Жұмыссыздықтың экономикалық өсуге әсері

Кіріспе................................................................................................................3
1. Жұмыссыздық және оның әлеуметтік-экономикалық салдары.....5
1.1. Жұмыссыздықтың мәні және пайда болу себептері.............................5-7
1.2. Жұмыссыздықтың түрлері және әлеуметтік-экономикалық зардаптары.......................................................................................................7-11
2. Жұмыссыздық деңгейі және оның экономикалық өсуге
2.1. Жұмыссыздық деңгейі және Қазақстандағы жұмыссыздық деңгейін
бағалау........................................................................................................12-16
2.2. Жұмыссыздық деңгейін сипаттайтын көрсеткіштер және оны есептеу
әдістері.......................................................................................................16-18
2.3 Жұмыссыздықтың экономикалық өсуге әсері.......................................18-22
3.Жұмыссыздықты қысқартудағы шаралар...........................................23
3.1. Жұмыссыздықты қысқартудағы мемлекет тарапынан қолданылатын шаралар.............................................................................................................23-27
3.2. «Жұмыспен қамту – 2020» бағдарламасы.............................................27-31
Қорытынды.....................................................................................................31-32
Қолданылған әдебиеттер...............................................................................33
Кіріспе
Қазақстан Республикасының тәуелсіздік алғанына 20 жыл болып қалды.
Шығыс Еуропа және ТМД елдерінде кепілденген және толық
Жұмыссыздық – экономикалық өсу жетістіктерінің адам дамуына
Біріншіден, ол адамдар мен үй шаруашылықтарының белгілі бір
Екіншіден, жұмыссыздық (әсіресе, ұзақ мерзімді, тоқыраулы) еңбек дағдыларын
Үшіншіден, жұмыссыздық тек жеке адамдардың ғана емес, сонымен
Жұмыссыздық құбылысы қоғам үшін қазыналық жоғары шығындарды, адам
Осыған орай бұл жұмыссыздық деңгейі және оның экономикалық
Бұл курстық жұмысымның мақсаты еліміздегі жұмыссыздық деңгейін, оның
Осы мақсатқа жетуде келесідей міндеттер қойылады:
Жұмыссыздықтың мәні мен пайда болу себептерін анықтау;
Жұмыссыздықты еңбек рыногының элементі ретінде қарастыру және жан-жақты
Жұмыссыздықтың түрлері мен олардың экономикалық өсуге тигізер әсерін
Қазақстандағы жұмыссыздық мәселесінің жалпы жағдайын, жұмыссыздық деңгейін, олардың
Еліміз тарапынынан жұмыссыздықпен күресудің негізгі шараларын және әлеуметтік
Бұл жұмыстың құрылымы 3 тарау, 7 тақырыпшадан және
Бірінші тарауда жұмыссыздық туралы жалпы түсінік, оның пайда
Екінші тарауда, жұмыссыздық деңгейі, Қазақстандағы қазіргі таңдағы жұмыссыздық
Үшінші тарауда, осы елдегі жұмыссыздардың санын қысқартудағы, жұмыссыздық
Қазіргі таңда жұмыссыздықты жою, жұмыссыздық деңгейін төмендету
Жұмыссыздық және оның әлеуметтік-экономикалық салдарлары
1.1.Жұмыссыздықтың мәні және пайда болу себептері
Еңбек нарығы - бұл ерекше тауар – жұмыс
Жұмыссыздық – бұл еңбек ұсынысының еңбекке деген сұраныстан
Жұмыс қабілеті бар, бірақ жұмыс күшіне қосылмайтын жандар
Жұмыс күші – бұл адамның еңбекке деген қабілеттілігі;
Жұмыссыздық - еңбекшілердің бір бөлігінің жұмыс таппай, «артық»
Өзгермелі капиталдың біршама тез азаюы, көбінесе өндірістегі ғылыми-техникалық
Жұмыссыздық – капиталистік экономиканың ажырамас серігі. Экономикасы жағынан
Жұмыссыздықтың пайда болуының басты себептері ретінде төмендегілерді айтуға
1. Халықтың тұрақты тұратын жерінде сұранысқа ие жұмыс
2. Нарыққа көшу жағдайында халықтың кәсіпкерлікпен айналысуға және
3. Шағын және кәсіпкерлік субъектілерінің қаржы және материалдық
4. Шағын және жеке кәсіпкерлікті қолдау инфрақұрылымының, соның
5. Шағын кәсіпкерлік субъектілерінің қолданылып жүрген заңнамада көзделген
6. Тауар өндірумен айналысатын шағын кәсіпкерлікке атаулы мемлекеттік
7. Инвестициялық жобалар мен бағдарламаларды іске асыру кезінде
8. Жергілікті атқарушы органдар өз қамтамасыз етілген азаматтарға
9. Жұмыс істеп жатқан ұйымдардың базасында немесе жаңа
10. Базасы арзан шетелдік тауарлар әкелуіне байланысты отандық
1.2.Жұмыссыздықтың түрлері және әлеуметтік-экономикалық зардаптары
Жұмыссыздық жеке адам және қоғам үшін көптеген экономикалық
Жұмыссыздық мәселелері көптен бері зерттелуде, бірақ жұмыссыз қатарына
Жұмыссыздық туралы көптеген анықтамаларды жинақтап қорытсақ, оған келесідей
Жұмыссыздықты есептеу формуласы (u) жұмыссыздар саны (U) экономикадағы
u= U/L=U/U+E
Экономикалық әдебиеттерде жұмыссыздықты мына типтерге бөледі: Фрикциондық жұмыссыздық
Осы жұмыссыз адамдар жаңа жұмыс орнына немесе уақытша
Жұмыскерлер өздеріне ұнайтын жұмыс орнын, ал жалдаушылар белгілі
Құрылымдық жұмыссыздық. Экономикадағы құрылымдық өзгерістердің нәтижесінде
Маусымдық жұмыссыздық. Өндірістің кейбір салаларындағы өндіріс көлемінің маусымдық
Батыс экономистері әдетте табиғи жұмыссыздықты және толық жұмыспен
Циклдік жұмыссыздық. Мұның негізін экономикалық құлдырау мен экономиканың
Экономикадағы жұмыссыздықтың бұл түрі алдыңғы екі жұмыссыздық
Сондай-ақ нақты және жалған жұмыссыздық болады.Бірінші жағдайда, адамның
Құрылымдық және фрикциондық жұмыссыздықтар оның «табиғи» деңгейін білдіреді.
Жұмыссыздықтың тағы бір түрі ол - бөлек жұмыссыздық,
Бақылау бойынша жұмыссыздық деген де бар, ол кезекті
Жұмыссыздықтың ел экономикасына тигізер әсері мол және оның
Жұмыссыздықтың экономикалық емес салдарлары – бұл жұмысты жоғалтудың
Жұмыссыздықтың экономикалық салдарлары табысты немесе табыстың белгілі бір
Енді, осы жұмыссыздық зардаптарына кеңінен тоқталатын болсақ, көбіне
Кері әсерлер:
1. Крименогенді жағдайдың өршуі;
2. әлеуметтік кернеудің өршуі;
3. физикалық және психологиялық аурулардың көбеюі;
4. әлеуметтік дифференцияның өсуі;
5. еңбек белсенділігінің төмеңдеуі.
Пайдалы әсері:
1. Жұмыс орнының әлеуметтік маңызының артуы;
2. Өз бос уақытының көбеюі;
3. Жұмыс орнын таңдаудағы еркіндік;
4. Әлеуметтің мән мен еңбек құндылығының артуы.
Экономикалық салдарлары:
Кері әсерлер:
1. Алған білімнің құндылығын жою;
2. Өндірістің төмендеуі;
3. Жұмыссыздарға көмек шығындары;
4. Квалификациясын жоғалту;
5 Өмір сүру деңгейінің төмендеуі;
6. Ұлттық табыстың төмендеуі;
7. Салықтың аз жиналуы.
Пайдалы әсері:
1. Экономиканы қайта жарақтауға жұмыс күшіің резервін жасақтау;
2. Еңбекке бейімділігін өсіру мақсатында жұмысшылар арасында
конкуренция;
3. Білімін жоғарылату үшін уақыт;
4. Еңбек өнімділігі мен өндіріс интенсивтілігі жоғарылауы.
Жұмыссыздықтың осындай экономикалық және экономикалық емес зардаптарының болуы
Жұмыссыздық деңгейі және оның экономикалық өсуге әсері
2.1.Жұмыссыздық деңгейі және қазіргі таңдағы Қазақстандағы жұмыссыздықты
Жұмыссыздық деңгейі дегеніміз – жұмыссыздардың экономикалық тұрғыдан белсенді
немесе,
мұндағы, u – жұмыссыздық деңгейі, U - жұмыссыздар
Статистика органдары жұмыссыздық деңгейін және экономистер мен экономикалық
Жастар жұмыссыздығының деңгейі – 15-24 жастағы жұмыссыз халық
Ұзақ мерзімді жұмыссыздық деңгейі – бір жыл және
ХХ ғасырдың 60-шы жылдары американдық экономистер, Нобель сыйлы-ғының
Толық жұмысбастылық – бұл жұмыс күшінің жалпы санында
Жұмыссыздықтың табиғи деңгейі – бұл әлеуетті ЖІӨ-ге сәйкес
«NAIRU» (Non-Accelerations-Infliacion Rate of Unemployment) түсінігі – бұл
Жұмыссыздық пен өнім көлемі арасындағы өзара байланыс Оукен
Y* – Y / Y* = γ (u
мұндағы, Y* - толық жұмысбастылық жағдайындағы өндірістің әлеуетті
Жұмыссыздықтың табиғи деңгейіне бірқатар факторлар әсер етеді:
а) демографиялық факторлар;
ә) елде бекітілген жалақының төменгі деңгейі;
б) кәсіподақтардың ықпалы және т.б.[1,74-77б]
Қазіргі таңдағы Қазақстанның жұмыссыздық деңгейін бағалау. Бүкіл ғаламды
Әлемдік қаржы-экономикалық дағдарыстың әсерімен 2008 жылғы күзден бастап
Әлеуметтік-экономикалық жаңғыру барысында елде қарқынды дамушы еңбек нарығы
Республика экономикасында 2009 жылғы IV тоқсанда 7,9 млн.
2009 жылғы IV тоқсанда жұмыссыз ерлердің үлесі 45,9%,
Жұмыссыздар ішінде жалпы орта білімі бар адамдар –
2009 жылғы желтоқсанның соңында жұмыссыздар ретінде тіркелген адамдар
2009 жылы (алдын ала деректер бойынша) экономикалық тұрғыдан
1-диаграмма. 2005-2009 жылдардағы Қазақстан Республикасындағы жұмыссыз
және жұмыспен қамтылған халықтың саны
2010 жылы (алдын ала деректер бойынша) экономикалық тұрғыдан
2003-2010 жж. жұмыссыздық деңгейін төмендетудің тұрақты динамикасы: 2003
Қарастырылып отырған кезеңде орташа айлық номиналды жалақы, жалпы,
Қазақстандағы 2011 жылы жұмыссыздық деңгейі өткен жылдармен
2010 жылдың 1 қазанындағы жағдай бойынша жұмыспен қамтылған
Жұмыссыздық деңгейі азайды: 2005 жылғы 8,1 пайыздан 2008
2011 жылғы ақпанда Қазақстанда жұмыспен қамтылғандардың саны бағалау
Ақпан айының соңындағы жағдай бойынша, ҚР Еңбек және
Ал, наурыз айындағы жұмыссыздық деңгейі 5,5% құрады. Қазақстан
2011 жылы қыркүйек айында жасалған есепке сәйкес Қазақстандағы
2-диаграмма. 2009- 2011 жылдардың жұмыссыздық деңгейлері
пайызбен
Елбасымыздың тапсырмасы Қазақстандағы жұмыссыздық деңгейі 5,5пайыздан аспауы
2011 жылдың қазан айындағы жұмыссыздық көлемі қыркүйек айындағыай
Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің
Жоғарыдағы мәліметтер негізінде қазіргі таңда жұмыссыздықты қысқарту барысындағы
2.2. Жұмыссыздық деңгейін сипаттайтын көрсеткіштер және оны
Экономикалық жағдай қолда бар ресурстарды қаншалықты тиімді қолданылуына
Жұмысшы күші бұл жұмысбастылар мен жұмыссыздардың жиынтығы, ал
Жұмыссыздық күші = жұмысбастылар саны + жұмыссыздар саны
Жұмыссыздық деңгейі=жұмыссыздар саны/ жұмысшы күшінің жалпы саны* 100
Басқа статистикалық көрсеткіш ересек халықтың жалпы санындағы, %
Ересек халықтың жалпы санындағы жұмысшы күшінің жалпы үлесі=жұмысшы
Бұл статистикалық көрсеткіштер бүтіндей халық үшін де, сондай-ақ
Жұмыссыздықтың көрсеткіштері. Енді жұмыссыздықты, сонымен қатар жұмыссыздықты қысқартуға
Жұмыссыздықтың ұзақтылығы. Егер адамды жұмысынан айрылды деп
Бұл сұраққа жауап өте маңызды, себебі ол жұмыссыздықтың
Жоғарыда қойылған сұраққа жауап беру оңай емес. Көрсетілгендер
Жұмыссыздықтың ұзактылығы туралы мәліметтер мемлекеттік саясатты жүргізу үшін
Әр түрлі демографиялық топтар арасындағы жұмыссыздық деңгейінің айырмашылығы.
Осыған байланысты жасөсіпімдер арасындағы жұмыссыздықтың жоғары деңгейі дұрыс
2.3 Жұмыссыздықтың экономикалық өсуге әсері
Экономикалық балансталған (тепе-тендік) экономикалық
өсу - бұл шаруашылық жүйесінің барлық элементтерінің, өндіріске
Сондықтан балансталған өсу жолында жұмыссыздықты азайту үшін арнаулы
Жұмыссыздық игілік ретінде:
Жұмыссыздық
жұмысшы күшінің резервін кұрайды. Біздің еліміздің
интенсивті дамуға
жұмысбастылықпен тығыз байаныста болды. Жаңа цех
құрылыстары іске қосылмады, себебі жұмысшыларға
бұрынғы орнында істеу
тиімділігі төмендеді.
Жұмыссыздықтың бар
үстемдігін және жалақыны көтеру талабын шектейді
және осы аркылы
күшейтеді.
Жұмыстан айрылу қаупі еңбек тәртібінің
ұйымдастырушысы болып
Осы себептерге байланысты қалыпты жұмыссыздық (3-тен 5 %-
Әрбір ел үшін экономикалық өсудің тиімділігі мен сапасы
Нақты жалпы ұлттық өнімнің (ЖҰӨ) өсуі(бұл әдіс экономика
Жалпы ұлттық өнімнің (ЖҰӨ) бір адамға шаққандағы
Еліміз алғашқы тәуелсіздік алған жылдары нарықтық экономикаға өту
3– диаграмма.1990-2000 жылдардағы нақты ЖІӨ көлемінің өзгерісі.[16]
Жұмыспен қамтылған халықтың саны 1991 жылғы 7,7 миллионнан
Осындай оң нәтижелер жағдайында 2000-2007 жылдардағы экономикалық өсу
Жұмыссыздық деңгейі мен экономикалық өсудің негізгі көрсеткіші -
1-кесте. 1991-2000жж. жұмыссыздық деңгейі мен ЖІӨ көлемі [18]
Жылдар Жұмыссыздық деңгейі (%) ЖІӨ көлемі(млн.теңге) Жан басына
1991
85863,1 5234,0
1992
1217689,2 74072,8
1993 - 29423,1 1796,2
1994 7,5 423468,8 26227,9
1995 11,0 1014190,0 64123,3
1996 13,0 1415749,7 90880,0
1997 13,0 1672142,5 109045,2
1998 13,1 1733263,5 115001,7
1999 13,5 2016456,3 135075,4
2000 12,8 2599901,6 174682,0
2001 10,4 3250593,3 218772,4
2002 9,3 3776277,3 254141,6
2003 8,8 4611975,3 309341,3
2004 8,4 5870134,3 391003,8
2005 8,1 7590593,5 501127,5
2006 7,8 10213731,2 667211,6
2007 7,3 12849794,0 829865,3
2008 6,6 16052919,2 1024175,1
2009 6,6 17007647,0 1056803,5
2010 5,8 21815517,0 1336465,9
2008 жылы жаһандық қаржы дағдарысы әлемдік экономиканың өсу
Елде азаматтарды жұмыспен қамтуға байланысты бағдарламалар негізінде 2011
3.1. Жұмыссыздықты қысқартудағы мемлекет тарапынан қолданылатын шаралар
Қазіргі әлем мемлекеттеріндегі макроэкономикалық деңгейдегі мәселелердің бірі –
жұмыс түрін таңдау
тәртібінде жұмыс жасауда;
еңбекті қорғау, негізсіз еңбектең құылу немесе негізсіз жұмысқа
алмаудан құқықтық қорғау;
• жұмыспен камтамасыз ету
жұмысты таңдауда ақысыз кызмет көрсету;
Жұмыссыздық мәртебесіне ие болған азаматтарға мемлекет мынандай кепілдеме
жұмыспен қамтамасыз ету
кәсіби бағыт, кәсіби даярлық, қайта даярлық және
дәрежесін көтеруге ақысыз көмек беру;
жұмыссыздык жәрдемі секілді әлеуметтік қолдау және басқалай
материалдық көмек
қамтамасыз ету;
азаматтардың жас және
ұйымдастырылған жалақы төленетін қоғамдық жұмыстар үшін
жедел еңбек келісім шарттарына отыру мүмкіндігі.[12,25-27б]
Президенттің «Қазақстан - 2030» жолдауында анықталған, қазіргі кезеңдегі
Қазіргі кезде экономиканың нақтылы секторында жұмыссыздықпен күресу мәселесі
Нарықтық қатынастар пайда бола бастаған кезде мемлекеттің әлеуметтік
Жұмыссыздықтан қорғау жүйесінің негізгі мақсаты – жұмыспен тұрақты
Бұл бағыттар өз негізінде өнім шығаруды, кәсіпорындағы еңбек
Жұмыссыздықтан қорғау жүйесінің негізгі қызметтерін анықтай келгенде оның
Жұмыссыздықты төмендету мақсатында республикамызда бірнеше бағдарламалар әзірленген болатын.
Жұмыспен қамтудың белсенді саясатын жүргізу Қазақстан Республикасының
Жол картасы шеңберінде жұмыс орындарын сақтау және жұмыспен
Қазіргі уақытта жүзеге асырылып жатқан үдемелі индустриялық-инновациялық дамуға
2008 – 2010 жылдарға жұмыссыздықтың өсуінің алдын алуға,
Жұмыссыздықтың өсуі, қызметкерлердің одан әрі босатылуы әсіресе өндірістің
Осындай жағдайда Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша Қазақстан Республикасының
Жол картасы шеңберінде жұмыспен қамтуға жәрдемдесудің белсенді нысандарын
Жол картасының негізгі нәтижелері: шамамен 9 мың жоба
Дағдарыс жағдайында іске асырылған халықты жұмыспен қамтудың қысқа
Жұмыспен қамтудың өсуі халық табысының артуы мен кедейлік
Жұмыспен қамтылған халық құрылымында өз бетінше жұмыспен айналысатын
Ауыл жастарының жағдайы ерекше алаңдаушылық тудырып отыр, кәсіптік
Еңбек нарығында қалыптасқан мұндай ахуалдың тікелей салдары кедейліктің
Табысы аз адамдарды әлеуметтік қолдау мәселесінде жұмыспен
ЕНББ экономикалық тұрғыдан – жұмыспен нәтижелі қамту
Бастапқыда мұндай бағдарламалар экономикалық күйзеліс кезеңінде және жұмыссыздық
Осының негізінде қол жеткізілетін оң нәтижелер ЕНББ
3.2. «Жұмыспен қамту – 2020» бағдарламасы
«Жұмыспен қамту – 2020 » бағдарламасын іске асыру
кезең – 2011 (пилоттық)
кезең – 2012 – 2015 жылдар
кезең – 2016 – 2020 жылдар
Жұмыспен қамту 2020 бағдарламасында көзделген міндеттерді іске асыру
Бағдарламамен 1,5 млн. дейін адам жұмыспен қамтылатын болады;
кедейлік деңгейі 8,2 %-дан 6 %-ға төмендейді;
жұмыссыздық деңгейі 5,5 % аспайтын болады;
жұмыспен қамтылған халық құрамындағы өз бетінше жұмыспен айналысушылардың
Жұмыспен қамту бағдарламасын іске асыру есебінен еңбек өнімділігінің
2011 жылы «Жұмыспен қамту - 2020 бағдарламасын" іске
Осыған орай, Бағдарламаны іске асыру мынадай бағыттар бойынша
1. Өз бетінше жұмыспен
2. Ауылда кәсіпкерлікті дамытуға
3. Еңбек ресурстарының ұтқырлығын
Бірінші бағыт азаматтардың еңбек әлеуетін дамыту, тұрғылықты жері
Бұл бағытқа өз бетінше жұмыспен айналысушылар, жұмыссыздар және
Осы бағыт шеңберінде Бағдарламаға қатысушыларға мемлекеттік қолдаудың мынадай
оқу және жұмысқа орналасу мәселелері бойынша консультациялар;
шәкіртақының төленуімен, тегін біліктілікті арттыру, кәсіптік даярлау және
оқитын адамдарға (оқу орнына дейін және кері жол
лайықты бос жұмыс орындарын іздеу және жұмысқа, оның
жалақыны ішінара субсидиялау;
психологиялық бейімдеу.
Жұмыс берушілердің Бағдарламаға қатысушыларды кейіннен жұмысқа орналастыра отырып,
Мемлекеттің жалақыны ішінара субсидиялауы 12 ай бойы мынадай
алғашқы 6 айда жалақының 50 % асырмай;
келесі 3 айда жалақының 30 % асырмай;
соңғы 3 айда жалақының 15 % асырмай жүзеге
2011 жылы әлеуметтік жұмыс орындарына орналастырылған Бағдарламаға қатысушылардың
Азаматтардың Бағдарламаға қатысу және оларға мемлекеттік қолдау көрсету
Екінші бағыт, Кәсіпкерлікті ынталандыру, жеке ісін ұйымдастыру арқылы
Бағдарламаның бұл бағытына ауыл кәсіпкерлері және өз бетінше
Осы бағыт шеңберінде мемлекеттік қолдаудың мынадай түрлері көрсетілетін
микрокредит беру;
инженерлік-коммуникациялық инфрақұрылымды дамыту;
консультативтік қызмет көрсету;
кәсіпкерлік негіздерін оқыту.
Өз бетінше жұмыспен айналысушылар, жұмыссыздар және табысы аз
Микрокредит беруді ұйымдастыру үшін Бағдарлама операторы жергілікті атқарушы
Үшінші бағыт, Қазақстан Республикасы азаматтарының экономикалық әлеуеті төмен
Бағдарламаны іске асырудың үшінші бағытына қатысудың басым құқығын
Әзірленген критерийлерге сәйкес жергілікті атқарушы органдар ауыл шаруашылығы,
Жергілікті атқарушы органдар айқындаған және ауыл шаруашылығы, экономикалық
Өз бетінше жұмыспен айналысушылар, жұмыссыздар және табысы аз
бір ауданның ішінде;
бір облыс шегіндегі бір ауданнан басқа ауданға жүзеге
Бағдарламаның осы бағытына қатысушылар мынадай критерийлерге сәйкес келуге
өз бетінше жұмыспен айналысушылар, жұмыссыздар не еңбекке жарамды
экономикалық әлеуеті төмен елді мекендерде тұруға тиіс;
айлық жиынтық табысы бірге тұратын отбасы мүшелерінің
Еңбек нарығындағы нақты жағдайларды ескере отырып, жұмыстар вахталық
Бағдарламаға қатысушыларды мемлекеттік қолдау:
көшуге субсидия беруді;
сатып алу мүмкіндігімен, үлгілік жалға берілетін тұрғын үй
жаңа тұрғылықты жерінде кәсіптік оқу курстарынан өтуді және
психологиялық бейімдеуді қамтиды.
Бағдарламаны іске асыруға 2011 жылы республикалық бюджеттен
еңбек нарығында өз бетінше жұмыспен айналысушыларды, жұмыссыздарды және
ауылда кәсіпкерлікті дамытуға жәрдемдесуге – 5,3 млрд. теңге;
еңбек ресурстарының ұтқырлығын арттыруға – 18,2 млрд. теңге,
жұмыспен қамту қызметі органдарының қызметін жетілдіру және ақпараттық
Бағдарламаны одан әрі қаржыландыру тиісті қаржы жылдарына арналған
Қорытынды
Сонымен, жұмыссыздық құбылысы дегеніміз - бұл еңбек ұсынысының
Жұмыссыздықтың негізгі көрсеткіші – жұмыссыздық деңгейі біздің елімізде
Жұмыссыздықтың ел экономикасына үлкен зиян әкелетіні бәрімізге белгілі,
Жұмыссыздық (циклдық) жағдайында - өндіріс мүмкіншілігін толық пайдаланбағандықтан
халықтың сатып алу қабілеті төмендейді,
қазына – қор қысқарады,
инвестицияға сұраныс қысқарады,
өндіріс құлдырайды.
Ұзақ мерзімде болатын жұмыссыздық жағдайында жұмыссыз адамдардың біліктілігі
Жұмыссыздықтың өсуі қоғамда қылмысты істердің өсуіне және халықтың
Осыған байланысты мемлекетімізде халықты жұмыспен қамту бағдарламалары ұйымдастырылған.
Халықты жұмыспен қамтамасыз етуді реттеу мен ұйымдастыру жүйесінде
жұмысын әртүрлі себептерге байланысты жоғалтқан сонымен қатар жалақысы
алғаш рет жұмыс іздеуші, зейнетақы жасына дейінгі азаматтар
Әр түрлі себептерге байланысты кәсіби қызметін айтарлықтай уақытқа
Жұмыссыздықты тереңірек болдырмау үшін, біздер белгілі бір шараларды
мемлекет жаңа жұмыс орындарын ашу керек;
жаңа жұмыс орындарын аша отырып, бірте-бірте
адамдарды қоғамдық жұмыстарға тартумен қатар, өз ісімен, өз
Шетелдік инвесторлар келген кезде, шетелдік мамандар мен
Сонымен, жұмыссыздық деңгейін төмендету шараларын асыруға қажетпіз.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Еңбек нарығы. Жұмыссыздық мәселесі // «Макроэкономика» пәні бойынша
Жатқанбаев Е.Б. «Экономикалық теория бойынша практикалық оқу құралы»
Мұхамедиев Б.Т., Дуламбаева Р.Т., Рахматуллаева Д.Ж. Макроэкономика дәрістерінің
Жұмамбаев С.К. «Еңбек рыногы экономикасы» Оқу құралы.- Алматы:
Мамыров Н.Қ., Тілеужанова М.Ә. Макроэкономика: Оқулық.- Алматы: Экономика,
Жұмыссыздық деңгейінің қарапайым
Қазақстандағы 2011 жылғы жұмыссыздық деңгейін талдау
Қазақстан Республикасының Статистикалық агенттігінің жедел ақпараты №10-01/58 ,
Қазақстан Республикасының Статистикалық агенттігінің жедел ақпараты №10
Шишкин Б. Экономическая теория. М.:1997, 243 с.
Жатканбаев Е.Б.,
фактор снижения
КазГУ,А. 1999, №1, С. 27-95
Апиев.Қ Экономика негіздері мектепте, коллледжде және ЖОО-да
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 31 наурыздағы №
Еңбек потенциалы-еңбектің саны мен сапасы//Халықаралық ғылыми -практикалық конференция
Социально-демографические процессы в Казахстане:1990-2000гг.
Национальный отчет о человеческом развитии в Казахстане за
Азаматтардың әл-ауқатын арттыру – мемлекетттік саясаттың басым бөлігі
Қазақстан тәуелсіздік жылдарында 1991-2010,статистикалық жинақ // Астана, 2011
МВФ: Экономический рост в Казахстане превышает прогнозы
2

Ұқсас жұмыстар

Жұмыссыздық деңгейі және оның экономикалық өсуге тигізетін әсері

Қазақстан Республикасындағы экономикалық циклдер: инфляция мен жұмыссыздықтың байланысы

ЖАСТАР АРАСЫНДАҒЫ ЖҰМЫССЫЗДЫҚТЫ ЖОЮ ШАРАЛАРЫ

Экономикалық өсу және экономикалық цикл

Жұмысссыздық және экономикалық өсуге тигізетін әсері

Халықтың жоғарғы өсу қарқыны

Қазақстан Республикасы жұмыссыздық мәселесі

Жұмыссыздықтың әлеуметтік – экономикалық мәні

Жұмыссыздық - әлеуметтік интеграция және әлеуметтік оқшаулау