Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі
Мазмұны
Кіріспе……………… 3
1. Мәміленің құқықтық мазмұны және жалпы сипаттамасы.
1.1. Мәміле белгілері, түрлері……….
5
1.2. Мәміле нысандары………………… 19
Жарамды және жарамсыз мәмілелер
2.1. Мәміле жарамдылығының талаптары……
27
2.2. Жарамсыз мәмілелер……………… 33
Қорытынды……………………. 56
Сілтемелер……………………… 58
Падаланған әдебиеттер………………… 59
Кіріспе
Қазақстан Республикасының қалыптасу, елде экономикалық реформаларды жүзеге асыру және
Тауар-ақша және басқару қатынастарын құқықтық реттеуде заңдар мен басқа
Соның ішінде нарықтық экономика кезңінде азаматтық құқықтық қатынастарды реттеуде
Мәміле – заңды әрекет, ол арнайы азаматтық құқық қатынастарының
Мәміле азаматтық қатынастарды туғызады, өйткені мәміле жасау нәтижесінде туындайтын
Сонымен, мәміле дегеніміз – ерік актісі. Онда азаматтық құқықтық
Сонымен, азаматтар мен заңды тұлғалардың азаматтық құқықтар мен міндеттерін
Азаматтық құқықтың ең жетекші бөлімдерінің бірі болуымен қатар тек
1. Мәміленің құқықтық мазмұны және жалпы сипаттамасы.
Мәміле белгілері, түрлері
Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексінің 147-бабында мәміле ұғымы азаматтар мен
Мәмілеге қатысушының ішкі еркін және байқалған сыртқы еркін ажырата
Мәміле - бұл ең көп тараған заңдық фактордың бірі.
Кез келген қоғамда құқықтық реттеудің негізін мемлекеттің егемендігі,
Жеке ерік білдіру, яғни субъектінің іс-әрекеті мәміле жасау арқылы
Мәміленің жалпы түсінігі рим құқығында толықтай зерттелген жоқ. Сонда
Мәмілелерге мынадай төрт белгі тән:
Мәміле- адамдардың ықтиарлы актісі, яғни әрекеті. Әрекеттер мен оқиғаларды
Мәміле- заңды әрекет, ол құқыққа қарсы азаматтық құқықтар мен
Мәміле арнайы азаматтық құқық қатынастарының пайда болуына, тоқталуына немесе
Мәміле құқықтар мен міндеттердің пайда болуына, өзгертуіне немесе тоқтатылуына
Азаматтық құқықтар мен міндеттер заңдарда көзделген негіздерден, сондай-ақ азаматтар
Мәміле азаматтық қатынастарды туғызады, өйткені мәміле жасау нәтижесінде туындайтын
Мәміле белгілерін қарастыра келгенде, оның мәні тараптардың еркі мен
Мысалы, ауырып қалуыма немесе қартаюыма байланысты өзімді-өзім қамтамассыз еткім
Ерік ауызша, жазбаша, ым жасау арқылы және, ақырында үндемеу
Егер мәмілеге қатысушылар ерік білдірген құжат жасаса, ерік жазбаша
Конклюденттік әрекеттер (латынша соп - қорытынды жасау) адамның мәміле
Үндемеу заңдарда немесе тараптардың келісімінде көзделген жағдайларда мәміле жасауға
Азаматтық кодексінің 151-бабының 4-ші тармағы бойынша. Үндемей қалу заңдарда
Мәмілерде мақсат пен дәлелді де бөліп көрсету қажет. Мәмілеге
Сонымен мәмілені мына белгілері арқылы сипаттауға болады:
а) мәміле – бұл әрқашанда ерік актісі, яғни адамдардың
б) бұл құқықтық іс-әрекет;
в) мәміле азаматтық - құқықтық қатынастарды туғызуға, өзгертуге және
г) мәміле азаматтық қатынастарды туғызады, себебі мәміле нәтижесінде туындайтын
Мәмілені құқықтық реттеу жеке құқықтың маңызды институттарының бірін құрайды.
тура ерік білдіру, ауызша немесе жазбаша нысанда жасалады, мысалы,
жанама ерік білдіру, яғни заңмен белгіленбеген мәміленің белгілі бір
ерік білдіру үндемей қалу арқылы да көрсетілуі мүмкін. Бірақ
Ерік және ерік білдіру – тұлғаның жасалған іс-әрекетке психикалық
Адамның жасап жатқан іс-әрекетке психикалық жай-күйінің тағы да бір
Мәмілені түрлер бойынша жіктеу әр түрлі белгілері бойынша жүреді.
Мәмілеге қатысушы жақтардың санына байланысты мәмілелер бір жақты, екі
Заңдарға немесе тараптардың келісіміне сәйкес жасалуы үшін бір тараптың
Шарт жасау үшін екі тараптың не үш немесе одан
Бір жақты мәмілелерге тиісінше міндеттемелер туралы және шарттар туралы
Екі немесе одан да көп тұлғаның келісімі қажет мәмілелер
Егер бір жақ өз міндеттемесін орындағаны үшін ақы алатын
Сатып алу-сату шарты біздің мемлкетіміздегі өндіріс процесін және тұтынуды
Сатып алу-сату шартын жасасу барысында тараптар белгілі бір құқықтарға
Жалпы ереже бойынша кез келген шарт егер шарттардың мазмұнында,
Егер бір жақ екінші жаққа одан ақы алмай немесе
Шарттар сонымен қатар бір жақты, екі жақты және көп
Шарттар тұлғалардың қаншасы жасалған шарт бойынша құқыққа ие болатындығына
Сонымен қатар мәмілелер мерзіммен және мерзімсіз болады. Мерзімсіз мәміледе
Мерзімді мәміленің бір ерекшелігі сол, мерзім уақытының болуы міндетті
Жоғарыда қаралғандардан басқа биржалық мәмілелерді бөліп қарауға болады.
Биржада айналысқа жіберілген тауарларға, бағалы қағздар мен басқа да
Биржалық мәмілелер делдалдық жазбалармен ресімделуі мүмкін және тіркелуге тиіс.
Мәмілелер және мүлікке билік ету жөніндегі өзге де заңдық
Сонымен қатар, фидуциарлық мәмілені де бөліп қарауға болады, олар
Қазақстан Республикасының қолданып жүрген заңдары мәміленің жекелеген түрлерін реттейді
Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексінің 148-бабында бір жақты және екі
Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінің 149-бабында бір жақты мәміленің мәміле
Бір жақты мәмілелерге тиісінше міндеттемелер мен шарттар туралы жалпы
Сонымен бір жақты мәміле мәміле жасаған міндеттер жүктейді. Ол
Жасалуы үшін екі немесе одан да көп адамдардың еркін
Екі жақты мәміле, мейлінше, көп тараған, екі жақты келіскен,
Көп жақты мәміледе оның әрбір қатысушысы дербес тарап болып
Азаматтық кодекстің 233-бабы бойынша консорциум- бірлескен шаруашылық қызмет туралы
Мысалға, Каспий теңізінің Қазақстандық секторының мұнай-газ мүмкіншілігін бағалау жөнінде
Егер тараптар құқықтар мен міндеттердің туындауын басталу- басталмауы белгісіз
Егер тараптар құқықтар мен міндеттемелердің тоқталуын басталу-басталмауы белгісіз мән-жайға
Егер шарттың басталуы тиімсіз болатын тарап шарттың басталуына теріс
Егер шарттың басталуы тиімді болатын тарап шарттың басталуына теріс
Көп жақты мәмілеге үш және одан да көп тараптар
Бұдан әрі шарттардың ақылы және ақысыз болып бөлінуін қарастырамыз.
Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінің (384-баптың 3- тармағы), Ресей федерациясының
Бұл презумпцияның практикалық маңызы зор болады, өйткені азаматтық-құқықтық шарттардың
Нақты және консенсуалдық мәмілелерді ажырата білу қажет. Мәмілелерді жоғарыда
Консенсуалдық мәмілелерден айырмашылығы, нақты мәмілелер зат қатысушылардың біреуіне берілген
Мәмілелер бөлінуінің келесісі – каузалдық және абстрактілі мәмілелер. Жоғарыда
Егер мәміленің өзінде оны жасаған адамның шын еркі білдірілмесе,
Мәміле нысандары
Мәміле жасаған кезде адамның еркі белгілі бір тәсілмен бейнеленуі
Ауызша мәміле азаматтардың арасында кез келген сомаға оны жасау
Ауызша шарттар оны жасау және іске асыру уақыты сәйкес
Азаматтық кодекстің 151-бабының 2-тармағы бойынша заңдармен немесе тараптардың келісімімен
Жетон, билет немесе әдеттегідей қабылданған өзге де растайтын белгі
Үндемей қалу заңдарда немесе тараптардың келісімінде көзделген реттерде мәміле
Жазбаша түрде жасалған шартты орындау үшін жасалған мәмілелер, егер
Ауызша шарттар оны жасау және іске асыру уақыты сәйкес
Заңда тек жазбаша түрде ғана жасалатын мәмілелердің белгілі бір
Заңда мәміленің жазбаша түрінің ерекше міндетті жағдайлары да көрсетілген.
Заң мәміленің қарапайым жазбаша нысанын белгілемейді, тек оның тараптар
Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексінің 152-бабы бойынша:
Мынадай мәмілелер:
егер мәмілелердің жекелеген түрлері үшін заңдарда өзгеше арнайы көзделмеген
мәмілелерді жасау кезеңінің өзінде орындалатындарынан басқа, жиырма бес ең
заңдарда немесе тараптардың келісімінде көзделгеннен өзге де реттерде жазбаша
Егер іскерлік қызмет өрісінің әдеттегі құқықтарынан өзгеше туындамаса, жазбаша
Егер заңдарға немесе мәмілеге қатысушылардың бірінің талаптарына қайшы келмесе,
Екі жақты мәмілелер әрқайсысына өзін жасаған тараптар қол қойылған
Хат, жеделхат, телефонжазба, телетайпжазба, факс немесе субъектілерді және олардың
Заңдар мен тараптардың келісімімен қосымша талаптар белгіленуі мүмкін, оларға
Егер азамат аурудың, тән кемшілігінің немесе басқадай бір себептің
Кейбір мәмілелерді мемлекет тарапынан бақылауды күшейту мақсатында, сондай-ақ кейбір
Қазіргі уақытта кейбір шарттар үшін, мысалы, жеке меншік иелігіндегі
Мәмілелерді конклюденттік әрекеттермен жасау тәртібі Азаматтық Кодексінің 151-бабы, 2-тармағында
Әңгіме бұл арада адамдардың еріктері жазбаша түрде де, ауызша
Мысалы, азамат метрода жүру үшін автоматты пайдаланып, ақшаны тастайды
Азаматтық заңдылық бойынша қатысушының үндемеуі мәміле жағдайында құқықтық мәнге
Мысалы, егер ұйым белгіленген мерзім ішінде акцептен бас тартатынын
Мәміленің жай жазбаша түрін сақтамау оның жарамсыз болып қалуына
Заң құжаттарында немесе тараптардың келісімінде тікелей көрсетілген реттерде мәміленің
Сыртқы экономикалық мәміленің жай жазбаша түрін сақтамау оның жарамсыз
Заң құжаттарында немесе тараптардың келісімімен белгіленген реттерде жазбаша мәмілелер
Егер ноториатттың куәландыруын талап ететін мәмілені тараптар немесе тараптардың
Қазіргі уақытта кейбір шарттар үшін, мысалы, жеке меншік иелігіндегі
Заң құжаттарына сәйкес мемлекеттік немесе өзге тіркеуге жататын мәмілелер
Тіркеу мүдделі тараптың тіркелуі органға табыс еткен немесе почта
Тіркеуден бас тартқан орган сот арқылы мәмілені жарамсыз деп
Егер мемлекеттік тіркеуді керек ететін мәміле тиісті нысанда жасалса,
Биржада айналысқа жіберілген тауарларға, бағалы қағаздар мен басқа да
Егер заңдардан, тараптардың келісімімен немесе мәміленің мәнінен өзге жағдайлар
Биржалық мәмілелер жасауға байланысты даулар тиісті биржа жанындағы биржа
Мәміле жасауда адамның еркі белгілі бір әдіспен бейнеленіп, ресми
Ауызша мәмілелер, әдетте азаматтар арасында мәміле жасау сәтінде орындалатын
Заңда тек жазбаша түрде ғана жасалатын мәмілелердің белгілі бір
Заңда мәміленің жазбаша түрінің ерекше міндетті жағдайлары да көрсетілген.
Заң мәміленің жай жазбаша нысанын белгілемейді, тек егер іскерлік
Егер азамат дене кемтарлығы, науқастығы немесе сауатсыздығы салдарынан өзі
Екі жақты мәмілелер қол қойылған құжаттарды (хат, жеделхат) алмастыру
Заң кейбір мәмілелерді мемлекет тарапынан бақылауды күшейту мақсатында, сондай-ақ
Заңдармен немесе тараптардың келісімімен жазбаша да, ауызша да белгіленбеген,
Жарамды және жарамсыз мәмілелер
2.1. Мәміле жарамдылығының талаптары
Мәмілелер белгіленген нысанда жасалса және заң тараптарына жауап берсе,
Мәміленің жарамдылығы үшін мәміленің мазмұны заңның және өзге де
“Заң көзделген реттер мен тәртіп бойынша болмаса, ешкімнің де
Заңда мәміле жасауға қатысушы тараптардағы белгі бір талаптар қойылады.
Мәміленің жарамдылығы үшін еріктің және ерік білдірудің сәйкес келуі
Мәміле оның нысаны сақталған жағдайда құқық пен міндет туғызады,
а) заңдарда немесе тараптардың келісімінде олар үшін жазбаша нысан
ә) олар жасалған кездің өзінде орындалса;
б) мәміле жазбаша шартты орындау үшін жасалса және тараптардың
Егер заңдарға немесе мәмілеге қатысушылардың бірінің талаптарына қайшы келмесе,
Жаңа Азаматтық кодекс қабылданғанға дейін мәмілені ресімдейтін құжаттың мөр
Мысал ретінде азаматтық кодекстің 167-бабы 6-тармағы бойынша заңды тұлға
Мәмілені орындаған тарап екінші тараптағы оның орындалуын растайтын құжатты
Енді мәмілелерді тіркеуге келетін болсақ, тіркеу мүдделі тараптың тіркеуші
Жылжымайтын мүлікпен жасалатын мәмілелер мемлекеттік тіркеудің маңызды объектісі болып
Одан кейін Қазақстан Республикасының Үкіметі 1996 жылы 30 қазанда
Сондай-ақ Қазақстан Республикасы Үкіметінің “Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1995 жылғы
Әлбетте, мәмілелердің бәрі де жарамды бола бермейді. Нарықтық қатынастарға
Мәміленің жарамды болуының шарттарына, оның: мазмұнының заңдылығы; субъектілердің құқық,
Мәмілеге қатысушы азаматтардың есі дұрыс болуы және заңда көделген
Мәміленің заңда көзделген белгілі бір нысанында жасалуы арқылы субъектінің
Бірқатар мәмілелер жазбаша нысанда жасауды қажет етеді. Кәсіпкерлік қызмет
Жоғарыда аталған мәміленің мазмұны мен нысанына субъектілердің еркі мен
2.2. Жарамсыз мәмілелер
Азаматтық кодекстің 158-бабында заң талаптарына сәйкеспейтін мәмілелер жарамсыз делінген.
Өз қызметінің белгіленген мақсаттарына қайшы әрекет жасаған заңды тұлғаның
Азаматтық құқық теориясында жарамсыз мәмілелер мынадай түрлерге бөлінеді:
а) субъектілік құрамында кемшіліктер бар мәмілелер;
б) нысанында кемшіліктері бар мәмілелер:;
в) мазмұнында кемшіліктері бар мәміле.
Азаматтық кодексте жалпы норма болатыны, оған сәйкес мазмұны заңдардың
Субъектілік құрамында кемшіліктері бар мәмілелер екі топқа бөлінеді. Біріншісі
Азаматтар қатысушысы болып табылатын мәмілелердің жарамсыздығы жас шамасы және
а) он төрт жасқа жетпеген кәмелетке толмаған адам жасаған
ә) он төрт жасқа жеткен кәмелетке толмағандардың өз ата-аналарының
б) есуастық немесе ақыл-есінің кемдігі салдарынан әрекет қабілеттілігі жоқ
в) сот әрекет қабілеттілігі шектеулі деп таныған азамат жасаған
Жоғарыда аталған мәмілелер бойынша әрекетке қабілетті тарап жарамсыз мәмілелер
Әрекетке қабілетсіз деп танылған азамат, сондай-ақ жас балалар, яғни
Жан ауруының немесе ақылының кемдігінің салдарынан әрекет қабілеттілігі жоқ
Бұндай әрі заңды тұлғалар мәмілелерінің жарамсыздығын қарастырамыз. Қазақстан Республикасы
мәмілелер жасауға ішкі ерік болмай жасалған мәмілелер;
ішкі ерік дұрыс қалыптаспаған мәмілелер. Қазақстан Республикасы Азаматтық
Бір тарап өкілінің екінші тараппен зұлымдық ниетке келісуі нәтижесінде
Сондай-ақ әрекетке қабілеттілігі болса да, оны жасаған кезде ол
Әрекет қабілеттілігі болғанымен, мәміле жасаған кезде өз әрекеттерінің мәнін
Жоғарыда аталған еркінде кемшіліктері бар мәмілелер адамның мәміле жасауға
Мәмілеге қатысушының немесе оған жақын адамдардың денесіне (ұрып-соғу, жақын
Қорқыту – адамның еркіне оның өзіне немесе оның жақындарына,
Қорқыту салдарына мәмілені жарамсыз деп тану үшін қорқыту жорамалданған
Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексінің 153-бабаның 2 тармағы бойынша заң
Заң талап ететін қарапайым жазбаша нысанның дау-дамай жағдайында сақталмауы
Қазақстан Республикасы Азаматтық Кодексі, 307 бабы, 2-тармағы бойынша: кепіл
Мәміле нысанын сақталмаудың салдары заңда атап көрсетілген: бұл жағдайда
Бір тарап (екінші тарап) өкілінің екінші тараппен арам ниетпен
Сонымен сатып алушы да, өкіл де сатушының есебінен едәуір
Жарамсыз мәмілелердің келесі түрі-алдау, жаңылыстыру ықпалымен жасалған мәмілелер, кіріптарлық
Азаматтық кодекстің 159-бабы, 8 тармағы бойынша:
Елеулі мәні бар жаңылысу салдарынан жасалған мәмілені сот жаңылысу
Егер жаңылысу мәмілеге қатысушының өрескел бейқамдылығының салдары болса не
Олар сырттай айқын болса да, мүлтіксіз көрінетін, алайда шын
Мәмілеге қатысушының біреуі екіншінің қателескенін түсініп, сол қатені өз
Жаңылыстырып алдау әрқашанда мәміле туралы әдейі, қасақана, теріс түсінік
Басқа адамды өзі үшін тиімсіз мәміле жасауға жаңылыстырып итермелеу
Азаматтық Кодекстің 159-бабының 8-тармағында елеулі маңызы бар жаңылысушылық салдарынан
Басқа мәмілені жабу мақсатында жасалған жалған мәміле де жарамсыз.
Жарамсыз мәмілелердің басқа бір түрі – кіріптарлық мәмілелер.
а) өте тиімсіз шарттармен;
ә) ауыр мән-жайлардың тоғысуы салдарынан;
б) жарамсыздықтан, яғни сол адамның еркінен тыс жасалған мәміле
Жарамсыз мәмілелердің келесі түрі – нысанында кемшіліктері бар мәмілелер.
Мәмілеге қатысты мәліметтер бар жеке және іскерлік сипаттағы актілер,
Мәмілелердің жасалу фактілері мен оның талаптарын растау үшін
Азаматтық Кодекстің 153-бабының 2-тармағында жай жазбаша түрдің сақталмауы
Азаматтық кодекстің 154-бабына сәйкес мәмілелер олардың нотариаттың нысаны сақталмаған
Мәміле талаптарының заң талаптарынан алшақтығы салдарынан жарамсыз деп танылатын,
Мазмұны заң талаптарына сәйкес келмейтін, сондай-ақ құқықтық тәртіп негіздеріне
Заң талаптарын, заңды тұлғаның жарғысын не оның органдарының құзыретін
Егер мәмілеге қатысушылардың бірі оны міндеттемесін орындаудан немесе
Бұл орайда заң талаптарын ұғымы заңды ғана емес,
Бұдан әрі мәмілелерді құқытық тәртіп негіздері мен адамгершілікке көрінеу
Бізге Азаматтық Кодекстің 158-бабында белгіленетін ұғымдарға анықтама беру маңызды
Мазмұны заң талаптарына сәйкес келмейтін, сондай-ақ құқықтық тәртіп негіздеріне
Заң талаптарын, заңды тұлғаның жарғысын не оның органдарының құзыретін
Егер мәмілеге қатысушылардың бірі оны міндеттемесін орындаудан немесе үшінші
Қажетті лицензия алмай не лицензияның күшінің мерзімі біткеннен кейін
Он төрт жасқа толған кәмелетке толмаған баланың ата-анасының немесе
Есуастық немесе ақыл-есі кем болуы салдарынан әрекет қабілеттілігі
Әрекет қабілеттілігі болғанымен, мәміле жасаған кезде өз әрекеттерінің мәнін
Заңды тұлға өзінің құрылтай құжаттарында көрінеу шектелген қызмет мақсаттарына
Азаматтық Кодекстің 160-бабында жалған жалған және қулықпен жасалған мәмілелер
Заңдық салдар туғызу ниетін көздемей, тек көз алдау үшін
Азаматтық кодекстің 160-бабының, 2 тармағында егер мәміле екінші бір
Мәмілелер жарамсыздығының зардаптары Азаматтық кодекстің 157-бабында көзделген. Мәміле жарамсыз
Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексінің 161-бабында мәміленің бір бөлігі жарамсыздығының
Мәміле жасалғанда оған енгізілген бір немесе бірнеше талаптар мәміленің
Мәмілелерді жарамсыз деп танылған жағдайда талап қоюдың өту мерзімі
Сонымен бірге азаматтық құқық қатынастарына қатысушылардың құқығы мәмілені жарамсыз
Азаматтық кодекстің 158-бабына сәйкес мәмілелер олардың нотариаттық нысаны сақталмаған
Қолданылып жүрген заңға сәйкес мәмілелердің мынадай түрлері міндетті нотариаттық
тұрғын үйлерді иеліктен шығару (сатып алу-сату, айырбастау, сыйға тарту,
өсиеттер;
мүлікті басқаруға, егер заңда өзгеше көрсетілмесе, нотариаттық куәландыруды талап
азаматтық заңдармен көзделгендегіден басқа жағдайларда қайта сенім білдіру тәртібімен
шаруашылық серіктестіктерінің құрылтайшылық құжаттары;
неке келісім шарттары.
Нотариус тараптарға олар табыс еткен мәмілелер жобасының мазмұны мен
Егер мәміле жасау сәтінде әрекет етуге қабілетті жеке тұлға
14 жасқа дейінгі кәмелетке толмағандардың атынан мәмілелерді олардың ата-аналары
14-тен 18 жасқа дейінгі кәмелетке толмағандар мәмілелерді ата-аналарының (асырап
Мұндай келісімнің нысаны заңдарда мәмілелер үшін белгіленген нысанға сәйкес
Кәмелетке жасы толмағандар, қамқорлыққа алынғандар (қорғаншылыққа алынғандар) атынан қамқоршылар
Салық салынатын мүлікті басқа иелікке шығару туралы мәмілелер, сондай-ақ
Шартты бұзу туралы келісім тиісті органдарда тіркеуден өткізілгеннен кейін
Егер шартты бұзу туралы келісім және жеке құжатты жасау
Шартты бұзу кезінде, егер осы құжат тиісті органда тіркелмеген
Аталған шарттарды бұзу кезінде осы келісімдерді бұзу үшін өндірілген
Соттың заң күшіне енген шешіміне сәйкес жарамсыз болып табылған
Мәміле жарамсыз деп танылғанда немесе ол тараптардың келісімі бойынша
Мәмілелердің мазмұны баяндалатын нотариаттық тәртіпте куәландырылатын құжаттар данасының саны
Қатысушылары азаматтар болып келетін мәмілелердің жарамсыздығы негізінен азаматтардың әрекет
Қатысушысы заңды тұлға болып табылатын мәмілелердің жарамсыздығы заңды тұлғалардың
Еркінде кемшіліктері бар мәмілелердің салдарына ішкі еріксіз жасалған мәмілелер
Бір тараптың жаңылысқанын не қателескенін көріп мәмілені өз мүддесіне
Аталмыш мәмілелер орын алған жағдайлардың бәрінде де мәміле бойынша
АК-тің 158-бабында заң талаптарына сәйкес келмейтін, сондай-ақ құқықтық тәртіп
Өз қызметінің белгіленген мақсаттарына қайшы әрекет жасаған заңды тұлғаның
АК-тің 153-бабында мәміленің жазбаша түрін сақтамау салдары көрсетілген. Аталмыш
Заң құжаттарында немесе тараптардың келісімінде тікелей көрсетілгенде ғана мәміленің
Мәміле нысанын сақтамаудың салдары заңда атап көрсетілген: бұл жағдайда
Қорқыту- тұлғаға мәміле жасамаған жағдайда оның өзіне немесе жақын
а) қорқыту- зиян келтірмекші болғанымен әлі жүзеге аса қоймаған
ә) қорқыту құқыққа сай келетін уәдемен (мысалы, мүлікке тыйым
Қорқытудың салдарынан мәмілені жарамсыз деп тану үшін қорқыту құр
Бір тараптың екіншісімен зұлымдық ниетте келісімге келуі ерік білдіруде
Алдау арқылы және жаңылысу немесе кіріптарлықпен жасалатын мәмілелермен келісушілерге
Алдаудың жаңылысудан айырмасына келетін болсақ, алдауда мәміле туралы теріс
Азаматтық кодекстің 159-бабының 8-тармағына сәйкес елеулі мәні бар жаңылысу
80-шы жылдары қылмысты табыс табу болып саналатын түсінік, қазіргі
Кәсіпкерлік мәмілелер азаматтар мен заңды тұлғалардың арасында жеке табыс
Азаматтық кодексіміздің 10-бабында, кәсіпкерлер мен тұынушылардың құқықтарын қорғау деп
Қорытынды
Республикадағы мүліктік қатынастар саласында заңдылықты нығайту існідегі ұйымдардың, азаматтардың
Азаматтық-құқықтық мәмілелер өз реттеуіндегі қатынастар қатысушыларының теңдігін, меншікке қол
Мәміле – бұл азаматтық құқықтың маңызды институттардың бірі. Мәміле
Мәміле азамттық қатынастарды туғызады, өйткені мәміле жасау нәтижесінде туындайтын
Сонымен, мәміле дегеніміз – ерік актісі. Онда азаматтық құқықтық
Мәмілелер жарамды болу үшін мынадай талаптары сақталуы тиіс: мазмұнның
Ал, мәміле жарамсыздығына келер болсақ, субъектілік құрамында кемшіліктері бар
Қорыта айтқанда, азаматтар мен заңды тұлғалардың азаматтық құқықтары мен
Мәмілелер, шарттар нарықтық экономиканың құқықтық қозғаушы күші болып табылады.
Сілтеме:
Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі. Жалпы бөлім. 24 желтоқсан 1994
Новицкий И.Б.: «Римское право”. М., 1996 г.
Ашитов З.О. , Ашитов б.З.: “Егемен Қазақстан құқығы”. А.,
Төлеуғалиев Ғ.: “Қазақстан Республикасынң Азаматтық құқығы”. А., 2001 ж.
“Мемлекет және құқық негіздері”. Құраст.: Е. Баянов А., 2001
Гражданское право РК. Часть общая. Том 1. А., 1998
Гражданское право. Том 1. Отв. Ред. М.К. Сулейменов А.,
Гражданское право. Том 1. Под.ред. А.П. Сергеева М., 1999
Пайдаланылған әдебиеттер:
Қазақстан Республикасының Конституциясы. 30 тамыз, 1995 жылы қабылданған және
Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексі. Жалпы бөлім 27 желтоқсан, 1994
Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексі. Ерекше бөлім. 1999 жыл, 1
Қазақстан Республикасының Заңы “Бағалы қағаздар туралы”. 5 наурыз, 1997
Қазақстан Республикасының “Банкроттық туралы” 21 қаңтар, 1997 жыл.
Қазақстан Республикасының “Акционерлік қоғамдар туралы” Заңы 2003 жыл.
Гражданский кодекс РК (общ. часть). Комментарий. Отв.ред. М.К.
Гражданский кодекс РК (особ.часть). Комментарий. Отв. ред.
Қазақстан Республикасы Конституциясының түсіндір-ме сөздігі А., 1996 ж.
Ғ.Төлеуғалиев:“Қазақстан Республикасының Азамат-тық құқығы”. 1-том. А., 2001 ж.
Ғ.Төлеуғалиев: “Қазақстан Республикасының Азамат-тық құқығы”. А., қазМЗА, 2001 ж.
Ғ.А. Жайлин: “Азаматтық құқық” Ерекше бөлім. 1-том. А., 2003
Ғ.А. Жайлин: “Азаматтық құқық” Ерекше бөлім. 2- том.
С.А. Ынтымақов: “Азаматтық құқық”. А., 2000 ж.
З.О. Ашитов, Б.З. Ашитов “Егемен Қазақстан құқы”. А.,
З.О.Ашитов,Б.З.Ашитов “Қазақстан Республикасының құқық негіздері” А., 2003 ж.
“Мемлекет және құқық негіздері” Құрастырған: Е. Баянов А., 2001
Н. Дулатбеков, С. Амандықова, А.Турлаев “Мемлекет және құқық негіздері”.
Гражданское право РК. Уч. Пособие. Часть общая. Том 1.
Гражданское право РК. Том 2. Отв. редактор Мауленов К.С.
Жайлин Г.А.: “Гражданское право”. Особ. часть. Том1. А., 2001
Жайлин Г.А.: “Гражданское право”. Особ. часть. Том 2. А.,
“Гражданское право”. Том1. Отв. ред. М.К. Сулейменов, Ю.Г. Басин
“Гражданское право”. Том1. Под. ред. А.П. Сергеева, М., 1999
“Гражданское право”. Том 2. Под. ред. А.П. Сергеева, М.,
Брагинский М.И.: “Договорное право”. М., 1997 г.
Сулейменов М.К.: “Структура договорно-хозяйственных связей”. А., 1980 г.
Комаров А.С.: “Ответственность в коммерческом обороте”. М., 1991 г.
8
52
Қазақстан Республикасының азаматтық кодексі
ҚР мен шет елердің азаматтық іс жүргізу құқығы
Азаматтық құқық қатынас азаматтық құқық нормаларымен реттелетін қоғамдық қатынастар
Азаматтық құқықтарды жүзеге асыру мен қорғау
Құқықтану мамандығы бойынша элективті пәндер тізімі
Мұрагерлік құқық түсінігі мен түрлері
Тасымалдау шарттың түсінігі мен жүйесі
Сыйға тарту шартын жасасу шарттары
Отбасы құқығы туралы жалпы түсінік
Отбасы құқығы пәні