ЖҰӨ дефляторы
КІРІСПЕ . . . . . . . .
1 бөлім. ЖАЛПЫ ҰЛТТЫҚ ӨНІМ (ЖҰӨ)
1.1 Жалпы ұлттық өнім түсінігі . . . .
1.2 Нақты және атаулы жалпы ұлттық өнім . .
2 бөлім. ЖАЛПЫ ҰЛТТЫҚ ӨНІМДІ ЕСЕПТЕУ ӘДІСТЕРІ
2.1 Аралық өнім және қосымша қосылған құн . .
2.2 Жалпы ұлттық өнімді шығындар, табыстар
бойынша есептеу . . . . . . .
2.3 ЖҰӨ дефляторы . . . . . .
3 бөлім. Қазақстан Республикасындағы ЖҰӨ
3.1 Қазақстан Республикасындағы жалпы ұлттық
өнім көрсеткіші . . . . . . .
ҚОРЫТЫНДЫ . . . . . . . .
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР . . . . . . .
Кіріспе
Жалпы Ұлттық Өнім (ЖҰӨ) – макроэкономикалық жиынтық көрсеткіш.
Жалпы ұлттық өнім экономикадағы бір жылғы барлық тауар мен
Жалпы ұлттық өнім — экономика жағдайын сипаттайды, себебі адамдар
Жалпы ұлттық өнім материалдық өндірісте өндірілетін игіліктер мен қызметті
Экономикалық көрсеткіштерді зерттеу кезінде, көбінесе қай санатқа жататындығын анықтау
Курстық жұмыстың маңыздылығы: жалпы ұлттық өнім — экономикадағы табыс
1 бөлім. ЖАЛПЫ ҰЛТТЫҚ ӨНІМ
Жалпы ұлттық өнім түсінігі
Кез келген ғылым сияқты макроэкономика да теориялардың өзара байланысы
Экономикалық көрсеткіштер экономикалық саясатта, экономикалық талдау және бағалау үшін
Жалпы ұлттық өнім экономикадағы бір жылғы барлық тауар мен
Жалпы ұлттық өнім экономика көрсеткіштерінің ең нақтысы деп есептеледі.
барлық экономикалық агенттер табысының жиынтығы.
өндіріс тауарлары мен көрсетілген қызметтердің жалпы шығын көлемі.
Жалпы ұлттық өнім — экономикадағы табыс пен өндірістегі шығын
Біз жалпы ұлттық өнімнің жалпы шығын көлемін, сонымен бірге
қоғам экономикасының жай күйін бақылау;
экономикалық циклдың ағымдық фазасын анықтау;
мемлекеттік саясатты қалыптастыру.
Жалпы ұлттық өнім БҰҰ-ның методология бойынша статистикалық органдары есептейді
Жалпы ұлттық өнім көмегімен еліміздің экономикалық даму деңгейі мен
Жалпы ұлттық өнімнің белгілі модификациясы – жалпы ішкі өнім
Жалпы ұлттық өнім ағымдағы, рыноктық бағалармен есептеледі, бұл оның
Гипотекалық экономикада, мұнда тек нақты өндіреді деп жорамалдаймыз. Нақты
Көптеген тауарлар және қызмет түрлері жалпы ұлттық өнімде нарықтағы
Жалпы ұлттық өнім көрсеткішінде ресми емес және рынокты емес
Жалпы ұлттық өнім тұрғындардың әл-ауқаттылығының өсуін сипаттайтын дәл макроэкономикалық
1.2Нақты және атаулы жалпы ұлттық өнім
Жалпы ұлттық өнімді номиналды және нақты деп айырады.
Номиналды (атаулы) жалпы ұлттық өнім – сол жылғы ағымдағы
Нақты жалпы ұлттық өнім – баға өзгерісін ескеретін немесе
Нақты жалпы ұлттық өнім көлемінің қозғалысы циклдық маусымдық ауытқуларға
Номиналдық жалпы ұлттық өнімді нақты жалпы ұлттық өнімге келтіру
Номиналды ЖҰӨ
Нақты ЖҰӨ = баға
Номиналды ЖҰӨ = нақты ЖҰӨ x ЖҰӨ дефляторы
Жалпы ұлттық өнім 90-шы жылдардың басында АҚШ-та ағымдағы бағада
Номиналды және нақты жалпы ұлттық өнімді дұрыс түсіну үшін
ЖҰӨ = (алма бағасы х алма саны) + (апельсин
Жалпы ұлттық өнім өлшемі осы алма мен апельсиннің бағалары
Жалпы ұлттық өнім нақты көлемінің есебі үшін базисті жыл,
Нақты ЖҰӨ = (алма бағасы 1982жылы х алма саны
Яғни, баға тұрақты болғандықтан, жалпы ұлттық өнімнің нақты көлемінің
2 бөлім. ЖАЛПЫ ҰЛТТЫҚ ӨНІМДІ ЕСЕПТЕУ ӘДІСТЕРІ
2.1 Аралық өнім және қосымша қосылған құн
Жалпы ұлттық өнім көлемін өлшеуде батыстық экономистер мен статистика
Аралық өнім және қосымша қосылған құн әдісі. Жалпы ұлттық
Табыстар мен шығындар ағымы әдісі. Жалпы ұлттық өнім жеке
Екі әдістің екеуі де бірдей бағалы. Дегенмен АҚШ-тың Сауда
Аралық өнім және қосылған құн әдісі бойынша есептеу әдісі.
2.2Жалпы ұлттық өнімді шығындар, табыстар бойынша есептеу
Жалпы ұлттық өнімді есептеудің әдісі бар: елдегі жасалған
Экономистердің көзқарасы бойынша, тек қана өндіріс тауарлары мен көрсетілген
Тұтыну (С), тауар және қызметтерді (нан, киім, көлік т.б)
Инвестициялар (І), Станок, гимарат, үй құрылысы және тағы басқаларды
Мемлекеттік сатып алу (G), тауар және қызметі (мемлекеттер, аурухана,
Таза экспорті (Xn), экспорт пен импорт көлемінің арасындағы
Y = C + I + G + Xn
Жалпы ұлттық өнім – бұл тұтынудың, инвестицияның, мемлекеттік шығындардың
Тұтыну – бұл үй шаруашылығында қолданылатын тауарлар мен көрсетілген
Қысқа мерзімді қолданылатын тауарлар;
Ұзақ мерзімді қоолданылатын тауарлар;
Көрсетілген қызмет.
Қысқа мерзімді қолданылатын тауарларға қысқа уақытқа ғана қызмет жасайтын,
Ұзақ мерзімді тауарларға ұзақ уақыт қызмет жасайтын, мәселен, машиналар,
Көрсетілген қызмет түріне тұтынушыларға жасалған қызмет, мәселен, шаштараз және
Инвестиция мынадай топтарға бөлінеді:
Өндірістік капиталды салу (немесе негізгі өндірістік фактор инвестициясы жатады);
Тұрғын үй-құрылыс инвестициясы;
Қор инвестициясы.
Негізгі өндірістік фактор инвестициясына фирмалардың жаңа өндірістік кәсіпорындар мен
Тұрғын үй-құрылыс инвестициясы – бұл тұратын жаңа үйлер мен
Инвестиция қоры – бұл фирманың қордағы тауарларының бағасының өсімі
Мемлекеттік шығындар – үкімет тарапынан сатып алатын тауарлар мен
Соңғы топ – бұл басқа елдермен сауда жасаудың нәтижелерін
Ұлттық есеп жүйесінде көбінесе табыс жиынтығының көрсеткіші ретінде жалпы
Таза ұлттық өнімді алу үші, өндірістік кәсіпорындар, жабдық және
Ұлттық есеп жүйесіндегі келесі көрсеткіш фирмалардағы жанама салық сомасына
Еңбекақы (73%). Жұмысшылардың алатын жалақысы мен сыйлығы.
Жеке меншік табыстар (70%). Кішігірім дүкендер, фермалар, т.б.
Ренталық табыс (2%). Жылжымайтын мүлік иелерінің алатын пайдасы, оған
Корпорация пайдасы (11%). Жұмысшылар мен несие берушілерге төленген төлемнен
Таза пайыз (7%). Белгілі бір елдің кәсіпорын төлемдерінің пайыздық
Қайталап есептеуді болдырмау үшін, жалпы ұлттық өнімге кірмейтіндер:
Аралық тауарлар, кейін қайта өндіруге кететін өнімдер. Оған шикізат,
Төлемдер ( әлеуметтік сақтандыру, зейнетақы, жұмыссыздыққа жәрдемақы байланысты)
Барлық өндірістік емес келісімдер, яғни өндірілген өнімнің көлемінің өсуіне
Бағалы қағаздарды сату сатып алу жөнінде келісімдер.
Ұсталған заттарды сатып алу
Жалпы ұлттық өнімді шығындар, табыстар бойынша есептеу
ЖҰӨ ді шығындар сомасы бойынша есептеу. ЖҰӨ ді табыста
Тауар ағымының әдісі Шығындар ағымының әдісі
Жеке тұтыну шығындары 3226 Тұтынылған капиталдың көлемі 505
Жалпы жеке ішкі инвестициялар 765 Бизнеске салынған жанама салықтар
Тауарлар және қызметтерді мемлекеттік сатып алу 964 Жалақы 2905
Таза экспорт -93 Арендарлық төлем 20
Жалпы ұлттық өнім 4862 Проценттер 392
Амортизация -505 Жеке алымдардан түскен табыс 325
ТҰӨ 4357 Корпорацияның пайдасына салынған салық 145
Бизнеске салынған жанама салықтар. -393 Дивиденттер Корпорацияның бөлінбеген пайдасы
Ұлттық табыс 3964 Корпорацияның бөлінбеген пайдасы 79
Әлеуметтік сақтандыру салымдар -445 Жалпы ұлттық өнім 4862
Корпарацияның пайдасына салынған салық 768
Трансферттік төлемдер 224
Жеке табыс(алынған табыс) 4063
2.3Тұтыну бағасының индексі және ЖҰӨ дефляторы
Номиналдды жалпы ұлттық өнімінің нақты ұлттық өнімге қатынасы бағаның
Тауар мен қызмет көрсетуге орташа баға пайызының өзгеруін –
ЖҰӨ дефляторы мен тұтыну бағасының индексі жалпы баға деңгеі
1) Жалпы ұлттық өнім дефляторы барлық өндірілген тауарлар мен
2) Жалпы ұлттық өнім дефляторы тек қарастырылып отырған мемлекеттің
3) Бағаның әр түлі болуында.Тұтыну баға индексі есептегенде, әр
ЖҰӨ дефляторы да және тұтыну баға индексі де анықталған
Бұл индекстер өмір құнын өлшеу үшін арналған, яғни белгілі
3.1 Қазақстан Республикасындағы жалпы ұлттық өнім көрсеткіші
Жалпы ұлттық өнімнің көмегімен еліміздің экономикалық даму деңгейі мен
Экономикалық көрсеткіштер
1991 1992 2007 2008
ЖҰӨ, млн. тенге 1014190,0 1415749,7 12849794,0 16052919,2
ЖҰӨ, млн. lоллар 16645,0 21041,0 91133,0 113850,0
Алдындағы жылға пайыз-бен нақты көлемнің индексі 91,8 100,5 210,3
Дефлятор, % 260,9 138,9 85,1 72,7
Халықтың жан басына шаққандағы ЖҰӨ, тенгемен 64123,1 90880,2 529045,2
Халықтың жан басына шаққандағы ЖҰӨ, доллармен 1052,4 1350,7 3752,9
Халықтың жан басына шаққандағы ЖҰӨ, нақты көлемінің индексі, %
Доллардың бағамы 60,93 67,29 141,0 141,0
Жалпы ұлттық өнім
Ағымдағы бағалармен;миллион теңге
1991 2008
ЖҰӨ 1014190,0 16052919,2
Өнеркәсіп 238732,7 5162639,0
Құрылыс 65500,9 1296700,4
Ауыл, орман, балық шаруашылығы 125043,4 853341,6
Көлік және байланыс 108203,3 1769082,1
Сауда және айналым саласы 174642,1 1965081,1
Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық 64487,1 116217,0
Денсаулық сақтау 23576,6 237392,1
Білім 39456,6 452237,8
Мәдениет және өнер 5125,3 664325,1
Ғылым және ғылыми қызмет көрсету 2808,9 606266,2
Банктер 12629,0 855494,9
Басқарма 23794,1 105266,3
Басқа қызмет түрлері 92552,5 800654,1
ЖҰӨ-нің нақты өзгеруі, % 91,8 280,9
Дефлятор, % 260,9 65,2
Халықтың жан басына шаққандаы ЖҰӨ, мың тенге 64,1 325,9
АҚШ долларымен 1052,4 2311,3
Қорытынды
Қорытындылап айтқанда, жалпы ұлттық өнім экономикадағы бір жылғы барлық
Жалпы ұлттық өнім көмегімен еліміздің экономикалық даму деңгейі мен
Тәуелсiздiк алғаннан кейiн Қазақстан жаhандық экономикада әлемдiк тауар рыноктарына
Өнеркәсiптiң шикiзат салаларына шетелдiк инвестицияларды тарту және қаржы саласында
Қолданылған әдебиеттер
Н.Қ. Мамыров., М.Ә. Тілеужанова. Макроэкономика. Алматы, 2003
Р. Дорнбуш.,С. Фишер. Макроэкомика Алматы, 1997
Кенжеболатова М.Ш. Макроэкономика: Оқу құралы. Астана, 2009.
Ж.Ә. Күлекеев., К.С. Есенғалиева., Н.Б. Тастандиева. Макроэкономика. Алматы, 1995.
Н.Қ. Мамыров., К.С. Есенғалиева., М.Ә. Тілеужанова. Микроэкономика. «Экономика». Алматы,
Берденов Қ. Қазақстан мемлекет ретінде қалыптасуы мен экономиканың дамуы.
Осипова Г.М., Экономикалық теория негіздері Алматы, 2002.
Ред. Смаилов Ә.А. Қазақстан цифрларда. Алматы, 2008.
Қорытынды
Осы курстық жұмыстың тақырыбы «Капитал экономикалық
Қорытындылай келе капиталдың эконмикадағы қажеттіліктерін сезінуге болады.
Нарықтық қатынастарға көшкен кезде капитал сөзі жиі айтылатын болады,
Міне осындай зерттеулер барысында капитал салымдарының экономикалық маңыздлығының зор
елбасы жолдауындағы капиталдық салымдар көлемін ұлғайту;
капиталдық салымдарды тартудың тиімді жолдарын қарастыру;
шет елдік капитал салымдарының экономикаға араласуын жеңілдету;
капитал салымдарын қайтарудың тиімділігін бір жүйеге үйлестіру және т.б.
Курстық жұмыс компьютермен терілген бетте орындалды,
Пайдаланылған әдебиеттер:
3
ЖҰӨ дефляторы
Қазақстандағы жалпы ұлттық өнім және оны есептеу әдістері
Экономикалық іс-әрекеттердің нәтижесін өлешу, жалпы ұлттық өнім жұө (жіо), қор және ағын
Жалпы ұлттық өнімді шығындар, табыстар бойынша есептеу
Ұлттық өнім территориялары және оны өлшеудің тәсілдері
Біріккен Ұлттар Ұйымының шоттар жүйесіне көшуде проблемаларды шешуе атқарылып жатқан қызметтер
Жұмысбастылық пен жұмыссыздықтың Қазақстан Республикасындағы әлеуметтік жағдайына әсері
Макроэкономиканы құрудың негізгі заңдары. Ұлттық экономика жүйе ретінде
Тәуелсіздік жылдарындағы ҚР-ның ЖҰӨ динамикасын талдау
Макроэкономикалық көрсеткіштерге сипаттама. Инвестициялар және мемлекеттің инвестициялық саясаты. Инфляция және мемлекеттің инфляцияға қарсы саясаты. Қазақстан Республикасының экономикалық өсімі