ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ЭКОНОМИКАСЫН АЙМАҚТЫҚ БАСҚАРУДЫҢҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ЭКОНОМИКАСЫНЫҢ МЕМЛЕКЕТТІК АЙМАҚТЫҚ БАСҚАРУ НЕГІЗДЕРІ
ЖОСПАР
КІРІСПЕ...........................................................................................................3 – 5.
I ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ЭКОНОМИКАСЫН АЙМАҚТЫҚ БАСҚАРУДЫҢ
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ЭКОНОМИКАСЫНЫҢ МЕМЛЕКЕТТІК АЙМАҚТЫҚ БАСҚАРУ НЕГІЗДЕРІ...........................6 –
1.2 ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ АЙМАҚТАРЫНДАҒЫ БАСҚАРУ ЖҮЙЕСІН
II МУНИЦИПАЛДЫҚ МЕНЕДЖМЕНТКЕ ТҮСІНІК………...…..20 – 27.
2.1 МУНИЦИПАЛДЫҚ МЕНЕДЖМЕНТТЕ БҰЛ ЭКОНОМИКАЛЫҚ БІЛІМДЕРІНІҢ СИСТЕМАСЫ................................................................20
2.2 МУНИЦИПАЛДЫҚ ҚЫЗМЕТТЕРДІҢ ТҰЖЫРЫМЫНЫҢ ЖОСПАРЛАУ..............................................................................................23 – 27.
III АЛМАТЫ ҚАЛАСЫНДАҒЫ ЭКОНОМИКАНЫ МЕМЛЕКЕТТІК РЕТТЕУ
3.1 АЛМАТЫ ҚАЛАСЫНЫҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ДАМУ ЖАҒДАЙЫН
3.2 АЛМАТЫ ҚАЛАСЫНЫҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ЖАҒДАЙЫН КӨТЕРУГЕ АРНАЛҒАН
ҚОРЫТЫНДЫ..........................................................................................38 – 40.
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ......................................................41.
КІРІСПЕ
Бүгінгі күнде қазіргі экономиканы тереңінен талдау қажеттігі, оның
Қазіргі кезде негізгі шаруашылық ету қызметі аймақтарда жүзеге
Сонымен қатар, Қазақстан Республикасындағы әр аймақтың өзіндік табиғи
Соңғы жылдары нарықтық қатынастарға өту барысында аймақтық экономиканың
Аймақтық дамуын мемлекеттік реттеудің негізгі мақсаты- аймақтарға экономикалық
Қазақстанның әрбір аймағы өзіне тән табиғи ресурстарға, олардың
Аймақ экономикалық мазмұны рационалды, ғылыми негіздерден саясат
Бұл жұмыстың мақсаты – аймақтың әлеуметтік – экономикалық
Бұл курстық жұмысымдағы барлық аймақтар үшін жалпы аймақтық
бұл экономика құрылымын реформалауды жүзеге асыру:
жеке аймақтардағы депрессифті жағдайдан шығару:
әлеуметтік, нарықтық инфрақұрылымды дамыту:
экономиканы тұрақтандыру:
аймақаралық көлік жүйесін дамыту:
экологиялық қауіпсіз жағдай туғызу:
кәсіпкерлікті дамыту.
Жалпы, аймақтық экономиканың негізгі тапсырмасы, аймақтардың экономикалық және
Курстық жұмыстың құрылымы негізінен 3 бөлімнен тұрады.
Бірінші бөлімде жалпы аймақ, аймақтық саясат түсінігі, оларды
Екінші бөлімінде муниципалдық менджментке түсінігін беріп оның
Үшінші бөлімінде Алматы қаласының дербес аймақ ретінде дамуына
I ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ЭКОНОМИКАСЫН АЙМАҚТЫҚ БАСҚАРУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ ЖӘНЕ
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ЭКОНОМИКАСЫНЫҢ МЕМЛЕКЕТТІК АЙМАҚТЫҚ БАСҚАРУ НЕГІЗДЕРІ.
Соңғы жылдары экономиканы аймақтық басқару мағынасы көп қолданылып
Аймақтық экономика – бұл экономика білім жүйесіндегі ең
Аймақтық экономика білімнің ғылым саласы ретінде, аймақтық аспетіде
Аймақтық экономика Қазақстанның табиғи ресурстық потенциалын, оның аймақтарын,
Аймақтық экономика анықтамасына келмес бұрын, бірінші территория аймақ
Аймақ территориядан белгілі бір мақсаттары және тапсырмаларымен ерекшеленеді.
экономикалық-әкімшіліе басқару диспозициясы;
еңбекті аумақтық бөлудегі рөлі;
әлеуметтік-экономикалық роблемаларды шешу;
экономикалық кеңістік – бұл олармен байланысы: жергілікті пунктер,
Әр аймақтың сыртқы экономикалық кеңістікпен байланысты өзіндік экономикалық
тығыздық ( халық саны, жалпы ішкі өнім, негізгі
орналастыру (тең көрсеткіштер, халықты бөлу, экономикалық қызмет);
байланыстылық (экономикалық байланыстардың қарқындылығы, тауар, капитал, еңбек қозғалысының
Аймақтық экономика – бұл табиғи экологиялық жағдайлармен тығыз
Соңғы жылдары нарықтық қатынастарға өту барысында аймақтық экономиканы
Аймақтық экономика өзінің зерттеулерінде ғылыми әдістер кешенін қолданады,
Аймақтық байланыстарды құру үшін өнделетін әдістер қолданатын үлкен
Нарықтық жағдайда аймақтардың рөлі және қызметі халықтың өмірінің
институтционалды қызметтер – бір жағынан экономикалық дербесті, екінші
экономикалық қызметтерді, елдің ұлттық қауіпсіздігін қамтамасыз етуге, экономикалық
әлеуметтік қызметтері, халықтың әлеуметтік дамуын, аймаққа экономикалық потенциалын
экологиялық қызметтері, халықтың дұрыс өмір сүруін қамтамасыз етеді,
Қазіргі кезде аймақтық деңгейде басқарудың қызметтері мен әдістері
Реттеудің нарықтық әдістері жалпы танылған маркетинг жүйесі мен
Мақсаттар мен тапсырмалар жүйесі көзқарасынан қарайтын болсақ, аймақтық
Аймақтардың дамуын болжау әдістемесі 15 жылға дейінгі кезеңді
Экономикалық талдаудың басты бағыттары болып депрессивті зоналар мен
Аймақтық экономиканың негізгі тапсырмасы аймақтардың экономикалық және әлеуметтік
Аймақтық дамудың маңызды тапсырмаларының бірі жеке аймақтардағы халық
Барлық аймақтар үшін жалпы аймақтық тапсырмалар – бұл
Аймақтың дамуы үшін қаржы-қаражат орны ерекше. Аймақтық экономиканы
сыртқы инвестициялар – экзогенді көзі
ішкі инвестициялар – эндогенді көзі.
Эндогенді дамытуды ынталандыру тәсілдері табиғи ресурстарды, “экономикалық ортаны”
Қазір бар технология мен өндірісті ұйымдастырудың атақты тәсілдеріне
тікелей мемлекеттік реттеу;
қызмет секторын ынталандыру;
шағын және орта кәсіпкерлікті дамыту;
арнайы зоналар құру.
Тікелей мемлекеттік реттеу әдістері мемлекеттік меншікке негізделеді. Қазіргі
Қазіргі күні Қазақстандағы және басқа елдердегі шағын бизнес
Шағын және орта бизнесті аймақтық экономикалық саясат шегінде
Аймақтық саясатты жүзеге асырудың экономикалық механизмі аймақтың ерекшелігін,
Елдің азық-түлік қорын қалыптастыратын аймақ тобы үшін экономикалық
Экологиялық нашар және артта қалған аймақтар және де
Республикалық билік ең алдымен аймақтық инвестициялық банктар мен
Экономиканы реформалаудың нақты мақсатының негізгі параметрі аймақ экономикасының
Мемлекеттік реттеудің құралдарының жиынтығы келесі негізгі элементтерді қамтиды:
экономикалық болжау – экономиканың болашақ жағдайын және онымен
Индикотивті жоспар (болжау) әзірлеу – елдің барлық шаруашылық
Шаруашылық етуші субъектілердің белгілі бір тобы бойынша адрестік
Шаруашылық етуші объектілерге жаната әсер етудің құралдарын қолдану.
Елдің (аймақтық) әлеуметтік-экономикалық дамуының басымдылықты тапсырмаларын шешу бойынша
Экономикалық болжау – әлеуметтік эканомикалық дамудың стратегиасын
Эканомикалық дамуды болжау – бұл
Бағдарламаларды әзірлеу және жүзеге асырудың маңызды
мақсатты бағытталғандығы, яғни алдын-ала бекітілген және сандық анықталған
жүйелік – мақсаттқа жету үшін қажетті өзара байланысқа
ресурстармен қамтамасыз етілуі – алдын-ала белгіленген бағдарлама
Басымдылық – бағдарламаларды әзірлеу және жүзеге асыру кезінде
Экономикалық қызметті жүзеге асыруды үнемі сұраныс пен ұсыныстың
Жалпы аймақтық экономиканы дамытуды мемлекеттік реттеу маңызды мәселелердің
Аймақтық дамудың басты мақсаты аймақтардың экономикалық құрылымын жетілдіруге
Секторалық ынталандыру тек құрылымдық және өндірістік саясаттың ғана
Жоғарыда айтып өткендей, көптеген үкімет ұлттық және аймақтық
1.2 ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ АЙМАҚТАРЫНДАҒЫ БАСҚАРУ ЖҮЙЕСІН ЖЕТІЛДІРУ
Қазақстанның саяси өмірінде алдынғы орынға ұлттық қауіпсіздіктің стратегиялық
Аймақ – бұл өндіріс және әлеуметтік – тұрмыстық
Көптеген елдердің ғасырлар бойындағы тәжірибесі адамдарды орналастыруды аймақтық
Бүгінгі күні Еуразияның дамыған елдері мен АҚШ-та аймақтық
билік пен экономиканы орталықсыздандыру, аймақтарға өзіндік дербестік беру;
елдің және аймақтын экономикалық даму стратегиясын өзінің жеке
территорияның экономикалық дамуының деңгейлерін теңестіру.
Бұған байланысты ұлттық үкіметтін компетенциясы мағыналы өзгерістерді басынан
Көптеген саяси эксперттер өркениетті елдердің экономикасында жаңа әлеуметтік
Қазақстан тәуелсіз мемлекет ретінде саяси өмірдің демократиялық жолын
Дағдарыстан шығу қажеттілігі өзімізде бар экрермткалық потенциалды, аймақтын
Мұңдай уақытта экономикалық өсу таза интенсивті сиппатқа ие.
Республикадағы мәселелі аудандардың болуын ескере құрылымдық өзгерістерге, әлеуметтік
Барлық аймақтар донор және дотация алатын болып бөлінеді.
а) кәсіпкерлікпен бәсекені қолдаушы аймақтық бағдарламаларды әзірлеп, жүзеге
б) товарлар мен қызметтің монополистік рыногына шығатын
Аймақтар арасындағы теңсіздіктін өсуі мен экономикалық, әлеуметтік және
Бұған байланысты бірнеше басымдылықты мақсаттарды анықтауға болады:
құрылымдық қайта құру және әлсіз дамыған аймақтарды дамыту;
өнеркәсіп өндірісінің құлдырауы салдарынан қатты жапа шеккен аймақтарды
созылып кеткен жұмыссыздызпен күрес немесе жұмысын жоғалтқан тұлғалар
халық тығыздығы аз аймақтарға дамуға ықпал ету;
мемлекеттік аймақтық саясатты жүзеге асырудың негізгі бағыттары келесілер
аймақтық бағдарламаны әзірлеу және тікелей бюджеттік қаржыландыру;
ынталандыру үшін облыстарды және әкімшілік тірліктерді субсидиялау және
ацмақтық реттеудің заң негізін құру;
берілген аудандарда жеке кәсіпкерлікті ынталандыру.
Аймақтың жағдайын талдау және диагностикасы келесі ұсыныстарды жасауға
облыстарға қаржылық және басқа көмек түрін көрсетуді мемлекеттік
мемлекеттік көмек мақсатты сипатқа ие болу керек. Бұл
бюджетаралық қатынастардын заң негізін жетілдіру қажет.
Аймақтардағы басқару жүйесін өзін-өзі басқарушы өндірістік бірліктерді құру
Мемлекеттік стратегия ұлттық деңгейде әзірленеді және аймақ саясатының
Мемлекеттік және жергілікті билік органдарының ара қатынасын жақсарту
нормативті – құқықтық негізді бекіту;
мемлекеттік және облыстық салықтық түсімдер арасындағы көздерді бөлу
рационалды аудандау негізінде жүзеге асырылатын территория мәртебесіне реттеулер
Аймақтардың экономикасын басқару құрылымын жетілдіру үшін, ұлттық және
Бірінші және басты жағдай – орталық жағынан
Екіншісі – қатынастың қарастырылып отырған субъектілері арасындағы өкілеттілікті
Үшіншісі – аймақтын экономикалық еркінділігінің кеңеюі. Аймақтық экономикалық
Осыларды ескере, соңғы жылдары реформалардың ауыртпалығы аймақ деңгейіне
Тарихи қалыптасқан Қазақстанның ауыл шаруашылық моделі бәрімізге мәлім
Қорыта келгенде, аймақтардың эканомикасын мемлекеттік реттеуді жетілдіру үшін:
Орталық пен аймақтардың бюджеттік өкілеттіліктерін шектеу саясатын жалғастыру
Аймақтарға көмек көрсетудің негізгі принциптері келесілер болуы тиіс:жалпы
мемлекеттік басқару органдарынан жергілікті органдарға әлеуметтік-экономикалық бағдарламаларды беру
Бюджетті әзірлеу барлық облыстар мен аймақтардың әкімнің қатысуымен
Ең негізгі бағыт – орталық пен аймақ арасындағы
Басқару тиімділігі шаруашылық етуші субъектінің өзінің ресурстарына билік
II МУНИЦИПАЛДЫҚ МЕНЕДЖМЕНТКЕ ТҮСІНІК.
2.1 МУНИЦИПАЛДЫҚ МЕНЕДЖМЕНТТЕ БҰЛ ЭКОНОМИКАЛЫҚ БІЛІМДЕРІНІҢ СИСТЕМАСЫ.
“Менеджмент” түсінігі қазіргі кезде басқарудың тиімді түрі ретінде
Қазақстан Республикасының Конституциясында жарияланғандай.
Қазақстан Республикасында жергілікті маңызы бар мәселелерді тұрғын халықтың
Жергілікті өзін - өзі басқаруға тұрғын халық тікелей
Сонымен қоса Қазақстан Республикасының конституциясына сәйкес Жергілікті өзін
Нарықтың байланыстардын даму шал шандығымен аймақтарды ірілендіру процесі
ТМД – елдерінің, жергілікті өзін - өзі басқару
Муниципалдық менеджмент басқарудың жаңа системасы болып қана қоймай,
Әрине басқарудың жаңа системасын бола тура муниципалдық менеджменте
Басқа да жаңа экономикалық пәндер – сияқты муниципалдық
Сонымен ”муниципалдық“, ”жергілікті“ сияқты терминдер сол аумақтағы
”Муниципалдық меншік“ түсінігі – бұл муниципиялдық аумақтың
Жергілікті атқарушы
аумақты дамыту жоспарларын, экономикалық және әлеуметтік бағдарламарын, жергілікті
коммуналдық меншікті басқару;
жергілікті атқарушы органдарын басшыларын қызметке тағайындау және қызметтен
жергілікті мемлекеттік басқару мүддесіне сай Республика заңдарымен жергілікті
жергілікті атқарушы органдарын құзыреті ұйымдастырылуы және олардың қызмет
Жергілікті өкілетті органдар – маслихаттар тиісті әкімшілік –аумақтың,
Маслихатын қарауына
аумақты дамыту жоспарларын, экономикалық және әлеуметтік бағдарламарын, жергілікті
өздерін қарауына жатқызылған жергілікті әкімшілік – аумақтық құрылыс
Заңмен маслихат құзыретіне жатқызылған жергілікті атқарушы органдар
Муниципалды менеджментте қолданылады. Ол менеджменттің одан кейбір
Муниципалдық менеджменттін ғылыми зертеледі басқа да, ғылыми
Монополиялық талдау әдісі – экономиканың даму деңгейінің пайдаланылмыған
Баланстық әдіс – жоспар көрсеткіштерін тығыз байланыстыру үшін
Баланстың әдістің экономикалық математикалық құндық, еңбек ресурстары сияқты
Еңбек балансының көптеген экономика сияларында еңбек ресурстарын тиімді
Құндық баланстар арқылы қоғамдық жиынтық өкілі мен ұлттық
Жоспардың экономикалық тиімділік тұрғысынан оптималды варианттарын анықтау үшін
Осылармен қоса статистикалық әдістерінде орны ерекше.
Статистикалық әдіс – индекстерді есептеу үшін және ұқсас
ҚР – ның Конститутциясында негізгі бастамалары мен қызмет
Бүгінгі күні аудандарын Республикаларының обылыстарының жүйесіне тиімділігі
Бұл мына жағдаймен түйіндіріледі:
Басқару аппараты санының тым көптігі.
Басқару қызметкерлерінің бытранқылығы.
Басқару аппаратын ұстаудағы қаржы – қаражатын жетіспеуі.
Көптеген экономистердің ойынша басқаруға кеткен шығындардың V, аймақтың
Соңғы уақытта басқарудың қадамдарғы оңға қарай жаттуда:
Әмшілік жазаға тартудың азаюы.
Басшылықтың елмен араласпауы, елдің ойын тыңдауы.
әр түрлі сұрақтарды шешудегі мәденит қазыналарын жасауы.
Іс қағаздарын жаңаруы, әр түрлі нұсқаулардың азаюы.
Сондықтанда жергілікті қоғамдастықтың әлеуметтік, тарихи, табиғи, демографиялық
Басқаруды демакратияландырумен қатар, юасқаруды жетілдіру қажет және де,
Әлеуметтік салада соның ішінде зәру адамдарға атаулы көмек
Экономика саласында – аймақтардың экономикалық мүмкіндіктерін тиімді қолдануыныз
2.2 МУНИЦИПАЛДЫҚ ҚЫЗМЕТТЕРДІҢ ТҰЖЫРЫМЫНЫҢ ЖОСПАРЛАУ.
Муниципалдық Қызмет – бұл муниципалды менеджмент жүйесіндегі негізгі
Муниципалды қызметтің зерттейтін деңгейдегі нақты іс әрекеттері, өз
Объектінің нақты өзгешілігіне, айырмашылығына байланысты, басқару екі топты
Бірінші топтағы атқару функциясына аймақтың әлеуметтік – экономикалық
Екінші топтағы функцияның объектісі жекелеген салалар, өндірістер
Болжамды – талдамалы функцияның мақсаты – әлеуметтік саладағы
Әлеуметтік саладағы және даму бағыттарындағы мақсаттар, құрылымдар бір
Болжамалы – есепті функцияларының мағынасы – болып аймақта
Болжамалы – жоспарлы функциясы – тиімді шаруашылық механизімдер
Нарықтық экономикаға ауысудың шарты, меншікті қайта құру болып
Өндірістің материалдық саласын, әлеуметтік саланы. Дәлірек айтқанда:
Жаңа деңгейдегі ауыл шаруашылығын басқарудағы територияларының аймақтардың
Егер де жерді жалға алушы? Қайшы келетін іс
Муниципалды қызметкерлердің тағы бір маңызды функцияларын бірі ауылдарға,
Территориялық әкімшіліктердің
Қазақстан Республикасының алдынғы салаларының бірі ретінде – жергілікті
Жергілікті өнеркәсіптін кәсіпорындары өз ісінде жергілікті ресурстарды пайдаланумен
Егер де белгілі бір аймақта өнеркәсіп
Нарықтық экономикалық қалыптасуына байланысты муниципалды қызметтердің басты мақсаттарын
Халықты жұмыспен қамту мақсатында акімияттар қоғамдық төленетін жұмыстар.
Аймақтық халықты қорғау және одан әрі дамытып, жаңарту
Қоршаған ортаны қорғау және оны тиімді пайдалануға да
Территориялық акімият мамандарының аса маңызды функциясы ол табиғи
Функцияны іске асыру – бұл өте қиын процесс
басқаратын.
атқаратын.
Бірінші сатыда керекті функцияны іске асыру үшін жұмыстан
Басқару тәжірибесінде мынадай шешімдер қолданылады:
территориялық әкімшілік әкімінің және оның орынбасарларының шешімдері мен
Құрылым бөлімдері басшыларының бұйрықтары.
Ауызша және жазбаша жазылған нұсқалар мен тапсырмалар.
Қызметтер өз жұмысын ұтымды іске асыру үшін, шешім
Екінші сатыда көрсетілген шешімдердегі нұсқаулар іске асады. Мамандар,
Біріншіден, бақылаудың арқасаында, шешімдерді жүзеге асырудағы кемшіліктердің
Екіншіден, шешімдердің өздерінен кемшіліктердің шығуы мүмкін.
Үшіншіден, кемшіліктердің пайда болуы себептері анықталады.
Муниципалдылық қызметтін ұйымдастырылуы күнен – күнге жетілу керек,
Муниципалдылық қызметкерлердің іс әрекеті мемлекетпен реттеледі. Яғни
Сөйтіп Қазақстан Республикасының заңына сәйкес жергілікті әкімшіліктің және
Әкімшіліктің заңды мүдделеріне сай емес шешім қабылданған жағдайда,
III АЛМАТЫ ҚАЛАСЫНДАҒЫ ЭКОНОМИКАНЫ МЕМЛЕКЕТТІК РЕТТЕУ ЕРЕКШІЛІКТЕРІ
3.1АЛМАТЫ ҚАЛАСЫНЫҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ДАМУ ЖАҒДАЙЫН ТАЛДАУ
Бүгінгі таңда Алматы Қазақстандағы
Біздің қалаға ерекше мәртебе
Сурет 1
Қала территорисында 170 ірі
“ АХБК – ОЗАТ ” (хлобчатобумажный
Қала экономикасында кейбір тұрақтанулар,
Сурет 2
Алматы күшті құрылыс кешеніне,
Алматы қаласы ірі өеркәсіптік,
Жоспарланған бюджет 10,6 процентке орындалды, оның iшiнде республикалық
Мемлекеттік меншікті жекешелендіру және
Кәсіпкерліктің дамуына өндірістік инфроқұрлымының
2000 және 2002 ж. салалар бойынша жұмыс орындарының
1 квартал – құрылыс және коммуникация шаруашылық сферасы;
2 квартал – басқа салалар (транспорт, денсаулық сақтау,
3 квартал – шағын бизнес сферасы (сауда, магазин,
4 квартал – ірі және орта кәсіпорындары;
5 картал – шағын кәсіпорындар.
Сурет 3
Жоғарыда айтылып кеткендей, Алматы қаласының экономикалық жағдайын көтеруде
3.2 АЛМАТЫ ҚАЛАСЫНЫҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ЖАҒДАЙЫН КӨТЕРУГЕ АРНАЛҒАН СТРАТЕГИЯЛЫҚ
Алматы қаласы әкім аппараты жыл сайын аймақтың экономикасының
2010 жылға дейінгі қаланының дамуының стратегиялық жоспары қаланың
Өнеркәсіптік – технологиялық саясатты қарыстыратын болсақ, ол негізінен
Алматы қаласы өнеркәсіп инфроқұрылымы дамыған қалалар қатарына жатады.
Қала экономикасында жалпы 24 мыңнан астам шағын кәсіпорын
Жеткен нәтижелермен қатар шағын кәсiпкерліктің дамуына кедергі болатын
Соңғы жылдары кәсіпорындарды кедендік және салықтық жеңілдіктер беру,
Төменде қалада өндірілетін өнімнің 1/3 бөлігі келетін қала
Қаланың iрi кәсiпорындары
Кесте 3
Кәсіпорындар 2001 ж. өндіріс көлемі өсу темпі (%)
2001/2000 2005/2002 2010/2002
Барлығы қала бойынша, млн. Теңге 100795 122,9 133,1
Машина менжабдық өндірісі
“АЗТМ” ААҚ
“Бекламит” ААҚ БК
814
631
123,4
125,1
115
135
130
150
Транспоттық құралдар өндірісі
“Ырысты-АЭВРЗ” ААҚ
“Алматы вагон депосы”
1468
1398
189
-
115
106
135
122
Газ, су, электро энергиясы мен бу өндірісі мен
“АПК” ЖАҚ
“Алматы теплокоммуэнерго” ААҚ
3773
1510
96,6
95,1
110
103
120
116
Металдық дайын өнім өндірісі
“Латон” ЖШС
“Кастинг” ЖШС
1171
2410
61,4
540,4
111
120
120
145
Метелдық емес минералды өнім өндірісі
“Асфольтобетон” АООТ
1560
244,9
120
140
Химиялық өнеркәсіп
“Үркер-косметик” ЖШС
560
97,6
105
150
Жеңіл өнеркәсіп
“АХБК текстильді компаниясы”
537
147,1
130
140
Тамақ өнеркәсібі
“Маргарин заводы”
“Алматы шай” ЖШС
“Беккер и К” БК
3589
1145
1298
205,1
103,6
109,6
120
107
118
135
125
125
“Рахат” ААҚ
пивзавод №1 4234
1030 114,8
105,4 118
126 125
140
Сурет 4
Қазіргі уақытта салықтық жүйе өте күшті орталықтанғанымен сипаталанады.
Бүгінгі таңда жүргізіліп жатқан бюджеттік саясат аймақ инициативасын
Алматы қаласының даму мүмкіншіліктері мен перспективаларын ескере, экономикалық
тамақ өнеркәсібі;
машина жасау;
химиялық өнеркәсіп;
ақпараттық технология;
қызмет көрсету сферасы.
Салықпен төлемдерді жинауды өсіруде аймақтарды ынталандыру мақсатында биліктің
Республикалық деңгейде бюджеттік орталықтандыруды аяқтау қажет. Оның негізгі
Алматы қаласының жергілікті бюджетінің табыс бөлігінде аймақтық ерекшелікті
Алматы қаласы бойынаш салық жинау көлемі 2005 жылдың
Өндірісті дамыту бойынша 2003 жылы мемлекет тарапына келесі
кәсіпорындардың қаржылық жағдайын жақсарту;
импортты кеңейту бағдарламасына қала кәсіпорындарын дамыту;
ИСО 9000, 9001 сапа жуйесіне иену бойынша белсенді
51 кәсіпорында жаңа өнім түрін шығаруды игеру.
ЗО кәсіпорында өндіріс көлемін кеңейту;
сегіз жаңа өндіріс ашу.
2003 жылға кәсіпкерлікті қолдау сферасында әрекет ету жоспарының
Осы мақсатқа жету үшін келесі тапсырмаларды орындау көзделуде:
кәсіпкеллікті қолдаудың қаржылық – несие және инвестициялық механизмін
халықты жұмыспен қамту, жаңа жұмыс орындарын ашу;
инновациялық кәсіпкерліктің дамуы;
шағын кәсіпкерлік субъектілерін заңдату;
табиғи монополия субъектілердің қызметін реттеу;
бәсекені дамытуға мемлекеттік қолдау және ықпал ету;
шағын бизнесті қолдау мәселелеріне қатысты мемлекеттік органдардың жұмысының
Алматы қаласының ары қарай дамуы мен оның
Мақсаты – қаланың ерекше мәртибесіне сай, яғни республикилық
Тапсырмалары:
қала экономикасының және оның перспективасының функционалды салалық құрылымын
қаланың өмір деңгейін тұрақты және нормальды қамтамасыз ету
Алматының ерекше мәртибесіне тән жаңа инфроқұрылым құру;
кедейлік масштабын азайту;
жұмыссыздық деңгейін төмендету;
әлем елдерімен тығыз қатынастар жүргізу;
туризмді дамыту бойынша ұйымдастырушылық және құқықтық шаралар кешенін
мемлкеттік активтерді басқару тиімділігін көтеру;
экологиялық жағдайдын жақсаруы;
Алматы қаласының имиджін қолдау.
Жүзеге асыру кезеңдері: бірінші кезең – 2003-2005 ж.,
Инвестициялық процесстерді белсендіру үшін мемлекеттік ресурстарды, кәсіпорындрдың жеке
ҚОРЫТЫНДЫ
Соңғы жылдары аймақтық экономиканың мәндiлiгi тез өсiп кеттi.
Қазақстан Республикасы бойынша аймақтардың әлеуметтiк - экономикалық
Аймақтық экономика – бұл экономика бiлiм жүйесiндегi ең
Жалпы аймақтық экономика – бұл табиғи – экологиялық
Нарықтық жағдайда аймақтардың қызметi мен ролi, халық өмiрi
Аймақ экономикасының дамуын мемлекеттiк ретеу барысында аймақтық саясатты
Аймақтық саясат елiмiздiң тұрақты әлеуметтiк – экономикалық дамуына
Аймақтарда мемлекеттік реттеуді, басқаруды жетілдіру қажет. Ол үшін
Нарық көмегімен біз аймақтар арасында: тұрмыс жағдайы жоғары
Жалпы ұлттық және экономикалық қауiпсiздiктi қамтамассыз ету үшiн
Инвестициялық қызметтiң ерекшелiгi болып басымдылықты жеке аймақтарда әлеуметтiк
Аймақтардың экономикасын көтеру үшiн мемлекет және жергiлiктi билiк
Экономиканы реформалаудың негiзгi мақсатының нақты өлшемi аймақ экономикасы
Негізгі мақсат – орталық пен аймақ арасындағы қаржылық
Муниципалдылық менеджменте қарағандай – ол жергілікті өзін -
ҚР-ның аймақтық саясат мақсатына сәйкес халықтың өмiр сүру
Мiнеки, осындай көптеген мақсаттарға жету, алдымен алдыңғы кезеңдерге
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ:
"Қазақстан-2030" даму стратегиясы.
Қазақстан Республикасының әлеуметтiк-экономикалық дамуының индикативтж жоспары туралы. 2000
Қазакстан Республикасының әлеуметтiк-экономикалық дамуының индикативтiк жоспарын
Құрманбаев С.Қ Муниципалдылық менеджмент Алматы 2000.
Ихданов Ж., Орманбеков Э. - Экономиканы
Коньюнктурные обследования. Агентство по статистике и анализу РК
Казахстан 1991-2001 годы: Информационно-аналитический сборник. Агенства РК по
Web – сайттан http: www minfin.kz.
Web – сайттан http: www.government.kz.
Web – сайттан http: www.almaty.kz.
Web – сайттан http: www.stat.kz.
32
Қазақстандағы аймақтық экономикалық саясат түсінігі және мәні
Аймақтық саясат құрылымы
Муниципалдық менеджмент
Қазақстан Республикасының экономикасын аймақтық басқарудың теориялық және әдістемелік аспектілері
Экономикалық қауіпсіздік - мемлекеттің сыртқы экономикалық саясатының негізгі
Алматы облысы обл
Аймақ экономикасын мемлекеттік реттеу
Аймақтардың экономикалық дамуын мемлекеттік реттеу
Аймақтық өсу теориялары
Қазақстан Үкіметі, аймақтық биліктермен аймақтық экономикалық саясат координациясы