Тұтынушылардың құқықтары
Мазмұны
Кіріспе 2
1.Тұтынушылардың құқықтары және медициналық көмек көрсету кезінде құқықтық міндеттемелерді
1.1 Тұтынушылардың құқықтары 4
1.2. Медициналық көмек көрсету міндеттемелерінің түсінігі 10
1.3. Медициналық қызмет көрсету міндеттемелерін құқықтық қамтамасыз ету. 13
2. Дәрігерлік қызмет көрсету саласындағы көрсетілетін қызметке байланысты шарт
2.1 Шарт түсінігі және ерекшеліктері 20
2.2. Дәрігерлік қызмет көрсетуге байланысты шарттардан туындайтын жауапкершілік 22
Қорытынды 28
Пайдаланылған әдебиеттер мен нормативтік актілер 29
Кіріспе
Қазақстан Республикасы Президенті Н.Ә.Назарбаевтың халыққа жолдаған 2030 бағдарламасында: “Халықтың
Белгілі бір іс - әрекеттің пайдалы жағы тек одан
Көптеген медициналық фирмалар лек – легімен ашылды, ашық қоғамдар,
Содан келіп – ақ осыған лайық сұрақтар өз өзінен
Бұл сұрақтардың байыбына бару үшін, міндітті түрде қызметке сұраныс
Біздің қарастырып отырған жағдайымызда да құқықтық қарым - қатынас
1.Тұтынушылардың құқықтары және медициналық көмек көрсету кезінде құқықтық міндеттемелерді
1.1 Тұтынушылардың құқықтары
“Тұтынушылардың құқын қорғау” туралы заң тұтынушылардың құқын қорғауға кепілдік
Сатушылар мен өндірушілер мүддесінен салыстырғанда азаматтардың заңды мүддесіне артықшылықты
Тұтынушылардың ақпараттық, өнім сапасы, сапасы мардымсыз тауарларды сапалы тауарға
Тұтынушы оның денсаулығы мен өміріне келетін қауіптен қорғау.
Тұтынушылардың құқын қорғау саласында халықаралық және республикалық қарым-қатынасты дамыту.
Тәуелсіз тұтынушылар қоғамын құруға көмектесу. Заңның 2- бабы 1
Қазақстан Республикасы жоғарғы соты қаулысында да тұтынушы терминіне мынадай
шетелдіктер, азаматтығы жоқ азаматтар.
“Тұтынушылардың құқығын қорғау” туралы заңның 6 бабында тұтынушылардың негізгі
Заң бойынша жұмыстар мен қызметті кәсіпкерлік мақсатты пайдаланушы азаматтар
Жоғарыда қарастырылып отырған қатынастардың субъектісі ретінде және кәсіпкерлердің қатысуымен
ҚР АК 10-бабында (жалпы бөлім) тұтынушылардың заңмен қорғалатын құқықтарын
Бірінші жай құқыққа тұтынушының тәрбие ережесін жатқызуға болады. Бұл
Өз қалауынша тауар таңдап алуы, өзінің негізгі пайдалану құқығын
Тұтынушының кепілдік берілген тұтыну құқығы деңгейі, оның экономикалық мүддесін
Қазақстан Республикасы Үкіметі, атқарушы билік етуші органдар барлық азаматтардың
ҚР “Тұтынушылардың құқын қорғау” туралы заңының 9-бабына сай тұтынушылардың
тауардың, жұмыс және қызметтің сапалылығына, егер ол алдын-ала кемшіліктер
Егер пайдалануға кепілдік мерзім көрсетілсе, онда осы мерзім ішінде
Заңның 10-бабындағы ережеге сай тұтынушы сапалы мардымсыз тауарды сапалы
Тұтынушы сонымен бірге өнім туралы толық мағлұмат алуға құқылы.
Ал қызмет көрсетуге қатысты жұмыспен қызметтің орындау ережелері жайлы
Тұтынушылардың төменгі деңгейіндегі сауатсыздығынан көптеген жағдайларда тұтынушылардың мұндай құқықтарын
Жоғарыда қарастырылған нормалар заңдық жетілдіруді талап етеді. Яғни кәсіпкерлерге
Тұтынушылардың құқығын қорғау туралы заңның 12-бабына сай бірден-бір құқық
Яғни тұтынушылардың тауарды пайдалану және сақтауы, сақталу мерзімі немесе
Стандартизация саласындағы нормативті актіге 1997 ж. 15 шілдеде қабылданған
Тұтынушы бұл құқықтарын сатып алу күнін есептемегенде 14 күн
Тауардың сапасымен оны тұтынушыға қауіпсіздік нақты байланыста болады. Оған
Тұтынушылардың құқығын қорғау туралы заң жинақталған ұғым болып табылады.
Тұтынушылардың құқығын қорғау заңының негізіне азаматтық заңдардың қалыптары мен
Тұтынушылардың құқығын қорғау туралы заңның 3 бабы 1 п,
Жоғарыда айтып өткен баптың 2-т. Қазақстан Республикасы Үкіметінің, министрлердің
Тұтынушылардың құқығын қорғау туралы заң әртүрлі құқық салаларының, яғни
Мұндағы ережелер тұтынушылардың қатысуымен болатын нақты қатынастарға Заң нормаларын
Заңның дамуына байланысты қабылданған барлық заң актілері соған сай
Қазіргі кезде тұтынушылардың құқығын қорғау жұмысын ынталандыру мақсатында көптеген
Жалпы алғанда тұтынушылардың құқығын қорғау мәселелері әртүрлі, қызмет саласын,
Азаматтық құқықтарды өзін-өзі қорғау тұтынушылардың құқықтарын қорғауға қарағанда
Өзін-өзі қорғаудың түсінігінен сондай-ақ рынокта тұтынушылардың жағдайынан өзін-өзі қорғау
“Тұтынушылардың құқықтарын қорғау” туралы Заңның 21 бабына сәйкес азамттар
Қоғамдық бірлестіктердің маңызды құқықтарының бірі — өзінің қатысушыларын мемлекеттік
Сондай-ақ тұтынушылардың қоғамы заңда белгіленген шекте сондай-ақ өздерінің жарғыларында
Жоғарыда аталған шаралар тауарды, қызмет көрсетуді өндіріушілермен сатушылармен қатынаста
Ал жедел ықпал ету шаралары дегеніміз — құзіретті
Заң әдебиеттерінде жедел ықпал ету шарасын азаматтардың құқықтарын қорғаудың
Азаматтардың тапсыруымен, не өз бастамасымен тұтынушылар одағы, қоғамды
1.2. Медициналық көмек көрсету міндеттемелерінің түсінігі
Бұрын мемлекеттік сектор басым болған кезде медицина саласындағы қызмет
Бұл кезде тек медициналық заңдар қамтылғанымен азаматтық құқықтар жайлы
Азаматтардың денсаулығы, емдеу, емделу ұғымдары заң шығару өзінше бөлек
Ф.О. Хальфинаның бұл жөнінде өте дұрыс айтылған пікірлері бар.
Бірінші жағдайда, екі жақтың адамдарының қарым - қатынасында белгілі
Белгілі бір құқықтық нормаларды ұстап келісім шартқа отырғаннан соң,
Екінші жағдайда заңға қайшы іс - әрекет жасау түрлі
Қарым - қатынастың мұндай екі түрін медициналық қызмет көрсету
Бұндай құқықтық қарым - қатынастың негізгі субъектілері – азаматтар.
Азаматтар мемлекетпен белгілі бір қызметтегі дәрежесімен заң орындарымен, қоғамдық
Азаматтар бұл кезде объективтік құқықтарға ие (яғни денсаулығын қорғауға
Медициналық көмек көрсету үшін сол адам белгілі бір дәрежеде
Социалистік құқықтық жүйе мен қазіргі түсініктегі құқық нормаларының айырмашылығы
Социолистік бірлестіктерде ең алдымен қажеттерін өтеуге келген әрбір азаматтың
Азаматтық негіздердің 4 бабына сәйкес СССР – да барлық
Мемлекеттік орган – аурухана тек қоғамдық қызмет атқарды, ал
Бұндай жағдайда қазіргі шарттарға сай келмейді. Қазір мемлекеттің медициналық
Ертеректе әкімшілік – биліктік жүйеде заңгер мамандар арасында тек
Әсіресе, азаматтық - құқықтық қарым - қатынастарды азаматтардың еріктері
Ақыр аяғы, емделу керек пе, жоқ па – бұл
Бұл жерде еске алатын бір нәрсе, ауру адам ауруханаға
Ауру болған жағдайда таңдау туралы мәселе кезігеді: медициналық қызметтерді
1.3. Медициналық қызмет көрсету міндеттемелерін құқықтық қамтамасыз ету.
Біз бүгінгі күнге дейін медициналық көмектің құқықтық қатынасын қарастырып
Осыдан келіп бір сұрақ туындайды: тұтынушы дегеніміз кім және
Тұтынушы ұғымын ҚазССР-ң 05.06.1991 жылғы “Тұтынушылрдың құқықтарын қорғау туралы”
Осы қатынастардың ауқымы өте кең және жаңа технодогияның дамуына
13.07.1998 жылы қабылданған Табиғи монополия туралы заңымызда: “
Осыған орай біздің қолданып жүрген заңымызда екі түрлі
Осы шарттардың ұқсастығы олардың бірлесіп кетуіне әкеп соқпайды, себебі
Жария шарттың негізгі міндеті тұтынушылардың мүдделерін қорғау, осы жерде,
Ал қосылатын жақтың қорғану элементтерін қосылу шартында көруге болады.
Жария шарттың кейбір белгілерін анализдесек, белгі ретінде коммерциялық ұйыммен
Мысалы, ҚР АК 445 бабында сәйкес бөлшектеп сатып алу-
Қосылу шарттары қазіргі кезде өте көп тарала бастады. Себебі
Екіншіден, қосылу арқылы шарт жасасу, екінші жақтың жағдайын жеңілдетеді.
Қосылу келісім шарттың негізгі мәнінде тоқталайық. Осыған орай бірнеше
Сөйтіп қосылу келісім шарттың негізгі шарттары формулярларда болады, сонымен
(Қосылу шарты( мен (типтік шарт( түсініктерін қарастыру барысында, типтік
Қосылу шарты кезінде екі жақтың жағдайы әртүрлі болады. М.И.Брагинскийдің
Жоғарыда айтылғанның бәріне нақты тұжырым жасайық. Медициналық қызметті көрсеткен
Осымен біз медециналық қызметті көрсеткендегі туатын негізгі теориялық -
Қазақстан Республикасында бұл сұрақтар заңда қалай тұрақтанған және қандай
Нормативті құқықтық актілердің иерархиясына байланысты біздің республикамыздың негізгі заңы
Келесі нормативтік құқықтық акт Азаматтық кодекс, жеке және жалпы
Берілген жерде негізгі заң (ҚР-ың азаматтарының денсаулығын қорғау туралы(
Кейін денсаулық сақтау жүйесінде мемлекеттік органдардың жүйесі қарастырылады. Негізгі
15 бапта медициналық қызметтің түрлері көрсетіледі. Біріншілік, мамандандырылған, медико-әлеуметтік,
Медициналық көмек көрсету үшін азаматтар сараланады. Ішкі істер органдарының
Кейін хирургиялық араласу, қанды қотару (тек қана аурулардың келісімен
Заңның 6 тарауы мемлекеттік және жеке медициналық мекемелердің құқықтары
Заңның 7 тарауы денсаулық сақтау саласына байланысты, заңмен белгіленген
Осы заңға негізделген бірнеше нормативтік құқықтық актілер бар, негізгілері.
Сонымен қатар, басқа да әлеуметтік құқықтар мен бірге медициналық
Мысалы, тұлғаға стоматологиялық көмек керек болса, онда ол өзі
Құқықтық қатынас кезінде қызмет көрсету міндеті туындайды. Қызмет көрсетудің
Қызмет көрсету нәтижесіне қарай материалдық және материалдық емес қызметке
Кейбір саралау қызметін А.П. Сергеев, Ю.К. Толстой жүргізеді. Пайдалы
Сонымен қатар, субъектілер бір – бірімен сенім білдіруші атынан
Заң қарастырылып отырған міндеттілікті қызмет пәні ретінде қарастырмайды, бірақ
Ал медициналық қызметті қайда жатқызамыз? Бұл жерде қызметтің 2
Экономикалық қатынастарды азаматтық құқықтық реттеу әр түрлі міндеткерлік қатынастар
Осы атап кеткеніміз ең соңғы нәтиже болып табылады, әйтсе
Еңбек қатынастарынан азаматтық құқықтық қатынастардың мінездемесі кеңірек екендігін ерекше
2. Дәрігерлік қызмет көрсету саласындағы көрсетілетін қызметке байланысты шарт
2.1 Шарт түсінігі және ерекшеліктері
Міндетттемені реттейтін негізгі нысаны болып шарт табылады. Бұл жерде
Барлық азаматтақ құқықтық шарттар біз білетін екі санатты бірдей
ҚР азаматтық кодексінің 389 бабына сәйкес қосылу шарты деп
Осы шарттарды анықтайтын нормалар шарттың орындалу жағдайын немесе белгілену
И.В. Амирханованың айтуы бойынша жария шарты да, қосылу шарты
2.2. Дәрігерлік қызмет көрсетуге байланысты шарттардан туындайтын жауапкершілік
Алдыңғы тарауларға біз талдау жасап теориялық - құқықтық түрдегі
Бүгінгі күнде тұтынушылардың құқық бұзушылар мемлекеттік немесе комерциялық мекемелер
Қазақстан Ұлттық тұтынушылар құқықтарын қорғау ұйымдарына соңғы жылжық мәліметтер
Сонымен құқық бұзушылықтың негізі құқықтық қатынастан туындайтын мән-жайлар.
Мемлекет Кейбір жағдайларда алғашқы қызмет тегін алды, ал толық
Құқық бұзушылықтар әр қадам басқан сайын кездесіп жатады. Қызмет
Емханаларда, ауруханаларда қандайда қызмет болмасын тегін немесе ақылы дәрігерлік
Тұтынушылардың құқықтарын қорғау қоғамына Ресей тұрғыны арызбен түсті.
Бұны мақұлдау үшін лицензиялар, белгілі бір курстарды бітіргені туралы
Көптеген жеке ұйымдар, тұтынушыларға байланысты өзінің міндеттерін толықтай жүзеге
Алайда, бұндай кабинеттерде қызмет көрсету сапасы төмен.Мұндай кабинеттерде күнделікті
Тұтынушылардың құқықтарын қорғау қоғамына тұтынушы осындай кабинеттердің біреуіне арыз
Осылай, тұтынушы берген арыздың азғана сомасын қайтарып алды, бірақ
Осындай мысал тұтынушының асығып жүріп таңдауын көрсетеді. Бұл жағдайда
Айта кететін тағы да бір мәселе - толық көмек
Дәрігердің осылай істеуіне құқығы бар ма? Бұл толық қызмет
Мұндай құқық бұзушылықтар қаншалықты жасалынып жатқанын біз білмейміз, өйткені
Бұл сандардың барлығы белгілі.Сол үшін тұтынушы өзінің медициналық қызмет
өзіміздің денсаулығымызға зиян келтіреміз.
Қорытынды
Халықтың әлауқатын дамытуда және медициналық көмек көрсетуде, аталған мәселе
Қазір мемлекеттің медициналық ауруханалармен, емханалармен қатар жеке ауруханалар да
Қызмет көрсету нәтижесіне қарай материалдық және материалдық емес қызметке
Кейбір саралау қызметін А.П. Сергеев, Ю.К. Толстой жүргізеді. Пайдалы
Сонымен қатар, субъектілер бір – бірімен сенім білдіруші атынан
Заң қарастырылып отырған міндеттілікті қызмет пәні ретінде қарастырмайды, бірақ
Пайдаланылған әдебиеттер мен нормативтік актілер
Қазастан Республикасының Конституциясы 30.08.1995 өзг.тол.
Қазақстан Республикасының Азаматық Кодексі. Жалпы және ерекше бөлім. өзг
(Қазастан Республикасының азаматтарының денсаулығын қорғау туралы( 19.05.1997 жылғы
Қазастан Республикасының Үкіметінің қаулысы (Ақысыз медициналық көмектің толық түрде
Қазастан Республикасының денсаулық сақтау Агенттігінің (ҚР халқына көрсетілетін
Қазастан Республикасының заңы (Халықтың санитарлы эпидемиологиялық аман-есендік туралы( 08.07.
Қазастан Республикасының заңы (СПИД ауруын алдын-ала емдеу туралы( 05.10.1994
Қазастан Республикасының заңы (Туберкулездың жұқпалы ауруы мен ауыратындарды мәжбүрлеп
Қазастан Республикасының заңы (Психиатриялық көмек жәене оны көрсету кезіндегі
Қазастан Республикасының Президентінің заң күші бар жарлығы (Дәрі-дәрмек туралы(
Қазастан Республикасының Үкіметінің жарлығы (Медициналық көмекке кеткен шығындардың орнын
Қазастан Республикасының Үкіметінің жарғысы (Азаматтарды шетелге емдеуге жіберу тәртібі
Брагинский М.И., Витрянский В.В. Договорное право. М.,2000.
Хальфина Р.О. « Общее учение о правоотношенииң. М. Издательство
Иоффе О.С. Шагородский М.Д. Вопросы теории права.-М.:Госюриздат. 1961, 217-бет.
Шамсутдинов С.Ю. Основы потребительских знаний. Алматы; Білім, 1999. 14-бет.
Макарова О.А. Заключение, изменение и расторжение договоров. В кн.:
Қазақстан Ұлттық тұтынушылар Лигасының 2000-жылғы есебі. // Сборник №
Голубева Я.В. Сатушы тұтынушыға қандай мәлімет беруі қажет? Тұтынушылардың
Третьякова А.А. Оказание медицинских услуг.// Тұтынушыларға арналған жаңалықтар.
Петров В.Ф. Новости сферы.// Вестник потребительского движения.
Қазақстан Республикасы Жоғарғы Соты қаулысы 25 июль, 1996ж.
И.В.Амирханов «Правовое обеспечение соотношение интересов предпринимателей и потребителей в
Ивктновская Т, Осипова Г. «Защити себе сам» мандат
Амирханов.И.В. «Правовое обеспечение интересов предпринимателей и потребителей в договорных
Амирханов.И.К. «Правовое обеспечение соотношение интнрнсов предпринимателей и потребителей в
Суханова Н.Т. «Обзор судебной практики по делам о защите
КР «Тутынушылардын кукыгын коргау» туралы зан 3 бап.
Шерстобитво А.Е. Гражданско-правовые вопросы охраны прав потребителей. 1993.
Хальфина Р.О. «Общее учение о правоотношении». М. Издательство Юридическая
1 Иоффе О.Ñ. Шагородский М.Д. Вопросы теории права.-М.:Госюриздат. 1961,
1 Шамсутдинов С.Ю. Основы потребительских знаний. Алматы; Білім, 1999.
Макарова О.А. Заключение, изменение и расторжение договоров. В кн.:
1 Қазақстан Ұлттық тұтынушылар Лигасының 2000-жылғы есебі. // Сборник
1 Қазақстан Ұлттық тұтынушылар Лигасының Іс материалы №
2 Голубева Я.В. Сатушы тұтынушыға қандай мәлімет беруі қажет?
1 Қазақстан Ұлттық тұтынушылар Лигасының іс материалы № 237.
2 Третьякова А.А. Оказание медицинских услуг.// Тұтынушыларға арналған
1 Қазақстан Ұлттық тұтынушылар Лигасының іс материалы № 321.
1 Петров В.Ф. Аймақ жаңалықтары.// Вестник потребительского движения.
31
Тұтынушылардың құқықтары
Тұтынушылардың құқықтарын қорғаудың тарихы
Қазақстан Республикасының тұтынушылар құқықтарын қорғау туралы заңнамасы
ҚР тұтынушылар құқығының қорғаудың құқықтық аспектілері
Тұтынушылар мен сатып алушылардың құқықтары
Кәсіпкерлер мен тұтынушылардың құқықтарын қорғау
Қазақстан Республикасы заңдылығы бойынша тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы ақпарат
Тұтынушылардың құқықтарын қорғау
Тұтынушылардың құқықтарын қорғау. Қазақстан Республикасының заңдары бойынша тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы жалпы ұғымы
“Қазақстан Республикасы заңдылығы бойынша тұтынушылардың құқықтарын қорғау”