Ақпараттық модельдеу элементтері
Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі
Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университеті
Информатика және қолданбалы математика кафедрасы
«Қорғауға жіберілді»
«____» ___________ 2010 ж.
кафедра меңгерушісі,
тех.ғ.к., доцент
_____________ Г.И.Салғараева
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы: ИНФОРМАТИКАНЫ ОҚЫТУДА МУЛЬТИМЕДИАЛЫҚ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНДЕРДІ ҚОЛДАНУ ТӘЖІРИБЕЛЕРІ
050602- Информатика мамандығы бойынша
(сырттай бөлім 3 жылдық 3-курс)
Орындаған
Ғылыми жетекшісі,
тех.ғ.к., доцент.
Алматы, 2010 ж.
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ
І. ИНФОРМАТИКАНЫ ОҚЫТУДА МУЛЬТИМЕДИАЛЫҚ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШКЕНДІ ПАЙДАЛАНУДЫҢ ТИІМДІЛІГІ..................5
1.1 Мультимедиалық оқу-әдістемелік кешендер көмегімен информатика пәнін оқытудың
1.2 Білім беру үдерісінде мультимедиалық оқу-әдістемелік кешендерді қолдану.......................................................................................................................14
1.3 Мультимедиалық оқу-әдістемелік кешенді қолданудың құрылымдық-мазмұндық моделі......................................................................................................22
1.4 Мультимедиалық оқу-әдістемелік кешендерді қолдану – оқытудың тиімді құралы
ІІ. МУЛЬТИМЕДИАЛЫҚ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНДЕРДІ ДАЙЫНДАУ ӘДІСТЕМЕСІ............................................................................37
2.1 Мультимедиалық оқу-әдістемелік кешен және оның құрылымы..............38
2.2 Мультимедиалық оқу-әдістемелік кешенге қойылатын талаптар..............42
2.3 Информатика пәнінен мультимедиалық оқу-әдістемелік кешен жасау әдістемесі............................................................................................................48
ҚОРЫТЫНДЫ...........................................................................................................58
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ.........................................................59
ҚОСЫМШАЛАР
КІРІСПЕ
Қазақстан Республикасы Президенті Н.Ә.Назарбаевтың қалыптасқан дәстүр бойынша 2007 жылғы
Қазіргі мультимедиалық оқу-әдістемелік кешендердің қарқынды даму кезеңінде орта білім
Еліміздегі әлеуметтік-экономикалық өзгерістер мен бүкіл өркениетті әлемдегі ақпараттық даму
Мультимедиалық технологиялар мультимедиа өнімдерінің жасалу үрдісімен байланысты
Гипермедиялық технологиялар мәтінмен жұмыс істеудің және олрдың бір-біріне
Жүйелік технологиялау- жалпы қоғамды ақпараттық бүтіндей және жекелеп алғанда
Оқытудың компьютерлік әдіс-тәсілдердің тиімділігінің бағасы әдетте дәстүрлі әдіс-тәсілдердіинновациялық әдістермен
Жаңа технологияны меңгеру мұғалімнің интеллектуалдық, кәсіптік, адамгершілік рухани, азаматтық,
Білім берудің қазіргі жаңа құрылымымен оқу- әдістемелік мазмұнының өзгеруі-
І. ИНФОРМАТИКАНЫ ОҚЫТУДА МУЛЬТИМЕДИАЛЫҚ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШКЕНДІ ПАЙДАЛАНУДЫҢ ТИІМДІЛІГІ
Мультимедиалық жобаларды құру. Жоба бастамалары.
Көбінесе мультимедиалық және Web-жобаларды бірнеше этаптарда орындау керек. Бір
Өзіндік тұрақтылығы бойынша жоспарлау.
Жоба әрқашанда бір ойдан немесе құралдан басталады: жобаның мақсаты
2. Талдау және өндірістік. Жоспарланған мәселелерді орындап соңғы бөлігіне
3.Тестілеу. Әрқашанда бағдарламаны тестілеуді ұмытпау керек және жобаның мақсаты
4.Жеткізу. Жобаны қаптап оны пайдаланушыға жеткізу. Мультимедиалық объект
Өңдеу
Қазіргі кезде көптеген пайдаланушыларда графикалық интерейс арқылы компьютерлік
Компьютердегі Macintosh және РС жүйелерінде мультимедиалық элементтерді
Графикалық бейнелеу – бұл графикалық бейнелеу, цифрлық дыбыс –
Көптеген бағдарламаларда суретті өңдеу, дыбыс немесе басқа мультимедиалық файл
Шығармашылық қабілеттілік
Мультимедиалық жобаны бастау үшін, оның құрылымы мен мазмұнын дұрыс
Шығармашылық қабілеттілік–мультимедиалық шеберліктегі ең үлкен құрал болып табылады.
Мультимедиа бойынша іздену жұмысы. Мультимедиалық қоректі құру үшін, білімнің
- орындаушы продюсер
- продюсер /жобаның менеджері/
- креативті директор / мультимедиа дизайнері /
- суретші редактор / графикалық интерфейс дизайнері /
- суретші
- интерфейсті талдаушы
- ойын дизайнері
- жобаның тақырыбы бойынша эксперттеуші
- білімдік компонент жағынан талдаушы
- сценарист
- аниматор
- дыбыс режиссері
- композитор
- режиссер-қоюшы
- мультимедиа программисті
- HTML программисті
- заңгер
- коммерциялық директор.
Мультимедиалық жүйелік дыбыстар
Дыбыс – толқын тәрізді энергия. Өте қатты дыбыс жұқа
Акустика – ырғақтың қаттылығы және жоғарлауы емес, одан да
Дербес компьютерде дыбыстық ақпаратты енгізу
Микрофон – бұл дербес компьютерде дыбыстық ақпаратты енгізуге арналған
Микрофон келесі талаптарға жауап береді:
- жұмыстық көрсеткіш кезінде микрофон электрлік сигналды орындап, өзіндік
- орындалған сигнал пайда болған кедергілерді орындамау
- микрофон дыбысты практика жүзінде өзгеріссіз аппарат ауқымына
Микрофон электрлік тербелістегі дыбыс қысымындағы дыбыстық тербелістің пайда болуына
Кәсіби мақсатта қолданылатын электростатикалық микрофон-дардарға конденсаторлық және
Бір контактілік белгісі бар дыбыстық картада микрофонды қосудың бір
Дербес компьютерде дыбыстық ақпаратты шығару
Акустикалық жүйелер (колонкалар) – бұл дербес компьютердегі дыбыстық
Белсенді күшейткіш жабдығы дыбыстық платадан USB
Колонкадағы ток күшейткіштің ішіндегі қатарлардың қоректенуі болып
Мультимедиалық жобаға дыбысты енгізу.
Macintosh, Windows жүйелерінде мультимедиалық жобаға дыбысты енгізу үшін, төмендегі
Жүйеде дыбысты өңдеудің қандай құралдары бар екенін анықтау
Дыбыстың қандай типі бар екенін анықтау (мысалы, түстік музыкалық
MIDI дегі мәліметтерді және дыбыстық дыбыс жазбаларды қалай қолдану
Дыбысты жазу үшін дыбысты редакторлеу керек;
Дыбыстағы бейнені синхронизирлеу үшін, дыбысты тестілеу қажет.
ХХІ - ғасырдың басы жоғарғы бiлiм берудi дамыту үшiн
Кредиттiк жүйе (credit system) АҚШ-та және көптеген Еуропа жоғарғы
Электрондық кiтапхана, энциклопедия, сөздiктер және аудармашылар жан-жақты ақпараттық толықтыру
Үй компьютерi жалпы қауымға тек қана арман болған уақыт
Мәлімет жинақтауыш CD-ROM – компакт-дискілерге арналған
(CD) компакт дискілері – бұл, лазерлік сәуленің көмегімен жоғарғы
Ақпаратты лазерлік сәуленің көмегімен қолдану ұзақ мерзімге дейін сақталып,
Оптикалық дискілерде жадыны қолдану үшін, CD-ROM мәлімет жинақтауышына
Жақсы мәлімет жинақтауыш CD-ROM берілген форматтарды көп қамтамасыз етеді.
CD- ROM түрлері мен типі
Оптикалық дискіқозғағыштар 4 түрмен ажыратылады: CD-ROM, CD-R, CD-RW, DVD-ROM.
CD-ROM – оқуға арналған компакт-дискі құрылғысы, олардың көмегімен ақпаратты
Дискіқозғағыш CD-R (Recordable) оқу үшін арналған емес, компакт-дискіге ақпаратты
CD-R –ге ақпаратты жазудың жылдамдығы 20 шамаға жетеді.
CD-RW – дискіжетегі CD-R технологиясына қарағанда өте жақсы жазба
CD-ROM қандай жерде қолданылады
«Компьютерде CD-ROM жинақтауышы не үшін қоланылады?», 5-6 жыл бұрын
Мicrosoft Windows XP операциялық жүйесінің басқаруымен орындала тын бұл
MPEG-2, DivX, H.264 (MPEG-4 Part 10) немесе VC-1
1.1 Мультимедиалық оқу-әдістемелік кешендер көмегімен информатика пәнін оқытудың
Білім берудің өзекті мәселелері – кәсіптік даярлаудың сапасын жақсарту,
Ш.Амонашвилидің «Мұғалім өз сабағын сүймесе, оған өзі сүйсіне білмесе,
Мұны Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2005-2010 жылдарға арналған
Мектепте, жоғары оқу орнында сапалы оқу бағытын айқындайтын жаңа
Компьютерлік графика мен визуалды білім мүмкіндіктерімен байланысты еңбектер дамытылды.
Сондықтан жоғары мектеп педагогикасының күрделі де маңызды бір мәселесі
Болашақ мұғалімдерді ақпараттық–компьютерлік және математикалық модельдеу негізінде даярлау
Замани ақпараттық жүйелерді қолдану дағдылары және олардың көмегімен кәсіби
Бұл талаптардың осы көлемде жүзеге асырылуы болашақ
Ақпараттық проблеманың пайда болуы, ең алдымен, әлеуметтік-экономикалық факторларға байланысты
Информатиканы оқыту теориясы мен әдістемесі саласында бірқатар еңбектер жарық
информатика мен экономиканы біріктіріп оқыту жүйесін жетілдіру
(Б.Бекзатов), мәліметтердің иерархиялық құрылымдары негізінде компьютерлендірілген оқытуды ұйымдастыру В.В.Гриншкун
Көптеген ғалымдар компьютерлік оқыту мәселесіне ерекше мән беріп келеді.
Жоғарыда аталған жұмыстар, елімізде информатиканы және информатикалық пәндерді оқыту
Жоғары оқу орындарының педагог мамандықтарындағы оқу бағдарламалары мен оқулықтарын
1.2 Білім беру үдерісінде мультимедиалық оқу-әдістемелік кешендерді қолдану
Қазақстан Республикасының Евразиялық аймаққа кіруі, ХХІ ғасырға аяқ басуы
Заманның жаңа даму сатысында білім беру жүйесі қоғамның жаңа
Жаңа адамды тәрбиелеу мен оқытуда жоғары мектептің алатын орны
Мамандардың пікірінше ХХІ ғасырда тиімді білім беру жүйесін жасайтын
Жоғары мектептің маңызды міндеттерінің бірі - мамандарды даярлаудағы фундаментальды
Қазіргі таңда Қазақстанда білім беру жүйесін дамыту стратегиясының мақсаттары
Жоғары білімнің мынандай басты мақсаттары мен міндеттері бар:
- ол адам құқықтарын, демократия, бейбітшілікті нығайту мақсатында барлық
- ғылым мен технологияны дамыту жолымен қоғамның мәдени, әлеуметтік
- өзі үшін жауап бере алатын жоғары білікті мамандарды,
- тұтас алғанда қоғамның, оның ішінде білім жүйесінің дамуы
Қазақстан Республикасында жоғары білім жүйесін реформалау жоғары оқу орындарының
Білім мазмұнын жаңарту жоғары мектеп реформасының негізгі мәселелерінің бірі
Білімді дамытудың алғашқы негіздері: жаңа білім философиясы; қоғам және
«Қазақстан Республикасының 2015 жылға дейінгі білім беруді дамыту» тұжырымдамасында
Жаңа ғасырға қадам басқан біздің еліміз үшін қоғам өміріндегі
Міне, осы орайда ҚР Білім және Ғылым Министрлігі әзірлеген
ЖОО-ғы педагогтің кәсіби даярлығы оқу жылдары кезінде кәсіби шеберлікке
ҚР-ң жоғары педагогикалық білім тұжырымдамасында «Болашақ маман тек өз
Оқу үдерісіне жаңа бағыт беріп, оның даму жолдарын ХХІ
Педагогикалық ғылымның жаңа бағытта өрбуі, білім беру жүйесінде жоғары
Қазіргі қоғамдағы қалыптасқан нарықтық қатынастар, ғылым мен техниканың
Білім беруді ақпараттандыру үдерісі, компьютерді оқу үдерісінде пайдалануы
Жалпы ғылыми-техникалық прогрестің жетістіктерін атап айтқанда ғылымның материяға, микродүниеге,
Ғылыми-техникалық революциямен бірге өмірге келген ақпараттанудың ғылыми салалары, мультимедиалық
Жаңа технологияларды оқу процесінде қолдануда жаңа оқу пәндерінің пайда
Болашақ мұғалім даярлауда оқыту мазмұны мен формаларын, оқу құралдары
Оқу үдерісінде болашақ мұғалімнің теориялық даярлығын жетілдіруде кәсіби мақсатты
Сонымен, бұрыннан қалыптасқан дәстүрлі сабақ беру әдісіне компьютердің, мультимедиалық
Қоғамды, білім беруді ақпараттандыру жағдайында бүгінгі күнде ақпараттық-компьютерлік технологияларды
Білім беру үдерісінде компьютерлердің, мультимедиалық оқу-әдістемелік кешендердің кеңінен қолданылуы
Ақпараттық-компьютерлік оқыту бағдарламалары оқу үдерісін талдау мүмкіндігін кеңейтеді, яғни
Бірінші ұстаным - өзара тығыз байланысты материалдарды үзінді-блоктарға бөлу
Екінші ұстаным – алгоритмдерді (бағдарланған мәтіндерді) оқып үйренуге білімгерлер
Үшінші ұстаным – білімгердің әрбір жауабына артынша баға беру,
Төртінші ұстаным - оқудың қарқыны мен мазмұнын дараландыру, яғни
Бесінші ұстаным – бағдарланған мәтіндердің эмпирикалық сенімділігін тексеру, бағдарламашы
Оқытушы студенттердің компьютерлік сауаттылығына сүйене отырып оқытудың әдіс-тәсілдерін
Зерттеу барысында байқалғаны оқыту үдерісінде арнайы мамандық пәндерді оқытуда
Қазақстан Республикасының «Жоғары білім беру туралы» заңының 9 бабында
Білім берудегі ақпараттық-компьютерлік жеделдету қажеттілігін анықтайтын негізгі факторлар: бірінші
Білім берудегі ақпараттық-компьютерлік модельдеу әр түрлі педагогикалық міндеттерді шешу
Білім беру үдерісіне мультимедиалық оқу-әдістемелік кешен технологиясын енгізу арқылы
Жоғары білім беру үдерісінде мультимедиалық оқу-әдістемелік кешендерді қолдану негізінде
1) мамандық пәндерді оқыту үдерісінде қолданылатын мультимедиалық оқу-әдістемелік кешендің
2) дәстүрлі оқу пәндерін оқытуда қолданылатын мультимедиалық оқу-әдістемелік кешен
3) үздіксіз білім беру мазмұнын оның барлық деңгейінде түбегейлі
Қазақстан Республикасындағы білімді ақпараттандыру жүйесін әрі қарай дамыту ақпараттық
Осылайша қазіргі кезде ғылым мен техниканың жетістіктерін кәсіби маман
Оқыту мен тәрбиенің дидактикалық, педагогикалық-психологиялық мақсаттарын жүзеге асыруға бағытталған
1) қоғамды ақпараттандырудың қазіргі жағдайында білімгердің кәсіби тұлғалық міндеттеріне
2) мультимедиалық оқу-әдістемелік кешен саласынан замани мультимедиалық оқу-әдістемелік кешендердің
3) болашақ мұғалімнің интелектуалды, тұлғалық потенциялын дамытуға өздігінен кәсіби
4) қазіргі заманғы мультимедиалық оқу-әдістемелік кешендер мен компьютерлік педагогикалық
Қазіргі заманғы мультимедиалық оқу-әдістемелік кешенлар ЭЕМ қолдануға негізделген. Замани
Сондықтан қазіргі кездегі оқыту әдістемелерінде, маман даярлауда ЭЕМ мүмкіндіктері
Бұл қайшылықты шешу үшін педагогика ғылымы мен оқыту теориясынан
Мультимедиалық оқу-әдістемелік кешендердің даму деңгейі мен оларды мамандық пәндерді,
Ақпараттық модель-бұл сезімдік және теориялық ойлауға сүйенетін табиғи немесе
1) өзара байланысқан компьютерлік суреттер, кестелер, сүлбелер, диаграммалар, графиктер,
2) объектіге әртүрлі, кездейсоқ факторлар (бағдарламаны қолданушы ұсынатын) әсер
Осы тұрғыда оқыту үдерісінде бағдарламалау тілінен студенттердің білімді саналы
Объектілердің әр түрлі экрандық моделдерін, олардың динамикалық кескінделуін салу
Есептеу үдерісінің, ақпараттарды іздеу әрекетінің және оқылатын объектілер, құбылыстар
Оқытуда мультимедиалық оқу-әдістемелік кешенді қолданудың қолданбалық бағытының жүзеге асырылуы
Компьютерлік және диагностикалық әдістерді қолдану туралы білімдерді игерту өте
Болашақ мұғалімдердің педагогикалық іс-әрекетінде мультимедиалық оқу-әдістемелік кешен құралдарын қолдануға
1) Оқыту үдерісінде мультимедиалық оқу-әдістемелік кешен құралдары мүмкіндіктерін жүзеге
2) Білім беруді ақпараттандыру жағдайындағы оқу-тәрбие процесінің ерекшеліктері, оның
3) Білім беруге арналған электронды, мультимедиялы құралдарды жасау мен
4) Пәндерден білім мен біліктіліктерді бақылауға бағытталған компьютерлік бақылау,
1.3 Мультимедиалық оқу-әдістемелік кешенді қолданудың құрылымдық-мазмұндық моделі
Модель болашақ мұғалімдердің сапасына қойылып, зерттеу идеясын болашақ маманды
Мотивациялық компонентке танымдық қызығудың негізгі қалыптастыру бейнесі жатады. Оған
Мазмұндық компонентке болашақ мұғалімнің жалпы мәдениеттілік дайындығы мен пәндік
Оған біртұтас педагогикалық үдерістің теориялық негіздерін меңгеруі, жеке тұлға
Іс-әрекеттік компонент болашақ мұғалім өзінің кәсіби іс-әрекетін инновациялық тұрғыда
Кесте -1. Мультимедиалық оқу-әдістемелік кешенді қолданудың құрылымдық-мазмұндық моделі
№ Компоненттер Өлшемдер
1 Мотивациялық -Өзінің кәсіби шеберлігін ақпараттық -компьютерлік
- ақпараттық-компью терлік және математи калық модельдеуге қызығушылық таныту
-Ақпараттық және компью-терлік технология бойынша инновациялық іс-әрекетке ұмтылуы
-Ақпараттық жүйелерді модельдеу, компьютерлік модельдеу туралы мотивтер
-Мультимедиялы технология-ларды қолдануға ұмтылуы
2 Мазмұндық -Өзінің ақпараттық және компьютерлік технология
- ақпараттық-компью терлік және математи калық моделдеу туралы білімдер
-Педагогикалық іс-әрекет теориясының кәсіби біліктілік тұрғысындағы негіздерін білуі
-Барлық мүмкіндіктерді ескере отырып инновациялық іс-әрекеттің көбіне нәтижелі болғандығын
-Ақпараттық жүйелерді модельдеуді, компьютерлік модельдеуді түсінуі
- Мультимедиялы технология лар туралы түсінік
-Пән сабақтарында компьютерлік модельдеуді қолдану керектігін түсіне білуі
3 Іс-әрекеттік -Өзінің кәсіби іс-әрекетін инновациялық тұрғыда
-Ақпараттық-компьютер лік және математикалық модельдеуді қолдану іскерлігі - Ақпараттық
-Ақпараттық жүйелерді модельдеуді меңгеру
- Компьютерлік модельдеуді игеруі
- Мультимедиялы технология ларды қолдана алуы
- Пән сабақтарында ақпараттық-компьютерлік модельдеуді қолдану мүмкіншілігін меңгеруі
Сонымен, болашақ мұғалімдердің мультимедиалық оқу-әдістемелік кешенді қолдануға даярлығы: мотивациялық
Осы аталған көрсеткіштердің әсерінен білім, білік, дағды, кәсіп, іскерлік,
Модельдің негізінде біз әртүрлі көрсеткіштерді сипаттайтын деңгейлерді (төмен, орташа,
Төмен деңгей: Кәсіби шеберлігінде ақпараттық және компьютерлік технологияны қолдануға
-белгілі бір информатикалық ұғымдардың анықтамаларын, ережелерді біледі, бірақ ақпараттық-логикалық
- оқулықтағы оқу материалының тарауын,
дидактикалық тұрғыдан талдай алмайды;
- объектілер мен құбылыстарға байланысты мәселерді мультимедиалық оқу-әдістемелік
- қарапайым мультимедиялық, электронды көрнекі құралдарды дайындай алмайды;
нақты кәсіби ақпаратты оқып үйрену үшін, қажетті әдебиетті және
Орта деңгей: Кәсіби шеберлігінде ақпараттық және компьютерлік технологияны қолдануға
Болашақ мұғалімінің мультимедиалық оқу-әдістемелік кешен іскерлігінің қалыптасуының орта деңгейі
-белгілі бір информатикалық ұғымдардың анықтамаларын, ережелерді, алгоритмдерді, модельдерді, ақпараттық
- оқулықтағы оқу материалының тарауын,
дидактикалық түрғыда талдай алады;
- ақпараттық мәселелерді модельдеу арқылы шешуді іздестіруді ұйымдастыра біледі;
- информатикалық ұғымдарды қалыптастыру, информатикалық тұжырымдарды дәлелдеу, белгілі бір
анықтамалық құралмен, кестемен және басқа да дидактикалық материалмен жұмыс
оқушылардың білімін тексеру мақсатында сұрақтар жүйесін, өз
бетімен орындайтын және бақылау жұмыстарының тапсырмаларын құра біледі;
білімгердің ақпараттық-компьютерлік және математикалық модель құру жұмыстарын тексеріп, бағалау
- ақпараттық-компьютерлік және математикалық модельдердің дәптерге
жазылу мәдениетін және компьютер үшін бағдарлама құра алады.
Жеткілікті деңгей: Өзінің кәсіби шеберлігінде ақпараттық және компьютерлік технологияны
Жеткілікті деңгей - қалыптастырылған жекелеген, кейде тіпті мультимедиалық оқу-әдістемелік
Болашақ мұғалімнің мультимедиалық оқу-әдістемелік кешен іскерлігін қалыптастырудың жеткілікті деңгейіне
нақты ақпараттық оқу материалын оқыту мақсатын анықтай білу;
осы мақсаттың негізінде оны логикалық-дидактикалық түрғыдан
талдау (өзекті материалды,
модельдерді типке бөле білу және т.б.);
- нақтылы материалды
оқу мақсатын айқын қою және оған сәйкес келетін іс-қимыл
амалдарды іріктеп ала білу;
оқушылардың іс-әрекетін үйымдастыра білу және оқу үдерісінде
оны басқара білу;
ақпараттық-логикалық талдау негізінде тақырыптың күнтізбелік жоспарын жасай білу;
қарапайым мультимедиялық, электронды көрнекі құралдарды дайындай білуі;
оқушылардың жауаптарын талдап, оны әділ бағалай білу.
Жоғары деңгей: Болашақ кәсіби іс-әрекетінде, инновациялық іс-әрекетінде ақпараттық-компьютерлік технологияны,
Жоғары деңгей - жоғары дамыған мультимедиалық оқу-әдістемелік кешен іскерлігі,
Болашақ мұғалімнің мультимедиалық оқу-әдістемелік кешен іскерлігін қалыптастырудың жоғары деңгейі
логикалық-дидактикалық тұрғыдан мектеп оқулығын талдау, сол
сияқты белгілі бір ақпараттық идеялардың, бағыттардың сол оқулықта қалай
курсты, пәнді, нақты тақырыпты, оқыту мақсатын анықтау, сол
мақсаттарға қол жеткізу жүйесін құра білу;
- оқытудың мақсаттары мен нақты
мультимедиалық оқу-әдістемелік кешенге оқыту әдістемесінің бірнеше нұсқаларын жасай білу.
Осы келтірілген деңгейлерді мультимедиалық оқу-әдістемелік кешен негізінде қалыптастыру үшін
Білім, жалпы кәсіби, техникалық арнайы болып бөлініп, кәсіппен ұштасады.
Іс-әрекет - әрекеттен, операциядан, қимыл-қозғалыстан тұрады. Бұл үдерістің орындалып,
Студенттердің мультимедиалық оқу-әдістемелік кешен іс-әрекетінің негізі болатын логикалық құралдарды
Оқыту үдерісінде студенттердің кәсіби белсенділігін арттыру мәселесі соңғы кезде
Білімгер қандай да бір ақпараттық модельдеу іс-әрекетін қаншалықты жүзеге
Пәндерді оқыту теориясын құру үшін ең алдымен ақпараттық модельдеу
Ақпараттық модельдеу іс-әрекетіне үйрету информатиканы және мамандық пәндерді белсенді
Жоғары білім беру стандарттарында болашақ мұғалімнің іскерлігіне қойылатын жалпы
Сондықтан біз білімді ақпараттандыру барысындағы болашақ мұғалімді кәсіби
- қоғамды ақпараттандыру үдерісінің мәнін, әлеуметтік алғы шарттары мен
- жеке тұлғаға ақпараттандыру үдерісінің әртүрлі аспектте әсер етуін
- информатика ғылымының пән ретінде дамуындағы мәнін қарастыра алатын;
- білімдегі мультимедиалық оқу-әдістемелік кешендің орны және оны пайдаланатын
- ғылыми прогрестің дамуындағы информатика ғылымының қалыптасуын, алатын орнын
- мектеп бағдарламасындағы информатика пәнінің орны мен ролін
Мультимедиалық оқу-әдістемелік кешен мәселелері бойынша студенттердің қабілеттілігінің және біліктіліктерінің,
Обьектілі – бағдарлы бағдарламалау (ОББ) – негізінде объект ұғымына
Оқытудың әдістемелік жүйесін жобалаудың негізгі кезеңдеріне В.М.Жучков мыналарды жатқызады:
1) Оқу жоспарларының мазмұнын және құрылымын талдау;
2) Мазмұнды жобалау;
3) Оқыту формаларын жобалау;
4) Оқытудың әдістерін жобалау;
5) Оқытудың құралдарын жобалау;
6) Оқу үдерісін ұйымдастыру талаптарын тұжырымдау.
Сонымен оқытудың әдістемелік жүйесі мынадай белгілі бір кезеңдерден өтеді:
Біздің зерттеуіміз бойынша болашақ мұғалімдерге кәсіби білім беруде мультимедиалық
1. Мақсаты: оқу үдерісінде модельдеу іс-әрекет тәсілдерін қалыптастыру; оқу-танымдық
2. Мазмұны: мультимедиалық оқу-әдістемелік кешен негіздерінің мазмұны; модельдеу әрекетінің
3. Әдістері: таным әдістері; оқыту әдістері: оқытудың қарқынды әдістері;
4. Формалары: дәрістер, семинарлар, лабораториялық жұмыстар, арнайы практикумдар, ғылыми-әдістемелік
5. Құралдары: дидактикалық: мультимедиалық оқу-әдістемелік кешен үшін тапсырмалар; курстық
6. Бақылау тәсілдері: ағымдық; қорытынды: сынақ, емтихан, курстық және
7. Коррекция тәсілдері: мультимедиалық оқу-әдістемелік кешен үшін тапсырмалардың аталуын
8. Нәтиже.
Мультимедиалық оқу-әдістемелік кешен бойынша оқытудың әдістемелік жүйесі болашақ мұғалімдерге
Сонымен болашақ мұғалімдерді мультимедиалық оқу-әдістемелік кешен негіздеріне оқытудың әдістемелік
Біздің зерттеу барысында мультимедиалық оқу-әдістемелік кешенді оқытудың мақсаттарына байланысты:
Демек, жоғары оқу орнында болашақ мұғалімдерді кәсіби мультимедиалық оқу-әдістемелік
Бұл біз ұсынған курс студенттердің мультимедиалық оқу-әдістемелік кешен бойынша
Болашақ мұғалімдерді оқыту үдерісінде мультимедиалық оқу-әдістемелік кешен заңдылықтарын ашатын,
Студенттердің мультимедиалық оқу-әдістемелік кешен бойынша біліміне сандық және сапалық
- мультимедиалық оқу-әдістемелік кешен білігін қалыптастыру міндетін атқаратын мамандық
-оқытуда қолданылатын есептерді іріктеудің кәсіби педагогикалық сипаты және олардың
- қазіргі қолданылып жүрген мамандық пәндер бағдарламаларында «модель» және
мамандық пәндері мен әдістемелік циклдегі пәндердің (тіпті олардың өздерінің)
мультимедиалық оқу-әдістемелік кешен әдістемесін оқытуға арналған арнайы
курстардың мазмұны (бағдарламасы, оқу материалы) жеткілікті түрде
анықталмаған;
- мультимедиалық оқу-әдістемелік кешен әдістемесінен сабақтарды ғылыми теориялық және
студенттердің мультимедиалық оқу-әдістемелік кешен білігін қалыптастырылу деңгейіне, оның кәсіби-педагогакалық
студенттердің өз бетімен жұмыс істеу білігін қалыптастыруды, оның ішінде
дәрежеде анықталмаған;
-студенттердің мультимедиалық оқу-әдістемелік кешен білігін қалыптастыруға арналған оқулықтар, оқу-әдістемелік
Сондықтан студенттерді мультимедиалық оқу-әдістемелік кешен үшін қажетті біліммен қаруландырып,
Анықтау кезеңінде алынған бұл нәтижелер зерттеу болжамын құруға және
Бұл кезенде қойылған мақсатқа сәйкес әдебиетті талдау, талдау нәтижесін
Эксперимент кезеңінде, яғни 2002-2004 жылдарда мұғалімнің іс-әрекетінің сипаттамасы мен
Жүргізілген талдау жұмысы мамандық пәндерді оқыту үдерісінде студенттердің мультимедиалық
2004-2007 жылдары эксперимент жүргізілетін, эксперимент топ студенттерінің мультимедиалық оқу-әдістемелік
Студенттердің ақпараттық-компьютерлік моделдеу білігін қалыптастыру әдістемесі арнайы жасалған әдістемелік
Болашақ мұғалімдерде мультимедиалық оқу-әдістемелік кешен білігін қалыптастыруға даярлаудың ғылыми-әдістемелік
Оқыту кезеңінде ұсынылған әдістемелік жүйенің тиімділігі кешенді тексеру арқылы
- студенттердің жаңа әдістемелік жүйе бойынша оқытуға
студенттердің информатика курсы материалдары бойынша жасалған тестерді орындай білуі;
мультимедиалық оқу-әдістемелік кешен мақсаттарын қоя білуі;
қарастырылып отырған тақырып мазмұнының ерекшелігін ескере отырып қойылған мақсатқа
модельдеу теориясын білуі;
модельді әдістемелік талдай білуі;
мультимедиялық технологияларды білуі.
Бұл ұсынылып отырған әдістеме жүйесін қолдану нәтижесінде:
студенттердің жалпы мультимедиалық оқу-әдістемелік кешен білігінің деңгейі көтеріледі;
информатика курсындағы теориялық материал мен есептер жүйесін анықтауға мүмкіндік
студенттердің мультимедиалық оқу-әдістемелік кешенге қажетті білімін жетілдіруге және дамытуға
студенттер мультимедиалық оқу-әдістемелік кешен білігін қалыптастыру әдістемесін меңгереді, олардың
Демек, зерттеу болжамы болашақ информатика мұғалімінің мультимедиалық оқу-әдістемелік кешен
Зерттеудің негізгі нәтижелері ретінде "Алгоритмдеу және программалау негіздері" (2003),
1.4 МУЛЬТИМЕДИАЛЫҚ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНДЕРДІ ҚОЛДАНУ – ОҚЫТУДЫҢ ТИІМДІ ҚҰРАЛЫ
Балалар мен ересек адамдар мультимедианы оқытудың тиiмдi құралы есебiнде
Қазіргі кездегі студенттерді оқытудағы ең қажетті педагогикалық инновацияның бірі
Мультимедиалық оқу-әдістемелік кешен - дыбыс және көру түрiндегi ақпараттар
Қазiргi кездегi толық “жабдықты” мультимедиалар дисплей-теледидарымен бiрiккен үй стереофондық
Тағы да қарқынды дамып келе жатқан бағыт – телекоммуникациядағы
Жоғары мектеп қажеттiлiгi үшiн әлдеқашан бар әлемдiк компьютерлiк сеттi
Бағдарламалық-ақпараттық комплекс оқыту процесi үшiн оқытушыларға қарапайым жасалғанын көруге
Комплекс стандартты компьютерлiк сеттi мықты және тиiмдi оқыту құрамына
- Топ студенттерiнiң мониторларына бейне және аудио ақпараттарды жiберу,
- Тапсырмалардың орындалуларын бақылау.
- Студенттердiң арасында диалогтар ұйымдастыру.
Нәтижесiнде оқытушы әр студентпен жеке сөйлесiп, оның бiлiмiн дұрыс
Компьютерлiк техниканы қолданумен оқытудағы құрылымдық жолдары толығымен оқытушының қандай
а) Студенттердiң психологиялық және физикалық денсаулығын қорғау;
б) Студенттердi оқытудағы қолдану әдiстерi мен дағдыларын қалыптастыру;
с) Қолданбалы компьютерлер негiзiнде ағылшын тiлiн үйрену бойынша оқу
Компьютерлiк техниканы қолдану оқытушының жұмысын жеңiлдетедi деп есептеуге болмайды.
Информатика пәнінен 10 - сыныпқа арналған мультимедиалық оқу-әдістемелік кешен
10-сыныпқа арналған мультимедиалық оқу-әдістемелік кешен бағдарламасында: қазіргі заманғы бағдарламалық
Мультимедиалық оқу-әдістемелік кешен бағдарлама 48 түсіндірмелік анимациялардан және көрсетілімдерден,
Интерактивті тапсырмаларды орындау кезінде оқушының танымдық іс-әрекетін басқару функциясы
Мультимедиалық оқу-әдістемелік кешен - оқу процесін жекешелеуге мүмкіндік береді
Оқу материалын меңгеру деңгейінде өзін - өзі тексеру үшін
ІІ. МУЛЬТИМЕДИАЛЫҚ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНДЕРДІ ДАЙЫНДАУ ӘДІСТЕМЕСІ
Қоғам дамуының қазіргі кезеңі адам қызметінің басым бөлігін ақпараттандырумен,
2.1 МУЛЬТИМЕДИАЛЫҚ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕН ЖӘНЕ ОНЫҢ ҚҰРЫЛЫМЫ
Орта бiлiм беру жүйесiн ақпараттандырудың мемлекеттiк бағдарламасының негiзгi бағыттарының
Мультимедиалық оқу-әдістемелік кешеннің мазмұны оқушының интеллектiлiк ойлау қабiлетiн дамытуға
Мультимедиалық оқу-әдістемелік кешендер қашықтықтан оқыту формасына негiзделiп жасақталады және
Осы уақытқа дейiн бақылаушы, жаттықтырушы, модельдеушi, дидактикалық ойындар сияқты
Мультимедиалық оқу-әдістемелік кешенді құрастырған кезде оның мәтiндiк ақпараттан гөрi
Мультимедиалық оқу-әдістемелік кешеннің құрылымы
Бiз оқулықтың сыртқы құрылымын қарастыратын боламыз. Оқулықтың сапалылығы тақырыптық
1. Материалдың мәтiн, сурет,
2. Материалдың кескiн түрiнде
3. Өзiндiк тексерудiң (өзiндiк
Материалдың мұндай түрде бейнеленуi оқушының есте сақтау қабiлетiнiң дамуына
Ал ендi мультимедиалық оқу-әдістемелік кешеннің құрылымдық элементтерiне жан-жақты тоқталайық:
сыртқы бетi;
титульдық экран;
мазмұны;
аннотация;
оқу материалының толық баяндалуы (кескiндер, кестелер, графиктер, бейнелер);
оқу материалының қысқаша мазмұны (кескiн курс түрiнде берiлуi);
қосымша әдебиеттер (оның тiзiмiн ғана емес, мәтiндердi де енгiзу
өзiндiк бiлiмдi тексеру жүйесi;
өзiндiк бақылау жүйесi;
мәтiндiк үзiндiлердi iздеу функциясы;
авторлар тiзiмi;
терминдiк сөздер;
оқулықтың элементтерiн басқару бойынша анықтамалық жүйе;
оқулықпен жұмысты басқару жүйесi.
Әрбiр құрылымдық элементке жеке-жеке тоқталып, сипаттама берейiк:
Сыртқы бетi түрлi-түстi бояулармен боялып, эстетикалық тұрғыдан әдемi безендiрiлуi
Титульдық экран. Онда оқулықтың атауы, жоғарғы бiлiм мекемелерi (мысалы,
Мазмұны. Ол оқулықтың негiзгi құрылымдық элементтерiнiң қатарына енедi. Оқулық
Мультимедиалық оқу-әдістемелік кешенді жасақтаушылар алдына мынадай мәселелер қойылады: неден
Мультимедиалық оқу-әдістемелік кешенге қойылатын талаптар:
Жан-жақтылығы.
Iзгiлiктiлiк. Онда кез келген орындаушы өзiне қажеттi бiлiмдi ала
Бейiмдiлiгi. Ұсынылып отырған оқу материалы барлық орындаушылар үшiн бiрмәндi
Модульдiк. Кез келген мультимедиалық оқу-әдістемелік кешенді дәстүрлi оқулықтар негiзiнде
Экономикалық тиiмдiлiгi. Аталған оқулыққа сұраныс көп болуы қажет және
Тұтынушыға бағдарлау.
Мультимедиалық оқу-әдістемелік кешенді топтау
Ерекшелiк деңгейi: дәстүрлi және интеллектуальдық;
Дәстүрлi: Қағаз түрiндегi оқулық;
Интеллектуальдық: Оқыту траекториясы бойынша материалдың бейнеленуi (өзiндiк оқу мен
Тарату деңгейi: CD, DVD және желілік;
CD, DVD: Мультимедиалық оқу-әдістемелік кешен осы дискеталар арқылы таратылуы
Желілік: Интернет, электрондық пошта арқылы берiлетiн ақпараттары шексiз болуы
Оқыту процесiндегi өзiндiк бағалау деңгейi: автоматтандырылған және автоматтандырылмаған;
Автоматтандырылған: Оқу материалының мазмұны мен құрылымын кез келген уақытта
Автоматтандырылмаған: Алынған нәтижелер мен жүргiзген бақылаулар нәтижесiнде мұғалiм ғана
Анимацияны, дыбыстық жазуларды қолдану деңгейi: Кәдуiлгi және мультимедиалық;
Кәдуiлгi: мультимедиялық мүмкіндіктер қолданылмайды;
Мультимедиялық: мультимедиялық эффектiлер қолданылады;
Белгiленулер деңгейi: терминдiк сөздiктер, ақпараттық, өзiндiк оқыту, жалпы курс,
Терминдiк сөздiктер: глоссарий, негiзгi түсiнiктердің анықтамалары;
Ақпараттық: лекция, теориялық материалдар;
Өзiндiк оқыту: тестiк сұрақтар мен өзiндiк бақылау жүйелерi;
Жалпы курс: мультимедиалық;
Жалпылама курс: автоматтандырылған;
Мультимедиалық оқу-әдістемелік кешенді құрастырудың әдiстемесi
Мультимедиалық оқу-әдістемелік кешенді құрастыру мына алгоритм бойынша жүзеге асырылады:
оқу пәнiнiң мазмұндық көлемiн бағалау;
оқу элементтерiн үйренушiнiң бiлiмдiлiк, икемдiлiк дағдыларын қалыптастыру деңгейiне
оқу материалын өзiндiк бiлiм алу деңгейiне бөлу;
оқу материалының мазмұнының негiзгi элементтерi (тарау, тақырып, сабақтар)
электрондық сөздiк-анықтаманы (глоссарий) дайындау;
Әрбiр тақырыптар бойынша динамикалық және статистикалық компьютерлiк слайдтар жиынтығынан
Тест материалдарын дайындау (тест тапсырмалары қиындықтары бойынша үш деңгейде
Көрнекi материалдарды электрондық түрде дайындау;
Өзiндiк және практикалық сабақтарды жүргiзетiн материалдарды дайындау;
Мультимедиалық оқу-әдістемелік кешеннің құрамы:
аннотация;
пән туралы қысқаша ақпарат;
жұмыс бағдарламалары;
Мультимедиалық оқу-әдістемелік кешенмен және оның бөлiктерiмен жұмыс жасау туралы
ұсынылатын бiлiм беру бағдарламалары;
теориялық материалдар (лекция конспектiлерi);
теориялық материалдарға негiзделген оқу құралы;
практикалық жұмыстарды орындауға негiзделген әдiстемелiк құрал;
практикалық жұмыс пен бақылау жұмыстарының тапсырмаларының тiзiмi;
бақылау тапсырмалары;
лабораториялық жұмыстардың әдiстемелiк нұсқалары;
бiлiмдi бағалау критерийлерiн айқындайтын тапсырмалар;
бақылау тестiлерiнiң жинағы;
телекоммуникациялық құрылғыларды қолдану арқылы консультация түрлерi мен графигi;
глоссарий;
әдебиеттер тiзiмi және Интернеттiң ақпараттық ресурстарына сiлтемелер;
озат мұғалiмдердiң жасақтаған қосымша авторлық материалдары;
үйренушiнiң жұмыс папкасы;
мұғалiмнiң жұмыс папкасы.
Аталған құрам арқылы мультимедиалық оқу-әдістемелік кешеннің құрылымы тұрғызылады
2.2 МУЛЬТИМЕДИАЛЫҚ ОӨУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНДЕРГЕ ҚОЙЫЛАТЫН ТАЛАПТАР
Ең алдымен мультимедиалық оқу-әдістемелік кешенге қойылатын жалпы талаптар жайында
Мультимедиалық оқу-әдістемелік кешеннің объектісі ғылыми негізделген фактілер, тұжырымдар мен
Мультимедиалық оқу-әдістемелік кешеннің оқу мақсаттарына тікелей сәйкес келмейтін, яғни,
Мультимедиалық оқу-әдістемелік кешенге интерфейс көрнекті, түсінікті, бірмәнді болуы мен
Мультимедиалық оқу-әдістемелік кешенде оқылатын объектiлер, үрдістер мен құбылыстардың құрылымын
Мультимедиалық оқу-әдістемелік кешен жабық та, ашық та ортада қолданылу
Мультимедиалық оқу-әдістемелік кешен қосымша программалық құралдарды талап етпейтін операциялық
Мультимедиалық оқу-әдістемелік кешен қажетті өзгертулерді енгізуді оңайлату және сынақтан
Мультимедиалық оқу-әдістемелік кешеннің құрамына: титул, мазмұн, контент, утилиталар, көмекшi
Титулда мультимедиалық оқу-әдістемелік кешеннің шығу мәліметтері орналасады. Шығу мәліметтеріне
Тақырыпнамада мультимедиалық оқу-әдістемелік кешеннің құрылымы мен барлық семантикалық оқу
Контентте мультимедиалық оқу-әдістемелік кешеннің мақсаттары мен есептеріне қатысты, және
Утилиттер пайдаланушыларды тіркеу, статистикалық деректерді шығару, мазмұнды қарау, оқу
Көмекшiде мультимедиалық оқу-әдістемелік кешеннің жұмысын басқару бойынша ақпарат және
Мультимедиалық оқу-әдістемелік кешеннің функцияларына қойылатын талаптар
Мультимедиалық оқу-әдістемелік кешенмен жұмыс жасау үшiн келесi функциялар жүзеге
Пайдаланушыны тiркеу функциясы мультимедиалық оқу-әдістемелік кешенде пайдаланушы туралы деректердi
Деректердi қорғау функциясы мультимедиалық оқу-әдістемелік кешеннің мазмұны мен тестілеу
Бағыттама функциясы мультимедиалық оқу-әдістемелік кешеннің құрылымы бойынша қозғалу мүмкіндігін
Мазмұн қарауды ұйымдастыру функциясы тапсырмалар орындауды, сұрақтарға жауап беруді
Оқыту траекториясын анықтау функциясы міндетті оқытуды және бiлiм бақылауды
Қолмен таңдау мультимедиалық оқу-әдістемелік кешеннің мазмұнындағы модулдердің, блоктардың және
Тестілік таңдау мультимедиалық оқу-әдістемелік кешендегі оқу материалының барлық көлемi
Толық таңдау автоматты түрде мультимедиалық оқу-әдістемелік кешеннің барлық модулдерін,
Оқыту және білім бақылау функциясы теориялық материалды оқу, тапсырманың
Тестілеу функциясы тұтас мультимедиалық оқу-әдістемелік кешен бойынша тесттің өту
Статистикалық есеп беру функциясы оқушының берілген оқыту бірлігін меңгеру
Мультимедиалық оқу-әдістемелік кешеннің оқыту элементтеріне қойылатын талаптар
Оқыту элементтерiне: «Теория», «Мысалдар», «Тапсырмалар», «Сұрақтар», «Тестілер», «Тезаурус», «Анықтамалық»,
Оқыту элементі «Теория» оқылатын сабақтың теориялық материалдарының гипермәтiндi сипаттауына
Оқыту элементі «Мысалдар» мысалдардың сипаттамасы мен олардың түсініктеріне қолжетпек
Оқыту элементі «Тапсырмалар» ағымды сабақ бойынша жаттығуларға және есептерге,
Оқыту элементі «Сұрақтар» ағымды сабақ бойынша тест жүргізуге дейін
Оқыту элементі «Тестілер» оқытудың ағымды бірлігі бойынша білім бақылауды
сабақ деңгейінде – ағымдағы білім бақылау;
блоктар деңгейінде – аралық білім бақылау;
модулдер деңгейінде – белестік білім бақылау;
мультимедиалық оқу-әдістемелік кешен деңгейінде – қорытынды білім бақылау.
Оқыту элементі «Тезаурус» мультимедиалық оқу-әдістемелік кешенде кездесетін және олардың
Оқыту элементі «Анықтамалық» ағымды сабақ бойынша анықтамалыққа қолжетпек жасауына
Оқыту элементтері «Графика», «Аудио» және «Видео» қосымша дидактикалық материалдарға
Оқыту элементі «Графика» схемаларға, сызуларға, суреттерге, фотосуреттерге және бейнелерге,
Оқыту элементі «Аудио» оқылатын сабаққа қатысты негiзгi ұғымдарды, фактілерді,
Оқыту элементі «Видео» оқылатын сабаққа қатысты объектiлердің, үрдістер фрагменттерiнің
Мультимедиалық оқу-әдістемелік кешеннің кері байланысына қойылатын талаптар
Мультимедиалық оқу-әдістемелік кешеннің пайдаланушыға беретін кері байланыстың пішімі және
Пішім кері байланыстың болуын қамту керек, ол қалай және
Егер пайдаланушы дұрыс енгізбесе, онда пайдаланушы жауапты дұрыс пішімде
Пайдаланушы кері байланыстың орналасқан жерін іздемеуі керек, ол айқын
Кері байланыс пайдаланушы келесі әрекеттерді көрсетіп, оны пайдалануды бітіргендігін
Кері байланыс мейлінше ақпаратты пішімді (мәтін, графика, дыбыс, тамға,
Мазмұн пайдаланушыға кері байланыс беретін ақпараттың түрін көрсетуі керек.
Кері байланыс оқушыны қолдау керек. Кері байланыс оқушыны қате
Кері байланыс ақпаратты болуы керек. Егер жауап дұрыс болмаса,
Кері байланыс өзінің болмысы бойынша білікті болып және жауапты
Кері байланыс анық болуы, сленгті пайдаланбауы және екімәнді болмауы
Кері байланыс кездейсоқты болмауы және жауапқа сәйкес болуы керек.
Мультимедиалық оқу-әдістемелік кешенді рәсімдеуге қойылатын талаптар
Мультимедиалық оқу-әдістемелік кешеннің рәсімделуі оқу материалын жеңіл меңгеру үшін
Мәтіннің шрифті эргономикалық көрсеткіштердің талаптарын есепке ала отырып таңдалыну
Мультимедиалық оқу-әдістемелік кешендегі түстер ақпаратты жақсы және шаршамай қабылдауды
Мультимедиалық оқу-әдістемелік кешеннің мақсаты мен міндеттеріне қатысты негізгі мазмұны
Мультимедиалық оқу-әдістемелік кешендегі графика оқытудан алаңдатпай, оқу материалды жеңіл
Түстер палитрасы Ассоциация
Қызыл түс Ең активті түске жатады. Белсенді түстер өте
Қызыл-қызғылт сары өң Жылулық сезім шақырады. Бұл түс адамның
Қызғылт сары түс Максимал жылулық сезім береді.
Қызғылт сары-сары өң Денелердің бір-бірімен жақындасу әсерін береді.
Сары түс Жеңілдік және қағылездік сезім береді. Әлдеқайда жеңіл
Жасыл түс Визуалды тепе-теңдік күй шақыра алады. Өзінде сары
Көк-көгілдір өң Уақыттың және кеңістіктің сезімін, тағы сол
Көк түс Бір қалыптылық және салмақтылық сезім сыйлайды.
Полярлық түстер кестесі Қоңыр фонда және әр түрлі жазықтықтарда
Сұр түс Бейберекет түс. Ол өзіне назар аудармайды, ешқандай
1-Кесте. Түстер ассоциациясы
2.3 Информатика пәнінен мультимедиалық оқу-әдістемелік кешен жасау әдістемесі
1-сурет. Титулдық экран беті
Информатика пәнінен мультимедиалық оқу-әдістемелік кешеннің ішкі беттерін дайындау алгоритміне
Мультимедиалық оқу-әдістемелік кешеннің мазмұны негiзгi құрылымдық элементтерiнiң қатарына енедi.
Мультимедиалық оқу-әдістемелік кешеннің ішкі беті кіріспеден, тақырыптар тізімі,
Информатика пәніне арналған мультимедиалық оқу-әдістемелік кешеннің «Кіріспе» бөлімінде жалпы
2-сурет. Кіріспе бөлімі
Мультимедиалық оқу-әдістемелік кешеннің ішкі беті кіріспеден, тақырыптар тізімі,
3-сурет. Электронды оқулықтың ішкі беті
Тақырыптар тізімі деп аталатын ішкі бетіне күнтізбелік жоспарға сәйкес
4-сурет. «Тақырыптар тізімі» ішкі беті
Тақырыпқа арналған тесттер атты ішкі бетінде әрбір өтілген сабақ
20-сурет. «Тақырыпқа арналған тесттер» ішкі беті
«Қосымша» деп аталатын ішкі бетте Turbo Pascal программалау
5-сурет. «Қосымша» ішкі беті
Информатика пәнінен оқушыларға арналған тапсырмалар құру технологиясы
Оқушылардың білімін бекітуге негізінен дидактикалық материалдар қолданылады. Дидактикалық материалдар
Өзіндік бақылау және тесттік жұмыстардың мазмұны оқулықтағы теориялық
Тапсырмада берілетін материалдар оқушылардың дайындық деңгейін ескере отырып түрлендіріп
Дидактикалық материалдарға енетін тапсырмалар тек оқыту сипатында, жаңа өтілген
Тапсырма №1
Өмірде кездесетін және өздеріңе белгілі бірнеше алгоритмдерден мысал келтіріңдер.
Циркуль және сызғышты пайдаланып:
кесіндінің ортасы арқылы перпендикуляр жүргізіңдер;
берілген кесіндіні диаметр болатындай етіп шеңбер сызыңдар;
бұрыштың биссектриссасын табыңдар;
үшбұрыштың медианаларының қиылысу нүктесін табу алгоритмін құрыңдар.
A=100, B=18 бүтін сандарынң ЕҮОБ-ын табыңдар және Евклид алгоритмінің
Тапсырма №2
Шай қайнату кезіндегі орындалатын іс-әрекеттерді алгоритмдік тілде жазыңдар.
у=1+b, ьұндағы b=a*a+2 формуласы бойынша а-ның кез-келген мәні үшін
Тапсырма №3
Үш натурал сан берілген. Олардың арасында тең сандар болмаса,
Екі үшбұрыштың қабырғалары a, b, c және d,
a, b, c және d төрт түзу
Тапсырма №4
Төмендегі амалдарды орында:
25 div 3
30 mod 8
15 div12
160 mod 3
Егер а саны бүтін және с саны нақты болса
А-ның келесі мәндері берілген: a) A:=1.0; b) A:=4; c)
B:=2.4*A;
X:=(A+B)/A*B-A;
A:=(B+2)/(B-1);
X:=A+B;
Тапсырма №5
Келесі программада 3 қате бар. Соны табыңдар.
Program kateler;
Begin
Summa:=1-9;
End.
2. Келесі программада неше қате бар? Соны табыңдар.
Program kateler
Summa:integer;
Begin;
Summa:=1-9;
End.
Тапсырма№6
Қызы 8, ал шешесі 38 жаста болса, қанша жылдан
Оқушылар 3400 теңгеге әрқайсысы 30 және 40 теңгелік 100
Ит қоянды 150 м жерден көрді. Егер қоянның жылдамдығы
Тапсырма №7
Бір зат алдымен 10 пайызға қымбаттап, сонан соң 10
Табандары мен биіктіктері бойынша трапеция ауданын есептеуге арналған программа
Доп жер бетінен 10 м биіктіктен 20 м/с жылдамдықпен
Тапсырма №8
Үш санның үлкенін табуға арналған программа құрыңдар.
Қала қодын енгізгенгенде сәйкес қала атын шығарып беретін программа
Бүтін а саны берілген. Сол санның с санына
Тапсырма №9
Р натурал сан болғанда, р саны а санының
1202 жылы итальян математигі Леонард Пизанский (Фибоначи) мынадай есеп
y=e*sinx+cosx функциясының мәндерінің [a,b] аралығында h қадамы
Тапсырма №10
1 ден 100-ге дейінгі тақ сандардың және жұп
1-ден бастап, өзіміз көрсеткен а санына дейінгі сандардың квадраттарын
Әрбір бактерия бір минутта екіге бөлінеді. Басында бір бактерия
Тапсырма №11
1-ден 100-ге дейінгі барлық натурал сандарды және олардың қазақша
1:бір
2:екі
....
100:жүз
1-ден 100 ге дейінгі сандардың қосындысын есептеуге арналған программа
1-ден 100-ге дейінгі сандардың арифметикалық ортасы мен көбейтіндісін есептеуге
Тапсырма №12
Ұзындығы 25 символдан артпайтын сөз тіркесін алып, одан
Сөз тіркесіндегі «а» әріпін «ә» әріпімен алмастыратын программа құрыңдар.
Берілген сөз тіркесінде «а» әріпі неше рет кездесетінін анықтауға
Берілген мәтінде «ас» тіркесі неше рет кездесетінін анықтауға арналған
Тапсырма №13
Х жиымы элементтері ретінде бес бүтін сан енгізу керек.
Нақты n элементтен тұратын жиымның ең үлкен, ең кіші
Сынып журналындағы бестік бағасының санын есептеңдер. Журналдағы қандай нөмірлі
Тапсырма №14
Нақты сандардан тұратын 3х3 матрицасы берілген, сол матрица элементтерін
Нақты сандардан тұратын бірөлшемді массив берілген. Жиым элементтерін кері
Тапсырма №15
Пернелерден енгізілетін екі санның модульдерінің гоемтриялық ортасын табатын программа
Экранға 10 жолдан тұратын кездейсоқ сандарды шығаратын программа құрыңдар.
Екі катетітің сандық мәндері арқылы тіктөртбұрышты үшбұрыштың гипотенузасы мен
Тапсырма №16
Қызыл экранға 1000 кездейсоқ санды ақ түспен шығарыңдар. Мұнан
Қара экранға 1-ден 16-ға дейінгі сандарды 16 түрлі түске
Экранға сыйып тұратындай етіп 9 терезе салыңдар да, олардың
Тапсырма №17
Графикалық режим орнатып, экранда кез-келген кездейсоқ түсті 300000 нүкте
Экран бетіне желкенді кеме суретін салыңдар.
Экран бетіне іштері әртүрлі түспен боялған, бөлек орналасқан үшбұрыш,
Тапсырма №18
Мектептегі желіде сервер бар ма?
Желіге қосылған компьютерлердің аттарын анықтаңдар.
Компьютердегі «Менің құжаттарым» бумасын ортақ пайдалануға болатындай етіп,
Тапсырма №19
Бала допты тік жоғары лақтырды. Ол 3 с-тан кейін
25 теңгені барлық саны 10 болатын бір, үш, немесе
Жазықтықта төбелерінің координаталары белгілі N үшбұрыш берілген, олардың ішінен
Информатика пәнінен оқушылардың білімін бақылауға арналған тест бағдарламасын құру
Тест – оқушының білімін, біліктілігі мен дағдысын бақылаудың немесе
6-сурет. Тесттің сұрақтары берілген терезе
Дидактикалық материалдарда ұсынылатын тест тапсырмаларының сұрақтары өте анық, түсінікті,
Тесттік тапсырмалар бүкіл сынып оқушыларымен білімін жүйелі түрде, үнемі
Информатика пәнінен жасалынған кешенде біз оқушылардың жаңа сабақ өтілген
Мұнда оқушы дұрыс нұсқаның бірін таңдау, жауаптың тұсындағы қоныр
7-сурет. Жауаптың дұрыс немесе дұрыс еместігі жайында хабарлама терезесі
+
8-сурет. Тесттің нәтиже көрінісі
«Ары қарай» батырмасын қолдану арқылы келесі сұраққа жауап береді.
Оқушылардың білімін бақылау кезінде тест тапсырмаларын пайдаланып, нәтижесіне талдау
Тестілеу оқушының тақырыпты меңгеру деңгейін айқындауға , сонымен қатар
Тестік тапсырмалар оқу қорытындысын бақылауда оқушылардың жекеше ерекшеліктерін және
Қорытынды
Қорыта келе айтарымыз, мультимедиалық оқу-әдістемелік кешен проблемасын талдау, болашақ
Болашақ мұғалімдерде мультимедиалық оқу-әдістемелік кешен білігін қалыптастыруға даярлаудың экспериментальдық
Менің «Информатиканы оқытуда мультимедиалық оқу-әдістемелік кешендерді қолдану тәжірибелері» деп
«Информатиканы оқытуда мультимедиалық оқу-әдістемелік кешкенді пайдаланудың тиімділігі» деп
«Мультимедиалық оқу-әдістемелік кешенді дайындау әдістемесі» деп аталатын екінші тарауда
Мен дипломдық жұмыс жасау барысында өте көп іздендім, көптеген
Біз осындай жолдар арқылы білім беру аясындағы тапсырмаларды ақпараттық
Қолданылған әдебиеттер:
Компьютерде жұмыс істеуді үйренейік. Оқу құралы. Алматы – 2000.
Программалау негіздерін оқыту. Практикалық жұмысқа арналған әдістемелік құрал.
Практикум по MS ACCESS 97. Методическое пособие для практических
Кестелік процессорды пайдалану. Оқу-әдістемелік құрал. Кентау-2003. -120б. (К.М.Беркінбаев, Р.М.Гайруллаева,
Бағдарламалық және технологиялық практикум. Әдістемелік оқу құралы. Алматы, 2004.
Бағдарламалау негіздері. Әдістемелік құрал. Алматы, 2004. -32б.
Алгоритмдеу және программалау негіздерін оқыту. Оқу құралы. Алматы, 2003.
Информатика. Тест тапсырмаларының жинағы. Әдістемелік оқу құралы. І-бөлім. Кентау,
Информатика. Тест тапсырмаларының жинағы. Әдістемелік оқу құралы. ІІ-бөлім. Кентау,
Мәліметтер қорын басқару жүйесі. Ms Access. Әдістемелік құрал. Алматы,
DELPHI ортасында бағдарламалау практикумы. Оқу-әдістемелік құрал. Алматы, 2005. -135б.
Информатика курсы бойынша тестік бақылау. Әдістемелік құрал. I-бөлім. Алматы,
Информатика курсы бойынша тестік бақылау. Әдістемелік құрал. ІI-бөлім. Алматы,
Ақпараттық және математикалық модельдеу негіздері. Әдістемелік оқу құралы. Кентау,
Информатика пәнінен тест жинағы. Көмекші әдістемелік құрал. Кентау, 2007.
Информатика. Бағдарламалау негіздері. Оқу құралы. Кентау, 2007. -234б.
Основные справочные данные по предмету информатики. Методическое пособие. Кентау,
Информатика пәнінен ақпараттық мәліметтер. Әдістемелік құрал. Кентау, 2007. -40б.
Информатика. Объектілі-бағдарлы бағдарламалау негіздері. Оқу құралы. Түркістан, 2008. -216б.
Информатика. Мәліметтер қорын жобалау негіздері. Оқу құралы. Түркістан, 2008.
Ақпараттық модельдеу элементтері. Әдістемелік құрал. Кентау, 2006. -89б. (К.М.Беркінбаев,
4
Мектеп информатикасында ақпараттық модельдеу тәсілдерін өткізу әдістері
Паскаль программалау тілі
Болашақ мұғалімдерді ақпараттық-компьютерлік және математикалық модельдеу негізінде кәсіби дайындау жүйесі
Модель және модельдеу ұғымдары
Модель және компьютерлік модельдеу негіздері
Жеке оқыту технологиясы
Есептердің математикалық моделін құру
«Жүйелік модель және оның элементі»
Жабдықтау тізбегін басқару
Бизнес - модельдерді құру және стратегияны әзірлеу