Дәнекерлеу жұмыстары
МАЗМҰНЫ
1 ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛIМ 7
1.1 Магистралды құбырөткiзгiштердiң классификациясы 7
1.2 Жоспарлы алдын ала жөндеудi ұйымдастыру 9
1.3 Магистралды құбырөткiзгiштердi күрделi жөндеу 12
1.3.1 Күрделi жөндеу кезiндегi жұмыстар түрлерi 12
1.4 Магистралды құбырөткiзгiштерiн күрделi жөндеудi жүргiзудiң технологиялық сұлбалары 15
1.5 Жер жұмыстары 17
1.6 Траншеяларды қазу 18
1.7 Траншеяны көму 19
1.8 Құбырды дайындаудың қысқаша мәлiметi 20
1.9 Магистралды құбырөтiзгiштiң сызықтық бөлiмiнiң құрылысы 21
1.9.1 Жер үстiндегi сызықық құрылыстар 22
1.10 Магистралды құбырөтiзгiштi коррозиядан сақтау 23
1.11 Құбырөткiзгiштi көтерiп ескi изоляциядан тазарту 23
1.12 Дәнекерлеу жұмыстары 25
1.13 Дәнекерлеу -монтаждау жұмыстары 27
1.13.1 Болат құбырлар 27
1.13.2 Жазық оралатын болат құбырлар 29
1.15 Көмiрқышқыл газды ортада жартылай автоматты дәнекерлеу 30
1.16 Дәнекерлеу жұмыстарының орындалуын бақылау 31
1.17 Изоляциялық жұмыстар 34
1.18 Изоляциялық – төсеу жұмыстары 36
1.18.1 Изоляциялап-салыну жұмыстары 36
1.19 Тазалау және құбырөткiзгiштердi берiктiк пен тығыздыққа сынау 39
1.20 Құбырөткiзгiштердi қиын жағдайларда салу 40
1.20.1 Су асты құбырөткiзгiштерiн жөндеу 40
1.20.2 Құбырөткiзгiштi су қоймасынан шығарып жөндеу 41
1.21 Құбырөткiзгiштi бiр бөлiгiн шығару арқылы жөндеу 46
1.22 Жаңа құбырөткiзгiштi ескiнiң iшiмен өткiзу 48
1.23 Құбырларды шығару арқылы жағалық учаскесiн жөндеу 49
1.24 Құбырөткiзгiштiң иiлген учаскелерiн тереңдету немесе бекiту 50
1.25 Магистралды құбырөткiзгiштегi апаттар және оларды жою 51
1.25.1 Магистралды құбырөткiзгiштегi апаттарды жою 51
1.26 Газ құбырөткiзгiштерiндегi апаттарды жою 56
1.27 Патенттiк шолу 60
2 ЕСЕПТIК БӨЛIМ 65
2.1 Құбырөткiзгiштiң қабырғасының қалыңдығын есептеу: 65
2.2 Берiктiкке және деформацияға тексеру 68
2.2Құбырөткiзгiштердiң жалпы орнықтылығын тексеру 69
3 ЭЕМ – де ЕСЕПТЕУ БӨЛIМI 75
4 ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ 78
4.1 Мұнай құбырөткізгіш құрылысындағы инвестицияның
4.2 Кәсіпорының қаржылық
4.3 Уақытқа тәуелді ақша
4.4 Пайдаланудағы шығындар есебі 85
5 ҚОРШАҒАН ОРТАНЫ ҚОРҒАУ БӨЛIМI 94
5.1 Қоршаған ортаны қорғауды ұйымдастыру 94
5.2 Құбырөткiзгiштi жөндеудегi қауiпсiздiгi 95
5.3 Құбырөткiзгiштiң су асты бөлiгi 96
6 ЕҢБЕК ҚОРҒАУ БӨЛIМI 99
6.1 Трассаның инженерлiк дайындалуы 99
6.2 Жер жұмыстары 99
6.3 Дәнекерлеу –монтждау жұмыстары 100
6.3.1 Дәнекерлеу – монтаждау базасында секцияларды дайындау 102
6.3.2 Бұрылмайтын жапсарлардың дәнекерленуi 102
6.4 Құбырөткiзгiштердi тазалау 104
6.5 Радиографикалық бақылау 104
6.6 Коррозиядан электро – химиялық қорғау 105
ҚОРЫТЫНДЫ 106
1 ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛIМ
1.1 Магистралды құбырөткiзгiштердiң классификациясы
Магистралды құбырлар темiр және тас, асфальт төселген жолдардың астында,
1 - категориялы учаскелер:
1. Барлық категориядағы темiр жолдары арқылы құбырлардың жер
2. Жалпыға тағайындалған темiржолдары арқылы мұнай және мұнайөнiмi құбырларының
3. Барлық темiр және автомобиль жолдары арқылы жер үстi
4. Барлық кеме жүзетiн сулы өткелдер және арналар арқылы
5. Су бетiнiң ара қашықтығы 20м және одан артық
6. Құбырөткiзгiштiң тоннельдердегi және таулы жағдайлардағы су тасқындары мен,
2 - категориялы учаскелер:
1. 3 және 4 категориялы тас, асфальт жолдары арқылы
2. Компрессорлық станцияларға жалғас (станция шекарасынан 250м шамасында) құбырөткiзгiш
3. Жұмыс iстеу қабiлетi 10,25Па-тан аз болғандағы босаң (тұрақсыз)
4. Су бетiнiң 20 м-ден аз ара қашықтықтағы болатын
5. Мерзiмдi су басып кететiн жайылымдарда бiр жiптi
6. Жер асты коммуникацияларының екi жағындағы 10 м-ден кем
3 - категориялы учаскелер:
1. Топырақтың жұмыс iстеу қабiлетi 0,25Па артық саз
2. Саз батпақтар жiне кемелер жүрмейтiн су бөгеттер үстi
3. 3-категориялы автомобиль жолдары арқылы өтетiн құбырөткiзгiштерiнiң жер асты
4. Станция шекарасынан 150 м ара қашықтықтағы сораптың станцияға
5. 1,2,3,4,5-категориялы автомобиль жолдарыв арқылы өтетiн мұнай және мұнайөнiмдерi
6. Барлық 1,2,3-категориялы автомобиль жолдары мен темiржол жолдары арқылы
4- категориялы учаскелер:
1.Жасанды және табиғи бөгеттерден өтетiн өткелдердi кiргiзбегендегi жерастымен және
2. Күрделi емес бөгеттер арқылы өтетiн жер асты және
3. Жер үйiндiлерi арқылы өтетiн құбырөткiзгiштердiң учаскелерi.
Магистралды құбырөткiзгiштiң әр категориясына төселетiн құбырлардың берiктiлiк сипаттамалары жағынан
Кесте 1 - Әр түрлi категориялы құбырөткiзгiштердiң жұмыс iстеу
Магистралды құбырөткiзгiштердiң трасса учаскелерiнiң категориялары Құбырөткiзгiштердi берiктiкке есептегендегi жұмыс
1
2
3
4 0,75
0,75
0,90
0,90 100
100
100
100 Рсын=1,25Ржұм
Алдынала сыналатын құбырөткiзгiштердiң учаскелерi.
Құбырөткiзгiштiң әр бiр учаскесiнiң категориясын жобаны құрастырғанда анықтайды.
Сонымен қатар құбырөткiзгiштiң құрлысының күрделiлiгiне қарай категорияларға бөлiнедi.
1.2 Жоспарлы алдын ала жөндеудi ұйымдастыру
Магистралды құбырөткiзгiштiң тозуы мен бүлiнуi
Барлық жер асты магистралды құбырөткiзгiштер қорғайтын изолляциялық қабаттың болғанына
Изоляциялық қабаттың бұзылуы құбырөткiзгiштiң ескiруi нәтижесiнде және оның төселуi
Изоляциялық қабаттағы құрамындағы ылғалмен тесiк топырақ толып ылғал электролит
Құбырөткiзгiш металлымен изоляциялық қаптауының бұзылу механизмi Киттельберг пен Эльма
Осмотикалық процесс кезiнде ылғал жартылай өткiзгiштiк жабындыдан, ерiтiндiлердiң концентрацияларының
Құбырөткiзгiштер металлының бiртiндеп бүлiнуi тозуының негiзгi себебi коррозия
Химиялық коррозия – металлдың бүлiнуi металлмен химиялық агрессивтi ортаның
Электрохимиялық коррозия – электр тогының әсерiнен болатын бүлiнулер. Электрохимиялық
Электролиттегi электрохимиялық коррозия– тұздармен қышқылдардың
Суда ерiтiндiлерiнен және табиғи сулардың (су астындағы өзен, көл,
Бғытсыз токтардың әсерiнен болатын коррозия құбырөткiзгiштiң электрофикацияланған темiржол
Станцияның оң полюсi контакт сымдарына қосылып, терiс полюсi желiнетiн
Бағытсыз токтардың құбырөткiзгiшке шығу учаскелерi катодты поляризацияланып катодты учаскелерге
1.3 Магистралды құбырөткiзгiштердi күрделi жөндеу
Магистралды құбырөткiзгiштерiн жұмысқа жарамды жағдайда ұстау үшiн және магистралды
Магистралды құбырөткiзгiштерiн күрделi жөндеу негiзiнен изоляциялы жабындыларының қалыпты қорғағыш
1.3.1 Күрделi жөндеу кезiндегi жұмыстар түрлерi
Магистралды құбырөткiзгiштерiн күрделi жөндеу кезiндегi жұмыстарды дайындық және негiзгi
Дайындық жұмыстары магистралды құбырөткiзгiштiң жағдайына, күрделiлiгiне, жөндеу жұмыстарының көлемiне
а) Күрделi жөндеудi талап ететiн магистралды құбырөткiзгiштiң учаскелерiн анықтау;
б) Магистралды құбырөткiзгiштiң жеке учаскелерi бойынша жөндеу жұмысының көлемi
в) Жұмыс өндiрiсiнiң графиктерi мен жобалау-сметалық құжаттарын құру;
г) Жұмысты жүргiзу жағдайларын дайындау (жөндеу-ққұрылыс учаскелерiнiң қуатын анықтау
Күрделi жөндеудi талап ететiн учаскелердi магистралды құбырөткiзгiштiң коррозиялық бүлiнуi
Бағытсыз тоқтар әрекетiндегi учаскелерде магистралды құбырөткiзгiштерiн изоляциялау жағдайын, жеткiлiктi
Жеке учаскелер бойынша жөндеу жұмыстарының сипаты мен көлемi магистралды
Жер жұмыстарының көлемiн есептеу үшiн шурфтарды ұзiп және жоғары
Изоляциялық жұмыстар көлемiн есептеу кезiнде ескiизоляция жағдайы, топырақтың коррозияға
Дәнекерлеу жұмысының көлемi магистралды құбырөткiзгiшiнiң ашылған учаскелерiндегi натурал тексеру
Магистралды құбырөткiзгiштерiн күрделi жөндеу кезiндегi негiзгi жұмыстар жер жұмыстарын,
Күрделi жөндеудiң жеке операцияларына жұмсалған қаражат құрылымы, мысалға Орал
1.4 Магистралды құбырөткiзгiштерiн күрделi жөндеудi жүргiзудiң технологиялық сұлбалары
Жөнделетiн магистралды құбырөткiзгiштiң жағдайына байланысты күрделi жөндеудi жүргiзудiң
Құбырөткiзгiштi траншеяның бровкасына көтеру;
Жөнделетiн учаскеде өұбырды ауыстыру ;
Құбырөткiзгiштi көтермей және оның бойымен тоқтаусыз айдаумен құбырөткiзгiштiң
Тоқтаусыз айдаумен траншея лежкаларында құбырөткiзгiштердi көтеру және салу;
Траншеяның бровкасына көтеру және салу арқылы күрделi жөндеу дәнекерлеу
Жөнделетiн учаскеде құбырды ауыстыру арқылы күрделi жөндеу дәнекерлеу жапсарларының
1) Жөндеуге жатқызылатын учаскеде, құбырөткiзгiштердi қжеттi ұзындықтағы плетте дәнекрлеп,
2) Бiрiншi сұлбадағы сияқты, басында ауыстырылуға жататын учаске
Құбырөткiзгiштердi екiншi сұлба бойынша жөндеген кезде жалпы ұзынды жөнделетiн
Құбырөткiзгiштiң көтерiлмей, астынан қазу арқылы және жер тiректерiн қалдыру
Бұл тәсiлдiң артықшылығы күрделi жөндеудi өткiзген кезде мұнай айдауды
Құбырөткiзгiштердi траншеяда лежкаларға көтерiп жатқызу арқылы жөндеу –қазiргi кездегi
Көтерiлуiмен температураның өзгеруi кезiндегi құбырөткiзгiште пайда болатын кернеулер жеткiлiктi
1.5 Жер жұмыстары
Жер жұмыстары бiр шөмiштi көп шөмiштi, роторлы және арнайы
Траншеяларды жалпы тағайындалған экскаваторлармен өңдеген кезде жер жұмыстарының
ВНИИСПТ-мұнай институтында ЭР-4 тартқыш эксковаторының негiзiнде ЭВР-377 арнайы роторлы
Роторлы аршу эксковаторы ауыспалы шөмiштерi бар, үш секциялы ротормен
Сулы топырақтарда құбырөткiзгiштердi бiр шөмiштi Э-652, Э-505,
Үлкен мөлшердегi суға толы топырақтардан өтетiн құбырөткiзгiштердi жөндеу кезiнде
1.4.1 Магистралды құбырөткiзгiштердi салу кезiндегi жер жұмыстары
Магистралды құбырөткiзгiштердi салу кезiнде жер жұмыстары құрлыс нормаларымен ережелердiң
Траншеялардың өлшемдерi құбырөткiзгiштiң типi мен тағаиындалуына, құбырөткiзгiштiң диаметрiне, топырақтың
Құбырөткiзгiштiң траншеяға төселу тереңдiгi құбырөткiзгiштiң бетiне дейiн 0,8 м-ден
Топрақтың түрiне және траншеяның тереңдiгiне байланысты олардың профильдерi әр
1.6 Траншеяларды қазу
Траншеяларды қалыпты топрақта қазу кезiнде жер жұмыстарының максималды көлемiн
Таулы топырақтарда траншеялардың өңделуi жарылыс жұмыстарын пайдалану арқылы жүргiзiледi.Жұмыстардың
Жер жұмыстары қысқы жағдайларда, жазғы жағдайларда олардың өткғзiлуi қиын
Сулы топырақтарда олардың консистенциясына байланысты траншеяны роторлы немесе бiр
1.7 Траншеяны көму
Құбырөткiзгiштi траншеяға төсеген соң үстiнен жұмсақ топырақпен
Траншеялардың көмiлуi бульдозерлермен, арнайы траншея көмгiштермен және экскаваторлармен iске
Құбырөтiзгiштереде шығын болмауы үшiн (жарылыстар) құбырға “қатты” талаптар қойылады
1.8 Құбырды дайындаудың қысқаша мәлiметi
Тiгiссiз құбырдың прокаткасы келесi негiзгi операциялардан тұрады: алдымен ыстық
1.9 Магистралды құбырөтiзгiштiң сызықтық бөлiмiнiң құрылысы
Магистралды құбырөтiзгiштiң сызықтық бөлiмi құбырөтiзгiштiң өзiнен, тарамдарынан, лупингтен, өшiру
1.9.1 Жер үстiндегi сызықық құрылыстар
Жер үстiндегi сызықық қрылыстар құрамына кiретiндер: пайдаланудың сызықтық қызмет
Атмосфераны ластайтындар: технологиялық және канлизациялық сораптардың желдеткiш қондырғылардың құбырлары,
1.10 Магистралды құбырөтiзгiштi коррозиядан сақтау
Магистралды құбырөтiзгiштердi электро химиялық коррозиядан сақтау үшiн олардың үстiңгi
1-әдiс сылбыр
Сылбыр әдiске: белсендi жерлiк электролиттер жағдайда жоғары химиялық берiк,
Осы талаптарға битумды және петролатунды негiзiнде жасалған изоляциялық материалдар
2-әдiс белсендi
Белсендi әдiске: жер астындағы құбырды электро химиялық жерлiк коррозиядан
1.11 Құбырөткiзгiштi көтерiп ескi изоляциядан тазарту
Құбырөткiзгiштi көтермей тұрып барлық дәнекерленген қосылыстардың сапасын бақылаудың физикалық
Жөндеу жұмыстарын өткiзу үшiн құбырөткiзгiштi 40-50 см-ге көтерiп ара
Құбырөткiзгiштi көтерген кезде онда бұрылуынан, кернеулербiр уақытта және периудтты
Лежкаларға көтерiлген құбырөткiзгiштi ОМС изоляциялық тазарту машинасымен жермен
ОМС тазарту машинасы, өз қозғалтқышының көлемiмен, құбырөткiзгiш бойымен қозғалатын
Жұмыс органының корпусы мен тiстi венец ажыратылған, бұл машинаны
Жұмыс органы муфталармен накладкалардан өткен мезетiнде оның өшiрiлуiн мүмкiн
Жұмыс iстеп тұрған, алдын ала траншеяда клетиларға жатқызылған құбырөткiзгiштi
Диаметрi 508-529 мм болатын құбырөткiзгiштi тазарту үшiн қарама-қарсы жаққа
1.12 Дәнекерлеу жұмыстары
Магистралды құбырөткiзгiштi күрделi жөндеуден өткiзген кезде жергiлiктi коррозия ошақтарын
Магистралды құбырөткiзгiштердi қол электродоғалы дәнекерлеп жөндеген кездегi коррозиялық бүлiнулердi:
Кавернаның тiкелей пiсiрiлуi жоғары өнiмдiлiгiмен ерекшеленедi және бұл
Пiсiрудiң алдында каверна полосттары тоттанудан мұқият тазартылады, тереңдiк және
Каверналарды ток күшiнiң минимал мәнiн қолданып дәнекерлейдi диаметрi 3-4
Газ құбырөткiзгiштерiн жөндеу кезiнде сенiмдiлiктi қамтамасыз ету мақсатымен құбыр
Пiсiрiлетiн келте құбырларды құбырөткiзгiшпен келте құбырдың кромкаларының арасында 2-3
Дәнекерлеу жұмыстарын 5-разрядтан төмен емес дәнекерлеушiлер госгортехнадзордың ”правила
1.13 Дәнекерлеу -монтаждау жұмыстары
Қазiргi кезде магистралды құбырөткiзгiштердi газ, мұнай және мұнай өнiмдерi
1.13.1 Болат құбырлар
Келесi түрлерi ажыратылады: тiгiссiз құбырлар оларды екi этапта ыстық
1) Дайындалған дөңгелек материалды арнайы станда гильзаны алу
2) Гильзаны оправкада раскаткадан өткiзiп, құбыр жасап және оны
Тiгiссiз құбырлар 426 мм-ге дейiнгi диаметрде болып, көбiнесе аз
Дәнекерленген құбырлар. Металлургия өнеркәсiбi олардың екi түрiн шығарады:
2- спираль тәрiздi;
Дәнекерленген құбырларды тқменгi дәрежеде легирленген құбырлардан жасайды.
Түзу сызықты дәнекерленген құбырларды жасағанда үш этаппен өткiзiледi: 1.
2. Құбырдың бойлық тiгiсiн дәнекерлеу. Диаметрi 820 мм-ден үлкен
3. Экспандирлеу – арнайы құралда, экспандерде (кеңейткiш) құбыр диаметрiн
Түзу тiгiстi, электрлi дәнекерленген құбырлардың кестсi төменде көрсетiлген.
Кесте 2
Сыртқы диаметрi Қабырға қалыңдығы, мм
426 (4; 4,5; 5,5;); 6; 7; 8; 9; 10;(11;
530 4; 4,5; 5; 5,5; 6; 7; 8; 9;
630 4; 4,5; 5; 5,5; 6; 7; 8; 9;
720 5; 5,5; 6; 7; 8; 9; 10; 11;
820 5; 5,5; 6; 7; 8; 9; 10; 11;
920 5; 5,5; 6; 7; 8; 9; 10; 11;
1020 5; 5,5; 6; 7; 8; 9; 10; 11;
1120 5,5; 6; 7; 8; 9; 10; 11; 12;
1220 5,5; 6; 7; 8; 9; 10; 11; 12;
Құбыр торецтерiне құбырлы торецтi машиналардың көмегiмен тұйықтаумен фасканы алады.
1.13.2 Жазық оралатын болат құбырлар
Құбырлардың калиберленген шеттерiнiң сыртқы диаметрi бойынша мүмкiн болатын
Құбырдың сыртқы диаметрi Класстары
Жоғарғы жоғарланған қалыпты
426-720
720-1020
1020
1220- дан жоғары ±1,5
±2,0
±3,5
±5,0 ±2,5
±3,0
±5,0
±6,5 ±3,5
±4,0
±6,0
±7,5
Е. О. Патон атындағы электропiсiру институты 10-15 Па қысымдағы
Қазiргi кезде мұндай құбырлардың тек болаттан ғана емес, сонымен
1.14 Магистралды құбырөткiзгiш жапсарларын дәнекерлеу әдәстерi
Магистралды құбырөткiзгiштердi салу кезiнде пайдаланылатын дәнекерлеу әдiстерiн екi топқа
Балқыту арқылы дәнекерлеу кезiнде металлдар шеттерiнiң балқуы арқылы және
Қысым арқылы дәнекерлеу механикалық күштiң әсерiмен дәнекерленетiн бұйым шеттерiн
Магистралды құбырөткiзгiштер құрылысында 1948 жылдан берi қолданылатын флюс астымен
Автоматты дәнекерлеу кезiнде доғаға электродты сымның берiлуi және доғаның
1.15 Көмiрқышқыл газды ортада жартылай автоматты дәнекерлеу
Е.О. Патон атындағы электродәнекерлеу институтының құрылымымен жасалған
Құбыр жапсарларының құрылуы дәнекерлеудiң электродоғалы әдiстерi кезiнде арнайы орталықтандырғыштардың,
Магистралды құбырөткiзгiштердi салу практикасында Патон атындағы институттың құрылымымен жасалған
1.16 Дәнекерлеу жұмыстарының орындалуын бақылау
Дәнекерленген қосылыстардың деффектлерi (дұрыс пiсiрiлген жерлерi, шлакты қосылыстар, газ
Магистралды құбырөткiзгiштiң жапсарлаын дәнекердi орындауға өндiрiстiк разряды 5- ден
1) Құбырөткiзгiштедi дәнекерлеу және жапсарларды құрастыру процесiнде iске
2) Дайын дәнекерлеу қосылыстарын және дәнекерлеу материалдарын (электродтар, дәнекерлеу
3) Физикалық-магнитографикалық және гаммасәулелену арқылы жарып шығару;
Операциялық бақылау дәнекерлiорнату жұмысының барлық кезеңдерiнде жүргiзiледi. Бәрiнен бұрын
Сыртқы тексеру барлық дәнекерлеу жапсарлары үшiн мiндеттi болып саналады.
Дәнекерлеу жапсарын бұзбастан бақылаудың физикалық әдiстерi қазiргi уақытта негiзгi
а) 4- категориялы құбырөткiзгiш учаскелерiнде барлық дәнекерлеу жапсарларының 10%-дан
б) 1-2 –және 3-категориялы құбырөткiзгiш учаскелерiнде дәнекерлеу жапсарларының 100%-зы;
в) барлық қисық жапсарлар және захлестер жапсарлары, катушкалар және
Дәнекерлiк жапсарларды бақылаудың физикалық әдiстерiнiң iшiнде магистралды құбырөткiзгiштердi салу
а) Жасанды радиоактивтi элементтер және рентген сәулелерiмен гамма сәулелену
б) Магнитографиялық бақылау.
Гамма сәулелену немесе рентген сәулелерiмен дәнекерлеу қосылыстарының ақауларын табу,
Магнитогрфиялық бақылау тұтас металл және ақаулы металл учаскелерiнiң
Құбырөткiзгiштердiң дәнекерлу жапсарларын магнитографиялық бақылау екi кезеңнен
Магниттiк лентаны шлак пен ластардан тазаланған дәнекерлеу тiгiсiнiң беттiгiне
Ақау сипатын анықтау үшiн магниттiк пленканы қайта шығатын қондырғыдан
1.17 Изоляциялық жұмыстар
Күрделi жөндеу кезiндегi изоляциялық жұмыстар құбырөткiзгiштiң құрылысы негiзiндегi
Накладкалар мен хомуттар машиналардың пайдалану мүмкiндiгiн жоятындықтан топырақты қолмен
УИМ-14 изоляциялық машинаның техникалық сипаттамасы
Жетек ................................................................КОМ-22-4 электроқозғалтқышы
Қуаты, кВт .........................................................................................................2,8
Ротордың айналу жылдамдығы, айн./мин. ...................................................1420
Жұмыс орган винтiнiң айналу жылдамдығы, айн./мин. .............................2000
Машина өнiмдiлiгi, м/сағ. ..................................................................100,200,300
Бiр жүрiстегi қабат қалыңдығы, мм ....................................................................3
Габариттiк өлшемдер, мм
Ұзындығы .............................................................................................1600
Енi ............................................................................................................650
Биiктiгi ...................................................................................................1450
Салмағы, кг ......................................................................................................300
Машина қозғалысқа өз электроқозғалтқышы арқылы келтiрiледi. Оның негiзгi жұмыс
Жүргiзушi (машинист) траншея бровкасынан штанганың көмегiмен машинаны ұстап тұрып,
Изоляцияның сапасын тексерiп ТР-2 траншея көмгiшiн немесе бульдозерлердi пайдаланып
1.18 Изоляциялық – төсеу жұмыстары
Изоляциялық төсеу жұмыстарын таулы жағдайларда комплекстi (поточная) технологиялық сұлба
1.18.1 Изоляциялап-салыну жұмыстары
Құбырөткiзгiштердi тазалау және сынау
Изоляциялап - салыну жұмыстары құбырөткiзгiштердiң беттiгiн тазалау, изоляциялау және
Изоляциялық ққаптауларды түсiрудiң алдында құбырөткiзгiштердегi тазалау жұмыстарының сапасы
Құбырлардың сыртқы беттiгiн әртүрлi тәсiлдермен тазалауға болады: механикалық (қырғыштар,
Механикалық тазалау арнайы бiр-немесе екi роторлы тазалау машиналарымен жүргiзiледi.
Механикалық тазалауды құбырлардың тiк құрғақ беттiгiнде ғана орындайды, себебi
Құбырлардың тазаланған құрғақ беттiгiне, құрамы 2,18 кестеде келтiрiлген грунтовка
Битум БН-4 грунтовкасын дайындау үшiн 160-180оС-ға дейiн қыздырып,
Грунтовканы құбыр беттiгiне тазалайтын машинаның көмегiмен қалыңдығы 0,1-0,2 мм
Изоляциялық қаптау құрылымы топырақтың коррозиялық белсендiлiгiне (жер асты құбырөткiзгiштерi
Мастика және аримерлейтiн материал изоляциялық қаптаудың негiзгi құрамдас бөлiктерi
Изоляциялық мастиканы толықтырғыштар және жұмсартқыштары бар қатты мұнай битумдарынан
Құбырөткiзгiшiң беттiгiне түсiрiлетiн изоляциялық қаптау нығайтатын рулонды материалдармен –
Бризол БН-4, БН-5 битумдары және ұсақталған резина ұнтақтарынан дайындалады.
Изоляциялық қаптаулар қалыпты және нығайтылған түрде болады. Қалыпты түрдегi
Армирлейтiн материалды изоляциялық машина кқмегiмен құбырға орайды. Материал жолақтарының
Жер үстi құбырөткiзгiштерi КР-10, КР-20 немесе КР-0-31 бояу тозаңдатқыштарымен
Изоляциялық жұмыстарды жүргiзетiн бөлiмшелер құрамында мастик (дайындық әрi құбырдан
Анайы құрал – адгезиметрмен қаптауды адгезияға әрбiр 500 м
Қаптау тұтастығын битумды қаптаудың 1 мм қалыңдығына 5кВт-тан кем
Полимерлiк ленталардан қаптаулар көрiнетiн ақауларға (қарау арқылы), тұтастыққа (6
1.19 Тазалау және құбырөткiзгiштердi берiктiк пен тығыздыққа сынау
Дәнекерлеу және изоляциялық-салу жұмыстары аяқталған соң, магистралды құбырөткiзгiштерi тазаланады
Тазалау (үрлеу және жуу) ауамен, табиғи газбен, сумен, жекелеген
Ауамен үрлеудi баллон-жинағышта 6-10 Па (төменгi қысым) немесе 12-15
Қабаттық қысым немесе компрессор станциясында жасалатын қсымды пайдалана отырып,
Құбырөткiзгiштiң сапасыз тазалануына келтiретiн, поршеньннiң алдында бөтен заттар
Сумен үрлеудi тек қана мұнай өнiмөткiзгiштерiнде ғана қолданылады. Су
1.20 Құбырөткiзгiштердi қиын жағдайларда салу
Қиын учаскелерге су бөгеттерi арқылы, саздар арқылы, оврагтар арқылы,
Құбырөткiзгiштi су қоймасынан, өзендерден, су бөгеттерiнен өткiздiң бiрнеше жолдары
1.20.1 Су асты құбырөткiзгiштерiн жөндеу
Кез келген су асты өткелiнiң күрделi жөнделуi өту учаскесiндегi
Тексерiлiс нәтижесiнде алынған материалдарды өткелдер учаскелерiнiң ұзақ уақытты жорамалын
Өткелдiң пайдалану сенiмдiлiгiнiң бұзылуын тудыратын себептердi бiле отырып жобаны
Күрделi жөндеудiң көбiрек сәйкес келетiн екi максимум үш вариантын
1.20.2 Құбырөткiзгiштi су қоймасынан шығарып жөндеу
Құбырөткiзгiштi су қоймасынан келесi жағдайларда шығарады: изоляцияның толық
Жер жұмыстарын құбырөткiзгiштi аршу үшiн жүргiзедi. Топырақтың бiр
Жаға учаскелерiн қалыпты жағдайларда драглайнмен жабдықталған экскаватормен өңдейдi. Бұл
Егер жағалар құмды немесе құмайт топырақтардан қаланған (тұрғызылған) болса,
Тар суасты траншеяларын өңдеуге арнайы тағайындалған жер снаррядтары, жер
Траншеялы жиналмалы жерснарядыТЗР-25 кеме жүретiнөзендерде тереңдiгi25 м-ге дейiнгi жұмыстарға
Траншеялы жиналмалы жер снаряды ТЗР-12 тереңдiгi 12м-ге дейiнгi суасты
УПГЭУ-3М (универсал жүзбелi гидравликалық эжекторлы қондырғы -модернизацияланған) жер снерядымен
Тереңдiгi 2-3 м, енi 150 м дейiнгi суаттарда траншея
Су асты топырағының үлкен емес көлемдерiн өңдеген кезде, дайындалуы
Диаметрi 150-180 мм иiлгiш шлангтың iшiне перфориленген тұнба арқылы,
Топырақты алып кететiн қондырғыны водолаз басқарады. Ауаның берiлуi, ауа
Құбырөткiзгiштi су арнасынан тарту құралдарының көмегiмен шығарады немесе су
Құбырөткiзгiштiң шығарылуы өте қиын операция болып табылады. Құбырөткiзгiштер бетiнiң
Тек қана су қоймасыжағаларының бiреуiнде қажеттi ұзындықтағы алаң болған
Егер алаң болмаса құбырөткiзгiштi шығаруға iс жүзiнде мүмкiндiк болмайды.
Өнiмдi қандайда бiр бөлгiштi жiберу арқылы шығарады (мысалы ДЗК
Жүзу қалпында болмайтын құбырөткiзгiштi су бетiнешығару қажеттiгi туса, өнiмнiң
Жағадағы жөндеу құбыр беттерiнiң тазартылуынан және олардың күйлерiнiң зерттелуiнен
Сондықтан дұрыс жөнделген құбырларды берiктiкке гидравликалық тексерiлiстерiнен (жағадағы) кейiн,
Жөнделген құбырөткiзгiштердi нақты дайындалған су асты траншеясына төсейдi. Төсеу
Төменде жөнделген немесе жаңа құбырөткiзгiштердi төсеу технологиясы қысқаша қарастырылған.
- толық жабдықталған, дайындалған құбырөткiзгiштi траншея түбiмен, алдынала траншеяға
- толық ұзындықтағы құбырөткiзгiштi су бетiнен траншея түбiне түсiру;
- Құбырөткiзгiштi жүзу құралдары арқылы өсiрумен су бетiнен тiсеу;
Жөнделген су асты құбырөткiзгiштердi траншея түбiмен өткiзу арқылы төсеу
Бұл тәсiл бойынша төсеуге байланысты негiзгi операциялардың технологиялық кезекшiлiгi
Жағадағы құбырөткiзгiштi төсеуге дайындау;
Алдынала өңделген су асты траншея түбi бойынша тартылыс тросын
Тракторлар немесе күштi лебедкалар көмегiмен су бөгеттерi арқылы құбырөткiзгiштердi
Өткiзу аяқталысымен бiрден салынған құбырөткiзгiштердi зерттеу.
Өткелдiң iрi жөнделуi бойынша өткiзу жұмыстың үлкен бөлiгiнiң қорытындысы
Су бетiнен құбырөткiзгiштердi төсеу келесi технологиялық операцияларды қамтиды:
жағадағы құбырөткiзгiштi төсеуге дайындау;
құбырөткiзгiштi жылжымалы суасты траншея алдындағы ашылатын есiкте орнату және
сумен толтыру, понтондарды ажырату немесе батыру арқылы алдынала дайындалған
Дайындық жабдықтау және құбырөткiзгiштi түсiрумен байланысты кез-келген операцияның орындалуы
Құбырларды түсiру кезiнде материалда пайда болатын кернеулердiң есебiне жоғары
1.21 Құбырөткiзгiштi бiр бөлiгiн шығару арқылы жөндеу
Берiлген әдiс үлкен ұзындықты су асты өткелдерiн жөндегенде тиiмдi,
Жер машинасы
Жер жұмыстары
Пневмотопырақсорғыш
Кранмен
Су бетiне шығару
Өнiмдi шығару арқылы
Дәнекерлеу
Құбырөткiзгiштi жөндеу
Изоляция
Жөнделген учаскенi түсiру
Жүзу құралдарымен
Көму
Гидромонитормен
Құбырөткiзгiштi кранмен ол үлкен емес жүзу терiстiлiгiнде және үлкен
Алдын ала көтерiлетiн құбырөткiзгiш учаскесiнiң кернеулi күйiнiң есебiн орындайды.
Сұлбаның артықшылығы айдауды тоқтатпай күрделi жөндеудiң өткiзiлу мүмкiндiгi. Водолаз
Егер есептеулер құбырөткiзгiш учаскесiн нақты бағытталған күштер (кран) арқылы
Егер күрделi жөндеудi айдауды тоқтату арқылы өткiзсе, онда құбырөткiзгiш
Егер су бетiнде үлкен емес ұзындықты учаскенi көтеру керек
1.22 Жаңа құбырөткiзгiштi ескiнiң iшiмен өткiзу
Егер пайдаланылатын, жөндеуге белгiленген құбырөткiзгiштiң күйi жөндеуден кейiн қайта
Сонымен қатар жаңа құбырөткiзгiштiң диаметрi ескiден бiр шама кiшi
1.23 Құбырларды шығару арқылы жағалық учаскесiн жөндеу
Жер жұмыстары жөндеудiң басқа түрлерiндегiдей өткiзiледi; құбыр учаскесiн су
Жағаны бекiту жұмыстарының қажеттiлiгi пайдалану кезiндегi орындалған тексерiлiстер нәтижелерi
Жағаның бекiтiлу сұлбаларының келесiлерi пайдаланылады.
Фашиндi - топраққа қағылатын, кольяларға бекiтiлетiн хворосты тюфяктар (фашин)
Күрделi жөндеу кезiнде көбiнесе тастардың үйiлуi қолданылады. Бекiтiлетiн учаскеге
Бекiтудiң толығырақ жетiлген түрi болып тастық мощение табылады.
Бетон плиталарымен жағаның бекiтiлуi ең сенiмдi болып табылады. Плиталардың
1.24 Құбырөткiзгiштiң иiлген учаскелерiн тереңдету немесе бекiту
Ең алдымен апатқа қарсы шараларды қолдану жылдамдығын анықтау мақсатымен
Уақытша шаралар
Жер сорғышпен
Жер жұмыстары
Гидромонитормен
Водолазды
Тексерiлiс
Эхолот теледидарлы
Баржалар, шаландар
Көму
Жер сорғыш
Егер кернеулiк күйi iстен шығуға жақын болса, онда апатты
Иiлген учаскенi диаметрi 50-70см вертикаль құбыр арқылы понтоннан немесе
1.25 Магистралды құбырөткiзгiштегi апаттар және оларды жою
Магистралды құбырөткiзгiштегi апаттар түрлерi. Магистралды құбырөткiзгiштердi пайдаланған кезде монтажды
Құбырөткiзгiштiң бұзылуларының iшiнде көбiрек тарағандары:
Қалыпты жағдайда қалыңдығы үлкен емес (1-5 мм) және ұзындығы
Сонымен бiрге зауыттан шыққан құбырлардың тiгiстерiнiң үзiлулерi де орын
1.25.1 Магистралды құбырөткiзгiштегi апаттарды жою
Магистралды құбырөткiзгiштегi апаттарды жою үшiн жөндеу қалпына кетiру бригадаларын
Мұнайдың азғантай мөлшерi шыққан жағдайда айдауды тоқтатпауғада болады, ал
Пробканың көмегiмен мұнайдың шығуын толығымен тоқтататын мүмкiндiк болмаған
Свищтарды жою үшiн қорғасын пробкаларды арнайы болттың көмегiмен тартып
Құбыр металының бойындағы үлкен емес үзiлiстердi тегiс хомуттарды пайдалану
Дәнекерленген қосылыстардың толық үзiлуi кезiнде және де құбырлардың бойлық
Арнайы қондырғы арқылы құбырөткiзгiш екi жағынан жабылады да одан
Құбырөткiзгiштiң iстен шыққан бөлiгiн кесiп алып тастайды. Алынып тасталған
Құбырөткiзгiштiң бүлiнген учаскелерiн алып тастау амалдары:
Құбырөткiзгiш жарылыстарын, бүлiнген учаскелерiн ауыстырумен байланысты. Бұл жұмыстарды өткiзу
Фрезерлеу механизмi iшiнде үш сатылы редуктор орналастырылған дәнекерленген корпустан
Фрезерлi механизм құбырдың айналасында механизм корпусының екi жағына орналасқан
Тiрек катоктарының 7,8 осьтерiнiң арақашықтығы кесiлетiн құбырдың диаметрiне байланысты
Құбырларды кесу үшiн кәдiмгi дисклi фреза ал фаскаларды алу
Басқару пультi реверстi золотник, дроссель және қосылған штуцерлер енгiзiлген
Механизм келесi түрде жұмыс iстейдi: кесiлетiн құбырдың учаскесiн ашқаннан
Фрезерлi механизмнiң гидроқозғалтқышын басқару пультiмен шлангтар арқылы қосады, ал
Механизмнiң шпинделiне дискiлi фрезаны орнатады золотниктiң көмегiмен механизмнiң гидроқозғалтқышын
Құбыр прорездерiне кесiлетiн катушканың кеңеюi үшiн және құбыр торецтерiнiң
Магистралды құбырөткiзгiшiне құбырды жабатын қондырғыны фрезерлi механизмнiң жасаған тесiгi
1.26 Газ құбырөткiзгiштерiндегi апаттарды жою
Газ құбырөткiзгiштерiндегi апаттарды жою жұмыстары от қауiпi және газ
Газ құбырөткiзгiштерiндегi апаттарды жою кезiнде келесi жұмыс түрлерi атқарылады:
Газ құбырөткiзгiшiнде дәнекерлеу жұмыстарын 20-50 мм.вод.ст артық қысымда
Құбырөткiзгiште свищ пайда болған жағдайда алдын ала свищтiң шеттерiн
Дәнекерлеу қосылыстарында немесе толық металл бойында жарылулар пайда болғанда
Газ құбырөткiзгiшiнде конденсат болған жағдайда, от жұмыстарының басында оны
Келте құбырды дәнекерлегендегi пiсiру жұмыстарын аяқтағаннан кейiн, жаңа тiгiстердi
Су асты құбырөткiзгiшiнiң iстен шығуларын жою жұмыстарын
Кессонның iшiнен суды сорап арқылы шығарады. Дәнекерлеу жұмыстарының басында
Кессондағы ауа анализi тек қана дұрыс нәтиже бергенде ғана
Цилиндр пiшiндi корпустың жоғарғы жартысында жартылай сальниктiң 3 корпустарын
Корпустың жоғарғы жартысының төменгi жартысымен қосылу үшiн жүктiк қондырғының
Корпустың төменгi жартысы 9 тура солай цилиндр пiшiндi. Суды
Корпустың төменгi жартысының монтажын оңайлатып түзету үшiн,
Сальниктердiң жоғарғы және төменгi жартыларындағы тесiктердi гайкалар арқылы реттеуге
Корпусты толық герметизациялау үшiн, корпустың iшiнде және сыртында орналасатын,
Кессонның жиектемелiк бiрдей арымды тесiктерден 5 тұратын бағыттаушы планкалардың
Кессонның төменгi бөлiгiнде жүктердiң орналасуы, созылыстарды пайдаланбаған жағдайда да,
Кессонның iшiне ауаны, жағада орналасқан компрессордан, ауа құбырөткiзгiшi 24
1.27 Патенттiк шолу
Қазақстанның құбыр өткiзгiштерi ХХ–ғасырдың ортасында салынғандықтан, олардың
АК_2097645
Құбырдағы сұйықты бөгеттеу тәсiлi және оны iске асыратын қондырғы.
Мақсаты: қазiрге дейiнгi құбырды жабу мүмкiндiгi болған қысымдардан жоғары
Формуласы: кеңейетiн дене қосылған жабатын құралды, жабатын тетiктен құбырлы
АК_1691651
Құбырөткiзгiштi қайта жабуға арналған құрылғы.
Мақсаты: қарсы қысымды тудыру жолымен ортаның жоғары қысымдары кезiнде
Формуласы: “қарсы қысымды тудыру жолымен ортаның жоғары қысымдары кезiнде
АК_2105229
Құбырөткiзгiштi қайта жабуға арналған құрылғы.
Техникалық мiндет – нығыздалудың берiктiлiгiн сақтауды бақылау
Формуласы: ұстаған штурын манжет қабырғаларына қысатындай етiп қысқартылған, қысым
АК_1809233
Кеңейтiлетiн құбырөткiзгiштi бекiткiш.
Мақсаты: берiктiлiктiң сенiмдiлiгiн жоғарлату және пайдалану шарттарын бiр уақытта
Формуласы: берiктiлiктiң сенiмдiлiгiн жоғарлату және құрылымдарын бiр уақытта қысқарту
АК_1809232
Құбырөткiзгiштi уақытша қайта жабуға арналған құрылғы.
Мақсаты: қондырғы технологиясын бiр уақытта ықшамдау кезiндегi құбырөткiзгiштердi қайта
Формуласы: қондырғы технологиясын бiр уақытта ықшамдау кезiндегi құбырөткiзгiштердi қайта
АК_1707417
“ФАКЕЛ” құбырөткiзгiшiн қайта жабу тәсiлi.
Мақсаты: жөндеу жұмыстарының құнын және қалпына келтiру мерзiмiн қысқарту,
Формуласы: “жөндеу жұмыстарының құнын және қалпына келтiру мерзiмiн қысқарту,
Қарастырылған АК – тер және ғылыми – техникалық әдебиеттер
2 ЕСЕПТIК БӨЛIМ
2.1 Құбырөткiзгiштiң қабырғасының қалыңдығын есептеу:
Берiлгендерi:
Сыртқы диаметрi, мм Dн = 1020
Жұмыстық қысым, МПа
Уақытша кедергi, МПа
Аққыштық шегi, МПа
Уақытша кедергi, МПа
Аққыштық шегi, МПа
Сенiмдiлiк коэффициентi
Материал бойынша қауiпсiздiк коэффициентi
Жұмыстық температура, оС
Қаңтар айындағы орташа айлық температура, оС
Шiлде айындағы орташа айлық темпратура, оС
Қаңтар айындағы ең суық температурасының t1-ден
бв = 570
бт = 460
бв = 570
бт = 460
Кн=1,47
К2 = 1,15
tэ = +8
t1 = -18
t7=+25
1 = 16
Шiлде айындағы ең суық температурасының t7-ден
ауытқуы, оС
7 = 8
Шығарылуы:
Құбырөткiзгiштiң қабырғасының қалыңдығын есептеу:
Металдан жасалған құбырдың есептiк кедергiсi:
,
Мұндағы: Rн1 - бв минималь мәнiмен анықталады,
mo = 0,9 өйткенi құбырөткiзгiш III категориялы.
К1 = 1,47
Кн = 1,05 өйткенi 1000 < Dн < 1200
Құбырөткiзгiштiң қабырғасының қалыңдығы:
,
np = 1,1
Сортамент бойынша
Iшкi есептiк қысымның әсерiнен құбырөткiзгiш қабырғасының дөңгелек кернеуi:
(3)
(4)
(5)
б -iшкi нормативтi қысымның әсерiнен дөңгелек кернеу.
Температуралық әсерлердi есептеу:
Жылдың жылы және суық уақыттарындағы сыртқы ауа температураларының нормативтiк
t = t1- 1
t = -18-16 = -34оС
t = t7+ 7
t = 25+8 = 33oC
Есептiк мәндерi
tx = t -6oC
tx = -34-6 = 40oC
tT = t +3oC
tT = 33+3 = 36oC
Мұндағы: t1, t7 –көп жылдық, орташа айлық қаңтар
-аса жылы немесе суық тәулiктердегi сәйкесiнше t1, t7 мәндерiнен
tx = tэ-tx
tx = 8-(-40) = 48oC
tт = tэ-tт
tт = 8-36 = -28oC
Мұндағы: t – температураның есептiк
tэ – пайдалану кезiндегi құбырдын максмал (немесе минимал) мүмкiн
tх, tт – құбырөткiзгiштiң есептiк сұлбасынанықтайтын ең жоғары және
(12)
бпр N < 0 сондықтан
Сортамент бойынша
бпр N < 0 сондықтан
2.2 Берiктiкке және деформацияға тексеру
(13)
шарт орындалады.
Деформацияға тексеру:
(14)
б < 0 сондықтан
шарттар орындалады.
2.2Құбырөткiзгiштердiң жалпы орнықтылығын тексеру
Берiлгенi:
Топырақтың көлемдiк салмағы, кг/м3 гр =
Топырақтың iлiсу коэффициентi Сгр = 0
Мұнайдың көлемдiк салмағы, кг/м3 к = 730
Құбырдың серпiмдi иiлу радиусы, м R = 800
Құбырдың жоғарғы жасаушысынан жер бетiне дейiнгi топырақ қабатының биiктiгi,
Һo = 0,8
Үйiлген топырақтың табанынан құбырдың жоғарғы жасаушысына дейiнгi ара қашықтығы,
Һ1 = 1200
Үйiлу откосының салынуы mн = 1,25
Топырақтың iшкi үйкелiс бұрышы, оС гр =
Шығарылуы:
Nкр=14,74 МН
шарт орындалады
(15)
Ө
- номограмма бойынша Ө мен Zарқылы анықтаймыз
7,894 (B1
(
ВХ < Х
“ЭЕМ – де ЕСЕПТЕУ” бөлiмiндегi жасалған бағдарламаны құбырөткiзгiштi берiктiк
ЭЕМ – дегi есептеулердiң нәтижелерi “ЕСЕПТIК БӨЛIМ” – де
4 ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ
4.1 Мұнай құбырөткізгіш құрылысындағы инвестицияның
Мұнайды тасымалдау – бұл өндірістің ірі
Бірақ, құбырөткізгішті пайдаланушы компаниялар тұрғындарға
Осыған байланысты экономикасы жоғары
Осындай реттеулер келесі мақсаттарды қарастырады:
- салаға өздігінен жаңартылу және
- Энергиятасығыштарды жеткізу бойынша сенімді
Қазақстан Республикасында құбырөткізгіш саласында
Құбырөткізгішпен мұнайды тасымалдаушы компаниялар,
4.2 Кәсіпорының қаржылық
Қауіптің және бастапқы қаржыландыру
Қаржыландыруды таңдау үшін компаниялар
Инвестициялық жобалаудың баламаларын экономикалық бағалаудың
Нақтылы жағдайда инвестициялық баламаларды
Бір доллар пайда табу
4.3 Уақытқа тәуелді ақша
Инвест жобаны бағалауды негізгі
Күрделі пайыздарды есептеу әдісі
Бүгінде анықталған күрделі
Ағымдағы құнды анықтау күрделі
Экономиялаудан немесе пайдадан түскен
Толассыз ақшалай қаржының дисконтталу
Инвест жобадағы күтіліп отырған
Қолмақол ақша ағыны әр –
Қарыз немесе несиеге ақша ұсынылған
Қарыздың негізгі соммасы – бұл
Қарыз мерзімі – қарыз толық төленетін уақыт кесімі
Пайыздық саты- бұл қарыз алушылардың ,
Жай пайыз - бұл тек
Негізгі үлестен (немесе қарыздың
J = Pvo(i(n
Мұнда Pvo- нольдік кезеңдегі негізгі сомма
i - пайыз мөлшері
n –жылдар саны
Болашақ құн (кезеңіне төленетін соммасы) жай
FV(= PVo+J
(4.1) формуланы қолдана отырып
FVn = Pvo + Pvo (I ( n =
Осындай түрмен күрделі
Әр кезеңдегі төленетін пайыздың
Инвестициялық жобаның ұзақ мерзімдегі
FVn= Pvo(1+i)n
PVо = 100000 $
I = 0,15
n = 5 жыл
FVn = 100000(1 + 0,15)5 = 201136
(1+i)n коэффициенті болашақтағы бір
Капитал сметаларын тұрғызу - бұл
Негізгі капиталға ие болу шығындары –
Капиталсалу смет моделі шығындады
- бизнестің жаңа
саланы кеңету үшін активті
негізгі бар заттарды ауыстыру;
зерттеуге және дамуға
материалды – техникалық базаны жиі ұлғайту инвестициясы;
лизинг;
Компанияның капиталдық құны – бұл
Компанияның капиталының құны- бұл инвесторге талап ететін
Капитал салым бойынша жобаны бағалау
Таза ағымдағы ақшалай қаражаттар инвестициялық
Жоба бойынша пайданы есептеуде
Таза ағымдағы құн инвестицияның
Инвестицияланған жобаның таза ағымдағы
ТАҚ=КОАҚТА – БИ
Мұндағы: КОАҚТА – күтіліп отырған ақшалай қаржының
БИ – бастапқы инвестициясы
БИ - РVo = 100000 $
t= 5 жыл
КОАҚТА =
КОАҚТА
Таза ағымдағы құн мынаған тең
ТАҚ = -БИ
ТАҚ
ТАҚ > 0
Таза ағымдағы құнның көрсеткіші ол
ТАҚ дұрыс, яғни қолма-қол ақша
Инвестиция бойынша табысты есептеудің ең
Пайданың ішкі нормасы - бұл белгілі
Пайданың ішкі нормасы - бұл
=БИ
мұнда R – пайданың ішкі
R= 29%
Яғни таза ағымдағы
Инвестордың талабы бойынша ТАҚ
Осы түр бойынша ішкі
ТАҚ және ПІН критерилері ылғида
ТАҚ > 0, онда ПІН > i
ТАҚ < 0, онда ПІН
Инвестициялық жоба үшін сатып
Сатып алу кезеңін мына формуламен
Ток
4.4 Пайдаланудағы шығындар есебі
Амартизация официалды норма жжәне
Амортизация - негізгі қордың физикалық
Нақтылы кезеңдегі амартизацияның соммасы
(25)
мұнда Сn- аймақтың баланстық құны;
Na – амортизацияның өлшемі.
Бұл формула - тасымалдау компаниясының
Әр нақтылы аймақ үшін
Құбырөткізгіш негізгі жіп:
$
Мұнда Сn = 548287,8 $-болашақ құн.
Құбырөткізгіш сақтық жіп:
Сn = 548287,8 $
$
Релестік жол, релестік жол астындағы
Сn = 220 93,1 $
$
Монтаждық тоннель
Сn = 91740.8 $
$
Құбырөткізгіш компенсатор астындағы астау:
Сn = 10 308,7 $
$
Тіректер:
Сn = 63083,9 $
$
Қоймалар:
Сn = 57883,7 $
$
Ғимараттар және құрылыстар:
Сn = 30180 $
$
Құрал жабдықтар:
Сn = 36279,1 $
$
Амартизациялық есептредің соммасын табамыз.
19738,3 + 19703,1 + 2143 + 2660,4 + 350,4
+ 3802,6 + 7255,8 = 66752 $
Электроэнергисына қажеттіліктер тең болады Эн=181,2
Құны 1 КВА =5520 тг=65 $
Эн=181,2 КВА =11779 $
Өндірістік -өнеркәсіптік жұмысшылардың еңбек ақы
Негізгі еңбек ақы қоры (ЕАҚ)
еңбекшінің еңбегіне қарай кәсіпорыннан төленетін
атқарылған жұмыс немесе уақыт үшін төленетін
жоспарды орындағаны үшін сыйлықтар, мейрам күндері
жұмыс уақытысынан тыс жұмыс істегендерге
кезекті демалыс уақытының төлемдері.
Еңбек ақы -қоры мына
ЕАҚ = Жор(Кқос.ж ( Ктер (Ксала( 12( ч
Мұнда Жор - ортатша жалақы;
Жор = 400 $
Кқос.ж - қосымша жалақы коэффициенті;
Кқос.ж = 1,25
Ктер - территориалды коэффициенті
Ктер = 1,14
Ксала - салалық коэффициенті
Ксала = 1,4 - мұнай және
Ч - жұмысшылар саны
Ч = 146 адам
ЕАҚ =400(1.25(1.14(1.4(12(146=1398096 $
Қазақстан Республикасында еңбек ақы
1. 25 % - пенсиондық қор;
2. 3 % - медициналық сақтандыру;
3. 1,5 % - әлеуметтік сақтандыру;
4. 2 %- еңбек ақы қорынан шығарылу
От = ЕАҚ (32 %
От=1398096(0,32һ447390 $
Негізгі өндірістік қор (НӨҚ) құнын
Снөқ= 1421958,2*85 %=1208664.47 $
Снөқ= БИ*85 %
Р к.ж = Снөқ *1,2 %
Р к.ж = 1208664,47*0,012=14504 $
Басқада шығындардың құрамына қосымша
Рбас=ЕАҚ ТАҚ
ТАҚ > 0
25%
Рбас = 1398096 ( 0,25һ349528 $
Жұмсалған қаржы мен шығындардың
Эш = Аг + Эн + ЕАҚ +
Эш = 4000 + 6500 + 38304 + 12257
Экономикалық тиімділікті мына формуламен
(30)
мұндағы: С = Эш = 2288052 $
Ц = С + П
П = КОАҚТА = 572013 $
Ц = 71657 + 40227 = 111884 $
Мұнай және газ өнеркәсібі
Яғни:
Э > Ен
0,4 > 0,15
Рентабелділік - өндіріске тиімді
Материалды еңбектер және ақшалай
(32)
Өндірістік факторлардың барлық шығындардың
Барлық тартымды жобалар пайда
Бұл нүктеде пайда да,
Жылдық өндірістік шығындарды есептеу үшін өндірістік
Ауыспалы шығындар - бұл
шикізат пен материалдар;
электрэнергия;
транспорт;
отын;
жөндеу;
мөлшері;
су, канализация.
Осындай түрде, ауыспалы шығындарға
Белгіленген шығынлар – бұл қандай
ғимарат пен құрылғының амартизациясы;
аренда және лизинг (құрылғыға немесе
өндірістік -өнеркәсіптілік жұмысшылардың жалақысы;
әкімшілік шығындар;
әлеуметтік сақтандыруға шығарулар;
кредит бойынша пайыздар.
Тұрақты және арқылы рентабелділік
Залалсыздық нүктесі – бұл жиынға
Тұрақты шығындарды табамыз.
(тұр = Аг + ЕАҚ + От
тұр = 4000 + 38304 + 12257 = 54561
(үз = Эн + Рк.ж + Рбас
үз = 6500 + 1020 + 9576 = 17096
Пайда (П = 40227 $
Жылдық жүк айналым – Q = 14
Осы график мұнайды көлденең
АВ - жиынтық шығын сызығы
ОД - табыстың сызығы
Ас сызығы, көлденең оське
Барлық аталған көлемде АС
Айдау көлемі 0 тең
ЕВ = ЕС + СВ (ЕС = ОА-
Жиынтық табысының сызығының (ОД - диогональді
Залалсыздық графигін тұрғызу арқылы
ЗН = 10,7 млн т/жыл
Оны есептік жолмен мына формула
ЗН = ;
Мұнда F – белгіленген шығындар
F = 54561
P – өнім бірлігін өткізу бағасы
P = 3,85
V – өнім бірлігіне ауыспалы шығындар
V = 3,7 $
Графикалық жолмен табылған ЗН
Магистралды мұнай өткізгішті өзен арқылы
Жобаның негізгі технико -экономикалық көрсеткіштері
5 ҚОРШАҒАН ОРТАНЫ ҚОРҒАУ БӨЛIМI
5.1 Қоршаған ортаны қорғауды ұйымдастыру
Магистралды құбырөткiзгiштер және өнiмөткiзгiштерi, мұнай газ кәсiпшiлiктерi және резервуар
Атмосфераның жерге жақын қабатының негiзгi ластану көздерi -мұнай, мұнай
Атмосфераның жерге жақын қабатының басқа ластану көздерi – бас
Магистралды құбырөткiзгiштер өткелдерiнiң құрылысы кезiнде мәндi жиi түзелмейтiн
Кейде арнаны уақытша бұру және жер жұмыстарын орындау өзен
5.2 Құбырөткiзгiштi жөндеудегi қауiпсiздiгi
Магистралды құбырөткiзгiштер бойынша оларды тасымалдағаен кезде, өзен және суаттардың
Ластану масштабы басқа тең жағдайларда ағып кету және булану
5.3 Құбырөткiзгiштiң су асты бөлiгi
Судың мұнаймен ластану нәтижесiнде оның физикалық, химиялық, органометикалық қасиеттерi
Мұнай және мұнай өнiмдерiнiң суатқа әсерi судың физикалық қасиеттерiнiң
Суаттың мұнаймен ластануы тоқтатудың, жинаудың арнайы әдiстерiн қолданады және
Ластануды тоқтату үшiн қалқымалы және су асты бөгеттерiн қолданады.
Бүйiрлi ластану қондырғысының сұлбасы өзен және суат айнасының енiмен
Бүйiрлi бөгеттер 1,2 мк – ға дейiнгi су ағысының
Мұнайды жинау және су беттiгiнен алып тастау мұнай жинағыштармен,
Су бетiнен мұнайды жинауда кепкен перлит негiзiндегi гидрофобты адсорбенттi
Өткедiң екi ашналы қақпағы мен профилiн таңдау – су
Өткелдердiң екi ашналы қақпақтарын құйылатын науаның ең аз енiндегi
Өзен және канал арқылы мұнай және мұнай өнiмдерiнiң өткелдерi,
Топырақты - өзен жамылғысына нгiзгi әсерлер өсiдiктерден трассаны тазарту:
Дайындық жұмыстарының үлкен көлемi құбырөткiзгiш диаметрi және жер категорияларына
Магистралды жер асты құбырөткiзгiшiнiң екi және көбiрек параллель желiлерiн
Жердi қайта өңдеу бойынша жұмыстар көлемi құбырөткiзгiш диаметрi мен
Топырақтың өнiм беретiн қабатын алып тастау бойынша кепiлдемеге сәйкес
6 ЕҢБЕК ҚОРҒАУ БӨЛIМI
6.1 Трассаның инженерлiк дайындалуы
Трассаны өсiмдiктермен ағаштадан тазарту
Ағаштан тазарту жұмыстарында захват араларының ара – қашықтығы 50
Диаметрi 90 см-ге дейiнгi ағаштарды жою үшiн ағаш құлататын
Уақытша жолдар қондырғсы бiр жағты транспорт қозғалысты жолдарда енi
Жолдың бойлық көлбеулiгi бетiнен ағнды сулардық ағып кетуi үшiн
6.2 Жер жұмыстары
Басында трассаны аймақтарға жұмыс сызуымен сәйкес болуы керек. Дәнекерлеу
Дәнекерлеу сымдарынан ыстық құбырөткiзгiштер мен көмiрқышқыл газы бар баллондарға
6.3 Дәнекерлеу –монтждау жұмыстары
Дәнекерлеушi арнайы киiм мен аяқ киiм нормалары бойынша, арнйы
Құбыр шеттерiн және дәнекерленетiн тiгiстi тазартқанда қорғайтын көзәйнектi пайдалану
Жұмыстарды өткiзу кезiнде ескертетiн белгiлердi орнату керек. Айнымалы ток
6 кВт және одан жоғары электроберiлiстiң ауа сызығымен жұмыс
Катодты қорғаудың бөлек элементтерiн есептегенде анодты жерлеу ауданында қадамы
Электро химиялық қондырғыларды есептегенде және жобалағанда қорғау топтарының
Залалданған ауаның құрамында күкiрттi газы бар ауаның өсiмдiктерге келтiретiн
Көмiрқышқыл газдардың ауамен белгiлi концентрацияларындағы қоспалары өртке және жарылысқа
Магистралды құбырөткiзгiштiң сулы бөгеттерден өткелдерден көп жағдайларда су асты
Жағалық және арналық траншеяларды механикаландырылған өңду процесi бiнеше шақырымға
6.3.1 Дәнекерлеу – монтаждау базасында секцияларды дайындау
Дәнекерлеу базаларында стелаждарды құбырлардан және қатты дәнекерленген горизонталь жазықтықтағы
Дәнекерлеу сымдарының гирляндаларын арнайы ауадағы растяжкаларды болат канаттарда қондыру
6.3.2 Бұрылмайтын жапсарлардың дәнекерленуi
Бұрылмайтын жапсарларды дәнекерлеу кезiнде екi жағынан инвентарлы қорғайтын тiректердi
Материалдармен саймандарды жердiң түсу откосында котлован жағында қоюға болмайды.
Жинауға дайындалатын құбыр секциялары мен құбырларды, сонымен қатар пiсiрiлген
Қауiпсiздiк ережелерi бойынша инструктаж үш түрлi болады:
Алдағы жұмыстың сипаттамасымен, құрлыс технологияларымен таныстырады; жұмыстарды орындау, қауiпсiздiк
Соңында емтиханды тапсырған жұмысшыларға куәлiк берiледi. Одан кейiн әр
Крандардың, ысырмалардың катушкалар мен технологиялық жарылыстардың монтажының қауiпсiздiгi үшiн
Котловандар мен траншея қабырғасын инвентарлы қайталаулармен бекiту керек, олар
6.4 Құбырөткiзгiштердi тазалау
Құбырөткiзгiштердi тазалау және топырақтан тазартатын машинаны құбырөтiзгiштiң шетiне орнатқанда
Тазартатын машинаны құбырөтiзгiшке машинаны ұстап тұратын құбыр төсегiш көмгiмен
Топырақты түсiрген кезде отты шығаруға немесе тазарту машинасына 10
6.5 Радиографикалық бақылау
Дала жағдайларында дәнекерленген тiгiстерiнiң жарықтандыру жұмыстарын өткiзгенде жұмыс аймағына
Жұмыстарды өткiзу аймағының шекарасындағы iстеп тұрған коммуникацияларымен олардың құрлыстарының
6.6 Коррозиядан электро – химиялық қорғау
Электро қорғау жұмыстарын өткiзген кезде электр қауiпсiздiгiнiң келесi талаптарын
Түзеткiштермен трансформаторлардың жұмыстар басына дейiнгi нейтрал жерленген жүйеден қоректенетiн
Электр қондырғыларының тогы бар бөлiктерiнде барлық жұмыстарды, кернеулердi алып
ҚОРЫТЫНДЫ
107
Жаңа құбырөткiзгiштi дайындау
Жiңiшке тростың өткiзiлуi
Тарту тросын өткiзу
Ескi құбырөткiзгiштi өнiммен толтыру
Жаңа құбырөткiзгiштi өткiзу
Дұрыс емес
B2, W1,W R1
дұрыс
В3 = ;
Дұрыс емес
В3, Х дұрыс
соңы
Электр-газбен дәнекерлеу жұмыстарындағы қауіпті және зиянды өндірістік факторлар. Олардың адам ағзасына әсері. Электр-газбен дәнекерлеу кезіндегі адамдарды электр жарақат зардаптарынан қорғау
Дәнекерлеу
Болатты тік резервуарларды дәнекерлеу жұмыстары
Электрмен, газбен пісіру жұмыстары кезіндегі қауіпсіздіктерді қамтамасыз ету жолдары.
Дәнекерлеу жұмыстарының орындалуын бақылау
Рульдік басқару жүйесіндегі күшейткіштер
4 қабатты 20 патерлі тұрғын үй
Магистралды құбырөткізгіштер
Өткізгіш тұрбаларды жөндеу және сынау
Пісіру сипаттамасы