Әлемдік экономикадағы шағын кәсіпкерліктің орны

Тақырыбы: Әлемдік экономикадағы шағын кәсіпкерліктің орны
Мазмұны
Кіріспе 3
1 Кәсіпкерлік қызметінің мәні және негізгі ерекшелік-тері 5
2 Көп деңгейлі кәсіпкерлікті дамыту, экономикалық даму мен
2.1 Әлеуметтік-экономикалық саясаттағы шағын кәсіпкерліктің рөлі мен салатын
2.2 Орта және ірі бизнестің кәсіпкерлік қызметі және
2.3 Мысалы ретінде «Айман» акционерлік қоғам көрсетілген
3 Мемлекеттік кәсіпкерлік және макроэкономикалық реттеудің бағдарламасы 20
Қорытынды 28
Қолданылған әдебиеттер тізімі 31
Қосымшалар
Кіріспе
Шағын және орта бизнес өрісіндегі кәсіпкерлік құрылымының қазіргі
Дүниежүзілік тәжірибие көрсетіп отырғандай, шағын және орта кәсіпорын
Шағын бизнестің мүмкіндіктері жайлы шағын және орта бизнесі
Шағын бизнес Қазақстанның экономикасы үшін өте маңызды. Себебі
Шағын бизнес төмендегідей мәселелерді шешуде маңызды фактор болып
- ассортименттің ұлғаюы, тауарлар мен қызметтердің, жұмыс сапасының
- тауарлар мен қызметтер өндірісінің нақты тұтынушыларға
- адамдардын шағармашылық қабілетін барынша тиімді пайдалану,
Шағын және орта бизнестің осындай қасиеттері қазіргі жағдайда
Нарықтық қатынастар көптеген адамдардың «өз ісіне» деген табиға
Кәсіпкерлік қызметінің мәні және
негізгі ерекшеліктері
Кәсіпкерлік дегеніміз – адамдар мен олар құрған бірлестіктердің
Кәсіпкер қабылданған заңға қайшы келмейтін қызметтің қандай да
Қазақстан Республикасында кәсіпкерлік қызметтің субъектілері мыналар бола алады:
Қазақстанның азаматтары;
шетел мемлекетінің азаматтары;
адамдардың бірігуі (кәсіпкерлер ұжымы).
Кәсіпкердің мәртебесі заңды және заңды тұлғалар мемлекеттік
Құқығы, міндеті, жауапкершілігі және кәсіпкерлердің кепілдіктері ұлттық заңдармен
кәсіпкерлік қызметпен айналысу құқығы, кәсіпорындар құру және олар
барлық субъектілердің рыноктағы материалдық, еңбек, ақпарат және
меншік түрлеріне және ұйымдастыру-құқықтың формасына қарамастан кәсіпорын қызметінің
кәсіпкерлердің мүліктерінен заңсыз айыруды қорғау;
кәсіпкерлік саласындағы бекітілген шегінді еркін таңдау;
нарықтың монополия жағдайында кәсіпкерлер мен кейбір тауар өндірушілердің
Кәсіпкерліктің экономикалық формадағы қызметіне төтеп беру өзгешелігі, кәсіпкер
Кәсіпкер тауарлар өндіреді, содан соң оларды сатады. Осыған
Сызба 1 – Кәсіпкерліктің түрлері
Өндірістік кәсіпкерлікке тұтынушылардың кейіннен сатып алуына тиісті өнім
Өндірістік кәсіпкерліктің мүдделілік өрісі едәуір түрліше және оны
Коммерциялық кәсіпкерлікке – қызмет түрін сипаттайтын, оның мазмұнының
Қаржылық кәсіпкерлік – коммерциялық кәсіпкерліктің бір түрі, солай
2 Көп деңгейлі кәсіпкерлікті дамыту, экономикалық даму мен
Монополия мемлекеттік экономика жағдайында кәсіпкерлік қызметке құқық тек
Кәсіпкерлік қызметті құру – өтпелі кезенде мемлекеттің алдында
Нарық жағдайында кәсіпкерлік қызмет көп нышанда болады, оларды
масштабы бойынша шағын, орта және ірі кәсіпкерлік;
кәсіпкерліктің субъектілері бойынша.
Кәсіпкерліктің субъектілері экономикалық қызметтің әр түрлі қатысушылары –
Өтпелі кезенде кәсіпкерлік кызметтің даму кешеңді және көп
Атақты неміс ғалымы, экономист Йозефа Аиза Шумппетердің (1883-1950
Кәсіпкерлік бұл шаруашылық жүргізудің әдісі және тәуелсіздікке өз
Еркін кәсіпкерлік – барлық деңгейдегі жаңалық, бұл мемлекеттік
Кәсіпкерлік дамытудың басты сәті нарық экономикасында бәсекелестік ортаны
Атақты ағылшын ғалымы, экономисі Альфред Маршалл атап көрсеткендей,
Нарық экономикасына өту еркін кәсіпкерлікке жол ашты, бірак
Әлеуметтік-экономикалық саясаттағы шағын
кәсіпкерліктің рөлі мен салатын орны
Атап көрсеткендей, XXI ғасырдың қарсанында Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық
Батыс елдерінің экономикалық әдебиетінде шағын бизнесті «өсу үстіндегі
Шағын кәсіпкерлік халықаралық тәжірибе көрсеткеңдей, ең алдымен капитал
Осы уакытта қалыптасқан экономикалық жағдайда кәсіпкерлік қызметке ынта
Қазіргі кездегі әлемдік экономиканың одан әрі даму жағдайында,
Қазіргі уақытта шағын бизнестің рөлі нарыққа өндірілген жаңа
АҚШ-тын сатып алу федералы басқармасының ақпараты бойынша, 50-інші
Шағын бизнес капиталистік елдерде халықты жұмыспен қамтуды кеңейтуде
Шағын және орта бизнестің болуы және де ірі
Шағын бизнес кәсіпорынды ашу ісі аз мөлшерде капитал
80-ші жылдардың басында шағын кәсіпорындар иелерінің тек өз
Монополистік емес фирмалар жаңа салалар қатарында, әсіресе ақпарат
Демек, шағын және орта бизнестің рөлі мына көрсетілген
Біріншіден, шағын өндіріс нарық коньюнктурасының өзгерісін икемді сезінеді,
Екіншіден, шағын бизнес әлі іске жаратылмаған әжептәуір қаржы
Үшіншіден, шағын бизнес бәсеке күресін қалыптастыруда айтарлықтай үлес
Төртіншіден, шағын бизнес халықты жұмыспен қамту мәселесін шешуде
Бесіншіден, атап көрсеткендей шағын өндірістің ғылыми-техникалық жаңалықтардын 50%
Алтыншыдан, шағын бизнестің әлеуметтік қысымды жұмсартудағы орнын таптырмас
Кәсіпкерліктің халықаралық тәжірибесі көрсеткендей, өтпелі экономикада мемлекет, ережеге
Өтпелі экономика үшін нарықтық инфрақұрлымының дамымағандығы тән, бұл
Қазақстан Республикасындағы 1998 жылға дейін тоқтамаған өндірістің кұлдырауы,
Соңында шағын кәсіпкерліктің дамуының тежеуші факторына өндірістік саладағы
70-80-ші жылдардағы дамыған елдердегі болған кәсіпкерлік «бум» ғалымдар
Нақты көрсеткіштер көрсеткендей соңғы он жылдыкта (1980-пі 2000
Өтпелі экономикада жаңа өркен жайған шағын кәсіпкерлікті дамыту
еркін бәсекені құру негізі ретінде шағын кәсіпкерлікті дамытудың
оның дамуы мен қаржылық жеңілдіктер үшін қаржы базасын
бағдарламада ғылыми-техникалық прогрестін басымдық бағыттарында шағын кәсіпкерліктің орны
шағын бизнесті ұйымдастыруда, елдің әртүрлі аймақтарында (область орталықтарында)
ірі және шағын бизнес ынтымақтастығының жүйесі негізінде, әсіресе
Қазақстан Республикасында шағын кәсіпкерлікті дамытуда Қазақстан Республикасы Президентінің
Құжат өзінің мазмұны бойынша өтпелі экономика жағдайында шағын
2001 жылдың басында Қазақстан Республикасында шағын кәсіпкерліктің 348
2.2 Орта және ірі бизнестің кәсіпкерлік қызметі және
Өтпелі экономикада шағын және ірі кәсіпкерліктің дамуы көп
Осындай құнды бағдарлар бірнеше ұрпақтар өмірлері бойына қалыптасқан
Кәсіпкерлік психологиясы тек бір уақытта нарық қатынастарының құрылуымен
Жоспарлы жүйенің тездетіле алынуы мен мемлекеттік және нарықтық
2.3 Мысалы ретінде «Айман» акционерлік қоғам көрсетілген
«Айман» акционерлік қоғамда акциялар, бағалы қағаздар және басқады
Шығыстық кассалық ордер, журнал ордер № 2 және
егер сату құны номиналды құннан төмен болса онда
егер сату құны номиналдыдан төмен болса, сату мен
«Айман» акционерлік қоғамның бас «Темір» акционерлік қоғамның басқа
Курстық жұмыстың көлемінде «Айман» акционерлік қоғамның басқа да
«Айман» акционерлік қоғамның акция сату бойынша инвесторлары бар.
«Шығыс» акционерлік қоғамның президенті Смагулов Ж.Т.
«Темір» акционерлік қоғамның акционері Мутолян М.Т.
«Цемент» акционерлік қоғамы вице-президенті Анафина А.Қ.
«Айман» акционерлік қоғамының кірістік кассалық ордерде 1150 шоты
Бухгалтерлік есепте қаржылық инвестиция былай көрінеді (Қосымша А).
Халықаралық және отандық стандарт бойынша бухгалтерлік есепте инвестиция
а) қаржылық (Қаржылық бухгалтерлік есеп стандарты 8 «Қаржылық
ә) еншілес, тәуелді және бірігіп бақылау арқылы шаруашылық
Журнал ордер № 13 кредит синтетикалық шоты бойынша
Журнал ордерді негізгі қызметке арналған аналитикалық шоттың кіріс
Әрбір субшоты синтетикалық шоттағы кіріс шығыстық негізгі еместігі
Инвестициялар – кәсіпкерлік қызметтің және нәтижесінде пайда (табыс)
Қазіргі біздің нарықтық экономикада инвестициялар орасан зор орын
Қорытындылай келе «Айман» акционерлік қоғамның инвестициясын жүргізілуін,
Өндірістегі жалпы инвестицияны өнім инвестиция деп атайды. Ол
Екінші біріктіруші таза инвестиция – бұл капиталдың қаржы
Кәсіпкерлік табысты, капитал өсімін немесе процентін алу (шаруашылық
Инвестиция әрбір кәсіпорынға немесе басқа да мекемелерге және
Шаруашылық жүргізуші субъектілердің қаржысы сонымен бірге бөлгіштік функция
Шаруашылық жүргізуші субъектілер қаржысының бақылау функциясы кәсіпорын экономикасында
Қазір кезде инвестиялар экономиканы көтеруге зор ықпал етуде.
3 Мемлекеттік кәсіпкерлік және макроэкономикалық
реттеудің бағдарламасы
Қоғамдық санада кәсіпкер – бұл тек адам, индивидум
Өтпелі экономика жағдайында мемлекеттік кәсіпкерлік ерекше сипатқа, ерекше
Кәсіпкерлік қызметтің дамуы экономиканың негізгі мемлекеттік меншігі болып
Қазақстан Республикасында 2001 жылдың басында мемлекеттік кәсіпорындардың үлесі
Нарықты экономикасы дамыған елдерде мемлекет меншігінін үлесі көп
Келтірілген кәсіпорындар Қазақстан Республикасында коммерциялық және коммерциялық емес
Мемлекет кәсіпорындары олардын дербестігінін сипатына байланысты үш топқа
1) бюджеттік (ведомстволык);
2) қоғамдык (корпорациялар);
3) аралас акционерлік қоғамдар (холдингтер).
Қазақстан Республикасында мемлекеттік кәсіпорынға мына кәсіпорындар жатады:
1) мемлекеттік, шаруашылық жүргізуге құқы бар, толық
2) қазыналық жедел басқаруға
Бірақ мемлекеттің кәсіпкерлік қызметі аталған кәсіпорындармен, жұмысымен шектелмейді.
Мемлекеттік кәсіпкерлік қызметі ұлттық экономиканың барлық жән мемлекеттің
Оған 90-шы жылдардың ортасындағы Қазақстан Республикасы мемлекетінің кәсіпкерлік
Қазақстан мемлекетінің кәсіпкерлік қызметінің келесі мысалы 1996 жылдын
Оңтүстік-Шығыс Азия елдерінің жүктері келісімдерге сәйкес Батыс Еуропа
Қазақстан территориясы арқылы төрт трансконтиненталды темір жол магистралдары
Осы келісім аталған магистралдарды жандандыруға және қайта жаңартуға,
Нарықтық экономикада макроэкономикалық процестерді мемлекеттік реттеу тікелей және
Өтпелі экономикада мемелекеттік реттеудің объектілері ең алдымен экономиканы
Халықаралық тәжірибе көрсеткендей, тікелей әдістер кіші мерзімді, орта
Осындай бағдарламалардың мысалы соғыстан кейінгі Оңтүстік Корея экономикасын
Осы елдерде ең қиын жылдары (70-80-ші жылдары) өнеркәсіпті
Қазақстан Республикасы нарыққа етудің басында (1990 жыл) басқа
Қазақстан реформаны дербес тек 1993 жылдың қараша айында
Қазақстан үкіметі қабылдаған дағдарысқа қарсы шаралап бағдарламасы (1993-1995
Жапонияда, Оңтүстік Кореяның өтпелі экономикасының практикасы көрсеткендей жақсы
Экономикалық өсуге және экономиканы тұрақтандыруға жету үшін жеке
Мемлекет, жалпы қабылданғандай; жеке инвесторлар (отандық және шетел)
Осы мақсатта 1991 жылдың басында Қазақстан Республикасы «Шетел
Біріншіден, инвесторлар үшін жеңілдіктер анықталды. Жеңілдіктер мөлшері экономика
Мемлекеттің Қазақстан Республикасына – жаңа индустриалды ел құру
Болашақтағы Қазақстан Республикасы экономикасының негізгі экономикалық мақсаттары мына
I кезең 1992-1995 жылдарды макроэкономикалық
II кезең (1996-2005 жылдар) экономиканың шикізат базасын өзгертуге
III кезең (2006-2012 жылдар) экономиканың ашық типін жедел
1997 жылдың қараша айындағы Елбасынын Қазақстан халқына жолдауында
Қойылған мақсаттарды жүзеге асыру мына үш кезенде болуы
1998-2000 жылдар;
2001-2010 жылдар;
2011-2030 жылдар.
Ұзақ мерзімді басымдылықта Қазақстан Республикасы Президенті: «Қазақстан Конституциясына
«Қазақстан-2030» бағдарламасының бірінші кезеңінде (1998-2000 жылдар) көздеген мақсаттардың
Президент ұзақ мерзімді стратегияда анықталған реформалардың бірінші кезеңі
XXI ғасырдын қарсаңындағы Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық саясатынын бес
әлеуметтік ахуалды жақсарту және кәсіпкерлік қызметті одан әрі
баскарудың тиімділігін арттыру;
өндіріс секторына несие беру;
экономикалық шикізат бағдарын өзгерту;
аймақтық диспропорцияларды жою.
Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономика саясатының осы бағыттарына кенінен тоқталайық.
Президент әлеуметтік ахуалды жақсарту деп – ең маңызды
Аталған бағдарламада шағын және орта бизнесті одан әрі
Қазақстан Республикасының экономикалық саясатының негізгі басымдығы біздің экономикамыздың
Мұнай өндеуді ұйымдастыру, мұнай химиясының басқа да өнімдерінің
Осы жұмыстың негізгісі-бәсекеге қабілетті баға мен технологиялық сапаны
Экономикалық саясаттың тағы бір бағыты аймақтардын дамуындағы диспропорциялар,
Ауыл шаруашылығы мен өнеркәсіптің әлі іске жаратылмаған әлеуетінде
XXI ғасырдың қарсаңында Қазақстан Республикасының әлеуметтік экономикалық саясатының
Қорытынды
Қазіргі уақытта Қазақстанның шағын кәсіпкерлік секторы біртіндеп экономикада
Шағын бизнестің дамуы және оны қолдау қазіргі жағдайда
Бағдарламаның мақсаты – өндірістік, инновациялық және басқа салаларды,
Кәсіпкерлік, жоғарыда айтылғандай, кәсіпорынның экономикалық дамуының маңызды факторы.
Шағын кәсіпорынның ел экономикасындағы рөлі аса үлкен. Біздің
2000 жылдың 1 қаңтарындағы мәлімет бойынша республикадағы 372
Шағын бизнес өкілдері 2000 жыл ішінде 532,6 млрд.
Қазақстан Республикасы Президентінің 2001 жылғы 7 мамырдағы Жарлығымен
Бағдарламаның міндеттері оның мақсатымен айқындалған және олар мыналар:
халықтың жұмыспен қамтылуын қамтамасыз ету;
қоғамдық бірлестіктердің шағын кәсіпкерлікті қолдау мен қорғау мәселелеріндегі
шағын кәсіпкерліктің өндірістік саласын басымдылықты дамыту;
шағын кәсіпкерлікті ақпараттың қамтамасыз ету жуйесін жетілдіру және
Шағын кәсіпорындардың ең басты маңыздылығы – бұл әлеуметтік
Сонымен, жоғарыда баяндалғандай экономиканың жаңа жағдайындағы рынокқа өтуінде
Кәсіпкерлік кәсіпорынның басшылары мен мамандарының шаруашылық қызметінің бір
Кәсіпкерлік қызметінің көптеген түрлерінің ішінен
Өндірістік кәсіпкерлік өнімді өндіруге, жұмыс
Қызметтің коммерциялық түрінің мазмұны тауарақша қатынасы, сауда-айырбас операциясынан
Қаржы кәсіпкерлігі коммерциялық кәсіпкерліктің бір түрі болып табылады.
Кәсіпкерлікті қалыптастыру үшін белгілі экономикалық, әлеуметтік, құқықтық жағдайлар
Қолданылған әдебиеттер тізімі
ҚР Азаматтық кодексі. 27.12.94ж. (жалпы бөлім). 16.12.98ж. өзгерістер
«Шағын кәсіпкерлікке мемлекеттік қолдау туралы» ҚР Заңы. 19.06.97ж.
«Жеке кәсіпкерлік туралы» ҚР Заңы. 19.06.97ж. №135-1 (29.1199
«Жұмыстардың жеке түрлері және қызмет рыноғын дамыту туралы»
«Шағын кәсіпкерлікті қорғау мәселелері бойынша заңдың актілерге бірсыпыра
«Адамдар мен заңды тұлғалардың кәсіпкерлік қызметіндегі бостандық құқығын
«ҚР кейбір заңдық актілеріне өзгерістер мен қосымшалар енгізу
«ҚР Агенттігінің шағын бизнесті қолдау мәселелері
«Шағын кәсіпкерлік мәселелері жөніндегі» ҚР Үкіметінің қаулысы.
«Шағын кәсіпкерлікті дамыту мен қолдаудың 2001–2002 жылдарға арналған
Горфинкель В.Я., Швандар Б.А.
Дүйсенбаев К.Ш., Төлегенов Э.Т., Жұмағалиева Ж.Т. Кәсіпорынның қаржылық
Келумжаев Қ.К., Әжібаева З.М.,, Құдайбергенов Н.А., Жантаева А.Ә.
Қалдыбаев О., Темірбаев А.
Назарова В.Л. Басқару есебі. Алматы, 2005
Оқаев Қ.О., Дюнова Е.М. Нарық жағдайындағы өнеркәсіптік кәсіпорын
Раицкий К. А. Кәсіпорын экономикасы, Москва, 2001
Сейітқазиева А.М. және басқалар. Кәсіпорынның инвестициялық іс-әрекеті.-
Сейітқазиева А.М., Бекназарова А.Т. Кәсіпорын экономикасы және кәсіпкершілік.
Шеденов Ө.Қ., Сағындықов Е.Н., Жүнісов Б.А., Байжомартов Ү.С.,
Қосымша А
Бухгалтерлік есепте қаржылық инвестиция есебі
Шаруашылық операцияның мазмұны Дебет Кредит Сома
1 Сату құны бойынша сатып алынған акциялар
2 Акция бойынша дивидендтердің есептік шотына түсті
3 Акцияны сату:
- акцияны баланстық қоры есептен шығарылды
- акцияны өткізуден түскен табысты есептеу
7410
1050,1030,
1010
1150
6210
100000
150 000
4 Облигацияны және басқа құнды қағаздарды
2010 1030
1010 200000
5 Облигация мен басқа құнды қағаздар сатып
- егер сату кұны номиналды кұннан төмен болса,
- егер сату кұны номиналдыдан төмен болса, сату
7450
2020
2020
6130
20000
19000
6 Қайта бағалау нәтижесінде ұзақ мерзімді қаржылық
7 Қайта бағалау нәтижесінде ұзақ мерзімді
а) Шот үшін және сома шегінде сол инвестицияны
ә) Соманың болмауы (жеткіліксіз) негізінде бір ғана сол
5320
7470
2010-2040
2010-2040
11000
12700
2

Ұқсас жұмыстар

ШАҒЫН БИЗНЕСТІ ҚОЛДАУДЫҢ ЗАҢНАМАЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ

Қазақстан Республикасында шағын бизнестiң дамуы

Қазақстан Республикасында кәсIпкерлIк қызметтIң дамуы және оны мемлекеттIк реттеу

Өтпелі экономикадағы әлеуметтік-экономикалық қатынастардың қалыптасуы

Шағын бизнес экономикалы дамудың негiзгi факторы ретiнде

Аграрлық секторда кәсіпкерлікті дамытудың әлеуметтік-экономикалық тиімділігі (Моңғолия Республикасының Баян-Өлгий аймағының мысалында)

Шағын бизнестың экономикалық дамуы

КәсIпкерлIк туралы жалпы түсIнIк және оның ұйымдық - құқықтық формалары

Қазақстан Республикасындағы шағын және орта бизнесті қолдау мен басқару