Сот экспериментінің Сот эксперимент
МАЗМҮНЫ
Кіріспе.
1. Қылмыстық іс жүргізу жүйесіндегі сот тергеуі
1.1. Сот тергеуі - басты
1.2. Сот
2. Қылмыстық іс бойынша
2.1. Сот тергеуінің
2.2. Сот тергеуіндегі дәлелдемелерді зерттеу.
2.3. Сот тергеуін шектеу.
2.4. Сот тергеуін аяқгау және
3. Қылмыстық
3.1. Кәмелетке толмағандардың қылмыстық ісі бойынша іс қарағандағы
3.2. Сот тергеуінің қысқартылган тәртібі.
Қорытынды.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.
Кіріспе
Қазақстан Республикасы - өзін толыққанды, зайырлы, құқықтық, демократиялық
Қүқықгық реформага дейінгі күқық қорғау органдарының жұмысы, олардың
Құқық қорғау органдарының өзара жүмыс үйлесімділігін камтамасыз етуді,
Сот қызметінің дүрыс үйымдастырылуы, әділ соттылықты толығымен қамтамасыз
Президенттің қол қоюымен 1997 жылғы 13 желтоқсанда күшіне
Істі мәні бойынша қарау, қорғау, айыптау қызметтерінің бөлінуі
Мемлекеттің қылмыстық іс жүргізу саясаты — соның ішінде
1. Кылмыстық іс жүргізу жүйесіндегі сот тергеуі.
1.1. Сот тергеуі - басты сот талқылауының
орталық бөлігі
Қылмыстың тез және толық көлемде ашылуы және қылмыстылардың
Басты сот талқылауы мен қылмыстық процестіңкелесі кезендері қылмыстық
Сонымен бірге сотқа азаматтардың қүқықтары мен бостандықгарының заңсыз
Зерттеу пәні болып әрқашан да объективті шындыкты анықгау
Ал МА.Чельцов-Бабутов былай деп тұжырымдады: "Тергеуші-қылмыстының айыпты екендігі
Қылмыстық процестегі шындық - бұл тергеуші мен соттың
немесе белгілі бір бөлігі — бұл қылмыстық процестіқ
Басты сот талқылауы — бүл қылмыстық процестің стадиясы
ҚР ҚІЖК-нің 311-бабының 3-тармагына сәйкес алынып тасталуы мүмкін.
Көрнекті процессуалист И.Д.Перлов: "Дәлелдемелерді ексеру мен зерттеу
1.1. Сот тергеуінің қылмыстық процестің басқа
Осыған байланысты қылмыстық процестің мақсаты ретінде қүқық қорғау
Қылмыстық процестің стадиялары болып: а) қылмыстық істі қозғау;
К.Бегалиевтің айтуынша: "алдын-ала тергеу, яғни, алдын-ала тергеу деп
Материалдарды сот тергеуінде зерттеу мен бағалау, қатыстылық, жіберілетіндік,
Алдын-ала тергеу мен сот тергеуінің ара-қатынасының ерекшелігн байқататын
Алдын-ала тергеу кезіндегі кемшіліктерді жоюға бағытталган шара ретінде
Бір жағынан Караганда, алдын-ала тергеудегі істелінген жүмысты, оның
И.Д.Перлов: "қылмыстық істі алдын-ала тергеудің саласы — істі
Бір жағынан,
сотталушының жағдайын ауырлатпаса және қүқыықтарын қорламаса ғана жол
Ал бұл өз кезегінде іс бойынша шындықты анықтауды
Занды күшіне енбеғен сот үкімдері мен шешімдерін кассациялық,
Апелляциялық тәртіппен іс қарау — апелляциялық шағым мен
Апелляциялық тәртіппен үкімдерді қарау басты сот талқьшауы сияқты
Апелляциялық инстанцияда сот —соттаушының позициясын арнайы түсіндірмейді және
Апелляциялық өндірістің қатысушылары басты сот талқылауының қатысушыларының қүрамымен
Жоғарыда айтылған басты сот талқылауының сот тергеуі мен
Алелляциялық қарау секілді кассациялық қарау да басты сот
Кассациялық өндіріс төменгі тұрған
Сот тергеуі — бірін-бірі кезектілікпен ауыстыратын процестің сатыларының
2. Қылмыстық іс бойынша дәледдеу процесіндегі сот тергеуінің
2.1. Сот тергеуінің тәртібі және дәлелдемелерді толық, жан-жақгы,
Сот тергеуі басты сот талқылауының маңызды бөлігі ретінде
Сот дербестігін анықтап, ашып көрсетсек,
1. Сот алдын-ала
2. Сот тараптардың
3. Сот алдын-ала тергеу органдары үсынган
4. Сот сот
А) жеке айыптау және жеке жариялы істері бойынша
Б) Сотталушыға тағылып отырған айыптың мәнін түсіндіру (ҚР
Г.И.Загорский соттың түсіңдірмесін былай деп айтады: "Бүл әрбір
Сонымен бірге, сот сотталушының жауап бермеуі оған зиян
1) Сот тергеуінде тараптардың
2) Бірінші болып
3) Сотталушы соттың рүқсатымен сот терғеуінің кез-келғен уакьітында
4) Жәбірленуші соттың рүқсатымен сот
Көріп отырғанымыздай, заңмен бекітілғен ережелер — дәлелдемелерді зерттеу
Осыған байланысты Л.К.Кокарев былай деп жазады: «Кез-келген жағдайда
2.2. Сот тергеуіндегі дәлелдемелерді зерттеу.
Жалпы сот тергеуін басты
А) Дәлелдемелерді зерттеу басталғанға дейінгі соттың бастапқы әрекеттері;
В) сот тергеуінің соңы немесе сот тергеуінің қорытынды
Сот тергеуіндегі дөлелдеу пөні болып төмендегі көрсетілгендер табылады:
А) Алдын-ала тергеу
В) соттың
А) сот әрекеттеріне
Б) сот әрекеттерінің қылмыстық іс жүргізу заңында тікелей
В) олардың тергеу әрекетінен айырмашылығы — олар сот
Сот әрекетінің
Заңда сотталушыға жауап беруге деген құқық берілген. Осыған
А) сотталушыны бірінші кезекте крргаушы және қорғау
Екінші сот әрекеті:
Сотталушы, жәбірленуші, куәнің жауабын жариялау. Басты сот талқылауы
1) Сотталушы сот тергеуінде жауап беруден бас
2) Егер іс сотталушының қатысуынсыз қаралып отырса;
3) Сотталушының алдын-ала тергеу кезіндегі жауабы мен
Сотталушының жауабын жариялау іс бойынша тараптар мен соттық
ҚР ҚІЖК-нің 353-бабына сәйкес сот талқылауында жәбірленуші мен
1) Бұлардың алдын-ала
2) Егер олар дәлелді себептермен сот
3-сот әрекеті. Сарапшыдан жауап алу.
Соттағы сарапшыдан жауап алу ҚІЖК-нің 354 және 355
1) 354-баптың
2) 354-баптың 11-бөлігінде
Н.Я.Калашникованың есептеуінше,
дәлелдемелердің жан-жакты зерттелуіне жағдай туғызу үшін Шіндетті түрде
қоюдың кезектілігіне байланысты:
А) бірінші
Б) егер сараптама екі жақтың немесе соттың бастамасымен
Калашников Н.Я.гарантии прав свидетеля, эксперта, переводчика и Цюнятого
4-сот әрекеті. Таныту.
Таныту - қылмыстық істі тергеу барысында туындаған таныту
Л.Е.Ароцлер осы тергеу әрекетіне мынадай анықгама береді: «танытуға
Енді соттагы танытудың
Соттағы танытудың объектісі
Танытулар ішінде мәйітті
1) егер заттар мен адамдарды таныту алдын-ала
2) сот тергеуінде
3) таныту ұсынылатын адам жауап алу кезінде
ҚІЖК-нің 360-бабындағы сот талқылауындағы таныту осы кодекстің 229-бабының
Сотттағы танытудың бірқатар пәндік міндеттері бар және оны
13) Сот төрағасы танытуға кім
4) Танытуға заттарды
5) Сот тараптардың
6) Егер танытуға тірі адам үсынылса, онда
7) Сот таныту біткен соң, тараптарға танушыға анықгаушы
5-сот әрекеті Куәлеңдіру.
Соттағы куәлендіру дегеніміз - адам денесін сарапшымен тағайындау
1) Қылмыстың ізіне - қан іздері; адам организмінен
3) ерекше белгілерге
4) денсаулыкқа келген
Қылмыстық процес теориясында куәлендірудің екі түрі бар: а)
Б) Сот-медициналық куәлендіру - адамның физиологиялық жағдайын, мае
Сот-медициналық куәлендіру- сот медицина саласында білімі бар дәрігер
6-сот әрекеті
Эксперимент жүргізу
Сот эксперимент! дегеніміз — сот талқылауында жүргізілетін, фактілік
А) алдын-ала тергеу және
Б) Жаңа дәлелдемелер болып табылады. Сот экспериментінің
«Сот эксперимент! дегеніміз — сот талқылауы мен аддын-ала
Сот экспериментін үқсас жағдайда өткізбеу мүмкін емес. Яғни,
1997 жылғы ҚР ҚІЖК-де жаңа өзгешелік - қылмыстық
а) мемлекеттік айыптаушыының айыптау тарабынан үсынылған дәлелдемелерді зерттеуі
Заңмен берілғен крсымша кепілдік кепіддік ретінде мынаны Іайту
2.4. Сот тергеуін аяқтау және жаңғырту.
1. Сот тергеуін аяктау.
Эксперттің қорытындысы тыңцалып, куәгерлерден істің мән-жайын сүрағаннан соң,
(маңызды мәліметтер жасауы мүмкін. Сот тергеуінен кейін мәлімделген
а) жаңа куәдан жауап алу туралы;
б) күжатты талап ету туралы;
в) заттар мен қүжаттарды қарап, оны іске
г) қосымша, қайталама немесе жаңа сараптама тагайындау
дәлелдемелерді зерттеуге, жинауға бағытталған өзге де сот әрекетін
І2) сот тергеуіне қатысып, жауап алынган қатысушыларға өзгедей
4)соттағы дәлелдемелерді жинау мен зерттеу кезіндегі кейбір жағдайларға
Жоғарыда аталған өтініш түрлерін мәлімдеуші тарап — сот
Өтініштер бойынша шығарылған қаулылар сот отырысының хаттамасына енгізіледі.
2. Сот тергеуін жаңғырту.
Сот үкімі - қылмыстың мән-жәйі, сотталушының айтқандары толық
Осыған байланысты заң сот тергеуін жаңғыртудың екі негізін
А) сот жарыссөзіне қатысушылардың сот жарыссөзі қезінде іс
Сотпен зерттелмеген дәледдемелер, құжаттарды тараптар сот жарыссөзінде пайдалана
Б) сотталушы өзінің соңғы сөзіңде іс бойынша маңызы
Сотталушының соңғы сөзінде, еғер оның сөзінде сотқа алғаш
Сонымен, сот терғеуін жаңғыртудың неғізі болып — жаңа
Осыған байланысты, сот терғеуін жаңғыртудың түсініғіне
Сот терғеуін жаңғырту деғеніміз — соттың сот терғеуін
3. Қылмыстық істердің кейбір санаттары бойынша сот тергеуінің
3.1. Жасы кәмелетке толмағандардың қылмыстық ісін қараған
Қьілмыстық процестің жалпы ережелері құқыққа қайшы әрекет
«Кәмелеттік жасқа толмағандардың қылмыстығымен күрес, өте маңызды мәселеғе
Кәмелеттік жасқа толмаған тұлға болып қылмыс жасаған кезде
қолданылады. Сонысен кдтар, ҚІЖК-нің 480-бабының 3-бөлігі кәмелеттік жасқа
Олар:
А) бірнеше қылмыс бір іске бірікгіріліп, сол қылмыстардың
Сотта істі қарау мен
Олар: кәмелетке
Ал ҚІЖК-нің 489-бабы бойынша еғер кәмелетке жасы толмаған
Қылмыстық заңның көрсетуі бойынша, яғни, 15-баптың 3-бөлігі —
ҚІЖК-нің 495-бабы бойынша,
б) ата-аналарының немесе оларды ауыстыратын адамдарының,
д) арнаулы тәрбие немесе кәмелетке толмағандарға арналған емдеу-тәрбиелеу
Кәмелеттік жасқа толмағандарды қылмыстық жазадан босатып, оған мәжбүрлі
1) міндетті түрде айыпталушы кәмелеттік жасқа толмауы керек.
2) кәмелеттік жасқа толмағанға аталған
3) кәмелетке толмағанның жасаған қылмысы міндетті түрде ауырлығы
4) бүл аталған
5) бүл шараларды қолдану үшін сот осы
Сонымен, кәмелеттік жасқа толмағанды қылмыстық жазаға тартпай, оған
Сонымен, кәмелетке толмағандарға қатысты сот тергеуінің ерекшелігінің басты
«Кәмелетке толмағандарға қатысты сотта іс қараудың ескертушіліқ маңызы
3.2. Сот тергеуінің қысқартылған тәртібі.
ҚР-ның жаңа ҚІЖК-і - сот тергеуін жүзеге асырудың
5 ҚІЖК-і бойынша қысқартылған
1) ҚІЖК-нің 37-тарауы
2) Істі қысқартылған
А)айыпталушының өзіне
Б)алдын-ала тергеу жүргізу міндетті емес анықтау жүргізуден істер
В) іс бойынша жиналған
Г) процестің қатыысушылары
3) Сот тергеуінде дәлелдемелерді жинау
4) Сот үкімі тек сот отырысында зерттелген және
Жалпы, қысқартылған сот терғеуі жәбірленушінің немесе айыпталушының құқықтары
Қысқартылған сот тергеуіндегі дәлелдемелер сот үкіміне салынады және
Сот айыпталушының өз кінәсін пайдаланғанын есепке алып, жәбірленушіден
Қорытынды.
Сонымен, сот тергеуі — басты сот талқылауының маңызды
Тергеу ұғымының тек алдын-ала тергеу органдарына ғана тән
Басты сот талқылауы қылмыстық процестің негізгі сатысы болып
Бітіру жүмысының таьдырыбы «Сот тергеуі — басты сот
Басты сот талқылауының басқа бөлікгерінің процессуалдық
Жалпы айтқанда, мынандай қорытындыға келдік:
Біріншіден, сот тергеуі- басты сот талқылауының бөлігі ретінде
Екіншіден, қылмыстық процестің жүйесіндегі маңызды орынды қылмыстық процестің
Үшіншіден, жаңа ҚР қылмыстық істер жүргізу кодексі үкімдерді
қысқартылган тәртіппен қараған істерін екінші инстанцияда қарау болып
Жалпы сот тергеуінің екі түрін білеміз.
А) жалпы ережеге сәйкес жүргізілетін сот тергеуі.
Б) қысқартылған тәртіптегі сот тергеуі.
Осы қысқартылған сот тергеуі әділ соттылықты қалыптастыруда оң
А) қысқартылған сот тергеуі іс бойынша маңызы бар
Б) қылмыстық істер бойынша сот тергеуін қысқартылған тәртіппен
Жинақтап келген өзекті мәселені қай қырынан алып зерттесең
Пайдаланылған әдебиеттер:
1) Қазақстан Республикасының Конституциясы. 1995ж.
2) Қазақстан Республикасының
3) Чельцов-Бабутов М.А. Обвиняемый
4) Перлов И.Д. Судебное следствие в советском
5) Трусов А.И. Уголовный процесс. М., 1997.
6) Советский Уголовный процесс. Под.ред. Н.С. Алексеева
7) Бегалиев К.
8) Бегалиев К.Предупреждение безнадзорности и
9) Миньковский Г.Н. Пределы доказывания в советском
10) Перлов И.Д. Кассационное
И) Ривлин
Госюриздат.1958. 12) Загорский Р.И. Судебное разбирательство по уголовному
М.,Юрлит, 1985. 113) Воробьев Г.А. Планирование судебного следствия.
1978.
14) Строгович М.С. Уголовный
15) Ароцкер Л.Е. Тактика
16) Бегалиев
17) Төлеубекова
.18) Сот этикасының кодексі. Алматы, 1997.
19) Президенттің заң
20) Сот және сот жүйесі
21) Рахунов Р.Д. Дифференциация
22)
23) Миньковский Г.М.
24) Чукмаитов Д.С. Предупрждение преступления
25) Гродзинский М.О. О способах получения доказательств
26) Калашникова Н.Я. Гарантии прав
27) Добровольская Д.Н. Принципы советского
28) Нұралиева А.С. Қылмыстық
29) Шейфер
30) Якупов Р.Х. Уголовный процесс.М., 1998.
31) Рогов И., Бычкова С. Общая характеристика
3
Зерттеу объектісіне қатысты өзекті мәселелер мен оның кейбір қырларының толық реттелмеуі жұмыстың басты бағытын анықтау
Қылмысты тергеу кезінде оқиға болған жердің жай-жапсары мен мән-жайларын қайта жаңғырту
Айғақтарды сол жерде тексеру жəне нақтылау. Тергеу эксперименті
АЙҒАҚТАРДЫ ОҚИҒА БОЛҒАН ЖЕРДЕ ТЕКСЕРУ ЖӘНЕ НАҚТЫЛАУ
Тергеу экспериментінің тактикасы
Сот тергеуінің қысқартылган тәртібі
Хат-хабарға тыйым салу, хабарламаларды жол-жөнекей ұстау, сөйлескен сөздерді тыңдау және жазу
Әйелдермен жасалған қылмыстарды тергеу кезінде бөлек тергеу әрекеттерін жүргізудің ерекшеліктері
Қылмыстық іс жүргізу жүйесіндегі сот тергеуі
Заттар мен материалдардың сот сараптамасы