Жарнаманы тарату құралдары
Мазмұны
Кіріспе 2
1. Жарнама 3
1.1. Жарнаманың атқаратын қызметтері 3
1.2. Жарнама түрлері 4
1.3. Жарнама әрекетін жүргізудегі негізгі сатылары
1.4. Жарнаманы тарату құралдары 8
2. Арнайы сату әдісі 9
3. Тауар өтімін ынталандыру 11
4. Қоғаммен байланыстар 12
5. Коммуникация стратегиясы 14
Кіріспе
Маркетинг коммуникациясы кәсіпорынның өндіріс-өткізу жүйесінде маңызды
Коммуникация дегеніміз тауарлар, қызметтер туралы хабарландыру,
Кәсіпорын тұтынушыларға тиімді әсер ету үшін
Коммуникацияның әр элементіне сәйкес ерекше тәсілдер
көзделген шаралар жүйелі түрде орындалуы тиіс;
коммуникация кешенін құру кезінде тауардың ерекшеліктері
1. Жарнама
Жарнама дегеніміз белгілі тапсырыс берген демеушінің
АҚШ Маркетинг Ассоциациясының анықтамасы жарнама дегеніміз
Жарнама ерекшеліктері:
қоғамдық сипаттама алады;
үгіттеуге қаражат қабілеттілігі бар сатушы жарнама
мәнерлік - түс, дыбыс, шрифт арқылы
иесіз жарнама монолог ретінде ғана жасалады.
1.1. Жарнаманың атқаратын қызметтері
Рыноктағы жарнама бернесі:
экономикалық бернесі – сұранысты қалыптастыру, өтімді
ақпараттық бернесі - тұтынушыларды өндірушілер және
коммуникациялық бернесі - маркетинг зерттеулері кезінде
бақылау бернесі - рыноктағы өнімдердің
түзетім бернесі - өткізу саясатын және
сұранысты басқару бернесі - нақты тұтынушылар
1.2. Жарнама түрлері
Жарнаманың жоғарыдағы айтылған көптеген бернесі әмбебап
1-кесте. Жарнама түрлерінің негізгі белгілері
Жарнама түрлерін айыру белгілері Жарнама түрлері
1 2
Жарнаманы жеткізу әдіс-теріне қарай "Қатаң"
Мияткер түріне қарай Өндірушінің атынан
Тұтынушыға әсер ету әдісіне қарай
Мақсатты аудиторияның
түріне қарай Бизнес саласына арналған
Коммуника-ция стратегия-сына қарай Тандамалы жарнама
Компания мақсатына қарай Ақпараттық жарнама
Жарнама затына қарай Тауар жарнамасы –
Фирма (фирма беделі) жарнамасы – кәсіпорынның
Тигізетін әсеріне қарай Тікелей жарнама –
Жанама жарнама – көпшілікке арналған жарнама.
Әсер ету жолына қарай Көз жарнамасы
Акустикалық жарнама (радиожарнама).
Иіс сезу қабілетіне әсер ететін жарнама
1.3. Жарнама әрекетін жүргізудегі негізгі сатылары
Маркетинг жүйесіндегі жарнама қызметі біркатар сатыларға
1-сурет. Жарнама қызметін жүргізудегі негізгі
Жарнама мақсаттары кәсіпорын қабылдаған жалпы маркетинг
1) тауарды өткізу саласына байланысты
2) коммуникация саласына байланысты мақсаттар
Жарнама мақсаты негізінде жарнамалық жариялау шешімдерін
Жарнамалық жариялауды дайындаған кезде мына мәселелерді
1) жарнамалық жариялаудың құрылымын;
2) жарнамалық жариялаудың түрін;
3) жарнамалық жариялаудың бет-бейнесін. Жарнамалық
Жарнамалық жариялаудың түрі тауарды тұтынушыға көрсету
Жарнамалық жариялаудың бет-бейнесі көзделген ойды тұтынушыға
ресми іскерлік;
ғылыми түрде кәсібилік;
жариялымдық;
әдеби тілмен сөйлеу;
дөрекі тілмен сөйлеу.
Жарнамалық жариялауды дайындаумен бірге жар құралдарын
Жарнама тарату құралдары анықталғаннан кейін қажет
Жарнама қаржы көлемі анықталғанда келесі факторлар
болжаған өткізу рыногының көлемі мен мөлшері;
кәсіпорын маркетинг кешеніндегі жарнаманың ролі;
тауардың өмір кезеңдері;
бәсекелестердің жарнама шығындары;
өзінің қаржы мүмкіндіктері.
Жарнама қаржысы коммуникация кешенінің жалпы шығындары
Дәрежелі жарнама көптеген шығындарды талап етеді.
жарнаманың пайдалылығы туралы ақпарат береді;
әрбір жарнама тарату қүралдарының нәтижелілігін көрсетеді;
әлеуетті тұтынушыларға жарнаманың оңтайлы әсер ету
Жарнама науқаны мен құралдарының тиімділігін нақты
Жарнаманың психологиялық әсер ету тиімділігі әлуетті
1.4. Жарнаманы тарату құралдары
Қазіргі кезде жарнама тарату қүралдарының көптеген
Жарнама түрлері және оны тарату құралдары
Жарнама түрлері Жарнаманы тарату құралдары
1 2
Тікелей жарнама а) пошта хаттары,
б) пошта арқылы видеокассеталар, видео-дисктер
Баспа жарнамасы а) анықтамалар,
б) пресс-релиз, баспасөз хабарламасы
в) буклет
г) анықтама
Баспасоз жарнамасы а) газеталар
б) журналдар
Хабар жарнамасы а) радиожарнама
б) тележарнама
Сыртқы жарнама а) үлкен габариттік
б) газжарығы құрылымдар
в) роллер г) мультивизио плакаты д)
Экран жарнамасы а) кино және
б) слайд-фильмдер
Транспорт жарнамасы а) транспорт сыртындағы
б) транспорт салонындағы плакаттгю және хабарландырулар
Сату орнын-дарындағы жарнама а) витрина
б) тауар қорабы
в) зат таңбасы
г) назар аударуға арналған жазулар, таңбалар
Жарнаманың баска түрлері а) көрме
б) компьютер жарнамаеы
в) кәдесый
г) купон, лотерея
2. Арнайы сату әдісі
Арнайы сату әдісі сатушы мен сатып
Арнайы сату әдісінің ерекшеліктеріне мыналар жатады:
сатушы мен сатып алушы тауарға байланысты
қарым-қатынас содан кейін тұрақты қалыптасуы
кездесу нәтижесі өз әсерін беріп тауар
Әдістің бірінші кезеңінде әлуетті сатып алушылар
Әлуетті сатып алушыны саудаға алдын ала
Стандартты сату стратегиясы барлық әлуетті
Икемді сату стратегиясы әрбір сатып алушы
Арнайы сату үдерісінің ең маңызды кезеңі
сатып алушылардың назарын тауарға әсерлі аударуды;
сатып алушыны тауарды сатып алуға ынталылықпен
сатып алушыны көзделген әрекеттерге итермелеуді.
Сауда кедергілерді жою кезеңі де арнайы
Логикалық кедергілердің пайда болу себептері тауардың
Тұтынушы сатушымен қарым-қатынасы одан әрі тұрақты
Сайып келгенде, арнайы сату әдісі коммуникация
3. Тауар өтімін ынталандыру
Тауарды сатуда өтімді ынталандыру үшін қысқа
1) рынокқа ұқсас тұтыну қасиеттерімен бәсекелес
2) рынокқа жаңа тауарды ұсынғанда, немесе
3) тауар "құлдырау" өмір кезеңіне
4) төмендеген сұранысты жандандыру үшін;
5) ұсынған тауарларға тұтынушылардың ақпараттығын
Өтімді ынталандырудың төмендегі ерекшеліктері орын алуы
тауарға деген тартымдылықты күшейту - ол
сатып алуға шақыруларды көбейту - ол
сатып алуға тұтынушыларды талаптандыру - ол
Өтімді ынталандырудың үш жолы бар:
Сауда саласында (делдалдарды) ынталандыру. Бұл жол
Өткізумен айналысатын фирма жұмысшыларын ынталандыру. Жұмыс
Тікелей тұтынушыларды ынталандыру. Мұнда тұтынушыларға баға
4. Қоғаммен байланыстар
Қоғаммен байланыстар (паблик рилейшнз) дегеніміз -
Бұл қызмет аясындағы барлық күш-жігердің басты
1) ішкі саясатты жүзеге асыру: фирма
2) сыртқы саясатты жүзеге асыру: тұтынушыларды
3) фирма беделін көтеру: фирманың бейнесін,
Коммуникация жүйесіндегі басқа құрамына қарағанда қоғаммен
түсінігі жоғары - жарнамаға қарағанда ресми
тұтынушылар кеңінен қамтылады - сатушыларға, жарнамаға
көзге тартымды да жағымды келеді. Қоғаммен
бұқаралық ақпарат құралдарындағы редакция материалдары;
көрмелердің беделді бөлімдері;
кино және видеофильмдер;
басылым туындылары;
фирма өкілдерінің маңызды және әйгілі қоғамдық
тауармен ресми таныстыру, конференцияларға, семинарларға фирма
спорт жарыстары, қоғамдық оқиғалары, музыка концерттері,
Бұл шаралардың кеңінен қолдануы
1) фирма рынокқа жаңа тауар
2) бәсекелестер жағынан қарсы әрекеттер
3) фирманың беделі төмендесе, фирма
4) дағдарыс жағдайға ұрынса: өнімнің
5) бірлесіп істейтін фирмалардың жұмысшыларымен және
5. Коммуникация стратегиясы
Коммуникация стратегиясын белгілеу үдерісі бірнеше сатыдан
2-сурет. Коммуникация стратегиясын белгілеу үдерісі
Коммуникация стратегиясының жалпы мақсаты сұранысты ынталандыру,
1. Тауарды немесе қызметті тез
2. Фирма не тауар таңбасының
Осы мақсаттарға сәйкес шешілетін мәселелер белгіленеді.
Мақсатты аудиторияның сипатына байланысты фирма төмендегі
Өзіне тарту стратегиясында фирманың барлық коммуникациялық
Сатып алуға итермелеу стратегиясында маркетинг күштері
а) өзіне тарту стратегиясы
Өндіруші < Көтерме сауда
Бөлшек сауда Түпкі
б) сатып алуға итермелеу
стратегиясы
Өндіруші > Көтерме сауда
Бөлшек сауда
Түпкі тұтынушы
•«— түпкі тұтынушылар сұранысының әсері
—*• тауарды итермелеп өткізу бағыты
25-сурет. Коммуникация стратегиялары
11-бөлім
Коммуникацияның жалғыз ғана бір элементі өте
Қаржы бюджетін белгілеу кезде коммуникацияның әрбір
бөлжам бойынша болатын шығындар әдісі;
пайыз негізіндегі әдісі;
максималды шығындар негізіндегі әдісі;
бәсекелестер шығынымен салыстыру әдісі;
фирманың мақсатына және шешілетін мәселелеріне байланысты
Коммуникация стратегиясының нәтижесін талдап, фирма оның
1
Жарнаманың
мақсатын
анықтау
Жарнамалық жариялау туралы шешім қабылдау
Жарнама тарату құралдарын таңдау
Жарнама
қаржысын
анықтау
Мақсат пен алдағы мәселелерді анықтау
Стратегия таңдау
Коммуникация кешенінің құрылымын анықтау
Қаражат бюджетін белгілеу
Қорытындысын талдау
Жарнаманы тарату құралдары
Жарнама нарығы туралы
Жарнама қызметі рыногын дамыту
Бұқаралық ақпарат құралдарындағы жарнама
Толық циклді жарнама агенттіктеріне спаттама, мінездеме беру, олардың қызметтерін айқындау
Жарнама агенттіктер туралы
Туристік салада маркетингтік және жарнама қызметін ұйымдастыру
ЖАРНАМА НАРЫҒЫ ӨНЕРКӘСІБІ
Аудиовизуалды жарнама
Маркетинг жүйесіндегі жарнама