ЖАРАМСЫЗ МӘМІЛЕЛЕР
Жоспар
Кіріспе........................................................................................................................
1.1 Жарамсыз мәміленің ұғымы...............................................................................
1.2 Ерікті ақауы бар мәмілелер................................................................................
1.3 Жарамсыз мәмілелер және жарамсыздықтың салдары.................................
2.1 Мәміле жарамдылық шарты..............................................................................
2.2 Мәміленің жазбаша нысанын сақтамау салдары............................................
Қорытынды..............................................................................................................
Пайдаланылған әдебиеттер...................................................................................
1 Бөлім. ЖАРАМСЫЗ МӘМІЛЕЛЕР
1.1 Жарамсыз мәміленің ұғымы. Жарамсыз мәмілелердің түрлері. Азаматтық
Жарамсыз мәмілелердің түрлері. Азаматтық құқык теориясында мәмілелердің жарамсыз
Субъектілік құрамының ақауы бар мәміле екі топқа бөлінеді.
Қатысушылардың жасы мен психикалық жағдайынан туындаған әрекеттер мәміленің
Ондай жарамсыз мәмілелерге мыналар жатады:
а) Азаматтық кодекстің 23-бабында көзделген мәмілелерді қоспағанда, он
ә) он төрт жастан он сегіз жасқа дейінгі
б) есуастық немесе ақыл-есі кем болуы салдарынан әрекет
в) сот әрекет кабілетгілігін шектеген адам жасасқан мәмілені
г) әрекет кабілеттілігі болғанымен, мәміле жасаған кезде
Жоғарыда аталған мәмілелер бойынша әрекет кабілеттілігі бар тарап
Азаматтық кодекстің 159-бабында заңды түлғалардың жарамсыз мәмілесін жарамсыз
1.2 Ерікті ақауы бар мәмілелер екі топқа бөлінеді:
Бірінші топка бір тараптың екіншісін алдау, зорлық, қорқыту
Ерік ақауы бар жоғарыда аталған мәмілелердің жарамсыз болуының
Зорлап мәміле жасату дегеніміз, мәмілеге қатысушыны мәжбүрлеп онын
Қорқыту — тұлғаға мәміле жасамаған жағдайда онын өзіне
Қорқытудың салдарынан мәмілені жарамсыз деп тану үшін коркыту
Бір тараптың екіншісімен зүлымдық ниетте келісімге келуі ерік
Алдау аркылы және жаңылысу немесе кіріптарлыкпен жасалатын мәмілелермен
Алдаудың жанылысудан айырмасына келетін болсақ, алдауда мәміле туралы
Азаматтық кодекстің 159-бабының 8-тармағына сәйкес елеулі мәні бар
Жарамсыз мәміленің тағы бір түрі кіріптарлық мәміле (АК-тің
Жарамсыз мәміленің келесі түрі нысанының ақауы бар мәмілелер.
Азаматтық кодекстін 153-бабынын, 2-тармағында заң кұжаттарында немесе тараптардың
Азаматтық кодекстің 154-бабына сәйкес мәміле нотариатпен куәландыру тертібін
Енді мазмұнында ақауы бар мәмілеге келейіқ мазмұны заң
Азаматтық кодекстің 160-бабында жалған немесе қулықпен жасалған мәмілелердің
Мәмілелердің жарамсыздығының салдары Азаматтық кодекстің 157-бабында қарастырылған. Мәміле
Егер мәміле қылмыстық мақсаткд жетуге бағытталып, екі тарапта
Қылмыстық мақсатқа жету жөніндегі жымысқы ниет тараптардың бірінде
Нақты мән-жайларды ескере отырып, сот осы баптың 4
Сотқа әрекетті жасаған кінәлі жақтардан залалды өндіріп алу
Азаматтык кодекстің 161-бабында мәміленің бір бөлігінін жарамсыздығы белгіленеді.
Мәмілені жарамсыз деп тану кезіндегі талап қою мерзімі
1.3 Жарамсыз мәмілелер және жарамсыздықтың салдары
І. Мәміленің нысанына, мазмунына және катысушыларынп сондай-ақ олардың
2. Мәміле жарамсыздығының негіздемелері. сондай-ақ онь жарамсыз
3. Мәміле жарамсыз деп танылған жағдайда тараптардык
4. Егер мәміле қылмыстық мақсатқа жетуге бағытталып,
5. Қылмыстық мақсатқа жету жөніндегі жымысқы ниет тараптардың
6. Нақты мән-жайларды ескере отырып, сот осыбаптын
7. Осы бағттың 3—6-тармақтарында көзделген салдармен қоса сот
8. Жарамсыз мәміле заңдық салдарға әкеліп соқтырмайды.
9. Мәмілені жарамсыз деп тани отырып, сот
158-бап. Мазмұны заң тапаптарына сәйкес
1. Мазмұны заң талаптарына сәйкес келмейтін, сондай-ақ
2. Заң талаптарын, заңды тұлғаның жарғысын не
3. Егер мәмілеге қатысушылардың бірі оны міндеттемесін
159 - б а п. Мәмілелер жарамсыздығының негіздері
1. Қажетті лицензия алмай не лицензияның қолданылу
2. Теріс пиғылды бәсеке мақсатын көздейтін немесе
3. Осы Кодекстің 23-бабыңда көзделген мәмілелерді коспағанда,
4. Онтерт жасқа толган кәмелетке толмаған баланың ата-ана-сының
5. Есуастық немесе ақыл-есі кем болуы салдарынан
6. Сот әрекет қабілеттілігін шектеген адам жасасқан
7. Әрекет қабілеттілігі болғанымен, мәміле жасаған кезде
8. Еңеулі мәні бар жаңылысу салдарынан жасалған
Егер жаңылысу мәмілеге қатысушының өрескел бейқамдығының салдары болса
9. Алдау, зорлық, қорқыту ықпалымен жасалған мәмілені сондай-ақ
10. Бір тарап өкілінің екінші тараппен зұлымдық
11. Заңды түлғаның осы Кодексте, өзге де
12. Осы баптың 3, 5-тармақтарыңда көзделген мәмілелер жас
160 - 6 а п. Жалған немесе қулықпен
1. Зандық салдар туғызу ниетін көздемей, тек көз
2. Егер мәміле екінші бір мәмілені (қулыклен) буркемелеу
161 - б а п. Мәміленің бір бөлігі
Егер мәмілені оның жарамсыз бөлігінен енгізбей-ақ жасауға болар
162 - б а п. Жарамсыз
1. ҚР 1998ж. 11 наурыздағы №211 –заңымен алынып
2. Осы Кодекстің 159-бабының 9 және 10-тармақтарында көзделген
ІІ Мәміле жарамдылық шарты.
Мәміленің жарамдылығы заң талаптарына сәйкес айқындалалды. Мәміленің жарамды
Мәміле ерікті әрекет болғандықтан, оны әрекет қабілеттілігі бар
Мәміле жарамды болуы үшін ерік және ерік білдіру
2.1 Мәміле нысаны және оның мәні.
Мәміле еріктің мәлімдеуінен туындайтын құқықтық мәнге заңмен бекітілген
Мәміле ауызша және жазбаша нысанда жасалады. Егер мәмілеге
Заңдармен немесе тараптардың келісімімен жазбаша (жай не нотариалдық)
Жетон, билет немесе әдеттегідей қабылданған өзгеде растайтын белгі
Үндемей қалу заңдарда немесе тараптардың келісімінде көзделген реттерде
Жазбаша түрде жасалған шартты орындау үшін жасалған мәмілелер,
Конклугентті әрекет (латынша concludere-жасау) сол арқылы тұлғалардың мәмілеге
Мәмілелердің жазбаша түрі өз кезегінде жай және нотариалдық
Жазбаша келісім шартының графиктік
Кәсіпкерлік іс жүргізгенде жасалған мәміле жазбаша нысанды талап
Жазбаша түрде жасалған мәмілені орындаған тарап екінші
Жазбаша нысандар жасалуға тиіс:
Айып төлеу туралы келісім, негізгі міндеттердің нысанына
Кепіл пұл туралы келісім кепілпұлдық сомасына қарамастан жазбаша
Кепілдік немесе кепіл болушылық шарттары жазбаша нысанда жасалуға
Егер кепілдік беруші немсе кепіл болушы борышқордың міндеттемені
Мәмілемен жазбаша нысанда жасау жиі хатпен, телеграммамен, телефонограмма
Егер офертаны қайтарып алу туралы хабар офертаның өзінен
Акцепт толық әрі бұлтарсыз болуға тиіс. Егер
Мәміленің кейбір түрлерін жасау үшін бірдей
Комерциялық құқығымен жасалған және µз қызметінің сипатына қарай
Комерциялық ұйымның заңдарға кµзделген жайғдайлардан басқасында, жәрдем шарт
Бұндай жағдайда құжат мәлімне кµрсететін, бірдей белгіленген нысанда
Кейбір мәмілелерге заңнама жай жазбаша нысанды
Егер азамат кемтарлығы, науқастығы немесе сауатсыздығы салдарынан µзі
Заң актілерімен бекітілген жағдайда немесе тараптан, келісімімен, жазбаша
Нотиаттық куәләндыру мәселені талап ету қажеттілігі мәліленің белгілі
Талап етілген нысанды жеңілту жолымен бұзуға заң тиым
Заң кейбір жағдайда мәміленің тіккеліке жасалуын талап етеді.
Қозғалмайтын заттарға меншік құқығы басқа да құқықтар, бұл
Егер мүлікті иеліктен айыру туралы шарт мемлекеттік тіркеуге
Заң актілеріне сәйкес мемлекеттік немесе сµзге де тіркеуге
Тіркеуден бас тартылу жазбаша түрде рәсімделуге тиіс және
Егер мемлкеттік тіркеуді керек ететін мәнім тиісті нысанда
Мәнім заң бойынша тіркеуге қажетті заң бойынша тіркеуді
мәселе толық заңдық кешке ие болады.
Тіркеу құжатты мәлімеде алынған субективтік құқығын дәлелденді.
Тіркеудің бірдей жүйесі толық есебін дұрыстыруға мүмкіндік береді,
Мәселенің нотариаттық куәләндіруді немесе олардың мемлекеттік тіркеуі ұқсас
Талаптардың толық жүргізілуі үшін тәуелсіз мекемелер мүдделерді тіркеу
Наториатты куәлендру қажеттлігі талабымен және мемлекеттік тіркеу еін
Бұл жағдай жауаптылықты бекіту жолымен шешіледі.
Заң құжаттарында немесе тараптардың келісімге белгіленген реттерде жазбаша
Мәміленің жазбаша нысанын сақтамау салдары.
Әдеттегі талапты сақтамау салдары мәселеге қалысатын, оларды эарамсыз
Заңда екі жауап шығады; біреуі жалпы қағида ретінде
Жалпы қағида, мәселенің жазбаша нысанының ауызша оның жарамсыздығына
Бірақ бұл жағдайда бұзылғанғ салдары белгісін болып танылады.
Қарызданушы ақшаны қайтармайды, және сотқа несие берушіден алмайды
Сондықтан бұл жағдай мәмілеге міндетті талаптардың бұзылуы жалпы
алып тµлеу туралы келісім, негізгі міндеттеменің нысанына қарамастан
Егер кепілдік беруші немесе алушы басқарудың міндеттемені орындауын
міндеттеменің орындалуы басталғанға дейін тараптардың келісімі бойынша не
Ішкі экономикалық мәні сауда мәмілесі Қазақстанмен шет ел
Мәселенің жай жазбаша түрін сақтамау оның жарамсыз болып
Заң құжаттарда немесе тараптардың келісімде тікелей кµрсетілген реттерде
Ішкі экономикалық мәселенің жарамдылығын растау үшін құжырадан мµр
Жоғарыда қµрсетілген кейбір жағдайлар мәселені жазбаша жасау үшін
Қорытынды
Жоғарыда көрсетілген негізінде мен мынадай қорытынды шығарамын:
ҚР АК келесі мәміле түсінігін бекітуді маңызды деп
азаматтық құқықтар мен міндеттерді белгілеуге , өзгертуге және
Менің ойымша , мәмілені тіркеуді мәмілені жасаудың
Мәмілені тіркеуді мәмілені жасаудағы заңдылығына талап ретінде қарау
Менің ойымша мәміле жарамсыздық шартын жүйелеудің қажеттігі жоқ,
Сондықтан оларды келесі топтарға мәміле жармсыздығына бөлу керек.
субьект құрамының ақауы бар мәміле.
кіріптарлық мәміле.
ерікке қатысты ақауы бар мәміле.
нысанының ақауы бар мәміле.
мазмұнының ақауы бар мәміле.
4АК-нің 158 бабының аталуын нақтылау керек деп санаймын.Ол:
5 АК мәмілені жарамсыз деп танудың құқықтық
екі жақты реститутция:
бір жақты реститутция:
реститутцианың жіберілмеуі:
залалды өтеу (қосымша құқықтық салдар ретінде)
Заңға сәйкес бұл мәселелердің барлығын тәжірибеде қолдану рұқсат
Пайдаланылған әдебиеттер:
1 Нормативтік құқықтық актілер.
Конституция 1995ж.
ҚР Азаматтық кодексі 1994ж. 27желтоқсан
ҚР наториат қызметі туралы А.2002ж.
Гражданский процессуальный кодекс РК 13 июня 1999г.
Указ «О государственной регистрации о недвижимом имуществе»
«Огосударственой регистрации прав на недвижимое имущество и сделок
Указ Президента РК законом от 7. 04.95г. «о
Законом от 5 марта1997 года «О рынке ценных
Законом о наториате 14.06.97г.
Гражданский кодекс РҚ комментарии общая часть А.2003г.
2. Негізгі әдебиеттер
2.1Төлеуғалиев Ғ. ҚР Ақаматтық құқығы А. 2001ж.
2.2 Басин Ю.Г. совместно с Мукашевой Гражданское
Басин Ю.Г. «Сделки»А. 1999ж.
Гражданское право 2003г.
Ынтымақов С. Азаматтық құқық (практикум) А. 2004ж
В.В. Пиляева Гражданское право ч.общая М.: 2003
Г. Ф. Шершеневич учебник русского гражданского права М.:
В.А. Ойгензих Воля и волеизявления Душанбе «Дониш» 1983г.
Е.А. Суханов Гражданское право Тула 2001г.
Г. Ф. Шершеневич курс гражданского права Тула 2001г.
Основание не действительности сделок С.А. Джакишев
И.В. Грачева формы сделок по действующему закону РК
Римское частное право Д.В. Дождев М.: 2000г.
Мемлекет және құқық негіздері А.2001ж.
Темиргалиева Р. Совершение сделок А. 1998г.
Шарттар жинағы А. 2000ж.
Абдулина З.К. ҚР азаматтық іс жүргізу құқығы
ҚР қылмыстық құқығы ерекше бөлім А.2000ж.
Жазбаша мәмілелер:
Жай мәміле
Нотариалдық мәміле
Мәміле нысаны
Басқа да мәмілелер
Конклюденттік әрекет
үндемеу
Ауызша мәміле
Жарамсыз мәмілелер
Мәмiленiң жазбаша түрi
Мәміленің жарамсыздығы
Мәміле туралы ұғым
Мәміле ерік актісі
Мәмілелер
Мәміленің жарамсыздығы, түрлері және ескіру мерзімі
Мәміленің белгілерін қарастыру
Мәмілені құқықтық реттеу
Қазақстан Республикасының азаматтық құқығындағы мәмілеге байланысты мәселелер