Инновациялық кәсіпкерліктің жобалары
Мазмұны
КІРІСПЕ
I-Тарау. Кәсіпкерлік және инновация түсінігі.
1.1 Инновация туралы түсінік
1.2 Инновацияның рөлі мен функциялары
1.3 Кәсіпкерлік және оның қызметі
II-Тарау. Кәсіпкерліктің иновацияға қатынасы
2.1 Кәсіпкерліктің инновациялық қызметі
2.2 Инновациялық жобаларды бағалау
2.3 Инновацияны инвестициялау және ұйымдастыру негіздері
ҚОРЫТЫНДЫ
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
КІРІСПЕ
Кәсіпкерлік дегеніміз – адамдар мен олар құрған бірлестіктердің
I-Тарау. Кәсіпкерлік және инновация түсінігі.
1.1 Инновация туралы түсінік
Инновация – жаңа практикалық әдісті тарату және қолдануды
Отандық және шетелдік экономикалық әдебиеттерде “жаңалық” және
“Жаңалық енгізу”- бұл жаңа техника мен технологияны меңгеру,
Инновация – бұл іздеуге, жасауға және жаңа бұйым
Фирма жүйесінің “кірісі” сияқты сатушылардың тез енуіне, инновациялық
Инновацияның жіктелуінің негізгі критерийлері болуы қажет:
а) талдау және кодтау үшін ескерілетін классификациялық жинақтаудың
б) критерийді анықтаудың сандық (сапалық) мүмкіндігі;
в) ұсынылған жіктелу белгілерінің ғылыми жаңалығы;
Инновация және жаңалық портфелін қалыптастыру барысында тауардың бәсекеге
Инновация жіктелуін қарастыруда жаңалық санын алынатыны және жеке
Жаңалықтың өмір сүру циклы үш жолдың біреуі арқылы
Ұйым қызметінің тиімділігі экономикалық және қаржылық көрсеткіштерге қарай
Ұйымдардың қызметінің тиімділігі мен қарқындық негізгі көрсеткіштерінің бірі
Мұнда қорытынды бағалау принципіне фактілі экономикалық тиімділікті алу
Қазіргі уақытта өнеркәсіпті дамыту бойынша Ұлттық біріккен ұйымы
Таза дисконттық кіріс;
Кірістің сыртқы формасы немесе дисконттаудың коэффициенті;
Кіріс нормасы:
R = [(NP+P) / I] *100%
Мұндағы, NP- таза кіріс, P-алынған капитал проценті, I-
Акционерлік капиталдағы кіріс нормасы:
R = (NP/Q)*100%
Мұндағы, Q- акционерлік капитал;
Жобаның автономиялық қаржылық коэффициенті:
Кфа= Cc / Z
Мұндағы, Cc- жеке құралдар; Z- алынған құралдар;
Ағымдық ликвидтілік коэффициенті:
Кл= Qa / Z >=1
Мұндағы, Qa- жобаның белсенді айналым бағасы;
Ұйым қызметінің инновациялық тиімділігін көрсететін
r = R / [ ∑ Q
Мұндағы, R - сериялық өндіріске еге
Q - 1 жылғы ҒЗТКЖ-нің факеілі
N - данған мерзімнің жыл саны;
H - көрсетілген бағада талданған мерзім басындағы
H – талданған мерзім аяғындағы аяқталмаған өндіріс;
Бұл көрсеткіштерге тағы да инновациялық жобадағы инвестицияның қайтарып
T = I / П
Мұндағы, П – обьект қызметінің нәтижесінде алынған таза
1.2 Инновацияның рөлі мен функциялары
Қазіргі таңда кез-келген бір кәсіпорынның немесе фирманың инновацияға
мәселелердің негізделген құрылымдық идеясын талдау;
ұйымның рационалды құрылымын талдау;
ұйым басшысының инновациялық жоба басшылығын, олардың командаларының кәсіби
ұйымның ақпараттық қамтамасыз сапасын талдау;
ғылыми тұрғыда келу және қазіргі менеджмент әдістерін жобалауда
ұйымның бәсекелестік мүмкіндігін қолдануды талдау;
инновация және жаңалық портфелі құрылымын талдау (сатып алынатын
жоба экспертизасының сапасын талдау;
ұйымның инновациялық қызмет тиімділігінің есеп көрсеткішінің сапсаын талдау;
инновациялық қызметтің ынталандыру жүйесін талдау;
Ұйымның инновациялық қызмет тиімділігін, рөлін талдауды келесі принциптерді
диалектика (жүйелікпен келу, динамикалықпен келу). Қажеттілік және кездейсоқтық
талдау мен жинақтау бірлігі;
ранжирлеу;
баламалы нұсқаулардың сәйкестігін қамтамасыз ету;
оперативтілік;
сандық анықтамалылығы және т.б.
Талдау әдістері: салыстыру, балансты, индексті, факторлық және т.б.
Инновация бұл – экономикалық категория. Категория бойынша инновация
Категорияның маңызы оның функцияларында көрінеді. Экономикалық категорияның функциясы
Инновация жаңа өнім немесе операцияға (технология, үрдіс) салынған
Осыларды қарастыра отырып, инновацияның үш функциясын көрсетуге болады:
өндірістік;
инвестициялық;
ынталандырушы;
Өндірістік функция мынаны білдіреді: яғни, инновация кең өрістің
Нарықта сатылған инновациялардан түсетін ақшалай түсім қаржылық ресурстардың
Қызметкерлік пайда сауда-өндірістік, инвестициялық, инновациялық және қаржылық істердің
Осылайша, инновациядан пайда көру және оны қаржылық ресурстардың
Инновацияны өткізу нәтижесінде түскен пайда әрбір бағытта қолдануы
Капитал пайда көру үшін алынатын ақша болып табылады.
Инновацияны енгізу нәтижесінде кәсіпкердің алатын пайдасы кез-келген коммерциялық
Жаңалық нарығының механизмі және функциялары.
Жаңалық нарығын инновациялық кәсіпкерлікпен, тауар-жаңалықтарының өндіру амалы мен
Астыдағы кестеде жаңалықтар нарығының тауарлары мен инновациялық тауарлар
Инновациялық тауарлардың түрлері Тауар мінездемесі
Бірлік жаңалық Белгілі бір өмір уақыты мен моральдық
Обьектік жаңалық Жаңа қолданушы бағалықты құрайтын және техника
Негізгі жаңалық Жаңа өнімдерге сұранысты немесе экономикалық өсудің
Программалық жаңалық Жаңа сұранысты қамтамасыз ететін бірлік обьектер
Кесте 1 – Жаңалық нарығының тауарлар тізімі.
Сұраныс пен ұсыныстың обьектік құрылымында белгілі бір келіспеушіліктер
Көптеген жағдайда жаңалыққа сұраныс адекваттық ұсыныстың болмауынан қанағаттандырылуы
Қалыптасып жатқан нарықтың бірнеше маңызды қасиеттері бар. Жаңалықтар
1.3 Кәсіпкерлік және оның қызметі
Кәсіпкерлік- адам қызметінің ерекше саласы және ол еңбектің
Экономикалық әдебиеттерде кәсіпкерлік пен бизнес ұғымын баламалап қарастыру
Бизнес пен кәсіпкерлік жақын ұғымдар болғанымен, оларды бір-бірімен
Кәсіпкерлік бизнес саласында жүзеге асады, сондықтан да экономикалық
Қазақстан Республикасы президентінің "Шаруашылық серіктестігі жайлы" және "Мемлекеттік
жай, ол бірлескен қызмет шартына негшзделген;
толық, барлық мүлікке ынтымақтастық жауапкершілік жүктелген;
жаупкершілігі шектелген, салынған салым құны шеңберінің жауапкершілігі жүктелген;
командиттық-аралас жауапкершілік (біреудің толық мүлкімен және басқаның салынған
қосымша жауапкершілікпен, өзінің салымдарымен және оған жататын мүлікпен
өндіріс және тұтыну кооперативтері;
консорциумдар;
акционерлік қоғамдар.
Мемлекеттік және қазыналық кәсіпорындар. Біріншісі шаруашылықтағы жүргізу құқығына
азаматтар меншігіне негізделген жеке кәсіпорындар;
ұжым меншігіне негізделген кәсіпорындар.
Кәсіпкерліктің түрлері Артықшылығы Кем шілігі
1. Бір тұлғалы жекеленген шаруашылықтар Ұйымдастырудағы қарапайымдылығы.
2. Серіктестіктер Басқару бойынша міндеттерді болу.
3. Акционерлік қоғамдар
Қосымша капиталды тезірек және кеңірек тарту мүмкіндігі. Корпорация
Басқарудың тым күрделілігі және оның оперативтілігінің төменділігі. Акционерлердің
Кесте 2 - Кәсіпкерлік қызметтің негізі ұйымдық түрлерінің
Ұжымдық кәсіпоырондар кооперативтік немесе акционерлік түрде болуы мүмкін.
акционерлік қоғам түрінің негізіндегі кәсіпорын, акционер меншігінің негізінде
мемлекеттік және қазыналық кәсіпорындаржалпы мемлекеттік міндеттерді шешу үшін
құрылтайшылар мүлігінің қосылуы негізінде біріккен кәсіпорындар құрылады, яғни
Қазақстан Республикасы Азаматтық Кодексімен, "Шаруашылық қызметінің еркіндігі және
Қазірігі кезде нарық экономикасы дамыған елдерде бірнеше миллиондаған
Ұйымдық-құқықтық нысаны бойынша Шаруашылық қызметінің сипатына қарай
Картелдер
Синдикаттар
(консорциумдар)
Трестер
Концерндер
Концерн-конгломераттар
Холдинг-компаниялар
Акционерлік қоғамдар
(корпорациялар)
Кооперативтер
Серіктестіктер Өндірістік
Саудалық
Делдалдық
Банктік
Сақтандырулық
Инвестициялық
Инжинирингтік
Венчурлік
(тәуекелділік)
Консалтингтік
Аудиторлық
Трастлық Өнеркәсіп
Ауыл шаруашылығы
Сауда Байланыс
Көлік
Қаржы-несиелік
Мәдениет
Өнер
Білім
Ғылым
Денсаулық сақтау
Тұрған үй-шаруашылығы Мемлекеттік
Қазыналық
Ұжымдық
Жалгерлік
Кооперативтік
Акционерлік
Жекеленген
Аралас (біріккен)
Мемлекеттік кооперативтікпен бірге
Ұжымдық жекемен бірге
Мемлект аралық (біріккен кәсіпорын)
Бір қолға біріккен фирмалар саны мейліеше көп. Тек
Нарықтық қатынастар көптеген адамдардың "өз ісіне" деген табиғи
Кәсіпкерлік дегеніміз – адамдар мен олар құрған бірлестіктердің
Кәсіпкер қабылданған заңға қайшы келмейтін қызметтің қандай да
Қазақстан Республикасында кәсіпкерлік қызметтің субьектілері мыналар бола алады:
Қазақстан азаматтары;
Шетел мемлекетінің азаматтары;
Адамдардың бірігуі (кәсіпкерлер ұжымы).
Кәсіпкердің мәртебесі заңды және заңды тұлғалар мемлекеттік тіркеуден
Құқығы, міндеті, жауапкершілігі және кәсіпкерлердің кепілдіктері ұлттық заң
кәсәпкерлік қызметпен айналысу құқығы, кәсіпорындар құру
және олар үшін қажетті мүліктер сатып алу;
барлық субьектілердің нарықтағы материалдық, еңбек, ақпарат
және табиғи ресурстарға қол жетеізудің теңдік құқығы ;
меншік түрлеріне және ұйымдастыру-құқықтық формасына қара-
мастан кәсіпорын қызметінің теңдік жағдайы;
кәсіпкерлердің мүліктерінен заңсыз айыруды қорғау;
кәсіпкерлік саласындағы бекітілген шегінді еркін таңдау;
нарықтық монополия жағдайында кәсіпкерлер мен кейбір тауар
өндірушілердің бәсекеге селқос қарауына жол бермеу.
Кәсіпкерліктің экономикалық формадағы қызметіне төлеп беру өзгешілігі,
Кәсіпкер тауарлар өндіреді, содан соң оларды сатады. Осыған
Кәсіпкерліктің түрлері
Өндірістік
Өндірістік кәсіпкерлікке – тұтынушылардың кейіннен сатып алуына тиісті
Өндірістік кәсіпкерліктің мүдделік өрісі едәуір түрліше және оны
Коммерциялық кәсіпкерлікке –қызмет түрін сипаттайтын,оның мазмұнының мәнін айқындайтын
айырбастау операциялары жатады.Мұның өндірістік кәсіпкерліктен айырмашылығы-мұнда өнім өндіруге-байланысты
Қаржылық кәсіпкерлік - коммерциялық кәсіпкерліктің бір түрі,солай болғандықтан
II-Тарау. Кәсіпкерліктің иновацияға қатынасы
2.1 Кәсіпкерліктің инновациялық қызметі
Кәсіпкерліктің инновациялық қызметі – бұл жаңа немесе өнімнің
Инновацияның екі тұрпаты ажыратылады:
өнімділік;
үрдістік.
Жаңа өнімді өндіріске енгізу инновацияның түбегейлі өнімділігі ретінле
Процестік инновация – бұл жаңалықты енгізу немесе өндіріс
Жаңалық дәрежедегі инновация негізінде жаңа, яғни өткен, отандық
Кәсіпкерліктің инновациялық қызметін әзірлеуде, енгізуде, жаңалықтарды пайдалануда қосылатындары:
жаңалық идеяны әзірлеу, зертханалық ғылыми жұмыстар, өнімнің
жаңа зертханалық үлшілерін, техниканың жаңа түрлерін, жаңа конструкцияны
өнімнің жаңа түрлерін дайындау үшін шикізаттар мен материал-
дардың қажетті түрлерін таңдап алу;
жаңа өнімді дайындауда технологиялық процесті әзірлеу;
қажетті өнімдерді дайындау үшін жобалау, жасау, сынақтан
өткізу және жаңа техниканың үлгілерін енгізу;
жаңалықтарды іс жүзіне асыруға бағытталған ұйымдастырушылық-
басқарушылық шешімдерді әзірлеу және енгізу;
қажетті ақпараттық ресурстарды және инновацияны ақпаратпен
қамтамасыз етуді зерттеу және әзірлеу;
қажетті ғылыми – зерттеу және конструкторлық жұмыстарды
жүргізу үшін дайындау, оқыту, жаңа мамандық беру және
қызметкерлерді арнайы әдіспен іріктеу;
- лицензиялау, патенттеу, ноу-хау жұмыстарын жүргізу
құжаттарды алу;
инновацияны жетілдіруді ұйымдастыру және маркетингтік
зерттеулерді жүргізу.
Кәсіпкерліктің инновациялық қызметі көптеген жағдайда жаңа техника мен
Техникалық-ұйымдастырушылық деңгейінің экономикалық тиімділігін арттыру көрсеткіштері
Техникалық және ұйымдық дамудың экономикалық тиімділігін арттыру шаралары
еңбек өнімділігінің үстелуі, жұмыс істеушілердің саны және еңбекақы
материалдық қайтарымның үстелуі (материалды қажетсінуі), материалдық ресурстардың шығындарының
айналым қаражатының айналым жылдамдығының үстелуі, (босатып алу немесе
қарқындату есебінен еңбек, материалдық және қаржы ресурстарын тиімді
пайданың немесе өнімнің өзіндік құнының үстелуі;
кәсіпорынның төлем қабілеттіліг және қаржы жағдайының көрсеткіштерінің үстелуі.
Қолданылатын техникалық және технологиялық шешімдердің үдемелігі өндірістің мүмкіншілігімен
Ғылыми-техникалық пррогрестің экономикалық және әлеуметтік тиімділігі
Жобалауда, әзірлеуде және жаңа техника мен технологияны өндіріске
Бірінші кезең – бұл инновациялық шараларды іске асыру
Екінші кезең – бұл қаржыландырудың мүмкіншілік көздерін анықтау;
Үшінші кезең – бұл жаңа техника мен технологияны
Төртінші кезең – бұл экономикалық көрсеткіштерді салыстыру арқылы
Кәсіпкерлік өндіріс жағдайында экономикалық тиімділікті анықтау кезінде мыналар
өнімде және қызмет көрсетуде қолданыстағы көтерме сауда, бөлшек
қолданыста заңды түрде белгіленген өндірістік ресурстар (өндірістік қорлар,
қолданыстағы кәсіпкерліктің пайдадан нормативтік аударымы және орталықтандырылған салалық
банкілердің несие берудегі немесе жеке қаржыларын сақтау жөніндегі
валюталық түсімдерді қайта есептеу нормативтері, т.б.
Экономиаклық нәтижелілік – бұл еңбек өнімділігінің артуы, еңбек
Ресурстық нәтижелілік – бұл кәсіпкерліктегі ресурстарды босатып алу;
Техникалық нәтижелілік – бұл жаңа техника мен технологияның,
Әлеуметтік нәтижелілік – бұл халықты материалдық және мәдени-тұрмыстық
Бұл нәтижелерге қол жеткізуге болады, егер де үкімет
2.2 Инновациялық жобаларды бағалау
Кез-келген бір инновациянымен жобаны іске асыру материалдық және
Инновациялық жобалардың эффектілігін бағалау кезінде жобаның белгіленуіне байланысты
Сурет 1 – Инновациялық жобаның эффектілігін бағалау.
Инновациялық жобаларды салыстыру және олардың ішінен ең тиімдісін
таза дискоттық кіріс (ТДК) немесе интегралдық эффект;
кірістің индексі;
кірістің ішкі нормасы;
есе қайтару мерзімі;
баллдық көрсеткіштерді алу әдісі;
әр-түрлі көрсеткіштердің ұқсастығы.
Таза дисконттық кіріс қазіргі эффектілердің бүкіл төлемдік мерзімі
Э = ТДК = ∑
мұндағы, Э - интегралдық
Т - төлем горизонты;
Р - сол уақыттағы жүзеге
З - сол уақытта
1/(1+Е) – көрсеткіштер мен шығындар уақыты бойынша
коэффициент көрсеткіші;
Е - дисконт нормасы.
Егер де инновациялық жобаның ТД-сі оң болса, онда
Кіріс индексі (КИ) берілген эффектілердің қосындысының капитал
КИ = 1/К ∑
мұндағы, З - капитал
уақыттағы шығыны;
Кіріс индексі ТДК-мен тығыз байланысты. Ол сол элементтерден
Ішкі кіріс нормасы (ІКН) Е дисконтының нормасын білдіріп,
Егер де инвестициялық жобаның ТДК төлемі "берілген дисконттық
Егер ТДК инвестор талап ететін капиталдың кіріс нормасына
Егер ТДК және ІКН жоба нұсқаларын салыстыруда қарама-қарсы
Есе қайтару мерзімі – бұл бастапқы жобаны жүзеге
Жобаны жүзеге асыру барысындағы көрсеткіштер мен шығындарды дисконтпен
Инновациялық кәсіпкерлік − новаторлық функциямен байланысты кәсіпкерлік іскерліктің
- ғылыми-техникалық прогресті жылдамдату;
- модельдердің ауысуы;
- қолданушының болашақ сұраныстарын бүгін-ақ қамтамасыз етуге
дайын болу;
- жаңалықтарды (өнімдер, қызметтер, технологиялар, өндірістің жаңа
ұйымы және еңбек) енгізу және тарату үшін қолданушылармен
байланыста болу.
Осы себептер өмірге нарыққа жаңа талаптарға сай құрыла
2.3 Инновацияны инвестициялау және ұйымдастыру негіздері
Жаңалық енгізудің негізі болып табылатын инновациялық іскерлік инвестициялық
Инвестициялау – бұл түсімді қалыптастыру мен алудағы ұзақ
Әрқашанда инвестициялау бағдарының альтернативтік түрлері болады:
ұзақ мерзімдік қолданудағы тауарлар мен қозғалмайтын мүлікті (сұраныс
бағалы қағаздар түріндегі активтерді алу (қаржылық инвестициялары);
инновациялық бизнеске арналған инвестициялар.
Инвестициялау бағдарын таңдау тиімді тәуекелдегі үлкен кірістерді болжауын
Жаңалық енгізулерге арналған инвестициялардың өзіндік қасиеттері болады:
Олар инновациялық үрдістің өзіндік қасиетін қарастыру қажет, өйткені
Бұл инвестицияларға спкуляцияның байланысы болмайды, өйткені олардың нақты
Ішкі және сыртқы факторларға байланысты оның ұйымдық-экономикалық және
Кәсіпкер сонымен қатар инвестициялық үрдістің өзімен анықталатын кейбір
Жаңалықты енгізу обьект тәуекелінің бірнеше түрлері кездеседі:
Нарықтың тәуекелмен инвестицияланған капиталдың сұраныс, өнімге және өндірістің
Бизнес тәуекелі - жаңалық енгізудің экономикалық бағалау эффектіліндегі
Жаңалық енгізудің инвестициялауының шешу негізіне этаптық мерзімде жүзеге
Сурет 2 – Инновациялық қызметкерліктің стратегиясының қалыптасуы.
Инвестициялық талаудың статистикалық және динамикалық әдістердің қолдану арқылы
Статистикалық әдістерге жобаның есе қайтару мерзімі, кіріс деңгейі,
Динамикалық әдістерге – инвестициялық жобаның бағалауына әсер ететін
Өнеркәсіптің қаржылық жағдайын талдау (анализ) инвестициялауда маңызды орын
Ұйымдық жобалау келесі кезеңдерден тұрады:
жобаның маңыздылығын анықтау (федералдық, аймақтық, жергілікті);
фиксация рангі жіне ұйымдастыру-құқықтық қатысушы формасы, сонымен қатар
мемлекеттік және аймақтық басшылықтың жобаны қолдау дәрежесін орнату;
инвестицияның кепілдігін қамтамасыз етуін анықтау, сонымен қатар тәуекелдерді
Үстіде келтірілген түсініктемелер, жобалаудың түрлері мен сценариилері болжау
Сондықтан да кәсіпкер әрқашанда өндіріске арналған ивесициялар туралы
ҚОРЫТЫНДЫ
Инновациялық кәсіпкерлік − новаторлық функциямен байланысты кәсіпкерлік іскерліктің
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
В.Я.Горфинкель, Г.Б.Поляк, В.А.Швандар; "Предринимательство", ""Юнити", Москва, 2000
И.Т.Балабанов; "Инновационный менеджмент", "Питер", Санкт-Петербург, 2001
Фатхутдинов; "Производственный менеджмент", "Данков и К", 2002
А.Г.Кирьяков, В.А.Максимов; "Основы инновационного предриимательства", "Феникс", Ростов, 2002
Ахметов Қ.Ғ.; "Менеджмент негіздері", Алматы, 2003
Мейірбеков А.К.; Әлімбеков Қ.Э.; "Кәсіпорын экономикасы", Алматы, 2003
Зайцев Н.А.; "Экономика, организация и управление производством", Москва,
2
Жаңартпа-шылық
Ғылыми-
техникалық
Тауар өндіру
Өндірістік тауарды тұтыну
Өнд-тік қыз- метті тұтыну тұтыну
Ақпараттық
Коммерциялық
Қаржылық
Кеңес берушілік
Саудалық
Саудакөтерме
сатып алу
Сауда делдалдық
Тауар биржалары
Банкілік
Сақтандырулық
Аудиторлық
Лизингілік
Биржа қорлары
Жалпы басқару
Әкімшлік жолмен басқару
Қаржылық бақару
Кадрларды басқару
Маркетинг
Өндіріс
Ақпараттық технология
Арнайы қызметтер
Коммерциялық
Жобаға қатысушылар үшін қаржылық қорытындыны талғайды
Бюджеттік
Бюджеттің шығындарына (кіріс) жобаның ықпал етуін талғайды
Эффектілік
Халықшаруашылық
Ұлттық шаруашылықда, аумақтарда, түрлерде жобаның эффектілігін көрсетеді
Инновациялық бизнестің стратегиясы
Жаңалық нарығының анализі
Иновациялық кәсіпкерліктің экономикалық құрулары
Инновациялық кәсіпкерліктің жобалары
Тауалардың нарықтық тенденциясы
Жаңалықтарды енгізудің әлеуметтік бағалары
Кәсіпкерліктің түрлері, ұйымдастыру нысандары
Шағын кәсiпкерлiктi мемлекеттiк қолдау мен дамыту.Жеке кәсіпкерлік заңы туралы
Бизнесті дағдарыстан кейін дамыту үшін жағдай жасау
Шағын және орта кәсіпкерлікті қолдау инфрақұрылымының институттары
Инновацияның арттыру жолдары
Қазақстан Республикасының шағын кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдау
Кәсіпкерлікті қолдау бойынша кәсіпкерлердің ұлттық палатасымен және басқа да ұйымдармен ынтымақтастықты күшейту бойынша ұсыныстар дайындау
Отандық кәсіпорындардың инновациялық қызметін экономикалық талдау
Шағын кәсіпорындарға қаржылай және қолдау көрсету
Қазақстандағы инновациялық кәсіпкерлік