Әкімшілік жауапкершілік
Жоспар
Кіріспе...............................................................................................................................................3
I Құқық бұзушылықтың қоғамда алатын орыны
Құқық бұзушылықтың құрылымы мен негізгі белгілері, түсінігі…………………………5
1.2Құқық бұзушылықтың түрлері……………………….……………………………………...12
1.3Құқық бұзушылықтың себептері және оларды жою жолдары……………………………18
II Заңдық жауапкершілік негізгі ерекшеліктері
2.1. Заңдық жауапкершіліктің түрлері және белгілері,түсінігі……………............................22
2.2. Заңдық жауапкершіліктің жүзеге асырылуы……………………………………………..28
2.3. Заңдық жауапкершілікті болдыртпайтын мән жайлар…………………………………...31
Қорытынды………………………………………………………………….................................36
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі………………………………………………………………..40
Кіріспе
Курстық жұмыс тақырыбы “Заңды жауапкершілік ұғымы, белгілері
Курстық жұмыс екі тараудан және алты бөлімнен
Бірінші тарау құқық бұзушылық деп аталады. Аталған тарауда
Екінші тарау заңды жауапкершілік деп аталады. Бұл тарау
Заңды жауапкершілік мәселелерін мемлекет және құқық теориясы және
Құқық бұзушылық пен заңдық жауапкершілік туралы көптеген мақала,
Бұрыңғы ерте заманда, яғни ерте таптық қоғамда құқық
Мемлекет және құқық теориясы методологиялық ғылым бола тұра
Сондықтанда дипломдық жұмыста мемлекет және құқық теориясы қарастыратын
Сонынмен бұдан дипломдық жұмыстың мақсаты шығады:
“ Заңдық жауапкершілік және олардың түрлері, ұғымы және
Зерттеу тақырыбы бойынша (анализ және талдап қорыту)
Құқық бұзушылық профилактика мәселесі бойынша жаңа бағыттар жасау.
Практикада оқып білумен байланысты ұсыныс енгізу.
I Құқық бұзушылықтың қоғамда алатын орыны
1.1. Құқық бұзушылықтың құрылымы мен негізгі белгілері, түсінігі.
Кез-келген қоғамда құқықтық нормалардың жарлығын бұзу бұқаралық сипат
Құқық бұзушылықты зерттейтін әр түрлі анықтаулар бар. Жалпы
Құқық бұзушылық аса маңызды белгілер қатарына ие, олардың
1.Кез-келген құқық бұзушылық - бұл адамның саналы және
Сот пікір шеңбері - ой, саяси, діни немесе
2.Құқыққа қарсылық - құқық бұзушылықтың аса басты белгісі.
3.Құқық бұзушылықтың басты белгілерінің ішіндегі бірі - кінәлінің
Нақты айтқанда, тұлға кінәсі бойынша болады. Кінә тұлғаның
1) Ниет құқыққа қарсы әрекет жасаған тұлға қоғамдық
2) Абайсыздық кінә түрлерінің бірі сияқты 2 түрі
- өзіне сенімдік,тұлға өзінің қоғамға қауіпті зардап шектіретін
- ұқыпсыздық тұлға өзінің қоғамға қауіпті зардапты әрекеттерін
Құқық бұзушылық дилектіқабілетті құқықбұзушылармен жасалады, яғни өз еркіндігін
Құқыққа қабілетті құқық бұзушының заңдарға және басқа да
Құқықбұзушылықтың негізгі ерекше белгісін отандық және шетелдік заңгерлер
Мемлекет өз азаматтарынан Конституцияда көрсетілген белгілі бір әлеуметтік
Құқықбұзушылық үшін жауапкершілік негізін дұрыс анықтау құқық
Құқықбұзушылық құрамдары – бұл құқықбұзушылықтың обьективтік және
Құқық бұзушылықтың обьектісі
Құқық бұзушылықтың обьективтік жағы
Құқық бұзушылықтың субьектісі
Құқық бұзушылықтың субьективті жағы
Құқық бұзушылықтың обьектісі - құқық бұзушы қиянат
Қылмыстың объективті жағы.
Қылмыстың объективті жағы дегеніміз қорғалатын объектіге қол сұғатын
а) қоғамға қауіпті іс - әрекет яки әрекетсіздік;
ә) қоғамға қауіпті салдар;
б)әрекет пен салдардың арасындағы себепті байланыс;
в) қылмыс жасау орны , уақыты, жағдайы, тәсілі,
Көбінесе құқық бұзушылықтар объективтік жағы бойынша ажыратылады.Мысалы, ұрлық,
Бірақ, аса қажеттілік жағдайында ғана кісі жауапты болмайды.
Әрекетсіздік субъектінің қоғамға қауіпті, ерікті, пассивті мінез-құлқы. Оның
Құрамалы қылмыс бөлек - бөлек қылмыс бола алатын
Құқықбұзушылық субьектісі - ол құқық бұзушылық жасалған
Жауапкершілік тарту көзделген қауіпті әрекет жасаған кезде есі
Құқық бұзушылықтың субьективтік жағы - бұл
Құқық бұзушылықтың субьективтік жағының мазмұнын мынадай заңдылық белгілері:
Кінә - бұл адамның қасақаналық пен немесе абайсызда
Адам соларға қатысты өз кінәсі анықталған қоғамдық қауіпті
Объективті айыптауға, яғни кінәсіз зиян келтіргені үшін құқықтық
Қасақана немесе абайсызда әрекет жасаған адам ғана құқық
Абайсызда жасалған әрекет осы заңда көзделген негізде
Кінә екі нысанда көрінуге тиісті: қасақана немесе абайсызда.
Тек қана кінәмен субъективтік жақтың сабасы толмайды. Осыған
Қылмыстың субъективтік жағында қателіктер де болады. Оның түрлері:
Заңға қатысты қате. Мысалы, өзі жасаған әрекеттіқылмысқа балап,
Фактіге қатысты қате. Мысалы, кісі апиын ұрлаймын деп,
1.2 Құқық бұзушылық түрлері.
Кейбір сипатына қарай құқық бұзушылықтар жалпы
Осындай кең ауқымды құқық бұзу актілері оларды әртүрлі
Қоғамдық өмірге байланысты оларды:
Экономикалық құқық бұзу;
Басқару қызметінде құқық бұзу
Отбасында тұрмыстық жағдайда құқық бұзу деп бөледі.
Ал құқық бұзулық мақсаттарын:
Белглі бір мақсатқа жету мақсатында құқық бұзу
Бірнеше мақсатқа немесе мақсат қоймай құқық бұзу.
Ең көп тараған және әлеуметтік маңызды құқық бұзушылықтың
Қылмыстар қоғамға аса қауіптілігімен ерекшеленеді. Олар ең
Қоғамға қауіптілігіне байланысты қылмыс істегені үшін
Сонымен қатар, барлық қылмыстың формальды сипаттары бар, алайда
Теріс қылықтар қоғам өміріне аз деңгейде
Азаматтық құқықбұзушылықтарлар (терісқылықтар) басқа теріс қылықтардан арнай қолсұғушылық
Өзіндік сыртқы бейнесін бұл құқық бұзу түрі
Әкімшілік құқықбұзушылық (терісқылықтар) әкімшілік, қаржылық, жер процессуалды
Бұл құқық бұзу түрінің мазмұны баршаға
Тәртіптік құқықбұзушылықтар (теріс қылықтар) құқыққа қарсы мекемелердің
Жауакершілік шараларын құқықтық нормалар санкциясымен
Барлық құқық бұзу түрлері өте тығыз байланыста екенін
Әкімшілік терісқылықтар бірті-бірте басқаруға, азаматтық құқық
Әрдайым адам жиі-жиі бір іс жасауымен көптеген құқықбұзушылықтар
1.3 Құқық бұзушылық себептері және оны алдын
Сонау ерте заманнан бері, құқық пайда болып, құқық
Құқық бұзушылықтар қоғамдық кең тараған құбылыс. Ол
Мемлекет және құқық теориясы құқық бұзушылықтың себептерін
Негізгі себеп болып адамның құқыққа қарсы
Сол экономикада болып жатқан қарсылықтар, барлық
Қазіргі Қазақстанда жеке меншіктік қатынастардың өзгеруі, еңбек
Алайда ешқандай сыртқы жағдайлар адам еркінсіз құқық
Құқықбұзушылықтың себептерін сипаттай отырып, мынаны айтып кету керек
Құқық қорғау органдары белсенді күрес жүргізгенмененде, қоғамда оныңң
Үлкен рөл құқықтың тәрбиелеу жұмысына беріледі.
Құқық қорғау органдарының қорытындыларын жоғарлатып, техникалық –материалдық жабдықтау
2.1.Заңды жауапкершіліктің ұғымы және түрлері.
Заңды жауапкершілік ұғымымен байланысты сұрақтар мемлекет және
Жауапкершілік кең мағынада тұлғаның қоғамға және мемлекетке,
Жаупкершілік тар мағынада немесе әлеуметтік – заңдық мағынада
Заңды жауапкершілікке негіз болып құқықбұзушылық танылады .
Заңды жауапкершілікті сипаттайтын негізгі белгілер:
1) ол ерекше мемлекеттік мәжбүрлеу аппаратына сүйенеді, бұл
2) қоғамға қауіпті құқық бұзушылық жасаған уақыттан бастап
3) іс жүргізушілік нысанында қолданылады.
Осы аталған белгілер заңды жаупкершіліктің міндетті белгісі
Адамның іс-әрекеті әр алуан әлеуметтік қағидалармен сәйкес реттеліп
Адамгершілік принциптер мен қағидалар, әдет-ғұрып, дәстүр, сондай-ақ құқық
Егер адамдардың басым көпшілігі заң нормаларын сақтап, оның
Әрине, адамдардың басым көпшілігі адамгершілік нормаларды аяққа басып,
Жалпы заңды жауапкершілік мынадай түрлерге бөлінеді:
Еңбек немесе тәртіптік жауапкершілік.
Қылмыстық жауапкершілік.
Азаматтық – құқықтық жауапкершілік.
Әкімшілік жауапкершілік.
Осы аталған жауапкершілік түрлеріне жеке –жеке тоқталып кетейік.
Еңбек және тәртіп жауапкершілігі туралы
Кеңестік Конституциядан Қазақстан Республикасы Конституциясының айырмашылығы-еңбек етуге міндеттілік
Конституция азаматқа еңбек бостандығына, еңбектің, мамандықтың түрлерін таңдауға
Заң еңбекпен байланысты салада кез келген алалаушылыққа тыйым
Жұмыскердің қандай құқықтары бар? Әрбір еңбек адамының құқықтары
Заңда белгіленгеніндей, азамат 16 жасқа толған соң еңбек
Кәмелеттік жасқа толмаған жасөспірімдер Қысқарған жұмыс уақыты бойынша
Жұмыс берушінің төмендегідей құқықтары бар:
Заңға сәйкес еңбек келісімшартын жасауға, оны өзгертуге немесе
Жұмысқа қабылдау кезінде қызметкерден осы еңбек туралы Заңда
өз өкілеттігі шегінде жұмыс берушінің актілерін шығаруға;
қызметкерлерді көтермелеуге, оларды еңбек туралы Заңда және өзге
қызметкер сынақ мерзімін белгілеуге;
егер жеке еңбек шартының талаптарында жазылған болса, қызметкерді
ұйымның жұмысын тоқтатуға және ереуіл ұйымдастыруға қатысқаны, өткізгендері
Еңбек келісімшарты бойынша жұмысшыдан еңбектің орындалуына талап етуге;
өзіне келтірілген зиянды өндіріп беруді жұмысшыдан талап етуге;
Әрбір жұмысшының міндеті:
өзіне еңбектегі міндетін сапалы, адал орындау;
еңбек тәртібін сақтау;
жұмыс берушінің мүлкіне ұқыпты қарау;
еңбекті қорғау, өрт қауіпсіздігі, өндірістік санитария талаптарын орындау;
жеке еңбек шартына сәйкес өзіне сеніп тапсырылған, қызметтік,
Заң жұмыс берушіге төмендегідей міндеттер жүктейді:
жұмысшыға тиісінше қалыпты өндіріс жағдайын туғызу;
еңбекті қорғаудың нормасы мен ережесін орындап отыру, өрт
жұмысшыға қатысты ұжымдық келісімшартпен, еңбек туралы нормативтік актімен
қызметкерлер өкілдерінің ұсынысын қарауға және ұжымдық шарт жасауға;
қызметкерлерді олардың еңбек міндеттерін орындауына қажетті құралдармен және
қызметкердің еңбек міндеттерін атқару кезінде оның денсаулығы мен
Қазақстан Республикасының номативтік құқықтық актілерінде көзделген тәртіп пен
Егер жұмысты жалғастыру қызметкердің өмірі мен денсаулығына қатер
Еңбекақыны дер кезінде төлеу;
Еңбек туралы заңдардың, жеке еңбек, ұжымдық шарттардың талаптарын
Жұмысшы өз міндетін орындамаған жағдайда, заң оның еңбек
Жұмысшы жұмыс берушінің алдында еңбек тәртібін бұзуы;
өзінің еңбек міндетін дәлелсіз себептермен орындамауы немесе нормативтік
ұйымға, жалдаушыға, қоғамға немесе мемлекетке зиян келтіруі. Мұндай
Ұйымның әкімшілігі алдында, жеке адамдардың алдында да келісімшарт
Тәртіпсіздік мінез-қылықтың әкімшілік міне-қылықтан айырмашылығы бар. Тәртіпсіздік жасайтын
Әкімшілік жазалау шаралары белгіленген тәртіп бойынша қолданылуы тиіс.
Тәртіптік жазаны (немесе шараны) қолданғанда, оның белгілі бір
Тәртіптік жауапкершілік екі түрге бөлінеді: жалпы және арнайы.
Жалпы тәртіптік жауапкершілік ішкі еңбек жүйелерінің ережелерінде белгіленеді.
Тәртіптік шара тәртіпсіздік қылық фактісі анықталғаннан кейін, бір
Өздерінің міндеттерін бұзғаны үшін жұмысшыға да, жұмыс берушіге
Қылмыстық жауапкершілік
Кез келген заң бұзушылық мінез-қылық қоршаған ортаға, қоғамға,
Қылмыскерлерден әсіресе жасөспірімдер зардап шегеді. Олар құрбандыққа тікелей
Сонымен, қылмыс дегеніміз не?
Қылмыс-қоғам үшін қауіпті заң бұзушылықтың өрескел көрінісі, ол
Қылмыстық әрекет қоғамдық қауіпсіздік жағдайына қарай онша ауыр
Қылмыстық әрекеттердің себептері жөнінде ғалымдар, құқық қорғау органдарының
Біз социализмнен, социалистік идеядан бас тарттық. Конституциямыз демократиялық,
Қазірдің өзінде Қазақстан мемлекеті бұрынғы саяси құрылысқа қарағанда
Қылмыстың болашақтағы тағдыры жөнінде дәл айта қою мүмкін
Қылмыстың алдын алу. Жоғары да айтылғандарға қарап, біздің
Мемлекет полиция қызметкерлері, тергеушілер, прокурорлар мен судьялар санын
Қылмыс ұғымы туралы. Қылмыс өзінің ерекше түрлерімен айқындалады,
Қылмыстың басты бір белгісі- қылмыс істеген қылмыскердің (субьектінің)
Қылмыс әдейі, қасақана немесе байқаусызда жасалуы мүмкін. Әдейі
Кейбір қылмыстар әдейі, қасақана жасалады. Мысалы, мұндай қылмысқа
Кейбір қылмыстар салақтықтан, дүниеге, қоршаған ортаға қалай болса
Әлбетте, әдейі, қасақана қылмыс жасайтын адам псхкалық жағынан
Қылмыстың тағы бір түрі- заң қылмыс деп танитын
Кәмелеттік жасқа толмағандардың қылмыстық жауапкершілігі. Бұл күнде кәмелеттік
Жоғарыда көрсеткеніміздей, қылмыс жасаған кезде жасы 16-ға толған
кісі өлтіргені үшін
қасақана денеге жара салғаны, денсаулығына зиян келтіргені үшін,
әйелді зорлағаны үшін
қарақшылық шабуыл жасағаны үшін
тонағаны үшін
ұрлағаны үшін
бұзақылық жасаудың ауыр түрі үшін
өте ауыр жағдайда мемлекеттік немесе жеке меншіктік мүлікті
қаруды, әскери оқ-дәріні, жарылғыш заттар мен қондырғыларды ұрлап
қасақана жол құрылысын, көлікті т.с.с. жарамсыз еткені үшін
жыныстық қатынаста зорлық жасағаны үшін
адам ұрлағаны үшін
қарақшылық жасағаны үшін
қорқытқаны, үрейлендіргені үшін
ұрлап әкету мақсатымен автомобильдер мен басқа көлік түрлерін
терроризм үшін
аманаттыққа тұтқындағаны үшін
террорлық акт жасалады деп жалған хабар таратқаны үшін
вандилизм (мәдениет мұраларын, зиратты, тағы басқа қасиетті орындарды
наша сияқты және басқа да адам психикасына зардабы
өлгендердің сүйегін немесе олар жерленген зираттарды қиратып, қорлағаны
Жоғарыда көрсетілген қылмыс түрлерінің барлығы да адамдардың жеке
14 жасқа дейінгі жас балалар деп есептеледі де,
Кәмелеттік жасқа толмаған және 16 жастағы жасөспірім кез
Егер жасы толмаған сотталушының еңбекақысы немесе мүлкі болса,
Сот 18 жасқа толмаған қылмыскердің ісіне неғұрлым парасатты
Сот қолданылатын тәрбиелік мәні бар мәжбүрлік шаралар төмендегідей
Қылмыс үшін жазалау. Жазалау дегеніміз жасаған қылмыс үшін
Айып салу. Бұл- Қылмыстық кодексте көрсетілгендей, белгіленген мөлшерде
Құқықтан айыру. Істеп жүрген қызметі құқығынан айырып, орнынан
Қоғамдық жұмысқа тарту. Сотталған адамды өзінің негізгі жұмысынан
Еңбекпен түзету жұмысын сотталған адам сотта белгіленуіне
Бас бостандығын шектеу. Бұл сотталушыны арнайы орында
Тұтқындау. Бұл сотталушыны қоғамнан қатаң түрде оңашалау
Әскери тәртіп бөлімінде ұстау. Бұл жаза әскери
Бас бостандығынан айыру. Сотталушыны қоғамнан оңашалау жолымен
Өлім жазасы. Бұл ерекше ауыр: кісі өлтіру,
Дүние-мүлікті тәркілеу. Бұл-сотталушының дүние-мүлкін түгелдей немесе белгілі
Заң бұдан басқа да жазалау түрлерін белгілейді.
Қылмысты, істі қарау және жазалау шараларын белгілеу кезінде
Егер кінәлі адам істеген қылмысының артындағы зардабын өзі
Егер адам ауыр отбасылық жағдайында, немесе жеке басының
Егер қылмыс әлдекімнің қорқыту немесе мәжбүр етуі, басқадай
Егер адам қылмысты жәбірленушінің шамасынан тыс әрекеті салдарынан
Егер адам жасап алған қылмысына шын жүректен қатты
Егер қылмыс қажетті қорғаныс кезінде, қылмыскерді ұстау, бұйрықты
Көрсетілген жеңілдік шаралар толық тізілген жоқ. Сот басқа
Қылмыс өте ауыр жағдайда жасалуы мүмкін. Ауыр жағдайдың
Көріп отырғанымыздай, жазаны тағайындау кезінде сот өте әділ,
Азаматтық-құқықтық жауапкершілік туралы.
Күнделік өмірде адамдар бір-бірімен әрқандай сипатта (мүлікті не
Сондықтан көпшілік жағдайда мүліктік қатынас бұған қатысушылардың еркіне
Адамдар арасында мүліктік қатынастан басқа мүліксіз қатынас та
Мүліктік сондай-ақ жеке мүліктік емес азаматтық құқықтық байланыс
Ұйымдарда азаматтық құқықтық байланыстың субъектісі бола алады. Оларды
Азаматтық құқықтық байланысқа қатысушылардың белгілі бір сапасы болуға
Азаматтың өз құқығына ие болуына және құқықтық міндеттерді
Жоғарыда көрсетілгендей, құқықтарды пайдалану үшін қабілеттілік қажет. Азамат
18 жасқа толғаннан бастап азаматтың қабілеттігі толық түрде
Адамдар қабілетті бола отырып, әр алуан байланыстар жасауға
Заттар «бұйымдар». Бұлар - өмірдегі іс-әрекеттерде пайдаланатын адамның
Ақша. Ақша жалпыға бірдей эквивалент болғандықтан, кез келген
Бағалы қағаздар. Қағаздың бағалы деп аталатын себебі, ол
Шығармашылық істің нәтижесі.( Ғылымии еңбектер, өнер табысы, ашылған
Мүліктік игіліктерге басқа да заттар жатады.
Мүліктік емес игіліктер мен құқықтарға адамның өмірі, денсаулығы,
Барлық көрсетілген объектілер адамдар арасында туатын азаматтық-құқықтық қатынастардың
Келісім – адамдардың азаматтық құқық пен міндетті орнатуға,
Келісім ауызша немесе жазбаша да жасала береді. Ауызша
Заң бойынша мысалы, келісім жасасқан екі жақтың адамның
Азаматтар келісім немесе келісімшарт жасаса отырып, өздері орындауға
меншік иесі өз мүлкінің өз меншігі екенін тануды
меншік иесі өзінің бұзылған меншіктік құқығын қалпына келтіруді
адам келісімінің ақиқатқа жатпайтындығын тану үшін сотқа арыздана
азамат өзінің мүліктік мүддесін заңсыз бұзғаны үшін мемлекеттік
егер келісуші екі жақтың бірі өзінің келісімшарт бойынша
Қазақстан Республикасының Заңы жауапкершіліктің әр түрлі формасын қарастырады.
Азаматтыз Заң шығынды толық өтеу принципін қарастырады. Сондықтан
Азаматтық құқықтық жауапкершілікке мыналар жатады:
1) құқыққа қарсы іс-әрекет
2) жауапкердің кінәсі
3) шығынның нақтылы мөлшері
4) құқыққа қарсы іс-әрекеттің жауапкері мен келтірілген шығын
Азаматтық заң мүліктік құқық қатынасына түсушілердің іс-әрекетіне әр
Атап өткеніміздей, кінә адамның өз құқығына қарсы іс-әрекетіне
Нәтижесінде жауапкердің құқық бұзушылық әрекеті шығын түрінде зиян
Заңда көрсетілгендей жәбірленуші кінәлі адамнан материалдық және моральдық
Адамға материалдық зиян мен бірге моральдық зиянда келтірілуі
Әкімшілік – құқықтық жауапкершілік туралы
Заңдық жауапкершіліктің ерекше түрі әкімшілік жауапкершілік болып табылады.
Осымен бірге әкімшілік жауакершіліктің өзінің ерекше түрлері бар.
Әкімшілік құқық бұзушылықтың субъектісі әкімшілік қабілеттілігі бар адам
Әкімшілік құқық бұзушылықтың объектісі заңмен қорғалған қоғамдық қатынастар
Әкімшілік құқық бұзушылықтың субъективтік жағы – бұл субъектінің
Әкімшілік құқық бұзушылықтың объективті жағы әкімшілік жауапкершілікке әкеліп
Тек әкімшілік құқық бұзушылықтың жоғарыда көрсетілген төрт түрін
Мұндай жазаны арнайы органдар және лауазымды адамдар-автоинспекция, санитарлық
Заң әкімшілік жазаның төмендегідей түрлерін қарастырады:
Ескерту. Ұсақ әкімшілік құқық бұзушылыққа жазбаша қаулы қабылдау
Айып салу. Бұл мүліктік көріністегі шара. Келтірілген
Тәртіпсіздік әрекеті үшін бұйымды иесінен алу жазасы. Мұның
Тәркілеу жазасы. Тәркілеуге құқық бұзушылықтың тікелей объектісі болған
Арнайы құқығынан айыру. Бұл шара арнайы құқығы бар
Лицензиядан, арнаулы рұқсаттан, біліктілік аттестатынан айыру не белгілі
Жеке кәсіпкердің немесе заңды тұлғаның қызметін тоқтата тұру
Қазақстан Республикасының шегінен әкімшілік жолмен кетіру, әкімшілік құқық
Бірақ кейбір құқық бұзушылық жасаған жасөспірімдер 14 жастан
прокуратура, ұлттық қауіпсіздік органдары, Президенттің күзет қызметі, салық
оқ-дәрі мен қаруды сату тәртібінің бұзылуы
шекара зонасында шекара тәртібін немесе тұру ережесін бұзу
мемлекеттік шекара арқылы заңсыз жүк тасымалдау
жолды, темір жол өткелдерін, басқа да жол құрылыстарын
Жүргізуге құқығы жоқ адамның көлікті мас күйінде басқарып
Электр жүйелерін бүлдіру
Заңсыз аң аулау, балық аулау, жануарлар әлемін пайдалану
Орман өрт қауіпсіздігі талаптарын және санитарлық ережесін бұзу
Орман үшін пайдалы фаунаны жою, сондай-ақ орманды түрлі
Жас көшеттерді қорғау мен күту ережелерін бұзу
Су ресурстарын қорғау ережелерін бұзу
ВИЧ-инфекциясымен контактыда болған, СПИД-пен ауыратын, венерологиялық аурулармен, туберкулезбен,
2.2 Заңды жауапкершілікті жүзеге асыру.
Бұл сұрақта міндетті түрде мазмұны мен категорияларын қарастыру
Заңды жауапкершілік нақтылы бір құқықта және фактілік негізде
- құқықтық норма, жауапкершілік мүмкіндігін қолдану
- құқық бұзушылықпен заңдық соңғы іс-әрекеттің “құқық бұзушылықтың
Құқық қабылдаушы акт, бұнда құқық нормасы нақты қарастырылып,нақты
Осы барлық негізгі заңдық жауапкершілік теоретикалық, ғылыми болып
Сонымен қатар заңды жауапкершіліктің философиялық аспектілер ретінде қарастыруға
Сонымен қатар арнайы түрдегі заңды жауапкершіліктің құрамына
1). Репресивті – жазалаушы (кейбір афторлар «айыппұл» депте
2). Екертпе – тәрбиелік, бұл функция репресивті –
3). Құқықты қалпына келтіру немесе конпенсациялау.Бұл функция мүлікке
Мақсатпен функцияны айыру қиынға түседі және де мақсатты
Заңдық жауапкершіліктің басты принциптары. Құқық түсінігі құқық бұзушылықпен
Мемлекет тарапынан шара қабылдау немесе басқада істер әрдайым
Процестің құрылуында азаматтық қоғаммен феодалдық режиммен күрес теоретикалық
Белгііл бір ақылы бар, бостандықпен қамтылған, теңдік. Өзін
Әйгілі «Заңнын рухы» (1748ж) деген кітаптың авторы
Бұл қауіпсіздік қылмыстық процесс бойынша кінәлау, жапа шалудан
Азаматтық қарым – қатынастың қоғамдағы негізгі жауапкершіліктің дамуы,
Бұның негізіне мыналарды жатқызуға болады:
1). Құқыққа қарсы әрекеті үшін жауапкершілік. Берілген принцип
2). Кінәлі жауапкершілік немесе кінәсіздік презумпциясы. Бұнда назар
3). Әділеттілік принципі. Ол өз тарапынан келесі талаптарды
- Белгілі бір іс үшін
- Адамның ар намысынан асатын
- Жауапкершілікті қабылдаушы заң немесе
- Сонымен қатар құқық бұзушылық
- Жазалаушы жауапкершілік құқық бұзылушылыққа
4). Заңдылық принципі заңды жауапкершілікті білдіреді:
- Қатаң түрде қабылданады.
- Нақты құқық бұзушылық
- Конституциялық заңға сәйкестенеді,
5). Мақсаттылық принципі. Бұл бұзушылққа қатысты заңгерлік жауапкершілікте
- Құқық бұзушылықтағы қиындықтардың
- Мемлекет тарапынан қабылданған шаралар;
- Мүмкіндігін оңайлатуға немесе
6) Жауапкершіліктің болмай қоймайтындық принцип мынаны талап етеді:-
- Құқық қорғаушы органдағы
- Құқық бұзушылыққа қатысты
2.3. Заңды жауапкершілікті болдыртпайтын жағдайлар.
Кез келген құқыққа қарыс бағытталған әрекет, заңды
Есідұрыс еместік. Құқықбұзушылық жасаған сәтте өз іс-әрекетіне
Есі дұрыс еместігі түсіну екі критерийге байланысты сипатталады:
Медициналық критерийдің белгілері:
а)созылмалы психикалық сырқат;
ә) психикалық әрекеттің уақытша бұзылуы;
б) кемақылдылық;
в) өзге дертке ұшырау.
Созылмалы психикалық ауру асқыну және ұзаққа созылу тенденциясымен
Психикалық әрекеттердің уақытша бұзылуы кенеттен басталып, тез
Кемақылдылық (анография) – ақыл – қабілетінің тумысынан немесе
Өзге дертке ұшырау деп , барлық ауруды емес,
Құқықтық критерий:
а) интеллектуалдық (яғни, өз әрекетіне жауап бере алмау)
б) еріктілік (яғни, өз әрекетн басқара алмау).
Сирек кездесетін әрекеттің іс жүзіндегі сипаты мен қоғамға
Қажетті қорғану тек мемлекеттің өзі немесе оның органдары
Қажетті қорғану- заң қорғайтын мүддені қылмыскердің қауіпті қол
Сондай-ақ егер адамға есі дұрыс емес адамның және
Қажетті қорғануды заңды түрде әрекет жасаған лауазымды адамға
Егер шабуыл жасаушының қылығы айқын қылмыскерлік болса, ұрса,
Әрине, егер мүмкіндік болса, жәбірленуші адам қылмыскерден қашып
Аса қажеттілік. Кедей адам тіпті қылмыс болып табылатын
Қорытынды
«Заңды жауапкершілік және олардың түрлері » тақырыбын жан-жақты
Сонымен, құқықбұзушылық классификациясына қатысты әр түрлі көзқарастар бар.
Құқықтық жауапкершіліктің негіздері құқықбұзушылықтар болып табылады, яғни құқықбұзушылық
Құқықбұзушылық себептері мен оның шешу жолдары туралы философтар
Құқықбұзушылықтар тым әртүрлі деп айтуға да болады. Құқықбұзушылықтың
Криминологияда қылмыстың түрлі себептерін түсіндіретін мектептердің саны өте
Сонымен бірге қылмыс үшін болатын қылмыстық жауапкершілікте өлім
Ондай шараны қалдыруға қарсы аргументтері оның қылмыс жағдайына
Ресейдің өлім жазасын алып тастауы оның Еуропа Кеңесіне
Сонымен, өлім жазасы – бұл көптеген уақыт бойы
Тағы да айта кететін жайт, бұл қылмыстың әрқашан
Пайдаланған әдебиеттер тізмі
Қазақстан Республикасының Конституциясы. 1995ж. 30 тамыздағы(21.05.207ж енгізілген өзгерістермен).
ҚР Қылмыстық Кодексі.1997ж
Лазарев В.В. Липеив С.В. Общая теория государства и
Марченко М.И, Общая теория государства и права. Академический
Алексеев С.С. Общая теория права М., 1994 г.
Астемиров З.А. Понятие юридической ответственности // Советское государство
Базылев Б.Т. Юридическая ответственность: Теоретические вопросы. Красноярск, 1985.
Блажко П.К. Совокупность правонарушений по советскому праву: Понятие
Братусь С.Н. Юридическая ответственность и законность: Очерк теории
Денисов Ю.А. Общая теория правонарушения и ответственности: Социологический
Дмитриева О.В. Ответственность без вины в гражданском праве.
Здравомыслов Б.В., Красикова Ю.А. и др. Учебник. Уголовное
Зайцев И.М. Гражданская процессуальная ответственность // Государство и
Колосов Ю.М. Ответственность в международном праве. М., 1975
Общая теория государства права. Учебник по.ред./ М.Н.Марченко и
Маркс К., Энгельс Ф. Соч.Т.1.с.14.
Қазақстан Республикасының Қылмыстық Кодексі. 1997ж
Общая теория государства и права. Академический курс.2. Теория
Н.И.Матузов, А.В.Малько. Теория государства и права. Курс
Қазақстан Республикасының Қылмыстық Кодексі. 1997ж
Под ред. Б.В.Здравомыслова., Ю.А. Красикова, А.И.Рарога.Учеб. Уголовное право.М.1994г.с.58-89.
Монтескье Ш. Избранные прозведения. М., 1955.с.317-318.
Всеобщая декларация прав человека 1948г.; Международный пакт об
Қазақстан Республикасының Конституциясы. 1995ж. 30 тамыз.
3
Әкімшілік жауапкершілік
Әкімшілік жауапкершілік түсінігі, негізгі белгілері. Әкімшілік жауапкершіліктің нормативтік-құқықтық негізі
Әкімшілік жауапкершіліктің түсінігі
Әкімшілік жауапкершіліктен босату жағдайлары
Әкімшілік жауапкершіліктен босату
Әкімшілік құқық бұзушылық және жауапкершілік
Заңды жауапкершіліктің түсінігі, оның түрлері туралы қазақша реферат
Әкімшілік құқық -құқықтық нормалардың күрделі жүйесі
Әкімшілік жауапкершілік ұғымына түсініктеме
Азаматтық құқық бұзушылық