История США
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ
Бүкіл әлем тарих кафедрасы
Д И П ЛО М Ж Ұ
Тақырыбы: Екінші дүниежүзілік соғыстан кейінгі
Кіріспе ..............................................................................................
1-тарау. Екінші дүниежүзілік соғыстан кейінгі АҚШ-тың ішкі саясаты
және оның мәні
1.1. «Мемлекеттік қайырымдылық» саясаты мен оның мәні ..................... 8-23
2 – тарау. Соғыстан кейінгі жылдардағы экономиканы дамыту
бағдарламалары
2.1. АҚШ экономикасының жеке салаларының
дамуы. Өнеркәсіптік монополияның құрылымы..................... ........
Қорытынды.......................................................................................... 41-43
Сілтемелер тізімі .................................................................................. 44-48
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі...................................................... 49-52
Кіріспе
Диплом жұмысы тақырыбының өзектілігі. Екінші дүниежүзілік соғыс нәтижесінде
Екінші дүниежүзілік соғыстан кейінгі алғашқы жылдары АҚШ әлемде айтарлықтай
Осы замандағы, яғни ХХ ғасырдағы АҚШ үлгі боларлық мемлекеттің
Диплом жұмысының зерттелуі дәрежесі. Бұл мемлекеттің экономикасының
Диплом жұмысын жазуда көптеген арнаулы зерттеу мен еңбектер
Бұл мәселені Ресей тарихшылары, алыс жатқан шетел тарихшылары, экономистер
Бұл жұмысты жазуда пайдаланған деректерге келетін болсақ –
1944-1947 жылдар арасында көптеген заңдар қабылданған еді.Келесі заң «Экономикалық
«Жұмыспен қамту туралы заң». Бұл заңда негізінен
«Трумэн доктринасында» Г.Трумэннің жүргізген ішкі, сыртқы
Г.Трумэн екінші дүниежүзілік соғыстан кейін «көмек
Ол мемлекет пен сыртқы саудада экономикалық байланыс
АҚШ экономикасын кеңінен зерттеген кеңес
Бұл тақырыпты зерттеуге көп үлес
Бұл зерттеу АҚШ-тың белгіленген уақытындағы ішкі және сыртқы саясаттағы
АҚШ-тың қазіргі заман тарихын тікелей зерттеген еңбектер қатарына Сивочев
Бұл еңбектерде негізінен АҚШ-тың қазіргі заман тарихындағы іргелі мәселелері
Жұмысты жазуға үлес қосқан келесі бір еңбек В.Б. Ноборовтың
Бұдан басқа тақырып бойынша көп мағлұмат берген зерттеуші Виктор
Н.Н. Яковлев, А.А. Кредер еңбектерінде /8/ қазіргі заман кезеңі
АҚШ экономикасының өсуіне, ерекшелігіне көп көңіл бөлген еңбектің бірі
Америка экономикасының циклдік 1945-1950 жылдардағы кезеңі қамтылған. Мұнда американ
Ал, А.Блис еңбектерінде /10/ соғыстан кейінгі АҚШ-тағы мемлекеттік –монополиялық
Сондай-ақ, А.С. Сергеева, А.Т. Лоповтың ғылыми жұмыстарын /12/ пайдаландым.
Диплом жұмысының мақсаты мен міндеті. Диплом жұмысын жазуда
Осы мақсатқа сай төмендегідей міндеттер алға қойылады:
-Соғыстан кейінгі жылдардағы АҚШ-тың ішкі саясатын және оның экономикаға
-Соғыстан кейінгі АҚШ экономикасының даму жолдарын талдау.
Диплом жұмысының құрылымы кіріспеден, екі тарау және қорытынды, пайдаланылған
Кіріспеде жұмыс тақырыбының өзектілігі және
1-тарауда АҚШ–тағы «мемлекеттік қайырымдылық» ішкі саясатының жүргізілуіне,
2-тарауда АҚШ-тың екінші дүниежүзілік соғыстан кейінгі экономикасының жеке салаларының
Қорытындыда АҚШ экономикасын гүлденуге әкелген факторлар жинақталып, қорытыланды.
Соңында жұмысты жазуда пайдаланылған әдебиеттер тізімі берілген.
1-тарау. Екінші дүниежүзілік соғыстан кейінгі АҚШ-тың ішкі саясаты және
1.1. «Мемлекеттік қайырымдылық» саясаты және оның мәні
Екінші дүниежүзілік соғыстан кейін Америка Құрама Штаттарының жағдайы
«Елде қуатты әскери потенциал құрылған еді.АҚШ-ты антигитлерлік коолицияның арсеналы
АҚШ-тың соғыстан кейінгі жағдайы, экономикасы көтеріле бастады. Осы кезде
Гарри Трумэн бұл жағдайда соғыстан кейінгі Американың ішкі саяси
Трумэн әкімшілігі өнеркәсіп конверсиясын жүзеге асырды. Конверсия-экономиканы әскери өндірістен
Екінші дүниежүзілік соғыстан кейін АҚШ ең жоғарғы держава болды.
1946 жылы үкімет «жұмыспен қамту» туралы заң қабылдады. 1948
Ал ХІХ – ғасырда әркім өзін-өзі қамтамасыз ету керек
“Қайырымдылық мемлекет» саясаты 40-50 ж. орнай бастады. Мұнда негізгі
«Қайырымдылық мемлекетінің қалыптасуы, екінші дүниежүзілік соғыстан кейінгі экономикалық жағдайға
себеп болған, сөзсіз әсер еткен « Маршал жоспары» болды.
«АҚШ 1951 жылға дейін Батыс Еуропа мемлекеттеріне 13 млрд.
Экономикалық өсуде басты жағдай рынокты кеңейту болды. Ішкі рынок
Американың соғыстан кейінгі экономикалық дамуының ерекшелігі қарқынды халықаралық сауда
Ал бұл кезде Батыс Европада экономикалық интеграция басталған еді.
“Қырғи-қабақ” соғысы әскери өнеркәсіптің өсуіне жағдай жасады. Экономикалық өсуді
Осы реформалар нәтижесінде “Қайырымдылық мемлекеті” пайда болды. “Мемлекеттік қайырымдылық”
“Мемлкеттік қайырымдылықтың” ең қажетті құрама бөлігі еңбекші қатынастардағы
Еңбек туралы заң шығарушы жолдаманы жұмысшыларғы “Жұмысты қамтуға” кепілдік
1950 жылы еңбек жалақысы 2 есе көбейді. АҚШ-та 1953
Соғыстан кейін еңбек қатынастары өткірленді. Соғысу уақытында ереуілдерге тыйым
“1947 жылы жаңа еңбек қатынасы туралы Заң қабылдады. Ол
“1945 жылдың соңына дейін әскери өнеркәсіптен 9 млн жұмысшылар
“1945 жылы - 8,2 млн. болса, 1946 жылы –
Ардагерлерді қамтамассыз етуге заң шығарылғаны туралы біз айтып кеттік.
“Онда демобилизацияланғандарға алғашқы аптасына 20 доллар мөлшерде жәрдем ақымен
Ал енді 1945 жылы “Экономикалық заң туралы билль” атты
Барлық ұлттарға қажетті қоғамға пайдалы және ақы төленетін өнеркәсіпте,
Әрбір фермерге өз еңбегінің жемісін өсіріп оны өз бағасына
Әрбір ұсақ және ірі бизнесмендер, сауданы бәсекелестік арам ниетпен
Әрбір жанұяға берік тұрақты үй алу құқығы.
Әрбір адам қажетті медициналық көмек алу және өзінің денсаулығын
Қажетті қамқорлық беру: кәрілікке, ауруға, қолайсыз жағдайларға және жұмыссыздардың
Бәріне бірдей білім алу құқығы енгізіледі.
“Жұмыспен қамту” туралы заңда, жұмыспен қамтуды жоғары деңгейге
Екінші мақсаты: ірі капиталдың талаптану нәтижесінде, ең басты себеп
Өкімет бұрынғы қиыншылықтарды жою үшін, бұл мақсаттан елді болу
Жұмыс пен кіріс. Мұнда жұмыс іздегендерге өнеркәсіп кәсіпорорындарындағы жеке
Ұстанған жоғарғы ұлттық қор көлемін пайдалануды нақты қанағаттандыру. Осы
Национализациялау – мемлекет мүлкіне айналдыру. Экономикада мемлекет мүлігін жою
“Жекеменшік кәсіпорындар толық жабылған немесе өндіріс қуаттылығы, жұмысы төмен
Тез арада көліктерді национализациялау керек болды. Себебі,бұл кезде көліктер
Телефон байланыс жүйесін және басқа қызметті қоғамдандыру, бағаның жоғарлауына
Қоғамдық жүйенің пайда болуына байланысты, барлығына тегін
Бұл 10 млн тұрғын үй салуға жалғыз жол еді
Демократиялық национализация жүргізу керек болды, яғни халық қолында
Жұмыссыздық санын қысқарту. Жедел түрде жұмыссыздықты азайтуға бағытталған шара
Ал, әлеуметтік төлеуді қаржыландыруды-мемлекеттік бюджет есебінен жүзеге асыру. Национализация,ұйымдарды
Әлеуметтік өзгеріс және жұмысшылар жағдайын жақсартуға жағдай жасау.Жоғарыда денсаулық
Ұлттық тұрғын үй құрылысы туралы ұсыныстарды жыл сайын пәтер
“Үйге төленетін ақының ең төмен мөлшері кірістің 10%-нен шамадан
Ақшаға айналдыру тәрізді бағдарламалар, бірнеше жылдардан кейін жекеменшік тұрғын
Жұмысшыларға демалуға жағдай жасалды. Әрбір адам қоршаған ортаны ластауға
Теңправолылық. Ақырғы кезде нәсілшілдік қатал көрініс берді. Америкада шындық
Барлық кәсіпорын жеке немесе мемлекеттік болсын, жұмысқа қара нәсілді
Ал заң бұзғандарды, заңды дұрыс пайдаланбағандарды, нәсілшілдік пен дискриминацияға
Дискриминация-ұлттарды, ұлттық топтарды,отар халықтарды алалап правасын айыру.
6. Бағалардың устіне қойылған мемлекеттік бақылау. Екінші дүниежүзілік соғыс
«Бұл жалғыз сенімді құрал-бағаның өсуіне кедергі жасау үшін қолданды.Баға
7. Инвестиция үстіне қойылған бақылау.
Шетелдік валюта үстіне, операция арқылы үстіне бақылау.
Империалистік емес ішкі экономикалық саясат.
Осындай шаралар қолданды.
Екінші дүниежүзілік соғыс нәтижесінде АҚШ-тың финанстық-экономикалық және әскери қуаты
«АҚШ жаңа рыноктарды иемденіп, экспортқа товрлар мен капитал шығаруды
«Бостандық» пен «демократияны» қорғау деген желеумен Американ империализмі революциялық
Соғыс аяқталысымен американ империализмі атом қаруына бір өзі
«Монополистік буржуазияның идеологтары ХХ ғасырды «американдық»деп атай бастады. Бірақ
Халықаралық аренадағы күштердің арасалмағында социализм пайдасына жасаған түбірлі өзгерістер
Құрама Штаттар ең күшті империалистік держава болып қала тұрса
АҚШ соғыстан кейін экономикалық дамуының жоғары деңгейіне жетті және
«АҚШ-тағы ұлттық жалпы өнім 1940 жылғы 200 млрд доллардан
Экономикалық өсіудің бірнеше себептері болды. Екінші дүниежүзілік соғыс аяғанда
Екінші дүниежүзілік соғысқа дейін АҚШ
АҚШ экспортының сауда баланысындағы жылдамдығы
Әскери уақыт жылдарында басқа державалардың
Соғыстан кейінгі экспорт, АҚШ-тың тауарлары үлкен экспорт
“1945-1965 жылдарда экономикалық өсу қарқыны 2-ден жоғарылады. Мысалы: Франція,
Бірнеше ұрпақ бойына АҚШ жағдайларын жақсартуға, копиталистік дүниедегі
Соғыстан кейінгі жылдарда бұрын-соңды болмаған мемлекет ішіндегі сұраныс азаматтық
“Капиталистік корпороция активі 100 млн. долларға бағаланды”. Ортақ активтердің
“1945-1953 жылдарда өңдеу өнеркәсіп корпарациясы капиталдарымен 50 млн. долларға
Екінші дүние жүзілік соғыс соңында федералды сауда комиссиясының хабарламасы
“1945жылы АҚШ-та өңдеу өнеркәсіптерінің 60 мың корпарациясы болған. Корпарация
Соғыс кезіндегі сияқты, соғыстан кейінгі жылдарда да ірі корпарациялар
Екінші дүниежүзілік соғыс кезінде АҚШ қуатты әскери өнеркәсіптерін
Соғыстан кейін шетелде американдық капиталдың үлкен
«1939 ж. АҚШ – тың шетелдегі
Гувер айтып кеткендей «Біз жақында, біздің елімізде қайыршылықтың жоғалғанының
«Бірақ АҚШ байлығы өсіп жатса да 10 млн. Американдық
1947-1948 жылдары және жергілікті шығын АҚШ-тың ұлттық салықтың
АҚШ-тың жекеменшік топтары мен мемлекеттік органдары соғыстан кейінгі
«1947-1948 жылдары АҚШ-та жұмыссыздық 3,8% (1947-1949 ж.ж. – 100)
Қалыпқа келтіру жылдары мемлекеттік аппаратта қайта
«1947 жылғы шығарылған заң бойынша Ұлттық
Екінші дүниежүзілік соғыстан кейін «жаңа бағыт» мемлекеттік монополиялық
Экономиканың даму циклдері мемлекеттік–монополиялық капитализмнің ең негізгі белгісі болды.
«АҚШ экономикасы үшін 50 жылдар ұзақ өзгеше сипатта, өндірісте
Автоматты машиналар енгізу
Конвейрлік өңдеу әдістері
Автоматты бақылау жүйесі
Электронды – есептеу машиналарын енгізді» /41/.
Автоматты бақылау жүйесі және ЭВМ толық 40-50ж. шығарылды. Олар
АҚШ-тың «көмек беру» бағдарламасы. Екінші дүниежүзілік соғыстан кейін, мемлекетпен
«Көмектесу» бағдарламасын жүргізетін ұйымдар үшеу.
Біріншісі, экономикалық көмекті ұйымдастыратын халықаралық даму агенттігі. (агенттік-мекеменің я
«Бұлардың жүргізген көмектерінің ортақ сомасы- 46,7 млрд доллар» /43/.
Ал екінші ұйым- «Әлем ісі үшін азық-түлік» бағдарламасын орындайтын
«Ол 11 млрд долларды құрады» /44/.
1945-1951 жылдары әр түрлі товарларды өткізу үшін Қаржы Министрлігі
«Батыс Европа мен Жапонияға көмек ретінде 95 млрд доллар
2 – тарау. Соғыстан кейінгі жылдардағы экономиканы дамыту бағдарламалары
2.1. АҚШ экономикасының жеке салаларының дамуы. Өнеркәсіптік монополияның құрылымы
АҚШ –тағы негізгі өнеркәсіпте ұйымдық бастаушы – фирма болып
«АҚШ-та 300 мың фирмалар саналған. Бірақ олардың ролі, мөлшері
АҚШ-тағы экономикада шешуші ролді монополиялық ұйымдар ойнайды. Монополияны өркендету
Статистикалық көрсеткіштерде шоғырландыру дәрежесі салаларда жаппай көп өндірістік әдістермен
АҚШ өнеркәсібінде шоғырланудың ең жоғарғы деңгейінің бір себебі: оның
«Металлургияның бүтіндей үлесінің барлық түрлері – машина жасау, мұнай
1947-1954 жылдары, әсіресе ірі компаниялардың үлестері өнімдерінің таза құны
АҚШ соғыстан кейін капиталистік әлемде басты және шешуші күш
«АҚШ президентінің экономикалық есебі бойынша: 1947-1948 жылдары жалпы ұлттық
«ИМЭМО экономистерінің есептеулері бойынша АҚШ-тың өндірістегі ұлттық кірісінің үлесі
«АҚШ-та жұмыспен қамту туралы мәліметтер өте айқын. 1949 жыл
«1948 жыл мен 1953 жыл аралығында машина жасау өнімінің
АҚШ басқа капиталистік мемлекеттер сияқты сыртқы саудасын кеңейту мақсаттарына
«1948-1949 жж. Гавандық конференция болды. Ол сауда және жұмыспен
АҚШ-тың салық саясаты. Салықтың өте үлкен мөлшері мемлекет бюджетіне
Дифференциация-бүтінді түрлі формаға, элементке, бөлшекке мүшелеп бөлу. Ал, салық
АҚШ-тағы салық жүйесінің ең негізгі элементі – кіріс салығы
АҚШ өкіметі салық саясатын тек қана мемлекеттік кіріс
1954 жылы салық саясаты қайты қарастырылды. Ол өзгешелеу болды.
Соғыстан кейін АҚШ-тың салық жүйесі көп өзгертілді. Ол көп
ІІ. Несие саясаты.
Мемлекеттің экономикаға несие облысы арқылы әсер етуі екі амалмен
тікелей компонияларды несиелеу арқылы,
жеке несиелерді реттеу арқылы.
Бұл екі түрі, несиелеу қызметтері 30-жылдары дамыды. Тікелей жекеменшік
«Жеке несиелік қызметіне мемлекеттің әсер етуінің басты жолы –
Мемлекеттің несие саясаты циклдікке қарсы бағыттауымен ерекшеленеді. Өкіметтің тұрғын
Мемлекеттік органдар тұрғын үйлердегі кредиттерге ең жоғарғы шектегі проценттік
«Экономикалық кеңесберушілер Советі тұжырымында, несие саясатының ролі былай ұсынылған:
ІІІ. Мемлекет және ғылыми –техникалық прогресс
Мемлекеттік саясаттағы басты бағыт – ғылыми техникалық прогреске жағдай
«АҚШ-тағы ғылыми зерттеу және өңдеудің басты орындаушысы ретінде төрт
Өндірістік фирмалардың зерттеуші-лабораториялары
Мемлекеттік лабораториялар.
Жоғарғы оқу орындары және Университеттер.
Комерциялық емес зерттеуші ұйымдар.
Басты – жүргізуші ролін, орынды, осылардың ішінен ғылыми лаборатоиялар
АҚШ-та ғылыми-техникалық прогресске аса зор көңіл бөлінеді.
Екінші дүниежүзілік соғысқа дейін ғылыми зерттеулерді қаржыландыру, салық
«Мемлекет өзіне ғылыми – техникалық революция жағдайында, монополиялар, зерттеулерді
Ғылыми-техникалық прогресті қолдау, американдық тәжірибенің айырмашылығы – ол әкімшілік
ІҮ. Банктер жүйесі. АҚШ-тағы банктер 1929 жылы банкротқа ұшыраған.
АҚШ-та жинақ банкісінің екі түрі бар:
1. Мемлекеттік және жекеменшік. Негізгі ролді жекеменшік банктер ойнайды.
“Жинақ банкісінің активтері 1945 ж –15,5 млрд. долларға
АҚШ-та банкпен тығыз байланысты болатын қарыз-жинақ ассоциоциясы – қатты
“Олардың активтері 1945-8,7 млрд доллар, 1962 жылы-93,6 млрд доллар,
АҚШ-та қазір 5,4 мың шамасында ассоциациялар бар. Олардан өз
Кредит жүйесі. Банк –кредит және финанс жүйесі әр түрлі.
АҚШ-та кредит жүйесін реттеу туралы заң және сансыз көп
“Заң шығарушылар ең жоғарғы банкілік құрылым құруға ұмтылды. Кредит
Басқа штаттарда және көптеген басқа негіздерге филиал ашуға тыйым
Соғыстан кейінгі онверсия жеке тұтынушыға, демографиялық жылжуларға, халықтың мәдени
Ірі корпорацияның несиеленуімен салыстырғанда, банктердің халыққа қызмет көрсетуіазырақ стандартталған.
“АҚШ-тың мемлекеттік механизмінде ең негізгі орынды Ұлттық қауіпсіздік Советі
Ұлттық қауіпсіздік советі-АҚШ президентінің ең жоғарғы кеңес беретін ұйымы.
“Әскери қызметтерде нәтижеселі қарым-қатынас және басқа министрліктер, өкіметтік ведомстваларда
Компонент – бір нәрсенің құрамындағы бөлік.
Потенциал – бір елдің өзіне (соғысқа, экономикаға) қажет құрал
"АҚШ-та ленд-лиз туралы заң қабылданды. Президент тұсында тағы 1947
АҚШ-тағы өкімет экономиканың өсуін жылдамдатуға арналған шаралар жүргізді.
Капиталистік мемлекеттерде, әсіресе Америка Құрама Штаттарында экономикалық өсу темпін
Екінші жағынан “Дүниежүзілік дағдарыс кезінде 30 млн адам жұмыссыз
1933 жылы капиталистік дүниеде өнеркәсіп өндірісінің көлемі қысқартылды. 1929
Американдықтарға ұлы депрессия (дағдарыс) – Бірінші, екінші дүниежүзілік соғысқа
А.Манукиянның айтуынша батыста “екінші дүниежүзілік соғыстан кейін халықтық шаруашылықты
Әлеуметтік саяси қауіпсіздік – бұл жұмыссыздармен жәрдемақысы болды. Ұлттық
“Олардан тағы валюта-кредит саласында халықтық валюта қоры және халықтық
Орталық банктердің басшылары ай сайын базельдік банк, халықтық
V. Экономикадағы мемлекеттік реттеу.
Мемлекеттік меншік.
АҚШ-тағы мемлекеттік меншіктің қалыптасуының басты көзі-құрылыс. Ол өкімет органдарының
Мемлекет құрылыс нәтижесінде пайда болған объектілер – мемлекет меншігінің
“АҚШ-тағы мемлекеттік меншіктің ерекше кескіні - әскери мүліктің өте
АҚШ-тың мемлекеттік мүлігінің көлемі, кейде бағалары үстінде оның ерекше
“Бұл аталған жерлер, қоғамдық қоры соғыс нәтижесінде пайда болды.
ХХ ғасыр ағымында жергілікті басқару органдарының қызметі кең етек
“АҚШ-та 2 мыңдай муниципалдық аэропорттар, ірі қалалық көлік жүйесі,
“Мемлекет, өзінің шаруашылық қызметтерін жинай отырып, монополияға қарсы жүрді.
2. Мемлекеттік бюджет. АҚШ-тың мемлекеттік кәсіпкерлерінің өркендеуі көрінісінде материалдық
Салық және бюджет жүйесі арқылы, жекеменшік кәсіпорындардың қызметтеріне жағдай
“Сол кездерде, мемлекеттік шығын механизмі және мемлекеттік товар сатып
Әскери шығынның басты бағытын 50 жылдары ұсынды. Ол федералды
Ақырғы кезде өкімет, азаматтық шығын бюджетінің бір бөлігін жергілікті
“Мемлекеттік бюджет көлемі, 1949-1950 жылдары федералды өкіметтің шығыны –
Соғыстан кейінгі үлкен өзгеріске, кредиттік операцияға ұшыраған – коммерциялық
“Олар негізінен қысқа мерзімді және орташе мерзімді өнеркәсіпті несиеленуді
Ипотека – жылжымайтын мүлік кепілдігі. “АҚШ-та ірі химиялық концерндер
Өндіріс өнеркәсіптері екінші дүниежүзілік соғыстан кейін өте тез жылдамдықпен
Өсудегі негізгі себеп – АҚШ-та өндіріс өнеркәсіптері, ақырғы онжылдықта
“Өсу кезінде өнеркәсіп және ауылшаруашылық өнімдері 1939 жыл мен
Американдық империализмнің ішкі және сыртқы саясатындағы экономикалық негіздер –
Ол негізінен соғыстан кейін кең етек алды. АҚШ-тың мемлекеттік
Ішкі сауда саясаты – Америка империализміндегі, ішкі саясаттағы басты
Кедендік – тариф заң шығарушылығы.
Тарифтық емес баж кедергілері.
Екіжақты және көпжақты сауда келісімдері.
Экспорт үстіне қойылған мемлекеттік бақылау.
Экспорттық қаржыландыру және жәрдем беру мемлекет тарапынан.
Ішікі – сауда саясатындағы – тасмалдау” /80/.
3. АҚШ кредит – қаржы мекемелерінің жүйесі: АҚШ-та кредит-қаржы
АҚШ өкіметінің күш салып, кіріскен ісі-экспорт товарларын қржыландыру және
“Мемлекеттік – монополиялық капитализмнің мәні капитализмнің үлкен күшімен
Финанс олигархиясының күші және мемлекетт қауты екіжақты экономикалық және
4. АҚШ-тағы көмір өндіру.
“1945 ж. – 523,0 млн. тонна
1946 ж. – 484,0 млн. тонна
1947 ж. – 572,0 млн. тонна
1948 ж. – 543,0 млн. тонна
1949 ж. – 396,0 млн. тонна
1950 ж. – 467,0 млн. тонна
1951 ж. – 483,0 млн. тонна
1952 ж. – 424,0 млн. тонна
1953 ж. – 415 млн. тонна”
Мына келтірілген құжат бойынша, көріп отырғанымыздай АҚШ-та көмір өндіру
Көмір өндіру АҚШ-та жекеменшік көмір қазып шығаратын компанияларға ұсынылды,
АҚШ көмір өндіріс ұйымдары және кәсіпорындардың құрылымдары жекеменшіктік тенденциямен
“Империализмнің отарлау жүйесі құлағаннан кейін, өте нашар дамыған елдердің
Мұндағы ең басты АҚШ-тың сауда саясатындағы құрамы – жарқын
“Берілген мәлімет бойынша зерттеліп, табылған кен орнының теңдігі 915
Ал қалғандарының 34%-і мемлекеттің шығыс бөлігінде пенсикьвония, Батыс Виргиния,
Шығыс аудандарында көмір алу ең алдымен жүргізілді. Осы кезде
«АҚШ-та көмір-кен орындары 1036 мың км болатындай жерді алып
Мемлекетте алты негізгі ірі қара көмір бассейіндері бар. Олар:
Ал көмір өндірісі - ауыр өнеркәсіптің дамыған саласының
Соғыстан кейініг кезеңде мұнай мен табиғи газ жағынан бәсеке
Ал 1954 жылы көмір өндіру нақты түрде қысқарды. Соғыс
Атап айтсақ, «1919-1929 ж.ж. инфляциялық шу терең және қатты
Екінші дүниежүзілік соғыстың аяқталуынан кейін капиталистік мемлекеттерде едәуір ірі
«Екінші дүниежүзілік соғыс кезінде АҚШ Европаның және Жапонияның үлкен
Соғыс экономикасының өсуіне жағдай жасады. Экономикада ғылым мен техника
Модернизация – қайсыбір нәрсені тілекке, жағдайға сәйкес өзгерту. Инвестициялау
Капиталистік мемлекеттерінің қатарында мемлекеттік экономиканы реттеу формасын иемденді.
Мемлекеттік бағдарламасындағы элементтің кілті – инвестицияны жоспарлау, экономиканың ең
«Ұзақ мерзімді сертификат банк депозитінде куәландыратын куәлік беріледі. Иемденуші
Евродоллар – АҚШ-та, батысевропалық банкілерге кредит беруге қолдану үшін
Тұтынушылардың несиелеу компониялары АҚШ-та өте көп кездеседі. Тұтынушылардың несиелеу
«АҚШ штаттарының заңы бойынша орташа қарыз мөлшері 50-ден 300-долларға
«Соғыстан кейінгі жылдарда кредит-қаржы мекмелері өнеркәсіптік корпорациясының жаңа акцияларының
Қорыта айтсақ АҚШ екінші дүние жүзілік
Қорытынды
Бұл диплом жұмыс көлемінде зерттеулерімізді ой-түйсігінен өткізіп, талдауымыз төмендегідей
Екінші дүниежүзілік соғыстан кейін АҚШ ғылыми-техникалық мүмкіндікке ие болды.
АҚШ -та әлеуметтік реформалар қабылдау негізінде «қайырымдылық мемлекеті» пайда
«Қайырымдылық мемлекетінің» мақсаты еңбек қатынасында мемлекеттік реттеулер жүргізді.
Екінші дүниежүзілік соғыстан кейін АҚШ-тың экономикасының қарқынды өсуіне, оларды
Президент Г.Трумэннің соғыстан кейінгі жылдары ең басты мәселесі –
Президенттің басты міндеті–бюджетті тұрақтандыру, мемлекеттік шығындарды қысқарту, салықтарды төмендету,
АҚШ экономикалық жағынан тежеуді толықтыру үшін әскери одақ құрады
АҚШ экономикасындағы жекелеген салалар екінші дүниежүзілік соғыстан кейін ерекше
Ауыл шаруашылығында бірқатар фермалар ұлғайып, өнімділігін көтерді. Фермерлер арасынан
Соғыстан кейінгі жылдарда экономикада ұзақ мерзімді құрылымдық-техникалық қайта құру
Экономикадағы қайта құру реформалар АҚШ-тың дүниежүзілік рыноктағы бәсекелестік позицияларын
АҚШ үшін өндіріс пен капиталдың, оның ішінде банк жүйесі
АҚШ мемлекеттік монополиялық капитализмнің маңызды белгісі несие, қарыз
АҚШ-та өнеркәсіп, өндірісінде бірнеше рет дағдарыстарды басынан кешірді, бірақ
Соғыстан кейін АҚШ-қа капитал экспортері ретінде ірі капиталистік держава
Соғыстан кейінгі жылдарда американ империализмі атом қаруына бір өзі
1991 жылдан бастап АҚШ пен Қазақстан арасында дипломатиялық қатынас
АҚШ қазіргі кезде Қазақстандағы экономикаға ірі инвестор болып табылады.
Р.Рейган кезінде «Американың экономикасы мықты да, тұрақты болып қалды.
Қазір бүкіл дүние жүзі жаңа ғасырға жақындай бастағанда, АҚШ
Сілтемелер тізімі
1.“Билль о провах солдатов” 1944-1947 гг. //Хрестоматия по новейший
2.“Билль о экономических правах” 1944-1947 гг./Хрестоматия по новейший истории.
3. Фуроев В.К. Советско-американские отношения. М, 1964; Пожарская С.П.
4. Перло В. Неустойчивая экономика.М, 1975. –с. 136.
5. Яковлев Н.Н. Новейшая история США. М,1961.
6. Кредер А.А. Новейшая история ХХ века. М,1996.
7. Соединенные Штаты Америки. М,1972.
8. Блис А.Т. Американская экономические циклы. М,1970.
9. Виноградов С.С Бонки США и ФРГ. ІІ США:
10. Сергеева Л.С. Президент Трумэн о своей политике ІІ
11. Брукс М. Нефть и внешняя политика
12. Кредер А.А. Новейшая история ХХ-века М,1996, 182-183 беттер.
13. Кредер А.А. Новейшая история ХХ-века М,1996, 183-186 беттер.
14. Хонсен Э. Послевоенная экономика США. М., 1996, 41-бет.
15.Шовров А.Н. Экономика США. М., 1998, 35-36-бет.
16. Гройнер Б. Американская внешняя политика. От Трумэна до
17. Яковлев Н.Н. Новейшая история США. 1917-1960 гг. М.,
18. Сивачев В.А., Языков Е.Ф. Новейшая история США М.,
19. Хейне П., Пол К., Экономический обзор мышления М.,
20. Перло Вжустойчивая экономика М,1975,171-бет
21. Астапович Т., Григорьев М, Кириченко С.С. США: Экономика,
22. Мозолин В.П., Корпороций, монополии и право США. М.,
23. Бұл да сонда 99-бет.
24. Перло В. Неустойчивая экономика.М,1975, 174-бет.
25. АҚШ-тың қысқаша тарихы.Алматы,1998, 168-170
26. Зини Г.США после второй мировой войны. 1945-1971г.
27. Зинн Г. США после второй мировой войны1945-1971г. М,1977,
28. Мэдисон С.Т. Экономическое развитие
29. США: Государство и экономика.М,1976,190-бет.
30. Хансен Э.С. Послевоенная экономика США. М. 1966, 312-бет.
31. Голдсмит Р.У. Национальное богатство США в послевоенный период.
32. Монокян А.А Экономическоя положение копиталических стран. М.1962, 95-
33. Зинин Г.С. США после второй мировой войны. 945-1971
34. Долин С.А. США послевоенный государственно – монополистический
35. Шаров А. Н. Экономика США М.
36. Джопаридзе Т.З., Чибошивили М.И. Как создавался совет национальной
37. Мельников Ю.М. Внешнополитически доктрины США М 1970 107-бет
38. Мильнер С.К. Проблемы использования ЭВМ и управления. //
39. Хрестоматия по новейшей историй. М., 1960, ІІ -
40. Бұл да сонда. 257-бет.
41. Лопов А.Т., Фермер и военная экономика. //Новое время.
42. Лопов А.Т., Фермер и военная экономика. //Новое время.
43. Соединенные Штаты Америки: Экономика, М., 1972, 89- бет.
44. Мельников Ю.М. Вычислительные машины и программирование по ЭВМ.
45. Соедененные Штаты Америки. М., 1972, 93- бет.
46. Соедененные Штаты Америки. М., 1972, 95- бет.
47. Лон В.И. США в военные и послевоенные годы.
48. Хансен Э. После военные экономика США. М., 1966,
49. Монукян А. Тенденции и перспективы капиталистической экономики. //Международные
50. Сергеева А. Президент Трумэн о своей политике. //
51. Папов Н. Фермен и военная экономика. //Новое время.
52. Соединенные Штаты Америки: Экономика. М., 1972, 164-170 беттер.
53. Фишер, Стенки. Экономика. М., 1991, 112-бет.
54. Зинн Г. США после ІІ-ой мировой войны. 1945-1975г.г.
55. Виногродов С. Банки США и ФРГ. //США: экономика,
56. Бұл да сонда. 65-бет.
57. Усоскин В.М. Монополистический банковский капитал США. М., 1964,
58. Джапаридзе Т.З., Чибосивили М.И. как создавался Совет национальной
59. Экономика и потенциальная безопастность США М., 1989, 102
60. Владимиров Т. Разведы вательная службы США, 84-88 беттер.//США:
61. Зинн Г. США после ІІ-ой мировой войны 1945-1971
62. Хансен Э. Послевоенная экономика США. М., 1966, 192-бет.
62. Монукян А.А. Особенности развития экономики США. // Вопросы
63. Меньников Ю.М. Внешнеполитические доктрины США. М., 1970. 83-бет.
64. Ноборов В.А. Внешноэкономическая политика США и развивающиеся страны.
65. Голдмит Р.У. Национальное богатство США в послевоенный ипериод.
66. Бұл да сонда. 56-57 беттер.
67. США. М., 1972, 158-бет.
68. Монополистический капитал США после ІІ мировой войны. //под
69. Совельев В.А. Капиталий США. М., 1989, 121-бет.
70. Картер А.А. Структурные изменеия в экономике США. М.,
71. Усоскин В.М. Монополистический банковский капитал США. М., 1964,
72. Пушкин А. Новые черты химической промышленности США. //
73. Мортынов С. Сельское хозяиство США и его проблемы.
74. История США. М., 1987, ҮІ-том. 254-бет.
75. Долин С.А. США послевоенный государственный монополистический капитал. М.,
76. Жуков Е.Ф. Страховое монополий в экономике США. М.,
77. Братченко Б.Ф. Угольная промышленность США. М., 1971, 21-бет.
78. Братченко Б.Ф. Угольная промышленность США. М., 1971, 22-бет.
79. Ноборов В.Б. Внешнеэкономическая политика США и развивающиеся страны.
80. Бротченко Б.Ф. Угоьлная промышленность США. М., 1971, 7-22
81. Кетер А. Структурные изменения в экономике США. М.,
82. Сивочев, Язьков. Новейшая история США. М., 1989, 220
83. Очерки новой и новейший историй США. М., 1960,
84. Мэдисон С.Экономическое разывитие в странах Запода. М., 1967,
85. Козловский А.А. Потребительский кредит. М., 1968, 27-бет.
86. Меншиков С.м. Миллионеры и менеджеры. М., 1965, 235-бет.
87. Гройнер Б. Американская внешняя политика от Трумэна.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
І. Деректер
«Билль о правах солдатов» 1944-1947г.г.//Хрестоматия по новейшей историй. М.,
«Билль о правах солдатов» 1944-1947г.г.//Хрестоматия по новейшей историй. М.,
«Закон о занятности» 1946 г. //Хрестоматия по новейшей историй.
«Доктрина Трумэна» 1948 г. //Хрестоматия по новейшей историй. М.,
«Программа помощи» 1945-1948 г.г.//Хрестоматия по новейшей историй. М., 1960,
ІІ. Арнаулы зерттеулер.
Астопович Т., Григорьев М., Кириченко С.С. США: экономика, дефициты,
Беглов С. Европейские сообщество угроза миру и безопастности народов.
Братченко БүФ. Угольная промышленность США. М., 1971.
Бруко М. Нефть и внешняя политика От Трумэна до
Гройнер Б. Американская внешняя политика. От Трумэна до наших
Голдсмит Р.У. Национальное богатство США в послевоенный период. М.,
Гофмон К.Б. Что несет «План Маршалла» в Европе. М.,
Долин С.А. США послевоенный государственно –монополистический капитал. М., 1972.
Джеймс А. «План Маршалла» план востоновление или военный план.
Жуков Е.Ф. Страховые монополии в экономике СМ., 1971.
Захматов М.И. Монополии и внешнеэкономическая политика США. М., 1967.
Эинн Г.С. США после второй мировой войны. 1945-1971 г.г.
кортер А. Структурные измерения в экономике США. М., 1974.
Козловский А.А. Потребительский кредит. М., 1964.
Лон В.И. США в военные и послевоенные годы. 1940-1960
Монукян А.А. Проблемы послевоенного развития экономики США. М., 1966.
Монукян А.А. Эконосмическое положение капиталистических стран. М., 1966.
Монукян А.А., Козарез К.Н. Капиталистический рынок нефти. М., 1953.
Мортынов С.А. Сельское хозяйство США и его проблемы. М.,
Меньчиков С.М. Миллионеры и менеджеры. М., 1965.
Мельников Ю.М. Внешнополитические доктрины США. М., 1970.
Мельников Ю.М. Вычеслительные машины и поограммирования на ЭВМ. М.,
Мозолин В.Т. Право США и экспанция американских корпорации. М.,
Монополистический капитал США после второй мировой войны. Под.ред. Рубинштейна
Мэдисон С.Т. Экономическое развития в странах Запода. М., 1967.
Нароров В.Б. Внешнеэкономическая политика США. М., 1968.
Перло В. Неустойчивая экономика. Бумы и спады в экономике
Соединенные Штаты Америки: Экономика, политика. М, 1972.
США: измерение экономического роста: Анализ исходных статистических показателей. М.,
США: государство и рынок. М., 1991.
США: государство и экономика. М., 1976.
Совельев В.А. Капиталы США: прошлое и настоящее. М., 1989.
Томос Б. Американский империализм и План Маршалла. М., 1991.
Усоскин В.М. Монополистический банковский капитал США. М. 1964.
Фишер С. Стенли М. Экономика. М., 1991.
Хейне П., Пол К.Экономический обзор мышления. М., 1991.
Хонсен Э.С. Послевоенная экономика США. М., 1966.
Шоров А.Н. Экономика США. М., 1988.
Экономика и национальная безопастность. М., 1989.
ІІІ. Мерзімді басылым материалдар.
Владимиров Т. Разведывательная служба США //США: экономика, политика, идеология.
Виноградов С.С. Банк США и ФРГ. //США: экономика политика,
Джапаридзе Т.З., Чибошвили М.И. Как создовался Совет национальной безопастности.
Лопов А.Т. Фермер и военная экономика. //Новое время. М.,
Монукян А.А. Особенности циклического развития экономики США. //Вопросы экономики.
Монукян А.А. Некоторые явления циклического развития экономики США. //Международная
Миловидоы В.Д. Накопление финансовых активов и экономический рост США.
Пушкин А. Новые черты в организаций химической промышленности. //США:
Сергеева А.С. Президент Трумэн о своей политике. //Новое время.
ІҮ. Оқулықтар
АҚШ-тың қысқаша тарихы. Алматы, 1998.
История США. М.,ІҮ-том, 1987.
Краткая история США. М., 1997.
Кредер А.А. Новейшая история ХХ века. М., 1996.
Очерки новой и новейшей истоорий США. М., 1960, ІІ-том.
Сивочев В.Н., Язьков Е.Ф. Новейшая история США. М., 1989.
Язьков Е.Ф. Новейшая история США. М., 1998. Курс лекции.
Яковлев Н.Н. Новейшая история США. 1917-1960. М., 1961.
2
Ф-ОБ-001/033
Потсдам конференциясында
Екінші дүниежүзілік соғыстан кейінгі АҚШ экономикасының дамуы
Неміс мәселесіне қатысты АҚШ және Ұлыбританияның ұстанымы
Конференцияда көтерілген Германия мәселесі
XIX ғасырдың екінші жартысындағы АҚШ-тың әлеуметтік, эканомикалық, саяси жағдайы
Т.Джефферсон АҚШ-тың үшінші президенті: саяси өмірбаяны
1890-1914 жж. АҚШ социалистік қозғалыс
Екінші дүниежүзілік соғыс және Тегеран конференциясы
АҚШ-тың әлемнің ең қуатты еліне айналуы
XVIII ғасырдың – бірінші жартысы мен XIX ғасырдағы американдық тарихнаманың қалыптасуы