Оқулықты құру ережелері
МАЗМҰНЫ
Кіріспе.....................3
1. WEB ТЕХНОЛОГИЯДА ЭЛЕКТРОНДЫ МУЛЬТИМЕДИЯЛЫҚ ОҚУЛЫҚТАРДЫ ЖАСАУДЫҢ ҚҰРАЛДАРЫН
1.1. Электрондық оқулықтар туралы жалпы мәліметтер..….............5
1.2. WEB технологияда электрондық оқулықтарды жасаудың құралдарын жіктеу........................6
1.3. Әдеттегі алгоритмдік тілдер мен жалпы міндет жүктелген
құралдар....................8
1.4. WEB технологияда электронды оқулықтарды жасауға қолданылатын бағдарламалар............................11
2. WEB ТЕХНОЛОГИЯДА ЭЛЕКТРОНДЫ МУЛЬТИМЕДИЯЛЫҚ ОҚУЛЫҚТАРДЫ ЖАСАУДЫҢ ФУНКЦИЯЛАРЫ МЕН
2.1. Жүйенің құрылымын әзірлеудің негізгі функциялары..............30
2.2. Оқулықтың құрылымын қалыптастыру...................31
2.3. Оқулықты құру ережелері.....................31
2.4. Құрылымды қалыптастырудың алгоритмі...............32
2.5.Macromedia Dreamweaver MX бағдарламасының әдістемесі......33
2.6. Электронды оқулықтарды жасау кезеңдері.............46
3. WEB ТЕХНОЛОГИЯДА ЭЛЕКТРОНДЫ МУЛЬТИМЕДИЯЛЫҚ ОҚУЛЫҚТЫ ҰЙЫМДАСТЫРУДЫҢ ТЕХНИКО –
3.1. Еңбек шығыны....................51
3.2. Еңбек сыйымдылығы.............................53
3.3. Эксплуатациялық шығын......................53
3.4. Программалық қамтамасыздандыруды құрудың бағасы..........55
3.5. Программалық өнім сапасының көрсеткіші...........56
3.6. Еңбекті қорғау....................57
Қорытынды.............................66
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі...........67
Қосымшалар
КІРІСПЕ
Қазіргі заманның білім беру жүйесі ақпараттық технологияларды және компьютерлік
Лекциялық-семинарлық білім беру түрі өзінің тиімділігін жоғалтты деп танылды,
Ақпараттық технологиялардың дамуы – сабақты берудің жаңа, бірден-бір мүмкіндігін
Әдетте қашықтықтан білім беру әдісінде веб технологиядағы электронды мультимедиялық
Қазіргі заман кезеңінде қашықтықтан білім алу әлемдегі білім берудің
Тестілеу қорытындылары электронды оқулықтар қолдану тәжірибесінде студенттердің берілген материалды
1 WEB ТЕХНОЛОГИЯДА ЭЛЕКТРОНДЫ МУЛЬТИМЕДИЯЛЫҚ ОҚУЛЫҚТАРДЫ ЖАСАУДЫҢ ҚҰРАЛДАРЫН
1.1 Электрондық оқулықтар туралы жалпы мәліметтер
Қашықтықтан білім беру бұл – арнайы ақпараттандырылған білім беру
Немесе ДБ алу деп − білім беруші мен білім
Әдетте веб технологиядағы электронды мультимедиялық оқулық оқытулық, бақылаулық, модельдеуші,
- кері
- жай оқулықта
гипермәтіндік түсіндірмелерге бірнеше қайтара соғуда уақытты өте үнемдейді;
- қысқа мәтіндермен
ЭО басты кемшіліктері – ақпаратты қабылдаудың құралы ретіндегі дисплейдің
1.2 WEB технологияда электрондық оқулықтарды жасаудың құралдарын жіктеу.
Электронды оқулықтарды жасау құралдарын келесі топтарға жатқызуға болады: мысалы,
-
-
-
-
Төменде әрбір ерекшеленген топтың ерекшеліктері мен оларды шолу келтірілген.
Электрондық оқулықтың жұмыс режимі
Электрондық оқулықтың 3 негізгі жұмыс режимін бөлуге болады:
тексерусіз оқу;
тексерумен оқу, бұнда әрбір тарауды өткенде тарау (параграф) аяғында
тестілік бақылау қорытындылық білімнің деңгейін көрсетеді, және баға қойылады.
Қазіргі кезде оқулықтарға келесі талаптар қойылады: құрылымдылық, қолданудағы
Бақылау − оқытудың басты мәселесі болғандықтан, оқулықтың электрондық нұсқасында
Анықтаудың дұрыстығын тексеру
Анықтау − ол өзі арқылы анықталмай және өзі арқылы
Тереңінен іздестіру алгоритімінің мәні келесіде анықталады: бізде G= графы
1) еріктік шыңды іздестіреміз ν0
2) ν0 сыбайлас и еріктік шыңды таңдап алып, и
3) жалпы алғанда біз белгілі бір ν шыңында болсақ
Тереңінен іздеу әдісін қолдану арқылы, контурларды іздестіру идеясының мәні
Тізімнен бастапқы түсініктерді ерекшелеу
Бастапқы түсініктер деп − анықтау үшін оқулықта басқа түсініктерді
Ондай қателіктерді анықтаудың алгоритімі өте қарапайым болып табылады, графаның
Құрылым ішіліктерді ерекшелеу
Берілген көпшілік түсінік бойынша құрылым іші екі әдіс
Алғашқы вариантта графаның әрбір бастапқы шыңдары үшін әрбір сараланған
Екінші вариантта айырмашылық − әрбір сараланған шыңға соңғы шыңдарға
Екі шыңның арасындағы жолды іздестіруде жоғарыда сипатталған тереңге іздестіру
Ұйымдастырылған электрондық оқулықтың мысал терезелері
Ақпараттық технологиялардың қарқынды дамуы компьютердің тұтынушылардың шектеулі санының қолданатын
Электрондық оқулық − ол екі нұсқада жасалған: интернет арқылы
Бірінші, оларға оқыту программалары түріндегі, анимацияларды қолданатын, (сонымен қатар,
1.3 Әдеттегі алгоритмдік тілдер мен жалпы міндет жүктелген құралдар
Тура бағдарламалау құралдарының жасаған веб технологиядағы электронды мультимедиялық оқулықтардың
өткізудің әртүрлі стильде болуы (бояу палитрасы, интерфейс, ЭО құрылымы,
модификациялау және сүйемелдеудің күрделілігі;
уақыт шығындарының көп болуы және көп еңбек етуді қажет
қолда бар техникалық негізге бейімделген, ЭО жасаудың немесе аппараттық
Жалпы міндет жүктелген құралдар (ЖМЖҚ) – білікті программист емес,
ЭО құрылымын құруға;
мәтінді редакциялау, енгізу, пішімдеу (мәтіндік редактор);
көркемдік жағын статикалық бөлімін дайындау (графикалық редактор);
динамикалық көркемдік бөлімін дайындау (дыбыстық және анимациялық фрагменттерді);
басқа да іске асыру заттары көмегімен жасалған орындалатын модульдерді
Жалпы міндет жүктелген құралдардың ерекшелігіне келесілер жатады:
білікті программист емес болып табылатын тұлғалардың ЭО жасай
ЭО жасаудың мерізімі мен жұмыс көлемін азайту мүкіндігі;
компьютерлер мен бағдарламалық жасақтамаларына қойылатын талаптардың жоғары болмауы;
Сонымен қатар ЖМЖҚ бірқатар кемшіліктері бар:
достық болып табылмайтын интерфейс;
мультимедиялық және гипермедия жүйелеріне қарағанда кіші мүмкіндіктер;
қашықтықтан оқытуды қарастыратын бағдарламаларды жасау мүмкіндігінің болмауы;
Біздің елімізде көптеген отандық ЖМЖҚ бар, олар: Адонис, АосМикро,
Мультимедия және гипермәтіндік құралдары құралдары
Жаңа ақпараттық технологиялар пайда болғанға дейін сарапшылар көптеген тәжірибелерді
Сонымен мультимедия ақпаратты жөнелтудің бірнеше әдісін қарастырады: мәтін, қозғалыссыз
Аудио ақпарат – сөз, музыка, дыбыстық әсерден тұрады. Оның
Динамикалық видеоқатар әдетте статикалық элементтердің (кадрлар) кезектесігінен тұрады. Бұнда
Мультимедияның өзіндік ерекшелегі болып, басқа ақапаттық ресурстар өнімдерінен айрықшалайтыны,
Гипермәтін – бұнда белгілі бір мәтіндік фрагметттерге байластырылған,
Гипермәтіндік технологияларды пайдалану – құрылымдылық қолданудағы қолайлық сияқты оқулықтарға
Қазіргі кезде көптеген гипермәтіндік пішімдер бар:
HTML, DHTML, PHP және т.б.
Құралдарды таңдау критерийлері
Құралдарды таңдау кезінде келесілердің болуын бағалау керек:
жабдықтардың белгілі бір конфигурациялары;
сертификацияланған программалық жүйелердің;
қажетті деңгейдің мамандарының болуын.
Сонымен қатар жасалып жатқан ЭО тағайындалуын есепке алу қажет,
Қазіргі кезде қарқынды дамып келе жатқан мультимедия және гипермедия
1.4 WEB технологияда электронды оқулықтарды жасауға қолданылатын бағдарламалар
HTML тілі – (гипермәтінді белгілеу тілі) – құжаттарды құруға
HTML-ді Тим Бернерс–Ли CERN-де жұмыс істеп жүргенде жасап шығарды
HTML-дің бірнеше түрлері бар. Intenet Engineering Task Forse
HTML-құжатының өзі мәтіндік файлдан тұрады. Кез-келген World Wide Web
Сонымен Web бетін белсенді қылуды қамтамасыз ететін құралдарды қарастырайық.
Java тілі. Java тілімен байланысты технологиялар Internet-ті жаулап алды,
Java тілін жасау – ақырғы 20 жыл ішіндегі программалау
Java тілінің технологиясында үш басты элемент бірігіп, қазіргі кезде
- Java − ең алдымен кеңінен қолдану
- Java жай және
- Java программистке көптеген жүйелік функцияларын анық
Java тілі әртүрлі тұрмыстық заттарға арналған озық программалық жасақтаманы
Intel негізінде жасалған компьютер шеңберінің өзінде бірнеше платформа бар,
Java программалық тілінде жасалған программалар мақсаттары бойынша екі топқа
Бірінші топқа жататын қолданбалар (біз оларды жай ғана,
Java Script 1995 жылдың аяғында дайын болып, қазіргі кезде
Java Script программалау тілін жасауда басында ол маман еместерге
CGI инетрфейс. CGI - Common Gateway Interface НТТР түріндегі
Macromedia Flash − өте қуатты, сонымен қатар қолдануда қарапайым,
Macromedia Flash − бұл негізінде интернетте публикацияны белгілеуге,
Flash технологиясының көмегімен WEB беттері файлдарының өлшемін айтарлықтай кішірейтуге
Бүгінгі таңда мұндай технологияларға оқушылардың, студенттердің, тіпті жалпы пайдаланушылардың
Ақпараттық коммуникациялық технологиялардың қарқынмен дамып, күнделікті тұрмысқа енуіне байланысты
Macromedia Flash технологиясы алдыңғы кезекте бейнелерді анимациялау үшін кеңінен
Macromedia Flash технологиясын графикалық объектілердің анимациясын жасап, графикалық символдар,
Macromedia Flash – мультимедиалық, интерактивтілік материалдарды құруға арналған тиімді
Macromedia Flash компьютерлік анимацияларды құруға арналған программалық жабдықтардың ішіндегі
Жалпы Macromedia Flash–тің жаңа мүмкіндігінің бірі, ол интернет сайттарын
Жаңа компаненттер енді Flash графикалық дестесіне қарағанда Delphi типінің
Flash жобасы. Қандайда бір фильмге, жобаға қатысты барлық файлды
Егер қандайда бір элементтің үстінен көлеңкені тез құру немесе
Ең басты жаңалық Flash МХ 2004 енді екі әр
Оларды бір-бірінен комплектациясы арқылы ажыратады: сурет салу және
Пайдаланушылардың әртүрлі категориялары үшін позицияланады: әдеттегі программалау мен жиі
Flash бізге не береді?
Flash бізге не береді? дегенді 3 сөзбен айтуға
Flash жетістігі
Flash барлық жетістіктері, графика королі, интернет қорғаушысы тағы сол
Универсалдығы
Web-бетін анимацияланған графикамен және әртүрлі эффектілермен құрғысы келетін
Бірінші, Web-дизайнер оған Macromedia dreaweaver-ге ұқсас. Блокнотты немесе аса
Екіншісі, Web-дизайнер Flash іске қосады, жаңа құжат құрады,
Енді бетке анимацияны толықтыру қажет. Бірінші, Web-дизайнер анимацияны сақтау
Екінші, Web-дизайнер: «Демек анимацияны ... сізге анимация бола аламыз»
Екінші, Web-дизайнерге бұл үшін құжатты ашу мен Flash-та ActionScript
Компакттылығы
Web-дизайнер еңбегінің нәтижесі − дискіде аз орын алмайтын және
Flash-кескінін сақтайтын файл компакттылы. Біріншіден − Falsh графикасы векторлық
Екіншіден − Shockwave/Flash файлы едәуір күшті алгоритм көмегімен қысылады.
Үшіншіден − бұл жайлы нақтырақ айтып көрейік. Сіз ActionScript
Shockwave/Flash форматында дайын кескінді экспорттағанда соңғы файл өз мөлшерінде
Қауіпсіздігі
Flash файлының қалай құрылғанын қарау әжептеуір қиындау. Flash құжатын
Macromedia Flash MX технологиясында компьютерлік графика негіздері, сурет
Flash − көпқұжатты интерфейсі бар программа немесе жай көп
Flash құжатының терезесі ашық Web-бетін бейнелеу үшін қызмет етеді.
Macromedia Flash MX программасының жұмыс алаңы
монтаж столы
негізгі меню
құрал сайман
көмекші аймақ жұмыс аймағы
Сурет 1 Macromedia Flash MX
Macromedia Flash MX программасының жұмыс терезесі.
Сурет 2 Тақырып қатары
Ол программа аты мен ағымдағы
Тақырып жолының астында программаны басқару
Сурет 3 Macromedia Flash MX меню алаңы
Программа жұмыс үстелінің сол жақ
Ондағы батырмалар әртүрлі құралдарды таңдау
Тышқан көрсеткішін кез келген саймандар
Сурет 4.Саймандар тақтасы, түр, түстер
Программа жұмыс алаңының оң жақ
Сурет 5 Macromedia Flash MX программаның
Ол үшін жоғарыдағы оң жақ
Программаның жұмыс алаңының ортасында фильм
Қабаттар аты
жазылатын
жол
Қабаттар және
папкалар құру
Қабаттарды өшіру
пиктограммалары.
Сурет 6 Программаның фильм құруға арналған
Шкаланың сол жақ бөлігі қабаттар
Ағымдағы кадр көрсеткіші экранда қандай
Оның жоғарғы бөлігінде фильм аты
Фильм терезесі екі бөліктен тұрады.
Сурет 7 Фильм объектісін құру
Ағымдағы сахынаны бейнелеу аймағының төменгі
Сурет 8 Әрекеттерді басқару терезесі
Графикалық фрагментті үлестіру мынандай жағдаймен орналастырады, оның ортасы немесе
Сурет 9 Графиканы түзету панелі
Өлшемін өзгерту мен орын ауыстыру. Cол жағындағы орналасқан
Сурет 10 Инфо панелі
Объектілерді еркін орналастырып және жекелеу үшін көрсеткішті жұмыс аумағындағы
Селектор түсінің қолданылуы. Қосымша селектор түсі − Macromedia фирмасының
Сурет 11 Түстер политрасы
Палитра деп аталатын түсті таңдау үшін барлық қол жеткізу
пернесінің көмегімен жабуға болады, ол кезде түс таңдалмайды.
Түс селекторы тағы бір қызықты мүмкіндігін ұсынады. Оның терезесін
Қабаттармен жұмыс. Қабатты (Flash терминологиясында – Слой) Macromedia Flash
Macromedia Flash MX 2004 құрылған құжаттың тек бір
Есіңізде болсын: қабат өзінен-өзі Macromedia Flash MX 2004
Сурет 12 Уақыт шкаласы панелінің сол жағында орналасқан құжаттың
Уақыт шкаласы − құжатқа қатысатын барлық қабат тізімдері. Егер
Қабаттар тізімінің сол жақ бағанының өзінде қабаттың аты көрсетіледі.
Керек емес қабатты жоюдың бірнеше тәсілі бар. Жеңілі қабатты
Сурет 13 Қасиет инспекторы
Свойства (қасиеті) тақырыбы бар және кескіннің сол және басқа
Сурет 14 Кітапхана панелі
Бұл тақтада осы файлмен жұмыс істеу кезінде құрылған және
Кітапхана тақтасының астында жаңа (бос) үлгі және жаңа
Сахна – Flash фильмі объектілерінің бірі
Сурет 15 Сахна
Macromedia Flash-тың жағымды ерекшеліктерін қарастырдым. Біріншіден, кіші көлемі мен
Macromedia Flash тек қана графикалық жұмыс атқаруға емес, сонымен
Flash-тың тағы бір артықшылығы − Flash қолданбалары барлық
Flash-тың тағы бір маңызды артықшылығы – интерактивтілік. Flash белгілі
Қазіргі кезде Flash Player-ді 222 млн адам қолданады
1. Атауы: Delphi 7.0
2. Құрастырушы: Borland International Company
3. Операциялық жүйе: Windows XP
4. Міндеттері:
- көптерезелі
- жалпы
- кез-келген күрделіліктегі мәлімет
- мәтіндік, графикалық, видеоақпарат пен дыбысты өңдеу жүйелерін құрастыру;
- графикалық операциялық қоршамды жасау;
қосымша программалар мен динамикалық құрастырудың кітапханаларын жазу;
бір немесе көп пайдаланушысы бар интерфейстер жасау;
жүйелік қолданбаларды жасау;
мультимедиялық қолданбаларды құрастыру және мультимедиялық қолданбаларды құрастыру құралдарын
Internet құралдарын пайдалану арқылы программаларды жасау және т.б.
Белгілі бір графикалық интерпретациясы бар, экранда объектілер жинақталады, кез-келген
Бірақ сонымен қатар Delphi жүйесі программалау мақсатына сәйкес келеді.
Көптеген жылдар бойы қолданбаларды құрастыратын адамдарды, редакторы, компиляторы, жөндеушісі
Көптеген тілдер мен қолданбаларды құрастыру ортасы, жалған
Windows қолданбаларын құрайтын экран элементтері, қарапайым екендігі
Delphi-дің объектілік – бағдарлану ортасы, құрауыштар кітапханасын
Қазір программалау тек қана құрауыштар мен объектілерді алмастырып
Delphi-дің тағы бір маңызды артықшылығы бар. Windows-қа арналған көптеген
Жүз пайыздық компиляциялауды пайдалану, тағы бір артықшылықты береді, ол
Сонымен қатар, кателіктерді өңдеуге арналған жаңа әдістер де жасалды.
Сонымен қатар Delphi-де мәліметтер базасының басқару құралдары мен
Delphi – визуалды программалаудың ақырғы жетісітігі болуында емес, сонымен
WEB ТЕХНОЛОГИЯДА ЭЛЕКТРОНДЫ МУЛЬТИМЕДИЯЛЫҚ ОҚУЛЫҚТАРДЫ
2.1 Жүйенің құрылымын әзірлеудің негізгі функциялары
Электрондық оқулықтың құрылымын бөліп, өңдеу жүйесі (бұдан әрі –“жүйе”)
Жүйе келесі негізгі қызметтерді атқарады:
Электронды гипермәтіндік оқулық түсінігінің құрылымының орнауы;
Алынған құрылымды пайдаланушыға қолайлы түрде көрсету:
құрылымда элементтерді іздестіру;
құрылымды қарастырудан оқулықты қарастыруға өту мүмкіндігі;
Алынған құрылымды өңдеу:
құрылымдағы анықтаулардың дұрыстығын тексеру;
бастапқы түсініктерді тізімнен ерекшелеу;
берілген көпшілік түсініктерді құрылым ішіліктерді ерекшелеу;
Жүйе HTML тілінде іске асырылған, электронды гипермәтіндік оқулықты
Жоғарыда аталған автоматты оқыту жүйелеріне қойылатын талаптар бойынша сынақтан
Мәселе мынада − броузерлердің негізгі міндеті, бұл – Internet-те
Құрастырылудағы жүйе оқулық құрылымын құрып, оны бір жерде
Жоғарыда аталғандарды ескере отырып, жүйені екі бөлек функционалдық анықталған
Екінші модуль алынған құрылымды бейнелеу мен өңдеуге байланысты қызметтерді
2.2 Оқулықтың құрылымын қалыптастыру
Электронды оқулық белгілі бір түрдегі параграфтар қосындысынан тұрады. Бұл
2.3 Оқулықты құру ережелері
Веб технологиядағы электронды мультимедиялық оқулықтың құрылымын құру мүмкіндігін қамтамасыз
Параграфтардың басы мен аяғын белгілеу үшін, келесі конструкцияларды қолдану
бұнда параграф басы белгісі, параграф басы мен оның түрін
бұл мысалда шешуші сөз болып, startdef табылады, ол параграф
Параграфтың аяғы ұқсас конструкциямен белгіленеді, олардың айырмашылығы шешуші сөздер
Бұндай конструкцияларды таңдау келесі себептермен түсіндірілген. Біріншіден, бұндай конструкцияларды
Сонымен мысалы, анықталу түрін білдіретін параграф, келесі түрде болады:
анықтау мәтіні
Егер мәтінде басқа параграфтарға сілтемелер болса, олар келесі
Параграфтарды бұлай ресімдеу, олардың арақатынастарының барлығын қамти отырып, түсінік
2.4 Құрылымды қалыптастырудың алгоритмі
Веб технологиядағы электронды мультимедиялық оқулықтың құрылымы келесі түрде құрылады.
Бірінші кезең – оқулықты қарастыру, жоғарыда аталған жоба бойынша,
Екінші кезең – олардың арақатынастарының барлығын қамти
Құрылымды құрудың модулінің файлдың шығу пішімі Электрондық оқулықтан
Файлдың бірінші жолы өңделген электрондық оқулық бар қаптамаға өтетін
Келесі жолдар түсініктерді сипаттаудан тұрады және келесі
Индикатор, атауы, адрес, түрі Бұнда индикатор – шыңның ерекше
Графа шыңдарының анықтау бөлігінің жолы “Edges”сөзімен аяқталады. Бұл
2.5 Macromedia Dreamweaver MX бағдарламасының әдістемесі
Web-беттерді жасау үшін әркім өз құралдарын өздері таңдайды. Олар
Мәтіндік редакторларды үлкен емес беттерді құрауда пайдалануға болады, себебі
Біз визуалды HTML- редактор DreamWeaver-ді қарастырайық. Бұл бағдарламалық өнім
DreamWeaver баптау – дұрыс баптау сапалы қортындыға жетуде өте
Баптаудың бірінші бастамасы осындай болады. DreamWeaver-дің өте көптеген баптаулары
Сурет 17 DreamWeaver-дің СSS
Келесі терезеден DreamWeaver-дің СSS -пен қалай жұмыс істейтіні көрсетілген
Сурет 18 СSS параметрлері
Бірінші бастамада тек 2 затты ғана баптау
Options: Add Extension When Saving – егер жұмыс тек
History палитрасы қадамдарының санын көбейту, мысалы 100-ге дейін (Maximum
Сурет 19 History палитрасы
Келесі баптау сыртқы редакторларды баптауға көмектеседі. Өте ыңғайлы зат.
Floating palettes терезесі DreamWeaver-дің сыртқы түрін қалыпқа келтіруге көмектеседі.
Сурет 20 FTP-ді баптау
FTP-ді баптау. Бұл пунктті дұрыс баптамасақ өз веб-серверлерімізге файылдарды
DreamWeaver-дің қуатты кәсіби ортасы әртүрлі қиындықтағы және масштабтағы HTML
иеленеді. Ол визуалды жобалау режимін қамтамасыз етеді (WYSIWYG немесе
Macromedia Dreamweaver MX –қазіргі замандағы интернет стандарттарын қолдайтын және
Бағдарлама интерфейсі алдыңғы версияларымен салыстырғанда көптеген өзгерістерге ұшырады. Жаңа
Сурет 21.Macromedia Dreamweaver MX алғашқы беті
Dreamweaver-ді қосқанда бастапқы терезе пайда болады, ол құрылушы
құжат типін таңдауға (HTML, ColdFusion, PHP және т.б.) немесе
Dreamweaver жұмыс аймағында келесідей терезелер мен панельдер бар:
Құжат кодын қарау мен редакторлеу мүмкіндік беретін құжат терезесі.
Сурет 22 Құжат терезесі
Стандартты ашылатын мәзір (File, Edit, View, Insert, Modify, Text,
Сурет 23 Стандартты ашылатын мәзір
Стандартты ашылатың мәзір
Панельдер тобы: Design (CSS стильдері бар), Code
Сурет 24 Панельдер тобы: Design
тегтер, объектілер және әр түрлі технологиялардың функциялары жайында анықтама
Dreamweaver MX-те web–беттерді шаблондар негізінде құру мүмкіндігі пайда болады,
Мәтінмен жұмыс: Dreamweaver мәтінді тегтерді редакторлеуге бармай-ақ форматтауға болады.
Қою (Вставка) панелі келесідей қосымшалардан тұрады: Негізгі (Общие)
Сурет 25 Қою панелі
Қою панелі терезенің жоғарғы жағында ең ыңғайлы панель Қою
Бірінші негізгі мәзір гиперсілтемелерді қою мүмкіндігін береді. Ол басқа
Келесі батырма E-mail-ға сілтеме құрады. Пайда болған мәзірге сілтеме
Рет бойынша алтыншы батырма суретті қояды. Ашу диалогтік терезесіндегі
Навигация панелі батырмасы сурет түрінде безендірілген гиперсілтемелердің колонкаларын немесе
Он екінші батырма көлденең сызғыш. Көлденең сызғышты құрады. Қасиеттер
Орналастыру мәзірі
Сурет 25 Орналастыру мәзірі
Орналастыру мәзірінде стандартты түр және орналастыру түрі арасында қосылуларды
Пішін мәзірі
Сурет 25 Пішін мәзірі
Бұл мәзірдің көмегімен тіркеуші пішінін, сұрастыру пішіндерін және т.б.
Жасырынған жол – ол басқарудың веб–парақта көрінбейтін ерекше элементі.
Төртінші батырма мәтін аймағын құрады. Келесі 3 батырмадан құралған
Тізім\мәзір батырмасы пайдаланушы қасиеттер панелінде не таңдауына байланысты тізім
Оныншы батырма – сурет алаңы. Бұл батырманы шерткенде сурет
Файл алаңы – кейбір кезде серверге файлды жіберу керек
Келесі батырма атты батырма батырмаларды құрады. Батырма пішінді жіберу
Соңғы 2 батырмалар – басқарудың қосымша элементі. Олар мәліметтерді
Таңба – басқару элементіне қосылатын мәтіндік қол. Элементке таңба
Алаң жиынтығы – ол басқарудың бірнеше элементтерін біріктіретін және
Мәтін мәзірі
Сурет 25 Мәтін мәзірі
Мәтін мәзірі мәтіннің таңдалып алынған бөлігін форматтауға арналған. Мұнда
HTML мәзірі
Сурет 26 HTML мәзірі
Метатег – web парақтың өзі жайлы мәліметтерді web –
Тақырып мәзірі метатегтерді тез қою қызметін атқарады. Мета батырмасын
Парақты метатегке орналастыру үшін кілттік сөздер батырмасын шерту қажет.
Мәзірдің соңғы батырмасы екі түрлі web-парақтар арасында байланыс орнататын
Table – батырма кесте құрады, яғни кесте қою батырмасына
Frame – батырмасының көмегімен фреймдерді құруға болады. Мыналарды таңдауға
Скрипт – бұл батырма скриптінің тегін құруға мүмкіндік береді.
Noscript батырмасының көмегімен noscript тегі жасалады, ал қосу батырмасын
Ќосымша
Сурет 27 Ќосымша
Шаблон – барлық беттерге тән жалпы элементтері бар web
Web – шаблон құрудың 2 тәсілі бар: біріншіден –
Жаңа шаблонды құру үшін шаблон құру батырмасын шерту жеткілікті.
Енгізілген шаблон. Бұл мүмкіндік тек Dreamweaver МХ-те ғана бар.
Редакторленетін аймақ. Редакторленетін аймақ шаблонда өзгертілетін ішкі аймақтарды құру
Dreamweaver МХ-те бірнеше мүмкіндіктер пайда болды: ол қосымша аймақ,
Қайталанушы аймақ қажетті көптеген мазмұннан тұратын өзгермейтін аймақты құрады.
Және ең ыңғайлы мүмкіндіктердің бірі – кестелік аймақ. Ол
Символдар – арнайы символдарды қою үшін қажет, яғни олар
Сызықтың бөлінуі – өзінен кейінгі символдарды келесі жолға ауысуын
Медиа мәзірі
Сурет 28 Медиа мәзірі
Macromedia Dreamweaver MX және Macromedia Flash MX – тек
Flash мәтіні – мәтін жолы бар және сурет гиперсілтеме
Shockwave батырмасының көмегімен shockwave объектісін қоюға болады. Java апплеттерін
Осы бағдарламаны қорыта келгенде Dreamweaver – ол HTML-дің жазылуын
Мультимедиялық оқулықты ұйымдастыру компьютерлік өнімдер нарығында оқыту программалары,
Қазіргі кезде бұл оқулықтарға келесі талаптар қойылады:
1. Тандалған курс бойынша берілетін ақпарат, жақсы құрылымды
2. Әрбір фрагмент мәтінмен бірге ақпаратты аудио
3. Мәтіндік ақпарат, шынайы лекциялардың бөліктерін қайталауы мүмкін;
күрделі модельдер мен құрылғыларды таныстыратын иллюстрацияларда, курсордың қимылымен синхронды
4. Мәтіндік бөлім қажетті ақпаратты жылдам табуға мүмкіндік беретін,
5. Жай бейнелеуде түсіну қиынға соғатын бөлімдерді, видео ақпарат
Аудиоақпараттың болуы көптеген жағдайда оқулықтың негізгі, тіпті кейде айырылмас
2.6 Электронды оқулықтарды жасау кезеңдері
Кез-келген компьютерлік қолданбаларды , әсіресе оқытушы мультимедиа жүйелерін құрастыру,
I кезең: оқулық қажеттіліктері мен оқытудың мақсаттарына негізделген, техникалық
Қазіргі кезде компьютерлік оқытушы жүйелердің рыногында отандық өндірушілердің өнімдері
Бірақ толығырақ танысу кезінде бұл фирмалардың өнімдерінде, шығарылатын қолданбалардың
Жоғарыда аталған жүйеде кеңінен қолданады, бірақ оқыту жүйелерінің арасында
Жоғарыда айтылғандарды ескере отырып, менің дипломдық жұмысыма электронды оқулық
II кезең: құрастыруларды жоспарлау, мерізімдерді белгілеудің мәселелерін шешу, қаржыландыру
Жобаны қаржыландыру мәселесі программалық өнімді шығарудың өте маңызды сұрақтарының
Құрастырушылардың тобының құрамы құрастырылатын қолданбаның тақырыптық бағытталуына байланысты
III кезең: курстың мазмұнын құрастыру – бұл кезеңде оқу
Талдау барысында бұл теориялық материал компьютерлік енгізуге жататын және
Қарастырылған тақырыптардан іске асырылу үшін алдымен “сандық жүйелер” тақырыбы
IV кезең: курсты сипаттау – бұнда курстың барлық ақпараттық
Ұсынылып отырған компьютерлік оқулық бірнеше өзара байланысты аяқталған фрагменттерге
а) Тіркеу блогы – электрондық оқулықты қоданатын студенттерді тіркеу
б) Теориялық материалды оқу блогы – бұнда студенттерге оқылып
в) Шешілген есептердің мысалдар блогы – бұнда студенттер берілген
г) Бақылау сұрақтары мен есептерінің блогы – бұнда өткен
д) Өздігінен жұмысқа арналған тапсырма блогы – бұл теориялық
Блоктардан басқа оқулықтарда бірқатар жүйелер де іске асырылды:
- демеу жүйесі
- гипермәтіндік
- навигация жүйесінің басты
Жоғарыда аталған блоктар мен жүйелер мәтіндік, анимациялық, дыбыстық пішімдер
V кезең: курсты іске асыру – бұл кезеңде техникалық-программалық
Сонымен қатар электрондық оқулықты іске асыруға ықпал ететін программалық
Осы жұмыстың барысында көптеген кеңінен таралған және жиі қолданылатын
VI кезең: сынау және тестілеу - бұл кезеңде құрастырылған
Осының барлығы электрондық оқулықты жасауға барынша тиімді болып табылады.
VII кезең: пайдалану және енгізу - бұл кезеңде дайын
Бұл компьютерлік оқулық, өзінің тікелей мақсаттарынан басқа Windows программалау
3 WEB ТЕХНОЛОГИЯДА ЭЛЕКТРОНДЫ МУЛЬТИМЕДИЯЛЫҚ ОҚУЛЫҚТЫ
3.1 Еңбек шығыны
Қазіргі уақыттағы халық шаруашылығына қызмет көрсету, халық сұранысының
Техникалық жетістіктерді қолдану арқылы өткізулер мен ақпаратты жеткізу жүйесін
Бұның бәрі капиталдық салымды және шығындарды эксплуатациялауды төмендетеді.
Дипломдық жобалаудың бұл бөлімінде орындаушылардың жалақысына кететін шығындардың есебін,
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің сұранысы бойынша программа
Жобалауды дайындау уақыты – 2.5 ай.
Ұйымдастырылған шаралармен айналысады.
Орындаушылардың жалақысы 1 кестеде көрсетілген.
Кесте 1
Орындаушылардың жалақысы
Орындаушы Адам саны Айлық жалақысы (тг)
1 2 3
Жетекші 1 18000
Техник 2 13500
Кеңесші 4 15000
Программалық қамсыздандырудың дұрыс құрылуы үшін орындалу уақыты мен істелген
Кесте 2
Жұмыстарды өткізудің негізгі этаптарының графигі
Жұмыс аты Орындаушылар Еңбек ету уақыты(күн)
1 2 3
Есептің құрылымы Жетекші
Техник 1
1
Есептің берілуі Жетекші
Техник 1
1
Ғылыми – техникалық әдебиеттерді таңдау Жетекші
Техник 2
6
Техникалық тапсырманы келісу, құру, бекіту Жетекші
Техник 1
1
Мәселе жағдайын талдау Жетекші
Техник 2
5
Тақырыпты зерттеу кезіндегі негіздер Жетекші
Техник
Кеңесші 1
2
1
Программалау ортасын таңдау Жетекші
Техник 1
1
Программа алгоритмін құру Жетекші
Техник 2
2
Деректер қорын құру Жетекші
Техник 2
5
Программасын жазу Жетекші
Техник 8
22
Программа қателігін тексеру Жетекші
Техник 5
8
Нәтиже анализі Жетекші
Техник 3
3
Экономикалық бөлім бойынша кеңес Кеңесші
Техник 3
3
Өмір қауіпсіздік мәселелері бойынша кеңес беру Кеңесші
Техник 3
3
Есеп беруді көркемдеу Жетекші
Техник
Кеңесші 2
4
3
Ескертулерді түзету Жетекші
Техник 2
3
Жұмысты қорғау Жетекші
Техник 2
3
Барлығы
73
3.2 Еңбек сыйымдылығы
Программалық қамсыздандыруды құруға кететін шығынның ең көп бөлігін еңбек
Кесте 3
Еңбек сыйымдылығы
Орындаушы Адам саны Еңбек ету күні Күндік жалақысы(тг) Шығын
1 2 3 4 5
Жетекші 1 35 1113,08 38957,8
Техник 2 73 691,15 50453,95
Технико-экономикалық кеңесші 1 3 804,43 2413,29
Техникалық бөлімі бойынша кеңесші 1 2 901,21 1802,42
Еңбек қауіпсіздігі кеңесшісі 1 3 894,05 2682,15
Барлығы
96309,61
3.3 Эксплуатациялық шығын
Программа құрудың өзіндік құны келесі шығындардан тұрады:
С = Жқ + Әқш + Мқбш +А +
Бұл жердегі:
Жқ – жалақы қоры,
Әқш - әлеуметтік қажеттілікке бөлінетін шығын,
Мқбш – материалдар мен қосымша бөлшектерге бөлінетін шығын,
А – амортизация нормасы,
Этш – электр тогына кететін шығын,
Тш – тікелей шығын,
Жш – жанама шығын.
Еңбек ақы қоры орындаушылардың еңбек шығынынан бөлінеді. Еңбек шығыны
Әқш = 0,24*Жқ = 0,24*96309,61 = 23144,64
Материалға кететін шығын және өнімді сатып алу, жазба құралдарына,
Кесте 4
Материалдарға кететін шығын
Тауар аты Өлшем бірлігі Мөлшері 1 тауардың құны
(теңге)
1 2 3 4 5
Иілгіш диск
4 120 480
Қағаз
60 0,5 30
Қалам
3
Картридж
2 1800 3600
Принтерге қажетті қағаз
1 650 650
Барлығы 4835
123000,00 теңге тұратын компьютерді және 15000,00 тұратын принтерді қолданудың
А = ((123000,00*0,28+15000,00*0,14)*2,5)/12 = 7612,50 теңге
Электр тогына кететін шығын мына формула бойынша есептеледі:
Сэ = W*T*S*K (4)
Бұл жердегі:
W − құрылғының тұрақты қуаты, кВт;
T – құрылғынынң жұмыс уақытының қоры, сағ;
S – 1 кВт/сағ – та белгіленген бағасы =
K – қуатты қолдану коэффициенті(к=0,8).
Электр тогының қорын есептеу үшін кесте құрамын (5кесте).
Кесте 5
Электр тогына кететін шығын
Құрылғы аты Белгіленген қуат (кВт/сағ) Уақыт қоры (сағ) Шығын
1 2 3 4
Компьютер 0,15 500 362,25
Принтер 0,05 10 6,15
Барлығы 368,4
Электр тогына кететін шығын мынаған тең:
Сэ = 368,4*0,8 = 294,77 тенге.
Жалақы қорының 50% - тін тікелей шығын құрайды.
Шт = 0,5*Жқ = 48162,05 теңге.
Жалақы қорының 30% – тін жанама шығын құрайды.
Шж = 0,3*Жқ = 28900,83 теңге.
Жалпы жобалаудың құны:
С = 96309,61 + 23144,64 + 4835 + 294,77
3.4 Программалық қамтамасыздандыруды құрудың бағасы
Тұтынушы осы жаңа технико-экономикалық өнімді алғанда оған жеткілікті пайда
Цл = С + П, (4,)
Бұл жердегі:
С - өзіндік құн;
П – 40% мөлшерде алынатын жоспарлы жинақтау.
Осыдан:
Цл = С*1,4 = 209259,4*1,4 = 292963,16 теңге.
Кесте 6
Ғылыми-зерттеулік құрудың технико-экономикалық көрсеткіші
Көрсеткіш аты Шығын мөлшері (теңге)
1. Еңбек ақыны төлеу қоры 96309,61
2.Әлеуметтік қажеттілікке
3. Материалға кететін шығын 4835
4. Электр тогына кететін
шығ ын 294,77
5. Амортизациялық шығын 7612,50
6. Тікелей шығын 48162,05
7. Жанама шығын 28900,83
8. Өзіндік құны 209259,4
9. Лимиттік бағасы 292963,16
10. Реализация бағасы
Нарықта бұл программалық қамтамасыздандыруға ұқсас программа болмағандықтан, осыған ұқсайтын
Мекеменің деректер қорын автоматтандыруды өңдейтін программаларды қамтамасыздандырумен айналысатын ең
Локальды желіде көп қолданылатын режимімен белгіленген SQL серверімен автоматтандырылған
Осы салыстыруларға қарай отырып, дипломдық жұмыстың үнемді бағасы 49
Программалық өнім сапасының көрсеткіші
Программалық қамтамасыздандырудың интегралдығы: жұмыс орнын автоматтандыру қолданушыны оның барлық
Программалық қамтамасыздырудың ыңғайлылығы: автоматтандырылған жұмыс орнында кез-келген адам жұмыс
Программалық қамтамасыздандырудың сенімділігі: автоматтандырылған жұмыс орны «ақпараттық бөлім» Блокнот
Қолданушының қызметіне байланысты администратор деректер қорының бөліміне кіруді шектемейді.
Программалық қамтамасыздандыруың эффектілігі және ашықтығы: Берілген программалық өнім өзгерту,
Еңбекті қорғау
Техника мен ғылымның жетістікке жетуі, еңбекті басқаруы және оның
Адамның еңбек әрекеті өндіріс жүйесі мен жаңа технологиялардың негізгі
Ғылыми-техникалық жетістіктің ең басты бағыттарының бірі болып электронды есептеуіш
Еңбекті қорғау – тиісті заң және басқа да нормативтік
Бұл өзімнім жеке дербес компьютерімде, Intel Pentium 1.73 Dual
Еңбекті қорғау ережелері мен нормалары: Еңбекті қорғау ережелері бойынша
Техникалық қауіпсіздігінің және ұйымдастырылған санитарияның нормалары мен ережелері жалпы,
Орта салалы ережелер халық шаруашылығының көптеген салаларында кездесетін жұмыстар
Салалары ережелер белгілі бір шаруашылық саласында және осы сала
Еңбек туралы заң: Қазақстан Республикасының заңы барлық жұмысшылардың еңбек
Жұмысшылар мен қызметшілердің еңбек туралы заңы жалпы және арнайы
Жалпы еңбек туралы заң халық шаруашылығының барлық саласындағы барлық
Арнайы еңбек туралы заң халық шаруашылығының белгілі бір саласына
Еңбекті қорғау туралы заңға мыналар кіреді:
- мекемедегі еңбекті қорғауды ұйымдастыру мен жоспарлауды
реттейтін нормалар;
өндірістік санитария және өрт қауіпсіздігі мен техника
қауіпсіздік ережелері;
- өндірістік жарақаттар мен аурулардан жеке қорғану шаралары;
- еңбек қабілеті төмен тұлғалар мен жасөспірімдер, әйелдердің
еңбегін қорғау туралы арнайы нормалар;
- мемлекеттік бақылаудың жүзеге асырылуын анықтайтын және
еңбекті қорғау туралы заңның сақталуын жалпы бақылау
туралы нормалар;
- еңбекті қорғау туралы заңның бұзылуына жауапкершілікті
орнататын нормалар.
Өндіріс орнына қойылатын санитарлық талаптар
Жұмыс орнын ұйымдастыру
Оператордың жұмыс орны келесі мінездемеге сәйкес келеді:
Бөлменің ұзындығы: 6.5 м;
Бөлменің ені:
Бөлменің биіктігі: 3.5 м;
Терезелер саны:
Жұмыс орнының саны 3;
Жарықтандыру: табиғи (жақ терезелері арқылы) және жалпы жасанды;
Жасалатын жұмыстардың түрі: қолданбалы программалардың
диалогты режимінде үздіксіз жұмыс;
көзге түсетін салмақ: жұмыс орнының жарықтандырылуы, 300лк;
объектінің мөлшері, 0.3 – 0.5 мм.
Жұмыс орнында операторға келесі факторлар кері әсер етеді:
жеткіліксіз жарық.
жұмыс істеп тұрған машиналардың шуы;
электромагниттік сәулелену, инфрақызыл сәулелер,т.б.;
метеорологиялық жағдайлар.
Сондықтан осы қауіпті факторларға қарсы қорғану шараларын құру қажет.
Өндірісте шаршағандыққа әсер ететін факторлар:
жұмыс орнының дұрыс ұйымдастырылмауы, эргономикалық
талаптардың орындалмауы, құрылғылардың рационалды
емес орналасуы және т.б.;
еңбек ету процесі ұйымдастырылуының өзі оператордың
келгеннен-ақ, жүйке жүйелерінің төмен қимылдауымен бірге
қиында және ауыр есептерді шешу керек. Еңбек ету мен
демалудың алмасуы маңызды роль атқарады.
Жұмыс орнындағы метеорологиялық жағдайлар: Өндірістік ортада метеорологиялық шарттардың негізгі
Жағымсыз метеорологиялық шарттардың адамға ұзақ әсер етуі, оның тез
Өндірістік бөлмелердегі желдеткіштерге қойылатын талаптар: Желдеткішті қолданудың мақсаты
Ауа алмастыру тәсіліне байланысты желдеткіштер қарапайым және механикалық болып
Қарапайым желдеткіштер бөлмедегі ауа температурасының сырттағы ауа айырмасымен немесе
Өндірістік бөлмелерді жарықтандыру: Желілік энергия көзінің табиғатына байланысты: ол
Қолдану түріне қарай жасанды жарық: жұмыстық, апаттық, эвакуациялық
Апаттық жарық жұмыс жарығы кенеттен өшіп қалған жағдайда автоматты
Эвакуациялық жарық апаттық жағдайларда адам өмірін сақтап қалу үшін
Жүйелік жарық үшін келесі шарттар орындалу керек:
- жұмыс орынында жарықтың біркелкі таралуы;
- жұмыс орны мен қоршаған ортада жарықтың жеткілікті
мөлшерде берілуі;
- жарықтың тұрақтылығы;
- жарық ағымының дұрыс бағытталуы;
- электр қауіпсіздігі, өрт қауіпсіздігі талаптарының орындалуы,
- ұзақ мерзімділігі, қолданудағы қарапайымдылығы және
ыңғайлылығы.
Жарық шамасы 300-ден 500 Люкске дейінгі аралықта беріледі.
Шуылға қарсы санитарлы-гигиеналық талаптар: Дербес компьютер орналасқан бөлмедегі
Өндірістік бөлмелердегі дербес компьютермен жұмыс қосалқы болғанымен, берілген
Дербес компьютерде негізгі жұмысты (диспетчерлік, операторлық, есептеуші кабиналар
Лабораторлық, аналитикалық немесе өлшеулер басқармасының инженерлі-техникалық жұмысшылар
Дербес компьютерлердің (дисплейсіз) операторлары орналасқан бөлмелерінде шуыл деңгейі –
Шулы қондырғылардың шуыл деңгейі нормалардан жоғары болса, олар
Дербес компьютер орналасқан бөлмедегі шуылды әдейі дыбыс басу және
Тербеліс
Тербеліс деп материалдық қатты денелер мен нүктелердің механикалық тербелуін
Тербелістің әсері адамның орталық жүйке жүйесіне ғана емес,
Тербелістің екі түрі бар:
1 қондырғылардың, машиналардың жалпы дірілі;
2 жергілікті тербеліс.
Дербес компьютерді қолданушылардың жұмыс орнына қойылатын талаптар: Дербес компьютермен
Дербес компьютерді қолданушылар қауіпсіздік техникасының келесі ережелерін орындауға міндетті:
- монитор мен жүйелік блоктың қорғаушы корпусы жоқ болса,
жалғаушы сымдар мен ток көзі дұрыс жұмыс істемеген
жағдайда, дербес компьютерді ток көзіне қосуға болмайды;
- Дербес компьютерді қосу/өшіру ретін сақтау керек;
- Компьютер қосылып тұрған кезде жалғаушы сымдарды
қосып/ажыратуға болмайды;
- Дербес компьютер құрылғыларына шаң мен сұйықтықтың
түспеуін, ылғал киіммен, не қолмен жұмыс істемеуін кадағалау
керек;
- монитор корпусының желдеткішін қағазбен, не басқа да
заттармен жабуға болмайды;
- иіс шыққанда немесе компьютер жұмысы бұзылғанда,
жұмысты тоқтатып, дербес компьютерді ток көзінен ажыратып,
ол туралы техникамен жабдықтау қызметшісіне хабарлау
керек;
- жұмысты бастар алдында жұмыс орнының қалыпты жағдайда
екеніне көз жеткізу керек.
Жұмыс орнына келесі талаптар қойылады:
- компьютер терезеден алыс және перпендикуляр орналасуы
тиіс;
- жарықтандыру мөлшері белгіленген шамаға сәйкестендірілуі
керек;
- қолданушының жұмыс орнында ток көздерінде ақау болмауы
керек;
- санитарлы-гигиеналық талаптарға сәйкес қолданушының
еңбек режимі сақталуы тиіс;
- компьютермен үзіліссіз жұмыс жасау төрт сағаттан аспау
керек;
- жұмыс кезінде әр сағат сайын 5-10 минут үзіліс
- үзіліс кезінде көз және дене жаттығуларын орындау керек;
- Дербес компьютермен жұмысты аяқтаған кезде міндетті түрде
ток көзінен ажыратып, шаңнан тазарту керек.
Өндірістегі еңбектің ұйымдастырылуы: Халық шаруашылығының әр түрлі салаларындағы ғылыми
Еңбекті қорғау әрекетінің жоспарында әрекеттерді орындау мерзімі, жауапты тұлға,
Еңбекті қорғау жөніндегі келісім – талданған еңбекті қорғау әрекеті
Компьютермен жұмыс жасау кезіндегі жағымсыз және қауіпті факторлар:
Қолданушының субъективті ойы және де әртүрлі өндірістік факторлар
Дербес компьютермен жұмыс кезінде көз тез шаршайды. Тигізетін
экрандағы суретті қабылдау;
жазба машинасында графикалық жұмыстар;
қолжазба немесе баспа материалдардың мәтінін айырумен;
экран бетінде жағымсыз сызықтар, дұрыс көрінбейтін
суреттер;
экрандағы визуалды параметрлердің қате кетуі;
бөлменің жарық ортасы.
Бұл жұмыс психо-эмоционалдық кернеу деңгейінің артуымен мінезделеді. Себебі адам
Көбінесе аз уақыттың ішінде үлкен көлемді ақпараттарды өңдеу және
Дисплейдің жарықтығы, бейненің түсінің дұрыс болмауы, сапасыз жүктеменің көтерілуі,
Дисплейдің техникалық мінездемесі:
Қабілетілігі
Жарықтығы
Түсі
Жыпылдақтығы
Бұның бәрі көру жұмысына қатты әсерін тигізеді. Құрылғыны алған
Элетромагниттік параметрге сәйкес қауіпсіз еңбек шараларын құру: Дұрыс
Элетромагниттік сәулеленудің мониторлық салыстырмалы тұжырымы: Нарықта ұсынылатын компьютерлердің қауіпсіздік
Тесттің нәтижесінде уақытты және оның өтілген орны (лаборатория аты)
Жұмыс орнындағы электромагниттік сәулеленудің кемуінің негізгі принциптері: Сертификат қағазын
Жұмыс орнындағы электромагниттік сәулелену дәрежесінің төмендеуіне және монитордың сапалығына
Жүйке жүйеге тигізетін әсері: Көру қабілетіне шағым түсумен қатар,
Есептеуіш техникамен жұмыс істейтін адамдарды басқа профессионалды топтармен салыстырғанда,
Жұмыс процесінде белсенділік өте қажет, ол жұмыс нәтижесінің жақсаруына
Психологиялық ауыртпашылық түсіру (напряжение) – бұл организмнің физиологиялық реакциясы.
Қорғанысты жерге қосу: Бір фазалық тоқтын тұйықталуы адам өміріне
1 Зақымданған желіні тоқтан ажырату;
2 Тоқ мөлшерін залалсыздандыру;
3 Тоқ мөлшерін бір-біріне жақын тұрған құралдардың желісінен азайту.
Жекешелендірілген желілердегі бір фазалық тоқтың сенімді түрде өшірілгенін білу
Қорғаныста жерге қосу дегеніміз – артық электр тоғын жерге
Кейбір электромашиналардың, трансформаторлардың, басқа да электр аппараттарының жермен қосылған
Бір фазалы желіден келген артық тоқты керекті мөлшерге дейін
Адам денесінің тітіркенуі және артық тоқтың жерге таралуы параллель
Қорғанысты жерге қосу 2 түрге бөлінеді: жасанды және табиғи.
Жасанды қорғанысты жерге қосу үшін диаметрі 12-20 мм болатын
Ал табиғи жерге қосу жұмыстарын атқару үшін мыналар қолданылады:
жерге құрылған труба сымдар, мұнда газ немесе сұйық құрылған
2 металл конструкциялар, темір бетондар, кабельдер және
қорғанысты нөлдік сымға жалғау деп – көбінесе 3 фазалы,
Тұйықталуға қойылатын негізгі талаптар:
Тұйықталудың өшірілетін уақыт ұзақтығы бірер секунд болуы қажет, одан
ҚОРЫТЫНДЫ
Қазіргі кезде коммуникативті ресурстардың даму дәрежесі адамзат алдында үлкен
Ақпараттық технологиялардың қарқынды дамуы − компьютердің тұтынушылардың шектеулі санының
Бұл жұмыстардың қорытындысы − электрондық оқулық, ол екі нұсқада
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Д. Мейнджер - "JavaScript: Основы программирования"; Издательская группа BHV;
Б. Хеслоп, Л. Бадник - "HTML с самого начала";
Картузов А.В. Программирование на языке JAVA.
Е.Ы.Бидайбеков, С.Г.Григорьев,В.В.Гриншкун «Информационное интегрирование и анализ образовательной области в
Франклин Д., Паттон Б. Flash 4. Анимация в Интернете.
Рубенкинг Нейл Дж. Delphi 7.0 для «чайников». - Киев,
Тодд Миллер, Дэвид Пауэл. Использование Delphi 7.0 / специальное
Macromedia Dreamweaver MX. Владимир Дронов, Наиболее полное руководство, БХВ-Петербург,
Д.И.Абдраимов, Е.Ы.Бидайбеков, В.В. Гриншкун, Г.Б. Камалова «Теоретико – методологические
http://www.citforum.mstu.edu.ru/internet/flash/mflash.shtml
http://www.infocity.kiev.ua/ Статья "Добро пожаловать в мир Java!"
http://www.citforum.mstu.edu.ru/internet/cgi_tut/cgi.shtml - Кирилл Максимов, CGI - Common Gateway
http://www.citforum.mstu.edu.ru/internet/html40/cover.html
http://www.cdo.ru/news/edu22032000_02.htm
http://users.kpi.kharkov.ua/lre/bde/rus/prog/DPRWEBCT.HTM
http://www.mesi.ru/niiot/mat_2.html
Қосымшалар
Қосымша 1
Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым
Министрлігі
image004 v:shapes="Рисунок_x0020_6">1.
“Линии
связи” Учебник для высших учебных заведений И.И.Гроднев,
С.М.Верник 1988 “РиС”
2.
Д.И.Абдраимов, Е.Ы.Бидайбеков, В.В. Гриншкун,
Г.Б. Камалова «Теоретико – методологические основы разработки, мониторинга качества
и экспериментальной апробации компьбтерных учебно – методических комплексов
нового покаления » Алматы,
2005
3.
"Сети ЭВМ: протоколы стандарты
интерфейсы " Ю.Блэк Москва 1990,Изд-во
"Мир"
4.
Е.Ы.Бидайбеков, С.Г.Григорьев,В.В.Гриншкун
«Информационное интегрирование и анализ образовательной области в разработке
электронных
средств обучения»
5.
«Лазерная
безопасность».Общие требования безопасности при
разработке и эксплуатации лазерных изделий. 1995 Москва Издательство стандартов
6.
"Сети передачи данных" Д. Бертсекас,
Р.Галлагер Москва,
1989 Изд-во "Мир"
7.
"Локальные сети ЭВМ" А.В.
Гаврилов Москва , 1990 Изд-во "Мир
".
8.
Ларионов "Вычислительные комплексы, системы и
сети" Москва 1987 "Финансы и статистика".
9.
“Волоконно-оптические
сети” Инженерная энциклопедия Р.Р.Убайдуллаев 1998 Москва, “Эко-Трендз”
10. Компьютерные
сети "Принципы, технологии, протоколы". Б.Г.Олифер,
Н.А.Олифер
3
Электрондық оқытушы құралдар
«ақпараттық жүйелерді жобалау» электрондық оқулықты өңдеу және жобалау
WEB технологияда электрондық оқулықтарды жасаудың құралдарын жіктеу
«Ақпараттық менеджмент және сапалы басқару» пәні бойынша электронды-әдістемелік құралды құрастыру
Бағдарламалау тілдері пәнінен жасалған электронды курсқа интерактивтілік кіргізу
Электрондық оқулықтың құрылымы
Электрондық оқулықтың сипаттамасы
Электронды оқулықты құру методикасы
Оқу курсын құру технологиясы
Электрондық оқыту құралы