АЛГОРИТМДЕРДІ АЛГОРИТМ ТІЛІНДЕ КӨРСЕТУ
1-БӨЛІМ
АЛГОРИТМДЕУ ЖӘНЕ ПРОГРАММАЛАУ
Қазіргі заманда адам көп істі
“Алгоритм” сөзі |X ғасырдағы
1.1-ТАҚЫРЫП.
АЛГОРИТМ ЖӘНЕ ОНЫҢ ҚАСИЕТТЕРІ
Кез келген адам күнделікті көптеген
Барлық ашық тұрған қосымша терезелерін
«Пуск» батырмасын шерту.
Басты менюден «Выключить компьютер» пунктін
Диалог терезесінде «Компьютерді өшіру» пунктін
«Да» батырмасын шерту.
Орындаушының белгіленген мақсатқа жетуіне бағытталған
Алгоритм орындаушысы дегеніміз- құрастырылған алгоритммен
Алгоритмдерді құрастырғанда келесі талаптар ескерілуі
Алгоритм айқын, аяқталған әрекеттер болып
Алгоритмнің әр ұйғарымы немесе командасы
Алгоритмнің нақты бір мәселені ғана
Нәтижелілігі. Айқын белгіленген әрекеттер тізімінің
Осылайша алгоритм мынадай қасиеттерге ие:
Алгортимнің орындалуының формальдылығы орындаушы ретінде
Алгоритм-информатиканың іргелі түсініктерінің бірі.
Егер алгоритмдердің жасалу құрылымын қарасақ,
Егер орындаушы командаларды бірінен соң
Орындаушының әрекеттері кейбір шарттарды тексеру
Жеке командалар немесе команда топтары
Іс жүзінде алгоритмдердің көбінде
Компьютер, біз білетіндей, сандық, мәтіндік,
Программалау тілінің командаларымен өңделетін деректер
Шама атымен, түрімен (типімен) және
АЛГОРИТМДЕР КӨРСЕТІМІНІҢ ӘДІСТЕРІ
Алгоритмдер сипаттамасының, көрсетімінің әдістері көп.
Табиғи тіл(орындаушы -адам)-орыс, қазақ, ағылшын
графикалық тіл (орындаушы -адам)- әрекеттер
алгоритмдік тіл (орындаушы -адам)-әрекет немесе
программалау тілі (орындаушы -компьютер)-программалау тілінің
Алгоритмдердің құрылымын, құру әдістерін үйрену
Сұрақтар мен тапсырмалар
Алгоритмдер көрсетімінің әдістерін табыңыз.
Табиғи тілдегі алгоритмдердің мысалдарын келтіріңіз.
1.2-ТАҚЫРЫП.
БЛОК-СХЕМАЛАР ТҮРІНДЕГІ АЛГОРИТМДЕР КӨРСЕТІМІ
Алгоритм көрсетімінің ең көрнекі әдісі
Блоктардағы сызықтар блоктар арасындағы байланыс
Блок-схема түрінде сипатталған алгоритм әрекеттер
Негізгі блоктар мен олардың
Сызықтық құрылым алгоритмнің блок-схемасы мынадай
X1,Y1,X2,Y2,X3,Y3 сүйір ұштары координаттарымен берілген
Есепті шешу үшін формулаларды пайдаланмыз:
;
; ;
Мұнда A,B,S-үшбұрыштың тараптары мына формулалармен
; ;
Ал жартылай периметр
Іздеудегі шамаларды табу алгоритмі блок-схемалар
1.3-ТАҚЫРЫП.
АЛГОРИТМДЕРДІ АЛГОРИТМ ТІЛІНДЕ КӨРСЕТУ
Алгоритм тілі- бұл алгоритмдер мен
Алгоритм тілі, бір жағынан, кәдімгі
Алгоритм тілінің өз сөздігі бар.
Алгоритм тілінің қызмет етуші
Алгоритмнің аты қызмет етуші
Алгоритм атынан соң командалар келеді,
Алгоритмнің жалпы көрінісі мынадай болады:
Алг алгоритмнің аты
Басы
Алгоритм командалары (серия);
Соңы
Алгоритм командалары рет-ретімен жазылады. Бір
3-мысал. Y мәнін Y=(AX-B)(CX+D) формуласы
Бұл есепті шешу үшін төмендегі
Алг
Басы
A*X көбейту;
R1-B азайту;
C* X көбейту;
R3+D қосу;
R2* R4 көбейту;
Соңы
Енгізілген меншіктеу командасын ескеріп, осы
Алг есептеп шығару
Басы
R1:=A*X;
R2:=R1-B;
R3:=C*X;
R4:=R3+D;
Y:=R2*R4;
Соңы
Сұрақтар мен тапсырмалар
Алгоритм тілінің қызметі қандай
Қызмет етуші алг, нач, кон
Қандай алгоритмдер сызықты деп атлады
Алгоритмлерді құрастыру:
сөздіктен сөз іздеу;
в) шәй демдеу.
Y мәнін есептеп шығару алгоритмін
A) ;
1.4-ТАҚЫРЫП.
АЛГОРИТМДЕРДІ QBASIC ПРГОРАММАЛАУ ТІЛІНДЕ КӨРСЕТУ
Алгоритмдерді программалау тілінде көрсету программа
Алгоритмдерді көрсетудің бұл программасы орындаушы
Орыс алфавитінің әріптері мен пернетақтаның
QBASIC тілінде қолданылатын арифметикалық
Сұрақтар мен тапсырмалар
QBASIC тілінің алфавитін не құрайды?
QBASIC тілінің операторлары дегеніміз не?
Мына төмендегі формулаларды QBASIC тілінде
a) 2,136+ ;
ә) 2,136+ ;
QBASIC тілінде келтірілген арифметикалық өрнектерге
А) 5*A*B^3+(A+B)/(2*A);
Ә)(3*X^2+2*Y)/(X*Y-7.4)+2/3/Y.
QBASIC ЖҮЙЕСІНДЕ ФАЙЛДАРМЕН ЖҰМЫС
Магнитті дискілерде файлдармен жұмыс істеу
Осы бағыныңқы менюдің көмегімен дискілерде
Новый(New) пунктін таңдау жаңа программаның
Жаңадан енгізілген программаларды жазу үшін
Бұл терезеде программаның мәтіні жазылатын
Алдын ала магнитті дискілерге жазылған
ПРОГРАММАЛАР МӘТІНДЕРІН ЕНГІЗУ ЖӘНЕ РЕДАКЦИЯЛАУ
Программаның жаңа мәтінін енгізу негізгі
Элементар функциялардың көрсетімі QBASIC тілінде
Ескерту:SIN, COS, TAN функциялары аргумент
Егер аргумент (X1) градустармен берілсе,
Тікелей есептеу режімін қолдануды жалғастырайық.
A) (8.79-3.94)2;
Компьютер экранында QBASIC-те сурет салу
Ақпарат көрсетімінің графикалық пішіні ыңғайлы
Алгоритмді QBASIC тілінде жүзеге асыру
REM үй салу
SCREEN 9
LINE(100,200)-(300,100),5,B
LINE(100,100)-(200,50),5: LINE(200,50)-(300,100),5
LINE(200,150)-(275,200),12,BF
CIRCLE(200,75),20,12
PAINT(200,75),12
Сұрақтар мен тапсырмалар
ЭЕМ-да есептеп шығару керек:
A) ;
Г) ;
Программаның өте қарапайым редакциялауын қалай
SCREEN 9 графикалық режімінде компьютер
Компьютер экранында түрлі графикалық элементтердің
Программаны компьютерді қолданбай, “қолмен” орындағаннан
SCREEN 9
CIRCLE (320,130),50,5
PAINT (320,130),5
LINE (278,105)-(362,155),3,BF
Компьютер экранында келесі фигураларды шығаратын
а) үшбұрыштың;
ә) шығыршықтың;
б) жарты айдың;
в) бес жұлдыздың;
г) бес бұрыштың
1.6-ТАҚЫРЫП.
ШАМАЛАР МЕН ЖҰМЫС
Практикалық есептердің көпшілігінің шешімі шамалармен
Тұрақты деп алгоритмді орындау барысында
Айнымалы деп алгоритмді орындау барысында
Компьютерде деректерді өңдеу әдістері олардың
Алгоритм жазбасының пішіні мынадай түрге
Алг алгоритмнің аты (түрлері көрсетілген
Басы түрлері көрсетілген аралық шамалар
Енгізу
Командалар сериясы
Шығару
Соңы
Айнымалы шамаларды жазу үшін алгоритмде
Шамаларды түрлері бойынша сандық және
Шамалар түрлерін алгоритмдік тілде және
6-мысал. Үшбұрыш қабырғаларының ұзындығы берілген
Шешуі:
Алгоритм аргументтері(алғашқы деректер) –А,В,С қабырғаларының
Аралық шама –P жартылай периметрі
A,B,C,S,P айнымалылардың ағымдағы мәндері бүтіндей
Алг ауданын есептеп шығару (арг
Басы зат P
Енгізу A,B,C
шығару S
соңы
QBASIC командасының қолда бар тізімін
Алгоритмдер мен программалар жазбасының сәйкестігін
QBASIC тіліне аудан есептеу алгоритмін
Алг ауданын есептеу
(арг зат A,B,C, нәт. зат
басы зат P
енгізу A,B,C
30 P=(A+B+C)/2
40 S=SQR(P*(P-A)*(P-B)*(P-C))
шығару S
соңы
Берілгені мысалда программа жолдары алдағы
10 REM ауданын есептеу
20 INPUT A,B,C
30 P=(A+B+C)/2
40 S=SQR(P*(P-A)*(P-B)*(P-C))
50 PRINT “S=”;S
60 END
Анықтамалар
10 жол. REM операторы ешқандай
20 жол. Экранда ”?” белгісі
30 жол. (A+B+C)/2 өрнегінің мәні
40 жол. SQR(P*(P-A)*(P-B)*(P-C)) өрнегінің мәні
50 жол. Нәтиже S ұяшығынан
60 жол. Программа соңы.
S ауданын басқа алғашқы деректермен
8-мысал. Аралық шамаларды пайдаланып, өрнекті
Аралық шамалар ретінде мәні көп
B=A2; Z=A2+4=B+4
Алг Y есептеу(арг зат
Басы зат B,Z
Енгізу A
B:=A2; Z=B+4
шығару Y
соңы
Алгоритм бойынша QBASIC тілінде программа
REM Y есептеу
INPUT “A мәнін енгізіңіз”;A
B=A^2: Z=B+4
Y=B/3+Z/6+SQR(Z)/4+SQR(Z^3)/4
PRINT “Y=”;Y
END
Сұрақтар мен тапсырмалар
Қандай шамалар айнымалы, тұрақты деп
Қандай шамалар аргументтер, аргументтің нәтижелері
Алгоритмнің жалпы түрін жазыңыз.
Шамалардың қандай түрлері алгоритмдік тілде
Сызықтық программалар құруға қандай операторлар
Айнымалы шамалар немен сипатталады?
QBASIC-те айнымалылардың қандай аттарын қолдануға
M және N айнымалыларға командалар
А) M:=0; M:=M+2; M:=3*M; M:=M-2;
Ә) N:=1; N:=N+1; N:=N*N; N:=N2.
Үш ыдыста су бар. Бірінші
Үшбұрыштың A,B,C қабырғалары белгіліболғанда, үшбұрышқа
мұнда S-үшбұрыштың ауданы, P-жартылай периметрі.
1.7-ТАҚЫРЫП.
ТАРМАҚТАЛҒАН АЛГОРИТМДЕР ЖӘНЕ ОЫН ПРОГРАММАЛАУ
Бірқатар практикалық есептерді шешу сызықты
Егер далада күн суық болса,
Далаға шыққан соң қараймыз-автобус келе
Егер ол келе қалса, онда
Жолды таңдау міндеттің шарттарына байланысты.
ТАРМАҚТАЛУ КОМАНДАСЫ
Алгоритмдердің көрсетім құралдарында тармақталу командасы
Тармақталуды жүзеге асыру пішіндері:
Келтірілген конструкцияларда бағыт жолын таңдау
Шарттарды жазуға қолданылатын қатынас операцияларының
Қатынасбелгісі QBASIC-те қатынас белгісінің жазылуы
=
>
<
=
>
>=
<
B
онда Y:=A
әйтпесе Y:=B
болды
шығару Y
соңы
11-мысал. Функциясы берілген:
Y=
Алгоритм және оны есептеудің блок-схемасын
Шешуі:
Алг есептеу Y(арг зат X,
Басы
Енгізу X
Егер X
Онда
әйтпесе
болды
шығару Y
соңы
Мысалы: X=-5 ,болғанда Y:=X2
Программаны QBASIC тілінде жазайық:
REM есептеу Y
INPUT X
IF X
Алгоритмдік тілдердің құрылымы
Алгоритм және алгоритмдеу ұғымдары
Тармақталған алгоритмдерді программалау
Алгоритмдердің күрделілігі
Алгоритм жазу жолдары
АЛГОРИТМДЕР КӨРСЕТІМІНІҢ ӘДІСТЕРІ
ОҚУШЫЛАРДЫҢ АЛГОРИТМДІК ОЙЛАУ ҚАБІЛЕТІН ОҚЫТУ МЕН ОНЫ ЖЕТІЛДІРУ
Алгоритмді блок - схема түрінде жазуда қолданылатын геометриялық фигуралар
Си тіліндегі циклдік алгоритм және циклдік алгоритмді бағдарламау
Алгоритм және оның қасиеттері. Программаның көрінісі