Банктің операцияларын талдау


МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ 3
1 ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ЕКІНШІ ДЕҢГЕЙЛІ БАНКТЕРІНІҢ БУХГАЛТЕРЛІК ЕСЕБІНІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ
1.1 ҚР – ның екінші деңгейлі банктерінің экономикалық мәні,
1.2 ҚР – ның екінші деңгейлі банктеріндегі бухгалтерлік есебін
1.3 «АТФ Банк» АҚ техникалық-экономикалық көрсеткіштері және есептілік саясаты
2 ЕКІНШІ ДЕҢГЕЙЛІ БАНКТЕРІНІҢ БУХГАЛТЕРЛІК ЕСЕБІ («АТФ БАНК» АҚ
2.1«АТФ Банк» АҚ-ның бухгалтерлік есебін жүргізу тәртібі 41
2.2 «АТФ Банк» АҚ-ның несиелендіру бойынша операцияларының есебі
3 ЕКІНШІ ДЕҢГЕЙЛІ БАНКТЕРІНІҢ АУДИТІН ҰЙЫМДАСТЫРУ ЖӘНЕ ОНЫ ЖЕТІЛДІРУ
3.1 Екінші деңгейлі банктеріндегі аудитті жүргізу тәсілдері мен ерекшеліктері
3.2 Екінші деңгейлі банктерінің бухгалтерлік есеп аудитін жетілдіру 64
ҚОРЫТЫНДЫ 73
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 77
ҚОСЫМШАЛАР 80
КІРІСПЕ
Кез келген мемлекеттің экономикасында ірі кәсіпорындар, шағын және орта
Нарық экономикасы, шаруашылық жүйесі интеграциялану кезеңінде қаражат құрау мен
«Екінші деңгейлі банк » термині банк ісінің ертеректегі даму
Екінші деңгейлі банктер өз клиенттерінің ақшаларын сақтауға қолайлы әр
Қазіргі екінші деңгейлі банктер туралы сөз қозғағанда, несиелік жүйенің
Нарықтық қатынастар жағдайында банктегі бухгалтерлік есеп үлкен мәнге ие.
Екінші деңгейлі банктер несие ресурстарының негізгі бөлігін шоғырландырып, өз
Бухгалтерлік қорытынды есеп мынадай міндеттерді шешуді қарастырады:
шаруашылық жүргізіп отырған және потенциалды инвесторлар мен кредиторларға түсінікті
күнелтіп отырған және мол мүмкіндікті инвесторлар мен несие берушілерге,
банктердің шаруашылық қорлары, оның міндеттемелері, қаржылары мен құралу көздерінің
Банктерге аудит мыналарды анықтау мақсатында жүргiзiледi:
жүргiзiлген банк операцияларының есепте және есеп беруде дер кезiнде,
жүргiзiлген банк операцияларының осы Заңға, қолданылып жүрген заңдарға және
жүргiзiлген банк операцияларының оларды жүргiзудiң жалпы шарттарына сәйкестiгi,
Дипломдық жұмыстың өзектілігі: Елдің микроэкономикасын басқару құралына аса қажетті
Қазіргі нарықтық экономика жағдайында мекемелер өздерінің шаруашылық операцияларын одан
Дипломдық жұмыстың мақсаты: – теориялық білімнің негізінде банктің
Дипломдық жұмыстың міндеті:
Тақырыпты толығымен ашып қарастыру;
Банктердігі бухгалтерлік есеп және аутит мінін ашып көрсету;
Банктің операцияларын талдау;
Екінші деңгейлі банктердің жетілдіру жолдарын қарастыру.
Дипломдық жұмыстың зеттеу объектісі: «АТФ Банк» АҚ және
Дипломдық жұмыстың құрылымы: кіріспеден, үш бөлімнен, сондай-ақ қорытындыдан,
Бірінші бөлімде – Банк туралы ұғым және оның қызметі,
Осы бөлімде жалпы банктің жалпы мағлұмат, Қазақстан Республикасындағы
Екінші бөлімде - «АТФ Банк» АҚ-ның бухгалтерлік есебінің
Үшінші бөлімде – Аудит-бухгалтерлік есептің сапасын, тиімділігін арттырып, оны
Осы бөлімде екінші деңгейлі банктерінің аудитін жүргізу тәсілі
Дипломдық жұмыстың жазылу барысында және тақырыптың мазмұнын ашуда
ҚР – НЫҢ ЕКІНШІ ДЕҢГЕЙЛІ БАНКТЕРІНІҢ БУХГАЛТЕРЛІК ЕСЕБІНІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ
1.1 ҚР – ның екінші деңгейлі банктерінің экономикалық мәні,
Қазіргі екінші деңгейлі банктер — бұл тікелей кәсіпорындарға, ұйымдарға,
Коммердиялық банктер деп, бұл жерде Қазақстан Республикасындағы екінші деңгейдегі
Екінші деңгейлі банктер мынадай белгілеріне байланысты жіктеледі:
1. Жарғылық капиталдың қалыптасуына қарай:
- мемлекеттік;
- акционерлік;
- жеке;
- пай қосу арқылы (жауапкершілігі шектеулі серіктестік);
- аралас (шетел капиталының қатысуымен).
2. Операцияларының турлеріне қарай:
- әмбебап, яғни экономиканың барлықсалаларына бірдей және кең көлемді
- маманданған, яғни бір ғана салаға қызмет көрсететін банктер;
3. Аумақтық белгісіне қарай:
- халықаралық;
- мемлекетаралық;
- ұлттық;
- аймақтық;
4. Салалық белгісіне қарай:
- өнеркәсіптік банктер;
- сауда банктері;
- ауыл шаруашылық банктері;
- құрылыс банктері.
5. Филиалдар санына қарай:
- филиалсыз;
- көп филиалды.
Акционерлік банктердің жарғылық капиталы шығаратын акцияларын сатудан түсетін түсімдерден
Акциялар екі түрге бөлінеді: жай және артықшылығы бар.
Жай акция — оның иелеріне сол қоғамды басқару ісіне
Ал артықшылығы бар акция — оның иесіне коғамды
Егер де банк жауапкершілік шектеулі қоғам түрінде құрылған
Банктің ұйымдастырылуы және құқықтық нысанындағы байланыссыз, оның жарғылық капиталы
Қазақстан Республикасындағы банктік жүйеде 01.01.2011 жылғы статистикалық мәліметтер бойынша
1 – кесте Банктік сектордың кұрылымы
Банктік сектордың кұрылымы 2009 2010 2011
Екінші деңгейдегі банктердін саны, с.і: 33 35 37
— жарғылық капиталға 100% мемлекеттің қатысуымен 1 1 1
ЕДБ-дің филиалдар саны 324 352 379
Есеп айырысу-кассалық бөлімшелер саны 1489 2028 2167
ЕДБ-дің шетелдегі өкілдіктерінің саны 22 17 14
ҚР-ғы бейрезидент-банктердің өкілдіктерінің саны 23 26 31
Жеке тұлғалардың салымдарын міндетті ұжымдық кепілдендіру жүйесінің қатысушы-банктерінің саны
Кастодиандық қызмеггі жүргізуге арналаған лицензиясы бар банктер саны 9
Ескертпе -
90-жылдың басында банктердің саны 200-ден асты, әрине бұл, олардың
2011 жылдың 1 қаңтарына Қазақстандағы жұмыс жасайтын банктер
Жалпы банктердің 90%-ының бір ірі қалада болуы банк капиталының
Біздің ойымызша, банктердің қатарында бүгінгі күні өңірлік банктер жетіспейді,
Халықаралық сарапшылардың бағалауынша 15 млн. халқы бар ел үшін
Қазақстан Республикасында бүгінгі күні мынадай банктерден кұралған 9 банктік
«Қазкоммерцбанк» АҚ,
«ТұранӘлемБанкі» АҚ,
«Қазақстан Халык Банкі» АҚ,
«Темірбанк» АҚ,
«ЦентрКредитБанкі» АҚ,
«НұрБанк» АҚ,
«Каспий Банкі» АҚ,
«АБН АМРО Қазақстан Банкі» ЕБ АҚ,
«АСҚ Банкі» АҚ.
Еншілес банктердің немесе шетелдік банктердің қызмет етуінің біздің банктік
2003 —2007 жылдар аралығында Қазақстан Республикасының банк секторы
Отандық банктердің сыртқы экономикалық қызметін кеңейтудің бір жолы болып
Сурет Екінші деңгейлі банктердің қызметтері:
Екінші деңгейлі банктердің екінші дәстүрлі-базалық қызметі-экономиканы және халықты несиелендіру.
Несиелік операциялар – бұл несие беруші мен қарыз алушының
Екінші деңгейлі банктің несиелік операцияларын әртүрлі белгілері бойынша жіктеуге
Банктердің несиелік операциялары, банктердің және клиенттің өзара қатынастары, қарыз
Лизингтік операциялар. «Лизинг» ағылшын тілінен аударғанда жалға беру деген
Лизинг бірнеше қызмет атқарады. Біріншіден, ол негізгі қорларға ақша
1. Жедел лизинг анағұрлым қысқа мерзімге беріледі. Оның объектісі
2.Қаржылық лизинг анағұрлым ұзақ мерзімге беріледі. Ол мерзім машиналар
Қалдық құны бойынша лизинг пайдалануда болған құрал жабдықтарды жалға
Факторингтік операциялар – клиентпен төленбеген қарыздық талаптар бойынша төлемді
Халықаралық факторинг туралы Конвенцияға сәйкес, келесідей төрт белгі қанағаттандырылғанда
- қарыздық талаптарды алдын ала төлеу формасында несиелеудің болуында;
- жабдықтаушымен бухгалтерлік есеп жүргізу мен өткізу есебінен;
- жабдықтаушы қарызын инкассалау;
- несиелік тәуекелден жабдықтаушыны сақтандыру;
Факторингтік келісімнің бірнеше типі бар. Толық қызмет ету туралы
Регистік құқы бар толық қызмет етудің алдыңғысынан айырмашылығы –
Трасталық операциялар. Коммерциялық банктер өздеріне сенімді тұлғаның қызметтерін қабылдап,
Коммерциялық банктер трасталық операциялармен қасымша табыс алу үшін айналысады.
Трасталық қызметтер үшін комиссиондық төлемақыны әрбір операцияға дифференциалды түрде
Инвестиция дегеніміз – бұл халық шаруашылығына мемлекет ішінде және
Коммерциялық банктердің инвестициялық қызметінің мақсаты - қаражаттардың сақталуын
Бағалы қағаздар – бұл арнайы түрде рәсімделген қаржылық құжаттар,
Қордық бағалы қағаздар, әдетте эмиссияның массалық сипатымен ерекшеленеді, олар
Олар негізгі және көмекші болып бөлінеді. Негізгі қорлық бағалы
Мәлімдеуші бағалы қағаздар – бұл мәлімдеуші чектер, акциялар, облигациялар,
Бағалы қағаздармен операциялар жүргізуге коммерциялық банктерде мынадай құрылымдар ұйымдастырылады:
Бағалы қағаздар нарығы – бұл қаржылық нарықтың анағұрлым дамыған
Коммерциялық банктер пайда табу үшін басқа эмитентердің бағалы қағаздармен
Кеңес беру қызметі. Коммерциялық банктер өздерінің клиенттеріне банктік мекеменің
тарапынан пайда табу мақсатында ғана емес, сондай-ақ клиенттерге
Ақпараттық қызмет көрсету. Қазіргі кездегі телекоммуникациялар, компьютерлік байланыстарды игере
Уақытша бос ақшалай қаражаттарды жинақтау – коммерциялық банктердің алғашқы
Басқа кәсіпорындармен салыстырғанда барлық міндеттемелер коммерциялық банктерге меншікті капиталдың
Дәстүрлі түрде осы қаражаттардың негізгі бөлігін депозиттер құрайды. Депозит
орналастару жұмыстары депозиттік операциялар деп аталады. Осылардың негізінде
Талап еткенге дейінгі депозиттер белгісіз уақытта салымшылардың ағымдағы, есеп
Депозиттердің екінші тобын мерзімді салымдар құрайды. Терминнің өзінен көрініп
Депозиттердің үшінші түрі – жинақ салымдары. Олардың кеңірек тараған
төлеудің жинақ салымдары құнтты демеу және салымшылардың жинақтарын банктерде
Коммерциялық банктер негізінен өз клиенттерінің шауашылық қызметтеріне қызмет
«Қазақстан Республикасындағы банктер мен банктік қызметтер туралы» Заңға сәйкес
- ақылы негізде депозиттерді тарату;
- клиенттер мен банк корреспонденттердің шоттарын жүргізу және оларға
- қайтарымдылық, мерзімдік және төлемділік шарттарымен заңды және жеке
- инвестицияланатын қаражаттар иелерінің немесе иемденушілердің тапсырмалары бойынша капиталдық
- заңда көрсетілген тәртіппен өз бағалы қағаздарын шығару (чектерді,
- төлем құжаттарын сатып алу, сату және сақтандыру, олармен
- банктік операциялар бойынша брокерлік қызметтерді көрсету, клиенттердің тәуекелі
- клиенттердің тапсырмалары бойынша сенімдік операцияларды (қаражаттарды қарау және
- банктік қызметпен байланысты кеңес беру қызметін көрсету;
- лизинтік операцияларды жүзеге асыру.
Ұлттық банктің арнайы лицензиялары бар болса, банктер басқа да
Коммерциялық банктердің қызметін басқару құрылымы - Коммерциялық банктердің ұымдастырылу
Басқару органы пайда алу мақсатында коммерциялык банктің қызметіне тиімді
Акционерлік коммерциялық банктің ең жоғарғы органы — акционерлердің жалпы
Акционерлердің жалпы жиналысы жылына бір рет шақырылып отырады. Бұл
банктің жарғысына өзгерістер енгізу;
банктің жарғылық капиталын өзгерту;
банктің Кеңесін сайлау;
банктің жылдық есебін бекіту;
банктің табысын бөлу;
банктің құрылымдық немесе еншілес белімшелерін құру және тарату.
Екінші басқару органы — банктің қадагалау кеңесі болып табылады.
нормативтік актілерді бекітеді;
Басқарма немесе Басқарма төрағасының шешімі бойынша жасалған мәмілелерді бекітеді.
Келесі басқару органы - бұл басқарма (Банк кеңесі). Басқарма
Басқарманың міндеттеріне мыналар жатады:
банктің стратегиялық мақсатын анықтау;
банктің саясаттарын жасау;
жетекшілік қызметке кадрлар тандау;
комитеттерді кұру;
ссудалық және инвестициялық операцияларға бақылау жасау.
Басқарма төрағасы — бұл банктің бірінші жетекшісі болып табылады
банктің қызметіне катысты барлық сұрақтар бойынша бұйрықтар шығару және
барлық мемлекеттік және басқа да органдарда, басқа банктерде, онын,
банктің мүлкіне және қаражаттарына ие болу;
банктің штаттық жұмысшыларының саны мен құрылымын бекіту;
еңбек келісімшарты бойынша банктің лауазымды тұлғалары- мен келісімдер (контрактілер)
Ревизиялық комиссия — банк қызметіне қаржылык есептің дұрыстығы жағынан
Несиелік комитет — бұл несиенің берілуіне байланысты қорытынды жасаушы
Несиелік комитет мынадай міндеттерді орындайды:
несие алуға берген клиенттің өтінішін және несиелік қызметкердің несие
несие беру немесе одан бас тарту туралы шешім шығарады;
несиелік тәуекелдерге байланысты несиелеу нысандарын анықтайды;
несие сомасы мен мерзімін анықтап, пайыз мөлшерлемесін бекітеді;
несиені қайтаруды қамтамасыз ету тәсілдеріне талаптар белгілейді;
несиелеу шартын бекітеді (несиелік лимит, несиелік желі);
берілген несиелерге мониторинг жүргізу тәртібін бекітеді;
банктің несиелік стратегиясын жасайды;
несиелеу бойынша бөлімшелердің жұмысын талдайды;
несиелік комитеттің мәжілісі хаттамаларына қол қояды және хаттамаларды тіркеу
Қызмет бөліміне: кадр бөлімі, заң бөлімі, күзет бөлімі, әкімшілік-шарушылық
Ал банктің функционалдык құрылымына барлық департаменттер мен бөлімдер жатады.
1– кесте 2012 жылғы 1 наурызындағы екінші деңгейдегі банктерінің
1 АО "КАЗКОММЕРЦБАНК"
2 АО "БТА Банк"
3 АО "Народный Банк Казахстана"
4 АО "АТФБанк"
5 АО "Банк ЦентрКредит"
6 АО "Альянс Банк"
7 АО "KASPI BANK"
8 АО "Евразийский Банк"
9 АО "ТЕМIРБАНК"
10 АО "Нурбанк"
11 ДБ АО "Сбербанк"
12 АО "Цеснабанк"
13 ДБ АО "HSBC БАНК КАЗАХСТАН"
14 АО"Жилстройсбербанк Казахстана"
15 АО"ЭКСИМБАНК КАЗАХСТАН"
16 АО "Казинвестбанк"
17 АО "Delta Bank"
18 АО "Ситибанк Казахстан"
19 АО "ДБ "АЛЬФА-БАНК"
20 АО "Хоум Кредит Банк"
21 АО "Банк "Астана-финанс"
22 АО ДБ "RBS (Kazakhstan)"
23 ДО АО Банк ВТБ (Казахстан)
24 АО "МЕТРОКОМБАНК"
25 АО "Банк Kassa Nova"
26 АО "AsiaCredit Bank (АзияКредит Банк)"
27 АО "ДБ "КЗИ БАНК"
28 АО "Заман-Банк"
29 АО "Кредит Алтын Банк"
30 АО "Банк Позитив Казахстан"
31 АО "Казинкомбанк"
32 АО "Сеним-Банк"
33 АО ДБ "БАНК КИТАЯ В КАЗАХСТАНЕ"
34 АО ДБ "НБ Пакистана" в Казахстане
35 АО "Исламский Банк "Al Hilal"
36 АО "Шинхан Банк Казахстан"
37 АО ДБ "ТАИБ КАЗАХСКИЙ БАНК"
38 АО "Данабанк"
39 АО "ТПБ Китая в г.Алматы"
1.2 ҚР – ның екінші деңгейлі банктеріндегі бухгалтерлік есебін
Банктің атқарымдық бөлімшелерін фронт-офиске және бэк-офиске бөлу тұжырымдамасы. Бухгалтерлік
Бухгалтерлік есеп жүйесінің негізгі сапалық сипаттарына келесілер жатады:
- тиімді өнделген ақпарат;
- өз уақытында алынған есептік құжаттамалар;
- дәлдіктің жоғары деңгейлі болуы;
- алаяқтық мүмкіндіктерін барынша азайту.
Бұл сипаттарға ие болу үшін, олар тәуелсіз болу керек,
Бухгалтерлік есеп бөлімшелерінің мінсіз құрылымы жоқ, дегенмен де оның
- банктің барлық ресми шоттарын жүргізу;
- тиісті ережелерді жасау және қабылдау;
- тиісті рәсімдердің көмегімен есеп мәліметтерін құрастырушы барлық бөлімшелерге
- бухгалтерлік есеп ережелері мен рәсімдерінің сақталуына бақылау жасауға
Бухгалтерлік есеп және есептілік үдерісі операциялардың қаржылық нәтижелерін көруге
Бухгалтерлік есеп жүйесі банктің ұйымдастырылуының негізгі тірегі болып табылады.
Есеп жүйесі дегеніміз, есеп мәліметтерін қаржылық ақпаратқа қайта өңдейтін,
Есеп жүйесіне келесідей элементтер кіруі мүмкін:
- бухгалтерлік есеп бөлімшесі;
- жұмыс бөлімшелеріндегі есеп бөлімшелері;
- филиалдардағы есеп бөлімшелері;
- есеп мәліметтерін өңдеуші орталық;
- ішкі аудит бөлімшесі.
Банктердегі бэк-офистің құрамында бухгалтерлік есеп және есептілік Департаменті құрылады.
Департамент өз қызметін, Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңдарын, Қазақстан Республикасы
Оның құзырына кіретін мәселелер бойынша департаментінің барлық жарлықтарын банктің
Бухгалтерлік есеп пен есептілік департаменті, операцияларды аналитикалық есепте бейнелеу
Банк кассасынан қолма-қол ақшаларды қабылдау жіне беру есебі:
Банк үшін қолма-қол ақшаларды басқару қаржы нарығының күрделілігіне байланысты
Кассалық операциялар - бұл банк клиенттерінің ақшалары мен құндылықтарын
Екінші деңгейдегі банктердің кассалық операцияларды жетілдіру тәртібі 1999 жылғы
- кассалық операцияларды жүргізудің жалпы тәртібі;
- ақшаны жеткізу және сақтау тәртібі;
- ақшаның төлем қабілеттілігін анықтау тәртібі;
- зақымданған банкноттар мен ақаулы тиындарды айырбастау және жою
Банктерде клиенттерге кассалық қызмет көрсету, қолма-қол ақшаларды өңдеу және
Кассалық операцияларды жүргізудің жалпы принципі кассирдің құндылықтар мен қолма-қол
Клиенттерден олардың шоттарына есепке алуға арналған, банк кассасына қолма-қол
Басқа құндылықтарды қабылдау баланстан тыс ордерлермен рәсімделеді.
Клиент банкноттар мен тиындар тізімдемесімен бірге толтырылған кіріс кассалық
Кассир кіріс кассалық құжаттарды тексергеннен кейін клиентті шақырып, одан
Егер клиент белгілі бір себептерге байланысты ақшаны кассаға өткізбеген
Жұмыс күнінің соңында кассир кіріс кассалық құжат негізінде бір
Кассир жұмыс күнінің соңында касса меңгерушісіне анықтама және кіріс
Касса меңгерушісі қабылданған соманы анықтама және кіріс құжаттарымен салыстырып,
Басқа да құндылықтарды беру баланстан тыс ордерлермен рөсімделеді.
Жоғарыда айтылғандай, касса меңгерушісі шығыс операцияларын жүзеге асыру үшін
Клиент қолма-қол ақша алу үшін толтырылған кассалық құжаттарды өзіне
- банктің ақшалай құжаттарына қол қоюға өкілеттілігі бар жауапты
- санмен көрсетілген соманы жазбаша көрсетілген сомамен салыстыру;
- клиенттің лауазымды тұлғаларының қолын және олардың растығын тексереді.
Кейін шығыс кассалық құжаттар кассирге өткізіледі, ол келесілерді тексереді:
- қолма-қол ақша алу кезінде клиенттердің құжаттағы қолын және
- берілетін қолма-қол ақша сомасын салыстырады;
- кассаға ұсынылатын бақылау маркасының нөмірін ақшалай чектегі нөмірмен
- клиент көзінше берілетін, дайын ақша сомасын қайта есептеп
Клиент қолма-қол ақша қаражатын касса бақылаушысының қатысуымен қайта есептеуге
Жұмыс күнінің соңында кассир есепке қабылданған қолма-қол ақша сомасын
Кассир қолма-қол ақша мен бір күн ішіндегі шығыс кассалық
Кассир кассалық айналымды операциялық қызметкерлердің кассалық журналымен салыстырғаннан кейін
ҚР валюталық реттеу операциясы:
Банктің сыртқы экономикалық қызметі тауарлар мен әрекеттерді экспорттау-импорттау,Қазақстан Республикасының
Әрбір егеменді мемлекетте заңды төлем құралы ретінде сол елдің
Валюталық нарықтар-шетел валюталарын, сұраныс пен ұсыныс негізінде қалыптасқан бағам
Валютаны айырбастау операциялары ежелде «ауыстыру ісі ны-санында» ерте заманда
• байланыстың электронды құралын кеңінен қолдану және олар бойынша
• операциялар барлық елдер түпкірінде тәулік ішінде үздіксіз жасалынады;
• валюталық операциялар техникасы сәйкестендірілген, есеп айырысулар банктің корреспонденттік
• валюталық және несиелік тәуекелді сақтандыру мақсатында валюталық операциялардың
• алып-сатарлық және төрелік операциялар коммерциялык мәмілемен байланысты валюталық
• тұрақты экономикалық жағдайларға тәуелсіз өздерінің биржалық тауарларына байланысты
Атқарымдық көзқарас тұрғысынан валюталық нарық келесілерді қамтиды:
• халықаралық есеп айырысулардың уақытылы жүзеге асырылуы;
• валюталық және несиелік тәуекелді сақтандыру;
• әлемдік валюталық несиелік және қаржылық нарықтардың өзара байланысы;
• банк, кәсіпорын, мемлекеттің валюталық резервтерінің әрта-раптандырылуы (диверсификациясы);
• валюталық бағамды реттеу;
• қатысушылардың валюталық бағам айырмасы ретінде алатын алып-сатарлық пайдасы;
• экономиканы мемлекеттік реттеуге бағытталған валюталық саясатты жүргізу.
Институционалдық көзқарас тұрғысынан валюталық нарық -бұл банктердің, брокерлік фирмалардың,
Валюталық қатынастың субъектілеріне Қазақстан Республикасының резидент және бейрезидент тұлғалары
Валюталық реттеулердің объектілері валюталық құндылықтармен жүргізілетін операциялар болып табылады.
Валюталық құндылықтармен жүргізілетін операциялар екі түрге бөлінеді: ағымдағы валюталық
Шетел валютасыңда банктік операциялар жүргізуге лицензияларды Ұлттық банк шексіз
• шетел валютасындағы қаражаттарды заңды және жеке тұлғалардың шотына
• банктер мен ұйымдарға шетел валютасында
• заңды және жеке тұлғалардан шетел валютасындағы төлем құжаттарын
• валюталарды сатып-алу сатуды жүргізу;
• шетел мемлекеттерінің банктерімен корреспонденттік қатынастарды белгілеу;
• өз клиенттеріне шетел валютасында кассалық қызмет көрсету;
• шетел валютасында саудалық және саудалық емес операциялар бойынша
• халықаралық банктік тәжірибеге сәйкес басқа да операцияларды жүзеге
Валюталық операцияларды жүзеге асыруға құқық берілген банктер уәкілетті деп
2000 жылдың сәуірінен бастап Ұлттық банк теңгенің еркін қалқымалы
• Қазақстан Республикасының аумағында жүргізілетін валюталық операциялардың жүргізілу тәртібі
• валюта заңдылықтарының орындалуын бақылау (валюталык бақылау);
• валюталық нарық, жүргізілген валюталық операциялар көлемін және құрылымының
Валюталық реттеу мәселелерін шешу үшін Қазақстан Респу-бликасының Ұлттық банкі
• валюталық операциялар объектілері мен субъектілерін, валюталық операциялар субъектілерінің
• сипатына, субъектісіне, объектісіне, көлеміне байланысты белгілі валюталық операцияларды
• шетел валютасын пайдаланатын қызметтерді лицензиялау;
• валюталық операцияларды тіркеу;
• валютальщ операциялар туралы есептемені жинау және талдау;
• валюталық заңдылықтардың орындалуын бақылау;
• валюталық реттеу мәселелері бойынша халықаралық байланыс. (Қазақстан 1992
Валюталық реттеудің негізін құраушы жүйе валюталық бақылау болып табылады.
• заңдылықтарға сәйкес жүргізілетін валюталық операциялардың сәйкестігін анықтау және
• шетел валютасындағы төлемдердің шарт жағдайына сәйкестігін тексеру;
• валюталық операциялар бойынша есеп жүргізу және есеп берудің
Валюталық қатынастарды реттеу кезінде негізгі рөлді арнайы валюталық заңдылықтар
Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасында келесідей валюталық шектеулер қолданылады:
• резиденттер арасында жүргізілетін операциялар бойынша барлық төлемдер тек
• шетел валютасын сатып алуға, сатуға және айырбастау өкілетті
• қызмет және тауар үшін төлем ретінде және несие
Сонымен қатар, Қазақстан Республикасы Президенті халықаралык міндеттемелерді орындау мақсатында
Дебиторлық операцияларды бухгалтерлік есебін ұйымдастыру:
Дебиторлық берешек деп көрсетілген қызмет, жабдықтаушыларға тауарлар және қызмет
Шаруашылық қызметі бойынша дебиторлармен және кредиторлармен операциялардың есебі мен
Басқа да дебиторлар мен кредиторлар есебі уақытша және кездейсоқ
Банкке көрсетілген қызметтер үшін алдын ала төлемдер (үй-жайды жалға
Шарт келесілерден тұрады: шарттың мағынасы, мерзімі нысаны, тауарды жеткізу
Банк бюджет бабындағы келісімшарт негізінде келесі деректемелер бойынша жабдықтаушыға
- шарт түрі;
- негіздеме;
- төлем ынтагері;
- шарт нөмірі;
- жабдықтаушының атауы;
- шарт сомасы;
- есеп айырысу шоты (төлем жүргізілетін дербестік шот);
- шот атауы;
- мақсаты;
- төлем кестесі.
Түскен құжаттарды тексеріп болғаннан кейін жауапты орындаушы жинақталған және
Негізгі құралдар есебі:
Негізгі құралдарға олардың құнына байланыссыз, бір жылдан астам қызмет
Негізгі құралдар өндірістік және өндірістік емес бағытта болуы мүмкін.
Өндірістік емес бағытқа - жарғылық қызметпен байланысы жоқ негізгі
Өндірістік бағыты бойынша - жарғылық қызметті жүзеге асырумен және
Келесі топтарға бөлінеді:
а) ғимарат және құрылыс;
ә) компьютерлер;
б) көлік құралдары;
в) құралдар және басқа да шаруашылық құрал-саймандар;
г) басқа да негізгі құралдар.
Негізгі құралдардың бухгаптерлік есеп үрдісінде банк келесі сұрақтарға жауап
1. Активтерді қай уақытта тану қажет?
2. Олар баланста қандай кұнмен көрсетіледі?
3. Амортизациялық аударымдар мөлшері қандай?
4. Ақпараттарды алу үшін қандай талаптар қойылады?
16 «Негізгі құралдар» Халықаралық қаржылық есеп стандартына сәйкес (ХҚЕС)
- берілгілі активтен банк келешекте экономикалық пайда алады деген
- активтің өзіндік құны операцияларды жүргізу кезінде сенімді түрде
Негізгі құралдардың есебі жинақталған амортизацияларды есеп-тегеннен кейін әділ баға
• бастапқы;
• ағымдағы;
• баланстық;
• өтімділік.
Егер клиентке экономикалық тиімділік алынады деп күтілсе, жаңалықтарды алуға
Егер активтердің пайдалану мерзімі ұзартылса ғана банк эконо-микалық пайда
Жөндеу мен техникалық қызмет көрсету шығындары оларды жүзеге асыру
Сонымен катар Халықаралық каржылық есеи
Ағымдық - анықталған күнге, нарықтағы сәйкес баға бойынша негізгі
Баланстық - активтердің есеп және есеп беруінде бейнелейтін жинақталған
Жою қүны - бұл негізгі құралдарды жою кезінде істен
Нарықтық құнның өзгеруімен байланысты олардың құнының көбею коэффициентінің есебімен
- негізгі құралдардың қуаттылығын
- өндірілетін өнім сапасын айтарлықтай жақсарту мақсатында машина бөлшектері
- бұрын есептелген өндірістік
Негізгі құралдарды пайдаланғанға дейінгі алғашқы операциялық залалдар шығындар ретінде
Негізгі құралдардың орталықтандырылған есебі кезінде банктің бэк-офисінде негізгі құралдар
Материалдық емес активтер есебі:
Бухгалтерлік есепте материалдық емес активтердің анықтамасы негізгі құралдардың анықтамасына
Қаржылық есеп берудің халықаралық стандартына сәйкес (№38 ҚЕХС) материалдық
Сонымен қатар материалдық емес активтер ретінде ішкі пікірді қалыптасқан
Патенттер, авторлық құқықтар, франшизалар, тауар таңбалары, ұйымдық және жедел
Материалдық емес активтерді екі үлкен топқа бөлуге болады: айырбастауға
Айырбастауға жататын материалдық емес активтер фирманың баска активтерінен бөлек
Кейбір айырбастауға жататын және субъектінің қызметінде айтарлықтай жиі кездесетін
Патент - бұл заңды тіркелген және танылған ерекше құқық.
Өндіріс дизайның тіркеу өндірілетін бұйым туріне, үлгісіне немесе моделіне
Инвестициялық есебі:
Инвестициялық қызметтен түсетін ақша қозғалысын бөлек көрсетудің қажеттілігі мұндай
- негізгі құралдарды, материалдық емес активтерді және басқа да
- негізгі құралдар, материалдық емес активтерді және басқа да
- басқа да заңды тұлғалардың үлестік және борыштық кұралдарын
- басқа да заңды тұлғалардыц үлестік және борыштық құралдарын
Белгілі бір баптарды хеджерлеумен (сақтандырумен) байланысты ақша ағымын сыныптау,
Инвестициялық қызметпен байланысты ақша ағымы жоғарыда аталған активтерді сату
Міндеттемелер есебі:
Баланста көрсетілген кысқа мерзімді міндеттемелер құрамына кіретіндер:
- қалыпты операциялық цикл ішінде төлеуге тиістілер;
- 12 ай ішінде орындалатын.
Төлемі 12 ай ішінде жүргізілетін ұзақ мерзімді пайыздық міндеттемелер,
- бастапқы мерзімі 12 айдан көп;
- міндеттемелерді қайта қаржыландыру емеуріндері бар;
- емеуріндер шартпеп бекітілген.
Еңбекті есептеудің жалпы ережесі:
Банк қызметінің үдерісінде қызметкерлерді жұмысқа қабылдау және жұмыстан босату
Еңбекақы есебі және оның төлемінің негізгі мақсаты еңбек шығындарын
Жұмысшы мен жұмыс беруші арасындағы еңбек қатынастары нормативтік құқықтық
Жұмысқа қабылдау, жұмысқа алу туралы бұйрықпен немесе еңбек келісімшарты
Қызметкерлермен жұмыс бойынша басқарма жұмысқа қабылдау туралы бұйрық негізінде
Еңбекақыны төлеу негізгі және қосымша деп бөлінеді. Негізгі, банк
Негізгі еңбекақы штат кестесінде немесе еңбек келісімшартында белгіленген көлемінде
Жұмыс уақытын есептеу арнайы табельде жүргізіледі (1-қосымша). Бухгалтерияға келіп
Еңбекақы бойынша есеп айырысулар еңбекақыны төлеу үшін немесе еңбекақы
Еңбекақы айына бір рет жеке және ұжымдық шартта белгіленген
1.3 «АТФ Банк» АҚ техникалық-экономикалық көрсеткіштері және есептілік саясаты
Экономиканың кез келген субъектісінің қызметінің
«АТФБанк» АҚ-ның 1995 жылдың маусым
Алғашқы уақытта «АТФБанк» жабық акционерлік
Қазіргі уақытта «АТФБанк» АҚ-ның саны: Алматы қаласында – 19.
Алматы қаласы бойынша:
Головной Офис Фурманова, 100 А (г. Алматы)
РКО 1 Северное кольцо, 7 (г. Алматы)
РКО 2 Жандосова, 55 (г. Алматы)
РЦ №1 Пушкина, 23 (г. Алматы)
РЦ №10 Майлина, 208 (г. Алматы)
РЦ №11 Дежнева, 59 (г. Алматы)
РЦ №13 Толе би, 214А-66А (г. Алматы)
РЦ №2 Розыбакиева, 247а (г. Алматы)
РЦ №3 Аль-Фараби, 19, сектор 1Б (г. Алматы)
РЦ №4 Шолохова, 15 (г. Алматы)
РЦ №5 Кабанбай батыра , 83 (г. Алматы)
РЦ №9 Муканова, 227 (г. Алматы)
ЦБО №1 Радостовца, 183а (г. Алматы)
ЦБО №2 Толе би, 24 (г. Алматы)
ЦБО №3 Жандосова, 34а/8а (г. Алматы)
ЦБО №4 Тимирязева, 1 (г. Алматы)
ЦБО №5 Шаляпина, 17а (г. Алматы)
ЦБО №6 Сейфуллина , 577 (г. Алматы)
ЦБО №7 Толе би, 177 (г. Алматы)
АТФБанк негізі қаланған уақыттан бері
ТОП – 5. «АТФ Банк» активтерінің көрінісі
«АТФБанк» заңды және жеке тұлғаларға
Олардың ішінде көбірек сұранысты иеленетін
АТФБанк қызметінің басым бағыты салымдарды
АТФБанкі өзінің меншікті логотиптерін халықаралық
Банктің клиенттеріне республиканың әртүрлі аймақтарында
Банк « АТФ Лизинг » деп аталатын
АТФ банктің филиалдық желісі өте
Филиалдық желісті қозғай отырып ,Қарағанды
Несиелік бөлім – қаржылық несиені беру,
Валюталық бөлім – валюталарды сатып алу, сату
Бөлшектік бизнес бөлімі – заңды және
Операциялық бөлім – клиенттерге шоттарды ашады
Касса қолма-қол ақшаларды инкассациялау, сақтау ,қабылдау
Пластикалық карта секторы – пластикалық карталарды
Бухгалтерлік есеп бөлімі – бас кітаптың
Әкімшілік – шаруашылық бөлім - бухгалтерлік
«АТФ Банктың» таза пайдасының көрінісі
Место Банк Активы 1 квартал бойынша Таза табыс
1 АҚ "КАЗКОММЕРЦБАНК" 2 412 720 325 -0,72% 273
2 АҚ "Народный Банк Казахстана" 2 163 411 669
3 АҚ "БТА Банк" 1 989 711 193 -0,21%
4 АҚ "Банк ЦентрКредит" 1 171 913 269
5 АҚ "АТФБанк" 1 006 848 155 2,43% -15
6 АҚ "Альянс Банк" 508 076 120 3,79% -1
7 АҚ "Евразийский Банк" 359 284 315 0,15% 1
8 АҚ "Kaspi Bank" 348 843 205 -1,15% 670
9 ДБ АҚ "Сбербанк" 340 021 519 20,28% 1
10 АҚ "Ситибанк Казахстан" 315 836 350 42,82% 1
11 АҚ "Цеснабанк" 266 348 071 17,22% 237 125
12 АҚ "Нурбанк" 233 961 681 -10,48% 117 505
13 ДБ АҚ "HSBC БАНК КАЗАХСТАН" 233 871 306
14 АҚ "ТЕМIРБАНК" 197 646 519 -0,60% 1 799
15 АҚ ДБ "RBS (Kazakhstan)" 142 389 894 18,28%
16 АҚ "Жилстройсбербанк Казахстана" 111 141 291 9,84% -701
17 АҚ "ДБ "АЛЬФА-БАНК" 89 995 813 -4,74% 197
18 АҚ "Казинвестбанк" 75 173 772 17,32% -41 832
19 АҚ "ЭКСИМБАНК КАЗАХСТАН" 72 446 171 -13,82% 12
20 АҚ "Delta Bank" 57 467 246 10,67% 68
21 АҚ ДБ "БАНК КИТАЯ В КАЗАХСТАНЕ" 53 268
22 АҚ "Банк "Астана-финанс" 26 172 583 55,15% 58
23 ДО АҚ Банк ВТБ (Казахстан) 23 512 811
24 АҚ "Хоум Кредит Банк" 21 422 975 14,05%
25 АҚ "МЕТРОКОМБАНК" 18 933 033 1,34% -55 223
26 АҚ "ТПБ Китая в г.Алматы" 15 733 870
27 АҚ "Банк Позитив Казахстан" 15 724 169 6,41%
28 АҚ "AsiaCredit Bank (АзияКредит Банк)" 13 099 390
29 АҚ "Казинкомбанк" 11 476 876 96,72% 4 485
30 АҚ "ДБ "КЗИ БАНК" 9 510 049 -12,55%
31 АҚ "Банк Kassa Nova" 8 956 581 6,28%
32 АҚ "Шинхан Банк Казахстан" 8 340 651 51,30%
33 АҚ "Данабанк" 6 394 877 1,24% -80 486
34 АҚ "Исламский Банк "Al Hilal" 6 352 963
35 АҚ ДБ "ТАИБ КАЗАХСКИЙ БАНК" 6 034
36 АҚ "Сеним-Банк" 5 881 420 0,30% 16 575
37 АҚ "Кредит Алтын Банк" 5 427 370 -3,85%
38 АҚ "Заман-Банк" 4 277 447 -8,30% 135 530
39 АҚ ДБ "НБ Пакистана" в Казахстане 2 642
«АТФ Банк» АҚ-ның еншілес ұйымдары:
«АТФ Финанс» АҚ – «АТФ Банк» АҚ 100% еншілес
Компания мақсаты " Алматы қаласындағы аймақтық қаржы орталығы туралы
Компания құнды қағаздар нарығындағы қызметті жүзеге асыруға Қазақстан Республикасының
Бұл лицензияға сәйкес, «АТФ Финанс» АҚ құнды қағаздар нарығында
Компания көрсететін қызметтер:
- қаржы құралдарымен операциялар: құнды қағаздар, ақша нарығы құралдары,
- клиенттің құнды қағаздарын дербес немесе эмиссиялық консорциум құрамында
- «Қазақстандық қор биржасы» АҚ сауда жүйесінде құнды қағаздарға
- сараптамалық қызмет, құнды қағаздар, эмитенттер, сауда нәтижелері туралы
- Құнды қағаздар нарығындағы қызмет мәселелері бойынша консалтинг.
Қосымша қызмет көрсетулер:
- арнайы инвестициялық портфель қалыптастыру бойынша кеңес беру (акциялар,
- капиталды орналастыру және пайдалану мәселелері бойынша кеңес беру;
- сонымен қатар Клиент тапсырысына сәйкес басқа да қызмет
Компанияның мамандандырылған персоналы қаржы нарығында қаражат орналастыру мүмкіншіліктері туралы
«АТФ инкассациялау» ЖШС
Қолдағы ақшаны тасымалдауға қатысты өз тәуекелдерін төмендетуге арналған банкілік
«АТФ Инкассация» ЖШС өз клиенттеріне келесі қызмет түрлерін ұсынады:
- ақша түсімі бар сөмкелерді инкассациялау және банкіге жеткізу;
- материалды-жауапты тұлғаға еріп жүру;
- екінші деңгейлі банктердің операциялық кассаларына;
- екінші деңгейлі банктердің облыстық филиалдарына көмек жеткізу;
- Қазақстан бойынша қолдағы ақшаны заңды тұлғалар бөлімшелеріне жеткізу;
«« Отан » ашық жинақ зейнетақы қоры» АҚ
Қазақстан - ТМД елдері арасында халықты әлеуметтік қамтамасыз ету
Бүгінде біз 1998 жылы «Қазақстан Республикасындағы зейнетақылық қамтамасыз ету
««Отан» АЖЗҚ» АҚ еліміздің зейнетақы нарығында жетінші жыл табысты
««Отан» АЖЗҚ» АҚ негізгі артықшылықтары:
- акционерлердің берік құрамы – Қор тұрақтылығы және сенімділігінің
- қаржылық тұрақтылық нормаларының тұрақты орындалуы;
- зейнетақылық қорлардың тұрақты өспелі табыстылығы;
- қызмет басынан жоғары даму динамикасы;
- сенімділік және шапшаңдық;
- қызметтердің тегін және сапалы көрсетілуі;
- Қазақстанның барлық облыстарында қалыптасқан аймақтық желі.
«Сибирь банкі» ЖАҚ
Банк тарихы - Банк жарнашылардың жалпы жиналысы шешімімен құрылған
Қатысушылардың жалпы жиналысы шешімімен (протокол №2 09.11.1994) Банктің ұйымдық-құқықтық
Банкі қатысушыларының жалпы жиналысы шешімі бойынша (протокол №1 24.04.1998)
Қатысушылардың жалпы жиналысы шешімімен (протокол №9 03.07.2001) Банк Омск
2005 жылы 11 қарашада ОКБ «Сибирь» ЖАҚ-тың жалғыз акционері
2006 жылы 22 қыркүйекте ОКБ «Сибирь» ЖАҚ Жарғысында банк
Банк жүзеге асыратын банкілік операциялар және келісімдердің түрлері:
- жеке және заңды тұлғалардың қаражаттарын салымдарға тарту (талап
- тартылған қаражаттарды өз атынан және өз есебінен орналастыру;
- жеке және заңды тұлғаларға банкілік шоттарды ашу және
- жеке және заңды тұлғалардың, соның ішінде корреспондент-банктердің тапсырмасы
- ақша қаражаты, вексель, төлем және есеп айырысу құжаттарын
- жеке тұлғалардың тапсырмасы бойынша банктік шот ашпай-ақ ақша
- ақшалай түрдегі міндеттемелерді атқаратын үшінші тұлғалар үшін кепілдіктер
- ақшалай түрдегі міндеттемелерді атқаратын үшінші тұлғалардан талап ету
- жеке және заңды тұлғалармен жасалатын келісім-шарт негізінде ақша
- кеңес беру және ақпараттық қызметтер көрсету;
- төлем құжаты қызметін атқаратын, салымдар және банкілік шоттарға
- жеке және заңды тұлғаларды қауырт, ақылы, қайтарылатын және
- федералды заңдарға сәйкес құнды қағаздар нарығында кәсіби қызметті
«АТФ Банк-Қырғызстан»
«АТФ Банк-Қырғызстан» ААҚ ашық акционерлік қоғаммен болып табылады және
Алғашында Банк Қырғыз кәсіпкерлікке жәрдемдесу коммерциялық банкі «Кыргызмелбизнесбанк» аталды.
2001 жылы маусымда Банк қайта тіркеуден өтіп, «Энергобанк» ААҚ
2004 жылы «Энергобанк» ААҚ акционерлері құрамына «АТФ Банк» АҚ
2006 жыл 20 қазанда «Энергобанк» ААҚ акционерлерінің кезектен тыс
2006 жылы 14 желтоқсанда «АТФ Банк-Қырғызстан» ААҚ Қырғыз Республикасының
Бүгінде «АТФ Банк» АҚ акцияларының мажоритарлық пакетін Кредитанштальт Австрия
«АТФ Банк-Қырғызстан» ААҚ Қырғыз Республикасының әмбебаб коммерциялық банкі және
«АТФ Банк-Қырғызстан» ААҚ 2009 жылдың 1 сәуіріне қарай Қырғыз
- активтер бойынша екінші орын, нарық үлесі 10,8%;
- несиелік портфель көлемі бойынша – бірінші орын, нарық
- жиынтық капитал бойынша – үшінші орын, нарық үлесі
01.01.2009 жылға қарай қаржылық көрсеткіштер бойынша Банктің таза табысы
Рұқсат етілген банкілік операциялар тізімі:
1. Салымшымен депозиттер тарту;
2. Қарыз алушымен келісілген шарттар негізінде өз атынан меншікті
3. Азаматтар және заңды тұлғаларға шоттар ашу және жүргізу;
4. Өз бетімен корреспонденттік қатынастар орнату;
5. Клиенттердің тапсырмасымен есеп-қисаптарды 5. жүзеге асыру және банкілердің
6. несиелік және төлем карточкаларын қоса алғанда төлем құжаттарын
7. Қарыз міндеттемелерін сатып алу және сату (факторинг) мен
8. Қарыздық құнды қағаздар беру (депозиттық сертификаттар, облигациялар, қарапайым
9. Банкілік кепілдіктерді жүзеге асыру .
10. Қолдағы және қолма-қол ақшасыз шетел валютасын сатып алу
11. Туынды қаржы құралдарымен операцияларды жүзеге асыру (дериватив).
2011 жылға дейінгі «АТФ Банк-Қырғызстан» ААҚ стратегиялық мақсаттары:
1. 11,5% аса нарықтық үлеспен Қырғызстанның ең ірі банкі
2. Операциялар табыстылығының жоғары дәрежесін сақтау (ROE –12,6 %
3. белсенді түрде кеңейту;
4. Халықаралық қаржы институттарымен қарым-қатынастарды белсенді түрде дамыту.
«АТФ Банк-Қырғызстан» ААҚ халықаралық стандарттарға сай жоғары дәрежедегі банкілік
Банктің табысты жұмысының критерийлері – өспелі қаржылық көрсеткіштер, активтер
Ең жаңа банкілік технологияларды қолдану, бәсеке қабілетті тарифтер енгізу
Бүгінде Қырғызстанның ірі қалаларында Банк өкілдіктері жұмыс істейді: Бішкек,
2.1« АТФ Банк» АҚ-ның бухгалтерлік есебін жүргізу тәртібі
Барлық екінші деңгейлі банктер үшін бухгалтерлік есепті жүргізудегі құжат
« АТФ Банк» АҚ операцияларын жүзеге асыратын және олардың
Банк мекемесіне клиенттерден, сондай-ақ байланыс бөлімшелері арқылы түскен құжаттар
Күнделікті жұмыс күнінің басында бухгалтер клиент шотындағы қалдықты, сондай-ақ
Банк мекемелеріне күнделікті дербес шоттың көшірмесін және операцияны жүргізу
Күнделікті құжаттардың аналитикалық және синтетикалық есеп материалдарының өз-ара салыстырулары
Әр-бір банк мекемесі операциялық күннің аяқталуына байланысты күнделікті бухгалтерлік
« АТФ Банк» АҚ ақша қаражаттары – тауар болып
Фронт офистің мақсаты – банкілік өнімдер мен қызметтерді
Фронт-офистің қызметтері:
- банктің клиенттерімен, серіктестерімен жабдықтаушыларымен мәміле жасау;
- жасалған мәміле мәліметтерін өзгерту және тіркеу;
- келісімшарттарды дайындау, ұзарту, бұзу;
- несиелер бойынша банктік қызмет үшін
- қаржыларды нарықта орналастыру.
Бэк-офистің қызметтері:
- тіркелген мәмілелердің мәліметтерін тексеру және толықтыру;
- мәмілелердің расталуын бақылау жасау;
- төлемдерді дайындау және нұсқауға сәйкес
- бухгалтерлік жазбаларды жүргізу;
- есептемелерді растау;
- пайыздарды есептеу;
- есептен шығару;
- есептілікті дайындау;
- оперативті талдау жүргізу.
Банк кассасына қолма-қол ақшаларды қабылдау және беру есебі:
Кассалық операциялар - бұл банк клиенттерінің ақшалары
Екінше деңгейдегі банктердің кассалық операцияларды жүргізу
кассалық операцияларды жүргізудің жалпы тәртібі;
ақшаны жеткізу және сақтау тәртібі;
ақшаның төлем қабілеттілігін анықтау;
зақымданған банкноттар мен ақаулы тиындарды айырбастау және
« АТФ Банк» АҚ клиенттерге кассалық қызмет
Қолма-қол ақшаларды кірістеген кезде келесідей шоттар корреспонденциясы жазылады:
№ Операциялардың мазмұны Дебиттелген шот Кредиттелген шот
1 Клиент – заңды тұлғадан кассаға ақшаны
2 Депозиторлардан ақша қаражаттарын кірістеу 1001 2211-2223
3 Қолма-қол ақша түрінде касса арқылы банк
4 Кассадан қолма-қол ақшаны беру және жұмсау
5 Несиене қолма-қол ақша түрінде касса арқылы
Ақша және басқа құндылытардың кем немесе артық
Артық шыққан сомаға:
Дт 1001 «Кассадағы қолма-қол ақша»
Кт 4920 «Өзге де кірістер»
Кем шыққан сомаға:
Дт 1001 «Кассадағы қолма-қол ақша»
Кт 1860 «Банк қызметі бойынша өзге кредиторлар»
Өкілетті банкілерден шетел валютасың сатып алған кезде келесі шоттар
Ретгтік
№ Шаруашылық операцияларылық мазмұны Сомасы, мың теңге Шоттардың корреспонденциясы
дебет кредит
1 2 3 3 4
1. Кәсіпорын өкілетті банкітс валюта сатып алу үшін қаражат
2. Өкілетті банк валюта биржасына 0,05% (теңгемен) комиссиялық шығындарды
және әкімшілік шығындар» 1260
3. Валюталық шотына конвертгелетін сомасын (доллар мөлшерінде 51804,83) аударды.
4. Айырмасы есептен шығарылды 5500 2180 6130
1050 шоты бойынша жазбалар есеп айырысу шотындағы жазбаларға
1050 шотының дебеті келесі шоттардың
1020 «Кассадағы шетелдік валюта түріндегі қолма-қол ақша» - валюталық
1210 «Алынуға тиісті борыштар» - тиелген өнім қолма-қол ақша
6250 «Бағам айырмашылығынан түскен табыс» - шетелдік валютаның ұлттық
1020 «Кассадағы шетелдік валюта түріндегі нақты ақша» - валюталық
4110 «Жабдықтаушылармен және мердәгерлермен есеп айырысу» - жеткізілген материалдық
7410 «Бағам айырмашылығы бойынша шыққан шығыс» - шетелдік валютаның
Банктің жарғылық капиталының есебі:
«АТФ Банктың» жарғылық капиталы барлық акциялардың
Акциялар шығырылған және айналатын болып бөлінеді.
Шығарылған – бұл басқа әдіспен сатылған немесе
Айналатын - бұл шығарылған және айналыста
Тіркелген капиталдың мөлшері баланстық шоттарда есептеленеді.
3002 – «Төленбеген жарғылық капитал – жай акциялар»,
Жарғылық капитал көлемінің өсуі :
Дт 3002, 3026
Кт 3001, 3025.
Резервтік капитал – бөлінбеген табыстан аударым есебінен
ДТ 3599 «Бөлінбеген табыс»
Кт 3510 «Банктің резервтік капиталы»
Егер дивидендттер төлеуге қаражат жетіспеген кезде олар резервтік капитал
Дт 3510
Кт – 1853 «Акционерлермен есеп айырысу» )дивидендттер бойынша).
Депозиттік операциялар есебі және түрлері:
Банктер өзінің активті операцияларын жүргізу үшін
Коммерциялық банктің пассивті операциялары келесі
банк қорын қалыптастыру және ұлғайту үшін банктердің
басқа заңды тұлғалардан алынған несиелер;
депозиттік операциялар.
Депозиттік операциялар – заңды және жеке тұлғалардың
Депозиттік операцияларды жүргізген кезде банк өздері дайындаған
банктің пайда табуына немесе болашақта пайда табуға негізделіп
депозиттік операцияларды ұйымдастыру салымдардың әр түрлілігіне
депозиттік операцияларды жүзеге асыру кезінде депозиттік және
депозиттік операцияларды ұйымдастыра отырып, банк салымдық
№ Операциялардың мазмұны Дебиттелген шот Кредиттелген шот
1 Депозит ашу 2203 2211
2 Келісім мерзімі бойынша пайыздар есептелді 5211 2720
3 Есептелген сыйақы талап етілгенге дейінгі
4 Келісім мерзімі қарастырылғаннан соң депозит қайтарылады:
2211 2203
Бағалы қағаздармен операциялар есебі:
Шоттар жоспарының баланстық шотында көрсетілетін бағалы
Шығарылған бағалы қағаздар бағасы мен оның атаулы
Теріс - шығарылған бағалы қағаздар бойынша
Оң- шығарылған бағалы қағаздар бойынша сыйақы ретінде.
Бағалы қағаздарды өтеу олардың атаулы құны бойынша
Бағалы қағаздарды айналысқа жеңілдік ретінде шығару:
Сатылу сомасыны:
Дт 1001 «Кассадағы қолма-қол ақша»
Кт 2301 «Айналысқа шығарылған облигациялар»
Кт 2303 «Айналысқа шығарылған басқа да бағалы қағаздар»
Жеңілдік сомасына:
Егер бағалы қағаздың номиналы валютада болса, онда
ДТ 1858, 2858 «Банктің шетел валютасы бойынша
Кт 2730 «Айналысқа шығарылған өзге бағалы
Дт 5301 «Айналысқа шығарылған облигациялар бойынша сыйақы төлеуге
Кт 1859, 2859 «Шетел валютасының теңгемен көрсетілген валюталық
Есептелген сыйақы төлеу бағалы қағаздарда көрсетілген мерзімде
Дт 2730 «Айналысқа шығарылған өзге бағалы бағалы
Кт 1050 «Корреспонденттік шот».
Бағалы қағаздарды өтеу олардың атаулы құны бойынша
Кт 1001 «Кассадағы қолма-қол ақша»
Дт 2301 «Айналысқа шығарылған облигациялар»
Лизингтік операциялар есебі:
Лизинг затына: үйлер, ғимараттар, машинаар, жабдықтар, құрал-саймандар, көліктік
Бағалы қағаздар, табиғи ресурстар лизинг бұйымы бола алмайды.
Банктерді лизингтік қызмет нарығында енгізу, бірішіден –
Бухгалтерлік есепте лизинг беруші банктің алынған мүлікті
Лизинг берушінің лизинг затын сатушыдан
1) негізгі құралды алу:
Дт 1656 «Жалға беруге арналған негізгі құрал-жабдықтар»
Кт 2856 «Күрделі қаржы салымы бойынша кредиторлар»
2) алынған негізгі құралдар үшін төлем:
Дт 2856
Кт 1050 «Банктердің корреспонденттік есепшоттары»
3)лизинг затын лизинг келісімшартына сәйкес лизинг алушыға
Дт 1305 «Басқа банктерге қаржы лизингі»
1420 «Клиенттерге берілген қаржы лизингі»
Кт 1656 «Жалға беруге арналған негізгі құрал-жабдықтар»
Ай сайын айдың соңғы жұмыс күнінен кешіктірмей
Дт 1730 «Басқа банктерге берілген қарыздар және қаржы
1740 «Клиенттерге берілген қарыздар және қаржы лизингі
Кт 4305 «Басқа банктерге берілген қаржы лизингі бойынша
4420 «Клиенттерге берілген қаржы лизингі бойынша сыйақы
6) Лизинг келісімімен қаралған төлемдерді мерзімінде алғанда
Дт 1050
Кт 1730, 1740
Факторингтік операциялардың есебі:
Факторинг – коммерциялық несие шартына сәйкес факторингтік
Банктік тәжірибеде факторинг – дебиторлық борышты табыстау
Ол шотта былай корсетіледі:
1407 – «Клиенттерге факторинг»
4608- «Өзге де комиссиялық кірістер»
2860 – «банктік қызмет бойынша өзге де кредиторлар»
1050 – «Банктердің корреспонденттік есепшоттары»
7339- «Әр түрлі құндылықтар мен құжаттар»
№ Операциялардың мазмұны Дебиттелген шот Кредиттелген шот
1 Тауардың жөнелтуін растайтын төлем құжаттары
2 80 пайызын төлегенде 2860 4608
3 2 пайыз комиссиялық сыйақы есептейді
2860 4608
4 Борышкерден ақша түскен кезде 1050 1407
Трасталық операциялар есебі:
Трасталық (сенімгерлік) операциялардың мәні клиенттердің
Коммерциялық ұйымдарға сенімгерлік қызмет көрсетудіекі түрге
Коммерциялық емес ұйымдарға зейнетақы, корпорациялық және үкімен қорлары
Сенімгерлік басқаруға берілген ақшаның есебін жүргізу үшін келесі
2203 клиенттердің ағымдағы шоттары «Сенімгер заңды тұлғаның ағымдағы
4605 «Сенімгерлік операциялар бойынша банк қызметінен
7500 «Сенімгерлік басқаруға алынған клиенттердің
7520 «Сенімгерлік басқарудағы бағалы қағаздар»
7530 «Сенімгерлік басқарудағы тазартылған қымбат металдар»
7540 «Сенімгерлік басқарудағы басқадай актвитер»
Банктің сенімгерлік басқаруына ақшаны аудару үшін клиент
Дт 1001 «Кассадағы қолма-қол ақша»
Кт 2860 «Банктік қызмет бойынша өзге кредиторлар» баланстан
Банкке сенімгерлік басқаруға ақшаны аудару
Дт 1051 «Банктің ҚР ұлттық банкіндегі корреспонденттік есепшоты»
2203 «Клиенттің ағымдағы шоты»
Кт 2860 «Банктік қызмет бойынша өзге кредиторлар» баланстан
№ Операциялардың мазмұны Дебиттелген шот Кредиттелген шот
1 Сыйақы есептеу
5921 2860
2 Сенімгердің ақшаны басқарғаны үшін комиссиялық сыйақы 1001
1051
2203 4605
3 Негізгі қарызды қайтару кезінде келісімшарт бойынша комиссия ұстап
4 Ақшаны орналастыру кезінде 2860 1051
2.2 «АТФ Банк» АҚ-ның несиелендіру бойынша операцияларының есебі
Тұрғын үй құрылысын жүргізу және сатып алу мақсатында,екінші деңгейлі
Енгізілген шот жоспары бойынша :
1414-«Клиенттерге ұсынылған орта мерзімді несиелер».
1417-«Клиенттерге ұсынылған ұзақ мерзімді қарыздар»
1424-«Несиелер бойынша клиенттердің мерзімі ұзартылған берешектері» , 9941-«Ұзақ
Аналитикалық есепте несие бойынша берешектің есебі үшін дербес шоттар
Қарыз алу үшін қарызшы қарыз жинақ шотта белгіленген мөлшерде
Несиелік келісім шарт жасалғанда берілген несие сомасы нөмірі 711(2211)
Дт –778 (141,1417)
Кт –711(2211)
Кіріс 9941 (7339).
Мысалы, нақты ақшамен қарыз берген кезде «Тұрғын үй құрылыс
Дт –711(2211)
Кт – 960(4608) 3 –к комиссиондық төлем
Кт –031(1001) айырмаға.
Жасалған келісім шартқа сәйкес қарызшы ай сайын нақты ақшамен
Дт –031(1001)
Кт –960(4414,4417)
Кт –778(1414,1417).
Берешек қалдығы теңгенің долларға ауысу курсынаесептеледі. Егер ай аяғында
Дт –718(1424)
Кт –778 (1414,1417).
Қарызшыдан барлық қарызын толық қайтаруға нақты ақша түскенде шұғыл
Дт –031(1001)
Кт –718(1424)
Кт –778(1414,1417)
Шығын 9941(7339).
Лизинг компаниясы мен жалға алушы арасында жал мерзімі шарттары,
негізгі құралдардың құны , жарамдылық мерзімі, жал мерзімі, жалдың
Лизингтік келісімнің орындалуы үшін банкте негізгі құралдар болуы керек.
Қолданылып жүрген шот жоспары бойынша бұл құралдар 924 шотта
Қолданылып жүрген шот жоспары бойынша шаруашылық ұйымдарға жалға берілген
Есеп карточкасында екі жаққа да керекті құрал-жабдықтарды жеткізі күні,оның
Кіріс бойынша жазбалар жалға берілген негізігі құралдардың құнын білдіреді,ал
Негізгі құралдарды қолдану бойынша оның иесі тозу құнын аударады
Есеп беру күнінде негізгі құралдардың баланста көрсетілуі үшін тозу
Амортизацияны аудару кезінде:
Дт –5785
Кт –1696.
Жалға алушы келісім шартқа сәйкес негізгі құралдарды қалдық құны
Дт –1696 тозу сомасына
Дт -2203
Кт –1656.
Бір уақытта сатып алудан алынған құралдардың сомасына ішкі корреспонденттік
Дт –1051
Кт –4852.
Басқа да кірістер сияқты 4920-«Басқа да кірістер» шотына аударылатын
Дт –2203
Кт –4920.
Егер жалға беруші қаржыларды белгіленген мерзімнен бұрын аударса, онда
Төлем мерзімі жеткеннен кейін алдын ала төлем шоты жабылады
Дт –2750
Кт –4920
Егер жалға алушы келісім шарттың шарттарын бұзатын болса,онда одан
Дт –2203
Кт –4900.
Егер жалға алушы басқа банктің клиенті болса,онда оның жалға
Дт –1860
Кт – 4920.
Жалға алушыдан қаржы түскенде дебеторлар шоты жабылады:
Дт –1051
Кт –1860.
Дебиторлармен және кредиторлармен операциялар атқаратын Ұлттық Банкінің франт-офис бөлімшесі
Дебиторлармен және кредиторлармен (операциялар атқаратын) шаруашылық қызмет жөнінен операцияларды
Ұлттық бакінің қызметкерлеріне қажетті қызмет көрсету үшін қызмет көрсету
-өткен әр ай сайын әр қызметкер жөнінен мәліметтер
-еңбек ақы төлеу туралы есептесу ведомостарын жасау болып табылады.
Қазақстан Республикасының зейнетақы қорына ;
Қ Р мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорына;
Мемлекеттік еңбекпен қамтуға жәрдемдесу қоры.
ҰБ қызметкерлерінің еңбекақысы жөнінен дебиторлармен және кредиторлармен операциялар жүргізуші
Іс-сапар туралы бұйрықтың және ақшалай аванс алуға жазылған ҰБ
Кт – 10100
ҰБ-нің басшыларының жазуша рұқсатымен және қайтару күні көрсетілген,ақшаны қайтару
№ Операциялардың мазмұны Дебиттелген шот Кредиттелген шот
1 жүру шығындары (проездные расходы): 96912 27311
2 сөткелік шығындар (суточные расходы): 96911 27311
3 жай шығындары (квартирные) 96913 27311
4 Басқа шығындар жөніндегі есептер: 97900 27311
Іс-сапарға берілген аванстардан артық жұмсалған шығындарды растайтын құжаттар болған
№ Операциялардың мазмұны Дебиттелген шот Кредиттелген шот
1 іс-сапарда жүру шығындары 96912
10100
2 сөткелік іс-сапар шығындар: 96911 10100
3 жай орналасу іс-сапар шығындары 96913 Кт –10100
4 Басқа іс-сапар шығындар 97900 10100
Іс-сапарға шығуға негіз болатын тапсырма қажетсіз болып,жойылса есепке берілген
Іс-сапардың уақытысына (мерзіміне) байланысты шетелдік іс-сапар шығындарына берілетін аванс
1.ҰБ төрағасы немесе оның міндетін атқарушының қолы қойылған бұйрық.
2.Шетел ұйымдарының шақыру қағазы.
3.Авансты беру өтініші.
Өтініште – тегі (қызметкердің тегі), баратын жері, іс-сапардың
Авансты алуы үшін тапсырылған құжаттарға шетел валютасының курсының (бағыты)
Дт –27312,27313
Кт – 46610
Шетелге іс-сапар жөніндегі есептерді ҰБ төрағасы орынбасары –қадағалаушы (курирующий
Шетелді қызметтік іс-сапардан оралған қызметкерлер, келген уақытта 5 күн
Іс-сапар куәлігінің негізінде және оған қосымша растайтын құжаттарға сәйкес
-жататын орын алу туралы
-көлік қолдану (таксиді қосқанда) туралы.
-өкілеттік шығындар (по представительским расходам)
Аванс есептері сомасы тапсырылған құжаттардың негізінде аванс алынған күнге
Шығарылған (жұмсалған) шығындар құжаттарда көрсетілгендей шетелдік іс-сапарға арналып
Дт –10100
Кт –27312,27313
Кт –77990
ҰБ-нің қызметкері іс-сапарға арналған аванстан артық жұмсаған
Бұл жағдайда төменгідегі бухгалтерлік проводка жүргізіледі:
а) төленетін артық шығынның сомасына
Дт –96930,96920
Кт –10100
Б) аванс есебінің сомасына:
Дт -96930,96920
Кт-27312,27313.
3 ЕКІНШІ ДЕҢГЕЙЛІ БАНКТЕРІНІҢ АУДИТІН ҰЙЫМДАСТЫРУ ЖӘНЕ ОНЫ ЖЕТІЛДІРУ
3.1 Екінші деңгейлі банктеріндегі аудитті жүргізу тәсілдері мен
ерекшеліктері
Аудит (лат. audіt) – кәсіпорындардың, фирмалардың, ұйымдардың, мекемелердің, бірлестіктер
1) жүйенің басқару элементтерін тексеру;
2) қорғанышқа қатысы бар маңызды оқиғаларды табу және тіркеу
Экономикалық субъектілердің бухгалтерлік(қаржылық) есебін, төлеу-есептесу құжаттамаларын, салық декларациялары мен
Аудитті жүргізудің тәсілдерін анықтау банкінің дәрежесіне,жұмыстың көлеміне,тексерудің мақсатымен
Аудит теориясы мына негізгі элементтерден тұрады:
компоненттер
принциптер
концепциялар
постулаттар
стандарттар
нормалар
Аудит компоненттері:
Бірінші компонент - бұл экономикалық объект. Аудиторлық қызметті жүргізудің
Екінші компонент - өндірістік жағдай мен ақпарат. Аудиттің көптеген
Үшінші компонент - бұл аудитті жүзеге асырушы тұлғаның біліктілігі.
Аудиттің төртінші компонентіне техникалык тұрғыда аудиторлық қызметтің негізгі мазмұны
Бесінші компонент ретінде - аудит мазмұны туралы ақпаратка
Аудиттің алтыншы компоненті - аудиторлық есеп беруді жасау. Аудитор
Аудит принциптері:
Аудитор өзінің кәсіби қызметінде мына принциптерді басшылыкка алу
адалдық,
объективтілік,
кәсіби құзыреттілік,
құпияны сақтай білетіндік,
тәуелсіздік, жинакылық,
мұқияттылық,
ақ ниеттілік,
ғылымилық,
нақтылық,
10-жариялылық,
11-демократияшылдык және т.б.
Мысалы, аудитор өзінің кәсіби міндетін орындау барысында коғамдык сенімді
Концепциялар (тұжырымдамалар) аудит теориясының бағытьтн белгілеп береді. Негізгі бес
Мінез-құлық (тәртіп) этикасы
Тәуелсіздік ең алдымен пікірдің
Кәсібилік - Аудиторлар құзыретті, білікті
Дәлелділігі - Аудиторлар қисынға
Ашылудың дәлдігі. Ақпаратты
Сурет - Аудиттын тексеру түрлері.
Бақылау және аналитикалық тәсілдер тез жүргізуге болады және шығын
бухгалтерлік құжаттарды тексеруге;
операцияларды нақты тексеру;
бухгалтерлік есепке алынған мәліметтерді есепке алынғандарды басқа құжаттармен салыстырып
қарсы тексеру жүргізу; [8, 20]
бухгалтерлік құжаттарды тексерген кезде операциялардың заңдылығы және дұрыстығы, құжаттардың
Бухгалтерлік есеп алуды тексепгенде бухгалтерлік жазуды құжаттардың түб нұсқаларымен
Банкіде аудиторлық тексеру жүргізу мына этаптарға бөлінеді:
банкі мекемесінің құрылуы заңдылыққа. Бұл кезде оның құрылған туралы
банкінің негізгі қызметі аудиторлық тексеруден өтеді.
салық қызметі тексеріледі(салықты дұрыс өтеуі)
қаржылық тұрақтылығы тексеріледі, -аудиторлық тексерудің қорытындысы дайындалады , консультациялық
Банк мекемесінің құрылуының заңдылығын тексеру ҚР «Банктер және банктік
Банктің негізгі қызметіне аудит жүргізудің негізгі мақсаты ҚР заңдарының
Кассаны,құнды заттардың негізгі құралдардың жылжуы,еңбек ақының есептелуі,есеп беруге міндетті
Қаржылық тұрақтылығын тексергенде өтімділігін, ақша төлей алатындығы және басқа
1. Банкінің есебі бухгалтерлік есепке алу және заңдарда белгіленген
2.Бухгалтерлік баланс жасалған күнге дейінгі мәліметтері дұрыс
3.Банкі қаржы –шаруашылық нәтижесі,оның бухгалтерлік есебіне сәйкес келеме;
4.Салық салынатын табыстың дұрыс жариялануы;
5. Жымқыру туралы мәліметтер.Осы жағдайлар болған кезде Ұлттық банкіге
Банктердегі аудиттің ерекшеліктері - Банктің иелері (акционерлер, қатысушылары)
Барлық елдердегі банктердің акционерлер мен клиенттердің қызығушылықтарын сақтау үшін
Осыдан келе, Банктің аудиттің әлемдік әдістері аудиторлық тексерулердің ревизиялық
Ең алдымен міндетті түрде: ішкі бақылау және «ішкі аудит»
Банк акционерлері ішкі бақылауларды өзінің жеке кеңестерінде және ревизиялық
Қолданылып жүрген қазақстандық заңдылықтар мен нормативті актілер жеткілікті түрде
Ішкі аудит ішкі бақылаудың жағдайын мақсаты түрде жүргізілгенде байқалады,
«Ұйымдар туралы Ережелерде банктердегі ішкі бақылау»- яғни ішкі бақылаудың
Ішкі аудиттің қызметі қазақстандық банктері Басқару председателіне міндетті түрде
Банктердегі ішкі аудитің, яғни бірнеше филиалдары орын алатын, бухгалтерлік
Барлық аналитикалық және синтетикалық есептердегі барлық екі жақты жүргізулердің
Барлық филиалы бар немесе жоқ коммерциялық банктерде ішкі аудиттің
Қазақстан Республикасының Ұлттық Банктің пруденциалдық нормативтерінің жорысын
Аудиттің міндетті мақсаты тексерілген банктің қаржылық жағдайының базасы, әғни
Казіргі кезде, аудиторлық тексерулердің міндетті бағдарламасына қаржылық талдау еңгізілмеген,
Сыртқы аудит ішкі аудиттің жағдайына талдау жасайды және оған
Осыған орай, сыртқы аудит банктің қаржылық жағдайының документацияларына, банктің
Негізгі бағыттары, яғни сыртқы аудитор міндетті түрде мыналарға көңіл
1)ҚР-ның ұлттық банкінің банктік операцияларының бухгалтерлік есеп және есеп
2)Бухгалтерлік есеп және есеп беруді банкте жүргізілген операцияларды жүргізуді
3)ҚР-ның Ұлттық Банкінде бекітілген пруденциальді нормативтерді орындау;
4)Банкті басқару сапасы, соның ішінде ішкі бақылау жағдайын;
5)Алда келе жатқан аудиторлық тексерулерге дұрысы ұсыныстардың берілуін орындау.
Біздің уақытта ішкі бақылау органдары банктің операциялық және
Ішкі аудит ұйымдардағы тексерулерді және олардың жұмыстарын бағалауды жүргізуді
3.2 Екінші деңгейлі банктің бухгалтерлік есеп аудитін жетілдіру
Қазіргі кездегі бухгалтерлік есепке алу ақпараттық базаны білдіреді, оның
Есептілікті пайдаланушылардың барлығында қаржылық есептілік жөніндегі ақпарат нені қамтитынына
Кез келген әділ (сенімді) пікірден бухгалтерлік есепке алудың белгілі
- есептеу принципі;
- қызметтің үздіксіздігі;
- ақылға сыйымдылығы;
- дәйектілігі;
- мазмұнның нысаннан басымдығы іргеліге жатқызылуы мүмкін және заңнама
Әдеттегі іс-тәжірибе осы принциптерді кез келген елдің бухгалтерлік есепке
Қазіргі уақытта халықаралық талаптарға сәйкес жасалған және жұмыс істейтін
Бухгалтерлік есепке алу қойылған міндеттерге сәйкес кейіннен жинау, жүйеге
Экономикадағы қаржылық есепке алудың ақпараттық функциясы ұйымдар қызметінің қаржылық
Тұжырымдаманың мақсаты мен міндеті, бухгалтерлік есепке алуды, қаржылық есеп
Бухгалтерлік есепке алу және аудит саласын дамыту тұжырымдамасының міндеті
Тұжырымдаманы іске асырудан күтілетін нәтиже дегеніміз, Қазақстанның әлемдік экономикаға
Бухгалтерлік есепке алудың өзіне тән міндеттерді тиімді орындауы үшін
Әлемдік тәжірибе түсініктілік, орындылық, сенімділік және салыстырмалылық сияқты ақпараттың
Бухгалтерлік есепке алу мен қаржылық есеп беруді реттеу жүйесін
Қазақстанның бухгалтерлік есепке алу саласының негізгі проблемасы – білікті
Қазақстанда кәсіби қауымдастық аталған проблемалардың кейбіреуін шешу бойынша белгілі
- қолданыстағы бухгалтерлік есепке алу мен қаржылық есеп беруді
- бухгалтерлік есепке алу жүйесін қайта құру шеңберінде мемлекеттік
- кәсіби қауымдастықтың бухгалтерлік есепке алу саласындағы рөлін арттыру;
- бухгалтерлік есепке алу мен қаржылық есеп беру мәселелері
Кәсіби қауымдастықтың бухгалтерлік есепке алу мен қаржылық есеп беру
Қосымша ретінде уәкілетті органның құзыретіне басқа да функциялар кіретін
- қаржылық есеп беру стандарттарын және оның ХҚЕС-пен реттелмеген
- бухгалтерлік есепке алу мен қаржылық есеп беру мәселелері
- өзге де мемлекеттік органдармен және кәсіптік ұйымдармен бухгалтерлік
- кәсіби ұйымдарды, бухгалтерлерді кәсіптік сертификаттау жөніндегі ұйымдарды аккредиттеу
- кәсіби бухгалтерлерге қойылатын біліктілік талаптарын бекіту;
- Консультативтік орган туралы ережені бекіту.
Консультативтік органға мынадай құқықтар беріледі:
- уәкілетті органға бухгалтерлік есепке алу мен қаржылық есеп
- бухгалтерлік есепке алу мен қаржылық есеп беру саласындағы
Өз кезегінде Консультативтік орган:
- Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есепке алу мен қаржылық есеп
- бухгалтерлік есепке алу мен қаржылық есеп беру мәселелері
- ұлттық қаржылық есеп беру стандарттарын және оның ХҚЕС-пен
Бухгалтерлік есепке алу мен аудитті дамытудың халықаралық процесіне
Қаржы секторында бухгалтерлік есепке алуды дамыту проблемлары мен перспективалары
- қаржылық сектор бухгалтерлерінің, ЖОО жас мамандарының біліктілік деңгейін
- жалпыға қол жетімді оқу, тәжірибе материалдарын және ХҚЕС
- ХҚЕС-да реттелмеген, бірақ тұжырымдамалар мен олар айқындаған принциптер
- ХҚЕС бойынша бухгалтерлік есепке алу мен қаржылық есеп
Орын алып отырған проблеманы шешу мақсатында Қазақстан Республикасының Ұлттық
Алдағы жылдары дамудағы кейінгі бағыт – ХҚЕС-тың қазақстандық қаржы
Сол сияқты бухгалтерлік есепке алуды жүргізу мен қаржылық есеп
Бухгалтерлік есептілік сапасын бақылаудың негізгі аспектісі ретінде аудиторлық қызметті
Қазіргі таңда «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне өзгерістер мен
Отандық және әлемдік тәжірибе көрсеткеніндей, аудиторлық қызметтерге мұқтаждық мынадай
- осы ақпаратты пайдаланушылармен (меншік иелерімен, инвесторлармен, кредит берушілермен)
- қабылданған шешімдер салдарларының ақпарат сапасына байланыстылығымен;
- ақпаратты тексеру үшін арнайы білімнің болуы қажеттілігімен;
- ақпаратты пайдаланушылардың ақпарат сапасын бағалау үшін оның көздеріне
Барлық осы алғышарттар тиісті дайындығы, біліктілігі, тәжірибесі және осындай
Аудит Қазақстанда 80-жылдардың соңында пайда болды, дәл сол уақытта
Қазіргі уақытта аудиторлық қызметті реттеудің жеткілікті тұтас жүйесі қалыптасты,
Шаруашылық жүргізудің қазіргі жағдайында аудит тапсырыс берушілеріне бухгалтерлік есептіліктің
Осыған байланысты, Концепцияның орта мерзімді перспективаға бағыт алуы аудиторлық
Заңда аудит сапасын және аудиторлық мамандыққа қоғамдық сенімділікті арттыруға
Жоғарыда көрсетілген мәселелерді іске асыру шеңберінде негізгі назар аудиторларды
Аудиторлық мамандықты өздігінен реттеуді дамыту қазіргі таңда кәсіби қоғамдастықта
Кәсіби ұйымдардың ұйымдар қызметіндегі маңызды нәрсе кәсіби қауымдастықты және
Аудитор мамандығын дамыту қоғамдық мүдделерге жауап беруі тиіс, онда
Бұл мәселенің жеткілікті үлкен мәні Қазақстан үшін ғана бар
Аудит жүйесін жетілдіру үшін орта мерзімді перспективаға арналған негізгі
- орта және жоғары оқу орындарының оқу бағдарламаларына ХАС
- кәсіби аудиторлық ұйымдармен аккредиттелген практикадан өтетін аудиторлардың біліктілігін
- аудиторлық қызмет мәселелері бойынша заңнаманың сақталуын мемлекеттік қадағалаудың
Сондай-ақ, бұқаралық ақпарат құралдары арқылы хабарлай отырып, брифингтер, «дөңгелек
Аудитті жетілдіру жөнінде сипатталған шаралар аудиторлық кәсіпті одан әрі
Қорытынды
Осы дипломдық жұмыста Қазақстан Республикасы банктерінде бухгалтерлік есепті ұйымдастыру
Барлық екінші деңгейлі банктер үшін бухгалтерлік есепті жүргізудегі құжат
Банктің операцияларын жүзеге асыратын және олардың сомаларын есептеп бейнелейтін
1)Банк мекемесіне клиенттерден, сондай-ақ байланыс бөлімшелері арқылы түскен құжаттар
2)Күнделікті жұмыс күнінің басында бухгалтер клиент шотындағы қалдықты, сондай-ақ
3)Банк мекемелеріне күнделікті дербес шоттың көшірмесін және операцияны жүргізу
4)Күнделікті құжаттардың аналитикалық және синтетикалық есеп материалдарының өз-ара салыстырулары
5)Әр-бір банк мекемесі операциялық күннің аяқталуына байланысты күнделікті бухгалтерлік
- банктің клиенттерімен, серіктестерімен жабдықтаушыларымен мәміле жасау;
- жасалған мәміле мәліметтерін өзгерту және тіркеу;
- келісімшарттарды дайындау, ұзарту, бұзу;
- несиелер бойынша банктік қызмет үшін
- қаржыларды нарықта орналастыру.
Бэк-офистің қызметтері:
- тіркелген мәмілелердің мәліметтерін тексеру және толықтыру;
- мәмілелердің расталуын бақылау жасау;
- төлемдерді дайындау және нұсқауға сәйкес
- бухгалтерлік жазбаларды жүргізу;
- есептемелерді растау;
- пайыздарды есептеу;
- есептен шығару;
- есептілікті дайындау;
- оперативті талдау жүргізу.
Барлық баланстық позициялар инвентарлық шотқа кіргізіледі:
- активті шоттарда бастапқы қалдық дебетке кіргізіледі (сол
- пассивті шоттарда бастапқы қалдық кредитке жатқызылады (оң
Шот жоспарының барлық шоттары 7 класқа бөлінеді:
1 класс – активтер;
2 класс – міндеттемелер;
3 класс – меншікті капитал;
4 класс – табыстар;
5 класс – шығындар;
6 класс – шартты және мүмкін талаптар мен
7 класс – банк балансына меморандум шоттары.
Банктегі бухгалтерлік жазулары:
Клиент – заңды тұлғадан кассаға ақшаны кірістеу:
Дт 1001 «Кассадағы қолма-қол ақша»
Кт 2203 «Клиенттердің ағымдағы есеп шоттары»
Депозиторлардан ақша қаражаттарын кірістеу:
Дт 1001 «Кассадағы қолма-қол ақша»
Кт 2211-2223 «Клиенттердің салымдары»
банк қызметкерлеріне еңбекақы төлеу кезінде:
Дт 2854 «Банк қызметкерлерімен есеп айырысу»
Кт 1001 «Кассадағы қолма-қол ақша»
Депозит ашу
Дт 2203 «Клиенттердің ағымдағы есеп шоттары»
Кт 2211 «Клиенттердің талап ету бойынша салымдары»
Клиенттергі шетел валютасымен несие берген кезде:
Дт 1411,1417 «Клиенттерге берілген қысқа және ұзақ мерзімді
Кт 1858 , 2858 «Банктің шетел валютасы бойынша
Несиені қайтару кезінде:
Кт 1411, 1417 «Клиенттерге берілген қысқа және ұзақ
Дт 1001 «Кассадағы қолма-қол ақша»
Бағалы қағаздар сатылу сомасыны:
Дт 1001 «Кассадағы қолма-қол ақша»
Кт 2301 «Айналысқа шығарылған облигациялар»
Кт 2303 «Айналысқа шығарылған басқа да бағалы қағаздар»
Лигинг бойынша негізгі құралды алу:
Дт 1656 «Жалға беруге арналған негізгі құрал-жабдықтар»
Кт 2856 «Күрделі қаржы салымы бойынша кредиторлар»
Факторингтік операциялардың есебі келесі шоттарда жүргізіледі:
1407 – «Клиенттерге факторинг»
4608- «Өзге де комиссиялық кірістер»
2860 – «банктік қызмет бойынша өзге де кредиторлар»
1050 – «Банктердің корреспонденттік есепшоттары»
7339- «Әр түрлі құндылықтар мен құжаттар
Тауардың жөнелтуін растайтын төлем құжаттары
Дт 1407 «Клиенттерге факторинг»
Кт 2860 «Банктік қызмет бойынша өзге де кредиторлар»
Аудит(лат. audіt) – кәсіпорындардың, фирмалардың, ұйымдардың, мекемелердің, бірлестіктер мен
Банктерге аудит мыналарды анықтау мақсатында жүргiзiледi:
жүргiзiлген банк операцияларының есепте және есеп беруде дер кезiнде,
жүргiзiлген банк операцияларының осы Заңға, қолданылып жүрген заңдарға және
жүргiзiлген банк операцияларының оларды жүргiзудiң жалпы шарттарына сәйкестiгi,
Аудиторлық ұйым аудит нәтижелерін және өз қорытындыларын банктің
Банктің немесе банк конгломератының құрамына кіретін басқа заңды тұлғалардың
Банк аудиторлық есептің көшірмесін оны алғаннан кейін он
Банк, банк холдингі және банк және (немесе) банк
Қазіргі заман бухгалтерлік есеп, аудит және экономикалық анализ даму
-Кәсіби бухгалтерлер мен аудиторларды халықаралық бағдарламаларға сәйкес
-Бухгалтерлерді кәсіби қайта даярлаудан өткізу мен сертификаттау
-Қоғамның назарындағы ұйымдардың бас бухгалтерлерін кәсіби сертификаттаудан
-Орта және жоғары оқу орындарындағы қолданылатын оқу
-ХҚЕС-н оқыту жүйесінде оқыту бағдарламасын жандандыру және
-Тәуелсіз кемелдендірілген кәсіби аудитті дамытуға ең маңызды
Алайда, сөзімнің соңында, Қазақстанда алынған теориялық және
Қорытындылайтын болсам, жалпы, менің ойымша осындай мәселелерді қандай
Пайдаланған әдебиеттер тізімі
А. А. Ашимова., «Қаржылық есеп 1»: оқу құралы. –
Абленов Д.О. «Қаржылық бақылау және басқарушылық аудит теориясы, әдіснамасы,
Абденов Д.О. «Аудит негізері» - Алматы, 2006 – 30
Айқын газеті 26.09.2006
Алдаберген Ә. «Банк жүйесінің тұрақтылығы – экономикалық дамудың
. «Аудиторлық қызметтi лицензиялау ережесi» - 2007 жыл 11
Әбдіқалықов Т.Ә. «Бухгалтерлік есеп және аудит». Алматы 2000ж. 1686.
Әжібаева З.Н. «Аудит» - Алматы, 2006 – 274 бет
Әубәкіров Я.,Есқалиев М., «Экономика теория негіздері», Алматы, 2004
Баймуханова С.Б. «Бухгалтерский учет хозяйствующих субъектов». – Алматы: Ценные
Баймұратов О. «Қазақстан қаржы нарығы», Алматы, 2007
Баймұханова С.Б., Балапанова
Баймұханова С.Б., Балапанова Ә.Ж. «Бухгалтерлік есеп» Оқу құралы –
Балапанова Ә.Ж. «Аудиттің теориялық негіздері». Алматы 2003ж. 936.
Бухгалтерлік есептің Типтік жоспары, Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі, Алматы
“Бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік” деп. Аталатын 2007- жылдың
Бухгалтерлік есептің стандарттары. Алматы, 1996ж.
Джемпеисова Г. И., Даулетханова Ж. Д. «Банк ісі», Өскемен,
Дюсембаев К.Ш., Түлегенов
Е.Т. Төлегенов, В.К. Радостовец, Л.Г. Продан, Қ.К. Кеулімжаев.
Төлегенов Э.Т. “Бухгалтерлік ақпарат жүйелері”. Алматы, “Экономика”, 2001ж.
К.Ш. Дүйсембаев., Баймұханова С.Б. «Бухгалтерлік есеп» Алматы: ИздатМаркет,
Кеулімжаев Қ.Қ., Әжібаев З.М. т.б. «Қаржылық есеп». Алматы 2001г.
Көкенов Ү.Ж., Көкенова Ф.Ү., «Кәсіпорындардың бухгалтерлік есебі» -
Көшенова Б.А. «Ақша, несие, банктер, валюта қатынастары», Алматы,2000
Қ.К. Кеулімжаев, З.Н. Әжібаев, Н.А. Құдайбергенов, А.Ә. Жантаев. «Қаржылық
Қ.К. Кеулімжаев., Н.А. Құдайбергенов «Бухгалтерлік есеп теориясы және негіздері»
Қазақстан Республикасы бухгалтерлік есеп стандарты №16 2009 жыл– Бюллетень
Қазақстан Республикасы Президентінің “Қазақстан Республикасындағы аудиторлық қызмет туралы” 2006
Қазақстан Республикасының «Аудиторлық қызмет туралы» 20.11.1998ж. Заңы
Қазақстан Республикасының «Бухгалтерлік есепке алу және қаржылық есеп беру
Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі (Негізгі бүлім, 1996ж.)
Қазақстандағы Аудиттіңхалықаралықстандарттары,2001ж.
Қаржылық есеп берудің халықаралық стандарттары, 2001ж.
Мақыш С.Б. «Ақша айналысы және несие», Алматы, 2004
Мамыров Н.Қ., Тілеужанова М.Ә. «Макроэкономика», Алматы, 2003
Мәуленова А.«Экономикалық теория»,Алматы, 2004
Международные стандарты финансовой отчетности 2001г. 1242с.
Мыржақыпова С.Т., Нұрғалиева А.М., Қ.Е.Сақыпова. «Банктік қадағалау және аудит»,
Радостовец В.В., Ғабдуллин Т.Ғ., Шмидт О.И. «Кәсіпорындағы бухгалтерлік есеп»
Абдыкалыков Т.А., Сатмурзаев А.А., «Основы бухгалтерского учета и аудита»
Айтжанова Ж.Н. «Бухгалтерский учет, отчетность и аудит устойчивого экономического
С.С.Сахариев, А. С. Сахариева. «Әлем экономикасы», Астана, 2005
Салық кодексі 2007 жыл § 3. Тіркелген активтер бойынша
Сахариев Б. «экономикалық теория негіздері», Алматы, 2004
Сейтқасымов Ғ.С. «Ақша, несие, банктер», Алматы, 2001
Тасмағамбетов Т.А., Омаров А.С. «Қаржы есебі», Алматы, 1998
Тасмағамбетов Т.А., Омаров А.Ш. т.б. «Қаржы есебі» Алматы 1998ж.
Ф.Г. Назарова «Бухгалтерлік есеп принциптері» - Алматы, 2006
Хамитов Н.Н. «Банк ісі», Алматы, 2006
Шеденов Ө.Қ., Сағындықов Е.Н., Жүнісов Б.А., Байжомартов Ч.С., Комягин
Шөлейбай Б. «Банк ісіндегі тәуекел-менеджмент», Алматы, 2005
Ілияс А.Ә. «Төлем жүйесі: теория және практикасы», Алматы,
Ілиясов Қ.Қ., Құлпыбаев С. «Қаржы», Алматы, 2005
Бернстайн Л.А. «Анализ финансовой отчетности». Москва 2002г. 623с.
Дюсембаев К.Ш. и др.
Дюсембаев К.Ш., «Аудит и анализ в системе управления финансами»
Нидяз Б., Андерсон X. Принципы бухгалтерского учета Москва 2000ж.,
Радостовец В.К. и др. «Бухгалтерский учет на предрприятиях». Алматы
Савицкая Г.В. «Анализ хозяйственной деятельности предприятия». Москва 1999г.
Сейдахметова Ф.С. «Современный бухгалтерский учет». Алматы 2000г. 335с
Стандарты бухгалтерского учета и методические рекомендации 1999г., 609с
Шуванова В.М., Абдилсанапов А.А. «
1




Ұқсас жұмыстар

---

Банктің операцияларын талдау

---

Коммерциялық банктегі қаржылық талдау пәнінің оқу-әдістемелік кешені

---

Коммерциялық банктің активтері мен пассивтерін басқару

---

Банктің қаржы жағдайы, оны бағалау және банк операцияларын басқару (АҚ «Нурбанк» Алматы қ.мысалында)

---

Банктің басқармасы

---

Қазақстан Республикасының банк жүйесі жайлы

---

КОММЕРЦИЯЛЫҚ БАНКТЕРДІҢ ДЕПОЗИТТІК ОПЕРАЦИЯЛАРЫН ЖЕТІЛДІРУ ЖОЛДАРЫ

---

Коммерциялық банктің пассивті операцияларын басқару

---

Коммерциялық банктер қызметін ұйымдастыру мен дамытудың теориялық аспектілері

---

Банктердің пассивтік операцияларын талдау

---