Құрылымның қанаттарына ұштастырылған түзілімдер
МАЗМҰНЫ
Кіріспе 1
1 Технико-технологиялық бөлім 3
1.1 Кен орының жалпы мәліметтері 3
1.2 Кен орнының геологиялық құрылыма игеру тарихы 4
1.2.1 Стратиграфия 8
Құрылымның қанаттарына ұштастырылған түзілімдер 13
1.2.2. Тектоника 14
1.3 Мұнайгаздылық 18
4.2 Жер қойнауы мен қоршаған ортаны қорғау 22
4.2.1 Атмосфераны ластандыратын көз ретіндегі кәсіпорынның сипаттамасы 22
4.2.2 Бар жабдықтан атмосфераға бөлінетін зиянды заттар шығарындылардың параметрлері
4.2.3 Игеру объектілерінің атмосфералық ауаның бар ластануына қосқан үлесін
4.2.2 Топырақтар мен грунттардың қазіргі күйі 26
4.2.5 Сулардың қазіргі күйі 27
4.2.6 Жер ресурстарын қорғау 30
2. ТЕХНИКА-ТЕХНИКАЛЫҚ БӨЛІМ 32
1.4 Тәжиберілік өнеркәсіптік пайдалану жобасының негізгі жағдайлары 32
1.4.1. Қабаттардың есептемелік моделдерін, олардың геологиялық физикалық сипаттамалар негіздеу
1.5 Игерудің есептеу нұсқаларын және олардың бастапқы сипаттамаларын негіздеу
1.6 Игерудің күнделікті жағдайының талдауы және мұнайды шығару әдістерін
1.6.1 Ұңғымалар қор жұмысының сипаттамасы, пайдалану тәсілін таңдау фонтандық
1.7 Ұңғымаларды пайдалану тәсілін таңдау 44
1.7.1 Фонтандық пайдалану кезіндегі жабдық. 46
1.7.2 Теңіз кен орнын пайдалану кезіндегі кедергілер 52
1.8 Фонтандық көтергіштің диаметрін таңдап алу және фонтандаудың тиімді
1.8.1 Фонтандық көтергіш диаметрінің есебі 58
1.8.2 Фонтадаудың минималды түптік қысымының есебі 60
Кіріспе
Теңіз кен орны 1979 жылы ашылған. Зерттеу нәтижесінде 1981
БК «Тенгизшевройл» Қазақстан Республикасы мен «Шеврон» корпорациясы арасында сәуір
Теңіз коллекторы әлеуегі ең ірі мұнайды коллекторлар қатарына жатады
Тәжірибе көрсеткендей, ұңғымалардың жобалық тереңдігі төмен болған сайын, фонтандаудың
Бірақ есептеулерді үлкен тереңдіктерге жүргізгенде диаметрдің мәні 160-180 мм-ге
1 Технико-технологиялық бөлім
1.1 Кен орының жалпы мәліметтері
Теңіз кен орны Каспий маңы ойпатының оңтүстік-шығыс бөлігінде орналасқан.
БК «ТШО» іс-әрекетінен біршама әсер алатын ең жақын елді-мекендер
Теңіз кен орны алып (бассейн) жиегінің әр-түрлі тереңдіктерінде анықталған
Ауданның климаты шұғыл континенттік, маусымдық және тәуліктік температурасы көп
Қысы (желтоқсан-қаңтар) бірқалыпты суық, қары аз, көбінесе қолайсыз ауа-райымен
Көктемде (наурыз-сәүір) күндізгі және түнгі температуралары көп ауытқиды және
Жазы (мамыр-қыркүйек) құрғақ әрі ыстық, ауа-райы ашық болып келеді.
Күздің (қазақ-қараша) бірінші жартысы жылы, алабұлтты. Жауын-шашын сіркіреме жаңбыр
Атмосфералық жауын-шашын жылдың әр мезгілдерінде әр-түрлі. Ең көп бөлегі
Кен орынға асфальтталған республикалық мағынасы бар Құлсары-Сарықамыс тас жолы
Жергілікті халық негізінен мал шаруашылығымен, балықаулау шаруашылығымен және мұнайгаз
Ауданда тұщы су мүлдем кездеспейді.
1.2 Кен орнының геологиялық құрылыма игеру тарихы
Теңіз кен орнының ашулуы №1 ұңғымадан мұнай фонтанының ағыны
1950 км сейсмикалық кескіндерді құрайтын сейсмикалық көрсеткіштер қағаз бетіндегі
Сейсмикалық көрсеткіштер Теңіз кен орнының алаңында әр түрлі игеру
1993-1994 жж. Күрделі жөндеу бағдарламасына жарылғыш заттарды қолданатын бірқатар
Сейсмикалық пайылдау Теңізде бірнеше стадиядан өтті. Оның негізгі бағыттары:
Негізгі жарылымдарды пайымдау;
Коллектордағы горизонттарды, барлық ұңғымаларға байланысқан кішкене жарылымдардың пайда болуын
Картада жарылымдарды байланыстыру;
Картада полигондағы лықсымаларды бейнелеу.
Қорды бағалау мақсатында Теңіз кен орны аймағында 4 үзілссіз
Осы және басқа да жылжуларды көрсету үшін, платформаның шетімен
Девонның жабынында қандай-да бір аса сейсмикалық құбылыстар байқалмайды. Бұл
Бұрғыланған ұңғымалардың едәуір бөлігіне қарамастан, анықталған шоғырлардың зерттелу дәрежесі
І объектінің зерттелу дәрежесі ІІ объектіден жоғары. С2 категория
Қазіргі күні кен орында кллекторды терең зерттеу жұмыстары жүргізіледі.
1.2.1 Стратиграфия
Теңізде түзілімдер төрттіктен жоғары девон жасына дейін ашылған. Жалпы
Тұз асты түзілімдер негізінен әр түрлі орационалды көміртекті жыныстардан
Артин түзілімдері негізінен әктас түйіртпектері қосылған терригендік жыныстардан құрылған.
Кунгур жасының тұзды түзілімдерді қалың сульфат-галоген жыныстарынан тұрады және
Тұз үсті кешені негізінен Каспий маңы ойығының өңтүстік шығысына
Теңіз коллекторы үш негізгі блокқа бөлінген: 3-ші объект (девон
Палеозой тобы - Pz
Девон жүйесі D
Теңіз платформасының Девон түзілімдері 3-ші объект ретінде қаралады. Теңіз
Теңізде девон түзілімдеріне тек екі ұңғыма жетеді. Т-10 ұңғымасы
Т-16 ұңғымасының 5009 метр тереңдігінде девон түзілімдерінің жапсарлы белдемі
Т-35 ұңғымасында девонның жабыны қанаттарында байқалады. Т-35 ұңғымасында көміртекті
Таскөмір жүйесі – С
Төменгі бөлім – С1
Турне және Визе жікқабаттары – С1t, C1
ІІ объект төменде жатқанға қарағанда жақсы зерттелген объект болып
ІІ объектті сынау платформалық Т-22 ұңғыманың бетінен кернді тоқтаусыз
Каротаж диаграммалары және керн материалы ІІ объекттің ашылған аралығында
ІІ объектінің құрылымын қанаттарындағы шөгінді жыныстарда болуы І объекттің
Визе, серпухов, башқұрт жікқабаттары -
І объект – бұл артин сазтастарының табанынан Визе түбінде
Визе жікқабаты -
Жоғарғы Визе (окс горизонты) ІІ объекттің жабынында орналасқан жанартаулық
І объект керн материалына өтебай. Окс аралығынан Т-8, Т-22,
Карст беттерінің болу-болмауы Т-8 және Т-24 ұңғымаларымен окс жікқабатының
Бұл коллектордың моделдеу кезінде үлкен қайтарым алу мақсатында окс
Окс горизонтының орташа қалыңдығы 297 метр.
Серпухов жікқабаты -
Серпухов жікқабаты негізгі үйлесімсіздікті білдіретін патерит тақтастарымен бекітіледі. Бұл
Тақтатастардың қатталуы ГК каротажды диаграммаларының көпшілігінде тоқу шақырады. Ікқабат
Серпухов аралығы микриттік матрица ішіндегі мол балдырлы материалды алып
Серпухов жікқабаты, шөгінденудің төрт циклына сәйкес келетін, төрт зонаға
Серпухов жікқабатының орташа қалыңдығы 197 метр.
Башқұрт жікқабаты -
Башқұрт аралығы, Теңіз коллекторының жабынында орналасқан, шамамен 100
Башқұрт аралығындағы кеуектілік серпухов немесе окс түзілімдеріне қарағанда біркелкі
Шөгіндену циклдарымен жоғары қарай борланудың жақсы байқалуы кернмен анықталады,
Башқұрт аралығындағы деңгейлік бөлгілері бар корреляция бастапқыда тақтатастар қабатшаларының
Башқұрт жікқабатының қалыңдығы 204 метр.
Перм жүйесі – Р
Перм жүйесінің қимасы Теңіз ауданында жоғарғы артин жікқабатшасы және
Жоғарғы жікқабатшасы. Жоғарғы артин түзілімдері Т-1, Т-2, Т-11, Т-15,
Қалыңдығы 10-нан 150 метр аралығында ауытқиды.
Құрылымның қанаттарына ұштастырылған түзілімдер
І объект платформасының 14 қабаты платформаның бортынан және ары
Кернді талдауға сүйене отырып, қанаттардағы аудандар нашар, бірақ өзгерілетін
1.2.2. Тектоника
Шөгінді жыныстардың ашылған қатқабаты Теңіз кенорында төрттіктен жоғарғы девонға
Шөгінді қимада үш ірі литолого-стратиграфиялық кешен (жоғарғы девондық –
Максималды ашылған тереңдік 6455 м құрайды, Т-53 ұңғымасы. Девон
Палеонтологиялық зерттеулер Т-22 ұңғымасында девон түзілімдерінің бар екенін растамайды,
Төменгі таскөмір түзілімдері ашық алаңқайлы горизонт үсті қалыңдығы 607
Орнатылған мұнай шоғырымен байланысқан тұз асты түзілімдері литологиясы бойынша
Кунгур жасындағы тұзды түзілімдер қалыңдығы 500-ден 1700 м дейін
Тұз үсті кешенінің түзілімдері теңіз маңындағы дөңестік шығыс бөлігіне
Бұл зонаның біріктіретін элемент ретінде девон және таскөмір жасындағы
Көміртегі түзілімдерінің жабынындағы (шағылыстандыратын горизонт П1). Теңіз көтерілімі өлшемдері
Қазіргі заманғы түсініктер Теңіз тұз асты массивының құрылысына үш
Құрылымның жатық кең күмбезді бөлігі бар және эрозиялық од
Өзіне тула және девон түзілімдерін қосатын екінші объекттің беті,
Осы түсініктер бойынша құрылымның платформалық бөлігінде және оның боттарында
Мұнай шоғыры бар Теңіз табиғи резервуары БК «ТШО»- да
Қазіргі уақытта 3- қабаттың карбонатты бөлігі ашылған.
Ауданы юойынша құрылым, көтерілімнің салыстырмалы тегіс орталық бөлігі деп
Ұңғылармен массивті орталық бөлігінде ашылған қималар Россия, казахстан және
БК «ТШО» түсініктері бойынша, жарылымдар карбонатты құрылысты платформаныңсолтүстік, батыс,
Теңіз кен орнының өнімді түзілімдерін құрайтын, тау жыныстары органогенді,
Кеуектер мен каверналарды біріктіретін және әр түрлі коллекторлық қасиеттерге
Өнімді қатқабат тау жыныстарының қуысты кеңістігі кеуектермен, каферналармен және
1.3 Мұнайгаздылық
Кен орынның құрылымында ортаңғы және төменгі карбон түзілімдері қалыңдығы
Т-10 ұңғымасы дәлелденген өнеркәсіптік мұнайгаздылықтың төменгі шекарасын көрсетті (5410-құрамында
СМК 5960 м аспайтын белгіде жатуы мүмкін деп болжанды.
СМК қимада бірдей деп алынуы, өйткені кеніш масивті болып
Жүргізілген зерттеулермен көміртекті кешенің барлық ашылған қалыңдығы коллектор екені
Игерудің І объектісі рулаы башқұрт, серпухов, окс түзілімдерін ашқан
Игерудің ІІ объектісі бірен-саран ұңғымалармен ашылып, кейбір ұңғымалар бұл
Гипровостокнефть институты (60 сынамадан астам) және «Корлаботориз компаниясының қазіргі
кесте- Теңіз кенорын мұнайының қасиеттері
Көрсеткіш Шамасы
Мұнай тығыздығы 797 кг/м3
Коллектордың бастапқы қысымы (4250м) 80,8 МПа
Еріген газ кезіндегі газ факторы 450 м3/ м3
Қанығу қысымы 24,7 Мпа
Қабат көлемінің коэффициенті 2,306
Мұнайдың тұтқырлығы 0,12 мПа ∙ с
Қабаттың мұнай сынамаларын іріктеу ұңғымалардың сағасында жүргізілсе де, ұңғымалардың
Көптеген сынамалар бойынша қабат мұнайын зерттегенде термобаралық шарттар зерттелетін
Қабат қысымының төмендеуі қабат жүйесінің термодинамикалық тепе-теңдігінің бұзылуына, қабат
Соңғы кездері еріген газ құрамында күкірт сутегінің мөлшеоі көбею
Теңіз кен орнын игеру бірнеше сатыдан өтеді және сол
1-2 метр тереңдікте жатқан сорлардың суы 116-196г/л минералдылыққа ие.
Альбсеноман горизонт суының минарелдылығы 107-125 г/л, оның деңгейі жер
2700-ден 3500 мг/л, тереңдікке дейін жатқан тұз асты тау
Т-9, Т-14 ұңғылармен ашылған және сыналған ерте линзалар жоғары,
Тұз асты палезой түзілімдерінде, қаратон ауданына ұқсас, хлоридті- кальцийлі
Тұз асты кешенінің жер асты суларында йод пен бромның
4.2 Жер қойнауы мен қоршаған ортаны қорғау
4.2.1 Атмосфераны ластандыратын көз ретіндегі кәсіпорынның сипаттамасы
Атмосфераға зиянды заттарды бөлетін көздер болып БК «ТШО»-да табылатындар:
қондырғылары 200 – мұнайды, газды, суды айыру және мұнайды
қондырғылары 300 – газдарды дтэтаномилмен күкіртті тазалау;
қондырғылары 400 – Клаус қондырғылары – күкірт алу;
қондырғылары 500 – «қалдықты» газдарды пайдалану – Сульфрен немесе
қондырғылары 600 – сұйық және қатты күкіртті тиеу;
700 қондырғылары – көмірсутекті газдардың бөлінеуі;
1000 қондырғылары – алаулар және дренаж жүйесі;
0,31 және 0,32 қондырғылары – мұнайды демеркаптандау;
800 қондырғылары – қабат суын дайындау;
№1,2 тауарлы парктер;
сораптар қойылған жер;
реагенттер қойылған жер;
реагенттер қойылған қоймалар;
тазалауышы құрылыстар;
№1,2 газотурбиндық станциялар;
резервуар паркі;
ЦЗЛ;
РМЦ;
Газды отынмен жанатын қазандық.
Ластандырғыш көздер болып Теңіз кешенінде табылатындар: технологиялық қондырғылардың, пештердің,
Атмосфераға бөлінетін шығарындыларда келесі құрамдас бөліктер болады; күкіртсутегі, көмірсутегі,
азоттың екі тотығы+күкіртті ангидрид;
күкіртті ангидрид + күкірт қышқылының аэрозолі;
күкіртті ангмдрид+фторлы сутегі;
күкіртті ангидрид+фторлы сутегі;
фторлы сутегі+фторидтер.
4.2.2 Бар жабдықтан атмосфераға бөлінетін зиянды заттар шығарындылардың параметрлері
Атмосфераға бөлінетін зияынды заттар шығарындалырының параметрлері мен көздердің сипаттамасы
Атмсфераның ластану деңгейінің есептерінің нәтижелері Теңіз ГПЗ орналасқан аймақтағы
ССБ шекарасында метилмеркаптанмен барынша ластану 0,000008 мг/м3 құрайды.
Теңіз кен орны объектілері пайдаланудың қалыпты режимі кезінде атмосфераның
17-кесте – Зиянды заттектердің барынша шоғырлануы
Заттек Барынша есептеу шоғырлануы, мг/м3 ССБ шекарасындағы барынша
Күкіртсутегі 0,081 0,4
Көмірсутектер 1,62
Башқұрт жікқабатының қалыңдығы 204 метр
Қызыл-Еспе кенорны
СаУран ЖШС КЕН ОРНЫНЫҢ ҚЫСҚАША ГЕОЛОГИЯЛЫҚ-ГИДРОГЕОЛОГИЯЛЫҚ СИПАТТАМАСЫ
Оңтүстік Маңғышлақ бөлігінің геологиясы мен мұнайгаздылығы және шығыс Аққар кенорнында іздеу жұмыстары жобасын жасау
Оңтүстік Сарнияз құрылымы
Жаңаөзен кен орыны туралы
Жұмыстар нәтижесі авторы
Бақтықарын тұзүсті құрылымы
Алаңдардағы түзілімдерден мұнай мен газ шоғырларын ашу мұ-най іздеу жұмыстарының көлемін ұлғайту
Жұбантам алаңына барлау жұмыстарын жүргізу нәтижелері және өнімді беткейдің мұнай газ шоғырларын анықтау жұмыстары