Ақпараттық база
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ
1 ТОО "Helios" компаниясы
1.1 Жалпы сипаттамасы
1.1.1 ТОО "Helios"
1.1.2 Құрлымы
1.1.3 Филиалдары
1.2 Жалпы ережелер
2 Кәсіпорын тауарлық қорын есептеу және талдаудағы
2.1 Ақпараттық жүйенің мәні, мақсаттары мен міндеттері
2.1.1 Қаржылық есеп беру
2.1.2 Ақша ағымы туралы есеп беру
2.1.3 Кәсіпорын жағдайын талдау
2.2 Кіріс және шығыс құжаттарының сипаттамасы
2.2.1 Кіріс құжат
2.2.2 Шығыс құжаты
2.3 Ақпараттық база
2.3.1 Машинадан тыс ақпараттық база
2.3.2 Ішкі машиналық ақпараттық база
2.4 Ақпараттық жүйелер ресурстарына қойылатын талаптар
2.4.1 Ақпараттық жабдықтауға қойылатын талаптар
2.4.2 Ұйымдастырумен жабдықтауға қойылатын талаптар
2.4.3 Техникалық жабдықтауға қойылатын талаптар
2.4.4 Программалық жабдықтауға қойылатын талаптар
3 Ақпараттық жүйе деңгейін бағалау және
3.1 АЖ-ны құруға кететін шығындарды бағалау
3.2 Есеп кешенінде ақпараттық технологияларды жаңарту кепілдемесі
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
Кіріспе
Нарықтық экономиканың қарқынды даму кезінде кәсіпорынға тиімді басқарушылық
Қазіргі кезеңнің ерекшелігі, үлкен көлемдегі материалдық және шикізаттық
Кез келген қоғамның ақпараттандыру деңгейі ақпараттық қызметтің даму
Ақпараттық жүйе (АЖ) - Экономикалық объектіні басқаруға қажетті
АЖ - ақпараттық жүйе жобасы мен ақпаратты есептеу
Нарықтық экономиканың функционалды құрылымының ақпарат жүйесіне негізінен экономикадағы
Қазақстанда ақпараттық өнім керек ететін фирмалар мен ұйымдар
1 ТОО "Helios" компаниясы.
1.1 Жалпы сипаттамасы.
1.1.1 ТОО "Helios".
ТОО "Helios" компаниясының 1999 жылы құрылды. Бұл
«Helios» компаниясы мұнай өнімдері нарығын зерттеп, сұраныс
1.1.2 Құрлымы.
1.1.3 Филиалдары.
АЛМАТЫ
ЦЕНТРАЛЬНЫЙ ОФИС
ул. Карасай батыра 69
Тел.: (3272) 583740, 583741, 585994, 585995
Факс: (3272) 585562
АСТАНА
ул. Ауэзова, 119
Тел:(3172) 580-369, 580-375,
Факс:(3172) 580-372, 580-376
E-mail:arumbaeva@helios.kz; afh@helios.kz
Директор: Кобиков Бауржан Еркенович
КАРАГАНДА
470061 ул. Складская,8
Тел:(3212) 512-799, 510-285
Факс:(3212) 422-948, 422-953
E-mail: alevchenko@helios.kz
Директор: Асылов Галымтай Кауазханович
ПАВЛОДАР
ул. Химкомбинатовская,1
Тел:(3182) 396-576, 396-764
Факс:(3182) 396-576, 396-518
E-mail:helios3@pnhz.kz; helios4@pnhz.kz
Директор: Нуртаев Серик Болаткулович
УСТЬ-КАМЕНОГОРСК
ул.М.Горького, 21, 2 этаж, 213 каб.
Тел: (3232) 261-242, 593-426
Факс: (3232) 261-242
Е-mail:julyastep@mail.kz
Директор: Тунгишбеков Канат Нуралбаевич
ШЫМКЕНТ
ул.Жандосова, 75 (3-этаж)
Тел: (3252) 517-281, 325-369, 325-367
Факс: (3252) 533-129
Е-mail:farhad@helios.kz; natashago@helios.kz
Директор: Музрапов Эркин Абдурашитович
ТАРАЗ
ул. Шостаковича, уг.ул Момыш-улы,
10 мкрн. АЗС "Гелиос"
Тел: (3262) 310-997, 310-990
E-mail:helios@elcom.kz
Директор: Пак Виталий Константинович
КЫЗЫЛОРДА
480008 ул. Ауельбекова,14
Тел: (3242) 262-062, 261-437
Е-mail:kofh@helios.kz
Директор: Султанов Нурлан Орынбасарович
CЕМИПАЛАТИНСК
ул. Ленина, 31
Тел.: (3222) 523-557, 523-499
E-mail: semei@helios.kz
Директор: Ключников Ростислав Викторович
КОСТАНАЙ
ул. Чехова, 103 (уг.ул.Гоголя), 3 этаж
Тел:(3142) 538-640
E-mail: mbalabaeva@helios.kz
И. о. директора Ибрагимов Рустам Ергешбаевич
ЭКИБАСТУЗ
ул. Ауэзова, 83
Тел:(3183) 572-649
Факс: (3183) 549-382
E-mail: ekibastuz@helios.kz
Директор: Сайфуллин Артур Батырович
АКТЮБИНСК
ул. 11м-он-39/21
Тел:(3132) 231-122
E-mail: kbitenova@helios.kz
И. о. директора Шотанов Тулемис Садыкович
УРАЛЬСК
пр. Достык 184/1 (4 этаж), каб.№ 39,46
Тел:(3112) 510-620, 504-534
Факс: (3112) 510-620
E-mail: ufh@helios.kz
Директор: Мысловский Иван Владимирович
АТЫРАУ
ул. Махамбета, 121-2
Тел:(3122) 252-045, 251-951
E-mail: aripbaeva@helios.kz
Директор: Жандауов Мухит Мадешович
КОКШЕТАУ
475000 ул. Ауельбекова, 115 (здание Каспийского банка)
код г. Кокшетау (3162)
1.1.2 Кәсіпорынның жауапкершілігі
Кәсіпорын өзінің міндеттемелері бойынша иелігіндегі барлық мүлікке жауап
Кәсіпорынның мүлкінің меншік иесінің міндеттемелері бойынша жауап бермейді.
Мемлекет Уәкілетті органның немесе Мемлекеттік басқару органының іс-әрекеттерінен
Еңбек ұжымымен өзара қатынас
Кәсіпорын әкімшілігі мен еңбек үжымы арасындағы өзара қарым-қатынас
Жүмыс режимін Бас директор Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасында
Филиалдары, өкілдіктері және еншілес кәсіпорындары
Жарғылық міндеттерін орындау үшін Кәсіпорынның Уәкілетті органның жазбаша
Филиалдар мен өкілдіктер өзінің қызметінде Кәсіпорынға есеп береді.
Филиалдар мен өкілдіктер өз қызметін Кәсіпорын Бас Директоры
Филиалдар мен өкілдіктер басшылырын Кәсіпорын Бас директорының ұсынысы
Еншілес кәсіпорын Уәкілетті органмен және бағалық және монополияға
Еншілес кәсіпорынның басшысы Мемлекеттік басқару органымен келісім бойынша
Еншілес кәсіпорынның Жарғысын мемлекеттік басқару органымен келісім бойынша
Есепке алу және есептілік
Кәсіпорын Қазақстан Республикасының заңдарына және мемлекеттік басқару органымен
Кәсіпорынды тарату және қайта ұйымдастыру
Кәсіпорынды тарату және қайта үйымдастыру Қазақстан Республикасы Үкіметінің
Кәсіпорын азаматтық заңда көзделген басқа негіздер бойынша д.а
Кредит берушілердің талаптарын қанағаттандырғаннан кейін қалған тартылған Кәсіпорынның
Кредит
1.2 Жалпы ережелер
Корпаративтік есептеу желілер басқармаларының қызметтері мен мүмкіндіктері.
Осы ереже ТОО "Helios" компаниясының есептеу желілер администраторларының
Ақпараттық көшірмелердің қоры туралы
Берілген нұсқау ТОО "Helios" компаниясының корпаративті есептеуіш желілерінің
Жоғарыда айтылған міндеттер ақпараттық технология Департаментімен бақыланады.
Дағдарыс жағдайларда атқарылатын іс-әрекеттер туралы
Берілген нұсқауда ТОО "Helios" компаниясының корпаративті есептеуіш желілерінің
Жоғарыда айтылған міндеттер ақпараттық технология Департаментімен бақыланады.
Порольдік қауіпсіздік туралы
Берілген нұсқауда порольдарды пайдалану, ауыстыру, доғару және есеп
Порольдік қауіпсіздікке қойылатын талаптар мен бақылаулар ақпараттық технологиялар
ТОО "Helios" компаниясының корпаративтік есептеу желісідегі ақпараттық қорға
Бұл нұсқауда ТОО "Helios" компаниясының ақпараттық жүйесінің қауіпсіздігіне
1.3 Концептуалды схема
Концептуалды схема ақпараттық жүйе құру мен оның
Ақпараттық жүйелер-бұл күрделі жүйе болып келеді.
Сондықтан оларды жеке бөлшектер мен элементерге бөлуге, (декомпозициялау)
Әдетте декомпозициялау анықталған белгілеріне қарай жасайды. Ақпараттық
Жүйеше дегеніміз-жүйенің анықталған белгілері бойынша бөлінген дербес
Ақпараттық жүйенің функционалдық бөлшегі- ол жүйешелер немесе есептер
Функционалдық жүйеше–нақты функциянермен шектелген. Ақпараттық жүйенің (АЖ) бір
Қамтамасыз ету бөлігі- бұл автоматтандырылған тәртіпте (режимде)
жүйенің қызымет етуі үшін қажетті жағдайлардың жиынтығы.
Қамтамасыз ету бөлігі мыналардан тұрады- техникалық қамтамасыз
2 Кәсіпорын тауарлық қорын есептеу және талдаудағы
2.1 Ақпараттық жүйенің мәні, мақсаттары мен міндеттері.
Кез-келген саладағы өндірістің тиімділігін арттырудың маңызды факторы
Түрлі ақпаратты-техникалық жаңалықтар бұғалтырлық есепті оңайлатты. Мысалы телефон,
Кәсіпорындаға жақсы ақпараттық жүйе мыналарды береді:
Біртұтас мәліметтер базасы негізінде басшылар мен қызметкерлерге толық,
Документтердің айналымын оптимизациялау мен стандарттау арқылы іс жүргізу
Процесстерді автоматтандыру арқасында қызметкерлерді көптеген жұмыстардан босатып оларды
Орталық аппарат пен бөлімшелердің өзара ақпарат алмасуын қамтамасыз
Ақпаратты өңдеудің барлық деңгейлерінде ақпарат қауіпсіздігін қамтамасыз ету
Кәсіпорындағы ақпараттық жүйенің негізгі мақсаттары мыналар болып табылады:
Кәсіпорын қызметі және сыртқы орта туралы ақпаратты жинау,
Кәсіпорынның бизнесс (технологиялық) операцияларын автоматтандыру
2.1.1 Қаржылық есеп беру
Белгілі бір кәсіпорынның тауарлық қорын есептеу және талдаудағы
Қаржылық есеп берушілік – қолданушының шешім қабылдауы үшін
Нарықтық экономика жағдайында қаржылық есеп берушілікке келесі қолданушылар
Міндеттері сала немесе аймақтың экономикалық өсуі болып табылатын
Кәсіпорын саясатын реттеу мақсатында салынған ресурстарының нәтижелігін
Өзінің кәсіпорының дамуы үшін банктен несие алғысы келетін
Қызметтік байланыстардың сенімділігін анықтайтын сатушылар мен сатып алушылар
Осы кәсіпорында жұмыс істеу перспективасын бағалау үшін қызметкерлері
Жеке және институционалды несие берушілер, инвесторлар, сақтандандыру
Қор биржалар үшін кәсіпорынды тіркеген кезде есеп берушілікте
Контракт шарттарын орындауын, пайданы бөлу, диведенттерді төлеу, зейнетақылық
Ақпараттық агенттіктер мен баспа үшін сала мен кәсіпорын
Сауда-өндірістік ассоциациялар үшін есепберушілікті кәсіпорынның қызмет нәтижесін сала
Еңбек келісімдердің шарттарын анықтау кезінде және кәсіпорын жататын
Есепберушілікті капиталды орналастыру жөнінде клиенттер үшін кеңесті құру
Аудиторлық қызмет үшін инвестор мүддесін қорғау мақсатында есепберушілік
Нарықтық қатынастардың қалыптасуы жағдайында кәсіпорынның шаруашылық қызметін қаржыландыруды
Кәсіпорынның қаржы жағдайы – ресурстардың қолда барын, орналастырылуын
2.1.2 Ақша ағымы туралы есеп беру
Ақша туралы есеп беру бухгалтерлік есеп берулер қатарына
Ақша құралдарының ағымы туралы есеп беру кәсіпорынның ақша
Есеп беруде ақша құралдары нарықтық жағдайда қызмет ететін
ағымдағы қызметтен болған ақша құралдарының ағымы
инвестициялық қызметтен болған ақша құралдарының ағымы
қаржылық қызметтен болған ақша құралдарының ағымы
Ағымдағыі қызметтен болған ақша құралдарының ағымы таза пайда
Ақша ағымы туралы есеп беру
КӨРСЕТКІШТЕР АТАЛЫМЫ БАП КОДЫ өткен мерзімге есеп
I.Ағымдағы қызмет бойынша ақша ағымы
1. Жалпы кіріс 010
2. Шығыс жалпы 020
3. Ағымдағы қызмет бойынша нәтиже 030
II.Инвестициялық қызмет бойынша ақша ағымы
1. Жалпы кіріс 040
2. Жалпы шығыс 050
3. Инвестициялық қызмет бойынша нәтиже 060
III.Қаржылық қызмет бойынша ақша ағымы
1. Жалпы кіріс 070
2. Жалпы шығыс 080
3. Қаржылық қызметтің нәтижесі 090
Жалпы : Ақшаның өсуі(+)/кемуі(-)
Есеп беру мерзімнің алдындағы ақша
Есеп беру мерзімнің соңындағы ақша
Мұндағы:
Ағымдағы қызмет бойынша жалпы кіріс (010) = дайын
Ағымдағы қызмет бойынша жалпы шығыс (020) = жеткізушілермен
Ағымдағы қызмет бойынша нәтиже(030) = (010) - (020)
Инвестициялық қызмет бойынша жалпы кіріс (040) = материалдық
Инвестициялық қызмет бойынша жалпы шығыс (050) = материалдық
Инвестициялық қызмет бойынша жалпы нәтиже(060) = (040)-(050)
Қаржылық қызмет бойынша жалпы кіріс (070) = акция
Қаржылық қызмет бойынша жалпы шығыс (080) = қарызды
Қаржылық қызмет бойынша нәтиже (090) = (070) -
Жалпы ақшаның өсуі(кемуі) = (030)+(060)+(090)
Есеп беру мерзімнің соңындағы ақша = Есеп беру
Инвестор , несие беруші, иеленушінің көзінше ақша ағымдар
Ақша құралдар ағымының көрсеткіші ликвидті ресурстардың нақты кіріс
Ақша құралдарының ағымы таза айналым капиталындағы өзгерістерді есепке
Ақша құралдарының ағымы көрсеткіштері компанияның инвестицияға деген қажеттіліктері
Сонымен, ақша құралдарының ағымының потенциалды инвесторлардың көзінше пайда
2.1.3 Кәсіпорын жағдайын талдау
Кәсіпорынның жағдайын талдау үшін бір-бірімен байланысты көрсеткіштер жүйесі
Кәсіпорын басқарушылары кәсіпорынның ағымды және стратегиялық мүмкіншіліктерін жоғары
Басқарушыларға қаржыландыру көздерінің құрылымы ерекше мәнге ие. Осыған
Кт = (қаржыландырудың өзіндік көздері)/(жалпы баланс)
Яғни баланс баптарын пайдалана отырып оны былай жазуға
Кт=(220-бап)/(жалпы баланс)
Егер бұл көрсеткіш 50 пайздан асса, онда кәсіпорынның
Келесі көрсеткіш қаржылық тұрақтылық коэффициенті. Ол былай есептелінеді:
Ктұр =(Меншік капитал + Ұзақмерзімді несиелер мен міндеттемелер)/(жалпы
Ктұр =((220-бап)+(250-бап))/(жалпы баланс)
Тәуелсіздік коэффициентінің тұрақтылық коэффициентінен айырмашылығы қаржыландыру көздеріне тек
Қаржыландыру коэффициенті меншікті және меншік емес капиталдарының арақатынасын
Кқ = (меншікті капитал)/((ұзақ мерзімді несиелер
Немесе
Кқ =(220)/((250)+(320))
Егкр көэффициент 1-ден көп болса онда кәсіпорында өзін-өзі
Инвестициялау коэффициенті негізгі құралдар мен басқа да айналымнан
Кқ = ((меншікті капитал)+(ұзақмерзімді несиелер мен міндеттемелер))/((негізгі
Немесе
Кқ = ((220-бап) + (250-бап))/((030-бап)+(060-бап))
Жарғылық капитал мен жалпы меншік капиталдың арақатынасы да
Ка = (жарғылық капитал)/(меншікті капитал)
Немесе
Ка = (150-бап)/(220-бап)
Кәсіпорынның тартылғын капиталы мен өзіндік капиталының арақатынасы кәсіпорынның
Меншікті капиталдың бір бірдігіне келетін тартылған капиталдың коэффициенті
Кт = (тартылған капитал)/(меншікті капитал)
Ұзақмерзімді несиелер мен міндеттемелерді өтеу мүмкіншілігін бағалау үшін
Кұ = (Ұзақ мерзімді несиелер мен міндеттемелер)/(меншікті
Енді рентабельдік пен пайдалылықты бағалайтын негізгі көрсеткіштерді қарастырып
Сату рентабельдігі мына формула бойынша есептелінеді:
Рс = (баланстық пайда)/(сату көлемі)
Активтердін рентабельдігі мына формула бойынша есептелінеді:
Ра = (баланстық пайда)/(активтердін орташа бағалануы)
Ағымдағы айналым активтерінің рентабельдігі мына формула бойынша
Ра = (баланстық пайда)/(айналым активтердін орташа бағалануы)
Өзіндік капитал салымдарының рентабельдігі мына формула бойынша есептелінеді:
Ра = (Таза пайда)/(негізгі құралдардың орташа бағалануы)
Өзіндік капиталдың пайдалылық нормасы мына формула бойынша есептелінеді:
Та = (Таза пайда)/(өзіндік капиталдың орташа бағалануы)
Акционерлік қоғамның шығарған Бір жай акцияға келетін пайда
Ра = (таза пайда)/(айналамдағы жай акциялардың жылпы
Дивиденттер бойынша төлемдер нормасы мына формула бойынша есептелінеді:
Нд = (жай акциялар бойынша жалпы дивиденттер)/(жай
Дивиденттердің пайдалылығы мына формула бойынша есептелінеді:
Дп = (жай акциялар бойынша жалпы дивиденттер)/(акцияның
Абсолютті ликвидтілік коэффициенті - ең жоғары ликвидті активтерді
Ка.л = (ақша құралдары)/(Есептер мен басқа пассивтер)-(ұзақ мерзімді
Төлемқабілеттілігінің жалпы коэффициенті – материалдық және материалдық емес
Кт = ((негізгі құралдар мен басқа да айналымнан
Қаржылық талдауда запастар жайын, техникалық жабдықталуын, саласын ерекшелейтін
Негізгі құралдың үлестік қатысу коэффициенті былай есептелінеді:
Кн = (негізгі құралдар және басқа да айналымнан
Айналым капиталының үлестік қатысу коэффициенті былай есептелінеді:
К = (запастар мен шығындар)/(жалпы баланс)
Ақша капиталының үлестік қатысуы былай есептелінеді:
К = (ақша құралдары, есептесулер және басқа активтер)/(жалпы
Қаржылық талдауда сонымен қатар дебиторлық және кредиторлық борыштардың
Кб = (орташа дебиторлық борыштар)/(орташа кредиторлық борыштар)
Жоғары ликвидті активтердің ағымдылығын талдау үшін мынадай формула
Ка = (сатылу көлемі)/(ақша құралдары, есептесулер және басқа
Ағымдағы активтердің ағымдылығын талдауы кезінде мына формула пайдаланылады:
К = (сатылу көлемі)/( ақша құралдары, есептесулер және
Активтердің ағымдылығының жалпы коэффициенті
К = (сатылу көлемі)/( активтердің жалпы бағалануы)
Осы көрсеткіштерді жүйелі түрде бақылау жоспарлау мен жобалау
2.2 Кіріс және шығыс ақпараттарының сипаттамасы.
2.2.1 Кіріс ақпарат
Кәсіпорын өндіріліген өнімдерді келісім шарттармен жүзеге асырады. Кәсіпорынның
Ақпарат тізімді есеп-шот фактурасы, бұйрық, көшірмелер бекітіледі.
Қазақстан Республика президентінің бұйрығы бойынша салық төлеуші міндетті
Кіріс ақпараты – бұл клавиатурадан түскен сигналдар, мәліметтер,
Кіріс құжаттары және олардың негізінде алынған файлдар өз
Қайта өңдеуге түсетін ақпарат бақылаудан өтуі қажет. Ең
2.2.2 Шығыс ақпарат
Жоғарыда айтылған құжаттар бойынша өнімнің түсіні және есеп-қисап
Ақпараттық тізімде ең негізгі болып айдың басындағы және
Накладная – бұл құжат арқылы өндірілген өнім бір
Шығыс ақпараты – бұл басқару объектісіне, қызметшіге немесе
2.3 Ақпараттық база
Ақпарат базасы – бұл АЖ-ні жұмыс істеуде қолданылатын
Жедел ақпарат дегеніміз – ол объектінің күйін осы
Ақпарат массиві – нақты тәсілмен аталған және ұйымдастырылып
Машина ішіндегі ақпарат массивтері тұрақты, сақтаулы, жедел және
Сақтаулы массивтер өзара байланысқан басқа есептерді шешу үшін
Жедел массивтер жедел құжаттар негізінде құрылады, яғни біртіндеп
Қызмет көрсететін массивтер, массивтерді автоматты өңдеуде қажетті
Машина ішіндегі ақпарат базасы жергілікті есепке, немесе есептер
Мәліметтер базасы (15-кесте), ол тікелей мәлімет алуға болатын
Мәліметтер базасын тұрғызудың себептеріне – мәлімет өңдеу уақытын
Мәліметтер базасын қолдану, ондағы мәліметтерді басқарудың программалық жабдығының
МББЖ – бұл АЖ-ны қолданушылардың қолданбалы есептерден мәліметтерге
2.3.1. Машинадан тыс ақпараттық база
Машинадан тыс ақпараттық база – адамның есептеу техникасы
Классификация мен кодтауды анықтау жүйесі ақпараттық есептеуіш жүйесінің
Нормативті-анықтамалық құжаттар шартты-тұрақты ақпарат категориясына жатады, олар ұзақ
Жедел ақпарат нақты уақыттағы объект жағдайын, яғни алғашқы,
Кодтау мақсаты мәліметті құжатқа толтыруға, оларды машина тасығыштарына
Ақпараттың сыныпталуы ақпаратты мәлімет базасынан өңдеу және іздеуді
Сыныпталудан кейін таңдалған кодтау жүйесіне сәйкес ақпараттық бірлікті
Кодтау дегенде объектіні ықшамдалған нысанда ұсыну мақсатымен объект
Кодтау жүйесі деп объект сыныпталуына кодтық мән (кодтарды)
Код – белгілі бір ережелер бойынша тұрғызылған шартты
код ұзындығы (код белгілеуіндегі белгілер саны);
код тобы (код белгілеуіндегі белгілердің орны);
код алфавиті (кодтық белгілеудегі болатын белгілер, олар цифрлық,
код құрылымы (код белгілеуіндегі белгілердің орналасу орны).
Кодтарды қолдану ақпарат өңдеуінің еңбеккөлемдігін төмендетуге, мәліметтер топтамасын
Кодтау жүйесінің тізімдік, сериялық-тізімдік, тізбектей, комбинирленген, шахматтық және
Мәселені шешу үшін кодтаудың тізімдік жүйесі қолданылады да,
2.3.2. Ішкі машиналық ақпараттық база
Ішкі машиналық ақпараттық база – белгілі бір белгілер
АЖ ішкі машиналық ақпараттық базаның құрылымы араларында ақпарат
АЖ ішкі машиналық ақпараттық базаның құрылымы өзінің функционалды
Басқарма АЖ құрамына кіретін МБ C++ Builder –
басқаратын модуль;
экранды нысандағы модуль.
Ішкі машиналық ақпараттық база қатты және икемді магнитті
МБ Windows 98/Me/XP ОЖ сәйкес келетін дисктік тасығыштар
МБ жұмысының жылдамдығы басқа программалық өнімдердегідей қолданылып отырған
2.4 Ақпараттық жүйелер ресурстарына қойылатын талаптар.
Ақпараттық ресурстарды жиынтық мәліметтер деп атайды, белгілі бір
2.4.1 Ақпараттық жабдықтауға қойылатын талаптар.
Ақпараттың қолдануысыз басқару процесі мүмкін болмағандықтан, ақпараттық жүйеде
Ақпараттық жабдықтау (АЖ) – бұл ақпараттық жүйеде қолданатын
Ақпараттық жүйені ақпараттық жабдықтау өзіне жүйеде қолданатын экономикалық
Ақпараттық база (АБ) – бұл ақпараттық жүйенің функционерлену
Машина ішіндегі ақпарат базасы – бұл ақпараттық жүйені
Ақпараттық жабдықтау
-кесте
Элементтер Сипаттамалар
Ақпараттық технология Мәліметтер базасында негізделген
Мәліметтер базасы типі Реляциондық
Кодтау жүйесі Фасеттік жүйе
Ақпараттық қорғау АЖ-мен жұмыс істеу кезінде парольдер жүйесі
2.4.2 Ұйымдастырумен жабдықтауға қойылатын талаптар
Автоматтандырылған ақпараттық жүйені тұрғызу мен жұмыс істеудің негізгі
Ақпараттық жүйені тұрғызу – ақпарат кезеңдерін зерттеуді, жобалау
Ұйымдастырумен жабдықтау ақпараттық жүйенің тиімді жұмыс істеу үшін
Белгілі ережелерге бағындыру құжаттары ақпараттық жүйені тұрғызудың, жұмыс
2.4.3 Техникалық жабдықтауға қойылатын талаптар.
Техникалық жабдықтау – бұл ақпараттық жүйе жұмыс істеуді
Барлық операцияларды үш сатыға топтауға болады:
Ақпаратты алу.
Ақпаратты түрлендіру.
Ақпаратты тұтыну.
Бірінші саты – экономикалық объектілердегі қызмет барысында туындайтын
Екінші саты – ақпаратты түрлендіру операцияларының тобы, кеңістік
Үшінші саты – операциялар тобын және олардың бас
Басқарудың ақпараттық кезеңінің негізгі сатысына сәйкес келесі техникалық
Ақпаратты жинау және тіркеу;
ақпаратты өткізу;
машиналық тасығыштарды дайындау;
ақпаратты өңдеу;
ұйымдастыру техникасы.
Ақпаратты жинау және тіркеу жабдығы бастапқы мәліметтерді тасығыштарға
Ақпаратты өткізіп беретін жабдық мәліметтерді өңдеу орталықтарына және
Машиналық тасығыштарды дайындау жабдығы, мәліметтерді машиналық тасығыштарға, оның
Техникалық құралдар кешені
-кесте.
Техникалық құралдар атауы Физикалық модуль Сипаттамалары
ДЭЕМ Іntel Pentіum 4 Процессор
Зерделік сақтаушы құрылғы
МҚДЖ
Монитор
Перне тақтасы
Тышқан Іntel, 2.6MHz
512Mb
80Gb
17 дюймдік
105 батырмалы
3 баспалы
Принтер Принтер HP LaserJet
Факс – модем Факс – модем Sony –
Телефон Телефон Panasonіk
1.4.4. Программалық жабдықтауға қойылатын талаптар.
Программалық жабдықтау деп – техникалық жабдықтау жүйесі жұмыс
Жалпы программалық жабдықтау – бұл жабдықтаудың кең көлемдегі
Операциялық жүйе – ол есептеу кезеңін тиімді ұйымдастырып
Есептеу кезеңін ұйымдастырудың тиімділігі ақпараттық жүйенің тәсілін, оның
Сынаққа арналған программалар (тесттер) ДЭЕМ-нің жұмыс қабілетін тексеріп,
Арнаулы программалық жабдықтауға ҚПП мен бөлек функцияларды орындайтын
Мәліметтерді басқаруда ;
мәліметтерді орындаудың типтік орындалу ретін;
деректі программалық әдістерін;
дискретті программалар әдістерін;
үздіксіз есептерді шешу әдістерін және басқаларды
орындайтын алгоритмдердің, әрі есептердің шешілу әдістерінің ерекшеліктеріне қарай
Нақты объектінің ақпараттық жүйесінің арнаулы программалық жабдықтауына функционалды
3 Ақпараттық жүйе деңгейін бағалау және оны
3.1 АЖ-ны құруға кететін шығындарды бағалау
Есепке берілетін мәліметтер
-кесте
№ Көрсеткіштердің атауы Белгіленуі Өлшем бірлігі Көрсеткіштердің мағынасы
1 2 3 4 5 6
1 Өндіріс алдындағы шығындар Кп Мың. тг 31,5
Проектіні енгізуге және байланыстыруға кеткен шығындар Кп1 Мың.
Проектіні алуға кеткен шығындар Кп2 Мың. тг 28,7
2 ПК бағасы Кэем Мың. тг 60,5
3 Жылдық эксплуатациялық шығындар Зэ Мың. тг
4 Бөлімдегі ұйымдастырушылықпен айналысатын жұмысшылар саны Ч Адам
5 Жұмыстың бір сағаттық тарифтік ставкасы З Тг
6 Қосымша жалақы коэффициенті G
1,70
7 Зейнеткерлік қорға бөлінетін коэффициенті C
1,15
8 Үстемелі шығындар коэффициенті H
1,33
9 ПК қолдану коэффициенті V
1,475
10 Пайыз коэффициенті P % 10
11 ПК жұмысы уақытының жылдық қоры тэкм Сағ
12 Есепті шешу уақыты Тшеш Сағ 61 Алдын
13 Енгізу ақпаратының көлемі Кенг Мың. Симв 150,4
14 Өңделген ақпараттың көлемі Кеңд Кбайт 99,5 Есептік
15 Шығу ақпаратының көлемі Кшығ Мың. симв 531,5
16 Уақыттың нақты жылдық қоры қуақ сағ 1821
Сатып алуға кеткен шығындарды орындаушы есептейді және олар
Дербес компьютердің бағасы “Прайс лист” құжатынан алынады.
Жылдық эксплуатациялық шығындарды 26-кестеден қараңыз.
Берілген есептеулер жүргізілетін жұмысшылар саны.
Осы жұмысшылардың орташа сағаттық еңбек ақысы.
Кәсіпорын бухгалтериясында, қай жерде проект енгізіліп жатқаны есептеледі.
Жасалып жатқан есептер (есептеп кешені) үшін ДК-дің қолдану
ДК-ге берілетін алғашқы көлемнен жұмыс пайызын есекеретін
ДК-дің жұмыс уақытының жылдық қоры 20 – кестеде
-кесте
ДК түрі
Бір ауысыдағы жұмыс сағатының саны Ауысым саны Бір
PENTIUM 8 1 216 1728
12. Есепті шешу уақыты эмпирикалық жолмен есептеледі, онда
13. Ендірілетін ақпараттың көлемі әр енгізу формасының ақпараттық
14. Белгілермен өңделетін ақпарат көлемі енгізілетін ақпарат көлемі
15. Шығарылатын ақпарат көлемі әр шығу формасының ақпарат
-кесте
Көрсеткіштер Өлшем бірлігі Саны
Календарлық уақыт Күн 351
Демалыс күндер Күн 110
Мереке күндер Күн 8
Номиналдық уақыт Күн 256
Жұмысқа шықпаған күндер Күн 40
Кезекті демалыс Күн 30
Ауырған күндер Күн 19
Мемлекеттік міндеттемелер Күн 4
Бір жылдағы жұмыс күнінің нақты саны Күн 241
Мереке алдындағы күндердің саны Күн 8
Уақыттың нақты жылдық қоры Сағ 1745
Бір жұмысшының жұмыс уақытының жылдық қорының есебі
Фвр = (бір жылдағы жұмыс күндер саны –
Осыдан: (216-7)*8+7+7=1721 сағат
Жобаны ендіру алдындағы жұмысшылардың орындайтын жұмысын (До) былай
До = ч*Фвр (1)
Мұндағы
ч – жұмысшылар саны, адам;
Фвр – бір жұмышының жұмыс уақытының жылдық қоры,
До = 4*1721 = 6884 сағат
Жобаны ендіруге дейінгі жұмысшылардың орындайтын жұмыстарының құны
(Со) мына формула бойынша есептеледі:
Со = До*з*((1+g)*(1+С)+Н)
Мұндағы
До – жобаны өндіруге дейінгі жұмысшыларының еңбектерінің көлемі;
З – бір жұмысшының орташа сағаттық тарифтік еңбек
G – қосымша еңбек ақыны ескеретін коэффициент;
С – зейнет ақы қорларына аударымдарды ескеретін коэффициент;
Н – шығындарды есептейтін коэффициент;
Со = 6884*80*((1+0,7)*(1+0,15)+0,33) = 1258395,2 тг =1258.395 мың.
Ақпаратты өңдеудің автоматтандырылған жағдайында (жобаны енгізгеннен кейін) еңбек
АРМ жобасын енгізгеннен кейін жұмысты ұйымдастырумен айналысатын қызметшілерде
До = До*(1 - р/100) (3)
Мұндағы
До – АРМ-ді енгізуге дейінгі қызметкерлер орындайтын жұмыстың
Р – алғашқы көлемнен ДЭЕМ-ға берілетін жұмыт пайызын
Дост = 6884*(1+9/100)=6264,44 сағат
Жобаны ендіру жағдайында қызметкерлерде қалған жұмыстар құны мына
Сост = Дост *3((1+g)*(1+с)+Н)
Сост = 6264,44*80((1+0,7)*(1+0,15)+0,33) = 114539,6тг=1145мың.тг
ДЭЕМ (ДК) қолданудың жылдық шығындары 22-кестеде көрсетілген.
-кесте
№ Шығын баптарының атауы Бағасы
(мың.тг)
1 Күнделікті және алдын ала жөндеуге кеткен шығындар
2 ЭЕМ амотизациясы (ЭЕМ бағасынан 12%) 7,02
3 Заттарға кеткен шығындар (ЭЕМ бағасынан 2%) 1,17
4 Басқа шығындар (ЭЕМ бағасынан 0,5%) 0,2925
Барлық қолдануға кеткен шығындар 11,4075
ЭЕМ қолдануына кеткен жылдық шығындар
3.2 Есеп кешенінде ақпараттық технологияларды жаңарту кепілдемесі
Тестілеу нәтижесінде жүйе дұрыс нәтижені көрсетті деп айтуға
Бірақ тап осы деңгейде тоқтауға болмайды, себебі жүйе
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
К.Нәрібаев,С.Жұмамбаев. Менеджмент Алматы1998ж.
Вейл П. Искусство менеджмента Москва 1993г.
Тоқсейітов Р.Қ. Экономикалық сөздік-анықтамалық Болашақ 1999ж.
Қ.Р Азаматтық кодексі 75-бап. Алматы 2000ж
Мескон М.Х. Основы менеджмента Москва 1992г.
Андросов А.М. Бухгалтерскмй учет Москва 1996г.
Андреев В.Д. Практический аудит Москва1994г.
Кондраков Н.П. Бухгалтерский учет, анализ хозяйственной деятельности
и аудит Москва 1994г.
Хорнгрен Ч.Т. Бухгалтерский учет: управленческий аспект. Москва
Подольский В.И. Аудит Москва 1997г.
Абрамов С.А. Экономическое обоснование автоматизации обработки
информации. Москва 1974г.
Благодатских В.А. Экономика, разработка и использование
программного обеспечения. Москва 1995г.
Чистов Д.В. Основы компьютерной бухгалтерии / Учебный практикум
Киевский С.В. «Самоучитель по работе с программой «1С:Бухгалтерия»
Доля пользователей локальных и сетевых версий: 5.0 и
6.0 и Проф-6.0 для Windows и Windows
Информационные системы бухгалтерского учета: Учебник / Под ред.
В.И.Подольского –М.: Аудит, ЮНИТИ, 1998.
Сапалық бақылау депортаменті
Тел: +7(3272) 792-472, 598-439
e-mail:skuzmiceva@helios.kz
Департамент директорлары
Бас директор
Коммерциялық департамент
Тел: +7(3272) 583-740, 583-741
e-mail:kdrobyshev@helios.kz
Құрылыс департамент
Тел: +7(3272) 583-749, 590-750
e-mail: agrigoruk @helios.kz
Диспетчерлік
Тел: +7(3272) 583-740, 583-741
e-mail:oxi@helios.kz
Филиалдарды басқару департаменті
Тел: +7(3272) 590-757, 596-240, 596-241
e-mail:rbegimbetov@helios.kz
Ақпараттық технологиялар департамент
Тел: +7(3272) 596-140, 596-143
e-mail:ak@helios.kz
Бұғалтірлік есеп және есептеу департаменті
Тел: +7(3272) 590-763, 585-563
e-mail:nbelyakova@helios.kz
Қаржылық – есептеу департаменті
Тел: +7(3272) 585-996
e-mail:gabubekerova@helios.kz
Жарнама және дизайн департаменті
Тел:+7(3272)583-746
e-mail:imagai@helios.kz
АЗС терді басқару департаменті
Тел: +7(3272) 590-560, 581-410
e-mail:tatu@helios.kz
Ақпараттық база
Банктік операциялар жүйесінде клиенттерге қызмет көрсетудің ақпараттық жүйесін тұрғызуды жобалау
Маркетингтегі ақпараттық жүйені тұрғызу
Маркетингтегі ақпараттық жүйе
Мамандар бөлімінің менеджерінің ақпараттық жүйесін тұрғызу
“Қазынашылық бюджетінің кірісін бақылаудың” ақпараттық жүйесін талдау
Жеке тұлғаға несие берудің ақпараттық жүйесі
Ақпараттық жүйенің құрылымына қойылатын талаптар
“Iссапарлар шығыстарының есебi” ақпараттық жүйесi
Кәсіпорын тауарлық қорын есептеу және талдаудағы ақпараттық жүйесін құру