Экономикалық жоспарлау
Жоспар:
I БӨЛІМ: ӘЛЕУМЕТТІК-ЭКОНОМИКАЛЫҚ ДАМУДЫ ЖОСПАРЛАУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ ЖӘНЕ МЕТОДОЛОГИЯЛЫҚ
Әлеуметтік-экономикалық жоспарлаудын мақсаттары мен міндеттері. Жоспарлаудың түрлері
1.2 Аумақтың әлеуметтік-экономикалық дамуын жоспарлаудың мазмұны, көрсеткіштері мен
1.3 Әлеуметтік-экономикалық дамуды жоспарлаудың
әдістері және оны жасау тәртібі
1.4 Әлеуметтік-экомомикалық дамуды жоспарлаудың
құкыктық негіздері
1.5 Әлеуметтік-экономикалық жоспарлаудын
шетелдік тәжірибесі
I БӨЛІМ
ӘЛЕУМЕТТІК-ЭКОНОМИКАЛЫҚ ДАМУДЫ ЖОСПАРЛАУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ ЖӘНЕ МЕТОДОЛОГИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ
Әлеуметтік-экономикалық жоспарлаудын мақсаттары мен міндеттері. Жоспарлаудың түрлері
Кез келген коғам, өзінің болашақтағы даму перспективасың анықтап, болжаусыз
Жоспарлау - экономиканың объективті заңдары мен заңдылықтарын зерттеп түсіне
Экономикалык пропорциялар дегеніміз өндірістің әр түрлі элементтері (машиналар, құрал-саймандар,
Экономикалык пропорциялар өздігінен (стихиялық) және адамның мақсатты түрде жүргізген
Капиталистік экономикалық формацияның калыптаса бастаған алғашқы кезеңінде, пропорциялар нарықтық
Өндіріс күштерінің дамуы жоғары деңгейге жеткен кезде, нарықтық үйлестіру
Осы жағдайда экономикалық пропорциялар жүйесін,
Жосларлау төменде көрсетілген міндеттерді атқарады:
1. қоғамның әлеуметтік-экономикалық дамуының негізгі бағыттарын анықтау;
2. жоспарлы кезең
3. материалдық, еңбек және қаржы ресурстарын орынды
4. жекелеген салалар
Жоспарлау 1 схемада көрсетілген классификацияға сәйкес жіктеледі:
Жоспарлаудың деңгейіне (масштабына) байланысты: макроэкономикалык (халық шаруашылығының); аумақтық (облыстық,
Жоспарлау мерзіміне байланысты: ұзақ
1 схема. Жоспарлау түрлерінің жіктеуі
Сонымен, жоспарлаудың негізігі
- мемлекеттік
- экономиканың өсу қарқынын, қажетті сапасын
- ұлттық экономиканың
- барлық экономикалық шешімдердің үйлестілігін қамту;
- ұлттық экономиканың тұрақты дамуын қамту.
Қазіргі кездегі басқару теориясы мен тәжірибесінде жалпымемлекеттік макроэкономикалық жоспарлаудың
Стратегия - ұғымы ежелгі грек еліндегі ауқымды өкілеттілікке ие
Стратегиялык жоспарлау - Үкіметтің, аумақ әкімшіліктерінің, мекеме және фирма
Стратегиялық жоспарлау - ұйым алдындағы мақсатқа жетудегі басшылықтың қабылданған
Индикативті жоспарлау - мемлекеттің әлеуметтік-экономикалық дамуының негізгі бағыттары және
Индикативті жоспарлаудың негізгі мақсаты - ұлттық эконоімиканың бір қалыпты
- республика экономикасын мемлекеттік реттеуде қолданылатын құралдардың тиімді болуына
- нарық механизмдерінің әрекеті негізінде экономиканың
- әлемдік тәжірибеде
- аумақтық экономикалық саясаттың тиімділігін камтамасыз ету.
1.2 Аумақтың әлеуметтік-экономикалық дамуын жоспарлаудың мазмұны, көрсеткіштері мен
Жоспарлау - басқарудың маңызды жүйесі және қазіргі экономикалық дағдарыстан
Жоспарлау - белгілі мерзімге есептелген басқару объектілерін дамытуда қолайлы
Жоспарлауға келесі ерекшеліктер тән:
1. Жоспарлау алдын ала қабылданған шешім және келешекте белгілі
2. Әр-түрлі жағдайларға
3. Жоспарлау процессі
Жоспарлау процесінің негізгі элементтері төменде көрсетілген.
ЖОСПАРЛАУ НӘТИЖЕЛЕР
АМАЛДАРЫ
РЕСУРСТАР
ЕНГІЗУ
БАҚЫЛАУ
1 сурет. Жоспарлау процесінің негізгі элементтері.
Жоспарлау төмендегі принциптерге негізделінеді:
• ЖҮЙЕЛІЛІК;
• ЖИНАҚТЫЛЫҚ;
• ҮЙЛЕСІМДІЛІК;
• ИКЕМДІЛІК:
• РЕСУРС МҮМКҮНДІКТЕРІНІҢ ШЕКТІЛІП.
ЖҮЙЕЛІЛІК - жоспар шешімін жасау және негіздеу барысында экономиканың
ЖИНАҚТЫЛЫҚ - жоспар шешімін жасау және негіздеу барысында, оның
ҮЙЛЕСІМДІЛІК - жоспарланған объекттің жұмыс істеуін және дамуының нәтижелі
ИКЕМДІЛІК - жоспар шеші.мінің тұрақты болатын өзгерістерге бейімделуін ұйғарады.
РЕСУРС МҮМКҮНДІКТЕРІНІҢ ШЕКТІЛІГІ - колда бар ресурстарды ұтымды және
Экономикалык және әлеуметтік дамудың барлык жақтары, жоспар мен болжамның
- Эконо.микалык және әлеуметтік даму процессінің заңдылықтары мен мұқтаждығын
- Болжам мен жоспардың максаты мен міндетін жеткілікті дәрежеде
-Атаулы негізде. ягни жоспарлардағы көрсеткішті орындаушыны анық, нақты көрсетуі
- Кешенді негізде, яғни ұдайы өндіріс
- Аймақтар мен салалардың ерекшеліктерін ескеріп, көрсетуі керек.
- Қоғамдык өндірістің жоғары тиімділігіне және істің сапасына қол
- Жоспар көрсеткіші дегеніміз - баскару шешімінің нактылы бір
Сандық корсеткіштер жоспардағы тапсырманыңсандық белгісін көрсетеді. Олар көлемдік
Сапалық көрсеткіштер өндіріс тиімділігі, экономикалық құбылыстар мен процесстердің
Натуралдық көрсеткіштер ұдайы өндіріс процессінің физикалық өлшем бірліктерімен өлшенетін
Құндық корсеткіштер экономикалық құбылыстарды натуралдық-заттық құрамынан басқа құндық өлшеммен
Абсолюттік көрсеткіштер өнім, еңбекақы, т.б. көлемдерін көрсетеді. Ал салысшырмалық
Директивтік көрсеткіштер, жоспардағы негізігі тапсырманы, жоғарғы органның төменгі органдарға,
Қазіргі қалыптасқан нарықтық қарым-қатынас экономиканың жоспарлау түрін жоймайды, керісінше
Қазіргі дүние жүзілік экономика дамуында ұйымшылдық және жоспарлылық күшею
Экономиканы мемлекеттік реттеудегі аса маңызды және күрделісі - индпкативтік
Индикативтік жоспарлаумен қамтамасыз етудің маңызды себептеріне төмендегілер жатады:
1.Ұлттық экономика индикаторларында
2.Нарықтык қарым-қатынастың қажеті жоқ немесе шектелген экономика
3. Мемлекеттік жоспарлаудың негізгі міндеті - инфляцияны, жұмыссыздықты, бюджеттік
4. Қазіргі кезде
5. Табиғи ресурстар азаю
Индикативтік жоспар келесі бөлімдерден құралады:
1. Өткен жылдың әлеуметтік-экономикалық дамуына сараптама.
2. Жобаланған мерзімге әлеуметтік-экономикалық даму саясатының мақсаты
3. Макроэкономикалық саясат
3.1. Қаржылық-несиелік саясат;
3.2. Салықтық-бюджеттік саясат;
4. Құрылымдылық саясат.
4.1. Сауда саясаты;
4.2. Бағасаясаты;
4.3. Құнды қағаздар нарығының саясаты;
4.4. Инвестиция саясаты.
5. Экономика секторларын
5.1. Өнеркәсіп;
5.2. Ауыл шаруашылығы;
5.3. Құрылыс;
5.4. Көлік және бапланыс;
5.5. Қаржы саласы;
5.6. Сауда;
5.7. Ғылым және технологиялар.
6. Әлеуметгік даму
6.1. Халык, жұмыспен қамту және еңбек
6.2. Кедейшілікпен кұресу және халықты әлеуметтік
6.3. Әлеуметтік-экономикалық дамуда әйелдердің қатысуы;
6.4. Білім беру;
6.5. Денсаулық сактау;
6.6. Мәдениет, спорт және туризм;
7. Қоршаған ортаны қорғау.
Әлеумеггік-экономикалык мақсатгарды шешу мерзімінің ұзақтығына байланысты индикативтік жоспарлар жүйесі
Республика Президенті Н.Назарбаевтің 1997 жылғы Қазақстан халқына жолдауында жарияланған
Стратегиялык, жоспарлау - көптеген мемлекеттер, ірі және орта компаниялар
1. саланың ағымдағы қал-күйіне баға беру;
2.жоспарлы кезеңдегі министрлік жұмысының мақсатын анықтау;
3. басынқылар;
4. SWOT - максаттарға қол жеткізу мүмкіндіктерін талдау;
5. мақсаттарға қол жеткізу стратегиясы;
6. стратегияларды жүзеге
SWOT - ағылшын әріптерінің аббревиатурасы. Қазак тілінде күшті (ұтымды)
2 схема. Жоспарлау мазмұның схемасы
Оңтүстік-Қазақстан облысының даму жоспарынын
SWOT-талдауы
Миссия - аумақтык
Басты мақсат - облыс тұрғындарының тұрмыс деңгейі мен оның
Күшті жактар
1. Ауыл шаруашылығының дамуына ауа райының колайлығы
2. Облыстың жоғарғы транзиттік әлеуеті
3. Көптеген еңбек ресурстарының саны
4. Жекеменшіктің көп үлесі
5. Эспортка негізделген өндірістер (макта, талшығы)
6. Мәдени және тарихи орталықтардың саны
Әлсіз жактар
1. Өндірістік базаның бәсекелестік қабілетсіздігі
2. Облыстың субвенциялық бюджеті
3. Қаржы ресурстарының жеке секторга өту қабілетінің төмендігі
4. Накты жер нарығының болмауы
5. Қоғамда кылмыстық іс-әрекеттердің өсуі
6. Экологиялық және эпидемиологиялык жағдайдын өршуі
Мүмкіндіктер
1. Үлкен өкілеттіктердің, бюджеттік қарым-катынастарды қоса орталыктан аймақтарға таралуы
2. Ауыл шаруашылығы өнімдері мен кайта өңдеу өнімдері
3. Кіші және орта кәсіпкерлікті дамыту
4. Дәстүрлі емес секторға инвестицияларды тарту
5. Шекаральщ сауда мен кызмет түрлерінің ұлғаюы
6. Альтернативті энергия көздерін пайдалану
Катерлер
1. Облыстың электр тарату және сумен қамтамасыз ету жағынан
2. Халықтың заңсыз көшіп қонуы және контрабандалық қылмыспен айналысуы
3. Көрші мемлекеттерден аймақта билікке бәсекелесуі
4. Сыртқы және ішкі нарықтардың жоғалуы импорттық тауарларға, сауда
Күтілетін нәтижелер
- Кірісті көбейтудіц және салык салу базасын кеңейтудің есебінен
- Облыстың өндіріс әлсуетін диверсикацияіау уиіін негіз қалау
- Ауыл шаруашылыгын сауықтыру және оны әрі қарай дамыту
- Облыс өндірісі мен халкын эісумыспен каліту көлеліінде,
- Ксізіргі замангы техпо.погияларды,
- Облыстың қурылымдық экопомикалык, реформаларын
- Транзиттік әлеуетін эісузеге
- Облыстың энергетикалык, (газ, электр)
-Жергі.іікті ерекшелікпіерін ескере отырып, об.іыстың аудандары мен қалаларын дамыту
1.3 Әлеуметтік-экономикалық дамуды жоспарлаудың
әдістері және оны жасау тәртібі
Қоғамның даму үрдістерін болжау деңгейі неғұрлым жоғары болса экономиканы
Болжам дегеніміз белгілі бір объектінің болашақтағы жай-күйі, даму жолдары
барлық саласында даму теория мен практиканы байланыстырып тұратын өте
Ол негізінде екі мағынадан тұрады. Біріншісі, болжап айту, яғни
Қазіргі кезде, ғалымдардың бағасы бойынша экономикалык болжам жасаудың 150-ге
Сыртқы белгісіне сәйкес, болжау әдістерін екі топқа бөлуге болады:
Интуициялык әдістер, (эксперттік баға әдістері) екі топқа белінеді: дербес
Математикалық әдістер де екі топқа бөлінеді: экстрополяциялық әдістер және
Жоспарлаудың ғылыми негіздеріне объективті экономикалық заңдарды тану және саналы
Жоспар жасау логикасы - барлық деңгейде жалпымемлекеттік жоспарларды әзірлеумен
1. жоспарлау кезеңіндегі экономика дамуының максаттарының жүйесін калыптастыру (логиканың
2. базистік кезеңдегі экономика
3. жоспарлы кезеңдегі қоғамның қажеттіліктерінің көлемі мен
4. қоғамның қорлары мен
5. жоспар жобасын талқылау және бекіту.
Жоспар жасау логикасы жоспарлау кағидалары деп аталатын белгілі бір
1. Басқарудың ғылыми нақтылы және тиімді болу қағидасы. Яғни,
2. Жоспарлаудың үздіксіз болуы.
3. Жалпы мемлекеттік және жеке мүдделерді үйлестіру қағидасы. Жоспарды
4. Жетекші салаларды белгілеу
5. Жалпымемлекеттік жоспарлардың бірлігі
деңгейдің жоспарлары экономиканың барлық жақтарын, байланыстарын бір-бірінен ажыратпай қамту
Жоспардың жасалу ерекшеліктеріне, қамтитын ауқымына байланысты жоспар жасау үшін
Жоспар жасау ісі, біріншіден, экономика дамуының өткен мерзімдегі көрсеткіштерін
Экономика дамуы жоспарының барлық көрстеткіштерін нақтылау үшін, әсіресе, пайдаланатын
Баланстық әдіс, жоспар көрсеткіштерін тығыз байланыстыру үшін колданылатын негізгі
Еңбек баланстарының көмегімен экономика салаларында еңбек ресурстарын тиімді пайдалану
Құндық баланстар арқылы қоғамдық жиынтык өнім мен ұлттық табысты
Жоспардың экономнкалық тнімділік тұрғысынан оптималді вариантын аныктау үшін экономикалык-математикалық
Сызықтық программалау әдістерін пайдалану арқылы өндірісті жоспарлау ісінің көптеген
Жоспарлаудың бағдарламалык-мақсаттык әдісі экономикадағы кұбылыстарға, ірі мәселелерді шешуге жүйелік,
Бағдарламалық-мақсаттық әдіс мемлекеттік, салааралық және аймақтық бағдарламалар жасағанда қолданылады.
Бағдарламалық-максаттық әдіс: біріншіден, экономика дамуындағы күрделі мәселелер ішінен ең
Индикативтік жоспар Қазақстан Республикасының Стратегиялық жоспарлау жөніндегі агенттігінің "Министірліктер
Әлеуметтік-экономикалык дамуының индикативтік жоспары жыл сайын республика, облыс, сондай-ақ
Индикативтік жоспарлау қазіргі таңда тұрған мәселелерді кешенді шешуге және
Жоспарлау барысында, ен алдымен мақсат айқындалады немесе
жобаланған кезеңде неге жетуіміз керек. Сосын стратегия айқындалады,
қойылған мақсатка жетуге есептелген
Мұнда облыстың әлеуметтік-экономикалық даму перспективалары өндірістік және
1.4 Әлеуметтік-экомомикалық дамуды жоспарлаудың
құкыктық негіздері
Халык шаруашылығы салаларының даму барысын стратегиялык жағынан болжау-жоспарлау керек
басынқы багыттарын аныктау және стратегиялык жоспарлар жасау аркылы оған
Ал индикативті жоспарды әзірлеу алғашында Экономика министрлігіне, кейін ол
Әлеуметтік-экономикалық дамуының индикативтік жоспары Қазақстан Республикасыыың Конституциясына, Қазақстан Республика
Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық дамуының индикативтік жоспары туралы Қазақстан Республика
Аумақтың индикативтік жоспары Қазақстан Республикасының жоспарланған мерзімге арналған даму
Қазақстан Республикасы Үкіметі 2003-2006 жылдарға жоспарлаған республика дамуының негізгі
2003-2006 жылдарға Қазақстан Республикасының
Көрсеткіштер 2001 ж. есеп 2002 ж. есеп 2003 ж.
есеп Болжам
2004 ж. 2005 ж. 2006 ж.
ЖІӨ (жапы ішкі өнім), млрд. теңге 3251 3751 4210
ЖІӨ, млрд. АҚШ долл. 22,2 24,4 26,7 29,1 32,1
АҚШ долл. теңгеге шаққанда курсы 146,7 153,5 147 150
Экономиканың монетизация деңгейі, % 17,7 20,4 22,2 23,6 24,3
Ұлттық Банктің алтын-валюталық қоры, млн. АҚШ долл. 2508,0 3139,0
Тауарлардың экспорты, млн. АҚШ долл. 9101,0 9677,0 10166,6 10606,0
Тауарлардың экспорты, млн. АҚШ долл. 7849,9 7530,0 8240,0 8715,0
Тауарлық баланс, млн. АҚШ долл. 1251,1 2147,0 1926,6 1891,0
Негізгі капиталға инвестиция, млрд. теңге 775,7 1193,1 1372,0
Ауыл шаруашылығы өнімінің жалпы мөлшері, млрд. теңге 534,8 555,5
Өнеркәсіп өнімінің жалпы мөлшері, млрд. теңге 1999,5 2292,0
Экспортқа шыққан шикі мұнай бағасы, млн. АҚШ долл. 3891,0
Мұнай бағасы, барелльге АҚШ долларымен 24,4 25,1 21,2 21,0
Мұнайдың экспорт бағасы, барельге АҚШ долларымен 18,2 18,3 15,9
1.5 Әлеуметтік-экономикалық жоспарлаудын
шетелдік тәжірибесі
Басқа елдердегі жоспарлау тәжірибесін біздің әлеуметтік-экономикалық жағдапымызға өзгертпей көшіріп
1. республика басқа елдерден
2. қазіргі Қазақстан жағдаиында біз ұлттык экономиканы кұру процесіндеміз
3. басқару жүйесі мен шаруашылықта негізгі өзгерістер белгілі бір
Бірақ та шет елдер тәжірибесін ғылыми қорытындылау кажеттігі келесі
Әлеуметтік-экономикалык процестерге мемлекеттің араласу тәжірибесін үйренуден шығатьш қорытынды —
Осыған байланысты, шет елдердің жоспарды жасау және колдану тәжірибесін
Капиталистік елдерде бағдарламалаудың алғашқы кезеңдерінде
экономиканы басқарудың саларалық қағидасы қолданылды. Францияда дайындалған саларалык бағдарламалар
Реттеуші органдардың басты міндеттерінің бірі аймактардьщ үйлесімді кешенді дамуын
Халық шаруашылығында аймактық мәселелер мен оларды салалық эконо.микамен үйлесімді
Көптеген елдердің жоспарлау тәжірибесін қорытындылай келіп американдық маркетинг маманы
1. басшылардың үнемі болашақты
2. мемлекет және
3. көрсеткіштерді анықтау
4. алдагы мәселелердің және
5. шұғыл өзгерістерге дайындықты күшейтеді;
6. барлык кызметкерлердің міндеттерінің өзара
Аталған пунктерден ең маңыздысы ретінде бірінші, екінші және алтыншыны
Қарастырылып отырған мемлекеттердің тәжірибесінен мемлекеттердің экрномикасын реттеудегі күшті тетіктерінің
Екіншіден, кұрылымдык-инвестициялық саясатты жүзеге асыру үшін салык салу механизмі
Үшіншіден, мемлекет әлеуметтік және ғылым салаларына шығындарын азайтпауы қажет.
Австрия, Италия, ФранцІІя үкіметтерінін баға деңгейін реттеу АҚШ елімен
Мемлекеттік баға реттеудің басты объектісі ауыл шаруашылық өндірісі болып
Екіншіден, тұрғыидардың тамақ өнімдеріне кажеттілігін уақытында қа-мтамасыз етілуіне ауыл
Қытай Халык Республикасында экономиканы мемлекеттік реттеу тәжірибесі белгілі бір
Қытай экономисті Цзииьвэнь Лидің айтуынша: "Қытайда макроэкономикалық жоспарлаудың негізін
Экономиканың өзекті мәселелері мемлекеттің қатысуымен шешіледі. Оған төмеыдегілер жатады:
1) экономикалық және әлеуметтік даму қарқыны, бағыттары және мақсаттары;
2) өнеркәсіп және ауыл шаруашылығының негізгі өнім түрлерін өндіру;
3) күрделі қар/кы бөлудің негізгі пропорциялары, мөлшері және оларды
4) негізгі өндіріс объектілерінің құрылысы;
5) өндірістік күштІ үйлестіру;
6) халықтың материалдык және рухани тұрмысын көтеру;
7) мемлекеттік бюджет, несие қаржыларының түсуі және шығыны, акша
8) валюта кірісініңтепе-теңдігі және шетел капиталын пайдалану;
9) стратегиялық тауарларды және материалдық ресурстарды сатып алу және
10) сыртқы сауда тауар айналымы және экспорт бағасы;
11) ғылым және техника жетістіктерін зерттеу және енгізу;
12) білім беру, денсаулык сақтау және әлеуметтік саланын
13) экономика және техника саясатының негізгі бағыттары;
14) негізігі тауарлардың бағасы.
Қытайда аумак және сала дамуының жоспарлары, мемлекеттік жоспардың негізігі
Жалпы ұлттық экономикаға қатысты сұрақтарды шешу бойынша негізгі құкык
орталык органдардың саясатын айкындайды. Бұл Қытайдық жоспарлау жүйесінің негізгі
Сонымен қатар, қазіргі заманға сай, жоспарлау жүйесіне келесі талаптар
- орталыктырылған басшылықты күшейту қажет;
- ұлттык экономикасының тепе-теңдігін қамту бойынша жұмысты жақсарту;
- мекемелерді әр-түрлі деңгенлі жоспарлау дербестігімен камту;
- мекемелердің шаруашылық қызметі мемлекеттік жоспарға кіру қажет, немесе
Қытай экономистері жоспарлаудың үш формасын колданады:
1. Жалпы ұлтык экономикага қатысты міндеттер мемлекетпен орталықтырылран
2. Ұлтық экономикага маңызды міндеттер, әр-түрлі деңгейдегі халыктық үкіметтермен
3. Ұлтық экономикаға жалпы болмайтын міндеттер, мемлекеттік жоспарда
Қытайда индикативтік жоспарлау әр-түрлі деңгейден және мерзімнен құралатын бір
Ұзақ мерзіміді жоспарлау - экономика, ғылым, техника және әлеуметтік
Жалпы жоспарлау жүйесінде - ұзақ мерзімді жоспарлау жетекші орын
1. Ұзақ мерзімді жоспар ғылыми-техникалық прогресстің жетістіктерін толык пайдалануға
2. Ұзақ мерзімді жоспар - өндірістің технологиялық, аумақтык
Орта мерзімді жоспар - ұзақ мерзіміді және жылдық жоспардың
Орта мерзімді (5 жылдық) жоспарда келесі мәселелер орын алады:
1) экономика дамуының қарқыны;
2) экономикада қалыптасқан негізгі пропорциялар;
3) ұллтық экономика дамуының негізгі көрсеткіштері;
4) ғылыми-технпкалык прогресстің жетістіктерін
5) қала және ауыл тұргындарының орташа өмір сүру
6) табиги ресурстарды пайдалану және қоршаған ортаны қорғау;
7) халықтың табиғи өсуі және туу деңгейі;
8) мемлекеттің экономика және ғылыми-техникалық саясатынын маңызды бағыттары;
9) жоспарды орындау бойынша негізгі шаралар.
Орта мерзіміді жоспар - өндірісті, кұрылысты, айналымды және
әлеуметтік саланы ұйымдастырудың негізгі формасы болып табылады.
Сонымен, ұзақ және орта мерзі.мді жоспар - стратегиялык маңызды
Ұзақ және орта мерзімді жоспарды жасауда келесі тәсілдер қолданады:
- жалпы тепе-теңдік тәсілі;
- монографиялық тәсіл;
- жоспарды үздіксіз жасау тәсілі. Жоспар төрт этап бойынша
1) дайындык жұмысы;
2) бақылау цифрларын жасау;
3) жоспардың жобасьтн бекітуге өткізу;
4) жоспарды карастыру, бекіту және төменде тұрған органдарға
Қытайда индикатнвтік жоспарды іске асыру бойынша механизм жасауға аса
Қытай мемлекеттік макроэкономикалық реттеудің мақсатын үш негізгі топқа бөлуте
1. Экономика өсуін қамту.
2. Экономикалык тұрақтылықты қамту.
3. Экономикалык әділдікті қамту.
Жоғарыда аталған топтар максаттарының арасында байланыстык бар, ол өз
Қазіргі таңда, Қытайдың макроэкономикалық реттеу келесі негізгі аспекттерді қамтиді:
1. Экономнканың даму қарқынының бір-қалыптығын сақтау. Қытай экономистерінің ойынша,
Соңғы 10-12 жылда экономика дамуының жоғары каркынын қамтуға ұмтылыс,
1996-2004 жылдар мерзіміне экономика дамуының деңгейін жылына 8-9 пайызда
2. Валютаның орынды ұсынысы және бағаны ұсынуға болатын деңгейін
3. Қаржылык түсімдермен шығындарды бақылау. Қытайда сонғы жылдарда, шығындар
4. Экспорт және импорт мөлшерін реттеу.
Дамыған елдердің шаруашылық тәжірибесі көрсеткендей, экономиканы жоспарлау әр елдің
ЖОСПАРЛАУ
Жоспарлаудың деңгейі
Жоспарлау мерзімі
Жоспарлау процессінің мазмұнны
Макроэкономикалық (мемлекеттік) жоспарлау
Аумақтық
жоспарлау
Ұйым ішіндегі жоспарлау
Мироэкономикалық жоспарлау
Ұзақ мерзімге жоспарлау
Орта мерзімге жоспарлау
Ағымдағы жоспарлау
Экологиялық жоспарлау
Ғылыми-техникалық жоспарлау
Әлеуметтік жоспарлау
Экономикалық жоспарлау
ЖОСПАРЛАУ
Миссия
Басты мақсат
Күшті жақтар
Әлсіз жақтар
Мүмкін-діктер
Қатер-лер
Күтілетін нәтижелер
Экономикалық жоспарлау
Әлеуметтік экономикалық дамуды жоспарлау
Кәсіпорындағы жоспарлауды ұйымдастыруын талдау
Қаржылық жоспарлау– шаруашылықты жургізу
Кешенді тәсіл
Жоспарлау функциясының әдістері және түрлері
Жоспарлау - басқарудың басты функциясы
Қазақстан Республикасы өнеркәсібін жоспарлаудың дамуы
Өндірісті Басқару фуңцялары
Әлеуметтік-экономикалық жоспарлаудың жүйесі