Әкімшілік - мемлекеттік басқару жүйесін жетілдіру жолдары

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ПРЕЗИДЕНТІНІҢ ЖАНЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК БАСҚАРУ АКАДЕМИЯСЫ
Мемлекеттік және жергілікті басқару институты
«Жергілікті және мемлекеттік басқару» кафедрасы
«Әкімшілік басқару: қазақстандық және шетелдік модельдерді қолданудың тиімділігі»
тақырыбындағы
Дипломдық жұмыс
Орындаған:
Тексерген:
Астана - 2008 ж.
Мазмұны
Кіріспе ...........................................................................................................................
1 тарау. Әкімшілік-мемлекеттік басқарудың теориялық негіздері
1.1 Әкімшілік-мемлекеттік басқарудың мәні ......................................................
1.2 Әкімшілік-мемлекеттік басқарудың қазіргі жүйесі: құрылымы мен атқарушылық қызметі
1.3 Шет ел мемлекеттеріндегі әкiмшiлiк- мемлекеттiк
2- тарау. Қазақстан Республикасында әкімшілік-мемлекеттік басқарудың қазіргі жағдайы және
2.1 Қазақстан Республикасындағы әкімшілік-мемлекеттік бақарудың қазіргі жағдайы мен жүйенің
2.2 Қазақстан Республикасындағы әкімшілік-мемлекеттік басқару реформасын Заңнамалық қамтамасыз етуді
2.3 Әкімшілік-мемлекеттік басқару жүйесін жетілдіру жолдары...................
Қорытынды .................................................................................................................
Қолданылған әдебиеттер тізімі ..............................................................................
Кіріспе
Еліміздің экономикалық күш-қуаты толысып, қанатының қатаюы, халықтың әл-ауқаты күн
Бүгінгі таңда жаңа жасалып жатқан реформаларға сәйкес, билік өкілеттігін
Қазақстан бұрынғы тоталитарлық қыспақтың ызғарлы салдарынан сенімді түрде азат
Осыларды тұжырымдай келгенде, еліміздегі саяси жүйе түбірлі өзгерістерге ұшырады.
Елдегi экономиканың көлеңкелi секторының көлемiн қысқарту мақсатында «Қазақстан Республикасында
- азаматтар мен ұйымдардың мемлекеттік қызметтерге еркiн қол жеткiзуiн
Жақын арадағы перспективада мемлекеттік-әкiмшiлiк басқару жүйесiн жетiлдiруге және мемлекеттік
мемлекеттiк қызметшiлер мен бюджет саласының қызметкерлерi жалақысының басқа салалардағы
мемлекеттiк қызметтердiң сапасын жақсарту үшiн орталық және жергілiктi билiк
мемлекеттік органдар қызметiнiң тиiмдiлігі мен сапасын бағалау жүйесiн әзiрлеуге
Әкімшілік басқарудың жаңа кестесі бойынша жергiлiктi органдарға өкiлеттiлiктiң бiр
Осы заманғы басқарушылардан тұратын пәрмендi әрi ең бастысы құрамы
Мемлекеттiк органдар тарапынан азаматтар мен ұйымдарға көрсетiлетiн қызметтердiң сапасын
Мемлекеттiк қызметтi жетiлдiру жөнiндегi шаралар кешенiн iске асыру -
Бұл үшiн:
мемлекеттiң әкiмшiлiк қызметтер көрсетуiн жетiлдiру;
басқарудың бюрократтануын төмендету;
мемлекеттiк аппараттың кәсiби деңгейiн оңтайландыру қажет.
Үкiмет өзiнің күш-жiгерiн жалпы реттеушілік функциялар мен ереже туындатушылық
Сондай ақ осы курстық жұмыста өз еліміздің әкiмшiлiк -
Қазақстан Республикасындағы әкімшілік реформалардың көпшілігі Ұлыбритания, Сингапур сияқты
Зерттеудің өзектілігі-Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік басқарудың қазіргі сатысында бастан
Зерттеудің мақсаты әкімшілік –мемлекеттік басқарудың шетел және қазақстандық моделінің
Белгіленген мақсатқа жету мақсатында мынадай міндеттер қойылды:
- әкімшілік –мемлекеттік басқарудың түсінігін және негізгі
- әкімшілік –мемлекеттік басқарудың қазіргі заманғы жүйесін және құрылымын
- алдыңғы қатарлы елдердің әкімшілік –мемлекеттік басқарудың және мемлекеттік
- ағымдағы жағдайды талдау және Қазақстан Республикасындағы әкімшілік –мемлекеттік
- әкімшілік –мемлекеттік басқару және қызметтер көрсету жүйесінің жетілдіру
Зерттеудің пәні болып әкімшілік –мемлекеттік басқарудың жүйесі және
Магистрлық диссертацияның құрылымы қойылған мақсатпен және міндеттерге сәйкес
Бірінші тарауда әкімшілік –мемлекеттік басқарудың теориялық негіздері қарастырылады. Екінші
Зерттеу объектісі болып әкімшілік –мемлекеттік басқарудың қазіргі жүйесі және
Әкімшілік –мемлекеттік басқару теориясы қазіргі уақытта айналысатын негізгі
- біріншіден, әр түрлі деңгейлерде: республикалық және жергілікті әкімшілік
- екіншіден, проблемалардың үлкен ауқымы болып басқару кадрларын даярлау
үшіншіден, мемлекеттік әкімшіліктендіру техникасымен байланысты проблема табылады.
Әкімшілік –мемлекеттік басқарудың түрлері
Мемлекеттік қызметті және кадрлық саясатты реформалаудың негізгі ойы 2030
Реформаның басты мақсаты Қазақстан үшін нарықтық экономика үшін оңтайлы
Аталған мақсат мынадай міндеттерді шешу нәтижесінде іске асырылады:
мемлекеттік аппараттың кадрларын таңдау және рациональді қолдану жүйесін жетілдіру;
әкімшілік мемлекеттік қызметкерлерді дайындау және біліктілігін жоғарылату жүйесін жақсарту;
мемлекеттік қызметтік кадрларды басқарудың жалпы мемлекеттік жүйесін құру;
мемлекеттік аппаратта сыбайлас жемқорлықпен күрес;
мемлекеттік қызметшілердің әлеуметтік-құқықтық кепілдерін жоғарылату;
- Шетел тәжірибесін талдау әкімшілік реформаны жүргізу үшін әлем
- оның ішнде мемлекеттік қызмет көрсету жүйесінде.
Бұларға мыналарды жатқызуға болады: реформаны жүргізу нақты белгіленген қағидалармен
- реформамен басшылық жасау ел басына немесе үкіметке тікелей
- реформаны жүргізу зерттеу, кеңестік, оқыту және басқа
- реформаны жүргізу алдыңғы қатарлы ақпараттық-байланыстық технологияларды кең қолданумен
- мемлекеттік қызмет көрсетуді жетілдіру процессі практикада қызмет
- мемлекеттік қызмет көрсетуді жетілдіру процессі уақыттың ұзақ
1-тарау Әкімшілік-мемлекеттік басқарудың теориялық негіздері
1.1 Әкімшілік-мемлекеттік басқарудың мәні
Осы дипломдық жұмысты жазу сәті - елімізде конституциялық реформаның
Қабылданған өзгерістер мен толықтырулардың жекелеген сипатына қарамастан, түбегейлі жаңа
«Мемлекеттік басқару» ұғымы отандық және шетелдік ғылыми әдебиеті мен
Саясат қайраткерлері мен әкімшілік кез келген жүйелі жүйеде қол
Вильсон В. мен Гуднау Ф. көзқарастарының ықпалымен әкімшілік-мемлекеттік басқару
әкімшілік мекемелер иерархиялық деңгейде ұйымдастырылған;
азаматтық қызметкерлер дипломдарында немесе емтихан нәтижелері бойынша кәсіби біліктілігі
азаматтық қызметкерлер жалақыны разрядына қарай алады;
әрбір мекеме өзіне ғана тән салада құзыреті болады;
азаматтық қызметкер үшін бұл жұмыс – кәсіп немесе негізгі
қызметкер мекеменің иесі емес;
қызметкер тәртіпке бақынады және бақылауда тұрады;
қызметінен босату жоғары тұрған инстанцияның шешімімен атқарылады.
Вебер бойынша бюрократия табының бірлігі мен мәні халықтың көпшілігіне
Бюрократияның айрықша жағдайы сондай-ақ басқару техникасын меңгергеніне де байланысты.
Вебер мемлекетік әкімшіліктің кәсіби қызметкерін рухани еңбектің жоғары білікті
Батыс елдерінің әкімшілік-мемлекеттік басқарудың теориясының дамуына В.Вильсонның, Ф.Гуднаудың, М.Вебердің
Әкімшілік-мемлекеттік басқару - саяси зерттеулердің жаңа пәні ретінде әдетте
1883 ж. АҚШ-да «Мемлекеттік қызмет туралы» Пендлтон заңы қабылданды,
Әкімшілік-мемлекеттік басқару мәселелері 1890 ж. бастап АҚШ мен Батыс
Әкімшілік-мемлекеттік басқару теориясының екінші даму сатысы 1920 - 1950
Бұл ретте олар факторлар теориясын немесе бизнестегі басқаруды ұйымдастырудан
Батыстың «Адамдық қарым-қатынас мектебі» социология мен психология әлі пісіп
60-жылдарының басында мемлекеттік басқарудың жүйелілік теориясын таңдаумен әйгілі бола
Әлі күні мемлекеттік басқарудың жүйелілік жолы мемлекеттік басқару теориясының
70-жылдардағы мемлекеттік басқару теориясының жағдайлық «жұмсақ ойлау» мен «ұйымдастырушылық
Қарап отырсақ, мемлекеттік басқарудың теориясы мен іс жүзіндегі тұрпаты
Қазақ мемлекеті дәстүрлі сипатқа ие болғандықтан, онда атқарушы, сот
Дәстүрлі қазақ елінде рухани ұстанымдылық басым болғандықтан, «жазылмайтын зандар»
«Мемлекеттік басқару жүйесінде — хан кеңесі мен дуан —
Қазақ хандығындағы басқару органдарының эволюциясын екі кезеңге бөліп қарауға
Біздің ойымызша, осындай өзгерістердің, ақсүйектерге жатпайтып ру басшыларының саяси
Жалпы қазақ жиынының бүкіл елге тарайтын ережелер қабылдауы жайлы
Қазақ хандығында бүкіл атқарушы билік тетіктері хан қолында шоғырланған
Өз елімізге келсек, қазақтың ұлы ғалымы Ш.Уәлиханов атап айтқандай,
Жалпы билік феномені саяси қатынастардың негізі ретінде ежелден бері
Қазіргі Қазақстан Республикасында да орын алып отырған биліктің бөліну
Дей тұра, экономикалық жетістіктер көзге көріне бастаған кезде-ақ, саяси
Өкінішке орай Қазақстанда әкімшілік-мемлекеттік басқару ғылымы әлі өркендеп, қанатын
Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан Республикасы Парламенті үшінші сессиясының
Жолдауда алға қойылған маңызды міндеттерді орындау үшін бізге іскер
Осы тұрғыда біз мемлекеттік басқаруды жаңартудың нақты жолдары мен
1920-2007 жылдар аралығындағы Қазақстандағы мемлекеттік билік жүйесінің тарихын кешенді
1.2 Әкімшілік-мемлекеттік басқарудың қазіргі жүйесі: құрылымы мен атқарушылық
Қазақстан Республикасы тәуелсіздік алғаннан кейінгі кезеңде болып жатқан тарихи,
Қазақстанның мемлекеттік құрылысы мен мемлекеттік билік органдарының құқықтық тарихы
Бұл еңбегімде 1920-2007 жылдар аралығындағы Қазақстандағы жоғарғы саяси билік
Жалпы, Қазақстандағы мемлекеттік билік жүйесінің тарихнамасын қарастырғанда, тарихнамалық деректерді
Қазақстандағы мемлекеттік билік жүйесі тарихнамасының күрделі бір саласы –
Әкімшілік-мемлекеттік басқарудың мәні ретінде қарастырғанда, біз мемлекеттік басқаруға әкімшілік
Қазақстандағы қазіргі әкімшілік-мемлекеттік басқарудың басты сипаттары мынадан көрінеді:
1. Мемлекеттік басқаруды тиiстi саладағы iстiң жай-күйiне жауапты арнайы
2. Мемлекеттік басқару барысындағы басты бағыты – заңдар мен
3. Республикада мемлекеттiк билiк бiртұтас, алайда мемлекеттік атқарушы органдардың
Әкiмшiлiк рәсiмдер:
1) мемлекеттiк органдар мен лауазымды адамдардың мемлекеттiк функциялар мен
2) мемлекеттiк аппараттың жұмысын ұйымдастыру рәсiмi;
3) азаматтардың өз құқықтарын iске асыру жөнiндегi өтiніштерiн қарау
4) экономика саласындағы шешiмдер қабылдау рәсiмдерiнiң негiзгi бастаулары ұғынылады.
2. мемлекеттiк органдар - мемлекет атынан Конституция, заңдар, өзге
1) жалпыға бiрдей мiндетті мiнез-құлық ережелерiн белгілейтiн актiлер шығару;
2) әлеуметтiк мәнi бар қоғамдық қатынастарды басқару мен реттеп
3) мемлекет белгiлеген жалпыға бiрдей мiндеттi мiнез-құлық ережелерiнiң сақталуына
Мемлекеттiк органның құзыретi деп мемлекеттiк орган қызметiнiң нысанасын айқындайтын
мемлекеттiк органның өкiлеттiктерi деп мемлекеттiк органның заңдарда белгiленген құқықтары
мемлекеттiк органның құқықтары деп заңдарда белгiленген белгiлi бiр iс-әрекеттi
мемлекеттiк органның мiндеттемелерi деп заңдарда белгiленген, мемлекеттiк орган орындауға
мемлекеттiк органның мiндеттерi деп мемлекеттiк орган қызметiнiң негiзгi бағыттары
мемлекеттiк органның функциялары деп мемлекеттiк органның қызметi заңдарда белгiленген
Қазақстан Республикасы - президенттiк басқару нысанындағы бiртұтас мемлекет. Құрылымы:
Президент
Парламент
Үкімет
Конституциялық кеңес
Соттар және сот төрелігі
Жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару
Қазақстан Республикасының Президентi - мемлекеттiң басшысы, мемлекеттiң iшкi және
Парламент - Қазақстан Республикасының заң шығару қызметiн жүзеге асыратын
Сенат конституциялық заңда белгіленген тәртіппен әр облыстан, республикалық маңызы
Мәжіліс конституциялық заңда белгіленген тәртіппен сайланатын жүз жеті депутаттан
Үкiмет - Қазақстан Республикасының атқарушы билiгiн жүзеге асырады, атқарушы
Үкiметтiң құзыретi, ұйымдастырылуы мен қызмет тәртiбi конституциялық заңмен белгiленедi.
Мемлекеттік басқару олардың мақсатын айқындайтын басқарушылық қызмет түрлерінен тұрады.
1. Болжау және жоспарлау;
2. ұйымдастыру;
3. реттеу;
4. басшылық жасау және үйлестіру;
5. бақылау.
Қазақстанда мемлекеттiк әкiмшiлiк қызметшi - мемлекеттiк саяси қызметшiлердiң құрамына
Мемлекеттiк әкiмшiлiк қызмет санаты - мемлекеттiк әкiмшiлiк қызметшiлер атқаратын,
Әкімшілік құқық жүйесі - бір тектес қоғамдық қатынастарды реттейтін
Әдетте әкімшілік құқық жалпы және ерекше бөлімдерден тұрады және
Әкімшілік құқықтық реттеулерге нұсқама (бір нәрсе жасауға заңдық тікелей
Әкімшілік құқық нормасы (құқықтық норма) - нормативтік құқықтық актіде
Конституциялық Кеңес - мемлекеттiк орган, ол республиканың бүкiл аумағында
1) өз өкiлеттiгiн жүзеге асыру кезiнде дербес және мемлекеттiк
2) соттардың немесе басқа мемлекеттiк органдардың құзыретiне жататын барлық
Заңдардың тәртібі:
1. Қазақстан Республикасы Конституциясының жоғары заң күші бар.
2. Конституцияны қоспағанда, өзге нормативтік құқықтық актілердің заң күшінің
1) Конституцияға өзгерістер мен толықтырулар енгізетін Заңдар:
2) Қазақстан Республикасының Конституциялық заңдары мен Қазақстан Республикасы Президентінің
2-1) Қазақстан Республикасының Кодекстері;
3) Қазақстан Республикасының Заңдары, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Президентінің Заң
4) Қазақстан Республикасының Парламенті мен оның палаталарының нормативтік қаулылары;
5) Қазақстан Республикасы Президентінің нормативтік жарлықтары;
6) Қазақстан Республикасы Үкіметінің нормативтік қаулылары;
7) Қазақстан Республикасының министрлері мен орталық мемлекеттік органдардың өзге
7-1) орталық мемлекеттік органдар ведомстволары басшыларының нормативтік құқықтық бұйрықтары;
8) мәслихаттардың нормативтік құқықтық шешімдері, әкімдіктердің нормативтік құқықтық қаулылары,
3. Төменгі деңгейдегі нормативтік құқықтық актілердің әрқайсысы жоғары деңгейдегі
4. Қазақстан Республикасы Конституциялық Кеңесінің, Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының
5. Әкімшілік-аумақтық бөліністер мәслихаттарының нормативтік құқықтық шешімдері, әкімдіктердің нормативтік
6. Қазақстан Республикасы Конституциялық Кеңесінің нормативтік қаулылары тек Қазақстан
Соттар және сот төрелігі
Қазақстан Республикасында сот билiгi тұрақты судьялар, сондай-ақ заңда көзделген
Ешқандай өзге органдар мен тұлғалардың судья өкiлеттiгiн немесе сот
Сот билiгi Қазақстан Республикасының атынан жүзеге асырылады және азаматтар
Әркiмге мемлекеттiк органдардың, ұйымдардың, лауазымды және өзге де адамдардың
Ешкiмдi де оның iсiн заңның барлық талаптары мен әдiлеттiлiктi
Сот билiгi азаматтық, қылмыстық және заңда белгiленген өзге де
2006 жылғы 11 желтоқсандағы № 199-III ҚР Конституциялық Заңымен
Соттың сот төрелігін іске асыру жөніндегі қызметіне қандай да
Жергiлiктi мемлекеттiк басқару және өзін-өзі басқару
Жергiлiктi мемлекеттiк басқаруды тиiстi аумақтағы iстiң жай-күйiне жауапты жергiлiктi
Жергiлiктi өкiлдi органдар - мәслихаттар тиiстi әкiмшiлiк-аумақтық, бөлiнiстегi халықтың
Жергiлiктi атқарушы органдар Қазақстан Республикасының атқарушы органдарының бiрыңғай жүйесiне
Жергiлiктi атқарушы органды Республика Президентi мен Үкiметiнiң өкiлi болып
Қазақстан Республикасында жергiлiктi маңызы бар мәселелердi тұрғын халықтың өзi
Жергілікті өзін-өзі басқаруды тұрғын халық тікелей жүзеге асырады, сондай-ақ
1.3 Шет ел мемлекеттеріндегі әкiмшiлiк- мемлекеттiк басқару мен мемлекеттiк
Өз еліміздің әкiмшiлiк- мемлекеттiк басқару жүйесін қарастырғанда шет елдердегі
2005 ж. Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығымен Қазақстан Республикасы мемлекеттік
Енді осы елдердің әрқайсысына жеке-жеке тоқталып, осы мемлекеттердiң ерекшелiктерiне
Ұлыбритания. Британдық конституция – жазылмаған конституция, бұл басқа елдердегідей
1. статутты құқықтың нормалары;
2. case Law ( прецеденттік құқықтың) нормалары;
3. конституциялық ғұрыптардың нормалары.
Британ мемлекеті, ресми түрдегі атауы - Ұлыбритания және Солтүстік
Формальды түрде монархтың өкілеттігі көп болғанмен, іс жүзінде оның
ІІ Елизавета әкесі VІ Георгтан Ұлыбритания, Канада, Австралия,
Король (королева) парламентті шақырады және тарқатады, министрлер мен басқа
Алайда монарх өз қалауы бойынша статуттық не прерогативтік өкілеттігін
Ұлыбритания Премьер-Министрі мен үкімет мүшелері билеуші партияның мүшесі ретінде
Партиялардың Үкімет басшысы мен құрамын жасақтаудағы Конституциямен көзделген жаңа
Ұлыбританияның орталық атқарушы билігі вестминстер жүйесінде құрылған: Мәртебесі жоғары
Үкіметтің ұйымдастырушылық, қызметтік және жекелеген мәселелерін Тәжінің министрлер туралы
Үкіметті қалыптастыру конституциялық келісімге негізделеді. Жаңа Үкімет өткен әрбір
Премьер-министр атқарушы билiгiн жүзеге асырады, атқарушы органдардың жүйесiн –
Кабинеттің жұмысын аппарат ұйымдастырады, оған: хатшылық, орталық статистика қызметі
Ұлыбританияда жергілікті билік органдарының бірнеше деңгейі тарихи кезеңдерден бері
Қазіргі монархияларды (Ұлыбритания, Жапония) мемлекет басшысы монарх бола
Жапонияға қатысты мынаны атай кеткен жөн: бұл елде мемлекеттік
Біздің министрліктер мен атқарушы агенттіктер арасындағы қарым-қатынас нақты бизнес
Канада. Жоғарыда қарастырған мемлекетті монархиялық әкімшілік басқарудан өзгеше тақырып
Канаданың франкотілді Квебек пен батыс ағылшын тілінде сөйлейтін провинцияларында
1. Канадалық федералдық басқарудың дамуы мен өркендеуі бастапқы федерацияның
2. Канадалық федералдық басқарудың дамуы мен өркендеуінен елде жаңа
3. Елдің саяси өмірінде қазір мемлекеттік басќару деңгейлері арасындағы
Канада конституциялық монархия бола тұра, федерация және демократиялық институтары
Әкімшілік реформалардың қағидаттары мен негізгі құралдары Ұлыбритания, Жаңа Зеландия,
Жаңа Зеландия Британ Достастығының ішіндегі тәуелсіз парламенттік демократиялық ел.
Жергілікті өзін-өзі басқарушы органдар - ол аймақтық кеңестер, аумақтық
Австралияның басқару-әкімшілік жүйесі демократиялық, мемлекеттік құрылымы федеративті мемлекет.
Австралияның басқару-әкімшілік жүйесі екі негізгі өлшемдермен айқындалады: федералдық мемлекеттік
Федеральдық органдардың билігі әдеттегі сипаттағы қызметтерді атқарады: қорғаныс, сыртқы
Сингапур. Елiмiздiң экономикалық әлеуметiн таразылаған үлкен жиында Елбасы Нұрсұлтан
Өткен ғасырдың сексенiншi жылдары Сингапур экономикасы даңғыл жолмен дами
Жетілген мемлекеттік қызмет құру үшін басқа елдердің тәжірибесін көшірмей,
Сингапурдың британ колониясынан өркендеп келе жатқан азия мегополисіне және
Сингапур өмір сүріп қана қойған жоқ, сонымен қатар заңның
Сингапурдың тәуелсіздік алу тарихы Қазақстанды еске салады. Қазақстан Республикасы
Сингапурдың мемлекеттік қызметі президент және премьер-министр қызметін, 14 министрлік
Сингапурдың мемлекеттік қызметті ұйымдастыру моделін халықаралық ұйым әлемдегі ең
Сингапурдың мемлекеттік қызметінің сәттілігі мен жетілуі қарқынды және мұқият
Бұл қағидаттар мен практикалық әрекеттер кейіннен оны ойластырылған жоспарлау
Сингапурдағы мемлекеттік қызметті ұйымдастырудың негізгі қағидаты - ол
Сингапурда жұмыстарында компьютер басты рөл атқаратын мемлекеттік қызметшілердің жалпы
Сингапурдың мемлекеттік қызметінің негізгі қағидаттарының бірі әділдік және сыбайлас
2005 жылы «Транспаренси Интернатционал» (Transparency International – TI) оған
Сингапурдың сыбайлас жемқорлықпен күрес стратегиясы – ол қатал заңдар
Сингапурлік сыбайлас жемқорлыққа қарсы тиімді жан-жақты стратегиясы алты сабақтан
Елдің саяси басшылығы сыбайлас жемқорлықты жоюға бағытталуы тиіс. Ол
Мақсаты мемлекеттік қызметшілер мен халық арасындағы сыбайлас жемқорлықты азайту
сыбайлас жемқорлыққа қарсы агентттіктің өз ішінде сыбайлас жемқорлық болмауы
сыбайлас жемқорлық әрекеттерге бейім үкімет бөлімдерінде (кеден, иммиграция, ішкі
Мемлекеттік қызметшілер мен саяси лидерді жеке секторға сәйкес келетін
Сингапурдың мемлекеттік қызметінің аса маңызды қағидаты – шенеуніктердің қоғам
Келесі қағидат прагматизм және ең тиімді әдістерді қолдану болып
Сингапурдың мемлекетік қызметі бейтарап және саясатпен айналыспайды. Бұл бейтараптық
Реформалауға қабілеттілігі қағидаты Сингапурдың мемлекеттік қызметі өз қызметін жақсарту
Сингапурдың мемлекеттік қызметінде дәстүрге көшетін және 1971 жылда қалыптасқан
Сингапур мемлекеттік қызметшілерді оқыту мен біліктіліктерін арттыруға баса назар
2- тарау. Қазақстан Республикасында әкімшілік-мемлекеттік басқарудың қазіргі жағдайы және
2.1 Қазақстан Республикасындағы әкімшілік-мемлекеттік бақарудың қазіргі жағдайы мен жүйенің
Демократиялық қоғамда мемлекет жалпы қоғамдық, ұлттық және әлеуметтік құндылықтардың
Өзінің міндеттерін мемлекет кешенді әлеуметтік институт болып табылатын
Унитарлық мемлекеттерде әкімшілік билікті топтастыру азаматтарда жергілікті проблемаларды
Қазақстанда Ел басының және елдің Үкіметімен негізгі ережелері «Қазақстан
Қолданыстағы заңнамаларда жоғары білікті, саяси бейтарап мемлекеттік қызмет құру
Елмен қол жеткізілген жетістіктер шынында халықаралық қауымдастықпен танылды.
Қазақстандағы қазіргі әкімшілік-мемлекеттік басқарудың басты сипаттары мынадан көрінеді:
1. Мемлекеттік басқаруды тиiстi саладағы iстiң жай-күйiне жауапты арнайы
2. Мемлекеттік басқару барысындағы басты бағыты – заңдар мен
3. Республикада мемлекеттiк билiк бiртұтас, алайда мемлекеттік атқарушы органдардың
Сонымен қатар, қазіргі таңда әрекеттегі республикадағы мемлекеттік басқару жүйесін
бөлек органдарға жүктелген функцияларды орындауда бюрократизмнің көрініс табуы;
мемлекеттік органдармен қабылданатын нормативтік құқықтық және бағдарламалық құжаттардың жеткіліксіз
мемлекеттік органдар мен мекемелермен республиканың тұрғындарына берілетін қызметтердің сапасының
мемлекеттік бюджеттің қаражаттарын толық емес және мақсаттан тыс қолдану
Жүргізілген зерттеулер, сондай-ақ кәсіпкерлік ұйымдардың олардың шаруашылық қызметінің әр
Бұл қолданылатын мемлекеттік реттеудің экономикалық механизмінің, қызмет бөлігінің экономиканың
Ескере кететіні, соңғы он жыл ішінде және қазіргі таңда
Қазіргі уақытта кәсіпкерлік құрылымдардың қызметін мемлекеттік реттеу үрдісінде
Қолданыстағы нормативтік актілердің негізгі жетіспеушілігі, оның кәсіпкерлік қызмет
Қазақстан Республикасының Премьер-Министрі Кәрім Мәсімовтің парламенттік тыңдау барысында
Конституцияға 2007 жылы енгізілген өзгерістердің ауқымды бөлігі жергілікті
Бұл, халықпен жалпы, тікелей, тең, еркін және жасырын дауыс
ҚР Үкіметімен мемлекеттік басқару шеңберінде реформалауға, жекелегенде орталық және
ҚР Конституциясында азаматтық қоғам құруда маңызды құралдардың бірі болып
Жергілікті деңгейде – Ресей ғалымы А.В. Кружков әділ ескергендей,
Жергілікті өзін-өзі басқару – билік тармағының халыққа ең жақыны.
«Орталық-жергілікті билік» және «биліктің мемлекеттік органдары – азаматтық қоғам»
«Орталық – жергілікті билік» шешім басқарудың жоғары деңгейлерінде
«жергілікті билік - орталық», онда мемлекеттік саясат аумақтық және
3. «Мемлекет - қоғам», басқару ішкі саяси үрдістермен бюрократиялық
4. «Қоғам-мемлекет», онда мемлекеттік саясатты әзірлеуде азаматтар мен үкіметтік
2.2 Қазақстан Республикасындағы әкімшілік-мемлекеттік басқару реформасын Заңнамалық қамтамасыз етуді
Мемлекеттік басқару саласында заңнаманың негізін Қазақстан Республикасының Конституциясы құрайды,
Осыған байланысты қоғамды мемлекеттік басқарудың тұрақтылығы мен тиімділігін қамтамасыз
Өзінің халыққа «Қазақстан жылдам экономикалық, әлеуметтік және саяси жаңару
Қазақстан Республикасы Конституциясының 2-бабының 1-тармағы басқарудың президенттік нысанын
Елдің Конституциясында қаланған мемлекеттік басқару жүйесінің негізін қалаушы қағидалар,
Әкімшілік-бюджеттік реформа шеңберінде биліктің республикалық және облыстық деңгейлері арасында
«Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік өзін-өзі басқару туралы» Қазақстан Республикасының
Мемлекеттік басқару жүйесінде заңнаманы жетілдіру және дамытудың негізгі бағыттары
Тек бірнеше ең маңызды функцияларды орындауға шоғырландырылған жинақы және
Стратегия негізінде іс-әрекеттер бағдарламасы бойынша жұмыс.
Нақты жөнге салынған ведомствоаралық үйлестік.
Министерлердің құзіреті мен жауапкершілігін жоғарылату, олардың есептілігі және олардың
министрліктер ішінде децентрализация: орталықтан аймақтарға және мемлекеттен жеке секторға.
Сыбайлас жемқорлықпен табанды және аяусыз күрес.
жұмысқа алу, кадралдың дайындығы мен жылжу жүйесін жақсарту.
Мемлекеттік, салалық және аймақтық бағдарламаларды әзірлеу және іске асыру
«Қазақстанды 2030 жылға дейін дамыту Стратегиясын іске асыру бойынша
1. стратегиялық мақсаттарға жету және елдің әлеуметтік-экономикалық дамуының басым
1) мемлекеттік органдардың шешім қабылдауда дербестілігін және олардың түпкі
2) мемлекеттік жоспарлаудың логикалық тікелігін құру: мемлекеттік мақсаттар –
3) мемлекеттік органдардың қызметтерінің және олармен бюджеттік қаражаттарды пайдалаудың
4) мемлекеттің стратегиялық мақсаттарға жетуінің тиімділігіне мониторинг жүргізу
Зерттеу көрсеткендей, қазірде бар жоспарлау жүйесі және оны нормативтік
Мемлекеттік басқаруды жетілдіруде қойылған міндеттерді іске асыру үшін Үкімет:
экономиканың бәсекеге қабілеттілігі мен экспорттық мүмкіндігінің сапалы жаңа деңгейіне
бәсекеге қабілеттілік пен экспорт жөніндегі Ұлттық кеңес құрады;
нәтижеге бағдарланған мемлекеттік жоспарлаудың жаңа жүйесін әзірлейді және
тиісті нормативті құқықтық база құрады.
Бұл өз кезегінде мынадайды болжайды, біріншіден, әрбір мемлекеттік органмен
Мемлекеттік жоспарлаудың логикалық тікелігі болады. Осыған байланысты:
- үкіметтің әлеуметтік-экономикалық саясатын іске асыру дың негізгі құралы
- мемлекеттік органдардың стратегиялық жоспарларының міндеттері бюджеттік бағдарламалармен, жоспарларың
- стратегиялық жоспар негізінде құрылған және мемлекеттік органдардың стратегиялық
- мемлекеттік органдардың мемлекеттік жоспарлауға жаңа жақындауларды енгізуді ескерумен
- мемлекеттік органдармен нақты стратегиялық мақсатты индикаторлар жүйесін әзірлеу;
- мемлекеттік органдардың стратегиялық мақсаттарды және тиісті соңғы нәтижелерге
Аталған құжатта қолданыстағы бағдарламаларды оңтайландыру оларды біріктіру, қысқарту,Үкіметтің бөлек
Мемлекеттік органдардың, олардың қызметінің нәтижелерінің және бюджеттік қаражатты қолданудың
үкіметтік емес ұйымдардың (қоғамдық қауымдастықтардың) және халықтың ұсынылатын мемлекеттік
бюджеттік бағдарламаларды, іске асыру нәтижелеріне, олардың мөлдірлігіне және бақылануына
мемлекеттік жоспарлау және оны іске асыру сатысында еңбектің өнімділігін
Біздің ойымызша, мемлекеттік органның қызметінің бар жүйесін жетілдіруді талап
Бұл үшін мемлекеттік органдардың стратегиялық және операциондық (жылдық) жоспарларды
Мұнымен қатар мемлекеттік басқару жүйесінің тиімділігі: бақылау және қадағалау
Мемлекеттік басқару жүйесін жаңарту тізбекті, бірақ негізгі фнукцияларға дейін
2.3 Әкімшілік-мемлекеттік басқару жүйесін жетілдіру жолдары
Қазіргі қазақстан өтпелі кезеңнің қиындықтарынан сәтті өтіп, әлемдік
«Жаңа экономика қазіргі заманғы ойлауға қабілетті және түпкі нәтижеге
Мемлекеттік басқаруды жаңғыртуға бағытты іске асыру шеңберінде мемлекеттік
Қазіргі әлемде болып жатқан өзгерістер көптеген елдердің үкіметтерін мемлекеттік
Елбасы әкімшілік реформаны мақсаты ретінде корпоративтік басқару, транспаренттік
Мемлекеттік қызметті реформалаудың бастамасы мемлекеттік қызметті құқықтық-ұйымдастыруды қамтамасыз етуге
Тәжірибемен тексерілген озат халықаралық тәжірибе көрсеткендей мемлекеттік қызметтердің стандарттары
Мемлекеттік қызметтің сапасын жоғарылату мақсатында мемлекеттік басқарудың сәтті реформасының
Ескеретіні мемлекеттік мұнда атқарушы биліктің реформасы 20 жылдан астам
Онымен бірге, үкіметті әртүрлі партияның өкілдері басқарғанына қарамастан, стратегиялық
Жүргізілген қайта құрулардың бастыларының бірі мемлекеттік қызметтердің сапасын түпкілікті
Қарастырылып жатқан құжаттың негізгі ережелеріне сәйкес мемлекеттік органдар және
Мемлекеттік қызметтердің сапасын жетілдіру және қол жетімділігін ынталандыруда
Онымен бірге Азаматтар хартиясының нәтижелілігін талдау қол жеткізілген
Қарастырылып жатқан қызмет шеңберінде айтарлықтай жетістіктерге Малайзияда қол
- елдің азматтарына қызметтің белгілі түрін көрсетуге жауапты барлық
- мемлекеттік мекемелерде көрсетілетін қызметтердің сапасын бақылау топтарын
- үрдісті анықтау мақсатында қол жеткізілген нәтижелерді салыстыру үшін
Малайзияда үлкен мәнді ел дің халқына қызмет көрсетумен айналысатын
Ескеретіні, әкімшілік жүйенің реформасы түрлі елдерде әр түрлі
мемлекеттік органдардан басқа, қоғамдықтың және іскер топтардың
мемлекеттік органдардың жұмысының тиімділігін бағалау үшін нәтижелілігін ретінде қолданылған
Мүдделі тұтынушыларға мемлекеттік қызметтерді беругк уәкілетті мемлекеттік органдар мен
қажетті зерттеу жүргізу, мемлекеттік қызметкрелерді және халықты оқыту,
Алдыңғы қатарлы ақпараттық технологияларды кең қолдану.
Қағидалы маңызды сәті болып стандартизацияға дәстүрлі тәсілмен
Отандық және шетел мамандарымен жүрзігілген зерттеулер нәтиесінің
Сондай-ақ халық және кәсіпкерлер мемлекеттік қызметшілердің әрекетіне шағымдану
Жүргізілген зерттеу, сондай-ақ алдыңғы қатарлы шетел тәжірибесін талдау және
Әкімшілік реформаның бағыттарының бірі болып кәсіпкер мемлекеттік
Қазір еңбек ұжымының тиімді қызметі үшін жоғары білікті, сондай-ақ
Мемлекеттік қызметтің кадрлық әлеуетін дамыту бойынша жұмыста кадрлық жұмыстың
Мотивация функциясының міндеті ұйымның мүшелері жоспармен сәйкес, олардың міндеттерін
Мотивацияда, ереже түрінде, қажеттіліктер жиынтығы бар, олардың қалған бөлек
Атқарушы билік органының білікті мамандарын осыған ұқсас коммерциялық
- ансапты жоспарлау – жеке және кәсіптік мәртебесінің
- жауапркешілік пен құзіреттің кеңейту - біліктіліктің қолайлы
Нақты әлеуметтік кепілдер мен жеңілдіктер - белгілі қызметтерді
Мемлекеттік қызмет жүйесінде жеңілдіктер мыналарымен құнды: - мемлекеттік қызмет
онда кормаративтілік рухын құрады;
мемлекеттік қызметшінің қоғамдық мәртебесін жоғарылатады;
еңбекақысының жеткіліксіз деңгейімен байланысты кейбір материалдық емес проблемаларды шешуге
Қазірде бар Мемлекеттік тұрғын үй бағдарламасы бойынша тұрғын үй
ақысыз медициналық қызмет көрсету, онымен бірге тек қана мемлекеттік
мемлекеттік қызметшінің және оның кәмелкет жасына толмаған баласының
қалалық, кенттік және жергілікті байланыс қоғамдық уөліктің барлық түрлерін
Мұнымен қатар бірқавтар шараларды іске асыруға кепілдік беру,
Мемлекеттік билік орагндарының жұмысшыларын еңбегін төленуінің жеткіліксіз деңгейі қазіргі
Материалдық ынталарды ендірумен қатар одан әрі моральдық ынталарды ендіру,
Бұл секілді жұмыстың тиімділігі әлеуметтанушылардың, психологтардың, кәсіпкер басқарушылардың
2006 жылғы қыркүйек айында мемлекеттік қызмет жөніндегі
Қазақстанда мемдекеттік қызметте орташа еңбекақы жалпы ұлттыққа тең,
Мемлекеттік қызметкерлердің еңбекақысын төлеу жүйесін жетілдіру бойынша халықаралық тәжірибені
еңбекақының заңнамалық бекітілуі;
еңбекақының белгіленген сеткасы;
еңбекақының лауазымға, стажына, санатына байлау;
жұмыстың нәтижесі бойынша еңбекақының дифференциясының және төлемінңі болмауы;
жұмыстың жоғары нәтижесіне мемлекеттік қызметішлердің мотивациясыынң болмауы.
Аралас моделі АҚШ-та, Ұлыбританияда, Сингапурде, Оңтүстік Кореяда қолданылады.
тарифтік сетка және жұмыс нәтижесі бойынша дифференциация мүмкіндігі;
жеке сектрмен бәсекеге қабілетті еңбекақы орнату;
сыйақылар мен бонустар төлеу мүмкіндігі;
мемлекеттік органдардың және прсоналды бағалау әдістерін қолдану;
еңбек нарығын және тұтыну себетінің құны шамасын ескеріп аймақтық
- саяси мемлекеттік қфзметкерлерге ІЖӨ өсуіне және мемлекеттік органдардың
Либеральді модель Швецияда қолданылады. Ол еңбекақылардың жекеленуінен және нарықтық
Қазақстан Республикасы үшін аралас моделді қолдану тиімді деп есептейміз,
Мемлекет қызметішлерінің еңбегіне ақы төлеуде қайта құру және ынталандыруды
- мемлекеттік қызметкерлердің жалақысының тез өсуі;
- мемлекеттік қызметшілердің жалақысын ел бойынша орташа еңбекақы динамикасына
- төменгі еңбекақы немесе күнкөрістің ең аз шамасының
Мемлекеттік қызмет көрсету сапасын арттыру
Мемлекеттік қызмет көрсетуде қолданыстағы жүйенің негізгі кемшілігіне тоқталсақ, ол
Осыдан кейін барып, мемлекеттік қызмет көрсетудің барлық саласында халықты
Қорытынды
Осы дипломдық жұмыста көрсетілгендерді қорыта келе, Мемлекет басшысы Н.Назарбаевтың
Мемлекеттік басқарудың жаңа үрдісі ретінде корпоративтік басқару, ашықтық және
Заман талабына сай алға қойылған маңызды міндеттерді орындау үшін
Осы тұрғыда біз мемлекеттік басқаруды жаңартудың нақты жолдары мен
Еліміздегі мемлекеттік басқаруды жаңарту Қазақстанның әлемдік қауымдастық алдындағы абыройын
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Абиль Е.А. Политическая организация кочевников Казахстана: Опыт системного подхода.
Абиль Е.А. Политическая организация кочевников Казахстана: Опыт системного подхода.
История Казахстана с древнейших времен до наших дней: В
Аристотель. Политика//Соч. Т. 4. С.321.
Атымтаева К.М. «Алаш-Орда» - борьба за суверенитет // Вестник
Вильсон В. Государство. Прошлое и настоящее конституционных учреждений. М,
Зиманов С. Некоторые вопросы теории советской национальной государственности (По
Котов К. Коренизация советского государственного аппарата Казахстана (1920-1936). //
Котов К. Сельские и аульные Советы - органы государственной
Котов К.Ф. Коренизация советского государственного аппарата Казахстана (1920-1936 гг.):
Левшин А.И. Описание киргиз-казачьих или киргиз кайсацких орд и
Левшин А.И. Описание киргиз-казачьих или киргиз кайсацких орд и
Прошлое Казахстана в источниках и материалах / Под ред.:
Сапаргалиев Г. Принципы организации и деятельности Советского государственного аппарата
Саржанова С.С. Сот-тергеу, әкімшілік органдары кеңестік зорлық-зомбылық шараларын жүзеге
Сартаев С. Представительные органы государственной власти Казахской ССР
Сартаев С. Образование и становление Казахской советской государственности. -
Султанов Т.И. Кочевые племена Приаралья в ХV-ХVІІ вв. -
Таукибаева Ш.Ж. Становление государственных учреждений Казахстана по образованию, культуре
Уәлиханов Ш. Таңдамалы. - Алматы: Жазушы, 1985. - 135
Уәлиханов Ш. Таңдамалы. - Алматы: Жазушы, 1985. - 1276.
Хамидов А.А. Диалектическая логика: категории сущности и целостности. Алма-Ата,1987.
Ысқақ А.С. Кеңестік Қазақстандағы Республикалық басқару органдарының қалыптасуы мен
Ысқақ А.С. Кеңестік Қазақстандағы Республикалық басқару органдарының қалыптасуы мен
Энгельс Ф. Происхождение семьи, частной собственности и государства //
1
әкімшілік –мемлекеттік басқарудың
Басқарудың унитарлық жүйесі
Басқарудың федеральдық жүйесі
Оның құрамына кіретін аумақтарға аз автономия беріледі, негізгі басқару
Жеке саяси өмірі бар, бірліктерден құралады (АҚШ –тағы және

Ұқсас жұмыстар

Мемлекеттік қызметтің теориялық негізі

Қазақстан Республикасында ауылдық аймақтардың жергілікті басқару жүйесін жетілдіру жолдары

Қазақстан Республикасындағы әлеуметтiк-экономикалық дамуын талдау

Басқару іс-әрекетінің өнімділігін көтеру мәселелері

Мемлекеттiк басқарудағы ақпарттық жүйе жене оны жетiлдiру қажеттiлiгi

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 – 2009 жылдарға арналған бағдарламасы

Мемлекеттік басқарудың түсінігі және оның бастаулары

Өзін - өзі басқарудағы реформалар және оны жетілдіру жолдары

Жергілікті мемлекеттік басқару органдары және олардың қаржы - экономикалық негіздері