Процессуалдық мәжбүрлеудің түсінігі
Тақырыбы: «Бұлтартпау шараларды қолдану заңдылығына прокурорлық қадағалау»
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ ……………………………………………………………………………...4
1. ПРОЦЕССУАЛДЫҚ МӘЖБҮРЛЕУ ТҮСІНІГІ МЕН ТҮРЛЕРІ
ПРОЦЕССУАЛДЫҚ МӘЖБҮРЛЕУДІҢ ТҮСІНІГІ…………………………6
1.2 ПРОЦЕССУАЛДЫҚ МӘЖБҮРЛЕУДІҢ МАҚСАТТАРЫ, НЕГІЗДЕРІ …..26
1.3 БҰЛТАРТПАУ ШАРАЛАРДЫҢ ТҮСІНІГІ ЖӘНЕ ТҮРЛЕРІ……………..30
2. БҰЛТАРТПАУШАРАНЫҢ ҚОЛДАНУ ЗАҢДЫЛЫҒЫНА ПРОКУРОРЛЫҚ ҚАДАҒАЛАУ
2.1 ЕШҚАЙДА КЕТПЕУ ЖӘНЕ ӨЗІН ДҰРЫС ҰСТАУ ТУРАЛЫ ҚОЛХАТ
2.2 ӘСКЕРИ БӨЛІМДЕР КОМАНДОВАНИЕСІНІҢ ӘСКЕРИ ҚЫЗМЕТШІЛЕРДІ БАЙҚАУЫ, КӘМЕЛЕТКЕ ТОЛМАҒАНДЫ
2.3 КЕПІЛ, ҮЙДЕ ҚАМАП ҰСТАУ БҰЛТАРТПАУ ШАРАНЫ ҚОЛДАНУ ЗАҢДЫЛЫҒЫНА
2.4 ҚАМАУ ТҮРІНДЕГІ БҰЛТАРПАУ ШАРАНЫҢ ҚОЛДАНУ ЗАҢДЫЛЫҒЫНА ПРОКУРОРЛЫҚ ҚАДАҒАЛАУ
ҚОРЫТЫНДЫ……………………………………………………………………...61
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ………………………………………...64
КІРІСПЕ
Қазақстан Республикасы Конституциясының 12-бабының 1-тармағына сәйкес адам құқықтары
Қылмыстық процесте қоғамдық өмірдің басқа сферада сияқты адам құқығы
Зерттеліп отырған дипломдық жұмыстың тақырыбы болып: «Бұлтартпау шараны қолдану
Жоғарыда келтірілген тақырыбын дипломдық жұмыстың жүйесі бойынша ашып көрсетеміз.
I-тарауында: Процессуалдық мәжбүрлеудің түсінігі; Бұлтартпау шаралардың түсінігі және
II тарауында Бұлтартпау шараның ҚІЖК-нің 140-бабында келтірілген жеке түрлерін
Процессуалдық мәжбүрлеу деп- қылмыстық процестің алдына қойған мақсаттарға кедергісіз
Прокурорлық қадағалау функциялары Қазақстан Республикасы 1995 жылы 21 желтоқсандағы
Осыған сәйкес Қазақстан Республикасы Прокуратурасымен алдын ала тергеу органдарымен
Аталған бұлтартпау шараның құқықтық мәні мен олардың қолдану
Қылмыстық-процессуалдық мәжбүрлеу шараны алдын ала тергеу мен анықтама органдарымен
Осы дипломдық жұмыстың мақсаты болып бұлтартпау шаранының қолдану
1. ПРОЦЕССУАЛДЫҚ МӘЖБҮРЛЕУ ТҮСІНІГІ МЕН ТҮРЛЕРІ
ПРОЦЕССУАЛДЫҚ МӘЖБҮРЛЕУДІҢ ТҮСІНІГІ
Қылмыстық іс жүргізу құқығы мемлекттік мәжбүрлеудің қолданылуы мүмкіндігін заң
Бұл жеке тұлғалардың құқыққа қарсы іс-әрекеттермен күресуге және бұзылған
Басқа мемлекеттік мәжбүрлеу шараларынан қылмыстық процессуалдық мәжбүрлеу шаралардың
Мәжбүрлеу қоғамдық қатынастарды реттеуіндегі эффективті құрал қызметін атқарады және
Процессуалдық мәжбүрлеу деп- қылмыстық процестің алдына қойған мақсаттарға кедергісіз
Процессуалдық мәжбүрлеу шаралардың мәнін сипаттайтын белгілерге келетін болсақ, олар
Қылмыстық-құқықтық мәжбүрлеу әрқашанда процесске қатысушылардың қандай да бір құқықтар
Қылмыстық-процесуалдық мәжбүрлеудің қолданылуын сипаттайтын тағы бір мәнді белгісі бұл
Қылмыстық- процессуалдық мәжбүрлеу шаралардың тағайындаудың негізі болып, олардың қылмыстық
Қылмыстық- процессуалдық мәжбүрлеу қылмыстық істердің тергеу және сот өндірісі
Процессуалдық мәжбүрлеу шаралардың заңды табиғаты тұлғаның қылмыс жасағаны үшін
Қылмыстық-процессуалдық мәжбүрлеудің көмегімен қылмыстық процестің мақсаттар мен міндеттерін қамтамасыз
Заң әдебиеттерінде процессуалдық мәжбүрлеу шаралардың жіктелуі әртүлі негіздер бойынша
Сондықтан процессуалдық мәжбүрлеу шаралардың қолдану мақсатына орай келесі топтарға
бұлтартпау шаралары;
дәлелдемелерді алу мақсатымен сипатталатын шаралар (тінту, алу, куәландыру және
мүліктік айыппұлмен байланысты үкімдерді орындауды қамтамасыз ететін шаралар (мүлікке
тергеу мен сот органдарының шақыруы бойынша тұлғаның келуін және
И.Л.Петрухин процессуалдық мәжбүрлеу шараларды 5 топқа жіктейді:
Айыпталушының (сезіктінің) қылмыстық іс-әрекетпен шұғылдануды бұлтартпауға немесе алдын алуға
Дәлелдемелердің жинау, тексеру және бағалау процессін және қылмыстық іс
Тергеу процессін және сот өндірісін және ондағы айыпталушының қатысуын
Сот үкімдердің орындалуын қаматамасыз ететін шаралар. Оларға бұлтартпау шаралары
Қылмыстық іс-әрекетпен келтірілген зиянды өтеуге бағытталған және мүлікті тәркілеу
З.Ф.Коврига барлық процессуалдық мәжбүрлеу шараларды 2 негізгі топтарға жіктейді:
Сот төрелігінің мүдделеріне қауіп төндіретін құқыққа қарсы іс-әрекеттердің бұлтартпау
Процесстің міндеттерін орындауды қамтамасыз ететін әдістер (тінту, алу, сараптаманы
Сонымен процессуалдық мәжбүрлеу шаралардың топтарға жіктелу шарты екендігін
Әрекет етуші қылмыстық процессуалдық заңда процессуалдық мәжбүрлеу шаралардың келесі
Сезіктіні ұстау (ҚР ҚІЖК 17-тарауы);
Бұлтартпау шаралары (ҚР ҚІЖК 18-тарауы);
Процессуалдық мәжбүрлеудің өзге де шаралары (ҚР ҚІЖК 19-тарауы);
Қоғам әлі қылмыстан арылған жоқ. Сондықтан ол қылмыспен күресетін
Қылмысты түбірімен жою қажеттігін түсінген және өзін қылмыстық –
Айыпталушылар мен күмәнділер, оларға тағылған қылмысты жасарда ерік бостандығын
Қылмыстық сотты іс-жүргізуге қатысушылардың көпшілігі /айыпталушы мен күмәндіден басқасы/
Қылмыстық процесте мінез-құлықтың бірнеше түрінің мүмкіндігі бар іс-жүргізу міндеттемесін
іс жөнінде бірдеңе белгілі тұлға өз еркімен, шақырусыз жауап
адам жауап алуға шақырылды, және еш қисақтамай келді (субъектінің
тұлға жауап алуға шақырылған болатын; бұл шақыру белгілі бір
өткендегі жағдай сияқты жауап алуға шақыру оған қажетсіз болып,
тұлға жауап алуға шақырылған болатын, бірақ ол саналы түрде
Алғашқы үш жағдайда біз іс жүргізу міндеттемесін еркін орындау
Іс-шаралық міндеттемелерді орындау азаматты қызметтік істерінен қол үздіреді, жеке
Жеке мүдде /отбасы, бос уақыт т.б/ мүддесінің /қылмысты ашу,
Алғашқы сәтте түгел қылмыстық процесс мемлекеттік мәжбүрлеудің кең және
Қажетті жағдайларда айыптаушыға қатысты алдын ала қамау, қызыметінен шеттету,
Қылмыстық-іс жүргізу ғылымында қылмыстық-іс жүргізу арқылы мәжбүрлеуге кейбір тергеулік
Мысалы, кейбір азаматтардың ұрланған заттарды қайтаруы олар алғанда оның
Олардың жақын туыстарын күмәндінің, айыпталушының құқықтары мен бостандықтарын шектейтін
Сонымен қоса ұстау және із кесу шарасын таңдау айыпталушы
Екі түсініктің арасын ашып алған жөн: тектік – “қылмыстық
Сонымен субъектіні онда жатқан іс жүргізу міндеттемесін ояту мақсатында
“Қылмыстық-іс жүргізу арқылы мәжбүрлеудің” қысқа түсінігі сот ісіне қатысушыларға
Біріншіден, бұл қылмыстық іс жүргізу құқының нормасы арқылы оны
Екіншіден, қылмыстық іс жүргізу мәжбүрлеуінің әртүрлі, оған жүктелген іс-шаралық
Үшіншіден, заңсыз және негізсіз іс-шаралық актілердің күшін жою –
Дәлелдеу саласы: қылмыстық соттың іс жүргізу субъектілерінің ашық қарсылығына
Іс шаралық құқ қолданушы актілердің заңдылығын қамтамасыз ету саласы:
Құққа қарсы мінез-құлыққа әсер ету саласы-қылмыстың іс шара заңын
Тұлғаның құқына кепілдік беру саласы-процеске қатысушыны өзінің ісшаралық құқықтарын
Бір автордың айтуынша, заңдық жауапкершілік – бұл заңды бұзған,
Басқа авторлардың пікірінше қосымша міндетті салмай-ақ мемлекеттік мәжбүрлеудің әсермен
Жалпы құқықтық деңгейде мәжбүрлеу мен жауапкершілікті зерттейтін жоғарыда көрсетілген
Біздің қылмыстық-іс-жүргізу жауапкершілігінің қолданылу аясы тым тар. Ең кең
Мәжбүрлеу шараларының үшінші тобы-ұстау, із кесу шаралары, мүлікке тиым
Азаматтық құқықта жұмыс істейтін жауапкершілік шараларын қолданусыз міндеттемелерді мәжбүрлі
Жауапкершіліктің кінә үшін болатыны бесенеден белгілі.
Жоғарыда айтылғандарды қортындылайық. Заңдық жауапкершілік процеске қатысушылар өздеріне жүктелген
Қылмыстық сот өндірісінің мақсаттарына мәжбүрлеу арқылы қол жеткізу мәселелері
Бұл анықтамада мәжбүрлеудің басты мақсаты ретінде тек мемлекеттік мүдде
Процессуалдық әдебиеттерде кейбір авторлар мәжбүрлеудің ұғымын анықтауға басқаша көзқарасты
В.М.Корнуковтың пікірі бойынша, қылмыстық іс жүргізудегі мәжбүрлеу, қылмыстық сот
Жоғарыда айтып кеткеннің бәрін ескере отырып, біз процессуалдық мәжбүрлеу
Қылмыстық іс жүргізу әдебиетінде күштеудің мәні, оны қарама-қарсы мағынасы
Оның философиялық тұрғылардағы құқық шектеуші бағыттылығын мәжбүрлеуді, мүмкінділік пен
Философтар еркінділік пен танылған қажеттілігі негізіндегі, субъектілердің әрекеттерін түсінеді.
Осы категориялардың ара қатынасы, қылмыстық іс жүргізу мәжбүрлеуінің механизінің
Бұл қоғамның әділеттілік мақсаттарына жету мүдделеріне тең келетін тұлға
Мәжбүрлеудің, соның ішінде қылмыстық іс жүргізушілік мәжбүрлеудің қоғамдық дамудың
Қылмыстық іс жүргізудегі қолданудың гуманитарлық мәселелері, заң шығарушы күштеп
Іс жүргізушілік мәжбүрлеуді белгілейтін нормаларды жүзеге асыру үрдісінен басқа
Ал енді сондай мәжбүрлеуді бассыз қолданудың әлеуметтік тиімсіз нәтижелерінің
Тергеуді жүргізіп отырған тұлғаныңшешімінің күштеу міңезі, екі фактормен сипатталады.
Сонымен қатар мәжбүрлеу қылмыстық сот өндірісінде тек қандай да
Мәжбүрлеу тәсілдерінің бұл тобын, қылмыстық процесс теориясында қылмыстық іс
Заңды әдебиетте қылмыстық іс жүргізудегі мәжбүрлеу шараларының мәні туралы
Осының нәтижесінде, соңғылар күшейтілген қорғау мен сақтауды қажет тұтады.
В.М.Корнуков, З.Ф.Коврига, Ф.М.Кудин, З.Д.Еникеев., З.З.Зинатуллин және т.б. И.Ребане мен
Мәжбүрлеудің объективті мінезі, егерде мәжбүрлеу шараларын қолдану үрдісінде жүзеге
Мәжбүрлеу шараларын қолданудың шұғылдылығын ең біріншіден қоғамдық қаупті әрекетті
Мәжбүрлеу элементі тек процессуалдық әрекет позитиві нормалардың әрекет етудің
Қорытып айтсақ, объективтік концепция тұлға үшін ыңғайсыз, тиімсіз құқықтық
Қандай да бір шараларды күштеушілерге жатқызу барысындағы субъективті критерий
Егерде басқа құбылыстардың қандай да бір тобының класының мазмұнына
Өзін өзі шектеу, құқықтық нормалардың құқық шектеуші мінезіне байланысты
Бұл міндетті ерікті орындағанда мәжбүрлеу туралы ешбір әңгіме болмайды
Ал біз қылмыстық-процессуалдық мәжбүрлеу шараларының сұрағына басқаша көзқарасты қалыптастырамыз.
Процессуалдық мәжбүрлеу аталған талаптардың диалектикалық бірлігімен мінезделеді. Яғни, объективті
Ал субъективті критерий, процессуалдық ықпал етуге ұшырылатын сот өндірісінің
Санкциялардың мінезіне байланысты мәжбүрлеу тәсілдерін құқықты орнына келтіруші және
процессуалдық заң нормаларымен қарастырылған тұлға үшін тиімсіз, жағымсыз, алдын
тұлғаның аталған салдары шыдау міндеттілігі мен көрсетілген санкциялардың әрекет
қылмыстық-процессуалдық мәжбүрлеу шаралары. Қылмыстық –процессуалдық мәжбүрлеуді институционализациялау белгілі критерийлерді
Мұндай көзқарасты Б.А.Галкин, А.И.Столмаков та ұсынады. Қылмыстық-процессуалдық құқықтың нормаларын
Қылмыстық процестегі құқықты қорғаудың тәсілдерін бұндай кең тұжырымдаумен біз
Екіншіден, егерде бұндай орын ауыстыру жүзеге аспаса, онда санкциялар,
Процессуалдық санкцияларды, қылмыстық-процессуалдық нормалардың талаптарын орындамау немесе бұзу фактісі
олар тек қана қылмыстық сот өндірісінің саласында қолданылады;
оларды қолдану мүмкін етілетін, қатысты тұлғалардың еркі мен ықыласына
бұл шараларды қолдану тұлға құқықтарын белгілі бір шектеумен байланысты,
нақты шаралар, оларды қолдану негіздері, шарттары, шектері мен тәртібі
оларды қолданудың заңдылығы мен негізділігі саяси, экономикалық, құқықтық, соның
Қорытындыға былай айтуға болады: процессуалдық мәжбүрлеу шаралары жеке өзіндік
Процессуалдық мәжбүрлеу шаралары қылмыстық сот өндірісінің міндеттерін тиісті жүзеге
Процессуалдық күштеу шаралары алдында қойған мақсаттары орындаумен қылмыстық процестің
Қылмыстық-процессуалдық мәжбүрледі қолдануды құзыреті бар субъектілер ортасы заңда нақты
Процессуалдық мәжбүрлеу ең алдымен қылмыстық сот өндірісін жүзеге асыру
Бір жағдайларда қылмыстық-процессуалдық мәжбүрлеу шаралары қылмыстық-процессуалдық қатынастардың белгілі бір
Қылмыстық-процессуалдық мәжбүрлеу қылмыстық-процессуалдық әрекеттің қатысушыларын жеке, мүліктік немесе ұйымдық
Қылмыстық-процессуалдық мәжбүрлеуді қолданудың әр түрлі:
1) дәлелдеу саласы: қылмыстық сот өндірісінің сәйкес субъектілерінің ықыласына
2) процессуалдық құқық-қолданушы актілердің заңдылығын қамтамасыз ету саласы:
тергеушінің, прокурордың, соттың заңсыз актілерін, толық немесе жеке бөлек,
жеке /ерекше/анықтаманы/қаулыны/ шығару, егерде заң бұзылмаса;
тергеушінің жіберген қателіктеріне байланысты, тергеуге қатыстырмау;
отводтар
құқыққа қайшы,тәртіпке қарсы әрекет жасау саласы-айыппұл шаралары;
тұлға құқықтарын кепіл ету саласы-процесс қатысушысының оның процессуалдық құқығын
превенция саласы:
мәжбүрлеу шаралары кәмелеттік жасқа толмағанды қарауға беру, келу жөніндегі
лауазымдылығынан босату және мүлкіне қамау салу түріндегі айыпкердің керексіз
мәжбүрлеу шарасын аса қатаң түріне өзгерту немесе мәжбүрлеу шарасын
Қылмыстық-процессуалдық мәжбүрлеу шаралары өзінің мінездемесі бойынша бірдей емес және
заңға қайшы әрекеттердің алдын алу, жою тәсілдері;
тиісті мінезді, құқық бұзудың алдын алуды қамтамасыз етуі тәсілдер;
дәлелдемелерді алу тәсілдері.
Жоғары да айтылғандай, айтылған кепілдіктердің бірі болып процессуалдық мәжбүрлеу
Заң нақты түрде процессуалдық мәжбүрлеу шараларын қолдануға құзіреті бар
1.2 ПРОЦЕССУАЛДЫҚ МӘЖБҮРЛЕУДІҢ МАҚСАТТАРЫ, НЕГІЗДЕРІ
Бұлтартпау шараларын қолданудың мақсаты, негізі және шарттары. Бұлтартпау шаралары
Бұлтартпау шараларын қолдану азаматтардың жеке бостандықтарын шапшаң шектеумен байланысты,
Бұлтартпау шаралары заңмен белгіленген негіздерге арқа сүйер және тиісті
Бұлтартпау шараларының өзіндік шағын, ерекше мақсаттары бар:
айыпталушының /күдіктінің/ анықтаудан, алдын ала тергеуден және соттан жасыруына
айыпталушының /күдіктінің/ ақиқатқа жетуге бөгет болуына жол бермеу;
айыпталушының /күдіктінің/ кейінгі қылмыстық қызметін тоқтату;
үкімді орындау мүмкіндігін қамтамасыз ету.
Бірінші мақсатқа жету айыпталушының қатысуымен тергеу әрекеттерін жүргізуді, оның
Екінші мақсат айыпталушыға куәгерлерді, жапа шегушілерді, мамандарды және әлі
Үшінші мақсаттың мазмұны ұзаққа созылған қылмысты тоқтату және айыпталушының
Бұлтартпаудың төртінші мақсаты біріншімен сәйкес келетін сияқты: айыпталушының тергеу
Асылында із кесушарасын қолданудың негізгі қылмыстық істе көрсетіліп, істе
Айыпталушы жасырынап, ақиқатты айқындауға бөгет жасауы мүмкін дегенді нақтылаушы
Айыпталушының жеке басын іске алу із кесу шараларын таңдауға
Айыпталушының айналысу түрі із кесу шарасының белгілі бір түрін
Айыпталушының жасы оның интеллектуалдық және өнегелік дамуын, белгілі бір
Отбасылық жағдай бұлтартпау шарасын таңдауға әсер етеді, өйткені жарының,
Бұлтартпау шарасын таңдау кезінде ескеретін басқа да жағдайларға алға
Айғақтар бұлтартпау шарасын қолдану негізін көрсетпейді, басты дерек яғни
Дәлелдеуге заң бойынша бұлтартпау шарасына әсер ететін барлық жағдайларды
Кінәсін дәлелдеуді, шығуы бұлтартпау шарасын таңдауға себеп болатын тұлғаны
Осы талаптарды сақтағанда бұлтартпау шарасын таңдау туралы қаулы көлемі
Бұлтартпау шаралары айыпталушыға тәрбиелік ықпал ету үшін таңдалады деген
Бұл көзқарастарда көптеген даулар мен қателер бар. Үкім шығып,
Бостандықтан айыру орындарының әкімшілігінің кінәні мойындауға бейім рухта қамалғандарды
Сонымен тергеушінің айыптаушыларды қайта тәрбиелеуге немесе мұндай міндетті қамау
Бұлтартпау шарасы, оның ішінде қамауға алу, қылмыскер бостандықта қалды
Бұлтартпау шарасын неізгізсіз қолдану, егер де айыпталушыны қамаудан босатуға
Мақсаттар мен оларға жету үшін қажет бұлтартпау шараларын таңдауға
Бұлтартпау шарасын таңдауға негіз болса, оны тек бірер құқықтық
Біріншіден, бұлтартпау шарасы тек қозғалған қылмыстық іс бойыншағана таңдалады.
Екіншіден, бұлтартпау шарасы айыпталушыға төніп тұрған қылмыстық жазадан ауыр
Айыптаудың заңдық жағын тергеуде немесе сотта өзгерткенде жаңа айыпқа
Үшіншіден, кез келген түрдегі бұлтартпау шарасын қолдану шарты тұлғаны
Бұлтартпау шарасы тұлғаға айып тағылып, одан айыпталушы ретінде жауап
Бұл жағдайларда бұлтартпау шарасын таңдау туралы қаулы айып тағылғанға
Төртіншіден, бұлтартпау шарасы қылмыстық жауапкершілік жасына /16 жас/ жеткен
Жан-дүниесі ауратындарды қамап ұстау үшін тергеу изоляторлар жанындағы ауруханаларда
Мәжбүрлеу шаралары сайланатын және тағайындалатын кейбір тұлғаларға да жауапты
1.3 БҰЛТАРТПАУ ШАРАЛАРДЫҢ ТҮСІНІГІ ЖӘНЕ ТҮРЛЕРІ
Барлық процессуалдық мәжбүрлеу шаралардың ішінде бұлтартпау шаралары ерекше
Қылмыстық процестегі бұлтартпау шаралары деп қылмыстық процесті жүргізуші орган
Айыпталушыға (сезіктіге) бір мезгілде екі және одан да көп
Бұлтартпау шараларын қолдануға себебі болып, айыпталушының алдын ала тергеуден,
Бұлтартпау шарасы оған қажеттілік болмаған кезде тоқтатылады немесе мұның
Бұлтартпау шаралардың қылмыстық жауаптылықтан анық айырмашылықтар болғанымен, қылмыстық құқық
Осындай сұрақты шешілетін жолы келесі ой-пікірді туындатады: егер де
Аталған шаралардың мақсатқа сай қолданылуы келсілерді қамтамасыз етуге жәрдемдеседі:
Бұлтартпау шаралары үлкен тәрбиелік мәнге иеленеді. Қылмыстардың ашылуында, алдын
Біріншіден, бұлтартпау шаралар сияқты құқықтық институтының болуы және оны
Екіншіден, заң талаптарын меңсенбейтін тұлғаларға қатысты бұлтартпау
Үшіншіден, аталған бұлтартпау шараларды саналы, тез
Егер жоғарыда көрсетілгендерді топтасатын болсақ, онда аталған қылмыстық-процессуалдық
Бұлтартпау шараның тізімі ҚР ҚІЖК 140-бабында көрсетілген. Оларға келесілер
ешқайда кетпеу және өзін дұрыс ұстау туралы қол қойдыру;
жеке кепілдік беру;
әскери қызметшіні әскери бөлім командованиесінің бақылауына беру;
кәмелетке толмағанды қарауына беру;
кепіл болу;
үйде қамауда ұстау;
қамау болып табылады.
Көрсетілген бұлтартпау шараларға жеке-жеке қысқаша анықтама берейік.
1. Ешқайда кетпеу және өзін дұрыс ұстау туралы қолхат
Бұл қылмыстық процесті жүргізуші органның сезіктіден, айыпталушыдан анықтаушының, тергеушінің
Ешқайда кетпеу және өзін дұрыс ұстау туралы қолхат беру
Аталған бұлтартпау шарасы қолданылатын тұлғаның тұрақты немесе уақытша тұрғылықты
Тұрғылықты жері деп ұзақ тұратын жері саналады,
Ешқайда кетпеу және өзін дұрыс ұстау туралы қолхаты
Аталған бұлтартпау шараны қолданылғанда екі процессуалдық құжат толтыруға тиіс:
Осы бұлтартпау шараның тиімділігі тәжірибиедегі мәліметтер әр түрлі болып
Ешқайда кетпеу және өзін дұрыс ұстау туралы қолхат бұлтартпау
2. Жеке кепілдік беру (ҚР ҚІЖК 145-бабы)
Жеке кепілдік сенімге ие болған адамдардың олар сезіктінің немесе
Жеке кепілдік берудің бұлтартапау шарасы ретіндегі ерекшеленетін белгісі
Жеке кепілдік сенімге ие болатын адамдар ретінде айыпталушыны (сезіктіні)
Бұлтартпау шаралары ретіндегі жеке кепілдікті таңдауға кепілдік берушілердің
Кепілдік беруші оған қатысты өзі кепілдік беретін адамның айыбының
Кепілдік берушінің жауапкершілігі, егер де айыпталушы, сезікті қылмыстық процесті
3. Әскери қызметшіні әскери бөлім командованиесінің бақылауына беру (ҚР
Әскери бөлімдер командованиесінің әскери қызметшілер немесе оқу жиынына шақырылған
Әскери қызметшіні әскери бөлім командованиесінің байқауына берудің өзінің заңды
Әскери бөлімнің командованиесіне ол бойынша аталған бұлтартпау шарасы таңдалған
Байқауына берілген айыпталушының (сезіктінің) тиісті тәртібі мен қылмыстық процесті
Сезікті, айыпталушы оны болдырмау үшін аталған бұлтартпау шарасы таңдалған
4. Кәмелетке толмағанды қарауына беру (ҚР ҚІЖК 147-бабы)
Кәмелетке толмағанды ата-анасының және басқа да адамдардың қарауына беру
Қарауына кәмелетке толмаған берілген адамдарға олар қабылдаған міндеттемелерін орындамаған
Құқық қолдану тәжірибиедегі кәмелетке толмағанды қарауына беру сияқты бұлтартпау
Аталған бұлтартапау шараны кәмелетке толмаған айыпталушыға қатысты қолданылған
5. Кепіл (ҚР ҚІЖК 148-бабы)
Кепіл сезіктінің, айыпталушының өзі не басқа жеке немесе
Бағалы заттарға бағалы металдар мен асыл тастар, сондай-ақ олардан
Кепілдің бағалылығын дәлелдеу кепіл берушіге жүктеледі. Кепілдің сомасын айыптаудың
Кепілдің мөлшері:
шағын ауырлықтағы қылмыс жасағандығына айыпталуы кезінде – айлық есептік
орта ауырлықтағы абайсызда жасалған қылмысқа айыпталуы кезінде - айлық
орташа ауырлықтағы қасақана қылмыс жасағандығына айыпталуы кезінде - айлық
ауыр қылмыс жасағандығына айыпталуы кезінде - айлық есептік көрсеткіштің
Біз Н.Н. Розинның: «басқа бұлтартпау шараларға қарағанда кепілді
Кепіл берушіге, егер оның өзі сезікті немесе айпталушы болмаса,
Қылмыстық іс алдын ала тергеуде тоқтатылған кезде кепіл анықтау
7. Үйде қамап ұстау (ҚР ҚІЖК 149-бабы)
Үйде қамап ұстау сезіктіге, айыпталушыға қамауға алу түріндегі бұлтартпау
Сонымен қатар қылмыстық іс жүргізуші оған қамаудағылар үшін оқу,
Аса ауыр қылмыс жасалған және рецидивистерге, бір қылмыстық іс
Бұлтарпаудың аталған шарасын таңдау туралы қаулыда қамауға алынған адамға
Қамап ұсталынатын адамға белгілі бір адамдармен қарым-қатынас жасауға, хат-хабар
Қамап ұсталынатын адамның тұрғылықты жері күзетілуі мүмкін. Қажет болған
Қадағалау адамның тәртібіне орнатылуы мүмкін. Қылмыстық іс жүргізетін орган
Қамаудағы адам қадағалау тәртібін бұзса, анықтама органы хаттама толтырып,
Қамаудағы адамның тұрғылықты жері күзетіледі. Күзету жұмысы анықтама органының
Үйде қамауда ұстаудың мерзімі оны ұзартудың және оған шағымданудың
7. Қамау (ҚР ҚІЖК 150-бабы)
Қамауға алу бұлтартпау шарасы ретінде прокурордың санкциясымен не соттың
оның Қазақстан Республикасының аумағында тұрақты тұратын жері болмаса;
оның жеке басы анықталмаса;
ол бұрын таңдалған бұлтартпау шарасын бұзса;
ол қылмыстық қудалау органдарынан немесе соттан жасырынуға тырысса немесе
Қамауға алу түріндегі бұлтартпау шарасы бұл қылмыстық-процессуалдық заңмен көзделген
Бірақ, аталған мәжбүрлеу шаралардың өз алдына қойған міндеттер мен
Жазаның мақсатының мәні ҚР ҚК 38-бабының 2тармағында көрсетілген: «Жаза
ҚР ӘҚБК 55-бабында әкімшілік қамауға алудың мақсаттары (әлеуметтік әділеттілікті
Қамауға алу түріндегі бұлтартпау шараның мақсаттарын оның қолданылу негіздерін
Егер де бас бостандығын айырумен байланысты емес бұлтартпау
Сонымен қоса қоғамнан шектетудің негіздерін де ажыратылуы
Бас бостаныдығынан айырумен байланысты мемлекеттік мәжбүрлеу шаралардың мақсаты мен
В.А.Михайловтың: «қамауға алу бұлтартапу шарасы ретіндегі заңды табиғаты бойынша
Қамау түріндегі бұлтартпау шарасы мәні бойынша жазадан ажыратылуымен бірге,
Тергеуші, анықтаушы бұлтартпау шарасы ретінде қамауға алуды таңдау қажет
ҚР Конституциясының 16-бабының 2-тармағына сәйкес қамауға алу түріндегі бұлтартпау
2. БҰЛТАРТПАУШАРАНЫҢ ҚОЛДАНУ ЗАҢДЫЛЫҒЫНА ПРОКУРОРЛЫҚ ҚАДАҒАЛАУ
2.1 ЕШҚАЙДА КЕТПЕУ ЖӘНЕ ӨЗІН ДҰРЫС ҰСТАУ ТУРАЛЫ ҚОЛХАТ
Ешқайда кетпеу және өзін дұрыс ұстау туралы қолхат беру
Ешқайда кетпеу туралы қолхатты қолдану кезінде екі процессуалдық құжат
Бұлтартпау шараны қолдану туралы қаулысы. Қаулысында міндетті түрде бұлтартпау
Айыпталушының (сезіктінің) тұрақты немесе уақытша тұрғылықты жерінен тиісті органның
Ешқайда кетпеу туралы және өзін дұрыс ұстау туралы қолхатта
қолхаттың алу орны және уақыты;
айыпталушының (сезіктінің) тегі, аты, жөні;
оның мекен-жайы;
тиісті органның рұқсатынсыз нақты елді мекенді аймағындағы тұрақты немесе
сотта істі тергеуге және қарауға кедергі келтірмеуі туралы міндеттемесі.
Ешқайда кетпеу және өзін дұрыс ұстау туралы қолхатты
Аталған қаулысына қол қою арқылы және онымен танысуы айыпталушыға
Егер де айыпталушы (сезікті) аталған қаулысына қол қоюдан бас
Егер де айыпталушы (сезікті) өзінің физикалық кемістігі салдарынан қол
Ешқайда кетпеу және өзін дұрыс ұстау түріндегі бұлтартпау шараны
Ешқайда кетпеу және өзін дұрыс ұстау туралы қолхатты беру
Сонымен бірге кез келген қызметімен айналысуға ( әрине қылмыстық
Жеке кепілдік сенімге ие тұлғалар айыпталушыны (сезіктіні) жақсы
Жеке кепілдік беретін тұлғалар сенімге ие болатыны туралы сұрақты
Жеке кеплдік түріндегі бұлтартпау шараны қолданылуы айыпталушының (сезіктінің), оның
Бұлтартпау шараны қолданылуының алдында лауазымды тұлға кепілдік берушілер жайлы
Жеке кепілдік туралы жазбаша қолхаттың болуын прокурор тексеруі қажет.
Сезікті, айыпталушы оны болдырмау үшін кепілдік қолданылған әрекеттерді жасаған
Жеке кепілдікті қолдану кезінде екі процессуалды құжат толтырылады: бұлтартпау
Жеке кепілдігі туралы жазбаша қолхатты әрбір кепіл берушілерден алынуға
Сотпен ақшалай айып салынудың мөлшері жүз айлық есептік көрсеткіштен
Кеплдік беруші қылмыстық іс бойынша іс жүргізудің кез келген
2.2 ӘСКЕРИ БӨЛІМДЕР КОМАНДОВАНИЕСІНІҢ ӘСКЕРИ ҚЫЗМЕТШІЛЕРДІ БАЙҚАУЫ, КӘМЕЛЕТКЕ ТОЛМАҒАНДЫ
Әскери бөлімдер командованиесінің байқау тек әскери қызметшілерге немесе
Әскери басшылардың және нарядтардың тұрақты байқауында болуы адамның
Әскери бөлімнің командованиесіне ол бойынша аталған бұлтартпау шарасы таңдалған
Аталған бұлтартпау шараны қолдану заңдылығына прокурор, егер де айыпталушы
Егер де әскери бөлімдер командованиесі байқау орнатылғаны туралы осы
Кәмелетке толмағанды қарауына беру ҚР ҚІЖК 147-бабында көзделген тұлғалардың
Прокурор қадағалауды жүргізгенде аталған тұлғалардың тәрбиелеу қарым-қатынас мәліметтерді жинауға
Заңға сәйкес, ата-аналардың бірі өзіне міндеттемесін алуы жеткілікті болады,
Аталған бұлтартпау шараны қолданылған туралы қаулыны шығаруы керек, онда
Кәмелетке толмағанды ата-аналардың және өзге тұлғалардың қарауына беруі
Қарауына алу туралы жазбаша міндеттемесін берген адамнан қолхат алынады
Қарауына қабылдау туралы қолхат алынып қойылған кезде тұлғаға кәмелетке
Жазбаша міндеттемесін алған тұлғаның одан әрі оны орындаудан дәлелді
Қарауына алу туралы міндеттемесінің бұзылған болып саналады, егер:
дәлелді себептері болмағанда айыпталушының тергеу органдарының шақыруы бойынша келмеуі;
оның өзге айыпталушыларға, кәулерге ықпал жасауы немесе өзге жолымен
тергеуден жасырынуға талпыныс жасалған жағдайда;
құқық бұзушылықты жасаған жағдайда.
Ол туралы тергеушімен хаттама жасалуы қажет және ол іске
Демек кәмелетке толмағандардың құқық бұзушылықты алдын алу бойынша арнайы
Аталған бұлтартпау шараның қолданылуы болып қарауына алу туралы қолхатты
2.3 КЕПІЛ, ҮЙДЕ ҚАМАП ҰСТАУ БҰЛТАРТПАУ ШАРАНЫ ҚОЛДАНУ ЗАҢДЫЛЫҒЫНА
Әрекет ететін ҚІЖК-і қылмыстық-процессуалдық бұлтартпау шаралардың қатарына кепіл
Бұлтартпау шарасы ретіндегі кепіл тек ҚІЖК-нің 139-бабында көзделген процессуалдық
Кепіл айыпталушыны, сезіктіні ұстағаннан кейін қамауға алудың, үйде қамап
Қылмыстық процесті жүргізуші орган бұлтартпау шарасын таңдау туралы қаулы
Кепіл тек прокурордың санкциясымен немесе соттың шешімі бойынша қолданылады.
Кепілді қолдану туралы қаулы қылмыстық іс жүргізіп жатқан органның
Егер кепіл ретінде ақша немесе бағалы заттар берілсе, сот
Енгізілетін кепілдің бағалылығын дәлелдеу кепіл берушіге жүктеледі. Кепілдік мүліктің
Қылмыстық процеске қатысушылар бұлтартпау шарасы ретінде кепіл қолдану туралы
Кепіл берушіге, егер оның өзі сезікті, айыпталушы болмаса, оған
Бұлтартпау шарасын таңдаған адам кепілді қабылдағаны туралы хаттама толтырады,
Кепіл аумақтылығы бойынша соттың депозитіне енгізіледі. Кепіл енгізілген кезде
Егер адам қылмыс жасағаны үшін сезікті ретінде ұсталса, онда
Кепіл қамауға алудың немесе үйде қамап ұстаудың орнына прокурордың
Қылмыстық қудалау органы қамауға алу немесе үйде қамап ұстау
Егер сезікті, айыпталушы немесе айыпталушы болып табылмайтын кепіл беруші
Кепіл беруші бірнеше адам болса және олардың біреуі қабылданған
Бұл шешімдердің барлығы сотқа дейінгі өндірісте ҚІЖК-нің 154-бабына сәйкес
Кепілді неғұрлым қатаң бұлтартпау шарасына өзгерту үшін тергеу органдарының
Өзінің тұрғылықты жерін хабарламай жасырынған сезікті, айыпталушы және ол
Кепілді неғұрлым қатаң бұлтартпау шарасына өзгерту туралы (үйде қамап
Алдын ала тергеу сатысында қылмыстық іс тоқтатылған жағдайда кепіл
Үйде қамап ұстау сезіктінің, айыпталушының тиісті мінез-құлқын, сотта істі
Қылмыстық процесті жүргізуші орган ҚР ҚІЖК 143-бабының 2-бөлігіне сәйкес
ҚІЖК-нің 149-бабының 1-бөлігіне сәйкес үйде қамап ұстау тек прокурордың
Үйде қамап ұстауды қолданудың арнайы жағдайлары: тиісті субъектінің Қазақстан
Қылмыстық іс бойынша өндіріс уақытында туысқандары мен өзге адамдар
Үйде қамауда ұстауды қолданудың процессуалдық тәртібі бұлтартпау шарасын қолдану
Қылмыстық процесті жүргізуші органның рұқсатынсыз үйде қамап ұсталатын сезікті,
Үйде қамап ұстауды қолданар алдында сезіктіде, айыпталушыда пайдалануға тыйым
Қылмыстық іс бойынша өндірістің заңдылығын қадағалауды жүзеге асыратын прокурор
жұмыс орнына немесе оқуға; азық-түлік өнімдері мен бірінші кезекте
жақын туыстарының өміріне қауіп төндіретін қатты ауыруына немесе қайтыс
өзінің және туғандарының, туыстарының денсаулық жағдайларына байланысты хат-хабар жіберу
стационарлық сөйлесу пунктерінде жеке басына, туған-туысқандарының денсаулығына байланысты халықаралық
Белгіленген шектеулерді сақталуын бақылауды жүзеге асыратын органның немесе лауазымды
Таңдалған бұлтартпау шарасы қолданылатын кезеңде сезікті, айыпталушы белгіленген шектеулерді
Қылмыстық процесті жүргізуші орган ҚІЖК-нің 154-бабына сәйкес бұлтартпау шарасын
Айыпталушыны қадағалауды жүзеге асыратын анықтау органының лауазымды адамдары қамаудағы
2.4 ҚАМАУ ТҮРІНДЕГІ БҰЛТАРПАУ ШАРАНЫҢ ҚОЛДАНУ ЗАҢДЫЛЫҒЫНА ПРОКУРОРЛЫҚ ҚАДАҒАЛАУ
Жоғарыда көрсетілген бұлтартпау шараның ішіндегі қамауға алу бұл ең
Тергеуші, анықтаушы бұлтартпау шарасы ретінде қамауға алуды таңдау қажет
Бұлтартапау шарасы ретінде қамауға алуды таңдау туралы қаулы материалдары
Қамауға алуға санкция беру құқығы Қазақстан Республикасының Бас Прокурорына,
Қамауға алу туралы санкция беру туралы мәселені шешу кезінде
Бірақ қамауды таңдауға негіз болған дәлелдемелерден басқа мән-жайларды, яғни
Қамауға санкция беруді есепке алу прокурордың өзімен жеке журналда
Бұлтартпау шарасы таңдау туралы қаулы мен қамауға алу үшін
Қамау түріндегі бұлтартпау шараны қолдануға негізін табылмаған жағдайда санкция
бұрын таңдалған бұлтартпау шараны бұзылған жағдайда;
тергеу органдарынан жасырынған жағдайда;
айыпталушының әрекеті істі объективті тергеуге бөгет жасаған жағдайда;
айыпталушының қылмыстық іс-әрекетпен шұғылдануды жалғастырған жағдайда;
бұрын қамауға алуға кедергі болған айыпталушының денсаулық және
айыптың неғұрылым қатаң түріне ауыстырған жағдайда;
өзге жағдайлардың болуы [34].
Өзге жағдайлар қамауға алуға санкция беруден бас тарту негізінің
Іс бойынша сотқа дейінгі іс жүргізу кезінде қамауға алудың
Бірақ ҚР ҚІЖК-нің 153-бабына сәйкес ерекше жағдайларда бұл мерзімді
Қамауға алу мерзімі келесі тәртіпте және келесі негіздер бойынша
3 ай мерзімге дейін- аудандық, қалалық прокурор және олармен
Негізділігі: тергеуді 2 айға дейінгі мерзімде аяқтау мүмкін болмаған
6 ай мерзімге дейін- облыс прокуроры және оларға теңестірілген
Негізділігі: тергеуді 3 айға дейінгі мерзімде аяқтау мүмкін
9 ай мерзімге дейін- тергеу бөлімі бастығының облыс прокуроры
Негізділігі: істің ерекше күрделілігі.
12 ай мерзімге дейін- Қазақстан Республикасының Бас прокурормен
Негізділігі: ауыр немесе аса ауыр қылмыстар жасағандығына айыпталған адамдарға
Қамауға алу мерзімін одан әрі ұзартуға жол берілмейді, қамауға
Қамау мерзімін ұзарту туралы өтініш 10 тәуліктен аспайтын мерзімде
Белгіленген мерзімде алдын ала тергеуді аяқтау мүмкіндік бомаған
Қамауға алу мерзімін ұзарту туралы өтініш аудандық, қалалық прокурорға
Бұлтартпау шарасы ретінде қамауға алу қолданылған сезіктілер мен айыпталушылар
Қамауға алудың мерзімі айыпталушы (сезікті) қамауда ұсталған кезден бастап
Айыпталушыны (сезіктіні) сол іс бойынша, сондай-ақ онымен біріктірілген немесе
Сот ол бойынша айыпталушыны қамаудың шекті мерзімі аяқталмаған, ал
Қазіргі кезде Қазақстан Республикасы Конституциясының 16-бабының 2-тармағында көзделген құқықтық
Қазақстан Республикасы құқықтық Концепциясында және 2004 жылға арналған
Ол сұрақты Қазақстан Республикасымен ратификациялауы көп уақытқа созылмайды. Пактінің
Әрине сотпен қамауға алуды санкциялау туралы сұрағы теория және
Айыпталушының мүддесін қорғауға қатыстырылған қорғаушысы мемлекетте қылмыстылықпен күресетін органдар
Қамауға алуды сотпен санкциялау жағдайы процестің сотқа дейінгі кезеңдерде
Азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын қорғау, мемлекетте сот төрелігін жүзеге
Бірақ қамауға алу туралы санкция беруді соттың құзыретіне беруі
Біздің құқықтық жүйелердің ұқсас болатын себепте, Қазақстан Республикасында аналогия
Қазақстанда аталған мәселі сұрақ төңірегіндегі тәжірибелік-заңгерлер мен ғылыми
«Соттық бақылауы бір жағынан оған тиесілі емес қылмыстық
Шығыс Қазақстан облысының экс-прокурордың С.Ж.Жакуповтың ой-пікірі бойынша: «Соттық бақылауының
« Мемлкеттік дамуы мен құруы тарихи ерекшеліктерді есепке алынбай-ақ,
Аталған мәселеге байланысты мемлекет Басшысының позициясын анықтауы дұрыс
Тәжірибеде алдын ала тергеуге және қылмыстық қудалау органдарының
Өткізілген анализдің қорытындысы бойынша соттық бақылаудың қарсыластардың негізгі дәлелдемелері
Аталған пікірлерге орай келесі құқықтық сұрақ туындап отыр:
Соттық қорғауға құқығы- кез келген демократиялық мемлекетте тұлғаны негізгі
Бұзылған адам құқықтары мен бостандықтарын неге прокурорлар емес
Оның дамуы келесімен дәлелденеді:
біріншіден, жоғарыда келтірілген жалпылма танылған халықаралық-құқықтық қағидалар мен стандарттарға
екіншіден, мемлекеттік биліктіің заң шығару, атқарушы және сот биліктеріне
үшіншіден, жоғарыда атап көрсеткендей алдын ала тергеу сатысында соттың
Қазіргі кезде қалыптастырып жатқан тенденцияға орай қылмыстық процестің сотқа
Атап айтатын болсақ, 1998-2000 жж республикада орташа шамамен қамау
Сонымен бірге бізде сот реформаларының дамуы өте бәсең жүреді.
18 ақпан 2005 жылы Қазақстан Республикасы халқына жолданған Президентінің
Тәжірибенің көрсеткіші бойынша біздің судьялар бұлтартпау шараны өзгертілуі туралы
Қазақстандағы бойынша сотқа дейінгі тергеу сатысында заңның сақталуыны соттық
Қазақстан Республикасы Бас прокуратураның статистикалық мәліметтерге сәйкес 2000ж қылмыстық
Жоғарыда келтіргенін қорытындылайтын болсақ, адам және азаматтарлдың бостандық және
ҚОРЫТЫНДЫ
Қазақстан Республикасының Конституциясында адамдарға олардың субъективтік құқықтарын жүзеге
Қылмыстық процесте көптеген жағдайларда адамдарға конституциясымен берілген құқықтары мен
Жоғарыда жалпылама көрсетілген алдын ала тергеу органдарындағы заңдылығына прокурорлық
Аталған дипломды зерттеу барысында прокурорлық қадағалаудың негзігі III мәселі
I-аспектісі болып адам және азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын сақтауын
II-аспектісі болып бұлтартпау шараны қолданудағы прокурорлық қадағалау кезіндегі бұлтартпау
III-аспектісі болып бұлтартпау шараның ішіндегі ең қатал түрі табылатын
Аталған мәселеге байланысты мемлекет Басшысының позициясын анықтауы дұрыс
Бұзылған адам құқықтары мен бостандықтарын неге прокурорлар емес
Қазіргі кезде жүргізіліп жатқан конституциялық реформаларға сәйкес біздің мемлекет
Демек қорыта келетін болсақ алдын ала тергеу органдарымен қолданылатын
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1 Қазақстан Республикасының Конституциясы
«Қазақстан Республикасының Прокуратура туралы» Қазақстан Республикасы Заңы. 21.12.1995
Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексі. 16.07.1997
Қазақстан Республикасы Қылмыстық іс жүргізу кодексі 13.12.1997
«Тергеу мен анықтау заңдылығын прокурорлық қадағалауды ұйымдастыру туралы нұсқаулықты
«Бұлтартпау шарасы ретінде кепіл және үйде қамап ұстау
Ахпанов А.Н. Проблемы уголовно-процессуального принуждения.-Алматы: Жеті Жарғы, 1997
Ахпанов А.Н. Возбуждение уголовного преследования и применением мер процессуального
Ахпанов А.Н., Насыров Г.Х. Арест в качестве меры прсечения:
Басков В.И., Коробейников Б.В. Курс прокурорского надзора. Учебник для
Горский Г.Ф.., Кокорев Л.Д.., Элькинд П.С. Проблемы доказывания в
Еникеев З.Д. Социальная ценность и эффективность мер уголовно-процессуального
Журсимбаев C.К. Прокурорский надзор в Казахстане: Учебник.-Алматы: «HAS»,
Зинатуллин З.З. Уголовно-процессуальное принуждение и его эффективность.- Казань,1981
Советский уголовный процесс Под.ред Карнеевой Л.М., Лупинской П.А., Тыричева
Коврига З.Ф. Уголовно-процессуальное принуждение.- Воронеж.- Изд-во Ворноежского ун-та. 1975
Корнуков В.М.. Меры процессуального принуждения в уголовном судопроизводстве.-Саратов,
Канафин Д.К. Гарантии прав личности в уголовном судопроизводстве: Монография.-Алматы,2005
Уголовно-процессуальное право:Учебник / Под.общ.ред. профессора РФ Лупинской П.А.- 2-е
Насыров Г.Х. Судебный контроль за применением ареста как меры
Оспанов С.Д.Уголовный процесс РК (Общая часть).- Алматы, 2002
Петрухин И.Л. Свобода личности и уголовно-процессуальное принуждение: Общая
Петрухин Н.И. Неприкосновенность личности и прнуждение в уголовном
Пашин С.А. Проблемы судебного контроля за правомерностью ареста: опыт
Ханов Т.А. Теория и практика применения залога в уголовном
Периодикалық басылымдар
Балтабаев К. «Проблемы регламентации процессуального механизма применения отдельных мер
Балтабаев Қ. «Бұлтартпау шарасын қолдануда процессуалдық механизмнің реттелу мәселелері».-
Баишев Р «О субъекте санкционирования ареста в уголовном судопроизводстве».-
Ильютченко Н.В. «Незаконный арест: проблемы возмещения вреда».-Вестник. Московского Ун-та.
Капсалямов К.Ж. «Процессуальные вопросы применения мер пресечения в
Кыздарбекова Б.Ж. «О сущности исполнения меры пресечения в виде
Капслямов К. «Критерии законности и обоснованности ареста в уголовном
Матымов Т.С. «Роль прокурорского надзора за соблюдением прав обвиняемого
Насыров Г.Х. «Арест как мера пресечения в уголовном процессе
Оспанов Е. «Следственные ошибки: генезис и предупреждение».-Правои государство.- №2,
Чувилев А.А.., Давыдов В.А. «Прокурорский надзор за законностью
5
ПРОЦЕССУАЛДЫҚ МӘЖБҮРЛЕУДІҢ ТҮСІНІГІ
Өртке байланысты қылмысты тергеу әрекеттері
Әкімшілік мәжбүрлеу шаралары
АЙЫПТАЛУШЫ РЕТІНДЕ ЖАУАПҚА ТАРТУ ҚАУЛЫЛАРЫ
Қоғамдағы құқықтық нормалардың бұзылуының ұйымдастырылуы мен құқық бұзушылықтың негізгі қағидаларын, сонымен қатар құқық бұзушылық нәтижесіндегі заңды жауапкершілікті қарастыру
Қылмыстық істі жүргізу
Алдын ала тергеу жүргізу заңдылығына прокурорлық қадағалау
Қылмыстық істі қозғау сатысындағы прокурорлық қадағалау
Анықтама мен тергеудің заңдылығына прокурорлық қадағалаудың түсінігі, міндеттері және оның шегі
Қылмыстық процестегі адамның жеке басына тиіспеушілік принципі