Газды айдаудың техникалық сұлбасы
МАЗМҰНЫ
бет.
КІРІСПЕ
1. АУДАН ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ МӘЛІМЕТ
2. Ақыртөбе ЖГҚ қажеттілігі мен даму мүмкіндіктері
3. ГЕОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
3.1 Стратиграфиясы
3.2 Тектоникасы
3.3 Гидрогеологиялық сипаттамасы
3.4 Қабат-коллектордың геология-өндірістік сипаттамасы
4. ҰҢҒЫ КОНСТРУКЦИЯСЫ
5. ТЕХНИКАЛЫҚ БӨЛІМ
5.1 Газды айдаудың технологиялық сұлбасы
5.2 Газтарататын пунктер
5.3 Газды жинаудың технологиялық сұлбасы
5.3.1 Газды тазарту қондырғысы
6. ӨРТКЕ ҚАРСЫ ШАРАЛАР, ТЕХНИКА ҚАУІПСІЗДІГІ, ЕҢБЕК ҚОРҒАУ,
6.1 Өртке қарсы шаралар
6.2 Өндірістік санитария
ҚОРЫТЫНДЫ
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
КІРІСПЕ
Бұл есеп беруде Ақыртөбе жерасты газ сақтау қоймасына
Казіргі заман талабына сай газбен қамтамасыз ету жүйесі
Аталмыш газбен қамтамасыз етуде барлық құрылымдар пайдалану кезінде
Жерасты газ қоймасы көптеген мақсаттарда қолданылады, солардың ең
Қысқы уақыттарда жылыту жүктемесіне байланысты мезгілдік газ тұтыну
Магистралды желілер мен компрессор станцияларына (КС) күрделі қаржыларды
Газ көздерінің ритімді жұмыс атқаруына және КС жылдық
Елдің газға тапшы аудандарында мемлекеттік газ қорын жасау.
Мұнай газын жаңа мұнай өндіру аудандарында сақтау және
Мұнайхимиясы комбинаттары алдында отын мен шикізат қорларын түзу
Газбен қамтамасыз ету жүйесінің жұмыс сенімділігін арттыру.
АУДАН ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ МӘЛІМЕТ.
Ақыртөбе ауданын пайдалануға бұрғылау жұмыстары газды, газоконденсатты, мұнайлы
1973 – 77 жж. Ақыртобе ауданында МОВ
Пайдалану ұңғыларының орташа тереңдіғі – 850 м. Пайдалану
Ақыртөбе ЖГҚ қажеттілігі мен даму мүмкіндіктері
Географиялық орналасуы бойынша (Ақыртөбе ЖГҚ Тараз бен Бишкек
Еске түсіретін нәрсе, ЖГҚ жобаланған толық қуаты 1310
Аңғаратын нәрсе, Шымкент-Алматы газ құбыр учаскісінде ЖГҚ ретінде
Еліміздің оңтүстігінде газ сақтауды арттыруды Ақыртөбе ЖГҚ бастау
Мұнда, біріншіден, жоғарғы және әлсіз қанығатын горизонттарға селективті
Осылардан бөлек, газ сақтауға қабат-коллектордың жабыны үстінде орналасқан
Есептеулер көрсеткендей, тек шығыс күмбездің бақылау горизонтының өзінде
Сонымен, Ақыртөбе ЖГҚ потенциалды мүмкіндігі: Жалпы сақтау көлемі
3. ГЕОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
Бұл бөлімде Ақыртөбе ЖГҚ тиімді құрылымын анықтау мақсатында
Ауданнан оңтүстікке қарай 10 шақырым жерде Ташкент-Алматы
Территория шөлейтте орналасқан және ептеп бархандар кездеседі.
Климаты шұғыл континентальді, құрғақ.
Ең жақын су қоймасы 30 шақырым қашықтықта орналасқан
Ақыртөбе құрлымы 1965 жылы аудандық сейсмо барлау жұмыстары
3.1 Стратиграфия
Қиманың стратиграфиялық жіктелуі көрші Талас, Ақбақай және т.б.
Шөгінділердің жиналу жағдайына, метаморфиз бен дислоцирлену деңгейіне қарай
Ұңғылармен ашылған түзілімдер негізінен терригенді (саз, аргиллиттер, алевролит
Ақыртөбедегі барлау ұңғыларының мәліметтері бойынша ежелгі түзілімдер жоғарғы-оңтүстік
Төменде ашылған ұңғылардың қысқаша сипаттамалары берілген (2.2 сурет).
Перм жүйесі (Р)
Перм жүйесінің түзілімдері Ақыртөбе ауданында таскөмірі түзілімдермен жабылған
Тұзды қабат ( Р1-2)
Тұз түзілімдерінің төменгі-жоғары перм қабаттары №1 ұңғымада кездеседі
Құмтастар қара-қоңыр, полимиктті, ұсақ түйіршікті, тығыз, жарықшақты болып
Тұз үсті қабаты Р2
Тұз үсті қабатының түзілімдері тұзды қабаттың жыныстарының шайылған
Қима қабаттарында екі горизонт ерекшеленеді: гипс пен ангидриті
Алынған керн сараптамасы көрсеткендей тұз үсті қабатындағы саз
Құмтастар ұсақ және орта түйіршікті әлсіз цементтелгенкварц дала
Тұз үсті қабатының жалпы қалыңдығы 380-нен 480 метрге
Бор жүйесі (К)
Жыныстар перм түзілімдері бетінде үйлесімсіз жатыр. Жыныстар конгломераттардан,
Конгломераттар ұсақ әртүрлі кремний жынысты шиыршық тастардан тұрады.
Құмтастар-Қызыл түсті, әртүрлі сүр түсті, полимикротты, кварц-полешпатты; цементі-
Саздары қоңыр, қызыл-қоңыр, әктасты, тығыз.
Бор түзілімдерінің жабындарының каротаж диаграммасында КС 15-50
Жоғары бор жыныстарының қалыңдығы 23м (21 ұңғ.) ден
Бор түзілімдерінің жабындарының жату тереңдігі 15м
Палеоген жүйесі (Р)
Палеоген түзілімдері ортаңғы және жоғарғы бөлімдерден тұрады және
Қиманың төменгі бөлігі, негізінен, құмтастан түрады. Аталмыш қиманың
Орта бөлігі- алевролит және саздың тығыз қабаттанумен ерекшеленеді.
Палеоген түзілімдерінің қалыңдығы 57м (12м ұңғ.) ден 200м
Неоген және төрттік жүйе
Бұл жүйелердің бөлшектелмеген қабаттары палеоген түзілімдерінің шайылған беттерінде
Қиманың орта және төменгі бөліктері қоңыр-қызыл алевролиттер, тығыз
Бөлшектелмеген қабаттың қалыңдығы 23м (13 ұңғ.) ден 38,5
3.2 Тектоника
Тектоника тұрғысынан Ақыртәбе көтерілімдері Шу-Сарысу синеклизасының оңтүстік-шығысында Мақпал
Жату ерекшелігіне, литологиялық құрамына, жыныстардың метаморфталуына байланысты В.Ф.
Аралық құрылымдық-тектоникалық зтаж, ол эпилатформалы режим кезінде герцин
Аталмыш этаптың құрлымдары төменгі этаждың қабат келуімен сипатталады.
Жоғарғы құрлымдық-тектоникалық этаж палеоген негізінде сатылы қайталанады. Іс
Ақыртөбе көтерілімдерінде жүргізілген барлау бұрғылау және геофизикалық жұмыстары
Жанама осьтің ундуляциясы нәтижесінде құрылым екі күмбезге жіктелген-
Үлкен шығыс күмбездің өлшемі жабық изогипсте “-190м” және
Батыс күмбездің өлшемдері 4,5*5 км, ауданы 7,39 км
Күмбездердің бөлінетін жерінде, 30 ұңғ. маңында көлемі 4*1,3
Ескеретін жағдай, құрылымның шығысы мен солтүстігінде бөліну байқалады.
3.3 Гидрогеологиялық сипаттамасы
Ақыртөбе көтерілімдері гидрогеологиялық тұрғысынан Шу-Сарысу артезиан бассейнінің территориясында
Есеп беруде Ақыртөбе ауданының суарынды горизонттарына қысқаша
Жоғары-төменгі пермнің тұзды қабатының суарынды горизонттары жекелеген әлсіз
Жоғары пермнің тұз үсті қабатының суарынды горизонты құмтаста
Жоғары бордың суарынды горизонты конгломерат пен құмтасқа топтасқан.
Неоген-төрттік кешеннің суарынды горизонты алевролит пен құмды-шиыршықты түзілімдерге
Жерасты суларының қоректенуі шауын-шашын суларының фильтрленуі нәтижесінде іске
3.4 Қабат-коллектордың геология-өндірістік сипаттамасы
Ақыртөбе ауданының геолого-геофизикалық деректерін сараптама нәтижесінде аңғарғанымыз, қимада
Қабат-коллектор жоғары пермнің тұз үсті қабатында 772м тереңдікте
Құмтастар қара-қоңыр, әлсіз цементтелген, кварцт түйіршіктерінен құралған полимикронды,
Алевролиттер қоңыр, негізінен қаттыдан жұмсаққа дейінгі саздар
Саздар қоңырдан қара-қоңырға дейін өзгереді және қатты әктасты,
Каротаж диаграммасы көрсеткендей, қабат-коллекторында 2 ден 5 ке
Қабат-коллектордың жалпы қалыңдығы аудан бойынша 3,4м ден (4
Күмбездің аяқталатын солтүстік-батысында (29 ұңғ.) және қанаттың оңтүстік-батыс
Батыс күмбездің құрылым шектерінде қабат-коллектордың қалыңдығы анық заңдылыққа
Қабат-коллектордың тиімді қалыңдығы өте үлкен шектерде ауытқиды, 6,8м
Батыс көтерілімдердің тиімді қалыңдығы айтарлықтай жоғары, ол 16,2м
Жалпы алғанда қабат-коллектордың қалыңдығы батысқа қарай артқан сайын,
Қабат-коллектордың саздануымен ауданның құрлымдық және геолого-физикалық, сыйымдылық, фильтрациондық
1975 жылғы жүргізілген сынақтар көрсеткендей, шығымның және өнімділіктің
Сәйкесінше, 1,2 ұңғ. өнімділік коэффициенті 7,5; 13,7 және
Шығыс күмбездің переклиндері мен батыс күмбездің шеттерінің құрлымдарында
Өнімділік, м3/тәу.ат 7,5
13,7
11,5
2,8
5,0
9,4
1,5
23,0
3,7
4,9
Депрессия, кгс/см2 16
16
16
16
16
16
16
16
16
16
Шығым, м3/тәу. 120
220
180
45
80
150
24
370
60
78
Аспа тереңдігі, м 600
663
601
600
601
600
599
600
600
599
Статистикалық деңгей, м 106,9
114,4
102,6
88,6
108,0
114,2
126,0
120,8
117,0
102,9
Сынау күні 28.06.74
06.06.74
28.07.75
20.06.75
24.07.75
28.06.75
13.07.75
14.07.75
18.07.75
07.07.75
Ұңғ.№ 1
2
3
5
6
7
11
12
13
14
Қабат-коллектордың ашық кеуектілігі орта есеппен 18,5% құрайды, жалпы
Қабат-коллектордың фильтрациялық қасиеттері ұңғыманы гидродинамикалық зерттеу барысында іске
12,1 ұңғ. 1976 және 1977 жылдары жүргізілген зерттеулерден
1979 жылдың қыркүйек-қазан айларында аудандық гидро барлау жұмысын
10 ұңғымада айдау жұмыстары 25 күн жүргізілген. Айдауға
Айдау 10 ұңғымадан жүргізілген, оның әсері 1,6,8,9,13,17 және
Қабат-коллектордың жоғары өткізгіштігі салыстырмалы түрде құмды аз тасығанда,
Қабат-коллектор саз қабатымен жабылған, оның қалыңдығы 8м ден
23 барлау ұңғымасының мәліметтері көрсеткендей, мұндағы жабын саңылаусыздандырылған.
Қабат-коллектордың жабыны үстінде қалыңдығы 12-15м екі құмтас қабаттары
Қабат-коллектордың орташаланған фильтрациялық және сыйымдылық қасиеттері төменде көрсетілген:
Гидро өткізгіштік коэффициенті, Kh/n-д. См/спз-9450
Пьезоөткізгіштік коэффициенті,
Өткізгіштік коэффициенті, К
Бұл мәліметтер орта арифметикалық. 1,6,8,9,13,17 және 30 ұңғымалар
ҰҢҒЫ КОНСТРУКЦИЯСЫ
Ақыртөбе ауданында ашылған қимаға сәйкес пайдалану ұңғыларының келесідей
1. Кондуктор ø 324 мм төрттік жастағы
2. Техникалық тізбек ø 245 мм қабат-покрышкаға 10-15
3. Пайдалану тізбегі ø 168 мм
Газ ұңғысының саға жабдығы шегендеуші тізбектің жоғары бөлігін
Тізбек басы кондуктордың жоғары бөлігімен пайдалану тізбегін байланыстырады.
Құбыр басы фонтанды құбыр үшіш ілгіш қызмет атқарады
Фонтанды арматура құбыр басының жоғары фланцінде орнатылады. Оның
Сағалық жабу-клапаны ұңғыдан шыққан (шлейф) газды қауіпті жоғары
ТЕХНИКАЛЫҚ БӨЛІМ
5.1 Газды айдаудың техникалық сұлбасы.
Маистралды газ желілерінен қосылу желілері арқылы газ 3,1
Тәуліктік максималды газ айдау 2,3 млн. м3.
5.2 Газ тарату пунктері.
ЖГҚ орналастыруда газды дайындау мен жинаудың орталықтандырылған сұлбасы
Ұңғыларды газ тарату пунктеріне қосу сәулелі сұлба
ГТП-1өнімділігі: Gmax – 1,2 млн. м3/тәу; Gmin –
ГТП-2: Gmax – 1,3 млн. м3/тәу; Gmin –
5.3 Газды алудың технологиялық сұлбасы.
5.3.1 Газ тазарту қондырғысы.
Газды ұңғылардан алу 3,5 – 7,0 МПа
Ұңғы жұмысын бақылау газ шығымын периодты түрде өлшеу
Газды айырғыштан (С-1) 70% қаныққан сұйықтық тамшылары
Барлық аппараттардың қалдықтары Е – 101 дренажды ыдысқа
Гидраттардың түзілуін болдырмау үшін ингибиторларды енгізу жүйесі (80%
ЖГҚ технологиялық сұлбасы бойынша газды алу қараша айының
Гидрат-тұзілу мерзімі аз уақытты алса да (20-30 күн
ПРОТИВОПОЖАРНЫЕ МЕРОПРИЯТИЯ, ТЕХНИКА БЕЗОПАСНОСТИ, ОХРАНА ТРУДА И ПРОМСАНИТАРИЯ.
6.1 Противопожарные мероприятия.
В технологической части проекта противопожарные мероприятия проводились в
Категории по взрывной, взрывопожарной и пожарной безопасности приняты
С целью снижения пожароопасности производства предусматриваются следующие мероприятия:
Сброс газа с предохранительных клапанов и стравливание газа
Факел размещается на отдельной площадке на расстоянии не
Высота факела рассчитана с учетом предельно допустимой приземной
При остановке аппаратов на ремонт, остатки жидкости удаляются
Для продувки аппаратов и коммуникаций, перед отключением на
Электрооборудование и осветительные приборы в пожаровзрывных помещениях и
На аппаратах, емкостях и трапах выветривания, где возможно
Контроль и управление технологическими процессами осуществляется из операторной,
Работа аппаратов в условиях образования гидратов не допускается.
Для производства ремонтных работ технологического оборудования в производственных
Для обслуживания аппаратов, арматуры на высоте предусмотрены площадки
Все трубопроводы, проложенные на технологических площадках и межцеховые
Для защиты обслуивающего персонала от шума, проектом предусмотрено
До сдачи в эксплуатацию трубопроводов, они подвергаются гидравлическому
В аварийных случаях необходимо остановить установку. Проведение ремонтных
Обслуживающий персонал обязан строго соблюдать правила по технике
6.2 Производственная санитария
На работах, связанных с опасными вредными веществами и
На производственных объектах должны быть санитарно-бытовые помещения для
Производственные помещения должны быть обеспечены отоплением, вентиляцией в
Работники производства должны быть обеспечены питьевой водой, отвечающей
Санузлы должны отвечать санитарным нормам.
Все поступившие на предприятие рабочие должны быть обучены
Обслуживающий персонал должен быть обеспечен спецодеждой, спецобувью, средствами
Рабочие и служащие, непосредственно занятые на работах с
ҚОРЫТЫНДЫ
Практиканың өту барысында теориялық білімдеріміз шыңдалып, іс жүзінде
Есеп беруде объектінің геолого-физикалық сипаттамасы, газды айдаудың технологиялық
Өндірісте қауіпсіздік шараларын ұйымдастыру қоршаған ортаға келетін зиндықты
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Муравьев В.М. Эксплуатация нефтяных и газовых скважин –
Гиматудинов Ш.К., Дунюшкин И.И. и др. Разработка
Справочная книга по добыче нефти. Под ред. Ш.К.
А.И. Ширковский. Разработка и эксплуатация газовых и газоконденсатных
А.И. Ширковский, Г.И. Задора. Добыча и подземное хранение
Инструкция по ТБ и ОТ службы ГПС, ПХГ
Технические отчеты.
28
Мұнайды құбырлармен тасымалдау
Мұнай өнімдерін тасымалдаудың ерекшеліктері жайлы мәлімет
Мұнай өнімдерін тасымалдаудың ерекшеліктері жайлы
Ақыртөбе жерасты газ сақтау қоймасы
Мұнайды атмосфералық және атмосфера-вакуумды айдау қондырғысының технологиялық сызба нұсқасы
Басқару объектісінің температура бойынша екпін қисығын алу
Мұнайдың комплекстік құрамы
Қисымбай кен орыны
Мұнай айдау станциясы
Басты мұнай айдау станциясы