Аксонометриялық проекциялар
1. Кіріспе ..................................................................................................................3
2. Көріністер.......................................................................................................4 - 7
3. Тілік...............................................................................................................8 - 11
4. Қима.............................................................................................................12 - 13
5. Аксонометрия.............................................................................................14 - 16
6. Қорытынды........................................................................................................17
7. Пайдаланылған әдебиеттер..............................................................................18
Кіріспе
Қазіргі сызуларға қойылатын талаптар мемлекеттік стандартпен қатаң анықталады.
Инженерлік графика деп сызба геометрия мен техникалық сызудан
Сызба геометрия – кеңістіктік фигураларды немесе түпнұсқаларды жазықтықтағы
Сызба геометрияның мақсаты – сызбаларды салу және оқу,
Сызба геометрияда кеңістіктегі пішіндерді жазықтықта кескіндеу әдістері және
«Сызба геометрия және инженерлік графика» адамның кеңістікті елестетуін
Сызба дегеніміз – инженердің ойын жұмысшыға жеткізеді. Сызба
Көріністер. Мест 2.305-68**
Заттар (бұйымдар) кескінінің ережелері Мест 2.305-68 – де
Әр мемлекет сызбада кескіндерді орналастыруда, екі жүйенің (система)
Сызбадағы кескіндерді орналастырудың европалық жүйесі көптеген европалық мемлекеттермен
Е жүйесінің символы
1 - сурет
Көрініс дегеніміз – зат бетінің бақылаушыға көрінетін бөлігінің
Көріністер негізгі, қосымша және жергілікті болып бөлінеді.
Негізгі көріністер затты фронталь проекциялар жазықтығымен беттестірілген алты
Затты шартты түрде кубтың ішінде орналасқан деп қарастырады
Зат фронталь проекциялар жазықтығына қатысты оның профилі мен
2 - сурет
Көріністерге басты көрініске байланысты мынадай атаулар беріледі:
1 – алдынан көрінісі (басты көрінісі);
2 – үстінен көрінісі;
3 – сол жақтан көрінісі;
4 – оң жақтан көрінісі;
5 – астынан көрінісі;
6 – артынан көрінісі.
Егер негізгі көріністер басты көрініспен проекциялық байланыста орналаспаса,
Қарау бағытын орыс алфавитінің бас әріптерімен белгіленген нұсқамен
3 - сурет
Стандартқа байланысты, бірінші бұрыш проекциялау әдісіне сәйкес орналаспаған
Егер заттың кейбір бөліктерінің профилі мен өлшемдерін негізгі
Бұл үшін қосымша көрініс сызбада “А” немесе “→
4 -сурет
Егер қосымша көрініс тиісті кескіндермен тікелей проекциялық байланыста
5 -сурет
Қосымша көріністі негізгі көрініске қатысты бұрып көрсетуге болады,
6 - сурет
Зат бетінің шектелген бөлігінің кескінін жергілікті көрініс деп
7 -сурет
Егер кескін біртектес болса, онда барлық көріністің орнына
8 - сурет
Тіліктер. МЕСТ 2.305-68**
Тілік деп бір немесе бірнеше жазықтықпен ойша кесілген
Заттың ойша кесілген кескіні тек берілген тілікке тиісті
9 – суретте фронталь жазықтықпен кесілген тілік көрсетілген.
сызбаның қажет жерінен ойша қиюшы жазықтық жүргізіледі;
бақылаушы мен қиюшы жазықтықтың арасында орналасқан нәрсенің бөлігі
заттың қалған бөлігі көріністердің біреуінің орнына немесе сызбаның
бөлшектің ішкі көрінбейтін келбеттері негізгі тұтас сызықпен бастырылады;
қиюшы жазықтықта орналасқан фигура үзік сызықталады.
9 - сурет
Тіліктің қиюшы жазықтығының орны үзік сызықпен белгіленеді (10
Қиюшы жазықтықты орыс алфавитінің бас әріптерімен белгілейді. Әріптерді
10 - сурет
Келесі шарттар орындалатын жағдайларда қиюшы жазықтықтарды және тіліктің
тілік жазықтығының орны біржақты белгілі (13 - суреттер);
тіліктің кескіні Е әдісінің принциптерімен кескінделген;
тіліктің кескіні бір сызба бетінде тілік орныдалатын кескінмен
Тілікті қиюшы жазықтықты, сондай-ақ тіліктің кескінін, егер зат
Тіліктер қиюшы жазықтықтардың санына байланысты қарапайым (бір қиюшы
12 - сурет
Горизонталь проекциялар жазықтығына қатысты орналасуына байланысты тіліктер мынадай
горизонталь тілік – егер қиюшы жазықтық горизонталь проекциялар
вертикаль тіліктер (көлденең және бойлық) – егер қиюшы
көлбеу тілік – егер қиюшы жазықтық горизонталь проекциялау
14 - сурет
Көлбеу тіліктер, әдетте проекциялау бағытында орналасады және тілік
Көлбеу тілікті бұрып та көрсетуге болады, мұндай жағдайда
Егер кескін симметриялы болса, онда сызбада көріністің жартысы
Жергілікті тілік дегеніміз заттың шектелген бөлігінің тілік кескіні.
15 -сурет
Егер қиюшы жазықтықтар бір-біріне параллель болса (16 -
16 - сурет
Тіліктің жазықтықтармен қиылған элементтері шартты түрде бір жазықтықта
Сынық тілікті кескіндеу кезінде (17 - сурет) көлбеу
Қималар. МЕСТ 2.305-68**
Қима деп затты жазықтықпен (немесе бірнеше жазықтықпен) ойша
Қима сызбада орналасуына байланысты шығарылған (19-сурет) және беттестірілген
Беттестірілген қималар негізгі кескінде кескінделеді. Беттестірілген қима контуры
Шығарылған қималар біржақты белгілі болғанда қиюшы жазықтықтың орнымен
18 - сурет
Қима салынуы және орналасуы жағынан нұсқамамен көрсетілген бағытқа
20 - сурет
Егер қиюшы жазықтық проекциялар жазықтығына параллель орналаспаса, онда
Көлбеу тілік немесе қима салынуы және орналасуы жағынан
21 – суретте призма қимасының салыну жолы көрсетілген.
Аксонометриялық проекциялар
МЕСТ 2.317-69. СТ СЭВ 1979 – 79
«Аксонометрия» - грек тілінде осьтер бойынша өлшеу деген
22 - сурет
Ортогональ (тік бұрыштап) проекцияларда геометриялық денелердің проекциялары негізінен
Заттың аксонометриялық проекциясы түсірілген жазықты аксонометрия жазықтығы, ал
МЕСТ 2.317-69 стандартты аксонометриялық проекцияларын құрастырады; олардың ішінде
Аксонометрия жазықтығына түсірілген координаттар осьтердің преокциялары аксонометриялық осьтер
Изометрия – грек тілінде біркелкі деген сөз. Тік
А (4, 3, 4) нүктенің тік бұрышты изометриясын
23 - сурет
ОP XP, ОP УP, ОP ZP аксонометриялық
А нүктесінің координаталарын өздеріне тиісті бұрмалау көрсеткіштеріне (масштабтарына)
Егер проекциялаушы сәуле P жазықтығына перпендикуляр болса, онда
24 - сурет
Қорытынды
«Сызба геометрия және инженерлік графика» инженерлік мамандық алушы
Курсты меңгерудің нәтижесінде студент кеңістік элементтерін жазықтықта кескіндеу
Сызба геометрияны оқып – білу кеңістікті көз алдына
Пайдаланылған әдебиеттер
Ы. Нәби «Сызба геометрия және инженерлік графика».
Алматы «Мектеп» 2005 жыл.
Ұ.С. Меңлібаева, А.Ж Мұратбек, Қ.Қ. Жолдасова «Проекциялық сызба»
Ж. Жаңабаев «Инженерлік және компьютерлік графика».
Алматы «Мектеп» 2005 жыл.
Ж. Есмұханов «Сызу».
Г.А. Ақпанбетов «Инженерлік графика».
17
Аксонометриялык проекциялар
Аксонометриялық проекцияның түрлері
Қазіргі сызуларға қойылатын талаптар
Тіліктер
Инженерлік сызбаны модульдік технология арқылы оқыту
Аксонометриялық проекциялар туралы жалпы мағлұмат
«Инженерлік графика I» пәнінен оқу әдістемелік кешені
Оқушылардың графикалық білімін, дағдысын қалыптастырудағы психология шеберлігі
Сызу сабақтан очтет
Айналдыру әдісі