Кедендік бақылаудың жүргізудің нысандары
Мазмұны
Кіріспе................................. 3
1 Қазақстан Респубикасының қауіпсіздігі жүйесіндегі кедендік саясаттың теориялық негіздері
1.1 Кеден ісі саласының пайда болуы мен дамуы......................
1.2 Кеден ісін ұйымдастыру және басқару.............. 9
1.3 Кедендік бақылау жүргізудің мәні мен негіздерінің түсінігі................... 14
2 Кедендік сараптама кедендік әкімшілік жүргізу нысаны ретінде
2.1 Кедендік бақылау жүргізу принциптері және орындалу тәртібі............. 21
2.2 Кедендік бақылаудың жүргізудің нысандары...................... 25
2.3 Кеден ісіндегі сараптама түсінігі және кеден ісіндегі сараптаманы
31
2.4 Кеден сараптамасын жүргізудің құқықтық нысаны............. 35
2.5 Сүт өнімдерінің сараптамасының жүргізілу нысаны........... 41
2.6 Тауар шығарылған елді анықтау, тауардың шығу тегі туралы
44
3 Қазіргі кездегі сараптама жүргізудің жағдайын жетілдіру
3.1 БҚО КБД кеден ісі аумағындағы кеден органдарының қызметінің
56
3.2 Қазақстан Республикасына импортталатын тауарлардың кедендік құнының олардың сапасы
65
Қорытынды......................... 68
Қолданылған әдебиеттер....................... 70
Кіріспе
Дипломдық жұмыс тақырыбының өзектілігі - кеден саясаты ұлттық экономикамыздың
Қазақстан Республикасының Кеден Кодексінің 3-бабында көрсетілгендей, Қазақстан Республикасының кеден
1. Қазақстан Республикасында Қазақстан Республикасының ішкі және сыртқы саясатының
2. Кеден саясаты өз өкілеттіктері шегінде Қазақстан Республикасының орталық
3. Қазақстан Республикасының экономикасын дамытуды ынталандыру және экономикалық мүдделерін
Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев кедендік түсімдер мен салықтарды жинауды
Елдің әлеуметтік-экономикалық қауіпсіздігін қамтамасыз ететін халықаралық сауда қарым-қатынастарды реттеп,
Бүгінгі таңда ҚР – сы сыртқы экономикалық қызметке белсенді
Кеден органдарының алдында тұған міндеттерді бірі кедендік бақылауды жүзеге
Дипломдық жұмыстың басты мақсаты кедендік сараптама жүргізуге байланысты кеден
Қойлған мақсатқа байланысты айқындалған міндеттерд төмендегідей:
«кедендік сараптама» ұғымының анықтау мен оның жіктелуін қарастыру;
Кеден органдарында кедендік сараптама жүргізу ережелерін талдау;
ҚР кеден органдарының сараптама мен зерттеу жүргізуін талдау;
ҚР – да кедендік сараптама жүргізуде туындап отырған басты
ҚР – да кедендік сараптама сапасылы жүргізуді бақылау жүйесін
ҚР кеден органдарының кедендік сараптама қызметі ісіне жаңа технологиялар
ҚР кеден органдарындағы сарапшылардың кәсіби деңгейлерін көтеру әдістерін анықтау.
Зерттеудің теориялық Дипломдық жұмыстың методологиялық негізі Қазақстан Республикасының қазіргі
Дипломдық жұмыстың құрылымы алға қойылған мақсаттар мен міндеттерге негізделген
1 Қазақстан Респубикасының қауіпсіздігі жүйесіндегі кедендік саясаттың теориялық
1.1 Кеден ісі саласының пайда болуы мен дамуы
Қазақстан Республикасындағы кеден ісі тауарлар мен көлік құралдарын Қазақстан
Әлемдік шаруашылықта Қазақстан Республикасы экономикасы интегра-циясының ең қолайлы әдістері
Кеден ісі саласының пайда болуы мен дамуы ел экономикасының
Қазақстанның сыртқы экономикалық байланыстарын
Кеден ісі саласы – Қазақстан Республикасының кеден саясатын іске
Қазақстан Республикасында кеден ісін жетілдіру және кедендік әкімшілік жүргізудің
Кеден ісі мәселелері жөніндегі уәкілетті орган сыртқы экономикалық және
Сыртқы экономикалық және өзге де қызметке қатысушылар, қоғамдық бірлестіктер
Кеден ісі саласында ақпарат беру кеден ісі мәселелері жөніндегі
Кеден ісі саласында ақпарат беру ауызша түсіндірулер мен хабарландыруларды,
1) Қазақстан Республикасының кедендік шекарасы арқылы өткізу пункттерінде;
2) әуежайларда, темір жол және автомобиль станцияларында, су порттарында;
3) халықаралық тасымалдарды орындайтын автокөлік құралдарының, әуе және су
4) Кодексте белгіленетін кедендік бақылау аймақтарында, сондай-ақ кеден органдары
Кеден органдары сыртқы экономикалық және өзге де қызметке қатысушылардың
Кеден ісі саласында кеңес беру кеден органдарының сыртқы эконо-микалық
Кеден ісі саласында кеңес беру кеден органдарының орналасқан жері
Берілетін кеңестің дұрыстығы және объективтілігі үшін қосымша құжаттар мен
Кеден ісі саласында толық емес немесе көрінеу жалған ақпарат
Заңдық түсініктер (категориялар) заңдық құбылыстың мәнін ашатын
Қазіргі жалпы әлімдік ғаламдасу процесі жүріп
Әрбір басқару органының мемлекеттік механизмі құрамында
Б.Н.Габричидзе мен Н.А. Сусловтың пікірі бойнша ,
Мемлекеттік орган деп Конституция, заңдар, басқа да
баршаға бірдей міндетті жүріс – тұрыс
әлеуметтік мәні бар қоғамдық қатынастарды басқаруға
мемлекет орнатқан баршаға бірдей міндетті жүріс
өкілеттік алған мемлекеттік мекемені түсінеміз, [4]- деп атап көрсетілген.
Кеден органдарын құрудағы негізгі мақсаттардың бірі мемлекеттің тәуелсіз кеден
Қазақстан нарығын қорғау;
Қазақстан өндірушілері мен тұтынушыларын қорғау;
экономиканың дамуын ынталандыру;
экономикада құрылымдық қайта құру жүргізуге жәрдемдесу;
бәсекені ынталандыру және монополизмге қарсы әрекет ету;
экспортты көтермелеу мен импортты алмастыратын өндірісті
шетел инвестицияларын тарту;
сауда саясаты міндеттерін шешу.
Бұл мақсаттар мемлекеттің кеден саясатына жатады. Кеден саясаты –
Дегенмен, мемлекеттік кеден саясатының ең негізгі
1.2 Кеден ісін ұйымдастыру және басқару
Әр елдегі кедендік қызметтің ұйымдастырушылық құрылымы – елдің экономикалық
Мысалы, АҚШ-та кедендік қызметті ұйымдастырудың құрамына 7 аймақтық бөлімшесі
Аймақтық бөлімшелер құрамына 45 кедендік аудан кіреді, өз кезегінде
Қазақстан Республикасында кедендік саясатты жүзеге асырушы орган- қазақстандық кедендік
«Кедендік іс жөніндегі» Заңға сәйкес Қазақстан Республикасындағы кедендік органдарға
Кедендік органдар жиынтығы қандай негіздерге байланысты біртұтас жүйе ретінде
Екіншіден, кедендік органдардың ұйымдық бірлігізаңмен негізделген органдар жүйесінің
Орталық кеден органы кедендік қызметінің барлық мәселелерімен айналысады. Орталық
Кеден дегеніміз – кедендік шаралардың жүруі үшін арнайы белгіленген
Сурет 1. Кеден органдарының жүйесі
Кедендік органдардың төменгі буынының жоғарғы буынға орталықтануы және бағынуы,
Сурет 2. Қазақстан Республикасының Кеден органдарының жүйесі
Тікелей басқару және көлденең бағыттағы әкімшілік тәуелділіктің жоқ болуы
Жалпы түрде кедендік органдар жүйесінің – біртұтас мақсаттары мен
органдар жиынтығы ретінде анықтауға болады.заңмен негізделген жүйенің біртұтас
Кеден органдарының негізі қызметтері:
біріншіден, олар Қазақстан Реғспубликасының кедендік саясатын жасау мен оны
екіншіден, өз құзыры шеңберінде экономикалық қауіпсіздікті қамтамасыз етеді және
үшіншіден, кедендік төлемдер мен салықтарды алып отырады, Қазақстандық кедендік
Негізгі функциалардың бұл тізімі Қазақстан Республикасындағы кедендік органдар қызметінің
Кедендік органдар жүйесін Қазақстан Республикасы Кеден комитеті басқарады. Ол
ҚР Кеден комитеті экономиканың әр түрлі секторларында Қазақстан Республикасының
Кедендік басқармалар – орталық орган мен жергілікті кедендік мекемелер
Қазақстан Республикасының кедендері – кедендік органдар жүйесінің ұйымдастырушылық негізін
Кедендік қызмет саласындағы міндеттердің негізгі бөлігін тікелей кедендер орындайды.
Осының нәтижесінде «ішкі кедендер» құрылды және қазіргі таңда олар
Кедендік бекет – кедендік органдар жүйесінің алғашқы буына, ол
Кедендік бекет төмендегідей негізігі міндеттерді жүзеге асырады: Қазақстан Республикасының
Қазақстан Кеден шекарасы арқылы тауарлар мен транспорттық құралдардың өтуіне
Бүгінде кедендік қызметтер комитет аппаратынан, 14 облыстық кедендік басқармадан,
Қытаймен шекарадан басқа барлық территория кеденнің үлесінде, яғни 4
Кеден органдарындағы қызмет Қазақстан Республикасының заң актілеріне сәйкес кеден
Кеден органдарында қызмет атқару тәртібі кеден Кодекспен, Кеден одағының
Өзінің жеке, моральдық, іскерлік, кәсіби қасиеттері, өзіне жүктелген міндеттерді
Қазақстанның сыртқы экономикалық және сыртқы сауда саясаты, оның егемендік
Бүгінгі күні Қазақстанның 120 астам елдермен сауда қатынастары бар.
Қазіргі уақытта ҚР сыртқы саудасының даму бағыттарына:
импорт құрылымын рационализациялау;
жергілікті өндірушілерді ынталандыру үшін протекционистік саясат жүргізу;
өндірісті жаңарту үшін қазіргі заманғы технология мен құрал-жабдықтар импортын
Кедендік саясаттың тиімді жүргізілуі кеден органымен тығыз байланысты. Сол
Бүгінгі күні дайын өнімдер экспортының көлемі жылына 2 миллиард
Біз үздік әлемдік тәжірибеге сүйеніп, шет елдердің экспорт-импорт агенттіктерімен
1.3 Кедендік бақылау жүргізудің мәні мен негіздерінің түсінігі
Қазақстан Республикасыида кеден ісінің құрылуы экономикалық реформалармен және құрылымдық
Экономиканың бұл кезеңде дамуы халықаралық шаруашылықты байланыс жүйесіне Қазақстан
Кедендік бақылауыдың заңдарының маңызды құрамдас бөлігі болып табылады. Сонымен
Кеден органдарының қызметінің сипаты, кеден ісі саласында маңызды орын
Бірақ, кеден органдарының қызметінде кедендік ресімдеу мен кеден бақылауына
Кеден бақылауын жүргізу кезінде белгіленген заңмен, қажетті жағдайларда басқа
Қазақстан Республикасында кеден органдары мен кедендік инфрақұрылым жанының материалды-техникалық
Сыртқы экономикалық қызмет және сыртқы сауда заңды және жеке
Қазақстан Республикасының кедендік территориясына тауарлар мен көлік құралдарын әкелу
Қазақстан Республикасының кедендік территориясынан тыс тауарлар мен көлік құралдарын
Кеден бақылауының мақсаты Қазақстан Республикасының Кеден кодекс нормаларын, басқа
Кеден бақылауының міндеттеріне мыналар жатады:
а) кеден бақылауын нақтырақ жүргізу үшін мамандарды, сарапшыларды тарту;
ө) тауарлар мен көлік құралдардың, үй - жайлардың бірдейлендіруін
б) тауарлар мен көлік құралдарын кеден шекарасынан өткізетін жеке
г) іріктемелі бақылау жүргізу.
Кеден бақылауы кеден органдарының лауазымды тұлғаларының белгіленген тізбектілікте жүзеге
Әкелу кезінде кеден бақылауы Қазақстан Республикасының кеден шекарасынан тауарлар
Әкелу кезінде кеден бақылауы Қазақстан Республикасының Кеден кодексімен қарастырылмаған
Кеден бақылауының объектісі Қазақстан Республикасының кеден шекарасынан өтетін тауарлар
Кеден бақылауы мынандай сатыларға да жүргізіледі: тауарлар қозғалысы, оның
Кеден бақылауын жүргізуді қамтамасыз етуге мыналар жатады:
- сыртқы экономикалық айналымды тездетуге көмектесетін шарттарды құру;
- тауарлар мен көлік құралдарының кеден шекарасы арқылы өтудің
- контрабандамен, кеден ережелерін бұзу және салық зандарындағы бұзушылықпен
- кедендік баждарды, салықтар мен басқа да кедендік төлемдерді
- сыртқы сауданың кедендік статистикасын және Қазақстанның арнайы кедендік
- кеден органдарының өз құзыреті шеңберінде валюталық бақылауды
- сыртқы экономикалық қызметінің тауарлық номенклатурасын жүргізу және т.б.
Кеден бақылауын тиімді жүзеге асыру мүмкіндігі тауарлар мен көлік
Кеден бақылауынының негізгі әдістері мыналар болып табылады:
- мамандарды, сарапшыларды тарту;
- тауарлар мен көлік құралдарының бірдейлендіруін жүргізу;
- занды тұлғалардың қаржылық-шаруашылықтық қызметін тексеру;
- іріктемелі бақылау жүргізу.
Кеден бақылауы адамның денсаулығына, жануарлар мен өсімдіктер үшін қауіпсіз
Мамандар мен сарапшыларды тарту тауарлар мен көлік құралдарының нақты
Тауарлар мен көлік құралдарының бірдейлендіруін жүргізу декларацияланған сол тауар,
Заңды тұлғаның қаржылық-шаруашылықтық тексеруі — кеден бақылау әдістерінің бірі
Іріктемелі кедендік бақылау, егер тауар жария сипатында және барлық
Шығарылған тауарлар мен көлік құралдарын тексеруден кейін де кедендік
Кедендік бақылауды ұйымдастырудың типтік нұсқасы. Кедендік бақылау кезінде кеден
Кедендік ұйымдастырудың бірінші міндеті сыртқы экономикалық байланыс қатысушыларына жақындатылған
Кедендік бақылауды және ресімдеуді жүзеге асыру бойынша жұмыстың негізгі
Облыстардағы кедендік бақылауын ұйымдастыру мыналардан тұрады:
кеден органдары жұмыстарының болжамды көлемін анықтау;
кедендік бақылау мен кедендік ресімдеудің орнын, олар арасындағы кедендік
кеден органдарының оңтайлы құрылымын әзірлеу және сандық құрылымын анықтау;
кадрларды таңдау және оқыту;
материалды-техникалық базаны құру;
байланыс жүйесін әзірлеу және кеден органдарының ішіндегі қарым-қатынас сияқты,
кеден бақылауын жүзеге асыруға қатысатын кеден органдарының барлық қызметтерінің
Кедендік бақылауды ұйымдастырудың типтік сызбанұсқасы кедендік органдар, тауарлар, көлік
Ол тауарлардың әкелінуі және тұлғалардың кетуі кезінде келесі шараларды
Кедендік бақылауды ұйымдастырудың жетілдірудің негізгі бағыттары келесілерде қорытындыланады:
- тауарлар мен көлік құралдарының заңсыз өтіміне бағытталған бақылауды
Кедендік бақылаудың нақты нысандарынан босату. Кеден заңы кедендік бақылаудың
Кедендік тексеріп қарауға мыналар жатпайды:
Қазақстан Республикасы Президентінің және онымен бірге жүретін оның отбасы
Кедендік бақылаудың техникалық құралдары - бұл кеден органдарының мамандандырылған
Кедендік бақылаудың техникалық құралдарының негізгі түрлері: нақты кеден бақылауын
Кеден бақылауының техникалық құралдарының тактикалық-техникалық сипаттамасы ымшада көрсетілген. Құпия
Кедендiк бақылауды жүргiзу үшiн кеден органдары Қазақстан Республикасының заңдарына
Қазақстан Республикасының құқық қорғау органдары, салық қызметi органдары және
2 Кедендік сараптама кедендік әкімшілік жүргізу нысаны ретінде
2.1 Кедендік бақылау жүргізу принциптері және орындалу тәртібі
Құжаттар мен мәліметтерді тексеру, тауарлар мен көлік құралдарын тексеру,
Арнайы экономикалық аймақта кеден реттеулерін, соның ішінде кеден рәсімдеуін
Кеден бақылауының мақсаты экспорттық ақша түсімдерінің өз уақытында түсуін
Сыртқы экономикалық қызмет және сыртқы сауда заңды және жеке
Қазақстан Республикасының кедендік территориясынан тыс тауарлар мен көлік құралдарын
Кеден бақылауының міндеттеріне мыналар жатады:
а) кеден бақылауын нақтырақ жүргізу үшін мамандарды, сарапшыларды тарту;
ө) тауарлар мен көлік құралдардың, үй - жайлардың бірдейлендіруін
б) тауарлар мен көлік құралдарын кеден шекарасынан өткізетін жеке
г) іріктемелі бақылау жүргізу.
Кеден бақылауы кеден органдарының лауазымды тұлғаларының белгіленген тізбектілікте жүзеге
Кеден бақылауының объектісі - Қазақстан Республикасының кеден шекарасынан өтетін
Кеден бақылауы мынадай сатыларға да жүргізіледі: тауарлар қозғалысы, оның
Кеден бақылауын жүргізуді қамтамасыз етуге мыналар жатады:
- сыртқы экономикалық айналымды тездетуге көмектесетін шарттарды құру;
- тауарлар мен көлік құралдарының кеден шекарасы арқылы өтудің
- контрабандамен, кеден ережелерін бұзу және салық зандарындағы бұзушылықпен
- кедендік баждарды, салықтар мен басқа да кедендік төлемдерді
- сыртқы сауданың кедендік статистикасын және Қазақстанның арнайы кедендік
- кеден органдарының өз құзыреті шеңберінде валюталық бақылауды жүзеге
- сыртқы экономикалық қызметінің Тауарлық номенклатурасын жүргізу және т.б.
Кеден бақылауын тиімді жүзеге асыру мүмкіндігі тауарлар мен көлік
Кеден бақылауынының негізгі әдістері мыналар болып табылады:
- мамандарды, сарапшыларды тарту;
- тауарлар мен көлік құралдарының бірдейлендіруін жүргізу;
- занды тұлғалардың қаржылық-шаруашылықтық қызметін тексеру;
- іріктемелі бақылау жүргізу.
Кеден бақылауы адамның денсаулығына, жануарлар мен өсімдіктер үшін қауіпсіз
Мамандар мен сарапшыларды тарту тауарлар мен көлік құралдарының нақты
Тауарлар мен көлік құралдарының бірдейлендіруін жүргізу декларацияланған сол тауар,
Заңды тұлғаның қаржылық-шаруашылықтық тексеруі — кеден бақылау әдістерінің бірі
Іріктемелі кедендік бақылау, егер тауар жария сипатында және барлық
Шығарылған тауарлар мен көлік құралдарын тексеруден кейін де кедендік
Кедендік бақылауды ұйымдастырудың типтік нұсқасы. Кедендік бақылау кезінде кеден
Кедендік ұйымдастырудың бірінші міндеті сыртқы экономикалық байланыс қатысушыларына жақындатылған
Кедендік бақылауды және ресімдеуді жүзеге асыру бойынша жұмыстың негізгі
Кедендiк бақылауды жүргiзу кезiнде кеден органдары iрiктеу принципiн негiзге
Мемлекеттiк шекарада радиациялық бақылау жүргiзу тәртiбiн тиiстi уәкiлеттi мемлекеттiк
Кедендік бақылаудағы тауарлар мен көлік құралдар мен кедендік бақылауға
Қазақстан Республикасының әр құқық саласы белгілі принциптерге негізделеді. Принциптері
1) заңдылық;
2) заң алдындағы қорғалу мен теңдік құқығын қамтамасыз ету,
3) жариялылық принциптерінде құрылады[12].
Қазақстан Республикасының кедендiк аумағына әкелiнген тауарлар мен көлiк құралдары
1) еркiн айналыс үшiн шығарылғанға;
2) жойылғанға;
3) мемлекеттiң пайдасы үшiн тауардан бас тартқанға не оларды
4) тауарларды, көлiк құралдарын Қазақстан Республикасының кедендiк шекарасынан тысқары
Қазақстандық тауарлар мен көлiк құралдары оларды Қазақстан Республикасының кедендiк
Кеден органдары тұлғалардың қазақстандық тауарлар мен көлiк құралдарын не
Қазақстан Республикасының кедендiк шекарасы арқылы өткiзiлетiн барлық тауарлар мен
Кеден органдары Қазақстан Республикасының кедендiк аумағынан кеден органының рұқсатынсыз
Тауарлар мен көлiк құралдарын тексеру, және (немесе) кедендiк тексерiп
Кедендiк бақылау аймақтары оларда кедендiк бақылауға жататын тауарлар ұдайы
Кедендiк бақылау аймақтарын құру мен белгiлеудiң тәртiбiн, сондай-ақ кедендiк
Адамдарды кедендiк бақылау аймағына жiберу - тек кеден органының
2.2 Кедендік бақылаудың жүргізудің нысандары
Кедендiк бақылау жүргiзу кезiнде кеден органдары Қазақстан Республи-касы заңдарының
Кедендiк бақылау нысандарын таңдау кезiндезаңмен негізделген Кодекстiң 60-тарауында
Кедендiк бақылау нысандары:
1) кедендiк декларацияны, құжаттар мен мәлiметтердi тексеру;
2) ауызша пiкiр сұрау;
3) түсiндiрмелер алу;
4) кедендiк қадағалау;
5) тауарлар мен көлiк құралдарын тексеру;
6) тауарлар мен көлiк құралдарын кедендiк тексерiп қарау;
7) жеке тексеру;
8) тауарларды арнаулы таңбалармен таңбалау Кеден Кодексте және Қазақстан
9) тауарлар мен көлiк құралдарының есебi мен олар бойынша
10) тауарлар мен көлiк құралдарын есепке алу;
11) үй-жайлар мен аумақтарды тексеру болып табылады.
1. Кедендiк декларацияны, құжаттар мен мәлiметтердi тексеру Кеден органдары,
2. Ауызша пiкiр сұрау Қазақстан Республикасының кедендiк шекарасы арқылы
3. Түсiндiрмелер алу Түсiндiрмелер алу - кеден органдары лауазымды
4. Кедендiк қадағалау - кеден органдары лауазымды адамдарының кедендiк
5. Тауарлар мен көлiк құралдарын тексеру Кеден органы лауазымды
Кедендiк бақылау аймағында тауарлар мен көлiк құралдарын тексеру декларант,
Тауарлар мен көлiк құралдарын тексеру нәтижелерi бойынша кеден органдарының
6. Тауарлар мен көлiк құралдарын кедендiк тексерiп қарау Кедендiк
Кеден органы декларант, тауарлар мен көлiк құралдарына қатысты өкiлеттiктерi
1) аталған адамдар тауарлар мен көлiк құралдары тапсырылғаннан кейiн
2) ұлттық қауiпсiздiкке, адамның өмiрi мен денсаулығына, қоршаған ортаға,
3) тауарларды халықаралық почта жөнелтiмдерiмен жiберген кезде;
4) тауарлар мен көлiк құралдарын Қазақстан Республикасының кедендiк аумағында
Аталған жағдайларда тауарлар мен көлiк құралдарын кедендiк тексерiп қарау
Кедендiк тексерiп қараудың нәтижелерi бойынша екi дана етiп акт
7.Жеке тексерiп қарау Кедендiк бақылаудың ерекше нысаны ретiндегi жеке
Жеке тексерiп қарау басталар алдында кеден органының лауазымды адамы
Өзiне қатысты жеке тексерiп қарау жүргiзiлген жеке адамға жеке
Қазақстан Республикасының заң актiлерiнде көзделген жағдайларды қоспағанда, маман-дәрiгердiң кеден
8. Тауарларды арнаулы таңбалармен таңбалау, оларға бiрдейлендiру белгiлерiн қою
9. Тауарлардың және көлiк құралдарының есебi мен олар бойынша
10. Тауарлар мен көлiк құралдарының есебiн жүргiзу Шартты түрде
11. Үй-жайлар мен аумақтарды тексеру Қазақстан Республикасының заң
Кедендiк бақылауды өткізгеннен кейін қандайда бір құқық бұзушылық болғанын
2.3 Кеден ісіндегі сараптама түсінігі және кеден ісіндегі сараптаманы
Кеден ісінде, кеден шекарасында қызмет атқарушы объектілердің кәсібінде, кедендік
Егемендік алғаннан кейін ҚР – сы халықаралық саудаға белсене
Осындай шаралардың бірі ҚР кеден органдары жүйесінде сараптамалық орталықтарды
Мына мәселелер бойынша шешім қабылдау кеден органдарының қызметіне жатады
ТМД СЭҚ ТН сәйкес тауар коды;
Тауардың шығарылған елі;
Кедендік құны;
Тауарларды қайта өңдеуге байланысты кедендік режимді анықтау;
Тауардың ұсынылуы;
Тауардың контрабандалық және контрафактілік деңгейі[16].
Кедендік мақсатта сараптаманың көптеген түрі жүргізіледі. Сараптама белгілі бір
Сараптамалық зерттеу, сарапшы қойылған сұрақтарды шешу үшін зерттеу құралдары
Мақсаты бойынша сараптама процессуалдық сипаттағы Кеденкік және Кедендік
Сараптаманы жүйелендіру ғылыми саласына немесе қызмет саласына байлаысты жүргізіледі
Әр топқа сәйкес әр түрлі сараптама түрлері қолданылады, алайда
Сараптама жүргізілуіне байланысты – алғашқы және қайталана , шешу
Кедендік сараптама – бұл кеден ісінің фискалдық, бақылау, экономикалық,
Кедендік сараптаманы сараптамалардың ерекше тобына жатқызуға болады, себебі оның
Кедедік сараптама объектілері материалдандырылған ақпарат көздері: тауарлар мен заттар,
Кедендік сараптама пәніне кеден ісінің жалпы проблемаларымен қатар кедендік
Кеден сарапшылары кедендік тәртәпті бұзуға байланыстыжәне контрабандамен күресуге байланысты
Кеден сарапшыларымен шешілетін басты мәселелер қатарына мыналар жатады:
Кедендік сараптаманың тағы бір ерекшелігі, тек сараптама арқылы ғана
Әлеуметтанулық зерттеулердің сапалық әдістеріне жататын сараптаманың эмпирикалық мәні зор.
Сараптаманың әр түрі болады, оның көпшілгінің қызметі заңмен
Кеден сараптама өндірісі Қазақстан Республикасының аумағында әрекет етуші қылмыстық
Сараптама мынадай жағдайда тағайындалады: кеден бақылауын немесе кеден рәсімдеуін
НТП ісін жүргізу- кеден органдарының өкілетті тұлғасымен НТП ісі
Кедендік сараптаманың мақсаты Қазақстан Республикасының кедендік шекарасы арқылы өткізілетін
Кеден органдары:
1) кедендік ресімдеу мен кедендік бақылауды жүзеге асырған;
2) алдын ала шешім қабылдаған;
3) кеден ісі саласында құқық бұзушылықтар анықталған жағдайларда кеден
Тауарлар, кедендік және өзге де құжаттардағы тауарлар туралы мәліметтер,
Кедендік сараптаманы кедендік зертханалардың сарапшылары жүргізеді.
Кедендік сараптаманы жүргізу үшін:
1) кедендік ресімдеу мен кедендік бақылау сатысында немесе алдын
2) кеден ісі саласындағы құқық бұзушылықтар бойынша - кедендік
Жолдамада не қаулыда:
1) кедендік сараптама жүргізу үшін негіздеме;
2) кедендік сараптама жүргізілуге тиіс кеден зертханасының атауы;
3) сарапшының алдына қойылған мәселелер;
4)сарапшының қарауына берілетін материалдар көрсетіледі.
Кедендік сараптаманы тағайындаған кеден органының лауазымды адамы декларантты кедендік
Мақсаты сарапшы қорытындысының жаңа дәлелдерін алу, қылмыстык істің жаңа
1) арнаулы ғылыми білім негізінде зерттеу жүргізу. Сараптамаға
2) сараптаманы арнайы іс жүргізудің тұлғасы, кылмыстық процеске
3) заңмен реттемеленген Кеден сараптамасының жүргізу нысаны,
4) зерттеушінің белгілі бір теориялық принциптері мен тәжірибесіне
2.4 Кеден сараптамасын жүргізудің құқықтық нысаны
Кедендік сараптаманың басты түрлеріне: теңестіру, материалдарды зерттеу, химиялық, жіктеу,
Кедендік сараптама түрлерін сарапшының алдына қойылған мақсатқа байланысты анықтайды.
Сараптамалық тексеру. Сарапшының алдына қойылған мәселе, сараптама объектісі болып
Сарапшылар ретінд қаралып жатқан іске бұрын қатысқан адамдар қатынаса
ҚР ҚІК 61 және 70 баптарына сәйкес сарапшы қылмыстық
Сараптаманы жүргізу жөніндегі кеденоргандарының шешімі сараптаманы жүргізу жөніндегі
Сараптама мына жағдайларда қабылданады:
ҚР кеден органдарының қызметкері кедендік бақылау мен кедендік рәсімдеуді
Кедендік тәртіпті бұзу жөніндегі істі кеден органдарының қызметкері жүргізеді,
Қылмыстық іске қатысты сараптама жүргізу жөніндегі қаулыны контрабандамен немесе
Сараптама жүргізу жөніндегі қаулыда немесе тапсырыста мына жайттар көрсетіледі:
Сараптама өткізу жөніндегі тапсырыста жасалған орны мен күні, сараптама
Сараптама өткізуді ұсынған тұлғаның қызметі мен тегі;
Сараптама атауы;
Сараптаманы атауы;
Сараптаманы өткізу себептері;
Сараптама жүргізілетін сараптау мекемесінің атауы, ал егер кеден органдарының
Сараптаманың алдына қойылған міндеттері;
Сараптаманың қолдануына берілген материалдар (сараптамалық зерттеу объектілері – заттар,
Қосымша және қайта сараптама жүргізген жағдайда – алдынғы сараптамалардың
Сараптамаға ұсынылған тауарлардың алынған сұрыптау мен үлгілер сараптамаға сұрыптар
Сараптамаға жіберілетін тауарлардың сұрыптары менн үлгілері, заттық дәлелдер сәйксінше
Тауарлардың үлгілері мен сұрыптары, кедендік тәртіпті бұзу немесе қылмыстық
Тауарлардан сұрыптар мен үлгілерді алу, сондай – ақ
Ресейдің кеден огандары кез – келген мемлекеттік және мемлекеттік
Қазақстанныңкеден органдарның қызметкерлерінің тапсырысы бойнша, кеден тәртібі бұзу ісін
Өз білімін пайдалана отырып, процессуалдық әрекеттерді жүргізуге, ҚР кеден
Кәсіпорындар мен ұйымдар қызметіндегі жекелеген тараптарды тексеруге қатысу;
Аталған ҚР кеден органдарының қызметкеріне табылған фактілер мен жағдайлрды
Маманның құқықтары:
ҚР кеден органы қызметкерінің рұқсатымен кедендік тәртіпті бұзу жөнінде
Дәлелдерді тауып, бекітуге байланысты мәлім етуге;
Дәлелдерді тауып, бекітуге байланысты ғылыми техникалық құралдар мен
Зерттеулер, жобалар, тәжірибелер жүргізуге;
Кедендік тәртіпті бұзу жөніндегі істі қарастыруда арнайы білімді қажет
Өзі қатынасқан нақты процессуалдық әрекеттерге қатысты хаттама-лармен танысып,
Аталған хаттамалар мен актілерге қол қоюға құқылы.
Кедендік тәртіпті бұзу жөніндегі іске мұндай тұлғаның қатысуы оны
Сұрыптар мен үлгілердді алу тәртібі.
ҚР кедендік шекарасы арқылы тасымалданатын тауарлардың сұрыптары мен үлгілерін
Тауарлардан сұрыптар мен үлгілер мына мақсаттарда алынады: тауарларды кедендік
Тауар үлгісі-бұл құрылымына, құрамы мен өнімнің барлық партиясына тән
Сұрып- бұл құрылымына ,құрамы мен өнімнің барлық партиясына тән
Сұрыптар мен үлгілерді ашу, дайындау мен сұрыптау, сараптамаға жіберу
Сұрыптар мен үлгілерді алу әдістемесін енгізгенге дейін мемлекетте нормативтік
Кедендік бақылауда жатқан тауарлардың үлгілері мен сұрыптары ҚР кеден
Егер тауарлардың үлгілері мен сұрыптары кеден органдарының талабымен
Тауардың көлемі (массасы т.б.) оны үш (аналитикалық, бақылау, этомондық)
Тауарлардан үлгілер мен сұрыптарды алуды куәгерлер мен тауарға жауап
Тауарлардан сұрыптар мен үлгілерді алу хаттамасымен рәсімдледі. Хаттың көшірмесі
Кедендік рәсімдеу мақсатында тауарларын сұрыптавр мен улгілерді алу ҚР
Тауарлардың сұрыптары мен үлгілері ярлыктарымен жабдықталды да, сұрыптар мен
Егер сұрыптар мен үлгілерді алу кеден органдарының талабымен алынса,ҚазақстанныңӘКС
Сұрыптар мен үлгілерді алуд кеден органының қызметкері жүргізсе, оларды
Кедендік сараптаманы арнайы дайындалған, бұл салада білімі бар, аттаестациясы
ҚазақстанныңӘКС ГТК сәйкес кедендік сараптаманы ӘКС штаттағы қызметкері болып
Кедендік сараптама Қазақстанның ӘКС ГТК органдарында жүргізіледі. ӘКС басшысы
Қорытынды шығару мақсатында сараптама жасауды ӘКС қызметкерлері басқа да
Кеден шекарасы арқылы тасымалданатын тауарлар, бұл тауарлар жөніндегі мәліметтер
ӘКС өзі жүргізген сараптамаларының айлық және жылдық есебін
Сарапшылардың процессуалдық құқықтары, міндеттері мен жауапкершіліктері, сарапшыға қортындылау жалған
Сарапшылардың міндеттері:
ҚР кедендік, әкімшілік, қылмыстық – процессуалдық, азаматтық – процессуалдық,
Сараптамаға алыгған тауарлардың сұрыптары мен үлгілеі қойылған сұрақтарға жауап
Заңда көрсетілген негіздерге сәйкес сараптамадан бас тартуға;
Кедендік тәртіпті бұзуға немесе алдын ала зерттеуге байланысты ақпараттарды
Сараптамаға алынған материалдардың кауіпсіздігін қамтамасыз ету;
Кедендік құқық бұзушылықтарды әшкерлеу үшін сараптама жүргізуде өз тарапынан
Сараптама жүргізуде қауіпсіздік ережелерін сақтауға міндетті;
Сарапшының құқықтары:
Егер қойылған мәселелер өз құзыретіне жатпаса, сараптаа жүргізуден бас
Өз құзыретінекірмейтін сұрақтарға жауап беруден бас тартуға;
Кедендік сараптама жүргізу үшін қажетті қосымша материалдар табыс ету
Сарапшының:
ЭКС басшылығының жазбаша шешімінсіз сараптама жүргізуге;
Жазбаша турде тапсырса көрсетілмеген таруардан сұрыптар мен үлгілерді алып,
Өзіне заңды түрде жүктелмеген мәліметтерді жинап, пайдалануға;
Өз құзыретіне жатпайтын мәселелерді шешуге;
Өзі бұрын қызмет еткен орындар, ұйымда тексеріс жүргізуге немесе
Қызмет орнынан тыс жерлерде сараптамаға алынған тауарлардың сұрыптарын мен
Сараптаманы жүргізу уақыты кеден зертханасының басшысымен шамамен 2 күннен
Егер сараптама 20 күн ішінде аякталмамайтын болса, сараптма орталығының
Сараптаманың қортыдысы үш бөлімнен тұрады: кіріспе, зертеу, қорынды.
Кіріспе: сараптама атауы, нөмірі, ол қосымша сараптамама, қайта сараптау
Сараптама тек қулыда сараптамаға қатысты берілген сұрақтарды ғана қалды;
Сараптама қосымша немесе қайта жүргізілмесе, бұл мәлімет кіріспе бөлімінде
2.5 Сүт өнімдерінің сараптамасының жүргізілу нысаны
Соңғы онжылдықта елді сүт өнімдерімен қамтамасыз ету тағамдарға мемлекеттік
Нан секілді сүтті де адамзат шамамен бес мың жыл
Ертеден сүт өнімі көптеген ауруларға да шипа. Сүт тағамдық
Бүгінгі таңда сүт өнімдерін өндіру ісі мен ғалымдар айналысады.
Қайнатылған сү шынайы сүттен иесімен және жоғарғы температурада
Жоғары t – да ұзақ уақыт ұстағандықтан сүттің
Тазарту мен қалыптандыру:
Сүт сапалық бағалаудан өткен соң оны майлылығына байланысты
Тазарту.
Сүтті қызумен тазарту оны түрлі микроағзалардан тазалау мақсатында жүргізіледі.
Гомогенездеу.
Гомогенездеу дегеніміз – сүт құрамындағы майлы ұсақ қалдықтарды сүт
Ысыту.
Гомогенезделген жылытылады да, онан соң 3-4 сағат қызумен өңделеді.
Қайнату.
Сүтті 3-4 сағат ұстайды. Нәтижесінде сүт бірқалыпты консистенцияға, өзге
Суыту. Қайнатылған сүтті t – сы 40
қышқа жібереді.
Құю.
t-8 суытылған сүтті бөтелкелер мен қаптамаларға құяды.
Негізгі техникалық параметрлер.
Алынып, бағаланып, суытылып, мақталу мен майлылығын 3,85 пен 5,85
Қайнатылған сүт көреткіштері:
Қайнамағ сүттің органолептикалық көрсеткіштері:
Көрсеткіштері;
Сипаты;
Сыртқы түрі мен консистенциясы:
Бетіне кілегейлі жиналмаған біррқалыпты сұйықтық.
Дәмі мен иісі: постерлеу нәтижесінде қалыптасқан дәмі мен иісі.
Түсі: ақ, айқындалған сарғыш түсі бар.
Қайнатылған сүттін физика – химиялық көрсеткіштері:
Көрсеткіштері.
Сипаты.
Құрамындағы май, %, 6,4;4,0 кем емес.
Құрамындағы само, %,7,8;8,0 кем есем.
Қышқылдылықғы, (Т, 21 кем емес)
Эталон бойынша тазалық деңгейі, топтан кем емес. Қайнанатылған
Өндіру схемасы.
Шикізатты қоюлату.
4-6 салқындату.
Аралық сақтау.
Қалыптандыру.
40-45 ысыту және тазарту.
70-25 постерлеу.
65 гомогениздеу.
95-99 ысыту.
3-4 сағат қайнату.
4-8 салқындату.
Бөтелкелер мен орамдарға құю.
Тығындау.
Маркілеу.
Сақтау.
Сүт өнімдерінің өндірісінің жылдық орташа қарқыны 2008 жылы 76,1%
Сонғы жылдары сүт пен сүт өнімдері рыногоның дамуына алыс
Бүгінгі таңда сүт пен сүт өнімдерін импорттауда май өнімдерді
2009 жылы сүт рыногоның қарқыны төмендеп, 2008 жылмен салыстырғанда
2009 жылы мен салыстырғанда 3,9 % құраған сүт өндірісі
Мәліметтерге сүйенсек жан басына шақанда сүт өнімдерін тұтыну 2010
Бұрын дәнді дақылдар жоғары бағаланып, аса үлкен көлемде әлемдік
Қазір АҚШ отарлы елден май импорттаушы елге айналды. Екінші
2.6 Тауар шығарылған елді анықтау, тауардың шығу тегі туралы
Тауар шығарылған елді анықтау, тауардың шығу тегі туралы сараптама
Тауар шығарылған елді айқындау үшін, тауардың:
1) толығымен Қазақстанда шығарылғаны;
2) тауарды жеткілікті дәрежеде қайта өңдеу өлшемін ескере отырып,
3) шетелде шығарылғандығы белгіленуге тиіс[23].
5.Толығымен Қазақстан Республикасында шығарылды деп есептелетін тауарларды айқындау Қазақстан
6. Егер тауарды өндіруге екі және одан да көп
7. Тауарды жеткілікті қайта өңдеу өлшемдері Қазақстан Республикасы Кеден
8. Тауарды жеткілікті қайта өңдеудің негізгі өлшемі үшінші елдер
Аталған тізбеге шарттардың бірі ретінде адвалорлық үлес ережесі жеке
Тауарды жеткілікті дәрежеде қайта өңдеу өлшемін бағалау үшін кумулятивтік
Егер Келісімге қатысушы мемлекеттердің бірінде түпкілікті тауарды өндіруде Келісімге
Шикізаттың немесе материалдардың шығу тегі туралы сертификат болмаған жағдайда,
Қазақстан Республикасынан шығарылатын және экспортталатын тауарлар шығарылған елді айқындау
9. Тауарды жеткілікті дәрежеде қайта өңдеу өлшемдеріне жауап бермейтін
10. Егер адвалорлық үлес ережесі қолданған жағдайда, тауарды өндірудегі
11. Бөлшектенген немесе құралмаған түрінде жеткізілетін тауарлардың шығарылған елін
12. Тауарлар шығарылған елді айқындау кезіндегі ерекшеліктер Қазақстан Республикасы
13. Тауар шығарылған елді айқындау жөніндегі сараптамаға байланысты жұмыстар
14. Тауардың шығу тегінің сараптамасын тауар шығарылған елді айқындау
15. Тауардың шығу тегінің сараптамасы мыналарды қамтиды:
1) техникалық реттеу және өлшемдер бірлігін қамтамасыз ету саласындағы
2) тауарды сыртқы белгілері бойынша, таңбалауы бойынша (атауы, үлгісі,
3) тауарды жеткілікті дәрежеде қайта өңдеу өлшемін белгілеу және
16. Тауардың шығу тегіне сараптама жүргізуге, сондай-ақ тауарды кері
1) өтініш берушінің құқықтық мәртебесін растайтын құжаттар (заңды тұлға
2) сыртқы сауда келісім-шартының (шарттың) түпнұсқасы мен көшірмесі;
3) тауарға берілетін шот-фактураның немесе инвойстың түпнұсқасы мен көшірмесі;
4) техникалық реттеу және өлшемдер бірлігін қамтамасыз ету саласындағы
5) қызмет түріне берілетін лицензияның түпнұсқасы мен көшірмесі;
6) тауарды жеткілікті дәрежеде қайта өңдеу өлшемдерін айқындауға арналған
7) егер тауар жануарлардан алынған, өзен және теңіз кәсіпшілігінен
8) қоймадағы тауардың бар екендігі және мөлшері туралы қойманың
9) өтініш берушінің мүддесін білдіруге берілген сенімхаттың түпнұсқасы мен
10) жеміс-көкөніс өнімдері үшін: тауар өндірушімен жасалған шарттың түпнұсқасын
Құжаттардың түпнұсқалары оларды көшірмелерімен сәйкестендіргеннен кейін бір жұмыс күні
Қосымша зерттеулер жүргізу қажет болған жағдайда, сараптама ұйымы мыналарды:
1) шикізаттың, материалдардың, құрауыштардың шығу тегін растайтын рұқсаттардың, лицензиялардың,
2) егер зертханалық сынақтар мен зерттеулерсіз тауарды сәйкестендіру мүмкін
Құжаттардың түпнұсқалары оларды көшірмелерімен сәйкестендіргеннен кейін бір жұмыс күні
1) тауарды жеткілікті дәрежеде қайта өңдеу өлшемін ескере отырып,
2) шетелде шығарылғандығы туралы тауар шығарылған елді айқындау жөніндегі
Біліктілік аттестатын алған және тауар шығарылған елді айқындау жөніндегі
Тауардың шығу тегі туралы сертификатты ресімдеу алдында аумақтық сауда-өнеркәсіп
1) «СТ-1» нысанындағы сертификат – Қазақстан Республикасынан Тәуелсіз Мемлекеттер
2) «А» нысанындағы сертификат – Еуропалық қоғамдастық елдеріне экспортталатын
3) «Оригинал» нысанындағы сертификат –заңмен негізделген тармақтың 1)
Сауда-өнеркәсіп палатасы техникалық реттеу және өлшемдер бірлігін қамтамасыз ету
Қазақстан Республикасы Кеден кодексінің 34-бабында көзделген толықтай Қазақстан Республикасында
Тауардың шығу тегі туралы сертификат үш данада ресімделеді. Сертификаттың
Тауардың шығу тегі туралы сертификатты аумақтық сауда-өнеркәсіп палатасының тұлғасы
Тауардың шығу тегі туралы сертификатта қамтылған мәліметтер өзгерген жағдайда,
Ресімделген сертификаттар берілген тауардың шығу тегі туралы сертификаттарды тіркеу
Тауар шығарылған елде «СТ-1» нысанындағы сертификаттың көшірмесі болса, Келісімге
Тауарларды Келісімге қатысушы мемлекеттер шеңберінде, олардың аумақтарында дайындалған және
Тауар шығарылған елді анықтау үшін, тауардың:
1) толықтай Қазақстанда шығарылғандығы;
2) жеткілікті дәрежеде қайта өңдеу өлшемдерін ескере отырып, Қазақстанда
Толықтай Қазақстан Республикасында шығарылды деп саналатын тауарларды айқындау Қазақстан
Арнайы экономикалық аймақтар мен Қазақстанда одан әрі айналымға арналған
Тауарды жеткілікті дәрежеде қайта өңдеу өлшемдеріне сай келмейтін шарттар
Егер адвалорлық үлес ережесі қолданылған жағдайда, тауарды өндірудегі адвалорлық
Тауарды өндірудегі адвалорлық үлес есептемесізаңмен негізделген Ереженің 1-қосымшасындағы
Тауардың шығу тегінің сараптамасы:
1)заңмен негізделген Ереженің 45-тармағына сәйкес тауардың шығу тегін
2) қажет болған кезде тауар орналастырылған жерге барып тауарды
3) тауарды жеткілікті дәрежеде қайта өңдеу өлшемін белгілеу және
Тауардың шығу тегіне сараптама жүргізуге мынадай құжаттар тапсырылады:
1) өтінім берушінің заңды мәртебесін растайтын құжаттар (заңды тұлға
2) тауардың шығу тегін растайтын құжаттардың түпнұсқасы мен көшірмесі
3) қызмет түріне берілген лицензияның түпнұсқасы және көшірмесі;
4) тауарды жеткілікті дәрежеде қайта өңдеу өлшемін айқындауға арналған
5) егер тауар жануар тектес болса, өзен және теңіз
6) қойманың мекен-жайын көрсете отырып, қоймадағы тауардың бар екендігі
7) өтініш берушінің мүддесін білдіруге арналған сенімхаттың түпнұсқасы және
8) жеміс-көкөніс өнімдері үшін: Қазақстан Республикасының аумақтық бірлігінің жергілікті
Құжаттардың түпнұсқалары көшірмелерімен сәйкестендірілгеннен кейін олар бір жұмыс күні
1) шикізаттың, материалдардың, құрамдауыштардың шығу тегін растайтын рұқсаттардың, лицензиялардың,
2) егер тауарды зертханалық зерттеулерсіз сәйкестендіру мүмкін болмаса, аккредиттелген
Құжаттардың түпнұсқалары көшірмелерімен сәйкестендірілгеннен кейін олар бір жұмыс күні
1) толық Қазақстанда шығарылғаны;
2) тауарды жеткілікті дәрежеде қайта өңдеу өлшемдерін ескере отырып,
Қазақстанда шығарылған болып табылатыны туралы тауардың шығу тегі туралы
Сараптаманы біліктілік аттестатын алған және тауар шығарылған елді айқындау
1)заңмен негізделген тауарды шығарудың технологиялық үдерісі (нормативтік құжат,
2) тауарды өндіру кезінде пайдаланылған шикізатты материалдарды және құрамдауыштарды
3) сатып алынған шикізат пен құрамдауыштарға ақы төлеу туралы
Ішкі айналым үшін тауардың шығу тегі туралы сертификатты ресімдеу,
«СТ-КZ» нысанындағы тауардың шығу тегі туралы сертификат мынадай тауарларға:
1) тауарды жеткілікті дәрежеде қайта өңдеу өлшемдеріне сәйкес жеткілікті
2) тауарды жеткілікті дәрежеде қайта өңдеу өлшемдеріне сәйкес Қазақстан
Тауарды арнайы экономикалық аймақтар аумағынан және бос қоймалардан Қазақстан
«СТ- КZ» нысанындағы тауардың шығу тегі туралы сертификат:
1) өтінім;
2) тауардың шығу тегі туралы сараптама актісі;
3) өтініш беруші сараптамаға берген құжаттар;
4) қоса берілген құжаттар тізімдемесі негізінде ресімделеді, куәлан-дырылады және
«СТ-КZ» нысанындағы тауардың шығу тегі туралы сертификатзаңмен негізделген
Тауардың шығу тегі туралы сертификаттың түпнұсқасын көрсеткен жағдайда, ішкі
«СТ-КZ» нысанындағы сертификаттың толтырылған 6, 7, 8, 9, 10-бағандарындағы
Егер онда тазартып өшірулер, түзетілген жерлері, расталмаған түзетулер болса,
Сертификат бағанындағы мәліметтер өзгерген жағдайда, жаңа сертификат тек өтініш
«СТ-КZ» нысанындағы тауардың шығу тегі туралы сертификаттың көшірмелері мен
«СТ-КZ» нысанындағы тауардың шығу тегі туралы сертификаттың қолданылу мерзімі
«СТ-КZ» нысанындағы сертификатзаңмен негізделген Ереженің 7-қосымшасына сәйкес мемлекеттік
1) 1-баған – «Тауарды өндіруші (атауы мен почталық мекен-жайы)»
заңды тұлға үшін – заңды тұлғаны мемлекеттік тіркеу (қайта
жеке тұлға үшін – жеке басын куәландыратын құжаттың нотариалды
Бағанды толтырған кезде өндірушінің почталық мекен-жайы тауар өндірушінің нақты
2) 2-баған «Тауарды алушы (атауы мен почталық мекен-жайы)» –
заңды тұлға үшін – заңды тұлғаны мемлекеттік тіркеу (қайта
жеке тұлға үшін – жеке басын куәландыратын құжаттың нотариалды
Бағанды толтырған кезде тауарды алушының почталық мекен-жайы тауарды алушының
«Тауарды алушы» деген баған өтініш берушізаңмен негізделген тауарды
Тауарды арнайы экономикалық аймақ аумағынан және Қазақстан Республикасының бос
3) 3-баған – «Тауардың шығу тегі туралы сертификатты алу
4) 4-баған – тауардың шығу тегі туралы сертификаттың тіркеу
5) 5-баған – «Қызметтік белгілер үшін». Мемлекеттік бақылау органдарының
6) 6 -баған– «Нөмір». Тауардың реттік нөмірі жазылады;
7) 7-баған – «Орындар саны мен қаптама түрі». Тауардың
8) 8-баған – «Тауардың сипаттамасы» – тауардың коммерциялық атауы
9) 9-баған – «Шығу тегінің өлшемдері». Тауарлардың шығу тегінің
П – толығымен Қазақстан Республикасында шығарылған тауар;
Д – соңғы өнімнің сыртқы экономикалық қызметтің тауар номен-клатурасындағы
Егер сертификатта сыртқы экономикалық қызметтің тауар номенклатурасының тауарлық позицияларында
10) 10-баған – «Брутто/нетто салмағы, (кг)». Тауардың салмақтық не
11) 11-баған – «Куәлік». Ішкі айналым үшін тауардың шығу
12) 12-баған – «Өтініш берушінің декларациясы». Тауар шығарылған елдің
Сертификат экспортты жүзеге асыру, сондай ақ қателік, кездейсоқ жіберіп
3 Қазіргі кездегі сараптама жүргізудің жағдайын жетілдіру
3.1 БҚО КБД кеден ісі аумағындағы кеден органдарының қызметінің
БҚО КБД бұл ҚР ҚМ КБК құрлымының тармағы, ол
Батыс Қазақстан облысы бойынша кеден бақылау Департаментінің жұмысын
Өткен жылмен салыстырғанда экспорт көлемі 62,6 % немесе 58
Кесте 1
2010 жылдың қаңтар-қазан айлары 2009 жылдың аталмыш ауқытпен салыстырғандағы
Көрсеткіш атауы 2009ж
қаңтар
-
қазан Бөлшегі, % 2010ж
қаңтар
-
қазан Бөлше
гі, % Ауытқуы
(+,-) Өсу көрсеткіші %
Сыртсаудалық айналым, барлығы 229 765 100 244 753 100
Импорт көлемі 136 408 59 92 928 38 -43
РФ 40 548 30 29 391 32 -11 157
АШЕ 77601 57 49 379 53 -28 222 -36
Экспорт көлемі 93 357 41 151 824 62 58
РФ 38 681 41 54 442 36 15 761
АШЕ 47 708 51 85 111 56 37 403
Шет елдердегі экспорт көлемі 78,4% немесе 37 млрд. 403
Сурет 2. 2010 жылдың қаңтар-қазан айлары 2009 жылдың аталмыш
Кесте 2
2010 жылдың қаңтар-қазан және 2009 жылдың қаңтар-қазан айларында
Топ Тауар атауы АҚШ $ статистикалық құн Салмақ нетто,
2009 жыл аралығы 2010 жыл аралығы 2009 жыл аралығы
1 Тірі жануарлар 197 715 101 738 12 092
2 Ет және ет өнімдері 2 022 166 960
3 Балық және шаян тәрізділер 58 755
4 Сүт өнімдері мен жұмыртқа 5 994 240 4
6 Ағаштар 3 185 3 570
7 Көкөніс 2 122 665 3 021 341 13
9 Кофе, шай, мате 206 642 15 459 37
10 Дәндер 314 081 114 791 476 163 132
11 Ұн өнімдері 662 475 343 166 1 424
12 Май дәндері және дақылдары 229 954 466 248
13 Тазартылмаған табиғи шеллак 2 286 95
15 Майлар 7 899 389 4 511 510 6
Кесте 2 жалғасы
16 Ет және
балықтан дайын өнімдері 872 443 467 364 596 369
17 Қант және қант өнімдері 788 024 1 244
18 Какао және оның өнімдері 1 254 272 822
19 Бидайдан жасалатын дайын өнімдер 5 600 506 4
20 Өсімдіктерден өнделген өнімдер 5 087 402 4 361
21 Әр түрлі тағам өнімдері 5 331 308 3
22 Ішімдік өнімдері 1 349 203 772 057 3
23 Дайын корм 781 262 636 159 337 748
25 Тұз, күкірт, цемент. 8 441 636 4 752
27 Минералды отын 58 922 516 28 753 674
28 Органикалық емес химия өнімдері 1 674 326 1
29 Органикалық химия қосылғыштары 893 524 709 389
30 Фармацевтикалық өнім 515 143 356 316 70 936
31 Құнарландырушы өнімдер 190 378 72 313 499 061
32 Бояу заттары 2 845 505 1 921 735
33 Эфир майлары 957 756 674 855 241 979
34 Сабын және жуғыш заттар 2 549 381 1
35 Ақуыз өнімдері және ферменттер 275 524 128 404
36 Жарылғыш және жанғыш заттар 272 604 152 505
37 Фото және кино өнімдері 936 11
38 Өзге химия өнімдері 2 436 674 1 792
39 Полимерлі материалдар 16 977 355 7 584 597
Кесте 2 жалғасы
40 Каучук, резінке және олардың өнімдері 11 395 625
41 Өңделмеген тері 11 163 12 280 512 886
42 Тері өнімдері 32 313 6 998 2 964
43 Табиғи және жасанды жүн 2 672
44 Ағаш және оның өнімдері 6 700 303 3
45 Пробка және оның өнімдері 4 932 3 937
48 Қағаз және қатты қағаз 2 849 016 2
49 Полиграфиялық өнім 665 646 265 589 12 595
51 Жүн, жуан және жіңішке жануар қылы, жіп және
52 Мақта 395 806 130 582 38 696 13
53 Өзге текстилді жіптер 45 803 72 398
54 Химиялық жіптер 178 981 108 024 15 450
55 Химиялық жіп бумалары 802 400 100 513 65
56 Мақта және киіз өнімдері 156 020 345 206
57 Кілем және басқа төсеніш заттар 49 696 26
58 Арнайы маталар және өнім материалдары 11 211 7
59 Текстилді материалдар 551 935 378 921 230 918
60 Машина және қолмен тоқуға арналған трикотаж маталары 29
61 Киім 42 497 27 206 7 339 4
62 Өзге киім 1 539 103 476 842 128
63 Қолданыста болған киім 125 823 124 041 16
64 Аяқ киім 1 097 600 347 141 100
65 Бас киімдер және олардың бөліктері 37 553 13
66 Қолшатыр, таяқ, қамшы және оның бөліктері 12 171
67 Өнделген мамық 9 784 568
Кесте 2 жалғасы
68 Тастан жасалған өнімдер 2 078 122 1 231
69 Керамикалық өнімдер 2 516 552 1 549 311
70 Әйнек және оның өнімдері 2 941 914 2
71 Маржан 82 402 24 694 3 1
72 Қара метал 12 210 343 7 354 587
73 Қара металдан жасалған бұйымдар 23 566 003 17
74 Мыс және одан жасалған өнімдер 116 366 143
75 Никель және оның өнімдері 1 434 3 440
76 Алюмин және оның өнімдері 859 408 450 997
78 Қорғасын және оның өнімдері 13 144 3 243
79 Мырш и изделия из него 89 762 228
80 Қалайы и изделия из него 5 602 68
81 Өзге қымбат емес металдар 25 550 21 249
82 Құрылғылар 385 052 199 211 88 556 31
83 Қымбат емес метал өнімдері 686 613 606 346
84 Қондырғылар 22 394 676 23 752 433 3
85 Электр машиналар 6 995 865 10 700 111
86 Байланыс қондырғылар 583 919 12 558 691 411
87
Жерүсті көлігі 20 370 013 16 525 044 5
88 Кемелер, қайықтар және жүзетін құрылғылар 18 270 240
89 Құралдар және аппараттар 5 651 237 6 247
Кесте 2 жалғасы
90 Әр түрлі сағаттар және оның бөліктері 26 636
91 Музыкалық аспаптар және оның бөліктері 5 609 16
92 Жиһаз 9 280 841 5 730 635 4
93 Ойыншықтар және спорт тауарлары 226 936 423 999
94 Әр түрлі дайын өнімдері 139 905 39 201
Барлығы 273 925 407 199 707 511 436 171
2010 жылдың қаңтар-қазан айларында салық төлеушілердің жеке шоттарына
Бұл құқық бұзушылық сараптамасының шешімдері мен әшкерленген құқық
Кесте 3
Қылмыстық тәжіриебенің салыстырмалы көрсеткіші
2009 жылдың 10 айы 2010 жылдың 10 айы
+/-
Қозғалған қылмыстық істердің саны 60 35 -25
Б. 209 22 9 -13
Б.214 3 3 0
Б. 250 18 21 +3
Б. 259 7 1 -6
Басқа баптар 10 1 -9
Сотқа жіберілген істер/ сотпен қаралған істер 29/23 27/24 -2/+1
Жағдайларға байланысты басқа құқық қорғау органдарға берілген істер 22/21
Анықтау қызметкерлер саны 24 6 -18
2010 жылдың 10 айы ішінде 35 қылмыстық іс қозғалды,
Жалпы қылмыстық іс санынан :
209 бап бойынша / экономикалық контрабанда / 9 қылмыстық
214 бап бойынша / кеден төлемдері мен салықтарынан жалтару/
ҚР ҚК 250 бабы бойынша / тиым салынған
209, 214 баптар бойынша қозғалған қылмыстық істерде қатысқан
Соттардың экономикалық сатыдағы қылмыстық істерді қарау бойынша мемлекеттік
Кесте 4
Әкімшілік тәжіриебенің салыстырмалы көрсеткіші
2009 жылдың 10 айы 2010 жылдың 10 айы +/-
Әкімшілік құқық бұзушылық жөнінде іс қозғалған: 726 572 -154
Кеден органдарымен қаралғандар 210 250 +40
Сот органдарына жіберілгендер 516 322 -194
Кеден органдарымен тоқ/р 0 0 0
Сот органдарымен тоқтатылғандар 1 1 0
Айыппұл алынды 14 002 129 7 507 291 -
Тауарларды тәркілеу жөнінде сот шешімдері 7 890 928/
6 887 677 28 496 923 /
4 885 808 +20 605 995 /
- 2 001 869
2010 жылдың 10 айында Батыс Қазақстан облысы бойынша кеден
Кеден одағының кеден кодексін енгізгеннен кейін Батыс Қазақстан облысының
Бұл кеден одағының кеден кодексінің қолданысқа енумен, барлық кедендік
2010 жылдың 10 айында Батыс Қазақстан облысы Кеден Бақылау
2010 жылдың 26 қаңтарында «Кеден ісі жөнінде Қазақстан Респуб-ликасының
2010 жылдың 10 айы ішінде көлік – құралдарының
Кесте 5
Айыппұл көрсеткіші
2009 жыл 10 ай 2010 жыл 10 ай
14002129 т 7507291т
2010 жылдың 10 айында 7507291 теңге айыппұл салынған, бұл
Кесте 6
Кеден саласындағы әкімшілік құқық бұзушылық істерінің көрсеткіші
2009 жыл 10 ай 2010 жыл 10 ай
Бап Қозғалған іс Бап Қозғалған іс
429 32 429 27
421 51 421 36
427 36 427 30
426 8 426 5
Айыппұлдың төмендеуі кейбір кеден ісіндегі әкімшілік құқық бұзушылық істерінің
Кесте 7
Нашақорлық заттардың заңсыз айналымымен күрес көрсеткіші
2009 жыл 10 ай 2010 жыл 10 ай +/-
Қылмыстық істер саны:
ҚР ҚК 250 б
ҚР ҚК 259 б
Басқа баптар: 25
18
7 22
21
1
ҚР ҚК 250 2б (порох, қару.) -3
+3
-6
Заңсыз айналымдағы нашақор. зат-ң жалпы саны 27 36 +9
БҚО КБД ашқан істер саны 24 24 0
Басқа орган/мен бірігіп ашқан істер саны 3 12 +9
Соның ішінде ЖІИ пайдал. 8 2 -6
Тәркіленген нашақорлық заттардың түрлер
2169,6100 гр.
фенозепам
0,0469 гр., соляная кислота 36.220литр,
ацетон 0,5 литр.
Феноборбитал-70гр. 3 813,538 -1 643,928 гр.
- Героин 1,49 42,3 + 40,81
Гашиш 0,94
-0,94
Марихуана 19631 37,45 -195593,55 гр.
Басқалар фенозепам
0,0469 гр., соляная кислота 36.220литр,
ацетон 0,5 литр.
Феноборбитал-70гр Фенозепам 0,057 гр.
Реланиум-0,05гр. 0
20 таб назипам релиум-0,2 мл.. 0,185 гр
3728 ацетона
- Соның ішінде СРС пайдал. 1840.07 гр. 42,43
2010 жылдың 10 айы ішінде БҚО бойынша кеден бақылау
Жалпы заңсыз айналымнан 3 813,538 гр. нашақорлық заттар тәркіленді.
Жүргізілген тексеріс қорытындысы бойынша: есеп жүргізілген уақыт ішінде кеден
2009 жылдың 10 айымен 2010 жылдың 10 айын салыстырып
Бұл деген Қазақстан Республикасының кеден органдарының құқық қорғау қызметінің
3.2 Қазақстан Республикасына импортталатын тауарлардың кедендік құнының олардың сапасы
Тәуелсiз сараптама жүргiзу тәртібi - жүк кеден декларациясын (ЖКД)
Тәуелсіз сараптама үшін iрiктелген тауарлар бойынша Актінi алғаннан кейiн
Кеден органы Тәуелсіз сарапшының Қорытындысын қабылдамаған жағдайда, кеден органы
Түзету жүргiзiлгенін растайтын құжаттарды беру Уәкiлеттi орган белгiлеген тәртiппен
Кеден сараптамасын жүргізуде кеден органдарының сараптама жасайтын зертханаларының жабдықталуы
Қорытынды
Кеден қызметі әрекетінің маңыздылығы Қазақстан Республикасы мемлекеттік бюджет табысының
Басқа мемелкеттермен сыртқы сауда байланыстарының белсенді дамуы сыртқы экономикалық
Қазақстан Республикасыида кеден ісінің құрылуы экономикалық реформалармен және құрылымдық
Экономиканың бұл кезеңде дамуы халықаралық шаруашылықты байланыс жүйесіне Қазақстан
Кедендік бақылауыдың заңдарының маңызды құрамдас бөлігі болып табылады. Сонымен
Кеден орындарының нәтижелі жұмысын кедендік бақылауды срапта-масыз елестету қиын.
Сараптаманы жүйелендіру ғылыми саласына немесе қызмет саласына байлаысты жүргізіледі
Кедендік сараптама – бұл кеден ісінің фискалдық, бақылау, экономикалық,
Бақыланатын нысандар мен тексеру жабдықтарын қолдану жадай-ларының көптүрлілігі құрылғылардың
Кедендік сараптама пәніне кеден ісінің жалпы проблемаларымен қатар кедендік
Кеден сараптама өндірісі Қазақстан Республикасының аумағында әрекет етуші қылмыстық
Кедендік сараптаманың мақсаты Қазақстан Республикасының кедендік шекарасы арқылы өткізілетін
Тауар шығарылған елді айқындау үшін, тауардың:
1) толығымен Қазақстанда шығарылғаны;
2) тауарды жеткілікті дәрежеде қайта өңдеу өлшемін ескере отырып,
3) шетелде шығарылғандығы белгіленуге тиіс.
Қолданылған әдебиеттер
Таможенный кодекс Таможенного союза от 16.04.2010 г. Алматы.: Юрист,
Кодекс Республики Казахстан «О таможенном деле в Республике
Комментарий к Таможенному кодексу РФ. Москва, 1998. – 398
Специальная научная литература
Алибеков, С.Т. Таможенное дело в Республики Казахстан. Учебное пособие/С.Т.
Авдокушин, Е.Ф. Международные экономические отношения. Е.Ф Авдокушин, М., 1996
Баймуханов, К. Роль органов таможенного контроля в предупреждении контрабанды
Батизи, Э.Э Управление внешнеэкономической деятельностью хозяйствующих субъектов в России:
Борисов, К.Г. Международное таможенное право: учебник / К.Г.
11.Блинов, Н.М., Иванов, В.Н., Кухаренко, В.Б. От культа таможни
Драганов, В.Г. Основы таможенного дела: учебник / В.Г. Драганов
Додобаев, Ю.Т., Халиков, К.Х., Абдурахманов, К.Х. Таможенное право: учеб.
Козырин А.Н. Международное право /А.Н. Козырин А.Н.- М.:
Кузнецов, В.И. Международное право: учебник/В.И. Кузнецов –М.: «Международные отношения»,
Некрасов, В.А., Джандарбеков, И.А. Основы таможенного дела
Матвеева, Н. Государственная граница: сборник НПА /
Матузов Н.И., Малько А.В. Правовые режимы: вопросы теории и
Молчанова, О.В., Коган, М.В. Таможенное дело: учебник /
Мухамбетжанов, Э.Б. Международные договоры, ратифицированные РК в сфере таможенного
Некрасов, Джандарбеков. Основы таможенного дела в РК: учебник /
Сапарбаев, Б. Закон прямого действия //Таможенный кодекс Республики Казахстан:
Сарсембаев, М.А. Таможенное право РК. Учебник / М.А. Сарсенбаев,-
Смородинская, Н., Капустин, А. // Вопросы экономики, 1994,
Текенов, У.А. Экономика таможенного дела: учебн. пособие/ У.А. Текенов-А.:
Терещенко, Л.К., Гравина, А.А., Шестакова, М.П. Таможенное законодательство. Практический
Интернет www.keden.kz
Официальные данные о результатах работы ДТК по ЗКО за
Таможенно-налоговый бюллетень/ Актобе.: ТОО «А-Полиграафия». 2009г. (№№ 7-12)
Таможенно-налоговый бюллетень/ Актобе.: ТОО «А-Полиграафия». 2010г. (№№ 1-5)-
Таможенно-налоговый бюллетень/ Актобе.: ТОО «А-Полиграафия». 2011г. (№№ 1-3)-
4
Орталық Кедендік орган
Кедендік қызмет Басқармасы
Кеден
Кеден
бекеттері
Қазақстан Республикасының Мемлекеттік табыстық
министрлігінің кеден комитеті
Кедендік Басқарма
Кеден
Кеден
бекеттері
Қаржылық бақылау әдістерімен қаржылық бақылаудың органдары
Кедендік бақылаудың жетілдіру жүйесі
Қазақстан Республикасының кедендік бақылау
Адамның жеке басын тексеріп қарау кедендік бақылаудың ерекше нысандары ретінде
Қаржылық бақылаудың мәні мен маңызы туралы
Қаржы құқықтық қатынастары
Кеден органдарының қызметінде бақылау функциясы
Кедендiк транспорт түрлерiн бақылау ерекшелiктерi
Қаржылық бақылау
Қаржылық бақылаудың әдістері