Тауар өндірушілер
Мазмұны:
Кіріспе...........................................................................................
2. Дамыған елдердегі нарықтың түрлері және инфрақұрылымы
3. Қазақстан Республикасындағы нарықтың даму
Қорытынды...................................................................................
Қолданылған әдебиеттер тізімі..............................................
Кіріспе
Қоғамдық өндіріс процесінде қоғамдық өнімнің нақтылы қозғалысы сан
Адамның қоғамда өмір сүру тарихында, экономиканы ұйымдастырудың үш
Нарықтық модельге негізделген экономика шаруашылықты ұйымдастыруды былай жүзеге
Нені өңдіру'? Тұтынушы кезкелген тауарды таңдау арқылы өз
Қалай өндіру? Тауар өндірушінің өзара бәсекелестігімен анықталады. Баға
Кімге өндіру? Бұл құбылыс сұраным мен ұсынымның арақатынасымен
Нарықтық модель кезінде экономиканы кім басқарды? Экономиканы тұтынушы
«Нарықтық шаруашылықтың кез-келген жоспарлы шаруашылықтан артықшылығы
а) меншік түрлерінің көп болуы;
ә) нарықтағы шаруашылық субьектілерінін қойылатын экономикалық жауапкершілікке сай
б) тауар өндірушілер мен сауда делдалдарының бәсекелестігі (аз
в) белгісіз нарыққа өнім шығару;
г) өнімге бағаны контрагенттердін қою құқықтығы;
д) керекті инфрақұрылымның болуы
Нарық өндіріске қатысушыларға қоғамдық
Нарықтық теория мен практикадағы
1.Нарықтың мәні,құрылымы және атқаратын
Нарық – экономикалық проблемаларды тиімді шешуді қамтамасыз ететін
Нарық қатынастарының зерттеуін экономикалық теория классикалық мек-тебі өкілдерінің
А.Смит либерализм мектебінің айтулы идеологы болды (liberalis-еркін деген
Қоғамдық еңбектің бөлінуі және
Нарық - қоғамның әлеуметтік – экономикалық
«Нарық — белгілі жүйе әрі айырбас нәтижесі мен
«Нарық — тауар айырбасынын аясы, сатушы мен сатып
«Нарық — сатушы мен» сатып алушы арасындағы тауарды
Осы көзқарастың әркайсында жеткілікті аргумент келтірілген және нарықтық
Бастау айырбас пен айналыс аясының қатынасынан басталмайды. ол
Мемлекеттік — әміршілдік экономикадан басқасына өту экономиканы орталықтан
«Нарық — өзін-өзі реттеуші ұдайы өндіріс жүйесі, барлық
Біздің ойымызша, бұл анықтамаға мына сөздерді қосуға болады:
Осыдан мынадай тұжырым жасауға болады: «нарық» ұғымын шap
Қазіргі нарық күрделі жүйені құрап, ол көптеген саладан
Нарық — күрделі жүйе, оның құрылымын әртүрлі белгілермен
Нарық қызметін тек қана айырбас саласымен шектеу -
Тек өндірушілер мен тұтынушылардың арасындағы жеке байланыс пен
Кесте - 1
Әртүрлі белгісіне қарай нарықты
Ұйымдық тұрғыдағы белгісі. Құрылымдылық тұрғыдан
1.Территориялық. Базар, биржа, аукцион, жәрмеңке, аймақтық нарық,
2.Бәсекелестік сипат пен деңгейі тұрғысынан. Монополиялық,
3.Пропорцияналық деңгейі тұрғысынан. Баланыстанған, баланыстанбаған.
4. Салалық сипаты тұрғысынан. Сала аралық,
5. Тауарды бағыттау тұрғысынан. Азық-түлік, азық –
6. Заңдылықа сай келу тұрғысынан
7. Жетілу деңгейі тұрғысынан. Арнайы ресми, ресми емес
Дамыған нарық, қалыптасушы нарық.
8. Нарық субъектісі тұрғысынан. Сатушы
Нақты шаруашылық немесе белгілі бір әлеуметтік-экокомикалық міндеттерді шешу
Бұған тәуелсіз Қазақ Республикасында қолданылып жатқан шараларда дәлел
Экономиканы тұрақтандыру және нарыққа көшу кезеңіне арналған "дағдарысқа
Экономиканы жоғары тиімділікпен реттеу сапалы болжамдауды қажет етеді.
Нарықтық экономика жағдайында мемлекет және тауар өндірушілер тек
Нарықтың ұқтық жетілмеген шаруашылықтың жаңа әдістері толық игерілмеген
Нарықты реттеуде, монополиялық үстемдікке қарсы шаралар жүйесі маңызды
Жалпылама тұрғыдан алғанда нарықтың мәні оның атқаратын қызметтері
Адамзат қызметінің әрбір аясы ұлттық нарықтық жекелеген элементін
Нарық кызметініц көп түрлерінің ішіндегі ерекшесі реттеуші роль
Нарықтың келесі қызметі — ақпараттық. Тауар бағасы мен
Нарықтық механизм «санациялық» (сауықтыру) қызметті де атқарады. Бәсекенің
Біздің нарық терең монополияланған. Нарықтағы барлық тауардың 50-70%
Нарықтың қажеттілеу қызметтеріне — тауардың қоғамдық маңызын мойындау,
Нарық қатынасының екі жақты сипаты:
Әлсіздігі:
- Еңбек пен табысқа кепіл
- Капиталдық айналымын тездетуді көздейтін
- Халық шаруашылығы салалары арасындағы
- Ғылыми техникалық жаңалықтарды қолдануға
- Нарық экономикасы өте күрделі
Жоғарғы тиімділігі:
- Экономикалық жағдайлардың тез бейімделігіштігі
- Өндіріс шығындарын азайту мен
- Өндірушілер мен тұтынушылардың шешімдер
- Әр түрлі қажеттіктерді қажетті
- Бағаның еркін қозғалысы. Нарық
- Экономиканы «сауықтыру» өз алдына
- Бәсекенің жалпыға ортақ бірдейлігі.
Нарық экономикасына тән тапшылықтар.
- Арзан ресурстар тапшылығы болғандықтан
- Төлем тапшылығы - тауар
- Бюджет тапшылығы – мемлекеттік шығындардың
- Сауда балансы тапшылығы – инфорттың
- Төлем балансына тапшылы – басқа
Нарықтың типтері
Дамымаған нарық
Еркін (классикалық) нарық
Реттелетін нарық
Бұзылған (деформация) нарық
Нарықтың негізгі атқаратын 5
Коммуникативтік – нарық бұл қызметінде
мынандай компоненттері: қажеттілік, мүдде
Бағалау – нарықтың бұл қызметінің
Ынталандырушылық - сала ішіндегі және
Бөлу – бұл қызметінде бөлу
Информациялық (хабарлаушылық) – нарықтың бұл
Сызба -1
Нарық экономикалық байланыстар мен
Сызба - 2
2.Дамыған елдердегі нарықтың түрлері және инфрақұрылымы
Нарықтық экономиканың негізгі шаруашылық субъектілеріне үй шаруашылығын, фирма
Үй шаруашылығы материалдық (жер мен капитал) және адам
Үй шаруашьшығы тапқан табыстың барлығын өнім сатып алуға
Фирмалар өндіріс ресурстарын біріктіреді және қозғалысқа келтіріп, өнім
Үкімет фирмалардан салық алып, жеке кәсіпорындарға дотация, субсидия
Нарықтың құрлымы мына төмендегі
Заңдылықты сақтау бойынша – заңды
- көлеңкелі (заңсыз) нарық
Нарықтық қатынасты қатысушылар бойынша –
бөлшек сауда нарығы
мемлекеттік тапсырыс нарығы
Сала бойынша – мұнай нарығы
- бидай нарығы
- көлік нарығы
Географиялық жағдайларға байланысты - жергілікті
- ұлттық нарық
- әлемдік нарық
-Бәсекені шектеу дәрежесіне байланысты –
- монополиялық бәсеке нарығы
- абсолютті бәсеке нарығы
- олигополия нарығы
Экономикалық бағытына байланысты – құрал
- тауарлар мен қызметтер нарығы
- шикізат нарығы
- еңбек нарығы
- ақша нарығы
- құнды қағаздар нарығы
Жетіншіден, шаруашылық субъектілерінің нарық туралы нақтылы мәліметі (маркетинг
Нарықтық инфрақұрылым.
Аукциондар Консультациялық-делдалдық фирмалар
Биржа мен брокерлік конторлар Бизнестің коммерциялық орталықтары
Банктер Сақтандыру және аудиторлвқ компаниялар
Коммерциялық орталықтар және компаниялар Жарнамалық-ақпараттық қызметтер
Мемлекеттік резервтік және сақтандыру қорлары Складтық, элеваторлық,
шаруашылық
Баға мен стандартты бақылаушы мемлекттік инспекция Сауда үйлері
Мемлекеттік салық инспекциясы Маркетингтік зерттеу
орталықтары
Бағалы қағаздарды бақылау инспекциясы Көтерме сауда орталықтары
Құқық қорғау органдары Кадрларды дайындау
орталықтары
Лизингтік компаниялар Жәрмеңкелер
Кеден қызметтері Өндірушілердің әртүрлі
ассоциациясы
Тұтынушыны қорғайтын қоғам Және басқалары
Нарыктық экономиканың қажетті элементтерінің бірі болып инфрақұрылым жатады.
Инфрақұрылым - деп нарықты қатынастардың
Инфрақұрылым — бұл институттар (ұйымдар, фирма, мекемелер) (Жиынтығынан
Нарықтың инфрақұрылымының элементіне — тауарлық, қор биржасы, еңбек
Нарықтық экономиканың бой көтеруі нарықтық инфрақұрылым негізгі элементтерінің
Нарық түрлерін саралап көрсететін терен құрылым жасау факторы-нарық
Нарыктық экономикаға қажетті элементтердің бірі - оның инфрақұрылымы.
Ұлттық нарықты құру, оның дүниежүзілік нарық жүйесіне енуі-жоғары
Нарық инфрақұрылымының негізгі элементтері.
Негізгі элементтері:
Еңбек нарығының инфрақұрылымына кіретіндер –
Қаржы нарығының инфрақұрылымына кіретіндер –
Тауар нарығының инфрақұрылымына жататындар –
3. Қазақстан Республикасындағы нарықтың даму
Нарықтық модель кезінде экономиканы кім басқарады? Экономиканы тұтынушы
«Таң ғажайып» неміс экономикасының авторы, профессор Людвиг Эрхард
Қазақстан өз азаматтары үшін
Біз экономиканы диверсификациялауға бағытталған
Біз өзімізді жаңа технологиялар
Ендігі жерде жаңа идеологияға
Биыл үш жылдық аграрлық
Қаржы секторының одан әрі
Экономикалық және әлеуметтік жедел
Ауыл шаруашылығы экономикасының ең күрделі мәселелерінің бірі —
Кейбір кәсіпкерлер бизнес мемлекеттік реттеуді қабылдамайды деп санайды.
Өйткені біздің экономикамызға ұзақ уақытқа созылған артта қалушылық
Кемшіліктің түп тамыры жаппай мемлекеттендіруде, жерге, өндірістің басқа
Бірақ, бұл — айтылмыш саладағы күйзеліс себептердің бір
Экономикалық реформаларды жүзеге асырудың тарихи және қазіргі тәжірибесі
Біртіндеп жоғары индустриалды дәуірге өте бастаған өркениетті дамыған
Сонымен, мемлекет өзінің жоспарлау, реттеу және бақылау функцияларын
Жекешелендіру барысында жеке меншіктің негізгі түрлері (ұжымдық және
Қоғамдық мүдде тұрғысынан экономиканың
Әлеуметтік саясат саласыңца ең алдымен халықтың мейлінше аз
Қазіргі жағдайда, өндірістің құлдырауы тоқтатылмаған тұста, кәсіпорындардан, тауар
Өтпелі кезеңнің күрделі
Нарықтық тетіктердің өзі тек қалыптасқан қоғамдық, мемлекеттік және
Мемлекеттік реттеу нарықтық жағдайда өтімді бөлу үшін оның
Бірақ экономиканы мемлекет тарапынан реттеудің қажеттігін түсіну бір
Осындай алға қойылған міндеттерді орындау үшін атқарушы органдар
Аграрлық протекционизм қағидасының ішкі және сыртқы экономикалық аспектілері
Мемлекеттік реттеудің келесі қағидасы экономикалық және әлеуметтік мақсаттардың
Өтпелі экономикаға дағдарыс пен тұрақсыздық, сондай-ақ басқарудың әр
Бағдарламалық реттеу қағидасы тиісті мөлшерде мемлекеттің аграрлық секторға
Бұл қағидаларды жүзеге асыру кезінде басқа да талаптарды,
Бағдарламалық шараларды қаржыландыруға тауар өндірушілердің үлестік қатысу қағидасы
Ауыл шаруашылығы өнімдеріне бағаны бақыламалы түрде анықтау -
Қазіргі жағдайда қаржылай қолдау ең алдымен ауыл шаруашылығы
Қазіргі несие жүйесі, қысқа мерзімдік ссудалар мөлшерінің деңгейі
Ауыл шаруашылығының қосалқы салаларының, әлеуметтік және өндірістік инфрақұрылымның
Ауыл шаруашылыгының кейбір ерекшеліктерін ескере отырып, мемлекеттік салық
Жалпы алғанда, мемлекеттік реттеу жүйесінің төмендегідей функцияларын атап
Қазақстан экономикасы қарама-қайшылығы мол бір жүйеден екінші жүйеге
1.Республикамыздың агроөнеркәсіп кешені — экономиканың аса маңызды саласы
2.Аграрлық сектордың өндірістік-әлеуметтік ерекшелігіне қарай онда нарықтық механизмді
Осы тұста мемлекеттің реттеу
3.Меншік пен шаруашылық жүргізудің түрлерін өзгерту бәсекелес нарықтық
4.Аграрлық сектор нарықтық өзін-өзі реттеудің "бастапқы алаңы" ретінде
Қорытынды
Қазіргі кезде қоғамда нарық жүйесі қалыптасты. Нарық дегеніміз
Қазіргі кездегі нарық дамыған инфрақұрылымға, яғни көмекші салалар
Экономикалық дамудың бағыттары мен факторларын зерттеу индустриялык-инновациялық даму
Қолданылған әдебиеттер тізімі
1 Нарықтық экономикасына кіріспе. Алматы. Экономика 1995.
2 Аубакиров “Экономика теориясының негізі” Алматы. 2000.
3 Конституциясы.–Алматы “Жеті жарғы”, 1996.
4 Р.Пиндайк, Д.Рубинфельд «Микроэкономика». -М.:
5 Д. Хайман «Современная микроэкономика:
М.: Финансы и статистика, 1992. - Гл. 6,7.
6 К.Макконелл, С.Брю «Экономикс.- M».: Республика, 1992.- Т.1,2.
7 Б. Жүнісов, Ұ. Мәмбетов, Ұ. Байжомартов «Экономикалық
Алматы.- 1994.
Микроэкономика Практикум/Под общ. ред. Ю.А. Огибина. - С.-Пб.:
«Литер плюс», «Санкт-Петербург оркестр», 1994.
Ж.Күлекеев, К.Есенғалиева, Н.Тастандиева «Микро және
макроэкономика терминдерінің орысша-қазақша сөздігі».-Алматы:
1996.
А.Мамыров, Ж. Кулекеев, Г. Султанбекова «Микроэкономика». –
Алматы: Экономика, 1997
М.Искалиев «Экономикалық теория негіздері».- Алматы.-1998.
Микроэкономика. Теория и российская практика /Под ред. А.Г.
Грязновой и А.Ю. Юданова. - М.: 1999.
В. Крымова. «Экономикалық теориясы».- Алматы.- 1999.
Ж.Күлекеев., А. Мамыров. «Экономика»- Алматы.- 2000.
Ә.Әубәкіров.,Нәрібаев. «Экономикалық теория негіздері».- Алматы.-
2001.
Ж.Күлекеев., К.Есенғалиева.«Макро-Микро экономика терминдері».-
Алматы.- 2000.
Ә. Әубәкыров. «Экономикалық теория негіздері».- Алматы.- 2001.
А.Мамыров, Тілеужанова. «Макроэкономика».- Алматы.- 2002.
Ө.Қ. Шеденов, Е.Н. Сағындықов, Б.А. Жүнісов, Ү.С. Байжомартов,
Комягин «Жалпы экономикалық теория» Ақтөбе 2004ж.
Журнал «Экономика негізі» №6 20
Газет «Егемен Қазақстан» №21
С.Райымқұлұлы, Г. Утемисова, Г. Жұманова «Экономикалық
негіздері» Шымкент 2006ж.
Аннотация
Курстық жұмыста нарықтың мәні,
Нарық – бұл экономикалық проблемаларды тиімді шешуді қамтамасыз
Қазақстан Республикасындағы нарықтың даму
Курстық жұмыс бет. Компьютірлік
Жалпы курстық жұмыста 29-бетен тұрады, 1 бөлім 7-14,
Нарық
Тауар тұтынушылар
Тауар өндірушілер
Шаруашылық субъектілердің дербестігі мен
Меншік қатынастардың алуан түрлі
Нарықтық экономиканың шарттары
Тауар өндірушілердің және сауда
Өндіріс қуатының белгілі бір
Нарық инфрақұрылымын жасау
Контрагенттер өздерінің өнімдеріне баға
Тауар өндірушілер
Нарық және иерархия
Қазақстан Республикасында нарық инфрақұрылымдарының қалыптасу мәселесі
Нарықтық экономиканың элементтері, қызмет ету принциптері
Нарық: түсінігі, қатынастары, құрылымы
Нарықтық қатынастар, олардың мәні, қызметтері
Нарық оның механизмі мен қызметі
Нарық механизмінің мәні және ерекшеліктері
Нарықты реттеудің мәні
Нарық механизміне мемлекеттің әсер етуі