налогоплательщик – салық төлеуші
team – бригада - бригада
teller – кассир (в банке) – кассир (банкте)
tendency – тенденция - тенденция
tender – тендер, предложения – тендер, ұсыныс, ұсыныс жасау
territory – территория – территория, жер көлемі
test – испытание – байқау, сынау
textile – текстиль - кездеме
ticket – билет – билет
token – знак, символ – таңба, символ
tolerance – допуск – кіру рұқсаты
ton – тонна – тонна
total – сумма, итог – сомма, қорытынды
trade – торговля – сауда
trademark – товарный знак – тауардың таңбасы
trader – торговец - саудагер, сатушы
trading – обмен – айырбас, ауыстыру, алмасу
trustworthiness – кредитоспособность – борыш төлеу қабілеттілігі
try-out – проба – сынау, сынап көру, байқау
tumble – падать (о ценах) – түсу (баға)
turkey – провал, неудача – құлау, күйзеліске ұшырау, сәтсіздік
turn – оборот – айналым, айналыс
typical –типичный – типтілік, белгілі, типке жататындық
Uu
ultimo – прошлого месяца - өткен айда
unavailable – недействительный – заңды емес, жарамсыз
unavoidable – неизбежный – шарасыз
unconditional – безусловный – сөзсіз, сөз жоқ
undercut – занижать цены – бағаны азайтып жіберу, кемітіп
undergrade – невысокого качество – жоғары сапалы емес
underlease – субаренда – субаренда
underlessee – субарендатор – субарендатор
underlessor – арендодатель – арендаға алушы, жалға алушы
underpaid – низкооплачиваемый – төмен төлем ақы
undertaker – предприниматель – кәсіп иесі, кәсіпорын қожасы
undertaking – предприятие – кіріскен іс
undurable – недлительный – ұзақ емес
unemployed – безработный - жұмыссыз
unfunded – краткосрочный – қысқа мерзімді
unissued – невыпущенный - шығарылмаған
unliquidated – неликвидированный – іске асыруы қиын, асырылмаған
uplift – подъем (цен) – жоғары (баға)
Vv
vacancy – вакансия – вакансия, бос орын
vacation – каникулы, отпуск – демалыс, мұрсата
valid – действительный – ақиқат, шын
validate – утверждать - бекіту
valorize – устанавливать цены – бағаны қою
valuation – оценка – бағалау, баға кесу
valuator – оценщик – бағашы, баға белгілеуші
value – ценность, стоимость – құндылық, бағалық, құн
valued – ценный - бағалы
variation – изменение, отклонение – өзгеру, ауу, ауытқу
varied – разнообразный – түрлі
vary – менять, изменять – алмастыру, айырбастау, өзгерту
vault – хранилище, сейф – сақтау, орны, сейф
vein – тенденция – тенденция
venal – продажный - сатылатын
venality – коррупция - коррупция
vend – продавать, торговать – сату, сатып жіберу, сауда
vendee – покупатель – сатып алушы, алушы
vendor – продавец – сатушы, дүкенші
vendue аукцион – аукцион
vent – выход – шығу
venturer – предприниматель, спекулянт – кәсіпкер, кәсіпорын қожасы, алыпсатар
verification – проверка, контроль – тексеру, бақылау
vice –manager – заместитель управляющего – бастықтың орынбасары
vice-president –вице-президент – вице-президент (президенттің орынбасары)
visa – виза – виза (рұқсат белгі, қойылған қол)
visit – визит – (біреуге ресми түрде барып жолығу)
vocation – профессия - мамандық, кәсіп
volume – объем, количество – көлем, сан
voyage –рейс, путешествие –рейс, саяхат жасау
Ww
wait – ожидание - күту, тосу
waive – отказываться – қарсы болу
walkout – забастовка – ереуіл
walks – чеки – чек (банкіден ақша алатын немесе
wall – барьер, преграда – барьер, тосқауыл, бөгет
waleflower – ценная бумага – бағалы қағаз
want – недостаток – жетіспеушілік, тапшылық, кемдік
ware – товар, изделия – тауар
warehouse – склад, хранилище – қойма, сақтау орны
warehouseman – кладовщик – қоймашы, зат сақтаушы
warn – предупреждать – ескерту
warrant – доверенность – сенім хат
warrantor – гарантировать – кепіл болу
warranty – гарант, поручитель – гарант, кепілші
wastage – гарантия – гарантия, шарт, кепіл
weaken – потеря, утруска – жоғалу, жою, төгіліп азаю
wear – ослабнуть, понизиться - әлсіреу, төмендеу (баға)
well-paid – высокооплачиваемое – жоғары төленетін
wholesale – оптом – толайым, көтерме
wholesale – оптовый – толайым, көтерме
win – выигрыш, побеждать – ұтыс, жеңіп шығу, үстем
word – формулировать – формулировка беру
work – работа, труд – жұмыс, еңбек
workman – работник - жұмысшы
worth – цена, стоимость – баға, құн
wrap – обертывать, упаковывать – орап қою, орау, байлау
write-up – повышение цены – бағаның артуы
writing –off – списание (со счета) – көшіріп алу
Yy
year – год - жыл
yearly – ежегодный – жыл сайынғы
yellowback – золотой сертификат – алтын куәлік
yield – выработка, доход, добыча - өндіру, табыс, кіріс,
yielding – приносящий (доход) - алып келу (табыс,
Zz
zero – нуль, ноль – нөль, жоққа шығару
zone – зона, район – зона, аудан, аймақ
zoning – районирование - аудандастыру
2
Лексикалық, грамматикалық, фонетикалық, орфографиялық материал
Тақырыптар, ситуациялар, сөз үлгілері
Оқыту барысында анықтама қолдану іскерлігі
Ана тіліндегі жоқ құбылыстар
Оқыту мазмұны
Лингвотанымдық
материал
Елтанымдық
материал
Тілдік қарым-қатынас іскерлігі
Тілдік дағдылар
economic margin
give up
Лексикалық дағдыларды қалыптастыру
Қазақ тілін орыс тілді аудиторияларда жаңаша жаңғыртып оқыту мәселесі
Өзге тілден енген сөздер. Қазіргі қазақ тілі лексикасының стильдік мәні
Сөз сигналдарын түрлендіру әдістері
Аударма кезіндегі сөз құрылымын өзгерту
Қазақ - ағылшын прагматонимдерінің семантикалық және құрылымдық ерекшеліктері
Көмекші мектептегі бастауыш сынып оқушыларының сөздік қорының ерекшеліктері
Қазақ тілі түсіндірме сөздігінің тарихы
«Неологизм» терминінің түсінігі және мазмұны
Қазақстан Республикасындағы кәсіпкерлік туралы ақпарат