Ұңғы құрылымы
Оңтүстік Матин мұнайы
МАЗМҰНЫ
КіРіСПЕ 2
1. ГЕОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛіМ 3
1.1 Алаңның (ауданның) физикалық, географиялық, экономикалық жағдайлар 3
1.2 Ауданның геологиялық, геофизикалық зерттелуі 4
1.3 Литологиялық стратиграфиялық қима 5
1.4 Тектоника 10
1.5 Мұнай-газдылы алабтар (Арнайы бөлім) 12
Шығыс Европадағы алабтар 12
1.6 Мұнай-газ белгілері мен олардың барлығы және кен орындардың
1.7 Гидрогеологиялық сипаттама. 18
1.8 Мұнай және газ қорын есептеу 22
1.9 Жобалау, іздестіру жұмыстарының әдістері мен көлемі 23
1.9.1 Іздеу жұмыстарының мақсаты мен міндеті 23
1.9.2 Іздестіру ұңғыларын орналастыру жұйесі 24
2 ТЕХНИКАЛЫҚ БӨЛІМ 25
2.1 Ұңғы бұрғылаудың геологиялық жағдайлары 25
2.2 Жуу сұйықтығының сипаттамасы 26
2.3 Ұңғы құрылымын негіздеу 26
2.3.1 Ұңғы құрылымын жобалау 28
2.3.2 Пайдалану құбыр тізбегін беріктікке есептеу 32
2.3.3 Пайдалану құбыр тізбегін цементтеуге есептеу 36
2.4 Ұңғы сағасын жабдықтау 38
2.5 Геологиялық, геофизикалық зерттеулер жинағы 38
2.5.1 Шламды және үлгітасты алу 38
2.5.2 Геофизикалық, геохимиялық зерттеулер 39
2.5.3 Өнімді, қабаттарды сынау және байқау 39
2.5.4 Лабораториялық зерттеулер 41
3. ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ 43
3.1 Өндірістің ұйымдастырылуы 43
3.2 Материалды-техникалық жабдықтау 44
3.3 Ұңғы құрылысын қажет мерзімде негіздеу 45
3.4 Техникалық-экономикалық көрсеткіштерінің негіздерін есептеу 46
4. Еңбекті және Қоршаған ортаны қорғау 52
4.1 Мұнай және газ ұңғыларын бұрғылау кезіндегі еңбекті қорғау
4.2 Бұрғылау қондырғыларын қолданудағы негізгі қауіпсіздік ережелері 52
4.3 Қоршаған ортаны қорғау 59
ҚОРЫТЫНДЫ 61
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР 62
КіРіСПЕ
Оңтүстік Матин алаңында перм триас түзілімдерінде мұнай мен газ
Осы диплом жобасында іздеу жұмыстарын жүргізудің негіздеу, олардың міндеттерін
Жобаланған ауданының мұнай-газ кеніштерін барлығы анықталған жағдайда Каспий маңының
Диплом жобасын құрастырғанда алаңдағы мұнайгаздылығы анықтау үшін алаңының геологиялық
Оңтүстік Матин алаңында жүргізілген сейсмобарлау жұмыстарының МОГТ мәліметтерінен Матин
Диплом жобасын құрастыруға дипломаттық диплом құрастыру аладындағы және өндірістік
Диплом жобасы, диплом жобасын құрастыру әдістемелігіне және стандартқа сай
1. ГЕОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛіМ
1.1 Алаңның (ауданның) физикалық, географиялық, экономикалық жағдайлар
Оңтүстік Матин алаңы әкімшілік бағыныштылығы бойынша Қазақстан Республикасының Атырау
Жақын елді мекен Мақат әкімшілік ауданының орталығы қала типті
Орография жағынан жұмыс алаңының территориясы Каспий маңы ойпатының оңтүстік
Ауа райы өте ерекше континенталды, жаз айларында құрғақ +400С+450С,
Аудан көлеміндегі жануарлар дүниесімен өсімдіктер әлемі кедей, сондықтан тіршілік
Ауданның негізгі қатынас жолдары-жақын елді мекендермен байланыстыратын жазда ыңғайлы
Жергілікті халықтардың көп мөлшері негізінен қазақпен орыс ұлттары мекен
1.2 Ауданның геологиялық, геофизикалық зерттелуі
Жолдыбай-Ақмешіт зонасын алғашқы зерттеулер 1913-1915 жылдары жекеменшік кәсіп орындарымен
Жүргізілген жұмыстар нәтижесінде 1:42000 масштабы құрылымдық карталар құрастырылды.
Матин, Жолдыбай, Солтүстік және Оңтүстік Жамансор, Үшоба, Оңтүстік Молдабек
Сейсмобарлау нәтижелерін нақты геологиялық пайдалану нәтижесінде Матин тұз үстіндегі
1984 жылы Матан алаңында қосымша МОГТ зерттеу жұмыстары жүргізілді.
1.3 Литологиялық стратиграфиялық қима
Жобалау аумақта Аэрогеологиялық және терең бұрғылау экспедициялары Ербөлек, Байшаған,
Осы жұмыстардың мәліметтері бойынша стратиграфиялық қима және анықталған қалыңдықтар
Палезой тобы-PZ
Перм жүйесі -P
Күнгір ярусы –P1k
Осы ярустың түзілімдері литологиялық нысандары бойынша екі қабатшаға бөлінеді:
Галитті қабатша ақ, кристаллды, тығыз тұздардан құралған.
Ангидриттері жасыл-сұр, ашық-сұр, дақ ақшыл түсті, мықты, жұқа ұсақ
Әктастар қара-сұр, кейбір жерлерде қара түсті ұсақ кристаллды гипс
Кунтур түзілімдерінің анықталған ең мол қалыңдығы 2480м (№1 ұңғы)
Мезозой тобы-(MZ)
Жұмыс алаңының мезазой тобының түзілімдері триас, юра және бор
Пермотриас-(РТ)
Матин алаңындағы триас жасты литологиялық түзілімдері құмдардан, алевролиттерден, терригенді
Триас түзілімінің ең мол қалыңдығы 200м. Қабат (карниз) астындағы
Триас жүйесі-(Т)
Бөлшектенбеген триас түзілімдері литологиялық саздар, құмтастар, құмдар және сазтастармен
Триас түзілімдерінің табаны кремний, кварц, құмтас түйіршіктерімен құралған бурыл-қоңыр
Саздары қызғылт-қара-қоңыр, бурыл ашық түсті, тығыз, құайтты, слюдалы, қолға
Құмтастары жасыл-сұр, қоңыр түсті, саздылы, нығыздалған, құрамы ұсақ-орташа түйірі
Сазтастары бурыл қоңыр түсті. Сазды нығыздалған кальцит желісі бар,
Триас жүйесінің ең мол түзілімінің қалыңдығы 250-300м.
Құмтастапы жасыл-сұр,мықты ұсақ түйіршекті.
Құмдары сұр, жасыл-сұр, ұсақ және орташа түйіршекті, тығыздалған,малтатастар.
Төменгі юра түзілімінің орташа анықталған қалыңдығы 50м-ден 100м-ге дейін
Ортаңғы бөлімі-(J2)
Литологиялық құмдар, құмтастар, саздардың кезектелген түзілімдері болып сипатталады.
Саздары сұр,слюдалы, әлтассыз, көмірленген өсімдік қалдықтарының кірікпелері мол.
Құмтастары сұр, мықты, ұсақ түйіршекті.
Құмдары сұр, борпылдақ, ұсақ-орташа түйіршекті, сулы.
Анықталған ең мол қалыңдығы 345м.
Жоғарғы бөлімі-(J3)
Литологиялық саздармен, құмдармен сипатталады.
Саздар мергелді,сұр-қара жасыл тұщы, өте тығыз, бақалша түйіртпектері бар
құмдары жасыл сұр, сұр түсті, әктассыз, ұсақ орташа түйіршекті.
Жоғарғы юра түзілімінің орташа анықталған қалыңдығы 45м.
Бор жүйесі – (К)
Бор жүйесінің екі бөлімнен тұрады:төменгі және жоғарғы.
Төменгі бөлімі – (К1)
Төменгі түзілімдері өте қалың құмтасты ретінде шөгінген.
Осы қабатта Беоком, апт және альб ярустарының түзілімдері анықталған.
Неоком ярусы – (К1пс)
Литологиялық саздармен,құмтастармен, құмдармен және құмайтастармен сипатталады.
Саздары сұр-жасыл түсті,қызыл кірпіш түсті, ашық ала түсті,өте мықты,аз
Құмдары сұр жасыл, ұсақ түйішекті,слюдалы, саздылы нығыздалған.
Құмтастары жасыл-сұр түсті, ұсақ түйіршекті, полимекті карбонаттарымен дәнекерленген.
Құмтастары жасыл-сұр,түйіршектері әртүрлі бірдей емес.
Неоком ярусының ең мол анықталған қалыңдығы 127м (№7 ұңғыдан)
Апт ярусы –(К1а)
Литологиялық құм-құмтасты, құмайттасты қабатшалары бар бір келкілі саз қабаты
Апт ярусының астында барлық жерде дерлік жайылымда, қалыңдығы және
Саздары қара сұр, тым тығыз, қолға ұстағанда майлы, нашар
Құмайттастары мықты, қара-бурыл, біркелкі.
Құмтастары жасыл-сұр, ұсақ түйіршекті, құмайттасты саздылы-карбонаты дәнекерленген.
Апт ярусының ең мол анықталған түзілімдерінің қалыңдығы 105м (№7
Альб ярусы-(К1 аl)
Жобалану жұмыс алаңында альб жасты түзілімдер барлық жерлерде таралымды
Олар литологиялық саздармен, құмтастармен және құмдармен сипатталады.
Саздары қара-сұр, тығыз құмтасты, слюдалы, әктассыз, сұр, борпылдақ, ұсақ
Құмтастары сұр, мықты, ұсақ түйіршекті, кварцдала шпаты, карбонат, пирит
Құмдары ұсақ түйірлі, нығыздалған, мықты, ашық-сұр түсті.
Альб түзілімінің анықталған ең мол қалыңдығы 430-450м (№7 ұңғыдан).
Жоғарғы бор-(К2)
Жоғарғы бор қимасы сеноман, туран ярустарының түзілімдерімен сипатталады.
Сеноман ярусы- (К2 s)
Сеноман түзілімдері альб шөгінділерінен көп айырмашылығы жоқ. Олар құмдармен,
Саздары сұр, қара-сұр, тығыз құмтасты, слюдалы, темірленген қабатшалары бар,
Құмдары ашық-сұр, жасыл-сұр түсті, түйіршекті, тығыздалған, мықты, кейбір жерде
Құмтастары сұр түсті, жасыл-сұр, ұсақ түйіршекті, полимиктілі, кейбір жерлері
Сеноман ярусының анықталған ең мол түзілімдерінің қалыңдығы 70м.
Турон ярусы-(К2 1)
Турон түзілімдері аз бұрышты үйлесімсіздікпен сеноман түзілімдерінің үстінде орналасқан.
Литологиялық саздармен, мергелдермен, борлармен, құмдармен және құмтастармен сипатталған.
Мергелдері жасыл-сұр, тығыз, кейбір жерлері құмтасты, нашар темірленген кристаллды
Саздары ашық-жасыл сұр түсті, тығыз, мергел түрлі, слюдалы.
Борлара ашық-сұр, ақ, борпылдақ.
Құмдары ашық-сұр түсті, ұсақ түйіршекті, нығздалғын.
Құмтастары сұр, саздылы, әктассыз, ұсақ қабатшалы, сұр сазды.
Турон ярусының жалпы қалыңдығы 200м.
Төрттік жүйесі (Q)
Жобалау жұмыс аумағында өте кең орта төрттік және осы
Төрттік қимасы қиыршықтар мен құмдақтар, құмдалар құмайттастар болып сипатталынады.
Төрттік түзілімдерінің қалыңдықтары алғашқы метрлерден 25м-ге дейін өзгерісті.
1.4 Тектоника
Қарастырылып отырған аудан Каспий маңы ойпаңының оңтүстігінде орналасқан. Каспий
Каспий маңы ойпаңының тектоникасы туралы, соның ішінде тұз асты
Қазақстан көлемінде Каспий маңы ойпаңының геологиялық өрбуінің ерекшелігіне байланысты
Көтерілімдермен иілімді облыстар көлемінде олардың ұсақ ойыстармен компимелері бар.
Егерде Каспий маңы ойпаңының көлеміндегі юра-палеогендік құрылымдық қабатының тектоникалық
Тектоникалық жағынан жобалау алаңы Матин құрылымы Ушоба, Жартөбе, Жолдыбай
Оңтүстік батыс бөлігінде құрылым тұзды мойнағымен Жолдыбай күмбезімен байланысады,
Матин көтерілімі батыс бөлігінде пермотриас мульдасына күрт батады, бұл
Матин көтерілімінің шығыс бөлігінде жартөбе күмбезінде тұзды сілемі байланыстырады,
Матин күмбезінің тұзды денесі солтүстік батысқа қарай созылып жатыр,
Тұз бетінің ең жоғарғы көтерілген обсолюттік деңгейі-105Ом құрайды, солтүстік–батыс
Жоғарыда көрсетілгендеу, 4185 партия жұмыстарында тұздың қасиетін тиянақты зерттеуден
Матин күмбезінен оңтүстікке созылған тұз сілемінің шығыс беткейіне жататын
Қабақ асты беті сумеридианды созылымының жартылау дөңесін құрайды. Шығыс
Осы аймақта тұзды қабаттының бар екендігі сейсмобарлау нәтижелерінен алынды.
Шоғыр қабағының сыртқы жиегі белгілі бір деңгейде тұзды сілемімен
Келтірілген ең төменгі изогипсті контурлер деңгейі бойынша құрылым 2,3*6км,
Тұтқыштың көмір сутек флюидтерімен толу деңгейін себеппен 2/3 мұнай
1.5 Мұнай-газдылы алабтар (Арнайы бөлім)
Шығыс Европадағы алабтар
1 Орыс платформалық докембрий алдындағы қатпарлы, тіректі шығысындағы және
2 Днепр-Донецкті ішкі тақшалардағы ойпаттарын біріктіріп жатқан мұнайлы-газды
3 Орыс платформасының оңтүстік облыстарындағы герцин жасты қатпарлы
4 Каспий маңындағы ойпаттық палеозой мезозой біршама палеоген-неогендік
5 Оралтау алдындағы ойыстағы мұнай-газ облыстарындағы палеозойлық мұнай-газ жинақтары.
6 Кавказтау алдындағы ойпаттардағы мұнай-газ облыстарының палеоген-неоген және мезозойлық
7 Сыртқы Кавказдағы оңтүстік-шығысқа төмендеген Кавказ тауының тау
8 Карпаттау алдындағы тау алдынғы ойпаттардағы мұнай-газ облыстарының палеоген-неоген
Батыс Европадағы алабтар
1 Солтүстік Германия және Голландиядағы ойпаттардағы мұнайлы-газды облыстарын басқосып
2 Париж, Аквития және басқа Батыс Европадағы эпигерциндік тақшаларын
3 Пиреней алдындағы, Альп алдындағы, Карпат алдындағы ойпаттарды
4 Альп тауындағы қатпарлы белдеміндегі ішкі геосинклинальды (тау ортасындағы)
Солтүстік Америкадағы алабтар
1 Кембрий алдындағы қатпарлы тіректі тақшалы облыстардағы палеозойлық мұнай-газ
2 Кембрий алдындағы қатпарлы тіректі тақшалы
3 Герциндік қатпарлы тіректі тақшалы облыстардағы мезозой және
4 Жасы белгісіз қатпарлы тіректі тақшалы облыстардағы
5 Аппалач маңындағы тау алдындағы ойпаттарды қосып жатқан облыстардағы
6 Шыңды таулардағы тау ортасындағы ойпаттарды біріктіріп жатқан
7 Калифорниядағы тау орталығындағы ойпаттардың мұнай-газ облыстарындағы палеоген-неоген және
Оңтүстік Америкадағы алабтар
1 Кембрий алдындағы қатпарлы тіректі тақшалар облыстарындағы мұнай-газ жинақтары
2 Анды алдындағы және Оринак тау алдындағы ойпаттардың
3 Анд қатпарлы құрылыстар жүйесінің ішкі геосинклинальды (тау
Африкадағы алабтар
1 Атлас қатпарлы құрылыстар жүйесінің ішкі геосинклинальды ойпаттардың палеоген-неоген
2 Солтүстік Африкадағы ішкі тақшалы ойпаттардың мұнай-газдылы облыстарының
Жақын Шығыс елдерінің көлеміндегі алабтар
1 Месопатамиялық тау алдындағы ойпаттардағы мұнай-газ облыстарының палеоген-неоген және
2 Аравий ойпатының төмендеген шет жағындағы (шеткі ойпаттар) мұнай-газдылы
Оңтүстік Шығыс Азиядағы алабтар
1 Гималай алдындағы тау алдындағы ойпаттардың мұнай-газдылы облыстарының палеоген-неоген
2 Бирма, Индонезиядағы неоген-палеоген және мезозой қатпарлығындағы ішкі геосинклинальды
3 Тынық мұхиттың палеоген-неоген жасты қатпарлығындағы тау ортасындағы мұнай-газдылы
Орта Азиядағы алабтар
1 Эпипалеозойлық тақша көлеміндегі мезозойлық мұнай-газдылы аймақ (Туран
2 Тау ортасындағы ойпаттардың мезозойлық және палеоген-неогендік мұнай-газдылы
3 Батыс-Түркімен ойпатындағы мұнай-газдылы облыстарының палеоген-неоген және мезозой жасты
Шығыс Сібірдегі алабтар
1 Иркутск Амфитеатрасының және Алдан мен Анабар қалқандарының
2 Вилюий ойпатының мұнай-газдылы облыстарын қосып жатқан мезозойлық және
3 Верхоян маңындағы және Хатангті ойпаттарының мезозойлық және палеозойлық
Батыс Сібір ойпатындағы-мезозойлық және палеозойлық және кейбір жерлерде мұнай-газдылы
Мұнай-газдылы белдемдері тек қана қатпарлы облыстарда болады. Бір қатпарлы
Жер шарының батыс бөлігінде мұнай-газдылы белдемдері Аппалач герциндік қатпарлы
Жер шарының шығыс бөлігінде Евразиядағы неоген-палеоген қатпарлы Альп-Гималай жүйелерінде,
1.6 Мұнай-газ белгілері мен олардың барлығы және кен орындардың
Жобаланған іздеу жұмыстар Оңтүстік Матин алаңының мұнай-газ жиналған тұз
Альб шөгінділерінде мұнай бар екендігі көршілес Оңтүстік Жолдыбек алаңында
Кейінен іздеу барлау жұмыстарынан алынған нәтижелерде Жолдыбай күмбезінің солтүстік
Солтүстік Жолдыбай кен орнында кепрок бетінде жатқан триас горизонтында
І-юра қабаты номер 1,7,10,11 ұңғымаларымен сыналды. Мұнай дебиті 1,4м3/тәу
ІІ-юра мұнай газдылығы қабаты 7-ші номері ұңғысында 825-833м аралығында
ІІІ-ортаңғы юра қабатының бірінші ұңғысын 847-856м аралығында сынауда қабат
Кен орнының мұнай-газ шоғырлары қабаттық дөңесінің су қысымы серпімді
Оңтүстік Матин өнімді шоғырының құрылымының қабақ асты тұтқыш тәрізді
645-650м аралық (ортаңғы юра) 3мм штуиерде мұнай дебиті 13,9т/тәу
628-633м аралығын сынаудан өткізгенде 3мм режимде тәуліктік дебит 5,9
Осы ұңғыда төменгі бор шөгіндісінде 2 қабат ашылып сыналды,
Келесі газ қабаты неоком және АПТ шөгінділер шекарасында орналасқан
Келтірілген мұнай және газды қабаттары номер 1-ші ұңғыдан 1,5км
Оңтүстік Матин құрылымының тұмқышы жоғарыда қабақ тәрізді қалың галогенді
Осы тұрғыдан Оңтүстік Матин құрылымында өндірістік көмірсутек шоғырларын ашу
1.7 Гидрогеологиялық сипаттама.
Жобалау ауданы Каспий маңы артезианды бассейннің оңтүстік шығыс бөлігіне
Каспий маңы ойпатында су арынды жүйесі бар бірнеше мұнай
Жоғарғы перм-триас кешені.
Жоғарғы перм-триас су арынды кешені литологиялық терригенді түзілімдерден құралған,
Олар беткейдің сулары орташа өзгерісті хлор кальций тұрлі тұздықсулар
Өзгеру және сульфаттану коэффициенттері 0.75-0.95 тең. Қаталдығы – 900м2
Сулардың тығыздығы мен минералдануы тереңдеген сайын жоғарлайды.
Орысқазған алаңының триас беткей 494-502м тереңдікте сыналанған, суларының меншікті
Триас жыныстарының тереңде орналасқан және жоғарғы дәрежелі минералданған сулары
Юра жасты мұнайгаз су арынды кешен.
Бұл кешен үш ірі стратиграфиялық бөлшектерден тұратын (жоғарғы, орта,
Төменгі орта юра түзілімдері литологиялық терригенді құрылымдардан тұрады.
Каспий маңы ойпатының көпшілік аумағында жоғарғы юра жасты саздылы
Юра түзілімдері барлық жерлерде таралымды, өте жиі кейбір көмпимелердің
Су сіңіргіш жыныстары ретінде әр түйіріпекті құмдар, құмтастар мен
Жобалау алаңына жақын орналасқан Орысқазған кен орынын гидродинамикалық жағынан
Юра түзілімдерінің деңгейі жер бетінен 58-112 м тереңдікте анықталған.
Су молшылығы жоғары, өнімі 3.6-260 м3 /тәулік аралығында өзгерісте.
Төменгі бор жасты мұнай газ арынды кешен.
Литологиялық келесі стратиграфиялық деңгейлердің терригенді түзілімдерінен құралған: неокомның, аптық,
Су сіңгіш жыныстары әр түйіртпекті құмдар мен құмтастар. Олар
Осы кешеннің жер астындағы сулары тек қана аймақты емес
Осы кешеннің су молшылығы кең, аралықты өзгерісті және коллектор
Төменгі бор түзілімдерінің қабаттық суларының минералдануы Каспий маңы ойпатының
Неоком және апт беткейлерінің сулары.
Орысқазған құрылымының батыс қанатының көлеміндегі №1 және №3 ұңғыларды
Сулар өзгеріске ұшырамаған, өзгеру коэффициенті 0.99-1.2 аралықта.
Кальцийдің магнийге қарым-қатынастылығы 0.6-4.6 және хлордың бром қатынастылығы 24-2600.
Альб – сеномандық сулы беткей.
Бұл беткей мол таралымды және суы мол.
Су сіңгіш жыныстары ұсақ және орташа түйіртпекті құмдар мен
Ұңғылардағы олардың статикалық деңгейлері ұңғы сағасынан 10-30м тереңдікте орналасқан.
Альб-сеноман сулары ауыл-шаруашылықта пайдаланатын басымды қорлары болып есептеледі.
Жоғарғы бор түзілімдерінің сулары.
Олар жарықшақты массивті мергельдерде және кейбір жерлерде жер бетіне
Бұл сулы беткейлер көп таралымды болмайды және олар ауыл
Төрттік түзілімдердің сулы беткейлері.
Олардың басымды қорлары жауын-шашындар болады.Қар еру және көктемдегі нөсер
Жобалау алаңының солтүстігінде және солтүстік шығысында 15 км қашықтықта
Бұл мезгілде өзеннің суы тұщы, жазға қарай өзен кебе
Жобалау алаңында тұщы және тұздылығы нашар құдықтар бар. Олардың
1.8 Мұнай және газ қорын есептеу
Оңтүстік Матин құрылымының геологиялық құрылысының ерекшелігіне қарай,оның тұз қабағының
Осы құрылымда өнімді кеніші тұз қабығының астындағы түтқышта орнасу
Мұнайдың қорларын алдын-ала бағалау үшін қажет мөлшерлерін Доссор кенорнын
Мұнай қоры көлемдік әдісімен есептеледі:
Qөн=F(h(m(KM(((Q((
Qөн- өндірілетін қоры, т
F- мұнайгаздылы алаңы
h- мұнай қаннықан қабаттың орташа қалыңдығы, м
m- коллектордың кеуектілік коэффициенті
KM-коллектордың мұнай қанығу коэффициенті
(- стандарттық жағдайдағы мұнай тығыздығы кг/м3
Q- мұнай көлемін қайта есептеу коэффициенті
(- қабаттың мұнай беру коэффициенті
Оңтүстік Матин алаңындағы тұз қабығының астында орналасқан перм-триас түзілімдер
F= 5600мың м2, h=12м
М=0,16
Км=0,75
(м=780кг/м3
Q=0,8
(=0,3
Геологиялық қоры
Qгео=5600(12(0,16(0,75(780(0,8=5,03млн.т
Өндірілетін қоры
Qөнд=Qгео((=5,03(0,3=1,51млн.т
Осы алаңда орта юра және төменгі бор түзілімдері өндірістік
1.9 Жобалау, іздестіру жұмыстарының әдістері мен көлемі
Оңтүстік Матин құрылымында іздеу жұмыстарын жобалауға біріншіден «Эмбанефтьгеофиикаң бірлестігінің
Екінші жағынан осы алаң тұз үстіндегі мұнайгаздылы кешені бойынша
1.9.1 Іздеу жұмыстарының мақсаты мен міндеті
Құрылымдық түтқыштың бейнесі мен түріне сәйкес және Каспий маңы
Мұнайгаздылы қабатты толық анықтау үшін бірінші тәуелсіз ұңғы дөмбеккүмбездің
Тұтқыштың көлемдік мөлшері аз болғандықтан және тектоникалық бұзылыстармен әсерленбегендігінен
Өнімді тұз қабағы астында орналасқан беткейлерді іздеу тәжірибелі бойынша
1.9.2 Іздестіру ұңғыларын орналастыру жұйесі
Оңтүстік Матин құрылымында жобалау тереңдігі 4500м тең 3 терең
Бірақта тұз қабағы астындағы теригенді пнрм-триас түзілімдерінің мәліметтері
Барлық іздеу ұңғылары тұз қабағының астындағы пермтриас түзілімдерінің 400-600м
Сондықтан №1 ұңғы бұрғыланғаннан кеиін басқа ұңғылардың жобалау тереңдіктері
№1 ұңғы-тәуелсіз, тұз қабағының астындағы пермотриас түзілімдеріндегі мұнай (газ)
№2 және №3 ұңғылар тәуелді №1 ұңғы мұнайгаз табылған
2 ТЕХНИКАЛЫҚ БӨЛІМ
2.1 Ұңғы бұрғылаудың геологиялық жағдайлары
Оңтүстік Матин алаңында ұңғыларды бұрғылау кезінде мезозойдың құмтасты-саздылы түзілімдері,
Күңгір ярусының галогенді түзілімдері және мезозой жасты құмтасты-саздылы түзілімдері
Күңгір ярусының құмтасты-саздылы жаралымдардың қабатшалары және төменгі триас құмтасты-саздылы
Төменгі пермнің құмтастарымен ангидриттерінің қабаттары қатты түрге жатады. Ұңғылармен
Жоғарыда көрсетілгендей жобаланған ұңғыларды бұрғылау кезінде біртекті емес қабаттардан
Қиманың жоғарғы бөлігінде, төменгі бор және юраның құмтасты-саздылы түзілімдерінде
Төменгі перм, жоғарғы таскөмір түзілімдерінде 4930 метр тереңдіктен мұнай
2.2 Жуу сұйықтығының сипаттамасы
Алдыңғы тарауда ұңғыда болуы мүмкін қиындықтар туралы айтылған.
Содан қорыта келе 2.1-кестесінде ұңғы бұрғылайтын жуу сұйықтарының шамалары
2.1-кесте. Ұңғы бұрғылайтын жуу сұйықтарының шамалары
Аралық,м Жуу сұйықтықтарының түрлері Жуу сұйықтықтарының шамалары Химреагенттердің
аты
Тығыз
дық
г/см3 Тұтқыр
лық вяв СНС
мгс/см2 Су беруі
см3/30мин рН
0-1200 Сазды-лы ертінді 1.15-1.18 60-80 40/80 12-15 7-8 КССБ-2
КМЦ – 0.5%
Мұнай – 10%
Т-80 – 3%
1200-4930 Сазды-лы ертінді 1.32-1.36
тұз болған жағдайда
1.58-1.62 60-70 40/60 10-12 8 Крахмал – 5%
КМЦ – 0.5 %
Каустик – 0.5%
Т-80 – 5%
Магний және калий тұздары 260 г/л
4930-5800 Сазды-лы ертінді 1.20-1.22 50-80 50/60 8-10 8 Су
КМЦ – 1-2 %
КССБ-2 – 2 %
Т-80 – 3 %
2.3 Ұңғы құрылымын негіздеу
Барлық жобалық іздеу ұңғылары төменгі бордан бастап төменгі триасқа
Жыныстардың гидрожарылыс қысымы мен қабат қысымының өзгеру
Өндірістік мәліметтердің жоқ болуына байланысты гидрожарылысты анықтау үшін
Ргж = 0,0083Н + 0,66Рқ , мұндағы
Н – гидрожарылыс қысымын анықтау тереңдігі, м.
Рқ – осы тереңдіктегі қабат қысымы, МПа.
Келесі ұңғы құрылымын таңдаймыз:
1 Кондукторға бұрғылаған кезде ұңғы сағасын сазды ерітінділермен шайып
2 Жоғары альбтың су қанықты беткейін жабу және де
3 Күңгір ярусының галогенді жыныстарын толық ашу мақсатында диаметрі
4 Өнімді қабатты ашу мақсатында диаметрі 140мм. эксплуатациалық
2.2-кестесінде ұңғының типтік конструкция туралы келтірілген.
2.2-кесте. Ұңғының типтік құрылымдары
№ Тізбектің аты Тізбек
Диа-метрі,мм Болаттың
маркасы Түсіру
Терең-дігі,м Цемент ерітіндісінің тізбек сыртындағы көтерілу биіктігі,м Ескерту
1 Бағыттауыш 426 Д 50 сағаға дейін -
2 Кондуктор 299 М-80 1250 сағаға дейін -
3 Тех.тізбек 219 С-75
С-95
М-110 1000
3400
1370 сағаға дейін -
4 Экспл.тізбек 140 С-75 4500 сағаға дейін -
2.3.1 Ұңғы құрылымын жобалау
Ұңғының құрылымы берілген алаңда бұрғыланып болған бірнеше ұңғылардың нақтылы
Ұңғы құрылымын жобалау барысында мынадай мәселелер шешіледі:
- ұңғыға түсірілетін шегендеу тізбектерінің саны;
- шегендеу тізбектерінің түсірілу тереңдіктері;
- шегендеу тізбектері және оларды түсіретін, ұңғыларды бұрғылауда
- шегендеу тізбектері сыртындағы цемент ерітінділерінің көтерілу биіктіктері.
Шегендеу тізбектерінің ұңғыға түсіру тереңдіктерін және олардың санын, өнімді
2.3-кесте. Бұрғылау аралықтары
Бұрғылану аралықтары, м Ка, МПа Кж, МПа Т, С0
ден дейін
0 50 0.5 0.330
50 300 2.5 3.31
300 4500 48 55,2
Ка= 0.5*106Рқ/ (g * ρс*Z)
Кж = Рж/ (ρс* g * Z)
Рж=(0,75 0,95)* Ргж
мұнда Ргж- гидрожарылу қысымы, МПа
Ргж =0,0083* Z+0,66* Рқ
мұнда Рқ- берілегн тереңдіктегі қабат қысымы, МПа
ρ0 = ρжс/ ρс ρ0
Кр- резервтік коэффициент. Кр =1,04 1,1 Z
1 – 5 формулаларын қолданып, Ка, Кп ρ0 коэффициенттерінің
Z1 =50 м;
Ка = Рқ/ (g * ρс*Z);
Ка =0.5*106/1000*10*50 = 0.8
Кж = Рж/ (ρс* g * Z);
Ргж =0,0083* Z+0,66* Рқ;
Ргж =0,0083*50+0,66*0.5 =0.415 МПа;
Рж =0,8*64,29 =61,08 МПа;
Кж = 0.8*0.415 = 0.330 МПа
ρ0 = Ка * Кр = 0.8*(1,1 1,15)
Z2 =300 м;
Ка = 2.5*106/1000*10*300 = 0.83
Ргж =0,0083*300+0,66*2.5 = 4.14 МПа;
Рж =0,8*4.14 = 3.31 МПа;
Кж = 3.31*106/1000*10*300 = 1.1
ρ0 = Ка * Кр =1,21 1,27;
Z3 = 5800 м
Ка = 62.5*106/1000*10*4500 = 1.07
Ргж= 0.0083*5800 + 0.66*62.5 = 91 МПа
Рж = 0.8*91 = 72.8 МПа
Кж= 72.8*106/1000*10*4500 = 1.226
(0 = 1.37 1.45
Берілген тереңдіктер бойынша анықталған Ка, Кж және ρ0
2.4-кесте. Ка, Кж және ρ0 мәндерінің тереңдіктер бойынша
Тереңдік, м Ка Кж ρ0
0-50 0.8 0.66 0.88 0.92
50-300 0.83 1.1 1.21 1,27
300-4500 1.08 1.226 1.37 1.45
Тереңдік Z бойынша Ка, Кж және ρ0 мәндерінің өзгерісін
2.1-сурет. Z, Ка, Кж және (0 мәндері бойынша тұрғызылған
2.3.1.1 Шегендеу тізбектері мен қашаулардың диаметрлерін анықтау
Пайдалану тізбектерінің диаметрлері іздеу ұңғылары үшін барлық геологиялық-геофизикалық зерттеу
Ұңғылар диаметрі, оған түсірілетін шегендеу тізбектерінің әң үлкен диаметрінен
Есепті төменнен жоғарыға қарай жүргіземіз.
632-80 МЕСТ бойынша Дм = 160 мм; ∆к=10
Дұ = Дм+2*∆;
Дұ = 160+2*13 =186 мм; 20692-75 МЕСТ бойынша
dв = Дұ+2*∆ =200 мм;
Дқ = dв+2* δ =218 мм;
шегендеу тізбегінің диаметрін 632-80 МЕСТ бойынша 269,9 мм деп
Дм =250,9 мм; ∆ =25; Дұ = 250,9+2*25 =310,9
dв =311,1+2*5 =321,1 мм; Дқ =321,1+2*8,5 =338,5 мм;
шегендеу тізбегінің диаметрін 632-80 МЕСТ бойынша 393,7 мм деп
Дм = 369,8 мм; ∆ = 30; Дұ =
dв =444,5+2*5 =454,5 мм; Дқ =454,5+2*10 =474,5 мм;
шегендеу тізбегінің диаметрін 632-80 МЕСТ бойынша 490 мм деп
Есептегеніміз бойынша 2.2-суретін саламыз.
Сурет-2.2. Ұңғы құрылымы
2.3.2 Пайдалану құбыр тізбегін беріктікке есептеу
Пайдалану тізбегінің оған әсер ететін ең жоғарғы ішкі және
Пайдалану тізбегін беріктікке есептеу үшін алдымен есептеу сұлбасын таңдап
Сағадан түпке дейінгі арақашықтық
L=5800 м;
Тізбектегі сұйықтықпен саға арасындағы қашықтық Н=1930 м;
Бұрғылау ерітіндісінің тығыздығы
ρе =1200 кг/м3;
басу сұйықтығының тығыздығы
ρбс =1000 кг/м3;
Мұнайдың тығыздығы ρм
ρм =850 кг/м3;
Цемент ерітіндісінің тығыздығы
ρц =1750 кг/м3;
Сыртқы артық қысымды есептейік;
1 Z = 0; Рса = 0;
2 Z = 300 м; Рса = g*ρе*Н*(1-к);
Рса = 10*1200*300*10-6*0,75 =27 МПа;
3 Z = 5800 м; Рса = g*[ρце*L-ρс(L-H](1-к)10-6;
Рса = 10*[1750*5800-850*(5800-300)]*(1-0,75)*10-6 = 141 МПа;
Ішкі артық қысымды есептейік;
1 Z = 0; Ріа = 1,1*Рс =
Ріа = 1,1*(62.5-10*850*5800)* 10-6 = 54 МПа;
2 Z = 5800 м; Ріа = [1,1*Pс-g*(ρце-ρбс)*L]*(1-к);
Ріа = [54-10*(1750-1000)*5800]*(1-0,25) = -13,94 МПа;
2.3-суретте есептегеніміз бойынша сыртқы және ішкі қысымдардың эпюралары тұрғызылған
Сурет-2.3. Қысымдардың эпюралары
Шегендеу құбыры үшін кестеден (МЕСТ 632-80) қабырғасының қалыңдығы сәйкес
С(5250м) нүктесі; Рса = N1* Рса ;
Ркр =1,15*55,0 =63,25 МПа;
Бізге керек құбырдың түрін естеден аламыз: Д = 146мм,
Кестеде келесі құбырдың қалыңдығы δ = 9,5 мм, Ркр
Ркр/ N1 = 50,7/1,15 = 44,09 МПа.
Бұл қысымға эпюр бойынша 4250 м тереңдік сәйкес келеді.
Кестеде келесі түрдегі құбырдың қабырғасының қалыңдығы δ = 8,5
Бұл қысымға эпюр бойынша 3550 м тереңдік сәйкес келеді.
Кестеде келесі түрдегі құбырдың қабырғасының қалыңдығы δ = 7,7
Бұл қысымға эпюр бойынша 3000 м тереңдік сәйкес келеді.
Кестеде келесі түрдегі құбырдың қабырғасының қалыңдығы δ = 7,0
Бұл қысымға эпюр бойынша 2400 м тереңдік сәйкес келеді.
В(1800м) нүктесі; Рса = N1* Рса ;
Кестеде келесі түрдегі құбырдың қабырғасының қалыңдығы δ = 6,5
F(1550м) нүктесі; Рі = N1* Ріа ;
Д(0м) нүктесі; Рі = N1* Ріа ;
Таңдап алынған құбырлардың салмағын тексерейік. Бұл үшін 5800-1800 м
Әртүрлі түрдегі құбырлардың салмағын МЕСТ 632-80 «1 метр тізбектің
Ғ(1550м). М(5800-1550м) = (5800-4250)*0,36+(4250-3550)*0,323+(3550-3000)*0,292+(3000-2400)*0,267+(2400-1800)*0,245+ (1800-1550)*0,226 =1110,4 кН. Рк =
Д(0м) М(5800-0м) = 1000*0,36+700*0,323+550*0,292+600*0,267 +600*0,245+250*0,321+1550*0,243 =1510,8 кН;
Рк = 1737,42 кН;
Біздің жағдайда Е тобындағы қабырғасының қалыңдығы δ = 10,7
М(5250-0м) аралығындағы эксплуатациялық тізбектің құбыр салмағын өлшейік. М(5800-0) =
Алынған мәліметтерді 2.5-кестеге енгіземіз.
2.5-кесте. Эксплуатациялық шегендеу тізбегінің құрылымы
Бөліктің № Беріктілік тобы Қабырғаларының қалыңдығы, мм Орнату аралығы,
басталуы соңы
1 Е 10,7 5250 4250 1000 360
2 Е 9,5 4250 3550 700 226,1
2.5-кестенің жалғасы.
Бөліктің № Беріктілік тобы Қабырғаларының қалыңдығы, мм Орнату аралығы,
басталуы соңы
3 Е 8,5 3550 3000 550 160,6
4 Е 7,7 3000 2400 600 160,2
5 Е 7,0 2400 1800 600 147,0
6 К 9,5 1800 1550 250 85,25
7 Е 10,7 1550 0 1550 558,0
2.3.3 Пайдалану құбыр тізбегін цементтеуге есептеу
Тізбектті цементтеу кезінде ұңғы сағасына орналасатын жабдықтар таңдап алынады,
Сурет – 2.4. Цементтеу үлгісі
d1 – ұңғының диаметрі, м;
d2 , d3- шегендеу тізбегінің ішкі және сыртқы диаметрі,
d4- арлық тізбектің ішкі диаметрі, м;
d3 =146 мм =0,146 м; d4 =2005,5мм
d1 =к1*Дқ =1,05*190,5 =200,03мм =0,2м;
d2 = d3-2* δорт =127,03мм =0,127м;
Н1 =4250 м; Н2 =1000 м;
Цементтеуді есептейміз.
1) Цемент ерітінділерінің көлемін анықтаймыз (Vце).
Vце =(π/4)*[(d42 – d32)*H1+(d12-d32)H3+d22*H4];
Vце = 0,785*[(0,20052-0,1462)*4250+(0,22-0,1462)*1000+0,1272*20 =77,92 м3;
2) Цемент ұнтағының орташа тығыздығын анықтаймыз.
ρц = 1850/(1-0,5*(1850/1000)-1) =3217 кг/м3;
m = (ρц- ρце) / ρц*( (ρце/ ρс)-1);
3) 1 м3 ерітіндіге кететін цемент ұнтағының санын
qц = (ρц*( ρце- ρс))/( ρц – ρс);
4) Цемент ұнтағының жалпы санын анықтаймыз.
Gц =к2* qц* Vце = 1,05*1236,36*77,92 =101154,4 кг.
5) 1 м3 ерітіндіге кететін су көлемін
Vс= (1236*36*0,49)/1000=0,61 м3/м3;
6) Судың жалпы көлемін есептейміз.
Vжс= к3*Vце*Vс=52,28 м3 .
7) Цемент ерітіндісін басып айдайтын ерітіндінің көлемін анықтаймыз.
Vба=0,785* d22*Н1+Н2+Н3; Vба=0,785*0,016*5270=66,19 м3 .
8) Цемент араластыратын машинаның санын анықтаймыз.
Nц=(Gц/ Gа)+1 ; Nц= (101154,1/20000)+1
9) цементтеуге қажетті агрегаттар санын анықтаймыз.
n = 2* Nц+2 = 14
10) Ұңғыны цементтеу уақытын анықтаймыз.
Тц = tа+tб+tо+tқ;
мұнда tа – айдау уақыты;
tб – басу уақыты;
tо – орталандырылған ыдыстың толу уақыты ;
tқ – қосымша жұмыстар уақыты
tа = Vце /Gц=77,92/0,072=1082 сек=18 мин 4 сек.
tб = Vба/Qжс, мұнда- Qжс 0,785*к5*( d1- d3)*( d12-
tа = 66,19/0,014 =4727с =79 мин.
Тц =18,4+79+15+30 =2сағ 37мин 4сек
Алынған мәліметтерді 2.6- кестеге енгіземіз.
Кесте-2.6. Шегендеу тізбегін цементтеу.
Цементтің түрлері Цементтің
мөлшері,кг
ПГЦ 101154,1 52,28 14 6
2.4 Ұңғы сағасын жабдықтау
2.7-кестесінде сағаға орнатылатын кері ығыстыру жабдықтарының түрлері келтірілген.
Кесте-2.7 сағаға орнатылатын кері ығыстыру жабдықтарының түрлері.
Кері ығыстыру
жабдығының түрі (маркасы) Қысым, МПа Күтілетін саға қысымы, МПа
ОП 280*350 350 31.1 1 140-299 кондуктор
Кері ығыстыру
жабдығының түрі(маркасы) Қысым, МПа Күтілетін саға қысымы,МПа Превентерлер саны,
ХДУ-9*700 700 38.9 1
ПУГ – 1 127-219.1
тех.тізбек
2.5 Геологиялық, геофизикалық зерттеулер жинағы
2.5.1 Шламды және үлгітасты алу
Стратиграфиясын, литологиясын, фациясын және төменгі перм түзілімдерінің мұнайгаздылығын анықтау
Көршілес Құрсай, Қаратөбе және т.б. алаңдарда құрылымдық іздеу ұңғыларыменмезозой
Мұнай және газ белгілері бар түзілімдері ашөан кезде, мұнайгаз
2.8-кестеде әр ұңғыдағы үлгітас алудың жобалық аралықтары келтірілген.
2.8-кесте. Әр ұңғыдағы үлгітас алудың жобалық аралықтары
Үлгітас алу аралығы, м Үлгітаспен өту, м Түзілімдердің жасы
4250-5800
25 метр сайын 8 метрден үлгітассыз өту 264 төменгі
сакмар + артин
ярустары
2.5.2 Геофизикалық, геохимиялық зерттеулер
2.9-кестеде геофизикалық зерттеудің кешені келтірілген.
2.5.3 Өнімді, қабаттарды сынау және байқау
Төменгі пермнің терригенді түзілімдерінде мұнай және газға өнімді
Төменгі пермнің өнімді қабатын ашқаннан кейін, флюидтердің
Екінші әдіс «төменнен жоғары қарайң әдісімен эксплуатациялық тізбекті түсіргеннен
Эксплуатациялық тізбекті теспес бұрын қысым астында престеу және деңгейін
Мұнай ағысын алған кезде әртүрлі штуцерде әр объектіні үш
Газ ағысын алған кезде әр тәртіпке ұзақтығы бір тәуліктен
Су ағысын алған кезде әртүрлі динамикалық деңгейдегі немесе штуцердегі
Әр беткей сыналып болғаннан кейін, жоғары жатқан объектіні
Дебитті көбейту, қабаттың қолайлылығын анықтау, ( қабатты гидрожару, ПАВ
2.10 және 2.11 кестелерінде ашық оқпанда қабатты сынау
2.10-кесте ашық оқпанда қабатты сынау жағдайлары
№ Сынау аралығы,
1 4310-4330 артин ярусы 146 19,2 дейін
2 4600-4620 артин ярусы
21,04 дейін
3 5100-5120 сакмар ярусы
23,3 дейін
2.11-кесте. Эксплуатациялық тізбекте объектіні сынау
№ Сынау объектілерінің
Аралы-ғы Литоло
гиясы, геология
ық жасы 1 п.м. ашылат-ын
тесіктер саны Жуу сұйықты-
ғының тығыздығы кг/м3 Ағыс шақыру тәртібі Ағысты күшейту әдісі
тік көпірді қою аралығы
1 5220-5200 құмтас,
сакмар ярусы 10 1200-1220 ерітіндіні сумен ал
мастыру ПАВ әсер ету, қабатты гидрожару 5240-5180
2 5050-5020 құмтас,
сакмар ярусы 10 1200-1220 сұйықтықтың деңгейін түсіру
5070-5000
3 4905-4875 құмтас,
артин ярусы 10 1200-1220 Компрес-
теу
4925-4855
4 4730-4700 құмтас,
артин ярусы 10 1200-1220 3 тәртіпте
4750-4680
5 4520-4500 құмтас,
артин ярусы 10 1200-1220
4540-4450
2.5.4 Лабораториялық зерттеулер
Іздеу ұңғыларына литологиялық, фациялыққұрамын білуге және Каспий маңы ойпатының
Тұзасты түзілімдерінің ашылатын қимасын зерттеу үшін әр ұңғыдан 264
Үлгітастың үлгілері әртүрлі лабораториялық зерттеулерге және талдауларға алынады.
2.12-кестеде бір ұңғы үшін зерттеудің әрбір түріне келетін үлгінің
2.12-кесте. Бір ұңғы үшін зерттеудің әрбір түріне келетін үлгінің
№ Талдаудың, зерттеудің аттары өлшеу бірлігі Сынама, үлгі саны
1 Петрографиялық
а Шлифтерді дайындау және сипаттау, соның ішінде жарықтылығын үлгі
ә Жұмырлық құрамын анықттау - 120
2 Палеонтологиялық
а Жоғарғы палеозойлық остракодтар мен фораминиферлер кешенін зерттеу -
ә Микрофауналардың қалдықтарды анықтау - 40
б Жоғарғы палеозойлық түзілімдердің шаң-тозаңдық кешенін зерттеу - 30
3 Физикалық қасиеттерін анықтау
а Кеуектілік - 160
б Су қанықтылық - 50
в Карбонаттылық - 100
г Геохимиялық зерттеу - 200
4 Химиялық
а Мұнайдың фракциялық құрамының анализі сынама 5
ә Газдің анализі - 5
б Қабат суының анализі - 5
в БПИГИИ бағдарламасы бойынша мұнайдың жалпы зерттелуі - 5
3. ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ
3.1 Өндірістің ұйымдастырылуы
Ұңғыларды сынау Матин мұнай газ іздеу экспедициясы келесі құрылымнан
Экспедиция басында жоғары тұрған ұйымнан тағайындалатын басқарма бастық болады
Басқарма көмекшілері болып бас инженері, бас геолог, бас экономист
Бас инженер өндірісте техникалық жетекшілік жасайды. Ол өндірісте алдыңғы
Бас геолог экспедицияның геологиялық бөлімін басқарады. Оның басқаруымен барлық
Бас экономист барлық экономикалық бөлімдердің жұмыстарын басқара жәнетексере отырып
Жалпы сұрақтармен айналысатын басқарма көмекшісі өндірісті тікелей материалдармен, техникамен
Жоспарлау-үнемдеу бөлімі күнделікті және алдағы жоспарларды жасайды, жоспарланған жұмыстардың
Бас есеп-қисап бөлімі өндірістің шаруашылығымен есеп-қисап жасаумен айналысады, бағалы
Геологиялық бөлім геологиялық барлау жұмыстарына құжаттар даярлауды ұйымдастырады, геологиялық
Өндірістік-техникалық бөлім өндіріске жедел жетекшілік жасайды, өндіріс кезеңдерін жетілдіру
Бас механик бөлімі бұрғы қондырғыларын жинау, бөлшектеу жұмыстарында, өндірісте
Техника қауіпсіздігі және еңбекті қорғау бөлімі техника қауіпсіздігі жұмыстарын
Материалды техникалық жабдықтау бөлімі өндірісті керекті барлық заттармен қамтамасыз
3.2 Материалды-техникалық жабдықтау
Экономиканы негізгі өндірістік заттармен қамтамасыздандыру материалды-техникалық жабдыктау жүйесі арқылы
Материалды-техникалық жабдықтау бөлімі экспедицияның материалдық сұранысын анықтайды, өтініштер жасайды,
Оңтүстік Матин бұрғылау бригадасының материалды-техникалық жабдықталуы Атырау қаласына жақын
Энергетика шаруашылығы жұмыс орындарын үзіліссіз энергияның барлық түрлерінің жабдықталуын
Геологиялық барлау жұмыстарының дұрыс жүруіне көліктің әсері өте үлкен.
3.3 Ұңғы құрылысын қажет мерзімде негіздеу
Ұңғы құрылысын жоспарлау мерзімі бұрғылау қондырғысын жинау-құрастыру жұмыстарын, бұрғылауға
3.1-Кесте. Ұңғы құрылысына қажет мерзімді есептеу
№ Жұмыстың атаулары Мерзімі, тәулік Жұмыстар мерзімін негіздеуші құжаттар
1 Жинау-құрастыру
30 Құрастыруға керекті іріленген мерзім
2 Бұрғылауға дайындық жұмыстары 6 Құрамы туралы нұсқау
3 Бұрғылау және бекіту 209 Бұрғылауға ЕНВ, жергілікті норма
4
4.1
4.2 Өнімділікке сынау:
Бұрғылау барысында;
Бұрғылау біткеннен кейін 16
4
12 Аймақты сынау бойынша уақыттар жинағы
5 Жоспарланған жұмыстардың
мерзімінің жалпы ұзақтығы 261
Осымен Оңтүстік Матин алаңында ұңғы құрылысы мерзімінің ұзақтығы 261
3.4 Техникалық-экономикалық көрсеткіштерінің негіздерін есептеу
Техникалық-экономикалық көрсеткіштердің негіздері болып саналатындар:
- бұрғылау жылдамдықтары(циклі, коммерциялы, техникалы, рейсті, механикалы);
- қашаудың орташа өтімділігі;
- ұңғыны бұрғылаудың және бекітудің ұзақтығы;
- бұрғылау бригадасы жұмысшыларының еңбек өнімділігі.
Циклді бұрғылау жылдамдығы мына формула арқылы есептелінеді:
Vц = H. 30/Tц, мұндағы H- жобаланған тереңдік, м
Vц = 4500 м
Vц = 4500 . 30/261 = 517 м/ст.ай
Ұңғының орташа тереңдігі келесі формуламен анықталады:
Нор=Н1+Н2+Н3+...+Нn/n
Н1= 4500 м, Н2= 4500 м, Н3=
Нор= 4500 + 4500 + 4500/3= 4500 м
Тц- ұңғы құрылысы мен циклінің ұзақтығы, тәулік
2) Коммерциялық нормалық бұрғылау жылдамдығы – 1ст.ай бұрғылау метр
V=Н.720/Тн
Мұнда Тн-бұрғылау ұзақтығының нормасы және ұңғыны бекіту, сағат;
720-1станок- айдағы сағаттар саны.
Тн=140 тәулік =3360 сағат
Vк= 4500 . 720/3360= 964 м/ст.ай
3) Техникалық бұрғылау жылдамдығы.
Vт=Н.720/Тпр ; Vт=4500.720/3270=990
Мұнда Тпр- бұрғылауға кеткен техникалық уақыт және ұңғыны қатайтуға,
Тпр=Тн-Тр
Мұнда Тр- жөндеу жұмыстарына кеткен уақыт, сағат.
Тпр=3360-90=3750
Vт=4500.720/3360=990
4) Рейстік бұрғылау жылдамдығы бұрғылау техникасының шығарылу және бұрғылаушы
Vр= Нор(Т1 + Т2 + Т3 + Т4)
Мұнда Т1- таужыныстарының механикалық бұзылуына кеткен шығын ,
Т1 = 365.43 сағат;
Т2 – бұрғылау тізбегін ұзарту уақыты,
Т2 = 29.8 сағат;
Т3- бұрғылау тізбегін көтеріп-түсіруге кеткен уақыт,
Т3 = 23.3 сағат;
Т4- қашауды ауыстыруға кеткен уақыт,
Т4 = 17.65 сағат.
Тор= 436.18 сағат.
Vр = Н/Тор = 4500/436.18 = 10,3 м/сағ.
5) Механикалық бұрғылау жылдамдығы.
Ұңғы құбырындағы тау жыныстарының бұзылу ұзақтығы мынаған тең:
Vм = Hор/ Т1= 4500/365.43 = 12,3 м/сағ.
6) Қашаудың орташа өтімділігі мына формуламен есептеледі:
Д=Нор/Пм
Мұндағы ПМ-1ұңғыға кеткенг қашаудың саны,дана
Пм=19 дана
Д=4500/19=236м/қашау.
7) Бұрғылау және бекіту жұмыстарының ұзақтығы мынаған тең:
Пб= Тн/720; Тн = Пб , 30 тәулік.
Тн = 4,6 , 30 = 140 = 3312
8) Еңбек өнімділігінің шығарылуы мына формуламен есептеледі:
Пт = Нор/Ас, мұндағы Ас- бұрғылау бригадасы жұмысшыларының саны,
Пт = 4500/50 = 90 м/адам
9) Жобаланған жұмыстардың ұзақтығы келесі формуламен анықталады:
Тж= Нжал, 720/Vк, мұндағы Тж- календарлық бұрғылау уақыты, сағат;
бұрғылаудың жалпы алаңы, 13500 м
Тж = 13500 , 720/964 = 10082 = 420
10) Жобалық ұңғының құрылысына кететін шығындар.
Жобаланған жұмыстарға кететін шығындар экология және табиғи ресурстар министрлігінің
- мобилизация
- демобилизация
- ұңғыны бұрғылау
- ұңғыны қатайту
- геофизикалық жұмыстар
- лабораториялық жұмыстар
- топогеодезиялық жұмыстар
- тағы да басқа жұмыстар мен шығындар
- 2% көлемінде болжамдалған шығындар резерві.
Материалдар мен құралдардың шығындары транспорттық дайындау жұмыстары шығынымен есептеледі.
Ақтөбе облысындағы мұнай мен газ ұңғыларының құрылысына кеткен минималды
3.2- кесте
№ Жұмыстармен
шығындар аттары
Жұмыстар-дың
есептік
өлшемдері Сандық есептеу
бірлігі Сметалық құны
1 Мобилизация Теңге 6052632 18157896
2 Демобилизация Теңге 13291020 39873060
3 Ұңғыларды бұрғылау Теңге 151730236 455190708
4 Бұрғылау кезінде 2-ші объектіні сынау Теңге 638235 1914705
5 Ұңғылардың өнімділігін сынау Теңге 54579856 8241558256
6 Бекіту Теңге 26045853 78137559
7 Кәсіптік геофизикалық
зерттеулер (КГЗ) Теңге 2918169 8754507
8 Лабораториялық жұмыстар Теңге 4347743 13043229
9 Топогеодезиялық жұмыстар Теңге 45000 135000
10 Ұңғыны суға түсіру Теңге 5285000 15855000
11 Тағы да басқа
шығындар Теңге 5232603 15697809
12 Резерв Теңге 8308171 24924513
13 Ұңғы құрылысының
құны Теңге 124134382 372403146
14 Ұңғы Теңге 94677
Шм-1 м болжамдық бұрғылауға кететін шығындар, теңге
Шм= 627 доллар = 94677 теңге
Ұңғыма тереңдігі- 4500 м
Шбар= 4500 , 627 = 2821500 доллар = 426046500
11) Іздеу жұмыстарына кететін барлық шығындар келесі формуламен есептеледі:
Шбар= Шбағ, n, мұндағы n- жобаланған ұңғылардың саны, 3
Шбар= 124134382 , 3 = 426046500
12) Ұңғылардан 1 м- ден алынатын қордың көлемі төмендегі
Q = Qал/Нжал, мұндағы Qал- мұнайдың алынатын қоры, т.
Qал= 1510000 т
Q = 1510000/13500 = 111.8 т/м
13) Бір ұңғыдан күтілетін қордың көлемі мына формуламен есептеледі:
Qұңғ= Qал/n
Qұңғ= 1510000/3 = 503333.3 т.
14) Жобаланған алаңдарды іздеу жұмыстарының геологиялық- экономикалық тиімділігі мына
П= См , Qал, мұндағы См- 1 тонна мұнайдың
П= 14592 , 1510000 = 22033920000 тг.
Эт= П/Шбар, мұндағы П- көмірсутектерді сатудан түсетін пайда; Шбар-
Эт= 22033920000/37240296 = 591
Барлау бірлігінің өзіндік құны:
Өқ= Шбар/Qал
Өқ= 37240296/1510000 = 24.6
3.3- кесте. Жобаланған жұмыстардың негізгі техникалық- экономикалық көрсеткіштері.
№ Көрсеткіштер Өлшем бірлігі Саны
1 Жобаланған ұңғылардың саны Дана 3
2 Бұрғылаудың жалпы көлемі Метр 13500
3 Ұңғылардың орташа тереңдігі Метр 4500
4 Бұрғылау жылдамдығы
а) Циклдік М/ст.ай 517
б) Коммерциялық М/ст.ай 964
5 Бұрғылау жұмысының ұзақтығы Жыл 1,2
6 Сметалық толық құны Млн. теңге 43776
7 1 метр ұңғыдан күтілетін мұнай қоры Мың тонна
8 1 ұңғыдан күтілетін мұнай қоры Млн. тонна 503333,3
4. Еңбекті және Қоршаған ортаны қорғау
4.1 Мұнай және газ ұңғыларын бұрғылау кезіндегі еңбекті қорғау
Бұрғылау кезінде болатын сәтсіз оқиғаларды талдау барысында біз көпшілік
Көптеген сәтсіз оқиғалар жұмысты жүргізу барысында қолданылатын саймандар мен
Жарақаттану дәрежесін азайту мақсатында жұмысшылардың мамандығын жоғарылату, олардың ұңғы
Жұмысты дұрыс ұйымдастыру еңбекті көп қажет ететін және ауыр
4.2 Бұрғылау қондырғыларын қолданудағы негізгі қауіпсіздік ережелері
Соңғы жылдары бұрғылау барысында қауіпсіздік жағдайын күшейту жағынан айтарлықтай
Мұнай және газ ұңғыларын бұрғылау кезінде көптеген сәтсіз оқиғалар
Дұрыс монтаждау, қондырғыларды уақытында тексеру және оларды жөндеу келесі
Бұрғылауды бастамастан бұрын бұрғылау шебері келесі құжаттарды пайдалануы керек:
Ұңғыны салу актісін;
Геологиялық-техникалық құжатты;
3) Бұрғылау және күштеу қондырғыларын орналастырудың бекітілетін сұлбасын;
4) Бұрғылау мұнарасы мен бұрғылау және күштеу қондырғыларына, тальдік
5) Бұрғылау сораптарының нығыздалуының жыртылу сызығы туралы актісін;
6) Электр қондырғылары мен қосқыштардың жерлену кедергілерін нормаға сәйкестендіру
Кронблок асты тальдік блоктың көтерілуін шектеушіні сынау актісін ;
8) Мұнараны бекіту және цементтеу актісін ;
9) Мұнараны сынау актісін.
Осы айтылған құжаттармен бұрғылау бригадасының барлық мүшелері танысуы қажет.
Қосу құжаттары бұрғылау басында сақталуы қажет.
Егер де бұрғылау қондырғылары мен құрал-жабдықтар техникалық қауіпсіздік нормаларына
Мұнара негізі. Бұрғылау қондырғысын қолдану кезінде қауіпсіз жұмыс жағдайын
Тіректену блоктарының бір-бірінен салыстырмалы орналасуына аса көңіл аударған жөн.
Тіректі бұрғылау негіздерін қолдануда қауіпсіздік жағдайларын жасау үшін уақытылы
Бұрғылау мұнарасы. Мұнараны қолдану кезіндне оған ұңғыға түсірілетін және
Шегендуші құбырды түсірмес бұрын ;
Тұту жұмыстарының басымен аяғында, себебі бұл жұмыстарға ұсталған құбыр
Жылдамдығы қатты желден кейін :
3.1) Ашық аймақтар үшін 15м/сек 18 балл ;
3.2) Орманды және тоғайлы аймақтарда немесе мұнара ойда орналасса
Мұнараны қозғаудың басымен соңында, ашық мұнайгаз белгілерінде, өртену кезінде
Бұрғылау мұнарасын тексеру кезінде мыналарға көңіл аударған жөн:
1) Оның бөлшектерінің (белдемдері мен диоганалдары және тағы басқа),
2) Мұнараның тот басуы құбырлық мұнаралар үшін 2 мм-ден,
3) Кронблок асты балкаларының және кронблоктың бекітілуіне;
4) Жүру сатылары мен өту алаңдарының жағдайына (оларда бөтен
5) Бұрғылау мұнарасына тіректің бекітілуінен көңіл аудару қажет (гайкалар
6) Бұрғылау мұнарасы есігіндегі роликтердің бекітілуіне;
Мұнараның беріктігін жоғарлату мақсатында сымтемірден жасалған арқанды тарталар қолданылады.
Мұнараны тексеру барысында тартпалардың мұнара белдеміне бекітілуіне аса көңіл
Мұнараның техникалық жағдайын тексеру қорытындысы тексеруді жүргізген жұмысшылар қолы
Жабдықтарды көтеру және түсіру жұмыстарының сәтті жүргізілуіне мұнаранң цементтелуі
Мұнараны орталықтандыру кезінде сәтсіз оқиғаларды болдырмау үшін бұл жұмысқа
Кронблокты жөндеу мен тексеру қауіпсіздік пен еркіндікті қамтамасыз ету
Өндіріс барысында кронблок алаңынан күтпеген жерден сонда қалған заттар
Егерде тексеру барысында кронблок асты балкасының майысуы байқалса, онда
Қабылдау көпірінің ұзындығы 14 м-ден, ал ені 2 м-ден
Қабылдау көпірі көлденең немесе 1\25 еңістіктен аспауы қажет.
Бұрғыдан қабылдау көпіріне өтетін жерде, сонымен қатар қабылдау көпірінен
Қабылдау көпірлерінің қойғыштарының биіктігі 1,25 м болатын штабелдер құбырларды
Бұрғы едені мен қабылдау көпірінің бетін таза және сырғанаудан
Қабылдау көпірінен әртүрлі жүктерді бұрғы басына тартып алу үшін
Бұрғылау қондырғысының бөліктерінің ішінде іштік бұрылысты көтергіштер болады. Олар
Егерде бұрғыда қандай да бір жөндеу жұмыстары жүргізілгеннен кейін
Ұңғыны бұрғылау алдында(
- бұрғы еденін, шырақ астын және роторды жуып
- роторды бекіту мықтылығын тексеріп алу қажет(
- тік қақпақтың айналу жеңілдігін тексеру үшін роторды аз
- бұрғылау сораптарының тоқтату қосқышының жұмыс істеп тұрғанын
Жүргізуші құбырды тік қақпақпен бірге шурфа-стопор ішінен көтеру кезінде
Бұрғылау уақытында қоршауды алып тастауға немесе одан өтуге, сонымен
Ұңғыны бұрғылау барысында апатты болдырмау үшін бұрғылау бригадасы геологиялық-техникалық
Ұңғыны бұрғылау техналогиясын дұрыс қолданбаудың әсерінен жұмыс ашық газ
Ұңғы оқпанының жүргізуші құбыр ұзындығынан өткеннен кейін оған
Бұрғылау тізбегін ұзарту барысында жүргізілетін құбырды тарту, элеваторға құбырды
- Қойғыштан (стелаждан) құбырды қабылдау көпіріне домалату кезінде оның
- Құбырды ілгіш көмегімен тарту кезінде строптарды ілгіштің екі
Орағышта жұмыс істейтін бұрғылаушы қозғалушы құбырды жақсы қажет, дұрыс
4.3 Қоршаған ортаны қорғау
Жобамен таңдап алынған объектілерді іске асырған уақытта, қоршаған
ортадағы зиян келтіретін төменде көрсетілген факторлар болуы тиіс.
Ұңғыны жууға арналған сұйықтың буға айналуына байланысты улы газдар
2. Осы сұйықтың жүретін жолдарының ашық тесігінен сыртқа төгілетін
Осы айтылған факторлардың қоршаған ортаға зиянын келтірмес үшін, біздің
Су қоймасын бу шықпайтындай етіп бекіту керек.
Су жүретін жолдардың ашық тесігі болмас үшін күнделікті бақылауда
Ұңғыны пайдаланып біткеннен кейін, су қоймасының түбіндегі тұнбаларын айналадағы
Олардың орнын рекультивация жасап, ұңғы ауданымен бірге бұрынғы ұңғының
ҚОРЫТЫНДЫ
Осы дипломдық жобада төрт негізгі болім қарастырылған
- геологиялық бөлім
- техникалық бөлім
- экономикалық бөлім
- еңбекті және қоршаған ортаны қорғау бөлімі
Алғашқы бөлімде Оңтүстік Матин алаңының географиялық орналасу жағдайы,өнімді беткейі
Екінші бөлімде техникалық технологиялық сұрақтар болды. Онда біз ұңғыны
Экономикаляқ бөлімде біз смета құрдық
- құрылысқа
- бекітуге
- бұрғылауға
Ұңғыны салғандағы техникалық-экономикалық есеп бойынша қанша шығын кеткені есептелінді.
Еңбекті және қоршаған ортаны қорғау бөлімінде біз сол алаңда
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
А Жарияланған
1 Азнабаев «Условия формирования месторождении нефти и газа Прикаспийской
2 Акенов А.А., Гончаренко Б.Д., Калинко М.К. и др.
3 Булекбаев З.Е., Самодуров В.И. и др. «Тектоника восточного
4 Гришин Ф.А. «Оценка разведанных запасов нефти и газа»,
5 Жолтаев Г. Ж., Булекбаев З. Е. «Тектоника и
6 Жолтаев Г. Ж. «Подсчет запасов нефти объемным методом»,
7 Мухамеджанов М. А., Антипов С. М. «Гидрогеология подсолевых
8 Сейітов Н., Абдулин А. «Геология терминдерінің сөздігі», Алматы
Б Фондтық
9 Дело глубокой поисковой скважины Г-4 Курсай, Актюбинск, фонды
10 Дела глубоких скважин 25, 27 площади Каратюбе, Актюбинск,
11 Курмашев Е. К., Федорова С. К. «Отчет о
12 Акт передачи структуры Шыркала под глубокое разведочное бурение,
Автоматпен ату реті
Еліғажы алаңының геологиялық құрылымы және мұнайгаздылығы
Ағымдағы жер асты жөндеудің жобасы
С.Балғымбаев кен орнының геологиялық құрылымының сипаттамасы
Жаңажол кен орны
С.Балғымбаев кен орнын игерудің техника - экономикалық көрсеткіштері
Жаңажол кен орны бойынша өндіру ұңғыларының солт
Оңтүстік Матин мұнайы
Төменгі карбон жыныс қабатының максималды анықталғаны қалыңдығы 308 метр
Альфа теңіз кен орнының мұнай және газдың сипаттамасы