Кәсіпорын табысын талдау

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ
____________________________________________ кафедрасы
ҚОРҒАУҒА ЖІБЕРІЛДІ
Кафедра меңгерушісімен
______________________
(ғылыми жәрежесі)
_____________
«___» ____________20___ж.
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы ______________________________________________
____________________________________________________
Рецензент:
_______________
ғылыми дәрежесі
____________
«___» _________20__ж.
Стандартизация
бойынша кеңесші
ғылыми дәрежесі
__________________
«___» _________20__ж.
МАЗМҰНЫ:
Кіріспе ..........................................................................................................................7
Бөлім-І Шағын кәсіпкерлік және оның Қазақстан Республикасында даму деңгейі.............................................................................................................9
1.1 Шағын кәсіпкерліктің экономикалық мәні және оның экономикадағы алатын
1.2 Қазақстан Респуликасында шағын кәсіпкерлікті мемлекет тарапынан қолдау...............................................................................................................18
1.3 Қазақстан Республикасындағы шағын кәсіпкерліктің қазіргі кездегі даму тенденциясы
Бөлім-ІІ «Прогресс-СМ» жауапкершілігі шектеулі серіктестестігінің кәсіпкерлік-шаруашылық қызметін талдау.............................................34
2.1 «Прогресс-СМ» ЖШС-ң кәсіпкерлік-ұйымдастырушылық қызметін талдау..............................................................................................................34
2.2 «Прогресс-СМ» ЖШС-ң экономикалық әлеуетін бағалау ........................47
2.3 Кәсіпорынның қаржы-шаруашылық қызметін талдау...............................67
Бөлім-ІІІ Қазақстан Республикасында шағын кәсіпкерліктің дамуын жетілдіру жолдары......................................................................................................76
3.1 Қазақстан Республикасында шағын кәсіпкерліктің болашақ даму мәселелері және
3.2 Кәсіпорынның бәсеке қабілеттілігін басқару жүйесі кәсіпкерлік қызметтің тиімділігінің
Қорытынды ..............................................................................................................101
Пайдаланған әдебиеттер тізімі...............................................................................105
Кіріспе
Мемлекеттің Қазақстан 2030 ұзақ мерзімді
Шағын кәсіпкерліктің артықшылықтары және Республикамызда
Зерттеу объектiсi боп “Прогресс- СС” ЖШС
Дипломның жазу мақсаты – Қазақстан Республикасында
Міндеттері:
шағын кәсіпкерліктің даму проблемаларын анықтау;
Қазақстан Республикасында шағын кәсіпкерліктің даму
шағын кәсіпкерліктің қызмет етуінің шетелдік
кәсiпорын қызметiн талдау және оның қызметін жетілдіру
Дипломдық жұмысты жазу барысында теориялық
Дипломдық жұмыс 108 беттен, соның
Дипломдық жұмыстың бірінші тарауында шағын
Бөлім-І Шағын кәсіпкерлік және оның Қазақстан Республикасындағы даму деңгейі
Шағын кәсіпкерліктің экономикалық мәні және
Қазақстан Республикасы нарықтық қатынастарға өту кезінде шаруашылықтың әртүрлi формаларын
Республика Президенті Н.Ә. Назарбаев кәсіпкерлердің
Кәсіпкерлік теориясы ғасырлар бойы дамыды,
Ғылыми термин түсінігінде «кәсіпкер» экономика
Кәсіпкерлік ұғымын зертеуге тұңғыш ден
ХХ ғасырдың басындағы капиталистік елдер
Й. Шумпетер кәсіпкерлер деп әр
А.Смит шағын кәсіпкерлік пен кәсiпкер
Осылайша ғасырлар бойы кәсіпкерліктің теориялық
Қазіргі таңда кәсіпкерлікті жандандыру процесі
Кәсіпкерлік қызметтің Қазақстан Республикасында заңдылық
Қазіргі кезде Қазақстан Республикасында кәсіпкерлік
Өндірістік кәсіпкерлікке – тұтынушылардың кейіннен сатып алуына тиісті өнім
Коммерциялық кәсіпкерлікке – қызмет түрін сипаттайтын, оның мазмұнының мәнін
операциялары жатады.
Қаржылық кәсіпкерлік – коммерциялық кәсіпкерліктің бір түрі, сондықтан оның
Мемлекеттік кәсіпкерлікті, әсіресе шағын кәсіпкерлікті
Нарықтың әр түрлі аймақтарын жеңіп
Шағын кәсіпкерліктің нарық жағдайында алатын
Халықаралық банктің мәліметтері бойынша кәсіпорындарды
Құрамына экономикасы жоғары дамыған елдер
Қазақстан Республикасының «шағын кәсіпкерлікті мемлекеттік
және қызметкерлернің орташа жылдық саны
Заңды тұлға құрмайтын жеке кәсіпкерлер,
- толық серіктестік;
- коммандиттік серіктестік;
- жауапкершілігі шектеулі серіктестігі;
- қосымша жауапкершілігі бар серіктестік;
- өндірістік кооператив.
Шағын кәсіпорындар 2 түрге бөлінеді:
кеңес берушілер, гүл дүкендері, пиццериялар
жаңа тез өсетін кәсіпорындар. Олардың
кеңес берушілер, гүл дүкендері, пиццериялар
жаңа тез өсетін кәсіпорындар. Олардың
Сурет 1.1 - Кәсіпкерліктің түрлері кеңес
жаңа тез өсетін кәсіпорындар. Олардың
Нарықтық жағдайда шағын кәсіпкерліктің орны
Компъютерлер мен электронды техникалық енгізілуі
Қызметкерлердің көбі ірі фирмаларды тастап,
Шағын кәсіпкерлікте әйелдердің үлкен ағымы.
Әлемдік тәжірибе көрсеткендей, шағын кәсіпкерлік
шаруашылықтың жергілікті жағдайларына тез бейімделу;
шағын кәсіпкерлік субъектілерінің істі жүргізу
шешімдер қабылдауда және оларды шешудегі
қызметін іске асыруда шығындардың жоғары
өзінің идеяларын іске асырудағы, қабілеттілігін
алғашқы капиталға төмен қажеттілік және
меншік капиталының жоғары айналымдылығы.
Сонымен, Халықаралық еңбек бюросының баяндамасында
деп берілген: шағын кәсіпорвндар ірі
Шағын кәсіпорындар иелері қор жинауға
Шағын кәсіпкерліктің маңыздылығын Елбасымыз Н.
Яғни шағын кәсіпкерлік – бұл шаруашылық
ететін, өзін - өзі ұйымдастыру және
Шағын кәсіпкерліктің рөлі туралы айтатын
- тұрғындардың тауарға (жұмысқа, қызметке)
жақсы қамтамасыз етілуіне әсерін тигізетін
ассортиментті кеңейту мен тауарлар, жұмыстар,
тауарлар өндіру мен қызмет көрсетудің
экономиканың құрылымдық қайта құрылуына себеп
өндірісті дамытуға тұрғындардың өз қаржысын
қосымша жұмыс орындарын құру, жұмыссыздық
ірі өндіріс белгілі шектеулер қоятын
ғылыми – техникалық прогресті жетілдіру;
жергілікті шикізат көздері мен ірі
ірі кәсіпорындар қызметіне жабдықтаушы ұйымдар, остнаскалар
мемлекетті рентабельділігі төмен және шығынды
Шағын кәсіпкерліктің осы және тағы
Қазіргі кезде шағын кәсіпорындар дамып,
Экономикасы дамыған және дамушы елдерде
Қазақстан Республикасында шағын кәсіпкерлікті мемлекет тарапынан қолдау
Шағын кәсіпкерлікті қолдаудың негізгі мақсаты
Шағын кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдау жүйесінің
республикалық;
аймақтық;
жергілікті. .
Біздің мемлекетімізде, кәсіпкерліктің, шағын бизнестің ролі күннен-күнге арта
аймақтағы шикізат түрлерін қолдана отырып, аса маңызды капитал салымын
аса ірі кәсіпорындардан босап қалған жұмысшыларға жаңадан жұмыс орнын
ғылыми-техникалық прогрессті жылдамдату;
қылмысты бизнес түрлеріне және т.б. оңды альтернатива құру.
Кәсіпкерлік өз қызметінде дамуын баяулайтын көптеген жағдайлармен кездеседі. Қазақстан
1997 жылы „Мемлекет тарапынан шағын кәсіпкерлікті қолдау” туралы Парламентпен
Кәсіпкерлік келесідей кепілдіктер алды:
кәсіпкердің шаруашылық қызметіне мемлекеттік органның қызметтік тұлғалары дәлелсіз істеріне
казақстан Республикасының заңында басқа жағы қарастырылмаса, онда мемлекеттік тексеріс
Заң қазақстандағы өндірістің, кәсіпкерліктің дамуына ыңғайлы жағдай құрумен қатар,
Шағын кәсіпкерлікті қолдаудың мемлекеттік негізгі бағыттарына мыналар жатады:
шағын кәсіпкерлік субъектілеріне мамандандырылған кадр жүйесін дайындау, қайта дайындауды
шағын кәсіпкерлік субъектілеріне мемлекеттік қаржы, статистикалық, материалды-техникалық және ақпарат
шағын кәсіпкерлік субъектілерін мемлекттік тіркеуді, қызметтерін лицензиялау, өнімдерін куәліктендіруді
салық жүйесін, кеден салымдарына жеңілдік салу;
шағын кәсіпкерлік субъектілерін инвестиция, шетел инвестицияларын тарту жүйесін құра
шағын кәсіпкерлік субъектілердің сыртқы экономикалық қызметін қолдау, сонымен қатар
қаржы көздерін анықтай отырып шағын кәсіпкерлік субъектілерді арнайы программасын
Шағын кәсіпкерлікті дамыту қызмет ұйымының комиссиясы Қазақстан Республикасының
Кәсіпкерлікті қолдаудың және дамытудың бес мемлекеттік бағдарламаларын (199-1994ж.ж., 1994-1996ж.ж.ж,
Қазақстан Республикасында шағын кәсіпкерлікті дамытудың және қолдаудың 2004-2006 жылдарға
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004-2006 жылдарға арналған бағдарламасы шағын бизнесті
Кәсіпкерлердің қоғамдық бірлестіктерінің мемлекеттік органдарының экономикалық және әлеуметтік саяси
Бағдарламаның мақсаты- неғұрылым көп қосылған құны бар жоғары
Алға қойылған мақсатқа жету үшін мынадай міндеттерді шешу қажет:
шағын кәсіпкерлікке салық әкімшілігін жүргізу жүйесін жетілдіру;
шағын кәсіпкерліктің несие ресурстарына қол жетімділігін жеңілдету;
шағын кәсіпкерлікті қолдаудың мемлекеттік және мемлекеттік емес инситутардың тиімділігін
кәсіпкерлікті мемлекеттік реттеуді оңтайландыру;
шағын кәсіпкелікті қолдаудың бірыңғай білім беру және кәсіпкерлікті тиімді
кәсіпкерлік мәселелері бойынша норматив тік құқықтық базаны жетілдіру.
Бағдарламаның негізгі бағыттары мен оң іске асыру тетіктері:
шағын кәсіпкерлікке салық-әкімшілігін жүргізу жүйесін жетілдіру.
шағын кәсіпкерлікті қаржы-несиелік және инвестициялық қолдау жүйесін дамыту.
шағын кәсіпкерліктің инфроқұрылымын дамыту.
шағын кәсіпкерлікті оқыту, ақпартаттық, ғылыми-әдістемелік қамтамасыз ету және насихаттау.
кәсіпкерлік мәселелрі бойынша норматив тік құқықтық базаны жүйелеу және
Нарықтық реформалар жылдарында кәсіпкерлік сектор қоғамда елеулі орынға ие
Шағын кәсіпкерлікті реттеудің нормативтік құқықтық негзі құрылды.
Қазақстан Республикасы Салық кодексінің жекелеген бөлімінде салық жүктемесін айтарлықтай
Мемлекеттік бағдарлама көзделген іс-шаралар жоспарын іске асару үшін жыл
Бағдарламаны іске асару кезеңінде кәсіпкерлікті қолдаудың ақпараттық желісімен
Кәсіпкерлер жиі кездесетін нарықтық инфрақұрылым
Бүгінгі күні Қазақстанда қызмет ететін
ассоциациясына (КАБИЦ) кіреді.
Мониторингтік зерттеулер нәтижелері бизнес -
Қалғандары келесідей бөлінген:
- құқықтық қызметтер – 31%;
- аудиторлық және бухгалтерлік
- оқыту – 20,4%:
- несие алу бойынша қызметтер –
- лизингтік қызметтер – 7,4%.
Инфрақұрылымның келесі объектісі - консалтингтік фирмалар. Қазіргі
құқықтық қамтамасыз ету;
аудит және бухгалтерия;
маркетингтік зерттеулер;
бизнес – жоспар
салық заңдылығы;
кедендік қызметтер және т.б.
Қолданыстағы салық жүйесінің осы кезеңде экономикалық реттеуіш ретінде шағын
Екінші деңгейдегі банктердің шағын кәсіпкерлік субъектілеріне кредиттер беру рәсімдерін
шағын бизнес субъектілері үшін кредиттерге қызметтер көрсету төлемдерін азайту
шағын бизнес кәсіпорныдарын оларды жеңілдетілген нысан бойынша жобаның техника-экономикалық
қарыз алушы шағын бизнес кәсіпорындарының қаржы жағдайын бағалау өлшемдерін,
Бағдарламаны іске асару шеңберінде кәсіпкерлердің қызметті игеруге немесе кеңейтуге
Кәсіпкерлердің қоғамдық бірлестіктер нысанындағы қауымдастықтарды құруы кеңінен таралуда.
Шағын кәсіпкерлікті дамыту үшін ірі кәсіпорындармен шағын бизнестің ықпалдасуы
шағын бизнесті демеушілікті ынталандыру;
шағын бизнестің ірі бизнеспен өзара іс-қимылын франчайзинг қағидаттарымен қамтамасыз
жинақтаушы бұйымдар өндірісіне және қызметтер көрсетуге ірі кәсіпорындардың тапсырыстарының
шағын кәсіпкерліктің минай-газ және тау-кен-металлургия, соның ішінде шетел қатысатын
шағын кәсіпкерліктің кәсіби деңгейін жетілдіру;
жоғары технологияларды қолданатын өндірістік процесстерге (минай-газ кешені, машина жасау,
шағын кәсіпорындарды ірі кәсіпорындардың тиісті бөлімшелері жұмысының орныққан жабдықтау-өткізуші,
Шағын бизнес субъектілеріне беру мақсатында тоқтап тұрған кәсіпорындарды бөлшектеу
Кәсіпкерлерді ақпаратпен қамтамасыз ету шағын бизнес мәселелері жөніндегі кешені
Шағын кәсіпкерлікті дамыту жөніндегі мемлекеттік саясатты тиімді іске асыруға
Бұдан басқа, осы бағыттың аясында әйелдер мен жастар кәсіпкерлігін
Соңғы он жыл ішінде қалыптасқан кәсіпкерлік ортада болған өзгерісер
Осы мақсатта кәсіпкерлік мәселелерін реттейтін қолданыстағы нормативтік құқықтық актілерде
Шағын кәсіпкерлік субъектілерінің таратылу тәртібі ықшамдалады.
Қызметтің түрлерін лицензиялау және басқа рұқсат беру жүйесі оңтайландырылады,
жетілдірілді.
Шағын кәсіпкерлік субъектілеріне бұл ресурстарды экономикалық қызмет саласына қатыстыру
Бүгінгі күні өнеркәсіп өндірісі көлемінің
Бүгінде біздің елімізде кәсіпкерлікті дамытудың
Кәсіпкерлік ортаны одан әрі нығайту
Елбасымыз Жолдауында басты міндетіміз – ұлттық
Ол мақсатқа жету үшін қажетті
Шағын кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдауға Елбасымыз
Мемлекет тарапынан Шағың кәсіпкерлікті қолдау
Мемлекет басшысы мемлекеттік деңгейде де,
1.3 Қазақстан Республикасындағы шағын
Шағын кәсіпкерлік субъектілерішаруашылық кешеннің барлық
Шағын кәсіпкерлік қызметін белсендетудің негізгі
Кесте 1.1 - 2005 жылға
Тіркелгені Жұмыс істеп тұрғандары
Бірлік Қорытын-дысына, % Барлығы Олардан белсенділері
Бірлік Қорытын-дысына, % Бірлік Қорытын-дысына, %
Қазақстан Республикасы 145087 100,0 103291 100,0 51339 100,0
Акмола 4790 3,3 3534 3,4 2473 4,8
Ақтөбе 5487 3,8 4298 4,2 1952 3,8
Алматы 6108 4,2 4574 4,4 3084 6,0
Атырау 3735 2,6 3245 3,1 1375 2,7
Шығыс Қазақстан 9569 6,6 6838 6,6 3845 7,5
Жамбыл 4206 2,9 2990 2,9 1161 2,3
Батыс Қазақстан 3039 2,1 2586 2,5 1141 2,2
Қарағанды 9129 6,3 6649 6,4 3116 6,1
Костанай 5551 3,8 4332 4,2 2275 4,4
Қызылорда 2762 2,0 2349 2,4 1513 2,9
Маңғыстау 3936 2,7 3282 3,2 1181 2,3
Павлодар 6962 4,8 4749 4,6 2635 5,1
Солтүстік Қазақстан 3496 2,4 2725 2,6 1442 2,8
Оңтүстік Қазақстан 13248 9,1 9194 8,9 4407 8,6
Астана қаласы 11953 8,2 9950 9,6 5010 9,8
Алматы қаласы 51116 35,2 31996 31,0 14729 28,7
Мәлімет көзі: Қазақстан Республикасы мен оның
Статистикалық тіркелім деректеріне сүйенсек, республика
Кесте 1.2 - 2005 жылдың 1 шілдесіндегі шағын
Тіркелген кәсіпорындар Жұмыс істеп тұрған кәсіпорындар
өткен айға өткен жылға Барлығы Олардан белсенділері
өткен айға өткен жылғы тиісті күнге өткен айға өткен
Қазақстан Республикасы 1,0 10,9 0,3 10,5 -1,5 11,1
Акмола 2,3 11,3 3,2 1,6 -0,4 14,7
Ақтөбе 0,8 12,5 -0,9 14,4 3,0 29,4
Алматы 0,5 6,6 0,9 0,2 -5,3 0,5
Атырау 1,4 11,4 -0,1 12,7 -1,4 31,1
Шығыс Қазақстан 1,4 7,5 0,1 8,4 -1,2 6,8
Жамбыл 0,5 5,0 0,8 4,0 -1,1 1,8
Батыс Қазақстан 0,5 6,3 0,1 7,6 -19,1 -11,2
Қарағанды -0,2 7,6 2,4 1,6 -0,1 10,4
Костанай -0,6 4,4 -0,9 7,8 -0,4 24,3
Қызылорда 1,5 7,9 1,9 10,6 1,7 17,1
Маңғыстау 1,0 9,0 1,6 13,3 -15,8 -5,4
Павлодар 0,3 7,3 -11,0 -4,3 -4,8 -6,9
Солтүстік Қазақстан 4,4 15,3 -1,7 11,3 2,1 17,0
Оңтүстік Қазақстан 1,1 12,1 1,9 20,8 2,3 40,4
Астана қаласы 1,1 20,5 1,4 17,4 0,6 10,2
Алматы қаласы 1,0 12,3 0,9 13,7 -0,7 9,6
Мәлімет көзі: Қазақстан Республикасы мен оның
Жоғарыдағы кестедегі мәліметтер бойынша 2005
Кесте 1.3 – Аймақтар бойынша
01.01.2005ж. қызметкерлер саны 2004 ж. желтоқсанындағы өнім (тауар,
мың адам %- бен млн. тенге %- бен
өткен айға өткен жылғы тиісті күнге
өткен айға өткен жылғы тиісті күнге
Қазақстан Республикасы 524,6 100,2 108,7 55976,5 100,6 116,5
Акмола 17,1 103,2 100,4 1298,9 103,1 127,3
Ақтөбе 32,8 99,1 113,0 1520,3 105,7 138,9
Алматы 24,2 100,9 99,0 2734,1 97,1 104,4
Атырау 19,9 99,9 111,4 2140,7 101,2 140,7
Шығыс Қазақстан 43,2 100,1 107,1 4697,8 100,4 114,3
Жамбыл 16,7 100,8 102,8 840,9 99,6 112,7
Батыс Қазақстан 22,6 100,1 106,3 1148,5 82,4 97,5
Қарағанды 38,9 102,4 100,4 3414,9 102,8 119,5
Костанай 25,4 99,1 106,5 3031,8 98,2 125,8
Қызылорда 9,2 101,8 109,3 597,3 103,6 127,8
Маңғыстау 17,7 101,6 112,0 1456,7 88,0 100,3
Павлодар 20,3 89,0 94,6 2336,7 98,9 99,3
Солтүстік Қазақстан 23,3 98,3 110,0 2049,8 104,4 130,4
Оңтүстік Қазақстан 35,9 101,9 119,3 2944,6 105,2 147,3
Астана қаласы 43,5 101,4 116,0 5501,6 103,0 113,7
Алматы қаласы 133,9 100,9 112,3 20261,9 101,5 113,9
Мәлімет көзі: Стат.жинағы,2005
Республиканың шағын бизнес кәсіпорындарында 2005
Өткізілген өнімнен түскен табысқа келсек,
Бөлім-ІІ «Прогресс – СМ» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің кәсіпкерлік-шаруашылық
2.1 «Прогресс-СМ» ЖШС
1997 жылы «РМЗ» ААҚ – ы
рге бөлініп шықты. Ол профиль
2003 жылы ақпанда қайта тіркеу
Кәсіпорын жарғысы заңды тұлға жауапкершілігі
Серіктестік құрамының өзгеруіне байланысты қайта
Серіктестіктің фирмалық атауы: «Прогресс – СМ»
«Прогресс – СМ» ЖШС шағын кәсіпкерлік
Серіктестіктің мекене жайы: Қазақстан Республикасы,
облысы, Қаратал ауданы, Үштөбе қаласы,
Серіктестіктің қызметі шексіз.
Меншік түрі – жеке меншік.
Қазақстан Республикасы заңдарына сәйкес серіктестік
болып табылады, серіктестік шаруашылық есеп
Серіктестік коммерциялық ұйым болып табылады.
Қатысушылар серіктестіктің міндеттері бойынша жауап
«Прогресс – СМ» ЖШС – ң қызметінің
жарғылық қызметке сай заңды тұлғалардың
серіктестіктің жұмысшыларының әлеуметтік мәселелерін шешу
Мақсатына жету үшін төмендегі негізгі
құрылыс және технологиялық жұмыстарды жасау;
темірден халық тұтынатын тауарларды және
көтерме және бөлшек сауда;
делдалдық сауда қызметі;
сыртқы экономикалық қызмет.
Қазақстан Республикасының заңдарына тыйым салынбаған
Серіктестік құқылы:
заңды және жеке тұлғалармен республиканың
құрылыс салуға, сатып алуға, жалға
қаржылық – шаруашылық қызметін өз бетімен
сенім хат беруге;
республиканың заңдарында анықталғандай несие алуға,
басқа шаруашылық серіктестіктердің және акционерлік
Қазақстан Республика аумағында, шет елде
Жарғылық капитал мөлшері – 82300 тенге.
Құрылтайшылар үлестері келесідей бөлінген:
1. Ега й А.Д. – 20%
2. Байтаев Б.И. – 15%
3. Новмкова А.В. – 15%
4. Решетников А.В. – 10%
5. Лучкин А.П. – 10%
6. Казанкапов А.Н. -10%
7. Бейсембаев К. – 10%
8. Батраченко Н.А. -10 %
Мұндай бөлу құрылтайшылар шартында көрсетілген.
Жарғылық капитал серіктестіктің пайдаланылған таза
Серіктестіктердің органдары боп табылады:
Серіктестіктің жоғары органы – қатысушылардың жалпы
Атқарушы органы – директор
Бақылаушы органы – ревизор.
Серіктестіктің таза пайдасы серіктестіктің осы
Әрбір қатысушылар бөлінетін пайдадан өз
Төлемді шешім қабылданғаннан кейін 1
міндетті.
Шығындар резервтік капиталдан жабылады.
Резервтік капитал жарғылық қордың 25%
Өндірілетін өнім тізімі:
- арнайы профиль
- остнастка
- стандартты емес құрылғы
- металлопрокат
- швеллер
- құлыптар
- профлист
- ролликтер
- қызметтер
Негізгі қызметі – арнайы профиль шығару.
Арнайы профиль ассортиментіне келсек, ол тек
Профиль: - ПЖ – 28,5 х 17,5,
Профиль ассортименті тапсырыс берушілердің қолдауына
байланысты болуы мүмкін.
Профиль парақтарының размерлері бір, ұзындықтары
Енді кәсіпорынның өнім өндіру туралы
2001 жылы арнайы профильдің көтерме
Кәсіпорын өнімінің сапасы, яғни техникалық
2004 жылдан бастап «Прогресс - СМ»
Кәсіпорынның өнім өндіру нарығындағы рөліне,
«Прогресс - СМ» ЖШС– нің тұрақты
Кәсіпорынның нарықта нығаюын байқауымызға болады:
Материалдармен «КарМет» сауда үйі ЖШС
Технологиялық процесстің сипаты.
Профильдер болаттан, цинкіленген болаттан жасалады.
рулондарды штрипстерге кесу процесі
цинкленген болаттан профиль шығару прцесі,
Технологиялық процесс барысы:
тасымалдау. Кранмен складтан штрипстерге кесу
дайындау. Рулонды троспен 2000-300 мм-ге
рулонды штрипстеге кесу. Бұл процесс
кесілген штрипстерді түсіру.
тасымалдау. Штрипстерді сақтау қондырмаларына жеткізу.
профильдеу. Станды қосу. Штрипсті станнан
кесіп алу және түсіру. Кескіш
балқытып бекітілген штрипстердің торцтарын кесу.
штрипстерді балқыту.
профильдеу
бақылау. Сызбаларға сәйкес размерлердің шектеулі
қораптау – орамалау. Профильдерді пакеттермен орамалайды.
3000 мм – 6000 мм - 3
6000 мм-ден жоғары - әр 1500 мм
13. маркілеу. Маркілеу келесі реквизиттерді
- дайындаушы – кәсіпорын аты, адресі
- тауарлық белгісі (егер бар
- профильдің шартты көрсетілуі
- пакеттегі профильдердің жалпы саны
- қазіргі кездегі техникалық жағдайдың
«Прогресс – СМ» ЖШС – ң негізгі
Негізгі өндіріс – цинкіленген болаттан дайын
Өндірістік көмекші және қызмет көрсету
Кәсіпорында ағымдағы жөндеу жұмыстары жүргізіледі,
Құралдар өндірісі. Кәсіпорында құралдар өндірісі
Энергетикалық өндіріс жоқ. Бірақ қосымша
Қойма шаруашылығы бар. Онда сырттан алып
Көлік жағдайына келсек, кәсіпорын «Восток
Кәсіпорын қызметін басқару. «Прогресс - СМ»
«Прогресс – СМ» ЖШС – ң мүшелері
Серіктестіктің жоғарғы органы – қатысушыларының жалпы
Атқарушы (жеке ) органы - директор
Бақылауцшы органы ревизор болып табылады.
Жалпы жиналыстың нақтылы құзырына мыналар жатады:
Серіктестіктің жарғысын өзгерту, оның жарғылық
Серіктестіктің атқарушы органын ревизорын сайлау
Жылдық қаржылық есебін бекіту, және
Ішкі қызметін реттеу туралы құжаттарға
Басқа шаруашылық серіктестіктерге және коммерциялық
Серіктестікті қайта құру, тарату
Қызметінің негізгі бағытын анықтау;
Барлық мүлікті кепілге беруді шешу;
Филиалдар мен өкілдіктер, еншілес кәсіпорындар
Серіктестіктің қатысушыларының жалпы жиналысы жарты
Серіктестіктің қызметіне ағымдық басшылықты директор
Директор жалпы жиналысқа жылына 1
Директордың компетенциясы:
өзіне берілген өкілеттік шегінде сенімхатсыз
сенімхат беруге, соның ішінде қайта
- сенімхаттар береді;
қатысушылардың келісімімен мүлікке, ақшаға билік
келісімшарт жасауға;
банкілік шоттар ашуға.
Серіктестіктің атқару органының қаржылық – шаруашылық
Директор ревизор бола алмайды.
Ревизордың қызмет мерзімі – 1 жыл.
Ревизор атқарушы органының қаржылық – шаруашылық
Ұйымдастыру құрылымына талдау жасасақ,
Кәсіпорында жекелеген бөлімдердің болмауы себебінен
Сурет 2.2 - «Прогресс – СМ»
Мамандарға деген қажеттілікке келсек, кәсіпорынға
жақсы психологиялық климат; қызметкерлердің тату,
төмен әкімшілік – басқарушылық шығындар;
кәсіпкерлік рухының сақталуы;
т.б.
Лауазымдық өсу қамтылмаған, өйткені штат
Кәсіпорында маркетинг қызметімен айналысатын арнайы
өнімді өткізу нарығын зерттеу бойынша
кіріс құжаттарымен бекітілген тапсырыстарға сәйкес
жаңа тұтынушыларды іздеу және олардың
шығаратын өнім номенклатурасының жарнамасын шығару
қарыздарды төлеуді жылдамдатуға дебиторлармен жүргізілетін
«Тапсырыс беруші мен тұтьынушы арасындағы
«Орындаушы» көрсетілетін қызметті сапалы және
«Тапсырыс беруші» өз алдына келісімде
Менің ойымша, мұндай тәсіл- өте
жоғары сапалы маркетологтардың болуы;
ақпараттардың қол жетерліктей болуы;
ақпарат құралдарын, интернетті қолдану жеңілдігі;
т. б.
Жалпы «Прогресс-СМ» ЖШС- ң өнімді
«ПРОГРЕСС – СМ» Жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің экономикалық потенциалы
2.1- кесте бойынша талдау жасасақ, негізгі қорлардаң жыл сайын
Кесте 2.1 - «Прогресс – СМ» ЖШС
Негізгі қорлардың құрамы Жылдар
2001 2002 2003 2004
Негізгі қорлар, барлығы соның ішінде: 2 585 4 374
Үй және ғимарат
Машиналар және жабдықтар -
2 585 431
3 943 431
7 286 431
11 029
Негізгі қорлардың тозуы
Баланстық (қалдық) құн 189
2 396 358
4 016 860
6 857 1 381
10 914
Ал базистік жылмен салыстырғанджа 9 710 мың теңгеге
Үй және ғимарат ретінде профиль дайындау учаскесінің ғимараты құрастырылады.
Машина және жабдықтарға өздері жасап шығаратын және сатып
алынатын жабдықтар жатады. Оларға мысалы:
1. Өздері жасап шығаратын:
профиль майыстырғыш стан;
тарқатқыш;
орағыш;
дискіленген қайшылар;
электромагнитті плита;
6 клеттік стан;
профильденген бет станы;
компрессор;
т.б.
2. Сатып алынатын:
бұрғылау станоктары;
сылып-қырлау станогы;
фрезерлік станоктар;
гидропресс;
механикалық ара;
профильдейтін стан;
балқытқыш автомат және т.б.
Негізгі қорлардың құны, техникалық деңгейі, пайдалану тиімділігі кәсіпорын
Негізгі қорды сипаттайтын, дәлірек айтқанда оларды пайдалану тиімділігін сипаттайтын
қор рентабельділігі
қор қайтарымдылығы
қор сиымдылығы
4) кесте бойынша талдау жасау:
Негізгі қордды пайдалану тиімділігінің жалпылама көрсеткіші - қор
Кесте 2.2 - Қорды пайдалану тиімділігінің көрсеткіштері
№ Көрсеткіштер Өл
шем бірлігі Жылдар %-қ үлес салмақ Ауытқулар, +/-
2002 2003 2004 2003/2002 2004/2003 2003/2002 2004/2003
1 Қор рентабельділігі % 24,4 77,5 10,8 317,6
2 Таза табыс мың тг 796 4214 961,7
3 Негізгі қорлардың орт. ж.қ.. мың тг 3206 5436,5
П
Rопф = ------- х 100%
ОПФ
Rопф - негізгі өндірістік қорлар рентабельділігі;
П - өнім
ОПФ - негізгі қорлардың орташа жылдық
Кесте 2.2- бойынша қор рентабельділігі 2002ж. – 24,4
Қор қайтарылымдығы негізгі қорлардың орташа жылдық құны мен өнімді
DN
f о= -------- (2.2)
F
Кесте 2.3 - Қор қайтарымдылығын және қор сиымдылығын
Көрсеткіштер Жылдар %-қ үлес салмақ Ауытқулар, +/-
2001 2002 2003 2004 2002/2001 2003/2002 2004/2003 2002-2001 2003/2002
Өнімді ткізуден үсетін табыс,мың тг 19548 32086 96696 188212
Негізгі қорлардың орт. ж.қ..мың тг 1618 3206 5436,5 8885,5
Қор қайта-рымдылығы, тг 12,1 10,1 17,8 21,2 83,5 176
Қор сиымдылығы, тг
0,08 0,09 0,06 0,05 112,5 66,7 83,3 0,01 -0,03
Қор қайтарымдылығы 2001 ж. 12,1 теңге,
- бағаның тұрақты қалуы
- өнімнің өзіндік құнының өсуі
- өткізу бойынша шығындардың өсуі.
Қор сыиымдылығы – бұл қор қайтарымдылығына
F
f e= ------ (2.3)
DN
2001 жылы ол 0,08 теңге,
Егер қор қайтарымдылығы негізгі өндірістік
Негізгі қорлардың пайдалану жағдайын талдау
Өндірістік қуаттылық, оның өндірістік потенциалын
Өндірістік қуаттылықты пайдалануды талдау үшін
Төмендегі кесте бойынша талдау жасасақ,
Кесте 2.4 - Профиль дайындау бойынша
№ Көрсеткіштер Өлшем бірлігі Жылдар Ауытқулар (+/-)
2002 2003 2004 2003 - 2002 2004 - 2003
1 Өнім көлемі мың тг. 5682 75471 135252
2 Орташа жылдық өндірістік қуаттылық өсімі мың тг.
3 Өндірістік қуаттылық өсімі мың тг.
57600 57600
4 Орташа жылдық қуаттылықты пайдалану деңгейі % 10 87
Орташа жылдық қуаттық та жыл
Өндірістік орташа жылдық қуаттылықты табу
57600+57600
ӨҚорт.ж.= ------------------- = 57600 мың тг.
2
57600+115200
ӨҚорт.ж.=-------------------- = 86400 мың тг.
2
115200+172800
ӨҚорт.ж.=-------------------- = 144000 мың тг. –
2
Яғни есепті және алдынғы жылдағы
Өндірістік қуаттылық өсімі. Шығаратын өнімге
Орташа жылдық қуаттылықты пайдалану деңгейіне
өнім өндіру көлемі
Жалпы коффициент =-------------------------------------- х 100%
өндірістік орт.ж. қуаттылық
2002 жылы бұл коффициенттің мәні -
Кесте 2.5 - «Прогресс – СМ»
№ Көрсеткіштер Өлш. бірлігі Жылдар %-қ үлес
+/-
2002 2003 2004 2003/2002 2004/2003 2003-2002 2004-2003
1 Өнім өткізуден түскен табыс мың
2 Өткізілген өнімнің өзіндік құны мың
4 Кезең шығындары, барлығы мың тг 4770,4 7401
5 Негізгі қызметтен түскен табыс мың
6 Негізгі емес қызметтен түскен
7 Салық салынғанға дейін түскен
8 Корпоративті табыс салығы мың тг
9 Салық салынғаннан кейін түскен
10 Таза табыс мың тг 796 4214 961,7
11 Өнім рентабелділігі % 2,55 4,58 0,5 180
12 Сату рентабелділігі % 2,5 4,36 0,5 174 11,5
13 Өндіріс рентабелділігі % 178 223,4 220 125,5
14 Негізгі қорлардың орташа жылдық
15 Қор қайтарымдылығы мың тг 10,1 17,8
16 Қор сиымдылығы мың тг 0,09 0,06
17 Қормен қарулану мың тг 160,3 339,8 522,6
18 Кәсіпорындағы жұмыс істейтіндер саны адам
19 Еңбекақы қоры мың тг 5120 6380,6 13881
20 1 жұмыскердің орташа айлық
21 Еңбек өнімділігі мың тг 1069,5 3453,4 6273,7
Кәсіпорын эконмикалық әлуетін талдауда эконмикалық көрсеткіштердің
Өнім өткізуден түскен табыс -
«Прогресс-СМ» ЖШС-ң 2002 жылы өнім
көтерілді. Бұған дайын өнімге деген
Екінші көрсеткіш- бұл өткізілген өнімнің
Үшінші көрсеткіш- жалпы табыс. Ол
Кезең шығындары- жалпы және әкімшілік
бойынша шығындарға тәуелді. 2002 жылы
Бесінші көрсеткіш - негізгі қызметтен түскен
До= ДВ - РП
Неғұрлым жалпы табыс мәні жоғары
Салық салғанға дейін түскен табыс
Таза табыс. Бұл- өте маңызды
Келесі көрсеткіш- өнім рентабелділігі. Ол-
Сату рентабелділігінің мәні таза табыс
Өндіріс рентабелділігіне келесілер әсер етеді:
Негізгі қорлардың орташа жылдық құны
Қор қайтарымдылығы осы негізгі қорлардың
терге ұшырайды. Горизанталды талдау жүргізе
Қор сиымдылығы қор қайтарымдылығына кері
Қормен қарулану сонымен бірге есепті
Жұмыс істейтіндердің орташа саны үш
Еңбекақы қорына келсек, ол 2003
Орташа айлық еңбекақы 2002 жылы
Еңбек өнімділігі өнім өткізуден түскен
2.6 - кестеде жұмыс істейтіндердің орташа
Жұмыс істейтіндердің орташа санында үш
ауытқу байқалмады: 2002 жылы – 30
Кесте 2.6 - Еңбек ресурстарымен қамтылу
Жұмыс істейтіндер категориясы Өлшем бірлігі Жылдар
2002 2003 2004
Жұмыс істейтіндердің орташа саны адам 30
Соның ішінде жұмысшылар саны адам 20
Олардан:
Слесарьлар адам 6 8 7
Токарьлар адам 6 3 4
Фрезерлеушілер адам 2 2 2
Көмекші жұмысшылар адам 6 3 4
Мамандар адам 4 5 5
Инженерлі- техникалық жұмысшылар адам 4 5 5
Көмекші қызметкерлер адам 2 2 3
Кесте бойынша жұмыс күші қозғалысына
Қабылдау бойынша айналым коэффициенті жұмысқа
Босату бойынша айналым коэффициенті босатылған
Кесте 2.7 - Жұмыс күші қозғалысын
№ Көрсеткіштер Өлшем бірлігі Жылдар. %- қ
2002 2003 2004 2003/
2002 2004/
2003 2003-2002 2004-2003
1 Жыл басындағы жұмыс істейтіндер
2 Қабылданған жұмыскерлер саны адам
3 Қызметінен босатылған жұмыс керлер саны
4 Жыл аяғындағы жұмыс істейтіндер
5 Қабылдау бойынша айналым коэффициенті
0,1 0,46 0,36 460 78,3 0,36 -0,1
6 Босату бойынша айналым коэффициенті
0,36 0,03 0,06 8,3 200 -0,33 0,03
.
Кестеден көріп отырғанымыздай, 2002 жылы
Кәсіпорында еңбек ұжымы мүшелерін әлеуметтік
еңбек жағдайларын жақсарту және жұмыскерлер
әлеуметтік- мәдени және тұрмыстық жағдайларды
еңбек ұжымының мүшелерінің әлеуметтік қорғауға
Еңбек жағдайларын жақсарту мақсатында, және
жылу беруді электрленген түрге ауыстыру;
демалыс бұрышымен қамту;
спорт залының бар болуы. Бос
кәсіпорын жұмысшылар денсаулығын сақтау үшін
техникалық қауіпсіздік шаралары жүргізіледі: журналдар,
Екінші және үшінші көрсеткіштерді төмендегідей
сақтандыру;
материалдық көмек беру;
қоғамдық- мәдени жұмыстар жүргізу
Әрбір жұмыскерде 300 мың тг-
Материалдық көмек ретінде үй сатып
студенттеріне, мысалы слесарьларға, тәжірибе өтуге
Әлеуметтік- мәдени жұмыстарға мысалы, демалыс
Жұмыс уақыты қоры мына формула
ФРВ=ЧР*Д*П
Талданып отырған кәсікорында жұмыс уақыты
Кесте 2.8 - Жұмыс уақыты қорын
№ Көрсеткіштер Жылдар %-қ үлес салмағы Ауытқу
+/-
2002 2003 2004 2003/
2002 2004/
2003 2003-2002 2004-2003
1 Жұмысшылардың орташа жылдық саны
2 1 жұмысшымен жылына атқарылды:
күндер (Д)
сағаттар (Ч)
251
1882,5
251
1957,8
252
1915
100
104
100,4
97,8
-
75,3
1
-42,8
3 Жұмыс күшінің орташа ұзақтылығы (П),
4 Жұмыс уақыт қоры(ФРВ), сағ 37650
5 Мерзімнен тыс істелген уақыт -
Мұндай өзгерістерге жұмысшылар саны, жұмыс
Жоғарыдағы кесте бойынша 1 жұмыскердің
Жоғарыдағы кесте бойынша 1 жұмыскердің
Кесте 2.9 - Еңбек өнімділігін талдау
№ Көрсеткіштер Өл-шем бірлігі Жылдар %- қ
+/-
2002 2003 2004 2003/ 2002 2004/ 2003 2003-2002 2004-200
1 Жұмыс істейтіндердің орташа жылдық
2 Соның ішінде: жұмысшылар саны адам
3 1 жұмышымен жылына атқарылған күндер
4 Барлық жұмысшылармен атқарылған сағаттар сағ.
5 Өнім өткізуден түскен табыс мың
6 1 жұмыскердің орташа жылдық өнімділігі
7 1 жұмысшы өнімділіг:
орташа жылдық
орташа күндік
орташа сағаттық мың тг.
тг.
тг.
тг.
1604,3
6391,6
852,2
6043,5
24078
3087
11071
43934
5781
376,7
376,7
362,2
183,2
182,5
187,3
4439
17686
2234,6
5028
19856
2694
дейін өсті. Яғни 223 % -ға
1 жұмысшы өнімділігінет келсек, 2002
Орташа күндік жұмысшы өніміділігі 2002
Орташа сағаттық жұмысшы өнімділігі 2002
мен салыстырғанда 187,3 %- ға өскен.
«Прогресс-СМ» ЖШС-нің қаржы-шаруашылық қызметін талдау
Кәсіпорынның қаржы жағдайы – бұл айналым
Қамту, өндіру, өткізу, қаржы – шаруашылық
Қаржы жағдайы тұрақты, тұрақсыз және
төлем қабілеттілік көрсеткіштері. Оларға абсолютті,
қаржы тұрақтылық көрсеткіштері: меншік коэффициенті,
жұмыс белсенділік көрсеткіштері: жалпы айналым
рентабельділік көрсеткіштері: кәсіпорын мүлкі, меншік
«Прогресс – СМ» ЖШС – ң қаржы
Кесте 2.10 - Қаржы тұрақтылық көрсеткіштері
№ Көрсеткіштер
2002 2003 2004 2003-2002 2004-2003
1 Тәуелсіздік коэффициенті 0,1 0,1 0,07 - -0,03
2 Тәуелділік коэффициенті 0,9 0,9 0,93 -
3 Қаржыландыру коэффициенті 0,2 0,1 0,07 -0,1 -0,03
4 Инвестицияларды жабу коэффициенті 0,1 0,1 0,34
Тәуелсіздік коэффициенті кәсіпорын активтерін құру
- тәуелсіздік коэффициенті Кн =
- тәуелділік коэффициенті Кз
- қаржыландыру коэффициенті Кф(1
- инвестицияларды жабу немесе қаржы
Кф. у.≥ 0,5
Біздің мысалымызда қаржыландыру коэффициенті 2002
Кф =0,2; Кф =0,1;
Бұл кәсіпорын активтерінің негізінен қарыз
Кесте 2.11 - Табыстылық көрсеткіштері
№ Көрсеткіштер Жылдар Ауытқулар, +/-
2002 2003 2004 2003-2002 2004-2003
1 Кәсіпорын активтерінің табыстылығы 10,6 12,5 2,6
2 Ағымдағы активтердің табыстылығы - Дт.а. 17,4
3 Өндірістік қорлар табыстылығы - Дп.ф. 15,5
4 Сату көлемінің табыстылығы - До.N 17,7
5 Өткізілген өнім табыстылығы - ДN
6 Меншік капитал табыстылығы - Дс.к.
7 Негізгі қызмет табыстылығы - До.д.
Инвестицияларды жабу коэффициентін талдасақ, меншік
Кәсіпорын активтерінің табыстылығы- кәсіполрын мүлкінің
Ағымдағы активтер табыстылығы төмендегідей формула
Дч
Дт.а.= ----------
Та
Дч- таза табыс;
Та- ағымдағы активтердің орташа шамасы.
Кәсіпорынның ағымдағы активтерге салынған 1
Ағымдағы активтердің табыстылығы 2002 жылы-
Өндірістік қорлар табыстылығы таза табыстың
Дч
Дп.ф = ---------------------
ГСОПФ + ГСОб.ПФ
ГСОПФ - негізгі өндірістік қорлардың орташа
ГСОб.ПФ - айналым өндірістік қорларының
Сөйтіп, 2002 жылы ол 15,5 %-
Сату көлемінің табыстылығы 2002 жылы
Меншік капитал табыстылығы мына формуламен
Дч
Дс.к.= -----
Ск
Бұл- өте маңызды көрсеткіш. Ол
Негізгі қызмет табыстылығы 2002 жылы
Баланстың өтемділік көрсеткіштері негізінде «Прогресс-СМ»
Кәсіпорынның қаржы тұрақтылығын сипаттайтын көрсеткіштердің
Төлем қабілеттілікті талдау кәсіпорын үшін
Сыртқы инвесторлармен төлем қабілеттілікті бағалау
Кәсіпорын өтемділігі - бұл баланс
Төлем қабілеттілік және өтемділік түсінікткері
Кәсіпорынның төлем қабілеттілігі
Кәсіпорынның өтемділігі
Баланс өтемділігі
Кәсіпорын иммиджі,
оның инвестициялық
тартымдылығы
Активтердің
басқару
сапасы
Сурет 2.3 - Кәсіпорынның өтемділік пен
Баланс өтемділігін талдау кему өтемділігі
Кесте 2.12 - «Прогресс-СМ» ЖШС өтемділігін
№ Көрсеткіштер шрщшрнщмн Жылдар
2002 2003 2004
1 Абсолютті өтемділік 0,0007 0,02 0,05
2 Тез өтемділік 0,126 0,123 0,32
3 Ағымдағы өтемділік 1,186 1,147 1,5
Жоғарыдағы кестедегі мәліметтерге сүйенсек, абсолютті
Тез өтемділік коэффициенті- абсолютті өтемді
Ағымды өтемділікке талдау жасасақ, жалпы
Кәсіпорынның қаржы жағдайын тек осы
Ағымдағы активтер
Клик = -------------------------- х
Таза табыс
7491
Х1 2002 = ------ = 9,4
796
33774,4
Х1 2003 = ---------- = 8
4214
36675,2
Х1 2004 =
961,7
Х1 - 1 тенге таза
сипаттайды.
Х2 - қаржы тұрақтылықты сипаттайтын
нәтижелері есебінен өзінің қарыздарын өтей
Сонда 2002 жылы 1 тенге
Таза табыс есебінен қысқа мерзімді
Бөлім-ІІІ Қазақстан Республикасындағы шағын кәсіпкерлік дамуын жетілдіру жолдары
3.1 ҚР шағын кәсіпкерліктің болашақ даму мәселелері
24 наурыз күні Астанада басталған
Шағын кәсіпкерлікті дамыту және қолдау
Осы бағытта „2006 – 2008 жылға
Қажетті ресурстар мен оларды қаржыландыру
Бағдарламаны жүзеге асыру нәтижесінде 3
Бұдан басқа Индустрия және сауда
Елдегі шағын кәсіпкерліктің мәселелерін және
Кесте 3.1 - Шағын бизнестің макро-микро деңгейіндегі проблемасы және
Макродеңгей Микродеңгей
Проблемалар Шешу жолдары Проблемалар Шешу жолдары
Салық заңының нақты еместігі, салықтың жоғары деңгейде болуы. Материалды
Құқықтық базаның жетілдірілмеуі, арнайы заңның жоқтығы. Заңды жетілдіру,
Несиелеу дәрежесінің жоғарылығы, аз уақыт ликвидті кепілдікпен қамтамасыздығының жоқтығы.
Бюрократты прессинг Қадағалау органдарының ұқсас функцияларын жою. Ақпаратпен
Ақпаратпен қамта-масыздандырудың әлсіздігі. Мемлекеттік және аймақтық дәрежеде ақпаратты,
шағын кәсіпкерлікті қолдау инфроқұры-лымының дамымауы. Лизингті компанія-лар, франчайзинг
Шағын бизнестің сауда-делдалдық салада белсенді даму. Материалды өндіріс саласындағы
Шағын бізнес саласына кадр жүйесін даярлау жоқ. Басқару
Біздің Республикамызда дамыған мемлекеттер қатарындағыдай кең тараған шағын, орта
Салық заңына жиі өзгерістер енгізу, ол жаңа процедуралар, жаңа
Еліміздің шағын кәсіпорындарныда шығарылған өнімдерінің төмен бәсеке қабілеттілігі, ол
Шағын кәсіпкерліктің дамуына кері әсер ететін басқа да факторлар
Шағын кәсіпкерлікті қолдаудың инфрақұрылымы үйлесімінің жеткіліксіздігі кәсіпкердің нарыққа кіру
Республикада шағын кәсіпкерлік секторының ары
Кәсіпкерлерді дайындауда бизнес-инкубаторлар, өнеркәсіп аймақтары және технопарктер, бұл тоқтап
Мониторингтік зерттеулер нәтижелері бизнес -
Кесте 3.2 – Шағын кәсіпкерлерге Халықаралық
Көрсетілетін қызметтер сипаты Қызметттер түрлері
Льготалық жағдайларда өндірістік және оффистік
Оффистік қызметтер Секретарьлық қызмет; ақпаратты
жарнамалық және т. б. жалпы
Қазіргі заманғы телекоммуникациялық құралдармен қамту Интернет,
Кеңес берушілік қызметтер Кәсіпкерлік қызметтің
Бизнес – жоспарлар, маркетинг стратегияларын жасау;
Заңдық кеңестер; бухгалтерлік қызметтер; компъютерлерді,
Қаржыландыру көздері бойынша кеңестер;
Зерттеу жұмыстары бойынгша ғылыми жетекшілік.
Оқыту бойынша қызметтер Нарықтық
кәсіпкерлік қызмет;
менеджмент және маркетинг;
«дөңгелек үстел», семинарлар жүргізу, тәжірибе
мамандық және техникалық білімдер.
Іскерлік байланыстарды жөндеу Іскерлік сыбайластарды,
Инвестицияларға жобаларды тарту;
Сыртқыкеңес берушілер, шикізат жабдықтаушылары, дитрибъюторлармен
Сыртқы клиенттерге қызметтер Бизнес – жоспарлар құру,
Дауранов И. Малый бизнес Казахстана:
Шағын кәсіпкерлікті ілгері дамыту үшін
Шағын кәсіпкерлікке қатысты салық саясатын
Шағын кәсіпкерліке жағымды салық климатын
Салық органдарына есеп берудің нысандары
Салық салу жайындағы сұрақтар бойынша
Салық жеңілдіктерінің тиімді жүйесін жасау.
Шағын кәсіпкерлік субъектілері үшін салық
Кәсіпкерлікті дамыту саясатында өзгерістер жүргізу.
Жалпы экономикалық, әлеуметтік және аймақтық
Мемлекеттік қаржыландыру көмек көлемі мен
Қабылданған бағдарламалар шегіндегі жергілікті қабілеттіліктерге
Шағын кәсіпкерлік секторының жағдайын тиісті
Шағын кәсіпорындардың ірі кәсіпорындармен үйлестірудің
Заңның барлық заңды актілерден үстем
Кәсіпкерлікті ынталандыру, бюрократиялық процедураларды жеңілдету;
Шағын және орта бизнеске қатысты
Шағын кәсіпкерлерге қатысты тіркеу, лицензиялау
Шағын кәсіпорындар үшін, әсіресе кәсіпкерлік
- Қаржыландыру көздеріне кепілдік
- Шағын кәсіпкерлікті қолдау
- Шағын бизнес үшін қаржылық
5. Шағын кәсіпорындарға консалтингтік қызметтер
- Консалтингтік қызмет көрсету бойынша
- Бюджет қаржысы есебінен қаржыландыру
- Шағын кәсіпорындар қажеттіліктерін анықтау
6. Шағын бизнес инфрақұрылымын дамыту.
- Шағын бизнес субъектілері үшін
- Осы орталықтардың тұрақты қызмет
Шағын кәсіпкерлікте оңды өзгеріс болу үшін, ол шағын кәсіпкерліктің
Кесте 3.3 - Қазақстан Республикасының кәсіорындарының қызметіне
Күшті жақтары
сұранысқа байланысты, оның өзгеруіне байланысты икемділігі, қабіліттілігі;
тұтынушыға тауар және қызметтің жақындай түсуі;
тұтынушылармен жеке қатынасу, оның ойын білу;
басқарушыны жоғары деңгейде мотивациясы;
адамдардың творчествалық потенциалын іске асару;
жаңа жұмыс орындарын құру;
жергілікті бюджет базасын қатайту.
Әлсіз жақтары
кәсіпорындарды құру барысындағы бастапқы капитал проблемасы;
несие алу қиындықтары, кепілдікпен қамтамасыздандыру;
сыртқы орта жайлы ақпараттардың тапшылығы;
өндірістік процесстің қамтамасыздануына ресурс жеткіліксіздігі және оның құнының тым
материалды-техникалық базаның әлсіздігі және оған қызмет көрсететін мамандандырылған мекемелердің
Мүмкіндіктері
заң жетілдірілуі;
салық төлеу жеңілдігі;
салааралық программаны құру;
„Импортты ауыстыру” программасын іске асару;
шағын кәсіпкерлікті қолдау инфрақұрылымын дамыту;
ірі және орта кәсіпорындармен франчайзингті және субподрядты қарым-қатынасты дамыту;
нарықтағы лизинг қызметін дамыту;
мемлекет тарапынан шағын кәсіпкерлікке заказды көбейту.
Қатер төнуі
мемлекеттік және шетелдік Ірі және орта кәсіпорындармен бәсекелестік;
мемлекеттік органдармен арақаныстық проблемасы;
апарат бірлігінің жоқтығы;
сұраныс тарапынан төлеу қабілеттілігінің төмендігі;
нарықта арзан импорттық өнімнің болуы.
Шағын кәсіпкерліктің қазіргі кездегі экономикалық-ұйымдастыруының
қамтамасыздандырылуына қарай отырып, оның күшті және әлсіз жақтарын көруге
Республикамыздағы кәсіпорындардың жағдайына бір жағынан қарайтын болсақ, сұраныстың өзгеруіне
Кәсіпкерлік қызметті белсендету үшін әлеуметтік-экономикалық, саяси және құқылық жадай
Шағын кәсіпорын жұмыскерлерін, басқарушыларын дайындау, қайта дайындау курстарында жоғары
Сондай-ақ жоғары оқу орындарында, орта арнайы оқу орындарында, мектеп
Шағын кәсіпкерлікті ақпаратпен қамтамасыз ету туралы актуалды проблемаларды шешу
құқықты ақпаратсияқты мемлекеттік ақпарат ресурстарын алу және тарату жағдайын
еліміздің және шетел шағын және орта кәсіпкерлік құрылымдарының ақпараттық
Шағын кәсіпкерлікті дамытуда қаржы-несиелік қолдау әдіс-тәсілдерінің қатарына болып
Шағын кәсіпкерліктің дамуын ынталандыруда икемді таңдау салық саясаты керек.
Шағын және орта кәсіпорындардың дамуын ынталандыру үшін мынадай альтернативті
Былтырғы, 2004 жылы 19 наурыздағы, Президенттің Қазақстан халқына жолдауында
экономиканы одан әрі ырықтандыру және жүйелі реформаларды жалғастыру арқылы
Қазақстан экономикасының ашықтығын күшейту;
Индустриялық-инновациялық даму стратегиясын жүзеге асыру;
инфрақұрылымдарды дамыту.
Индустриялық-инновациялық даму стратегиясын жүзеге асыру мақсатында даму басымдықтарын айта
Біз экономикамызды дамытуда іс жүзінде тиімділік беретін үздік халықаралық
Сонымен қатар перспективалы бағыт – шетелдің жетекші банкілері және
2003 жылы „Қазақстан-Инжиниринг” ұлттық компаниясы біздің ірі машина жасау
Еліміздің экспорт әлеуетінің өсуіне индустрияның базалық салаларын, бірінші кезекті
Оңтүстік-Шығыс Азиядағы ЖИМ-ң экономикалық даму ерекшеліктері.
Оңтүсік-Шығыс Азия мемлекеттерінің экономикалық дамуында мемлекет үлкен роль атқарды:
Бірқалыпты Оңтүстік-Шығыс Азия өндірісіне шетел капиталдарын белсенді тарту, жаңа
жергілікті өндірушілерді батыс елдерінің сапасы күшті өнімдерінен қорғайтын жоғары
тиімді жергілікті өндіріс тауарлары ішкі нарықты тез толтыруына әкелді;
экспорттан түскен шетел валюталары тұтынуға арналған импорттық тауарларға жұмсалмай,
Экономикалық стратегисяның даму барысында, халық шаруашылығының негізгі салалары, экспортты
Артықшылығы бар салалар және кәсіпорындарды қолдаудың негізгі элементі болып:
Егер де біз жоғарыда айтылғандай Оңтүстік-Шығыс Азия „жолбарыстарының” тәжірибесін
Шағын кәсіпкерлікті дамытудың бірден - бір
24 наурыз күні Астанада басталған
Ел экономикасын дамытудың бизнес белсенді
Шет елдер, әсіресе индустриалды дамыған
Әр кластердің өзіне тән ерекшеліктері
Дамушы елдердің тәжірибеі көреткендей, оларда
- ірі ұлттық фирмалар
- микро-, шағын және орта
- трансұлттық корпорациялар мен жергілікті
Қазақстанға кластерлік өндірістік жүйелерді құру
Мемлекет экономиканың бәсеке қабілеттілігі өсімінің
Кластерлік әдіс негізгі кәсіпорындарды жақын
Кластерлердің жарқын халықаралық үлгілері -
Локальді және аймақтық кластерлер жайлы
Әлемдік тәжірибе көрсетіп отырғандай, кластерлік әдіс, әсіресе аймақтық кластерлер
Кластерлік әдіс жағдайында инвестициялық саясат белгілі бір өзгертулерге ұшырайды:
Елімізде ақпараттық технология және биотехнология бойынша екі жоғары технологиялы
Әрине, өнеркәсіпті модернизациялау үшін қандай-да бір қазіргі замаңғы технологияны
Шет елдік тәжірибе көрсеткендей кластер құру үшін сәйкес әлеуметтік
Біздің инновациялық бағдарламаның кадрмен қамтамасыз ету маңыздылығын айта кету
Сонымен, Қазақстандағы кластерлік саясаттың жобасына берілетін ұсыныстар:
отандық экономиканың негізгі сипаттамаларын кластерлік әдіс тұрғысынан талдау;
салалар қатарынан шектеулі санынан кластерлік жобаны таңдау және оларды
үрдісті ынталандыру үшін индустриалды-инновациялық даму бағдарламасына және реформаларды қолдаудың
инновациялық менеджмент бойынша кадрларды дайындау және қайта дайындау;
кластерлік әдіс олармен байланысты қиындықтарды бағалау
6) жиналған тәжірибе негізінде жаңа кластерді талаптандыру.
Кәсіпорынның бәсеке қабілеттілігін басқару жүйесі кәсіпкерлік қызметтің тиімділігінің
Егеменді ел болып, тәуелсіздігімізді алып нарықтық экономикаға көшуімізге байланысты
Жоғары тұрақсыз және сыртқы факторлардың анықталмағандық жағдайында ұзақ мерзімді
Қазіргі кезде көптеген кәсіпорындар үшін кәсіпорынның бәсеке қабілеттілігін арттыру
Кәсіпорынның бәсекеге қабілеттілігі – қатысты өлшем, өйткені ол сату
Кәсіпорынның бәсеке қабілеттілігі – бұл экономиканың, техникалық, ұйымдастырушылық мүмкіндіктерінің
Кәсіпорынның бәсеке қабілеттілігі – бұл бәсекелестік күрес жағдайында өзінің
Қазіргі кезде кәсіпкерлікті дамытудың жаңа
Елбасымыз Қазақстан кәсіпкерлер Конгресіндегі кәсіпкерлерге
Кәсіпорынның қызметін жүзеге асыру процесінде
„Прогресс – СМ” ЖШС - ң негізгі
Нарық жағдайындағы «ПРогресс – СМ» ЖШС
1 ұсыныс- тұтынушылармен экономикалық ара
Кәсіпорын қызметін талдағаннан кейін енді
Сыртқы орта факторларына жабдықтаушылар, заңдар,
Тұтынушыларға келсек, олардың мінез – құлқын
Мынадай шаралар кешенін жүргізу
1. жүргізетін шара -
Кәсіпорынның негізгі тұтынушылары - құрылыс компаниялары
жүргізілетін шара – соңғы тұтынушыға өнім
Мысалы кәсіпорын сирек шығаратын
3 жүргізілетін шара – бәсекелестерін анықтау,
Әрине кәсіпорынның ішкі күрделі прблемалары
Осы және тағы басқа да
«Прогресс - СМ» ЖШС жабдықтаушыларымен
Тұтынушылармен ара қатынасты жақсарту үшін
- Кәсіпорынды аналогиялық өніммен
- Біздің өнім не
- Кәсіпорында өнім сапасын
мүмкін бе?
- Кәсіпорын өзінің қызмет
- Қызмет аясында қандай
- Басқа кәсіпорындар,
- Олардың шығаратын өнім
- т.б.
Осы сұрақтар бойынша маркетингтік қызмет
Кәсіпорында мүлдем кәсіпкерлік қызметті жетілдіру
Мысалы, 2004 жылы өнім бағасын
Кесте3.4 - Кәсіпорын табысын талдау
№ Көрсеткіштер Өлш. бірлігі Жылдар %-қ үлес
+/-
2002 2003 2004 2003/2002 2004/2003 2003-2002 2004-2003
1 Өнім өткізуден түскен табыс мың
2 Өткізілген өнімнің өзіндік құны мың
3 Жалпы табыс мың тг 5705 12144 19553
Кестеде көріп отырғанымыздай, өнімді өткізуден
Оларға маркетинг бөлімін құру, ең
2 ұсыныс - өнім тізімін кеңейту.
3 ұсыныс – инновацияны жетілдіру. Бұл
Кәсіпорын бұл нарықты зерттеп, оларға
ұсыныс – меншік ақпараттар қөздерін құру.
Ақпаратпен қамтамасыз ету стратегиясы өз кезегінде бәсеке қабілеттілікті жоғарылату
Тауар нарығының конъюнктурасын зерттеу. Тауарлар
ассортименттегі тауарлар өндірісі;
тауар ассортиментін жаңарту;
материалдар, шикізатпен, өндірістік қуаттылықпен қамтамасыз
ассортименттегі тауарлар қоры;
ассортименттегі тауарлар сатулары;
нарықтағы кәсіпорын алатын үлестің өзгеруі;
нарықтағы бәсекелестер алатын үлестің өзгеруі;
тұтынушылар сұранысындағы өзгерістер.
5 ұсыныс – кәсіпорынға басқару стратегиясын
Маркетингтік зерттеулер есебімен стратегиялық
Ал бұл артықшылықтарсыз кәсіпорын дами
Қазіргі таңда кәсіпорынды тиімді әрі ұтымды басқару жүйесі әліде
Басқару жүйесі жүйелік және жағдайлық тәсілдердің келесі қағидаларында құрылуы
толық щаруашылық және өндірістік тәуелсіздік;
кәсіпкерлік қызмет түрлерін ер кін таңдау;
қоршаған орта мен нарық қажеттілігін бағыт-бағдар жасау;
қоршаған ортаның өзгеруіне байланысты басқарудың жүйесімен потенциалдық инновациялық бейімделуі;
нарық талаптары мен инновацияның байта қалыптастыруға байланысты басқару құрылымының
өзін-өзі дербес қаржыландыру;
ұйымның міндеттеріне сәйкес, екологія мен табиғатты пайдалануға сақтықпен қарау,
нарықтық қатынастардың талаптарына сәйкес жүйенің бейімділігі, сенімділігі, икемділігі мен
Негізінен ұйымдық-жобалаудың ең маңызды міндеттері болып келесілер есептелінеді:
басқарудың ұйымдық құрылымын тиімді ету;
қызметкерлеодің жұмыс уақытын тиімді қолдану және еңбек жағдайымен қоса
қызметтің ақпараттық және құжаттық қызмет көрсетілуін дамыту және ұйымдастыру
Ұзақ мерзімді перспективада кез келген кәсіпорнының бәсекелестік күресте жеңіп,
Кәсіпорынның бәсекелестігін жоғарылату стратегиясының жүйесін
келесідей үлгіде көрсетуге болады:
кәсіпорынның сыртқы ортада жүзеге асыратын, атап айтқанда тауарлық, баға
кәсіпорынның ішкі ортасында жүзеге асырылатын, яғни өндіріс шығындарын төмендету,
Өндірісте шығындарды төмендету стратегиясы өндірістік шығындарды азарту есебінен кәсіпорынның
Персоналды ынталандыру стратегиясы тиімді, жоғары сапалы. Әрі дер кезінде
Бүгінгі таңдағы негізгі мәселелердің бірі болып, жоғарыда айтып кеткендей,
6 ұсыныс- ұйымдастырушылық қызметінің бағдарламасын
«Прогресс – СМ» ЖШС стратегиялық жоспарлау
- жалпы ұйымдастырушылық стратегия
- бәсекелестер ортасын талдау;
- кәсіпорынның негізгі мақсаттарын
- нарықтағы қызметінің ең
- тауарлар нарығындағы маркетингтік
- тапсырыстар портфелін басқару;
- даму перспективаларын шығару;
- кәсіпорынның жалпы даму
Бәсеке қабілеттілікке мемлекеттік қолдаудың қолайлы жағдайында емес, бәсекелестермен қатаң
Қорытынды
Шағын кәсіпкерліктің бүгінгі таңда нарықтық
Шағын кәсіпкерліктің жұмыссыздықты азайту, елде
Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасында кәсіпкерлік көптеген түрде дамуда.
Шағын кәсіпкерлікті дамытуды жетілдіру мақсатында
Шағын кәсіпкерлікті қолдау және дамытудың
Қазақстан Республикасының «Шағын кәсіпкерлікті мемлекеттік
Заңды тұлға құрмайтын жеке кәсіпкерлер,
- толық серіктестік;
- коммандиттік серіктестік;
- жауапкершілігі шектеулі серіктестігі;
- қосымша жауапкершілігі бар серіктестік;
- өндірістік кооператив.
«Прогресс – СМ» ЖШС 1997 жылы
«Прогресс – СМ» ЖШС құрылыс материалдар
Арнайы профиль ассортименті тек размерлер
Профиль: - ПЖ – 28,5 х 17,5,
2001 жылы арнайы профильдің көтерме
Кәсіпорын өнімінің сапасы техникалық жағдай
2004 жылдан бастап «Прогресс - СМ»
Кәсіпорынның өнім өндіру нарығындағы рөліне,
«Прогресс - СМ» ЖШС– нің тұрақты
Қазіргі кезде «Прогресс – СМ» табысты
Кәсіпорынның қаржы жағдайын талдай келе
Бірақ «Прогресс – СМ» ЖШС қызметінің
Пайдаланған әдебиеттер тізімі:
Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың
Қазақстан Республикасының Заңы. „2005 жылға арналған республикалық бюджет
Қазақстан Республика Үкіметінің. Қазақстан Республикасында шағын кәсіпкерлікті дамытудың және
Сейфолла Шайынғазы, Сұңғат Әліпбай. „Кәсіпкерлік–кемел келешек кепілдігі” // Егемен
Қазақстан Республикасы Президентініңің Қазақстан халқына Жолдауы, Астана 2004ж.19 наурыз
Тоқтап тұрған кәсіпорындарды және тиімділігі шамалы өндірістерді саралаудың, кейіннен
Абсалянова Н. Индустриально-инновационная перестройка экономики. //Байтерек, 2003, № 1.
Қазақстан Республикасы мен оның өңірінің
Қазақстан Республикасының Заңы „Шағын кәсіпкерлікті мемелекеттік қолдау туралы”
Статистический ежегодник, Алматы, 2004//Статистическое Агентство.
Шағын кәсіпкерлік субъектілеріне мемлекеттік меншіктің пайдаланатын объектілерін кейіннен меншікке
Стратегический план развития в РК до 2010г.: Собрания актов
Сагадиев К. Кластерные формы не для проформы. //Казахстанская правда-
Соколенко С. Креативные кластеры в креативной индустрии //Промышленность Казахстана
Актуальная проблема развития экономики Казахстана в третьем тысячилетии: Сборник
На Казахстанском рынке отмечается спрос
Реали и перспективы высшего экономического образования Казахстана на стыке
Анализ и аудит в системе управления предпринимательской деятельностью: Учебно-практ.
Блинов А.О. „Малое предпринимательство организационные и правовые основы деятельности”
Блинов А.О., Шанин И.Н.: Предпринимательство на пороге ІІІ тысячилетия,
В.А. Рубе. Малый бизнес история, теория, практика.
105
Кәсіпкерліктің түрлері
Өндірістік
Жаңарпташылық
Ғылыми-техникалық
Тауар өндіру
Қызмет көрсету
Өндірістік тауарды тұтыну
Ақпартаттық
Өндірістік қызметті тұтыну
Коммерциялық
Саудалық
Сауда-көтерме сату алу
Сауда делдалдық
Тауар биржалары
Қаржылық
Банктік
Сақтандыру
Аудиторлық
Лизингтік
Биржа қорлары
Кеңес берушілік
Жалпы басқару
Әкімшілік жолмен басқару
Қаржылық басқару
Қорларды басқару
Маркетинг
Ақпартаттық технополис
Өндіріс
Арнайы қызметтер
Өндірістік
Ревизор
Директор
Қатысушылардың жалпы жиналысы
Сурет 2.1 - «Прогресс-СМ» ЖШС-ң мүшелері
Директор
Бас экономист
Бас бухгалтер
Бухгалтер
Қойма меңгерушісі
Кадрлар бөлімінің инспекторы
Техникалық қауіпсіздік инженері
Профильдер дайындау цехының басшысы
Механикалық учаскенің басшысы
слесарьлар
электромонтер
краншы
электродәнекерші
қырнаушылар
фрезерлеушілер
газ электродәнекершісі
нормалаушы




Ұқсас жұмыстар

---

Қаржылық тәуекелдердің кәсіпорын табысына әсері

---

Кәсіпорын қызметіндегі табыстың маңызы және функциялары

---

Кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығын талдау

---

Дивидендтік саясатты қалыптастыру теориясы

---

Кәсіпорын табысын талдау және жоспарлау

---

Кәсіпорынның табысы және қаржылық жағдайы

---

Нарықтық экономика жағдайларында табыстың кәсіпорын қызмтіндегі ролі мен оны арттырудық жолдары

---

Кәсіпорын табысының экономикалық мәні

---

Кәсіпорын қызметінің тиімділігін бағалау

---

Кәсіпорын қызметінің негізгі факторлары

---