Қазақстан Республикасында демократиялық құқықтық мемлекеттің қалыптасуы
М А З М Ұ Н Ы :
Кіріспе 3
Қазақстан Республикасында демократиялық құқықтық мемлекеттің қалыптасуы 5
1.1. Қазақстанның конституциялық даму кезеңдері 5
1.2. Конституциядағы құқықтық мемлекет белгілері 11
1.3. Конституция бойынша билік бөлісу 15
1.4. Конституциядағы адам құқықтары мен бостандықтары мәселелері 19
Қорытынды 23
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР: 25
Кіріспе
Еліміздің Ата заңы жүздеген жылдар бойы қалыптасқан адамзат
Ең жоғары заңдық күші бар Қазақстан Конституциясы, Республикадағы
Менің осы тақырыпты таңдап алуымның бірнеше себебі бар.
Қазақстан Республикасында демократиялық құқықтық мемлекеттің қалыптасуы
1.1. Қазақстанның конституциялық даму кезеңдері
Еліміз егемендік алған соңғы он бес жыл ішінде
Қазақстанның тәуелсіздігін жариялағанына тарихи өлшеммен онша көп уақыт
Қазақстанның жаңа конституциялық заңдарының қалыптасу тарихы Қазақ КСР
1990 жылғы 25 казаңдағы Қазақ КСР-ының мемлекеттік егемендігі
Декларацияда Қазақ КСР-ының басқа республикалармен бірге КСРО-ға ерікті
Сонымен бірге Декларацияда: «Қазақ КСР-ы ұлттық мемлекеттікті қорғау,
Декларация — Қазақ КСР-ының бұрын буржуазиялық саяси институт
Заң шығару билігі Жогарғы Кеңеске берілді. Президент республиканың
Қазақ КСР-ы Декларациясында бұрын болмаған егемен құқық —
Сондай-ақ өз аумағындағы және ғылыми-техникалық. қуат Қазақ КСР-ының
Декларацияда мемлекеттің әлеуметтік негізін таптық тұрғыдан анықтайтын көзқарас
Қазақ КСР-ы халықаралық қатынас субъектісі ретінде дербес құқықты
Демек, Қазақстанда тәуелсіздікті жарияламастан бір жылдан астам бұрын
1991 жылдың 15 ақпанында қабылданған, соған сәйкес Қазақ
Конституциялық заңдардың орнықтырылуының екінші кезеңі Қазақстан Республикасы 1991
Бұл заңның тағы бір мәні — бүкіл халықтың
Осы конституциялық заңда тәуелсіздік бірінші рет жарияланды, онда
Конституциялық заңның калыптасуының екінші кезеңдегі бір ерекшелігі, мемлекеттік
Осы кезенде Қазақ КСР-ының 1978 жылғы Конституциясына елеулі
Мемлекеттік органдар жүйесіне 1992 жылғы 5 маусымдағы «Конституциялық
Демек, бірінші және екінші кезеңде Қазақстан Республикасының конституциялық
Қазақстан Республикасы конституциялық заңдары қалыптасуының үшінші кезеңі Жоғарғы
Конституция 1978 жылғы Конституцияның кейбір қағидаларын қабылдады, айталық,
Қазақстан Республикасының 1993 жылғы Конституииясына бірқатар жаңа қағидалар
Конституцияда «зиялы және біртұтас мемлекет» деген ұғым бірінші
Конституциядағы заң шығарушы, атқарушы және сот билігі тармақтарының
Конституция оның нормаларын тікелей қолдану туралы қағиданы орнықтырды.
1993 жылғы Конституция Жоғарғы Кеңестің заң шығару өкілеттігін
Конституциялық заңнын қалыптасуының төртінші кезеңі 1995 жылы қабылданған
2.2. Конституциядағы құқықтық мемлекет белгілері
Конституциямызда «Қазақстан Республикасы өзiн демократиялық, зайырлы, құқықтық және
Жалпы құқықтық мемлекет мәселесіне мән беріп қарасақ, бұл
Құқықтық мемлекеттің мәні қабылданған заңдардың санымен анықталмайды, олардың
Осы жерде еліміздің Ата заңында құқықтық мемлекет құру
Сонымен қатар Ата заңымызда Қазақстан Республикасы өзінің барлық
Қазақ елі егеменді мемлекет болғаннан кейін қабылдаған екі
Бізде құқықтық мемлекет қалыптастыру процесі енді ғана күш
Ұтымды экономика, жетік құқықтық база болмайынша, әділ де
Заңды қастерлемейінше, құқық пен сот жүйесін ұлықтамайынша, Қазақстанда
Конституциямыз қолданылып келе жатқан он жыл еліміздің Ата
Өкінішке қарай, көптеген мемлекеттік органдар мен лауазымды адамдар,
Бізде әлі де құқықтық енжарлық еңсерілген жоқ, әрі
Сондықтан да, біздің бәріміздің де Конституцияны жете білуге
Ең бастысы, кім екеніне қарамастан, әр адам Конституция
Мемлекет құру ісі - үздіксіз процесс, ол мемлекет
1.3. Конституция бойынша билік бөлісу
«Біз, ортақ тарихи тағдыр біріктірген Қазақстан халқы», деп
Еліміздің Президенті Н.Ә. Назарбаев атап өткендей: «Ең әуелі
Қазақстан Республикасының Конституциясына сәйкес, республикада мемлекеттiк билiк бiртұтас,
Қазіргі заманғы басқару жүйесінде мемлекеттер дамуы мен конституциялық
Мемлекет және құқық жөніндегі маркстік-лениндік ілім бұл концепцияны
Билік бөлісу идеясы Аристотель, М. Падуанский, Дж. Локк,
Дж. Локктың iлiмiнiң едәуiр бөлiгi «билiктi бөлу» концепциясына
«Егер,— деп жазды Монтескье, заң шығару және атқару
Кант мемлекеттегi үш басты органды — заң шығарушы
Гамильтон штаттардың жаңа федералды одағын сақтап қалу үшiн
Еліміз егемендік алғаннан кейін Қазақстанның бірқатар заңгер-ғалымдары өздерінің
Сонымен, С.С. Сартаев: «құқықтық мемлекет қалыптастыруда биліктің үш
М.Т. Баймаханов, Л.М. Вайсберг, А.К. Котовтың, пікірінше: «Қазақстан
А.А. Тарановтың «Парламент және Қазақстандағы заң шығарушылық билік»
Е.К. Нурпеисова, А.К. Котованың ойынша: «мемлекеттік биліктің заң
Сонымен, Қазақстанда құқықтық мемлекет пен азаматтық қоғам құру
Құқықтық мемлекет үлгісіндегі билік бөлісінің принципі оны ұйымдастыру
Бүгінгі Қазақстан үшін, сондықтан да ең тиімді мемлекеттік
Билік бөлісінің принципін конституциялық-құқықтық жолмен нығайтудың маңызы, бір
Жоғарыда айтқанымыздай, биліктің жалғыз қайнар көзі – халық.
Қазақстан Республикасының Конституциясының тиісті баптары мен тармақтарынан тежемелік
Конституцияның 47-бабының 3-тармағына сәйкес Президентті қызметінен кетіру туралы
Сонымен қазіргі жағдайдағы Қазақстан Республикасы үшін ең тиімді
1.4. Конституциядағы адам құқықтары мен бостандықтары мәселелері
Адам мен азаматтың конституциялық құқықтары мен бостандықтары ретінде
Адам құқықтары мен бостандықтары саласында Қазақстан Республикасы Конституциясының
Халықаралық құқық сияқты Қазақстан Республикасының Конституциясы да қандай
Халықаралық құқық нормалары адам құқы мен бостандығын азаматтарға,
Шетелдіктер мен апатридтердің құқы мемлекеттің мүдделері мен Қауіпсіздігін
Қазақстан Республикасындағы азаматтығы жоқтардың құқықтары мен бостандықтарының шеңбері
Осы айтылғандарды тұжырымдай келгенде, Қазақстан Республикасының Конституциясы жалпыға
Әдебиетте «қазіргі кезде адамның негізгі құқықтары ретінде ...мемлекеттің
Демек, әдебиетте адам мен азаматтың құқықтары мен бостандықтары
Жоғарыдағылардың негізінде тағы бір қорытынды шығаруға болады –
Демек, конституциялық құқықтар мен бостандықтар барлық жағдайларда негізгі
Бұл қорытындымыз өте маңызды, өйткені халықаралық құжаттарда бекітілген
Ал, негізгі халықаралық құқықтық актілерге қандай құжаттарды жатқызуға
Олар: 1948 жылғы Адам құқықтарының Жалпы Декларациясы; 1966
Жоғарыда аталған халықаралық актілерге кейбір мемлекеттердің қатыспауын мәселе
Тағы бір мәселе – аталған халықаралық құжаттардағы адам
Осы сияқты аталмыш Халықаралық Пактіде көрсетілмеген, бірақ 1948
Экономикалық, әлеуметтік және мәдени құқықтар туралы Пактіде де
Осы ережелерден қандай қорытынды шығаруға болады? Жоғарыда аталған
Тағы бір тоқтала кететін мәселе – кейбір құқықтар
Жоғарыда қарастырылған ережелердің негізінде конституциялық құқықтар мен бостандықтардың
Осы ережелерге сүйенсек, конституциялық құқықтар мен конституциялық бостандықтардың
Сонымен, тұлғаның конституциялық құқықтары мен бостандықтары – мемлекет
Мемлекеттердің конституцияларында тек ең маңызды мәселелер ғана бекітілетінін
Конституцияның жоғарғы күші тұлғаның құқықтары мен бостандықтарын жәй
Қорытынды
Жұмысымды қорытындылай келе, мынаны атап өткім келеді, Қазақстан
Құқықтық мемлекеттің конституциялық идеялары заңнаманың құқық, әділеттілік, гуманизм
Бұл орайда шынайы демократиямен түп-тамыры қосылмайтын «шексiз-шетсiз демократия»
Конституциядағы қоғам мен мемлекет қызметiнiң түбегейлi принциптерi туралы
Конституция Қазақстан Республикасын демократиялық мемлекет деп жариялайды. Оның
Республика Президенті халық пен мемлекеттік билік бірлігінің, Конституцияның
Конституция мемлекеттік биліктің біртұтастығы және оның үш тармаққа
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР:
Қазақстан Республикасының Конституциясы. 30 тамыз 1995 жыл. Алматы,
Қазақстан Республикасының Конституциясы. 28 қаңтар 1993 жыл. Алматы,
Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасының мемлекеттік тәуелсіздігі туралы» 1991
Қазақ Советтік Социалистік Республикасының «Қазақ ССР Президенті қызметін
Қазақ Кеңестік Социалистік Республикасының Қазақ КСР Президентін сайлау
Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасы Тұңғыш Президенті туралы» 2000
Қазақстан Республикасының Президенттің «Қазақстан Республикасы Президентi туралы» 1995
Қазақстан Республикасының «Нормативтiк құқықтық актiлер туралы» 1998 жылғы
Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасының Парламенті және оның депутаттарының
Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасының Үкіметі туралы» 1995 жылғы
Арнайы әдебиеттер:
Ағдарбеков Т.А. Мемлекет және құқық теориясы. Алматы. 2003.
Сапарғалиев Ғ.С. Қазақстан Республикасының Конституциялық құқығы. Алматы. «Жеті
Ашитов З.О., Ашимов Б.З. Қазақстан Республикасының құқық негіздері.
Баймаханов М.Т., Вайсберг Л.М., Котов А.К. Становление суверенитета
Жоламан Қ.Д., Мұхтарова А.Қ., Тәукелев А.Н. Мемлекет және
Баққұлов С.Д. Құқық негіздері. Алматы. 2004.
Мұхамедов М., Сатершинов Б., Сырымбетұлы Б. Саяси-құқықтық ілімдер
Право быть равными: Сб. статей, речей, мнений –
Длугач Т.Б. Подвиг здравого смысла, или Рождение идеи
Қопабаев О.Қ. Шет елдердің конституциялық құқығы. Алматы. «Жеті
Баянов Е. Мемлекет және құқық негіздері. Алматы. «Жеті
Савельев В.А. Президент и принцип разделения властей: история
Назарбаев Н.Ә. Ғасырлар тоғысында. – Алматы: Өнер 1996.
Малиновский В.А. Президентская или парламентская республика. Какая форма
Котов А.К. Суверенный Казахстан: гражданин, нация, народ. -
Машан М.С. Политическая система Казахстана: трансформация, адаптация, целедостижение.
Ким В.А. Годы созидания. Анализ политических и конституционно-правовых
Майлыбаев Б.А. Становление и эволюция института Президента Республики
Лазарев В.В. Общая теория права и государства: Учебник.
Малько А.В. Теория государства и права в вопросах
Марченко М.Н. Теория государства и права. М., 1996.
Философия права. М., 1990. 228.
Монтескье Ш. О духе законов. В кн.: Право
Мишин А.А. Принцип разделения властей в конституционном механизме
Таранов А.А. «Парламент и законодательная власть Казахстана». Алматы.
Нурпеисов Е.К., Котов А.К. Государство Казахстан от ханской
Воеводин Л.Д. «Юридический статус личности в России», М.,
Лукашева Е.А. «Структура прав человека и гражданина», М.,
Бюргенталь Т. Адамның халықаралық құқықтары.
Конституционное (государственное) право зарубежных стран: Учебник. Том 4
20
Қазақстан Республикасында демократиялық құқықтық мемлекеттің қалыптасуы
АЗАМАТТЫҚ ҚОҒАМ МЕН ҚҰҚЫҚТЫҚ МЕМЛЕКЕТТІҢ АРАҚАТЫНАСЫ
Азаматтық қоғам туралы мәлімет
Азаматтық қоғамның құрылымы
Конституциялық құрылыс түсінігі ретінде мемлекет тірегін, оның конституциялық мемлекет сипатын қамтамасыз ететін негізгі қағидаларын танимыз
Қазақстан Республикасында азаматтық қоғам мен құқықтық мемлекет қалыптастырудағы қоғамдық-саяси институттардың конституциялық-құқықтық мәртебесі
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДА ҚҰҚЫҚТЫҚ МЕМЛЕКЕТ ЖӘНЕ АЗАМАТТЫҚ
Құқықтық мемлекет: түсінігі,түрлері және белгілері
Азаматтық қоғам түсінігі мен оның қызметі
Қоғамның құқықтық жағдайы