Мұнай скважиналары
Мазмұны
Кіріспе
1. Геологиялық бөлім.
1.1 Районның физико-географиялық және экономика-
географиялық сипаттамасы.
1.2. Геология оқытылудың және
1.3. Стратаграфия.
1.4. Тектоника.
1.5. Мұнайгаздылық.
1.6. Сулылығы.
Техника-технологиялық бөлім.
2.1. XVII горизонтты игерудің
2.1.1. Пайдалану және айдау скважиналарының қорының динамикасы.
2.1.2. Қабат қысылымының және су айдау, мұнай, газ,
ілеспе су өндірудің динамикасы.
2.2. XVII горизонттың
ұстаудың анализі.
2.2.1. Су айдау скважиналар қорының енгізілуі және қолданылуы.
Алу және су айдау көлемінің байланысы.
2.3. Су айдау және сумен
2.3.1. Су айдауға керекті су көздері.
Суға қойылатын талаптар, суды дайындау.
3.3. Сумен жабдықтаудың
2.4. Су айдау скважиналарын пайдалану.
2.4.1. Су айдау скважиналарының қорының сипаттамасы.
2.4.2. Су айдау скважиналарын меңгеру.
2.4.3. Айдау скважиналарын жабдықтау. Қабатқа су айдау
көлемін реттеу.
2.4.4. Айдау скважиналарының
себептері және жұмысын қалпына келтіру. Айдау
скважиналарының түптік зонасына әсер ету.
2.5. Айдау скважиналарын зерттеу.
2.5.1. Айдау скважиналарын зерттеудің,
мен әдістері.
2.5.2. Айдау скважиналарын зерттеу негізінде қолданатын
жабдықтар мен құралдар.
2.6. Өзен кен орындарының XVII горизонты
ыстық су айдау жұмыстарының жағдайы.
2.6.1. Ыстық су айдауда мақсат.
2.6.2. Ыстық су айдауда қолданылатын жабдықтардың
және су дайындаудың технологиясы.
2.6.3. Ыстық су
анализу.
2.7. Қабатқа жиналған жылдың санын есептеу.
Экономикалық бөлім.
3.1. "Өзенмұнайгаз" мұнай
ұйымдастыру сипаты.
3.2. Қабат
экономикалық анализі.
3.3. Қабат қысымын
экономикалық тиімділігін есептеу.
4. Қоршаған ортаны және еңбекті қорғау.
4.1. Қабат қысымын қалыпты ұстау жүйесіндегі
қорғау.
4.1.1. Қауіпті және зиянды өндірістік факторлар анализі.
4.1.2. Техника қауіпсіздігі.
4.1.2.2. Өндірістік санитариялар.
4.2. Қабат
қоршаған ортаны қорғау.
Қорытынды.
Қолданылған әдебиеттер тізімі.
Андатпа
Бұл дипломдық жобада төрт негізгі бөлім құрастырылған:
- геологиялық бөлім;
- техника-технологиялық бөлім;
- экономикалық бөлім;
- еңбекті және қоршаған ортаны қорғау бөлімі;
Геологиялық бөлімде әр қайсысы жеке игеру объектісі болып табылатын
Техника-технологиялық бөлімде Өзен кен орынында қолданылатын қабаттардың мұнай бергіштігін
Экономикалық бөлімде Өзен кен орынында жаңа технологияны қолданудан болатын
Еңбекті жөне қоршаған ортаны қорғау бөлімінде мұнай кәсіпшіліктерінде еңбек
Аннотация
В представленном дипломном проекте рассматриваются 4-основные части:
-геологическая часть;
-технико-технологическая часть;
-охрана труда и окружающей среды.
В геологической части, рассматриваем каждый добываемый проект на месторождении
В технико-технологической части, на месторождении Узень, используемый в пластах
Экономическая часть проекта месторождении Узень мы используем новые технологий,
В охране труда и окружающей среды дается анализ состояния
Кiріспе
Өзен кен орыны Қазақстан Республикасындағы ең ірі кен орындардың
Негізгі өнімді горизонттардың бірі болып ҮІП өнімді горизонты табылды.
Бүл дипломдық жоба осы горизонтты нүсқа ішінен су айдау
Геологиялық бөлім
1.1. Ауданның физико-географиялық және экономика-географиялық
сипаттамасы.
Газды мұнайлы Өзен
Административті жағынан қарағанда
Географиялық жағынан қарағанда
Кенорынның ауданның орталық
Батысындағы шоқыда қүралған Сармат әк тасы мен саз, Хумурун
Оның солтүстік-шығыс және оңтүстік қүламаларының үстірт деңгейінің айырмасы 1ЗОм-ге
Ойпаттның түбiнiн кей-жерлерi терең жыралар, мұнда құмды массивтер мен
Атмосфералық ылғал, жауын-шашын аз түседі. Көбі апрель айынан сентябрь
Өсімдік және жануарлар әлемі тек шөл дала және жартылай
Оңтүстік Маңғышлақ жергілікті қүрылыс материалдарымен бай. Әсіресе, үлу тас,
1.2. Геологиялық оқытылудың және Өзен кенорынының
игерудің тарихы.
Маңғышлақ түбегінің геологиялық қүрылысын оқып үйреі алдыңғы ғасырдың соңына
Өзенді көтеру мәселесі 1937-1947 жылдары С.Н.Алексейченні Маңғышлақта геологиялық зерттеу
1951 жылы Қазақстан мұнай газ барлау терестініі геологиялық кен
1952-1955 жылдары 1:200000 масштабында районныі геологиялық көрінісін түсіргеннен кейін
Маңғышлақты геологиялық зерттеудің келесі кезеңі 1957-61 жыддар. Бүл жылдары
1961 жылдың желтоқсан айының басында №-1-ші скважинан сынап көргенде
Осылай геологтардың, геофизик, бүрғылаушылардың кө жылдың еңбегі жеміске жетті.
XVII өнімді горизонты ауданы және разряды жағынан да қүрылымы
XVII горизонттың қимасында ауданның көп жерінде 62, 12 6,
XVII өнімді горизонттың бір өзгешелігі қалың қүмтастардын болуы, олар
Жақсы өткізгіштікпен қүралған қүмтасты қабаттан басқ< көп скважиналарда саздылық
Қазіргі кезде де өнімді горизонттарды бүрғылау және сына жалғасуда,
1.3. Стратиграфия
Өзен кен орынында терең бақылау, бүрғылау нәтижесіщ жалпы қальщдығы
Бөлімдер, ярустар, тармагы араларындағы шекаралар кө жағдайда шартты, жалпы
Триас шөгінділері (Т).
Триас шөгінділері 2027м терендікте жатыр. Олар негізіне қоңыр ариметтер
Юралық жүйесі (I).
Юра жүйесінің шөгінділерінде үш бөлім бар. Төменгі, ортаңғы және
Төменгі бөлім (ІІ).
Қиманың төменгі юралық бөлігінде құмтас, алевролит жәі саз алмасып
Төменгі юралық шөгіндінің қалындығы шамамен 120-130м.
Аален ярусы (J2а).
Аален ярусы негізінен терең сынықты қүмтас-малтатас т; жыныстарынан қүралған.
Қалындықты түрінде қүмтас және гравелиттер қабаттарынь] арасында кіші галечті
Байос ярусы (J2B).
Олигоценді бірыңғай са қүрайды. Шөгінділердің жалпы қалыңдығы 200 м-ге
Неоген жүйесі (К).
Неоген шөгінділерінде тортон және сармат ярустары бөлінед
Тортон ярусы қүмтас және мергельді қабатты карбонатп саздан түрады.
Өзен тектоникалық сызығына үштасып жатса да, ол басыщ
өз бетінше дербес болып көрінеді. Бірақта, барлау бүрғылау кезінде
Өзен Қарамандыбас қатпары Жетібай, Өзен зонасының ең iрi локальды
Қатпардың бойлық осі, толқын түрінде иілген. Иілмені біреуіне үштасқан
Төрттік жүйесі (Q).
Төрттік жүйенің шөгінділері сулы сазды, қүмды элювиальді
делювальді текті саздан қүралған. Бүл жүйенің қалындығы 7 м-ге
1.4. Тектоника
Өзен қүрылымы субкеңдікте созылып жатқан антиклинальды қатпар болып көрінеді.
Оңтүстікте Өзен қүрылымы қатпардан қысаң, ойпаң жермен бөлінген. Ауданның
Қиманың жоғары горизонттары бойынша, жеке алғанда сенонан және Өзен,
Ертедегі тау жыныстар үшін тереңдігімен қатпарлардың өлшемдерінің қысқаруы тән
Өзен қүрылымының ерекшеліктерінің бірі әртүрлі дәрежелі анықтьшығының аз амплитудасы
XVII- XVIII горизонталь бойынша қүрылған қүрылымдық картада 5 бүзылу
Анықты бүзылуға 2 бүзылу жатады:
517,223 (III қима қатары).
51,62 (VІа қима қатары).
Шамаланған бүзылуға үшеуі жатады:
1045,1177 (III қатар)
512,562 (ІV-ІІІа қатар)
82,89 (ІVа-ІV қатарлар арасы).
Бірінші тектоникалық бүзылу оңтүстік шығыстағы (ІII- қатар) 1177-1045 скважиналар
Үшінші тектоникалық бүзылу шартты жүргізіледі. Ол 24-26 (ІV-ІІІа қатары)
Төртінші тектоникалық бүзылуда
Бесінші тектоникалық бүзылу батыс переклиналь районында 51, 62, 63
51 скважинаның қимасында XIV горизонттың 7-8 м қүмтас қалыңдығы
Сонымен, барлық бес тектоникалық бүзылу меридиональды бағыт алады, бүл
1.5. Мұнайгаздылық
Өзен аймағында табиғи мұнай және газ шығарылу жақын райондарында
Бүл мұнай шыққан жердің Өзен аймағына дейінгі қашықтығы 50
Өзен қүрылысының
Бүл газды шығарылулар альбонанон шөгінділеріне үштасады. Скважиналарды ары қарай
XVII горизонт.
749 скважина XVII горизонтта қазылған және де 219 скважина
Ең төмен интервал перфороциясы.
Ь=1140 м, 5206 скважинасында.
Күмбезде XVII горизонттың төбесінің абсолюттік белгісі 811,1м; 248-ші скважинада,
Мұнайлылық ауданы 23940* 104м2. Өзен ген орынының мұнайының ерекшелігі,
Өзен мұнайының тағы бір ерекшелігі мұнайдың парафинмен қанығу температурасы
1.6. Сулылығы
1965 жылы өзен кен орынның қимасында В.И.Карцентейнің стратиграфия мәліметтері,
Юра қабатының шөгшділерінде екі су түтқыш комплекс бөлінеді: терригендік
Карбонатты су тұтқыш комплексі терригенді литостас қалындығынан бөлектенгеы және
Бор қабатының терригенді шөгінділерінде екі су түтқыш комплексі
Техника-технологиялық бөлім
2.1. XVII горизонтты игерудің қазіргі жағдайы
және қысқаша тарихы
Өзен кен орны кәсіптің игеруге 1965 жылдан бастап енгізілді.
Сдың бөлінуіне әкеліп соқтырды. 1970 жыддың қазан айында 4
5-7 қатарлы пайдалану скважиналарының орналасуында су Ійдау тек қана
2.1.1. Пайдалану және айдау скважиналар қорының
динамикасы
Қарастырылып отырған горизонттың
Скважініалар қорының динамикасы
2.2-кесте
Мұнай скважиналары
Су айдау скважиналары
Жыл Пайдалану қоры
Жасал.түрған скв-р қоры
Пайдала-ну әдісімен
Істел-мей турган қор
Барлыгы
Iстеiп турган коры
Олшеу тары Істелмей түрған қор
Шеңгеруде
Бақылау қоры
Жабылган және жабылуды күтіп түрған
Жалпы қор
Фон
1994 719
676
15
56
60-
43
234
202
55
25
4
Іб
49
1033
1995 726
688
2
52
624
38
238
209
61
29
5
40
53
1034
1996 749
695
9
48
638
54
244
196
64
48
2
44
55
1143
1997 666
621
5
45
616
45
236
198
79
19
0
37
156
1182
1998 617
590
4
40
546
27
236
205
88
23
0
42
169
1239
1999 548
501
2
34
465
47 189
151
39
11
1
29
33
994
Соңынан пайдалану жәнс айдау скважиналарының саны 1997 жылға дейін
2.1.2. Қабат қысымының және су айдау, мұнай, газ ілеспе
су өндірудің динамикасы
1994-1999 жылдары мұнай өндіру түрақталынды (2.3 кестесі) және жылына
Горизонт бойынша блоктарды жіне игеру обьектілерін үлғайтылуынан, ыстық су
2.3-кесте. Соңғы бес жылдағы XVII горизонттың игеру
көрсеткіштері.
Жылдар
Жылдық мұнай өндіру, т
Жылдық ілеспе су өндіру, т
Жылдық газ өндіру, м3
Жылдық су айдау,
м3
1994
2179,0
5155,0
88,0
8829,0
1995
1988,4
4627,9
80,0
8938,0
1996
1613,8
3879,3
64,9
1683,9
1997
1263,9
2952,3
50,5
7369,9
1998
998,4
2710,1
39,3
8571,9
1999
808,8
2093,1
32,4
9002,8
2.2. XVII горизонттық қабат қысымын қалыпты ұстаудың анализі.
2.2.1. Су айдау скважиналар қорының енгізілуі және қолданылуы жобадағыға
Қолданылған әсер
Горизант бойынша сулану 1999 жылдың аяғында 61,4%ке жетті.
2.1 кесте. Өзен кен орынның XVII горизонтының игеру көрсеткіштері.
2.1 кесте
Жыл
Жинал ған мұнай өңдіру
Жинал ған сүйық өндіру
Жинал ған су айдау м3
Мұнай скважина саны
Айдау скв. саны
Сулану Коэффи центі%
Қабат қысы-мы мПа
1994
53162,0
1041820
500630
719
234
51,7
10,9
1995
54220,0
10671,0
501270
736
267
57,0
10,8
1996
55011,0
10935,0
51700
720
270
58,0
10,6
1997
58730,0
11130,6
52175
670
230
57,2
10,3
1998
59027,0
11998,5
525730
636
211
63,1
10,3
1999
59835,8
1204445
530250
548
189
61,4
10,4
Негізгі обьектілерді игеру жүйесін көтеру мақсатында 1972-
1973 жылдары 4 километрлі блоктарды пайдалану скважиналарын сеткаларға
Бүдан басқа I және II пайдалану обьектілерінде бөлшектелінеді, яғни
Осы кезеңнің игеруінің негізгі технологиялық көрсеткіштері төмендегіні көрсетті. Осы
Біріншіден, бүл скважинаның өнімділігіне және шығарушылығына қатысты болады.
1974 жылдың басынан 1975 жылға дейін қабат қысымы, су
1976-1981 жылдар кезеңі мұнай өндіру деңгейінің төмендеуімен сүйықтық өндірудің
Жылдар
Су айдау скважиналар саны
+;-
Жобадагы
Нақты
1994
226
234
+8
1995
229
238
+9
1996
231
244
+ 13
1997
233
236
+3
1998
240
236
-4
1999
235
189
-36
Жөндеуге келмеген және әр түрлі себептермен көпке дейін жойылмаған
2.2.2. Алу және су айдау көлемінің байланысы
Су айдау мен мұнай өндірудің нақты және жобадағы көрсеткіштерінің
Ыстық су айдау және шаруашылыққа өту барысында XVII горизонт
2.5-кесте. Мұнай өндіру мен су айдаудың нақты және жобадагы
көрсеткіштері.
1994
1995
1996
1997
1998
1999
Жылдык су аидау, м3
Жоба
6003,0
6211,0
6492,0
6172,0
6745,0
7176,8
Накты
8829,0
8938,0
7683,0
7369,0
8511,0
9002,8
Жылдык су өндіру,m
Жоба
5155,0
4627,9
9879,3
2952,3
2710,1
2093,1
Жылдык мұнай өндіру
мын т
Накты
2179,0
1988,4
1613,8
1263,9
998,4
808,8
Жиналган суйыктын ондiру, мын m.
Жоба 104182,0
108809,7
112689,0
115641,3
118351,4
120444,5
Жиналган
Мунай ондiру
Мын m Накты
53162.0
55150.9
56764.7
58028.6
59027.0
59835.8
Жиналган су айдау, m3 Жоба 1480190 156112.0 165369.1 173910.2
Накты 158010.0 166948.0 174638.9 182001.8 190575.7 199576.5
Су айдау және сумен қамтамасыз ету.
2.3.1. Су айдауға керекті су көздері.
Қабатқа су айдау үшінде басқа қажеттілікке қабат қысымен қалыпты
Теңіз суы
Ағын су
Еділ суы
ББСС-1,Г,Зб,Зв,4,4а ББСС - 2а, 2б
5,5а,6а,7,7а,819,10,10а
ББС-3
ОПУ
ББС-в
ББСС - За
(БКНС - ББСС)
(КНС-БСС)
2.3.2. Суға қойылатын талаптар. Суды дайындау.
Өнімді горизонттарға айдалынатын суға келесі негізгі талаптар қолданылады: химиялық
Кәсіпшілік ілеспе сулар қүрамындағы механикалық қоспалардың анализі, көп жағдайда
Өндірілетін мұнай және мұнайлы газдың сапасының төмендеуін қозғайтын бактериялар
Көп мөлшерлі минералды тузы бар ілеспе қабат суы жоғары
коррозиялы активті болып келеді. Оны түсіру үшін коррозияға қарсы
Суға мұнай жуғыштық қасиетін жақсарту үшін беттік әсер еткіш
Су айдау скважиналарын пайдалану.
2.4.1. Су айдау скважиналарын меңгеру.
Су айдау скважиналарын меңгеру мақсаты — өнімділік немесе һұгылу.
немесе
Айдау скважиналарын меңгеру қиындықтарының дәрежесін шартты үш топқа бөлуге
йоп: Қабат қалыңдығы Юм-ден [(0,5-0,7) • 10"12м2] жақсы өткізгіштікті
ІІ-топ: Сазды қатпарлы қабаттарды қазатын скважиналар, олардың цмтастарының өткізгіштік
Айдау скважиналарын меңгеру кезінде келесі техникалық Ітәсілдер қолданылады, (толықтай
Түптік зонаны тазарту үшін скважиналық қарқынды үнемелі дренажы (жасанды
а) Поршендеу.
б) Компрессорлы тәсілмен (Батырмалы ортадан тепкіш сорап (БОТС)).
в) Қарқынды су тасқыны кезінде өздігінен төгілу, яғни скважинадан
Скважинаның түптік зонасын түз қышқылымен өңдеу, қүрамында карбонатты цементті
Су-қүм қоспасымен су қүбырларын және сорапты компрессорлы қүбырларын, скважиналарды
Түптін зоналардағы парафинді және смолалы жиналуды жою үшін, айдауға
Су айдау скважиналарының қорының сипаттамасы.
1.01.99 жылда, XVII горизонт бойынша 236 айдау скважиналары болды,
2.7-кесте Айдау скважиналарының жұмыс істеп түрған
қорының өнімділігі.
Өнімділігі
10-ға
10-15
50-100
100-200
200-ден
м3/тәу
дейін
жоғары
Скважина
5
65
66
53
44
Саны
Жалпы саны
2Д
27,8
28,3
22,7
18,8
проценті %
2.8-кесте. Айдау скважиналарының жұмыс түрган сағадағы қысымы бойынша сипаттамасы
Сағадағы
Қысым
8-ге дейін
8,1-9,0
9,1-10,0
10-нан
МПа
Скаважина
25
72
78
51
Саны
Жалпы саны
проценті %
11
32
34,5
22,5
Сағадан ең үлкен қысым РҮст= 12,8мПа 4455 скважинасына, ал
Айдау скважиналары жабдықтау. Қабатқа су айдау көлемін реттеу.
Айдау скважиналарын мұнай кеніштеріндегі қабат қысымын қалыпты ұстау үшін,
оқпан қабырғасының орнықтылығы және сулы, газды, мұнайлы
өнімді қабатпен скважина оқпанының берік қатынасы;
сағаның герметизациясы (бекітулі және сүйықты қабатқа айдауға багыттау скважинадағы
Скважина өнімді қабаттардың метологиялық сипатына байланысты ашық немесе жабық
XVII горизонттың айдау скважиналарының сағасын жабдықтау үшін АНК-1-65-10, ФК-1-65-210
Фонтон елкасының өту қимасы 65 мм және 60 мм.
Су айдау процесін реттеу ББСС-ке ортадан тепкіш сораптың беруі
2.4.4. Айдау скважиналарынның бүзылуының негізгі себептері және жұмысын қалпына
ықпал етуі.
XVII горизонттың айдау скважиналарының қатардан шығуының негізгі себептері мыналар:
Цементті сақинаға және
бастыру сүйығын айдау кезінде ГҚЖ кезінде айдау қысымының белгіленген
коррозияның кезірінен шеген тізбектерінің беріктігінің азаюы;
нерофорация кезінде және торпедамен тесу кезінде цементті сақинаның шытнауы;
томпонаж алдында скважинаны нашар тазалау кесірінен скважинаның қабырғасы және
Беріктілікті қалпына келтірудің көп таралған әдістері:
қысыммен, артына цементті сақинаны бүрғылаумен тізбектегі бұзылу арқылы судың
артынан цементтеумен, қосымша тізбекті түсіру;
фильтр арқылы мұнай цементті ерітіндіні қүю.
С.Қ.Қ-ға түсірілген пакердің көмегімен айдау скважиналарындағы тізбектердің бүзылған орындарын
Скважинаның түптік зонасы — бүл бүкіл процестердің қарқынды өтетін
Фильтрациялық кедергілерді азайту үшін өткізгіштікті көтеретін скважинаның түптік зонасына
Скважинаның түптік зонасына әсер ететін барлық әдістерді үш топқа
(Г.Қ.Ж), жылулық (жылытқыштармен СТЗ-сын қыздыру) СТЗ-ға әсер етудің әр
2.9-кесте.
Жылдар
Скв-ны
тгхз
Жылдар
Скв-ны
тгхз
хим.өңдеу
хим.
өңдеу
1994
99
118
1997
194
56
1995
227
179
1998
0
44
1996
146
82
1999
88
44
2.5. Айдау скважиналарын зерттеу.
2.5.1. Айдау скважиналарын зерттеудің технологиясы мен әдістері.
Скважинаны зертту нәтижесінде, бүкіл жайғасқан аудан бойынша өнімді қабаттың
Практикада айдау скважиналарын зерттеудің келесі әдістері кең қолданылады.
Айдаудың белгіленген режимдер әдісі.
белгіленбеген режимдер әдісі.
Айдау скважиналарын зерттеу қабатқа су айдауда және соңынан, яғни
Төгілу кезінде скважинаны төгілуге алады және белгіленбеген режим әдісімен
Монометр көрсеткіші арқылы түп қысымының қалпына келу қисығын түрғызып
Өзен кен орында айдау скважиналарын зерттеу үшін, суланумен қабаттың
Өзен кен орны үшін, аномальды қасиеті, жоғары парафинді мұнайына
Кен орында игерудің басынан бастап өткізілген қызулық зерттеулер, нүсқа
2.10-кесте.
Өзен кен орынының жағдайы үшін скважинаның сағасының температурасына, айдау
2.11 кесте.
Өзен кен орынының жағдайы үшін, скважина сағасының температурасына, айдау
2.5.2. Айдау скважиналарын зерттеу кезінде қолданылатын
жабдықтар мен қүралдар.
Өнімді қабаттың қалындығы бойынша судың жүтылу орындарын және бөлек
Кейде скважина түбінде, жалпы фильтрмен ашылған, қабатшалар немесе бөлек
Беру аралықты және оның өнімділігін анықтау үшін кабельмен түсірілетін
Қалақты дөңгелектің механикалық айналысы электрлі ауысады. Олар кабель арқылы
Суды, айдау скважиналарына айдауда пайдалану тізбектеріне немесе сорапты компрессорлы
Турбина 8 магнитті муфта 6 арқылы, магнитті емес материалдан
2.6. Өзен кен орынының XVII горизонты бойынша ыстық су
айдау жұмыстарының жагдайы. 2.6.1. Ыстық су айдаудың мақсаты.
Өнімді қабаттарға ыстық су айдау әдісі, үлкен І° кристалданатын
Егер мұнай кен орындарда қабатқа салқын су айдалса, онда
Айдауға кристалдану температурасы ыстық су қолданылады. Мұнай, осы кезде
Ыстық су дайындау үшін, оны қыздыруға көп шығын кететін
Өзен кен орынын иегеру схемасында ыстық су айдау арқылы
„Өзенмұнайгаз" бірлестігінде суландырудың мына түрлері қолданылады:
блокты суладыру (нүсқа ішімен);
ошақты суландыру;
сатылы қыздыру, суландыру;
іріктеп суладыру;
циклді суландыру;
фигуралы суландыру;
ауданды суландыру;
нүска сыртымен суландыру.
Өзен кен орынында қолданылатын суландырудың барлық жаңа түрлерінің негізгі
Шоғырланған мұнай қорын игеруге енгізуде барынша көп жетістікке жету,
1988 жылдың түрақсыз (циклді) суландыру арқасында 160 мың тонна
2.6.2. Ыстық су айдауда қолданылатын жабдықтардың және су дайындаудың
Ыстық су айдау идеясы қабат қысымын көтеру әрекетінің басынан
Бірінші рет ыстық су айдау 1970 жылы қима қатары
Бүл қолданыста өте күрделі және көп еңбек сіңіруді қажет
Соған қарамастан ыстық су айдау нәтижесі жаман болмады, бірақ
Бірақ 1980 жылдары ПТБЮ/160 маркалы қыздыру пешінен артық қүрылыстың
Қүбырлы блокты ПТБЮ/160 пеші екі негізгі блоктан түрады құбырлы
Автоматизация жүйесі өз алдына бір блок, онда болу қондырғысы
Су магистралды тасымал қүбырларынан есептеу торабы арқылы бүталы сорапты
ББСС-ті қолдану олардын қүрастыру уақытын (орташа 5 есе) қысқартуға,
Сораптар мен электродвигательдердің сипаты 2.12 кестеде берілген.
ББСС-ты жылыту электірлі блоктардың ауа алмастыруы табиғи механикалық қыздырумен
2.12 кесте. Сораптар мен электродвигательдердің сипаты.
Сорап
м3/сағ.
Қысым мПа
Электро Двига-
Кернеу В
Қуат кВт
Айналым саны
тель
минуты-на
ЦНС-180-950
180
9,5
сд-
800-2
6000
800
3000
ЦНС-180-1422
180
14,2
стд-
1250-2
600
1250
3000
ББСС-ның принціпті схемасы. Су айдау скважиналарына.
Су магистральды су қүбырларынан 1-0,3 мПа-ды қысыммен жер асты
2.6.3. Ыстық су айдаудагы жұмыстар нәтижесінің анализі.
Соңғы жылдардың пайдалану практикасы мұнай өндіруде ыстық суды қолданудың
Ыстық су айдауға көшу дүниежүзілік және отандық мұнайкәсіпшілік практикасында
Өзен мұнайшылары осындай күрделі кен орынды меңгерудің алғашқы қарлығаштары
2.7. Қабатқа жиналган жылудың санын есептеу.
Өзен кен орынның XVII горизонтынан мұнай алу үшін оған
Қалыңдық бойынша қабатты қайту коэффициенті =0,7; айдау
Айдау скважинасының радиусы гс=0,034м. Қабатқа су айдалғаннан кейінгі 5
Шешімі: Қабаттағы температураның бөлінуі Ло-верье формуласымен анықталады.
мүнда,
-ыстық су айдауды бастағаннан кейінгі айдау скважинасынан r қашықтықтағы
-келесі белгілерді қабылдайтын бірлік функция
болғанда
болғанда
(2.1) формуласын шығару
а) Қабаттың жылу өткізгіштігі жазықтығы бойынша тау шныстарының жазықтығы
б) Өнімді қабаттарының айналасындағы тау жыныстарының жылу өткізгіштік бағытында
2.5 формуласынан бастапқы қабаттықтан өзгеше температура болатын қашықтықты келесі
немесе
Есептің шарты бойынша онда Үпр —
r=20м қашықтықтағы қабатта
Қабаттың тығыздығы және жылдамдығы айналасындағы тау жыныстарының тығыздығымен жылу
болады.
Онда,
T(r+20)=T0+(TB-T0)erfc(x)=57.2+(70-57.2)
еrfс(6,954х10-3)=57,2+12,8х0,0928=69,9°С
болғанда зонадағы орташа температура Тор
қүраиды.
онда зонадағы жиналған жылудың саны, болғанда
Есептеудің осындай әдісін қолдана отырып, қабаттың әрбір зонасында жиналған
r2=r1t(r
r2 = 20 + 20 = 40 м
= 1.087- 10-4(40)2 =0,173920
Т = (r = 40м) = 57,2 + (10
Qт=(r22-r12)x[Tор(40)-Tо]x1,365x104=(402 -202)х(69,75-57,2)x1,365х104 = 205,569x106кДж
Осылай қабатта 43,09625*108кДж жылу жиналады. Бүдан мынадай қорытынды шығаруға
Экономикалық бөлім.
3.1. „Өзенмұнайгаз" мұнай және газ бірлестігінің сипаты.
„Өзенмұнайгаз" бірлестігінің ұйымдастыру қүрылымы 3.1. суретінде көрсетілген.
Негізгі өндірісіне келесі цехтар жатады: мұнай және газ өндіретін
Қабат қысымын қалыпты ұстау цехының қүрылым. Бірлестікте қабат қысымын
Цехтың жұмысын бастау және оның орынбасары аға инженер атқарады.
Геологиялық қызмет көрсетуді қамтамасыз ету үшін цехта геологиялық қызмет
Көмекші өндіріске өндірістік қызмет базасы жатады.
Оның негізгі мақсаты механикалық және энергетикалық жабдықтарды жұмысқа жарамды
3.2. Қабат қысымын бір қалыпты ұстаудың экономикалық анализі.
Өзен кен орынын пайдаланудың тиімділігін көтерудің ішкі резервтерін шығару
Кен орынды игерудің көрсеткіштерінің техника-экономикасының анализі (3.1. кестесі)
1983 жылдан бастап бірлестік ыстық су айдауға көшті. Соның
Негізгі қалаушы факторлар.
1. Скважиналардың пайдалану қоры.
2. Өнімнің сулануы.
3. Мұнай скважиналарының пайдалану коэффиценті.
3.3 Ондірістегі өнімнің көлемін шараны енгізгеннен кейінгі
Жаңа техниканы қолдану, қашан да мұнай өнімнің көлемін өзгереуге
скважина шығымын көбейту;
жөндеудегі скважиналардың түру уақытын азайту;
І гайдалану скважинасының түру уақытын азайту;
пайдалану скважинасының коэффицентін өзгерту;
Шараны енгізгеннен кейінгі мұнай өнімін мына формула бойынша
анықтауға болады:
Q1=g1*Nскв *Tж*Kn
мүндағы g1 үңғы шығымы т/тәул;
Nскв— үңғы қоры саны;
Тж—жұмыс жасайтын скважиналардың жұмыс уақыты. Q1=61х5,1х360хО,9=100796,4т/жыл.
Мұнай өнімінің көлемінің өзгеруі үңғы шығымының өзгеруіне
(Qg=TKKn(q2-q1)
Мүндағы: q2-орташа тәулік шығымы скважина жаңа техника енгізгеннен кейін
(Q Д=360 • 0,9 • (9,8-6, 1)=1199т
q2=q1+х=6,1+3,7=9,8т/тул.
Мұнай өнімінің көлемінің
(Qк=q1* Тж • (КП2-КПІ)
Мүндағы: q1— скважина шығымдары
Тж - календарлық қор, істейтін скважина, тәу.
(Qк=6,1 х 360 х(0,98-0,9)=175,1т
әр түрлі факторлардың қатысуына байланысты мұнай өнімінің көлемінің өзгеруі,
(Q=(Qg+(Qk
(Q=1199+175,7=1375т
Жаңа технология енгізгеннен кейінгі, мұнай өнімінің көлемін анықтауға болады:
Q2=Q1+(Q
Q2=100796,4+1375=102171т/жыл.
Амортизация, бүл біркелкі
Aжыл=
Мұндағы: С - қалдық баға
Na-жылдык амортизация
Nа=6,7%
Сбал-557300$
Скал=Сбал-
Ажыл=
Еңбек ақы қорының есебі:
Негізгі жалақы бойынша шығындарды жұмыскерлердің санын немесе квалификациясының (тек
Қазақстан Республикасында тіп жалақы 3480 теңге өнеркәсіптік-өндірістік персонал еңбек
Қосымша жалақыны ескеретін коэффициентті негізден 1,25 деп алу керек.
Қазақстан Республикасында жүріп жатқан территориялық коэффициентті 1,14 бүдан:
ЕАҚ=тіп жалақы х тарифтік коэффициент х айлар саны х
ЕАҚ=3480х5,95х12х1, 14x1,25x1, 1x357=139044310 теңге немесе 958926,3$.
1$=145 теңге.
Энергетикалық шығындар есебі: 1кВт.сағ.=5,09теңге=0,035$
Сэ=дх49хО,035=102171х49хО,035=175223,3$ Еңбек ақы қорына төлемдер:
Еңбек ақы қорына
ЕҚТ= ЕАҚ х 0,36 = 958926,3x0,36=345213,5$ Ағымды жөндеуге шығындар:
Жер асты және жер үстінде қүрал-жабдықтарға ағымды жөндеу өзіне
(Жалақы, көтергіш-тракторлар жалдау, көмекші материалдар т.б.) сондықтан бүл мақала
Сжондеу=
Басқа да шығындары
ЕАҚ х 25% 958926,3x0,25=2397316$
Су шығындары:
VH2O=520350м3(Н2О)
Ссу=520350х13=6764550 теңге немесе 46652$
Бір жылдық экономикалық тиімділік, ол жаңа технологиялық процестерді кен
Суд=
Қосымша мұнайды өткізетін баланстық пайданың(Пб) өсуі мына формуламен анықталады:
пб=(цс-с2)хдд
Пбал=(өткізетін баға — өзіндік қүн) х др=(100-66)х
102171=03473814$
Осыдан,
Табыс салығы=0,3 • Пбал=03х3473814=1042144,2$
Табыспайда=Пбал-Табыс сал=2431670$
3.1. кесте. Технико-экономикалық көрсеткіштер.
Еңбекті және қоршаған ортаны қорғау
4.1. Қабат қысымын қалыпты ұстау жүйесіндегі еңбекті қорғау.
4.2. Қауіпті және зиянды өндірістік факторлар анализі.
Қабат қысымын қалыпты ұстау жүйесінде жұмыс агенттік қабатқа жоғары
Қ.Қ.Қ.Ү жүйесінің қүрылыстарына су алатын үңғылар, су жинауға арналған
Айтылған қүрылыстардың қызмет ету негізіндегі қауіпті және еңбектілікті қажет
Қоргану шаралары.
Техника қауіпсіздігі.
Барлық объектілерде - бүталы сорап станцияларда, су қыздыру пештерінде
• жұмыс орнында газ иісінің болған жағдайында; Іпу мен
• жұмыс орынын немесе территорияны дайындаттыратын;
• электр қауіптілігі кезінде;
• керекті қорғау қүралдарының болмаған
• жайсыз литерологиялық жағдайларда.
Б.Б.С.С-тің жұмыс бөлмесі механикалық қоздырғышы мен ашнды-сорып алатын вентиляциямен
Тез түтанғыш заттар және материалдар үшін қашықтықта ьщыстар мен
Сораптардың және трансмиссиялардың, қозғалтқыштар механизмдерінің барлық қозғалу және айналу
Бүталы сорап станцияларының монифальды арқылы айдау скважнналарынан судың қайта
Сағаның жабдықтарын бөлшектеу алдыңғы орында су қүбырын ажыратуға қажет
Ысырмаларды, жапқыштарды, төсемелерді немесе қатайту сақиналарын ауыстыру кезінде флонцты
Өндірістік санатория.
Жұмыс орынының метерологиялық жағдайын стационарлық және ашық жерде деп
Стационарлық яғни операторлық түрде кәсіпшілік кезіндегі газбен жылыту және
Ашық алаңда жұмыс істейтін еңбекшілер тобы үшін кәсітцліктің әрбір
Химикаттар дайындау және олармен жұмыс жасау кезінде көзілдіріктер, шаңға
Қ.Қ.Қ.Ү. қашаның территориясында әртүрлі нарықты талап етентін, едәуір алаңда
Технологиясының жабдықтарды орналастыру жағдайларының көбіндс пемесе жұмысты орындау жағдайында
4.1.2.3 Өрт сөндіру қауіпсіздігі.
Нұсқа ішімен суландыру кезінде су айдауға скважиналарды қабаттың мұнай
Скважиналардағы өрт үлкен материалды зиян келтіруі мүмкін және адамдар
4.2. Қабат қысымын қалыпты ұстау жүйесіндегі қоршаған
ортаны қорғау.
Біздің елімізде қоршаған ортаны қорғау бірден-бір маңызды мемлекеттік мәселе.
Құрлықта үлкен қауіптілікті жоғары
Сонымен қатар, ағын суларды тазырту сапасын көтеру үшін іріске
Касіпшіліктегі ластанудың азаюына қабат суының скважина індеп ағысын жою,
Қоршаған ортаны қорғау ол экономикалық проблема, ол халық
Берілген сулану
Қоршаған ортаны қорғау.
Экологиялық жағынан көп жылдар бойғы басты проблема скважиналардағы, мұнайкәсіпшілік
Экология мәселелерімен "Өзенмұнайгаз,, АҚ басшылығы хәне экобиоресурстар жүргізіледі. Кен
1. 280 км су қүбырласы ауыстырылды және жөнделді.
2. 136 км мұнай қүбырлары ауыстырылды және жөнделді.
3. 37 мұнайды қыздыру пештері жөнделді.
Мұнай кәсіпшіліктері аумағында мұнай төгілулерін тазалау мен Іоюға 5
Ластанған заттарды Өзен ойпатындағы су мұнай көліне тастау тоқтатылды.
Өнеркәсіптік, қүрлыс-түрмыс қалдықтарын "Өзенмұнайгаз" АҚ топтау, жинау және шығарып
5. ҚОРШАҒАН ОРТАНЫ ҚОРҒАУ
Жаңаөзен кен орныңцағы кәсіпшіліктің, газ өңцеуші заводтың және көмекші
5.1. Өңдірістің биосфера компоненттеріне әсерін талдау.
Қоршаған табиғи және қоршаған ортаны ластаушы көздерге келесілер жатады:
Осылайша, газ өңдеуші заводтың үш кешенді технологиялық желісі бар
1) қондырғылар 200-мұнайды,
2) қондырғылар 300- диэтаноламинмен
3) қондырғылар 400 - Клаус қондырғылары -
4) қондырғылар 600- сұйық және қатты күкірттерді
5) қондырғылар 700- көмірсутекті газдарды бөлу;
6) қондырғылар 1000 - курғату және факелді
7) қондырғылар 0,31
8) қондырғылар 800 - қабат суын дайындау.
КТЖ-ң технологиялық үлгісі 6,1-суретте көрсетілген.
Кәсіпшіліктең жинау жүйесі екпінді ластаушы көз ьолып табылады, оған
5.1.1 Атмосфераға әсер ету
Жоғарыда айтылған объектілердің барлығы атмосфераны ластаушы көздер болып табьшады,
Шығарындылар кешенінің құрамына кіретін заттар, атмосферада бірге бар болғанда
1) азот екі тотығы + күкіртті ангидрид;
2) күкіртті ангидрид + күкіртсутек;
3) күкіртті ангидрид + күкірт қышқылының аэрозолі;
4) күкіртті ангидрид + фторлы сутек;
5) фторлы сутек + фторидтер.
5.1.1.1 - кестеде кәсіпшілікте бөлінетін зиянды заттардың максималды шоғырлануы
5.1.1.1 -кесте. Зиянды заттардың максималды шоғырлануы.
Жабдықгардан тасталатын шығарындыларға
5.1.1.2-кесте. Атмосфералық зиянды
5.1.2. Гидросфераға әсер ету.
Жер бетіндегі және жер астындағы суларға өсерлер келесі көздерден
1) тазартылмаған немесе жеткіліксіз тазартылған өндірістік және тұрмыстық бұралқы
2) жер бетіндегі бұралқы сулар;
3) құрғатылған бұралқы сулар;
4) апаттық лақтырулар және бұралқы сулардың жиналуы;
5) сыйымдылықтардан, құбыр желілерінен және басқа құрылымдардан улы сұйық
6) сулы объектілердің және рельефтердің бетіне тұнатын зиянды заттардың
7) апаттық шығырынды тастау (мұнайдың, газды тазалау өнімдерінің, реагенттердің
8) материалдармен қалдықгарды сақгау орындары, кәсіпорыннның өндірістік алаңдарының шегінде
9) ұйымдастырылмаған қалдықтар үйінділері.
5.1.3. Литосфераға әсер ету (топырақкд және жер қойнауына).
Регионалды сейсмикамен, шөгумен және жарықгардың қалыптасуымен байланысты жерлерді бүзумен
Кәсіпшілік аймағында топырақ жабынының антропогендік нашарлау карқындылығының үш дәрежесі
топырақгың әлсіз нашарлануы — 5 см тереңдікке профилінің ұзылуы;
- топырактың орташа нашарлануы — кен орынның
- топырақгың өте күшті нашарлануы — көлік
қатпарланған,радионуклиндермен ластанған.
6.4-кестесіңде "Жанаөзен" кен орнындағы ұңғымалар топырағын зерттеу нәтижелері келтірілген.
Мұнай кәсіпшілігі Каспий теңізіне әсер етеді, себебі ол теңізден
5.2 Ұйымдастырылған шаралар.
Қазақстан Республикасында қоршаған табиғи ортаны қорғау туралы негізгі қаулылар
Жобада қоршаған ортаны қорғауға жауапкершілікті қоршаған ортаны қорғау бойынша
5.3. Техникалық шаралар.
5.3.1. Атмосфераны қорғау
Жобада атмосфераның ластануын шектеу үшін келесі негізгі технологиялық шешімдер
ТУ-39-РК 1168001-97-ге сәйкесті таулық өнімдегі күкіртсутектің мөлшері келесіні құрайды:
- тауарлық мұнайда 10 ррц-нен артық емес,
- құрғақ газда 2 г/100 нм3 шамасында,
- меркаптанды күкірт (ШФКУ)-да 0,025%, соның ішінде:
- күкіртсутектің мөлшері 0,003%;
- этанды фракциялар 0,003%-н артық емес;
тауарлық күкіртте 10 рр|ІІ-н артық емес.
5.3.1.1— кестеде атмосфералық ауадағы зиянды заттардың ШМШ-ң (ПДК) мәндері
кетуі болмауы керек. Осы
Атмосферада жайылу жағдайын қамтамасыз ету үшін күкіртті алу қондырғьшарының
Атмосфераға күкіртті қоспалардың жалпы тасталуын қысқарту
ұшін 3 және
дәрежесі 99,9%-ке жеткізілген болатын (Клаус + Скотт үрдістері).
Бұл атмосфераға шығарынды тастауды 4 есе төмендетеді. 1
Клаус-Сульфрен үрдісі орнына Клаус-Скотт үрдісін қолдану қосымша
сипаттамасын өзгертпей қүбыр биіктігін 120 м дейін кішірейтуге мүмкіндік
Көміртегі күкірт тотығының 60%-і газдан аминмен күкірт тазарту қондырғысында
Заводтар тоқгап қалғанда және газдарды сақгандырғыш клапандардан тастағанда жабдықтарда
Жабдықгарды дүркін-дүркін бәсеңдету есептік қысымнанартық кеткенде,
түсіру сақгандырғыш клапандарымен орындалады.
5.4. Өнеркәсіпорыңцардың қауіп санатын анықгау (ӨҚС)
Өнеркәсіпорындардың қауіп санатын есептеу "Атмосфераға шығарьшатын ЛЗ-дың массасы және
Қауіп санатын (ӨҚС) келесі формуладан шығарады:
n
ӨҚС= ( )
I=1
мұндағы М, — шығарынды і-заттың массасы, т/жьш;
ШРКі — і-заттың орташа тәуліктік ШРК, мг/м3;
v -
а1 — бұл шексіз мөлшер, і-затпен күкіртті газдың зияндылық
5.4.1-кесте. Әртүрлі қауіп класы заттары үшін ai
мөлшері
Тұрақгы
Қауіп класы
1
2
3
4
ai
1,7
1,3
1,0
0,9
ӨҚС-тың мөлшері бойынша
5.4.2- кесте. Өнеркәсіпорындардың қауіп санаты бойынша
Шығарынды заттардың М/ШРКі < 1 болса, оларды кәсіпорынның қауіптілік
Егер заттың орташа тәуліктік жоқ болса, онда
біріншілік ШРК, ӘКДШ - әсердің қауіпсіз деңгей шамасы немесе
Ал егер де кейбір заттарға ШРК мен ӘКДШ жасалмаған
Есеп 3. ҚС -ты есептеу.
1-МГӨБ-ң қауіпті санатын есептеу. Кәсіпорында атмосфераға ластағыш заттарды шығаратын
5.4.3- кесте. МГӨБ-ң ҚС есептеу
n a
ҚС =42.47
I=1
ҚС=2.47 1000 (5.4.3 кестенi Қара), соган
Қосынды эффектісі келесі заттарға тән: азот диоксиді және сүкірт
5.4.1. Аттмосфераны ластайтын заттардың ШРШ-мен жалгыз көзден шыққан барынша
ШРШ-ны және барынша жергіпіхті хондентрациясының бсептелуі "Өнеркәсіп орнынан шығатын
Оны есептеу жолы келесі формула арқылы жүзеге асады:
2
ШРШг=
(5.4.2)
Бұнда, ШРК - барынша біріншілік ШРК, мг/м3;
С - берілген елдімекеннің ауасындағы бүл заттың аялық юнценрациясы,
Н - құбыр биіктігі, м;
А-стратификациялау коэффициенті -120, (РҚ үшін 200 тең);
V-уақыт бірлігінде шығарылатын, тұтың газдар көлемі, м3/с;
Т -қоршаған ауамен салыстырғанда газдардың жоғары гемпературада қызылуы, °С;
Ғ - атмосферадағы қопаларының тұнү жылдамдығын анықгау ушін өлшемсіз
m және n - газауалы қоспаның шығу көзінің жағдайын
n - жер бедерінің әсерін және қолайсыз ауа райы
Суықты бөлетін көздер үшін ШРШ келесі формуламен есептелінеді:
4/3
ШРШх= 1
5.4.3)
Бүнда, В - шығару көзінің диаметрі, м.
Есеп 4 ШРШ есептелуі.
Күкірт диоксидінің жергілікті барынша біріншілік юнцентарциясын және шекті рауалы
Есептеу жолы. Жалғыз түрақгы шеңберлі ауызы көздің ШРШ келесі
2
ШРШг=
(5.4.4)
f және vm параметрлеріне қарай m жөне n коэффициентгер
мәндері анықталады.
F=1000
бүнда, 0- түтін газдар шығарылуының орташа жылдамдығы,
Ғ < 100 болған кезде, онда
M=
f < 100 болған кезде, n коэффициенті V1 және
0,5 < Vm Іш-микроағэаларды суда қодцануға негізделген амины бар
Тазалау технологиясы анааэробты және аэробты микроағзаларды қолдануды қарастырады. Амины
Жобада бүралқы сулардың жер бетіне тасталуы қаралмайды.
Судың ластаруының алдын алу шаралары.
Төгілулер есебінен сүйық зиявды заттардың қоршаған ортаға түсуі келесі
Жоғары орынды саңьшаусыздандырылған жүйені қалыпты пайдалану қоршаған табиғи ортаның
5.4.3. Литосфераны қорғау.
Жер ресурстарын қорғау бойынша негізгі шараларға келесілер жатады:
- бұрғьшау жұмыстарына және сызықгық кұрылымдарға ! жерді бөлу
- грунт жолдарының органикалық тараптары;
- қалпына келтіру шараларын жүзеге асыру;
- топырақ жағдайын бақылауды ұйымдастыру.
Бүзылған жерлерді қайта қалпына келтіру. Қайта қалпына келтіру жоспарын
Құбыр желілерін төсеу үшін траншеяларды қайтадан ашу. Көлік жолдары
Кайта калпына келтірудің техникалық кезеңіне кіретіндер:
-ашылған грунттты алу және оны жинау, құламаларды 1:10 түзетуде
-ұңғыма құрылысында бүрғы аймағын ластанудан, калдықгардан тазарту, шламдарды, бұрғылау
желіні төсеудің барлық терендігіне пышақгы желітөсегішпен грунтты кесу тәсілімен
ВЛ трассасы бойынша элеБсгроберіліс желілері құрылысында калпына келтіру жұмыстары
Биологиялық қалпына келтіру бүзылған жерлерді қалпына келтірудің технологиялық кезеңінен
Топырақгы эрозияға қарсы бекіту теріскен, сексеуіл, қара жүзгін егумен
Олардың топыраққа терең енетін тамыр жүйесі бар.
Биологиялық кдйта қалпына келтіру жүргізіледі:
- үңғыма алаңының периметрінен 100 м қашықгағы беддеуде;
- орталық манифольдің қоршаған өлшеу қондырғыштарының периметрі
Үңғыма сағасымен өлшеу қондырғьшары алаңының қоршаулары шегінде топырақгы ұшудан
Үңғыма, өлшеу қондырғылары, газқұбырлары, су кұбырлары, 5 және 35
Жолдар, карьерлер бауырайларын биологиялық қайта қалпына келтіру үшін дәнді
Бөлінетін құмдарды бекіту бойынша эрозияға карсы шаралар екі кезенде
- құм беттерін түтқыр материалдармен бекіту;
- қайталама түгқыр материалдармен өңдеп құм бекіткіш
өсімдіктерді отырғызу.
Топырақтың ластану деңгейін төмендететін шаралар:
1) ұйымдастырулық.
2) технологиялық.
3) жобалық-конструкторлық.
4) санитарлық-эпидемияға қарсы.
1. Ұйымдастырушылық:
- қалдықгарды басқаруды ұйымдастыру;
- кен орын аймағымен көлік қозғалысын ұйымдастыру
- қалдықгарды басқару жүйесін бүзатын санкцияланбаған жұмыс
2. Келесі жағдайларда ластанумен байланысты
- бұрғылауда;
- жабдықгарды тасымаддауда;
- жердегі жұмыстар барысында;
- техникалық қайта қалпына келтіру.
3. Жобалық-конструкторлық:
- СЭС және
- топырақгың ластануын төмендетуге бағытталған жобалық-конструкторлық шешімдердің тиімдісін
Санитарлық-эпидемияға қарсы
- өндірістік және түрмыстық қалдықгарды көмуге арналған орындардың сәйкесті
- жұмысшыларды аса қауіпті инфекциялардан эпидемияға 1 қарсы қорғауды
Қалдықгар жиналатын негізгі орындарға:
1. Мұнайкәсіпшілігі;
2. КТЖ
3. Құрылыс учаскілер;
4. Өндірістік база;
5. "Қара жамбас" вахталық поселкісі.
Бүдан басқа анағұрлым кіші өндірістік, құрылыс және көмекші учаскілер
Қалдықтарды жинау және жою принциптері. қалдықгарды жинау жэне жоюдың
1. Қалдықгар жиналуының көздерін анықгау.
2. Жиналатын қалдықгарды анықгау.
3. Қалдықгар түрлерін және олардың қауіптілік категориясын I топтастыру.
Қалдықтарды жинау және жою әдістерін таңцауда келесі факторларға көңіл
атмосфералық ауаның сапасы және геологиялық, экологиялық жағдайлар.
Қалдықгарды жинау және жою варианттары. Жобада ҚР табиғатты қорғау
Биологиялық қайтадан ондеу — нақгы жағдайлардан және бар шектеулерден
Термиялық қайтадан өңдеу — төмен температурада өңдеу қалдықгардан көмірсутектерді
Саңлаусыздандыру, түрақгандыру және катайту-бірге кдрастырьшады, себебі сәйкестік технологиялық үрдістер
Калдықтарды жинау жэне жою әдістері.
Калдықтарды тазарту кұрылымдарына бағыттау. Қалдықтарды бүралқы суларды тазарту жүйесіне
2. Сұйық қалдықгарды жұтатын қабаттарға айдау. Жұтушы коллектор пайдалатын
3. Қалдықтарды полигонда орналастыру үлкен көлемді қаддықгарды қабылдау және
- өткізбейтін бет қабаттың болуы,
- қалдықгарды тиімді оңашалауға сенім беретін грунт
4. Қалдықтарды көму-инертті материалдарды және тұрақгандырьшған қалдықгарды, олардың компоненттерінің
Грунт және грунт сулары жағдайлары қалдықтарды жоюға, соның ішінде
Қорытынды
Өзен кен орнында бірінші рет дүние жүзілік практикада иүнай
Өзен кен орнын игеру жүйесін жетілдірудің негізгі бағыты ыстық
Барлық кәсіпшілік-географиалық материалдарды талдап к,орытқанда мынадай қорытынды жасауға болады.
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Нүрсүлтанов Ғ.М. Алматы 1999ж. "Мұнай мен газды өндіріп өндеу".
Надиров Н.К. Алматы, 1995ж. "Нефть и газ Казахстана".
Надиров В.Ю., Таджиев А.Н. Алматы-90 "Нефть Мангышлака".
4. Ф. Керимов В.Ю. Алматы 1990ж. "Геология
5.Тайкулакова Г.С. Алматы, 1999ж. "2001 мамандығы
6.Утебаев С. У. „Нефтяная промышленность.
7. Щуров В.И. "Технология и техника добычи нефти.
Су айдау
Скважина туралы түсінік
Өзен кен орнының геологиясы
Кен орынның жалпы жағдайы
Жайық мұнай-газ өндіру басқармасының өндірістік – ұйымдастыру құрылысы
Өзен кен орнының өндіру және айдау скважиналары қорының жағдайы
Қабатты сұйықпен жару әдісін тиімді қолдану үшін игеру объектілерін таңдау шарттары
Альфа кенорны бойынша ұңғыманның түп аймағына әсер ету әдістерін талдау ( ҚСЖ )
Орталық облыстары кен орнынан
Жоғарғы шөгінділерінің Юра Арысқұм алаңының көтеріңкі ойпат бөлігіне жетілген шөгінділердің өндірістік өнімді қабат қоры