Негізгі құралдарды есепке
мазмұны
кіріспе........................................................................................................................3
1 нарықтық экономика жағдайындағы меншікті Негізгі құралдарды есепке
1.1 Меншікті негізгі құралдардың экономикалық мәні және жіктелуі..................4
1.2 Меншікті негізгі құралдарды бағалау және қайта бағалау................................6
1.3 Меншікті негізгі құралдардың амортизациясы мен тозуының есебі...............8
2 кәсіпорындағы меншікті негізгі құралдарды есепке алуды
2.1 «Ақмаржан » АҚ қызметінің қысқаша сипаттамасы.........................................11
2.2 «Ақмаржан» АҚ негізгі құралдарды есепке алуының ерекшеліктері..............17
ҚОРЫТЫНДЫ.......................................................................................................... 29
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ...............................................................31
кіріспе
Кез-келген кәсіпорын өзінің қызметі барысында негізгі құралдарды есепке
Негізгі құралдар материалдық өндіріс салаларында, сонымен қатар өндірістік
Тақырыпты таңдаудың негізгі мақсаты кәсіпорындағы негізгі актив көзі
Тақырыптың немесе жұмыстың міндеті «Ақмаржан» Акционерлік қоғамының
Бұл мақсатқа жету үшін келесі мәселерді қарастыру көзделген:
өндірісті басқаруды ұйымдастыру, басқару құрылымын және кәсіпорынның негізгі
негізгі құралдардың есебін жүргізуді қарастыру;
талдау жүргізу әдістемесінің мәнін және ролін анықтау.
Тақырыпты таңдаудың негізгі мақсаты кәсіпорындағы негізгі актив көзі
1.1 Негізгі құралдардың экономикалық мәні және жіктелуі
Негізгі құралдар дегеніміз ұзақ уақыт жұмыс істейтін материалдық
Пайдалану мақсатына қарай өндірістік және өндірістік емес болып
Өндірістік емес негізгі құралдар шаруашылық мәдени тұрмыстық және
Иеленуге қарай негізгі құралдар меншікті және жалға алынған
Пайдалану сипатына қарай жұмыс істеп тұрған, істемей тұрған
Заттық құрылымына қарай мүліктік және мүліктік емес болып
Пайдалану мақсатына және және атқарылған қызметіне қарай негізгі
Келтірілген негізгі құралдардың әрқайсысының құрамыына енетіндер: жер -
Үйлер — халыққа еңбек етуге, тұруға, әлеуметтік -
Ғимараттар — еңбек заттарын өзгертуге қатысы жоқ белгілі
Өткізгіш тетіктер — электр, жылу және механикалық энергияны
Күш беретін машиналар мен жабдықтар жылу мен электр
Жұмыс машиналары мен жабдықтар - еңбек өнімдерін жасау
Өлшеу және реттеу приборлары, қондырғылар және лабораториялық жабдықтар
Есептеу техникасы — процестерді жылдамдату және автоматтандыруға арналған
басқадай машиналар мен жабдықтар, аспаптар аппараттар және басқа
көлік құралдары адамдар мен жуктерді тасымалдауға арналған қозғалыс
құрал — сайман қол еңбегінің механикаландырылған немесе механикаландырылмаған
Шаруашылық мүлік — кеңсе және шаруашылық мекемелерінің заттары.
Жерді жақсартуға байланысты күрделі шығындар ауыл шаруашылық мақсатына
1.2 Меншікті негізгі құралдарды бағалау және қайта бағалау
Негізгі қүралдардың есебін дұрыс ұйымдастырудың басты шарты оларды
Бастапқы немесе тарихи құн - негізгі құралдарды сатып
Ағымды құн — бүл негізгі құралдардың белгілі бір
Баланстық құн - бұл бухгалтерлік есепте және қаржылық
Сатылу немесе өткізу құны бір — бірін жақсы
Жабылу құны - тиімді қызмет ету мерзімі біткен
Тозу құны - негізгі құралдардың бастапқы және жойылу
Негізгі құралдардың қалдық құны - бұл өндірілген өнімге,
Негізгі құралдарды қайта бағалау барысында негізгі құрал —
Негізгі құрал - жабдықтарды қайта бағалауды өткізу үшін
Қазақстан Республикасы Үкіметінің арнайы қаулысымен кәсіпорындарға негізгі құрал
Негізгі құралдарды түгендеу: негізгі құрал - жабдықтардың нақты
Негізгі құрал - жабдықтарды түгендеу жылдық қаржылық есептер
Есепке алынбаған объектілерді мүліктік тізімдеу кезінде бағалау қазіргі
Негізгі құралдардың құны көтерілген болса - бухгалтерия бұл
Мүліктік түгендеу комиссиясы кейбір объектілердің күрделі өзгерістерінің есепке
1.3 Меншікті негізгі құралдардың амортизациясы мен
Амортизациялық аударымдар өнімнің жұмыстардың және қызметтердің өзіндік құнын
Амортизациялық аударымдар қатардан шыққан негізгі құралдарды қайта қалпына
Амортизациялық аударым нормалары әдетте негізгі қүралдардың бастапқы және
Жалпы алғанда негізгі құралдар бойынша амортизация есептеудің жалға
Бұл шоттарға мынадай аралық шоттар алуға болады:
1. Меншікті негізгі қүралдардың тозуы.
2. Ұзақ мерзімге жалға алынған негізгі құралдардың тозуы.
Бұл шоттар пассивті шоттар. Бұл шоттардың кредиті бойынша
Бухгалтерлік есептің ХҚЕС 16 (IAS 16) «Негізгі құралдар»
1. Негізгі құралдардың құны бойынша амортизацияның бір қалапты
2. Амортизацияны - есептеудің жеделдетілген әдістері. Бұл әдістері
Амортизацияны есептеудің жеделдетілген әдісі мынадай 2 әдіске бөлінеді:
1. Кумулятивтік әдіс - латын тілінен аударылғанда -
2. Азайып отыратын қалдық әдісі — бұл әдісте
Кәсіпорында ХҚЕС 16 (IAS 16) «Негізгі құралдар» бухгалтерлік
Негізгі құралдардың құны бойынша амортизацияны тік сызықты бірыңғай
Бастапқы құн –
жойылу құны
Жылдық тозу сомасы =------------------------ =- ------------------
Пайдалану мерзімі
Жылдық тозу сомасы
Айлық тозу құны =-------------------------------- =----------------------------- = 375
12 ай
Кәсіпорын бухгалтериясында негізгі құралдардың амортизациясы және тозуы
Кесте 2 - Кәсіпорындағы негізгі құралдардың
№ Мазмұны Сомасы Дт Кт
Көмекші өндірістің негізгі құралдарына
амортизация есептелінді:
- Автокөлік КО 503 - В 58351 8034
- Автокөлік Газ - 52 - 01 61
Негізгі құралдар өндіріс процестерінде қатыса отырып, біртіндеп тозады.
Негізгі құралдардың табиғи тозуы олардың өндіріс процесінде қатысу
Негізгі құралдардың сапалық тозуы техникалық прогреске, өндіріс әдістерін
Машиналардың, жабдықтардың, үйлердің, ғимараттардың барынша жаңа, неғұрлым жетілдірілген
2 кәсіпорындағы меншікті негізгі құралдарды есепке алуды
2.1 «Ақмаржан » АҚ қызметінің қысқаша сипаттамасы
«Ақмаржан» АҚ тарихи үй ішкі жүйелерінің өңдеу
Кәсіпорынның бухгалтерлік есебі бойынша негізгі құралдардың қозғалысы №
Кәсіпорынның негізгі экономикалық көрсеткіштеріне талдау жүргізу үшін №1
Баға қою кезінде экономикалық бөлім бухгалтерлік есеп операцияларын
Бухгалтерлік стандарттарға саясатпен анықталатын шығын статьялары бойынша жылу
Материалдар және шикізат шығындары келесі түрлер мен анықталады:
Жылу мен отынды тұтыну есептері бойынша коммуналдық шаруашылық
Еңбек ақы қоры, тұтыну қоры, төлем жүйесі формалары
Басқару персонал жұмысшыларының лауазымдық еңбек ақы мөлшері, сызықты
Қазіргі уақытта барлық кәсіпорындар бухгалтерлік есептің автоматтандырылған формасына
Бухгалтер - материалдық және қаржылық құндылықтар есебін, жұмысшылар
Кәсіпорынның әрбір бухгалтері келесідегідей қызмет атқарады:
материалдық бухгалтер негізгі құралдармен тауарлы - материалдық құндылықтардың
есеп айырысу бухгалтері жұмысшылар мен қызыметкерлердің ақысы бойынша
екінші есеп айырысу бухгалтері касса операцияларын қадағалау, есеп
Кассир — бұл бухгалтердің көмекшісі ретінде жұмыс атқарады,
«Ақмаржан» АҚ - ны жылу энергиясын өндіруге шығарылған
Жоспарлау, есептеу, талдау кезінде шығындар пайда болу орындарында
«Ақмаржан» АҚ - ның бухгалтериясында есептің құрылу негіздері
Табельдермен екі бухгалтер айналысады: біріншісі еңбек ақыны есептейді,
Материалдық столда екі бухгалтер отырады — олардың бірі
Кассир касса есебін жүргізеді, касса айналымдарын жауып, оны
Қазіргі кезде «Ақмаржан» АҚ — ның құрамына жылу
Кәсіпорынның құрамында электромеханикалық аумақтар, газтехникалық қызметтер, жөндеп спектрді
«Ақмаржан» АҚ - да 750 - ге жуық
Кәсіпорын өздеренің жұмыстары үшін көп қабатты тұрғын үйлер
Қоғамның үздіксіз экономикалық дамуын қамтамасыз ету мақсатында ғылыми
«Ақмаржан» АҚ — ның басқару құрылымына қысқаша сипаттама
Директор - өндірістік қорлардың сатылуына, материалдық және қаржылық
Бас инженердің атқаратын қызметіне өндірістік экономика - бөлімінің,
Директордың орынбасарына кәсіпорынның есеп бөлімі, шаруашылық бөлімі және
Жөндеу жұмысы бойынша директордың орынбасары жөндеу цехтарының, қабылдау
Кез келген өндіріс өз қызметіне құрал-жабдықтарын тартса ғана
Нарықты қатынас жағдайында «Ақмаржан» АҚ - ның шаруашылық
Кесте 3 - «Ақмаржан» АҚ қызметінің қаржылық-экономикалық көрсеткіштері
Көрсеткіш Өлш. бірл. 2006 ж 2007 ж Ауытқу
(+; -) Өсу қарқыны
%
Өнімді (жұмысты, қызметті) өткізуден түскен кіріс мың тг
Өткізілген өнімнің (жұмыстың, қызметтің) өзіндік құны. мың тг
Жалпы кіріс мың тг 26798 32606 5808 141,6
Кезең шығындары мың тг 23022 30803 7780 2425,8
Негізгі қызметтен түскен кіріс (зиян) мың тг 3776
Негізгі емес қызметтен түскен кіріс (зиян) мың тг
Кіріс (зиян) барлығы мың т2 1970 -31392
Жұмысшылардың орташа төзімдік саны Адам
43
438
3
100,7
Еңбек ақы ққоры мың тг 35049,6 43626,5
Бір жұмысшының бір жылдық орташа еңбек ақысы мың
Негізгі құралдың орташа жылдық құны мың тг
Қор қайтарымы Тг 0,70 0,69 -0,01 98,5
Дерек көзі: «Ақмаржан» АҚ 2004- 2007
Экономикалық көрсеткіштер жүйесіне натуралды және ақшалай абсалютті немесе
«Ақмаржан» АҚ - ның қаржы - экономикалык қызметін
Кестедегі беілген мәліметтерге қарай отырып «Ақмаржан» АҚ —
Кесте 4- 2006-2007 ж.ж. аралығында «Ақмаржан» АҚ
№ Көрсеткіш Өлш. бірл. 2006 ж 2007 ж
(+; -)
1 Көрсетілген қызмет көлемі мың тг 156708 187377
2 Қызметкерлердің орташа төзімділік саны. адам 435 438
3 Бір жұмысшының орташа жылдық өнімділігі мың тг
4 Материалдық шығындар мың т 130480 138735 8255
5 Негізгі құралдардың орташа жылдық құны мың тг
6 Материал қайтарымдылығы тг 1,201 1,350 0,149
7 Қор қайтарымдылығы тг 0,70 0,69 0,01
Көрсетілген қызметтің көлемінің өзгеруне көптеген факторлар әсер етеді.
1. Кәсіпорынды еңбек ресурстарымен қамтамасыз ету.
2. Кәсіпорынның негізгі құралдары мен қамтамасыз етілуі және
3. Материал мен және ішкі затпен уақтылы қамтамасыз
Осы жоғарыдағы аталған факторлардың қызмет көлемінің әсерін анықтау
Берілген кестенің мәліметтеріне талдау жүргізе отырып «Ақмаржан» АҚ
Енді жоғарыда кестенің мәліметтері бойынша факторлық 2006 жылғы
1. Еңбек ресурстарының тиімділігін талдау үшін қызметкерлердің санының
а) Қызметкерлердің тізім сананың өзгеруінің әсерінен өнімнің көлемі
[3x360,2]= 1080,6 мың тг ұлғаяды.
б) Еңбек өнімділігінің өзгеруінің салдарынан 2958,2 мың теңгеге
[67,553x438] артық өндірілген.
2. негізгі құралдардың орташа жылдық құнының өзгеруінің және
а) Негізгі құралдардың орта жылдық құнының өзгеруінің әсерінен
өнімнің көлемі 35010,1 мың теңгеге [49601x0,703] артқан,
б) Ал қор қайтарымдылығының өзгеруінен - 3566,4 мың
[-0,016x222903] кем өндірілген. Яғни кәсіпорын негізгі құралдарды тиімді
3. Материал шығындарының өзгеруінің және материал қайтарымды–лығының тиімді
а) Материал шығындарының өзгеруінің әсерінен өніңмнің шығын
көлемі 9914,2 мың теңгеге [8255x1,201] өскен.
б) Ал материал қайтарымдылығының өзгеруінің әсерінен 191040,5 мың
теңгеге [0,143x130480] артығымен өскен.
4.Келесі қарастыратын көрсеткішіміз өнеркәсіптік өндірістің персоналдардың еңбек ақы
а) Жұмысшылар санының 3 адамға көбею себебінен еңбек
105148,5 мың теңгеге [3x35049,6] артығымен жұмсалған.
б) Еңбек ақы қорының өзгеруінің әсерінен өнім көлемі
2.2 «Ақмаржан» АҚ негізгі құралдарды есепке алуының
Негізгі құралдар материалдық өндіріс саласында да, өндірістік емес
Кәсіпорының негізгі құралдардың есебі № ХҚЕС 16 (IAS
«Ақмаржан» акционерлік қоғамы өз негізгі құралдарын пайдалану мақсатына
жер; үйлер; ғимараттар; өткізгіш тетіктер; машиналар және құрал-жабдықтар
«Ақмаржан» АҚ өзі салған үйлер мен ғимараттардың
Ағымдағы құн – бұл негізгі құралдардың белгілі бір
Баланстық құн – бұл бухгалтерлік есепте және қаржылық
Сату (өткізу) құны – бірін-бірі жақсы білетін және
Жою құны – тиімді қызмет ету мерзімі біткен
Амортизацияланған құн – негізгі құралдардың бастапқы және болжанған
«Ақмаржан» акционерлік қоғамына әкелінген және әкетілетін негізгі құралдардың
Дт 2412-2417 «Негізгі құралдар»
Кт 3310 «Жеткізушілер мен мердігерлерге қысқа мерзімді кредиторлық
«Ақмаржан» акционерлік қоғамына уақытша әкелінген негізгі құралдарды пайдалану
«Ақмаржан» акционерлік қоғамына негізгі құралдар қайтарылған кезде келесідей
негізгі құралдардың бастапқы құнына: «Басқа да кредиторлық берешек
есептелінген тозу сомасына 2420 «Негізгі құралдардың тозуы» бөлімше
«Ақмаржан» акционерлік қоғамының негізгі құралдарының әкетілуі 2410 «Негізгі
Қолданыстағы нормалар бойынша есептелген тозудың сомасына 7410-ші «Негізгі
«Ақмаржан» акционерлік қоғамының негізгі құралдары өндіріс процесіне қатысуымен,
Негізгі құралдардың табиғи тозуы олардың өндіріс процесіне қатысу
«Ақмаржан» Акционерлік қоғамы негізгі құралдардың тозуын есептеу үшін
1270- «Үйлер мен ғимараттардың тозуы»,
1290- «Машиналар мен жабдықтар, өткізгіш тетіктердің тозуы»,
2425- «Көлік құралдарының тозуы»,
2428- Басқа негізгі құралдардың тозуы»,
Осы жоғарыда көрсетіліп кеткен шоттардың әрқайсысына келесідей аралық
«Меншікті негізгі құралдардың тозуы»
«Ұзақ мерзімге алынған негізгі құралдардың тозуы»
Егерде «Ақмаржан» Акционерлік қоғамы негізгі құралдарды ұзақ мерзімге
Амортизациялық аударым есептеудің қолдануға таңдап алынған әдісі «Ақмаржан»
Құнды бірқалыпты (түзу сызықты) есептен шығару әдісі бойынша
Мысалы: «Ақмаржан» Акционерлік қоғамындағы сатып алған жеңіл автокөліктің
Негізгі құралдардың амортилзациясының бірқалыпты әдісі келесі формула бойынша
Бастапқы құн –
жойылу құны
Жылдық тозу сомасы =------------------------ =- ------------------
Пайдалану мерзімі
Төменде негізгі құралдардың амортизациясын бірқалыпты әдісі бойынша есептеу
Кесте 5- Құнды бір қалыпты (түзу сызықты) есептен
Қызмет көрсету мерзімі Бастапқы құн Амортизацияның жылдық сомасы
1 300000 54000 54000 246000
2 300000 54000 108000 1803000
3 300000 54000 162000 138000
4 300000 54000 216000 84000
5 300000 54000 270000 30000
Негізгі құралдарды пайдалану барысында бірқалыпты табыс алынатын болып
Бұл кестеден үш жағдайды көруге болады:
негізгі құралдардың пайдалану мерзімі ішінде, яғни бес жыл
жинақталған тозу сомасы бірқалыпты өсіп отырады;
негізгі құралдардың қалдық құны бірқалыпты азайып отырады.
Құнын орындалған жұмыстың көлеміне пропорционалды (немесе пара-пар) етіп
Кесте 6- Құнын орындалған жұмыстың көлеміне пропорционалды
Жұмыс көлемі, жылдар Бастапқы құн Амортизацияның жылдық сомасы
1 700000 270820 270820 429180
2 700000 176033 446853 253147
3 700000 1350115 649968 50032
Бұл әдіс бойынша негізгі құралдарға амортизация есептеу, жылдық
Бұл әдісте келесідей амортизация есептеу формуласы қолданылады.
Бастапқы құн –
жойылу құны
Жылдық тозу сомасы =------------------------ = ------------------ =
Амортизацияның жылдық сомасын есептеп табу үшін :
20*135320=270820
13*135320=176033
15*135320=1350115
Кесте 7 - Жеделдетілген амортизациялық
Мерзімі Бастапқы құн Екі еселенген амортизацияның сомасы Жинақталған
1 700000 40%*700000=280000 280000 420000
2 700000 40%*420000=168000 448000 252000
3 700000 40%*168000=67200 515200 184800
Бұл кестеде жылдық амортизация сомасы мен орындалған жұмыстың
Жеделдетілген амортизациялық аударым әдістері негізгі құралдарды
Осы айтылғандарды ескеретін болсақ амортизациялық аударым есептеудің жоғарыда
Осы айтылғандар, яғни жөндеу шығындары негізгі құралдарды пайдалану
Кумулятивтік әдіс – латын тілінен аударылғанда - өсу,
Мысалы: Дизельдік құрылғының бастапқы құны-10000, жойылым құны-1000,
S = N*(N+1)
S – сандар қосындысы,
N – болжап алынған қызмет көрсету мерзімі.
S = N*(N+1) 5*(5+1)
2 =
немесе (1+2+3+4+5) = 15
9000*5/15=3000
9000*4/15=2400
9000*3/15=1800
9000*2/15=1200
9000*1/15=600
Кесте 8 - Қалдық құнның кемуі
Кезең Бастапқы құн Кумулятивтік саны
1 10000 3000 3000 250 7000
2 10000 2400 5400 450 4600
3 10000 1800 7200 600 2800
4 10000 1200 8400 700 1600
5 10000 600 9000 750 1000
Жоғарыда көрсетілген кестенің мәліметтерінен кумулятивтік әдіс бойынша есептелінген
Азайып отыратын қалдық әдісі. Бұл әдіс бойынша негізгі
Осыған дейінгі әдістерде, мысалға алынған станоктың амортизациялық аударымын
10000-100 %
5 жыл- 100 %
1 жыл = 2000 тг – 20 %
Кесте-9 Сандардың жиынтығы бойынша құнын есептен шығару
кезең Бастапқы құны Екі еселенген амортизацияның жылдық сомасы
1 10000 4000 4000 333.3 6000
2 10000 2400 6400 533.3 3600
3 10000 1440 7840 653.3 3160
4 10000 864 8704 725.3 1296
5 10000 296 9000 750 1000
Кестеде көрсетілгендей, есеп беретін жылы екі еселеніп алынған
Халықаралық практикада баяу амортизация деп аталатын әдіс бар,
Амортизациялық аударым негізгі құралдарды қайта құру мен
«Ақмаржан» Акционерлік қоғамындағы негізгі құралдардың пайдалануы барысында табиғи
Сонымен қатар сапалық жағынан тоза бастаған кейбір негізгі
Жай жөндеу дегеніміз негізгі құралдардың тозып, істен шыққан
Ал негізгі құралдарға жүргізілетін күрделі жөндеу дегеніміз алдын
Ал ағымдағы жөндеуге жұмсалынған шығындар мен негізгі құралдардың
Күрделі жөндеулер негізгі құралдың пайдалану мерзімін, өндіріс қуаттылығын,
Жөндеу есебінде атқарылған жұмыс түрі барлық түрі бойынша
Негізгі құралдарды жөндеу мердігерлік және шаруашылық тәсілмен жүзеге
«Ақмаржан» Акционерлік қоғамы мердігерлік ұйымдар мен жасасқан шарт
Күрделі жөндеуден өткен негізгі құралдарды қабылдап алу «Күрделі
«Ақмаржан» Акционерлік қоғамында негізгі құралдарды жөндеу шаруашылық әдіспен,
2930 - «Аяқталмаған құрылыс»;
7110 - «Тауарларды (жұмыстарды, қызметтерді) сату жөніндегі шығындар»;
7210 - «Жалпы және әкімшілік шығындар»;
8044 - «Негізгі құралдарды жөндеу» үстеме шығындары- деп
1310-1350 - «Материалдар»;
3110- «Бюджетпен есеп айырысу»;
4200- «Еншілес (тәуелді) серіктестіктердің несиелік борышы;
3410, 4210 - «Бюджеттен тыс төлемдер бойынша есеп
3310, 4110- «Жабдықтаушылар және мердігерлермен есеп айырысу»;
3350, 4170 - «Басқадай несиелік борышпен есептеулер» -
Негізгі құралдардың жөнделген объектісінің техникалық төлқұжатында күрделі жөндеуден
Егер жөндеуді қайта құруды және жаңартуды сыртқы кәсіпорын
Шаруашылық тәсілмен негізгі құралдарды жөндеу цехтан тыс жерлерде
Жабдықтардың автомашиналардың, тракторлардың, мүліктердің және басқа да негізгі
Кәсіпорынға қажет болған жағдайда, және жөндеуге кеткен шығынды
Егер «Ақмаржан» Акционерлік қоғамының жөндеу қорын құратын болса,
егер жөндеу мердігерлік тәсілмен орындалған болса, 3310-ші шотынан;
егер жөндеу шаруашылық тәсілмен жөндеу цехында орындалған болса,
егер жөндеу шаруашылық тәсілмен жөндеу цехынан тыс жерде,
Егер де «Ақмаржан» Акционерлік қоғамының құрған резерві жұмсалған
Жөндеудің аяқталуына қарай, жөндеуден қабылданған объектілердің карточкалары бұл
Жөндеуге жұмсалған шығыстар бойынша шегерімдер Салық кодексінің 113-бабына
Әрбір топ бойынша негізгі құралдарды жөндеуге арналған іс
Жалгер – кәсіпорын негізгі құралдарға кеткен шығындарын келісілген
егер де келісім-шарт жағдайы бойынша жалға алушы кәсіпорын
егер де келісім-шарт жағдайы бойынша бұл шығынды жалға
егер де жалға алушы-кәсіпорын, жалға беруші кәсіпорынға алдағы
«Ақмаржан» Акционерлік қоғамы үшін өзінің қаржылық жағдайын және
Жалға жасалатын келісім шартта:
жалға берілетін мүліктің құрамы мен құны;
жалдың мерзімі;
жалға алынған мүліктің жөндеу шарты және қалпына келтіру
жал ақысын төлеудің және мүлікті қайтарудың тәртібі және
Негізінен алғанда, жалға алу нысаны оның мәнін белгілейді,
Жалгерлік есеп ХҚЕС 17 (IAS 17) «Жалдау»
Жал мерзімі – көпке дейін өзгертуге жатпайтын кезеңімен
ҚОРЫТЫНДЫ
Шаруашлық объектінің жұмысын басқару үшін бухгалтерлік есептің және
Тауарға бағаның өсуіне байланысты сату рентабельділігі көтерілмеген, керісінше
Қазіргі таңда бухгалтерлік есепте меншікті негізгі құралдардың маңызы
Кез келеген- өндіріс өз қызметіне құрал- жабдықтарын
Негізгі құралдарды есебін дұрыс ұйымдастыруың басты шарты оны
Біздің мемлекетіміздің экономикасын дамыту үшін көптеген үлкен, кәсіпорындар,
Кәсіпорынның негізгі жөне маңызды мақсаты болып шикізатпен материалдарды
«Ақмаржан» АҚ - ның 2005 - 2006 ж.ж.
Қазіргі уақытта кәсіпорын өнімінің өзіндік құнын түсіру жолдарын
Қазақстанның бухгалтерлік есепке алу саласының негізгі проблемасы –
Қазақстанда кәсіби қауымдастық аталған проблемалардың кейбіреуін шешу бойынша
қолданыстағы бухгалтерлік есепке алу мен қаржылық есеп беруді
бухгалтерлік есепке алу жүйесін қайта құру шеңберінде мемлекеттік
кәсіби қауымдастықтың бухгалтерлік есепке алу саласындағы рөлін арттыру;
бухгалтерлік есепке алу мен қаржылық есеп беру мәселелері
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Бухгалтерлiк есеп пен қаржылық есептiлiк туралы, Қазақстан Республикасының
ҚР Азаматтық Кодексі, Алматы. «Баспа» 1995 ж.
ҚР «Аудиторлақ қызмет туралы» Заңы, № 304 -
«Анализ хозяйственной деятельности в промышленности» под / ред.
Антременко В.Г. Беллиндер М. В. «Финансовой анализ» М;
«Бухгалтёрский анализ» Пер. с. англ. Киев; Торгово —
Бакаков М.И. Шеремет А.Д. Теория анализа хозяйственный деятельности.
«Бухгалтерский учет» - учебник под / ред. А.Д.
«Бухгалтерлік есептің стандартары және ұсыныстар» Алматы «Кәусар -
«Бухгалтерский учет» учяебное пособие: 2-6 изд: под/ ред
Гнас В.Н коп М.В. «Управленческий учет международной опыте»:
Донцова Л. В., Никиворова Н.А. «Анализ бухгалтерской отчетности».
дюсенбаев К.Ш. «Аудит и анализ финансовой отчетности» Учебник.
В. Д. Чистов «Основы компьютерной бухгалтерии» М;
Ержанов М.С. Ержанова Е.М. «Учетная политика на казахстанской
Ермалова Л.Л. «Анализ финансовой - хозяиственной деятельности предприятия».
Кирьянова З.В. «Теория бухгалтеского учета» Учебник 2 изд,
Родостовец В.К. «Бухгалтерскии учет на предприятия» общий курс
Сейдахметов О.Р. «Учет финансовой и управленческий» изд: Қаржы
Сущов А.Н, «Экономическое реформа и вопросы теорий бухгалтерского
Тасмағанбетов Т.А. «Кәсіпорындағы бухгалтерлік есеп» Оқу құралы -
Тасмағанбетов Т.А. « Қаржы есебі» Оқу құралы-А; Дәуір.
10
3
Тауарлардың есептен шығарылуы
Негізгі құралдарды есептен шығару және түгендеу
Кәсіпорын маңыздылығы, есебі, аудит жүргізу және есебін жетілдіру
Ұзақ мерзімді активтердің құрамы
Жабдықты пайдалану көрсеткіштері
Негізгі құралдар есебі
Негізгі құралдардың есебі мен аудиті
Негізгі құралдардың талдауы
Негізгі құралдар есебінің инвентарлық карточкасының жазбасы
Негізгі құралдар объектілері шаруашылық