Күнбағыс сортторы
Ґсімдік дјндерін прайминг
Гость
Admin
1
МАЗМҰНЫ
Қолданылған белгілер және қысқартулар...........................................................
КІРІСПЕ
1 ӘДЕБИЕТТЕРГЕ ШОЛУ...............................................................................
1.1 Күнбағыстың биологиялық ерекшеліктері.............................................................
1.2Күнбағыс сортторы...................................................................................................
1.3 Күнбағыс өсімдігінің өнімін алу
1.4 Күнбағыстың өсутың өсуіне әсер
1.5 Күнбағысты өсіруде тыңайтқыштарды
2 Зерттеу зерзаты мен әдістемелері.............................................................................
2.1
2.2 Күнбағыс өсімдігін өсірудегі ерекшеліктері..........................................................
Күнбағысты өсірудегі жаңа
3 Зерттеу неәтижесі........................................................................................................
4 Қорытынды...................................................................................................................
5 Пайдаланылған әдебиеттер тізімі............................................................................
Қолданылған белгілер және қысқартулар
1. см- сантиметр
2. мм – милиметр
3. м3/га- метр куб гектар
4.ц/га-центнер гектар
5.м-метр
6.г-грамм
7.кг-килограмм
8.ц-центнер
КІРІСПЕ
1 ӘДЕБИЕТКЕ ШОЛУ
Еуропалықтар тұңғыш рет күнбағыс
1 Петр Голандияда саяхатта жүргенде әсем күймесінің
Көп уақытқа дейін күнбағыстың
Америкадағы археологиялық қазбадан бұдан екі-үш мың
Ақыры күнбағыс өз отаны Америкаға
1860 жылдың өзінде Россияда күнбағыстың майлы
Ленинградтағы одақтың өсімдік шарушылығы
Күнбағыс сабағының гүлінде 35 пайыз
Оңтүстік Қазақстан облысының топырақ климаттық жағдайы алуан түрлі
Оңтүстік Қазақстан облысының климаты ерекше мінезімен
жоғары температура 8-10 айды құрайды. 2006-2008 жылдары
Алғашқы қар жамылғысы зерттеу
Көп жылдық көрсеткіштермен салыстыра қарағанда
Көп жылдық орташа мәліметтер
1.1 Күнбағыстың биологиялық ерекшеліктері
Күрделігүлділер, немесе астралар тұқымдасы - Compositae, Asteraceae
Күрделігүлділер тұқымдастары (Compositae) тұқымдастар ішіндегі
Көп жағдайда өсімдіктен бөлініп шығатын әр түрлі заттар
Себеттің үстіңгі беті (ложе) жазықта, ойыста, дөңесте болуы
Күрделігүлділер тұқымдастарының жапырақ формасына қарай,
Гүлі актиноморфты, қос жынысты, кейде даражынысты.
Вегетациялық кезеңі күнбағыс өсімдігінің сортына
Солтүстік Қазақстан да өсірілетін ерте
1.2 Күнбағыс сорттары
Өсімдік майы нарығын тұтастай зерттеу нәтижесінде, жалпы алғанда,
Қазіргі уақытта Қазақстанда өндірісте қолданылатын және селекциялық жетістіктер
Қазақстанда күнбағыстың май өндіру үшін
Күнбағыс «Заря» Орта – орыс
Тік сабақты, бұтақталмаған. Өскіні көк, өсімдік биіктігі
Күнбағыс күйесі ауруына, сондай-ақ «А»
Күнбағыстың Қазақстандағы аудандастырылған сорттарына ауыл
Сорттар Сорт оргинаторы Тез пісетін Қабықталып Қалыңдығы
1 2 3 4 5 6 7 8
Армавирец
Армавирец тәжірибе станциясы Тез пісетін
ВНИИМК 6540
ВНИИМЭМК Орташа пісетін 98-120 күн 48,6 97-100 27-32
ВНИИМК 8931 ВНИИМЭМК Кеш пісетін 98-100 күн 45,1
1 2 3 4 5 6 7 8
Қостанай 91
Қарабалық тәжірибе станциясында жасалған Тез пісетін 85-100 күн
Передовик ВНИИМЭМК Орташа пісетін 92-100 күн 51 100
Оңтүстік-Шығыс Оңтүстік-Шығыс ауыл шаруашылық ғылыми-зерттеу институтында жасалған
Егу үшін жоғарғы сортты тұқымдарды
Күнбағыс өсімдігінің тұқымын жыл
1.3 Күнбағыстың өнімін алу технологиясы
Күнбағыс - еліміздегі майлы дақыл.
Солтүстік Американың оңтүстік-шығыс бөлігі саналады. Еуропаға
1.4 Күнбағыс өсімдігінің өсуіне
Күнбағыстың негізгі аурулары боз шірік,
Күнбағыс тұқымының (армавирец сорты, 2003 ж) фитоанализмнің көрсеткені,
Күнбағыстың негізгі зиянкестері: сым-құрт, күнбағыс
1.5 Күнбағыс өсімдігін өсіруде
Қазіргі уақытта егіншілікте пайдаланылатын
Тыңайтқыштарды тиімді пайдалану үшін әр
Күнбағыс өсімдігі (зәмбіл гүлінің) яғни
Органикалық және минералдық тыңайтқыштар
Күнбағыс бактериялы препаратты,әсіресе фосфорбактеринмен өңдегенді
1.6 Күнбағыстың өсу және даму
Вегетациялық кезеңі күнбағыс өсімдігінің сортына
Күнбағыс жоғарғы температураны 8-10
Қазіргі кезде күнбағыс - барлық аймақта өсіріліп
Күнбағыс тұқымындағы май мөлшері егілетін жерлерге байланысты. Күнбағыстың
Күнбағыстың атына сай күн қалай
Күнбағыс өсімдігі құрғақшылыққа қанша
кесте .Күнбағыс өсімдігі үшін
Кезең Үш жыдық
Өнуінен- себетінің пішінінің пайда
Себет пішінінің пайда болуынан-гүлдеуіне
Гүлдеуден-пісіп-жетілуіне дейін 37,8 35,9 41,2 38,3
Күнбағыс шекілдеуігі +4-50С температурада өне
Күнбағыс ылғалды көп қажетсінеді (транспирация
Үлкен гүлшоғырлы себетінде гүлдері жиналған.
Күнбағыстың көктемгі тыңайтылған және
Вегетациялық кезеңі 75- тен 140
Мысалы, жоғары температурадағы ауа ылғалдығының
Күнбағыстың азықтық маңызы зор.Күнбағыс-құнды сүрлемдік дақыл
Агротехникасы дұрыс жасалған жағдайда әргектарына
2 Зерттеу зерзаты мен
Ғылыми топтастырылуы
Патшалық: Өсімдік (Plantae)
Бөлімі :
Класс :
Класс тармағы: Магнолидттер Magnoliidae
Қатар :
Тұқымдас: Күрделігүлділер Compasitae
Туыс: Күнбағыс Helianthus
Түр
Тәжірибе барысында күнбағысытың шығымдарының
Сонымен, күнбағыс шығымынан ұяшық түзілуіне
Күнбағыс өсімдігі органикалық заттардың
1-кесте. Күнбағыстың өсу және даму
№ кезең Кезең Морфологиялық белгілері
1 Дәннің өнуі және көк
2 Жапырақтарының шығуы (жапырақтану) Көк өскіннен
3 4-5 жұп нағыз жапырақтардан 9-10
4 Өсу қарқыны. 9-10 жұп
5 Гүлдеу. Басталуы-аяқталуы 10
6 Тұқымшаның пішінінің пайда
7 Тұқымның толысуы Сары -жасыл
2- кесте. Гүлдеуден пісіп –жетілуге дейінгі
Гүлдеуден пісіп-жетілуге дейінгі күндері Жинауға
40 Сары 27,3 +3,1
37 Сары-қоңыр 25,4 +1,2
35 Қоңыр 25,6 +1,4
32 құрғақ 24,2 -
3- кесте. Күнбағыс тұқымының топырақтан
Жыл Егін.күндері мен айы Өнуі EПT0n
Жаппай өнуіне дейін Eэt0n Тәулігіне
өнуінің басталуы жаппай өнуі өнуінің
28.04 6 мамыр 8 мамыр 165 90
4 .04 14 сәуір 16 сәуір 175
16 .04 26 сәуір 28 сәуір 184 98
23.04 4 мамыр 5 мамыр 174 97 114
17.04 27 сәуір 29 сәуір 175 92 115
5.04 16 сәуір 18 сәуір 178 91
14 .04 26 сәуір 28 сәуір 182 91
21.04 3 мамыр 5 мамыр 186 98 116
4-кесте. Гүлдеуден пісіп-жетілуге дейінгі әр
Гүлдеуден пісіп жетілуге дейінгі күндері.
40 Сары 27,3 +3,1
37 Сары-қоңыр 25,4 +1,2
35 Қоңыр 25,6 +1,4
32 Құрғақ 24,2 -
Күнбағыс дәндерін ( тұқымын) прайминг әдісімен өндіру
Тәжірибеге «Заря» сортына жататын күнбағыс өсімдігінің дәндері алынды.
1. тобындағы күнбағыс дәндеріне әрдайым қайнаған су
2. тобындағы күнбағыс дәндеріне әрдайым қайнамаған су құйылды.
3. тобындағы күнбағыс дәндеріне әрдайым ағын су
4. тобындағы күнбағыс өсімдігінің тішілігіне ,яғни
Әр топтың дәндерін ауамен жанаспайтындай етіп өз орталарында
1- кестеде көрсетілгендей дәндерді салқын температурада сумен қанықтырғанда
Бұл тәжірибеде байқанымыз дәнді ылғалдандыру
Салқын температураны жану үшін су ішінде дәні бар
Тәжірибе 2. 1 мамыр күні сағат
2.Комплексті тыңайтқыш.3.Қайнаған су.4.Қайнамаған су. Осы
1.20 құрғақ дән салмағы-3,6.
2. 20 дәннің 4 сағат
3. 20 дәннің 4 сағат ылғалданғаннан
5 мамыр күні егілді. Төрт
10 мамыр күні күнбағыс өскіндері
1.Ағын су 1.11,5
2.11.
2.Ағын су 1.14,5
2.14,5
3.9,5
Комплексті тыңайтқышта жоқ.
1.Қайнамаған су.1.13
2.13,5
3.13
2.Қайнамаған су ( бұл яғни тұндырылған
2.13
3.13,5
Ағын су мен қайнамаған судағы
1.Қайнаған су.1.4 см.
2.4 см.
3.3,5 см.
2.Қайнаған су.Бірі өнген 4
Екіншісі енді өніп келе
2.2 Күнбағыс өсімдігін өсірудегі ерекшеліктері
Ауылшаруашылығы сала ретінде, соның ішінде, өсімдік өсіру басқа
Барынша қарапайым, қаржы салымын көп талап етпейді, жоғары
Күнбағыста басқа дақылдарға қарағанда бірқатар ерекшеліктері бар:
1. Бұл жаздық дақыл, яғни өндіріс циклі көктемде
2. Күнбағыс ерте көктемде өсу кезеңінен бастап гүлденгенге
3. 1 га. жерге тұқым себу үшін
Күнбағыстың кемшіліктеріне күнбағысты бір жерде 8 жылдан ерте
2.2 Күнбағысты өсірудегі жаңа
Күнбағыс өсімдігі алғы
Қазақстан жағдайында күнбағысты-жаздық, күздік бидай ,
Күнбағыс әсіресе жалған ақ
Күнбағысқа таза және екпе сүрі жерлерден
Майлы дақылдырдың Қазақстан тәжірибе станциясы
Аңыздық жүгері мен күнбағысты
Аңыздық жүгері мен күнбағыс
кесте 2 Аңыздық жүгері
қ/с
1 Екі қатар аңыздық жүгерісі-күнбағыс таза
Қазақстан 700 СВ 826,7
802,7 141,4
327,2 685,3
475,5 82,9
59,2 114,1
153,2 15,0
14,1 103,9
92,6
2 Төрт қатар ыаңыздық жүгері+таза егіс,екі
Қазақстан 700 СВ 893,7
699,2 296,9
215,0 596,8
484,2 66,7
69,3 172,7
134,9 16,9
13,3 98,3
99,2
3 Төрт қатар аңыздық жүгері +күнбағыс,екі
Қазақстан 700 СВ 969,6
719,0 221,2
162,7 784,4
556,3 77,2
77,4 177,5
128,2 18,5
13,3 104,3
104,0
Екінші аралық өңдеуді аңыздық
Аңыздық жүгері мен күнбағыста
Тәжірибенің үшінші нұсқасында өзбектің
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1. Жаршы. Издательство «Бастау» ЖШС Алматы 2008 Шілде
Ғылыми –теориялық және практикалық журнал 15-17 беттер.
2. Жаршы. Издательство «Бастау» ЖШС Алматы 2008 Шілде
Ғылыми –теориялық және практикалық журнал 15-17 беттер.
3. Нұрғасенов. Т.Н.,Сүлейменова С.Е., Каракальчев А.С., Арыстанғұлов С.С.
Алматы, 2005 .ҚазҰА. «Агроуниверситет» баспасы, 2004 ж. 60-62
4. Байрақымов.С. Жемшөп өндіру .Оқу құралы-Алматы:
5. Жанзақов М.М. Өсімдік шаруашылығы . Қызылорда.
6. Ж.Сейітов.,Т.Саудабаев.,Ш.Әбдірашев. Агрономия негіздері Алматы «Ана
7. Өсімдіктер сыр шертеді. Қ.Сыбанбеков., биология
8. Энцеклопедия «Я познаю мир
9. Қазақстан Ұлттық энцеклопедлиясы. Алматы 2003 ж.
10. К.Әріпов., А. Нағымтаев., М.Ысқақов., Н.Серікбаев., И.Жұмағұлов. Агрономия
11. Әметов Ботаника 415-418 беттер
12. Қазақстан Республикас білім және ғылым
Қазақ Ұлттық Аграрлық университеті
Өсімдік шарушылығы практикумы. Алматы 2007 ж.
15. М.П.Елеуков., А. И. Тютюнников ., А.С. Митрофонов.,
Под редакцией члено- кореспондента Восхнил М. П.Елеукова
16. Под редакцией доцента М.Д.Атронянко .Москва «Колос» 1978
17.Под общей редакцией за служенного деятеля
18.Справочник Агронома .
Издательство «Кайнар» Алматы 1975 г
19. Интернет Қазақша Уикипедияның мағлұматы.
20. Учебники и учебных пособия для
21.Интернет. Испаользованы материалы статьей .В.Иршенковой «Вего имени
22.Интернет .Испаользованы материалы статьей. Е.Терентьевой «Подсолнечник»
23. Профессор Н.Г. Андреев. Доктор
24. Ш.Н.Иляпединова, кондидат сельскохозяйственных наук.
25 Интернет .Бөлім: Биология және химия
26. Турсынбаев С. Б.- кандидат сельскохозяйственных
27. Capron et al..,1999ж.
28. Koheier et al .,1997ж.
29. Hageman and lambet,1988ж.
30. Kaiser ed. al., 1999ж.
31.Евралис- Семанс
32.Всероссиский научно-исследовательский институт масличных
33.Институт полеводство и овощеводства
34.Селекционно-генетический институт УААН.
35.НВФ «Агротехнология»
36. Институт растениеводство УААН ,ООО
Күнбағысты өсіру агротехникасы
Күнбағыс аурулары
Май алынатын күнбағыс
Күбағыстың морфологиялық, биологиялық ерекшелігі
Күнбағыстың өсіру технологиясы
Тұқымды себуге дайындау
ҚОРҒАСЫННЫҢ КҮНБАҒЫС ӨСІМДІГІНІҢ ӨСІП-ӨНУІ МЕН БИОМАССАСЫНА ӘСЕРІ
Күнбағыс майы
Күнбағыс майының өндірісі
Күнбағыстың түрлері