Діни бірлестіктер
ЖОСПАР:
Кіріспе................................................................3
I тарау. Коммерциялық емес ұйымдардың құқықтық жағдайының ерекшеліктері...............................................................6
1.1. Коммерциялық емес ұйымдар туралы жалпы ережелер....................6
1.2. Коммерциялық емес ұйымның құрылуы.......................8
II тарау. Коммерциялық емес ұйымдардың жекелеген түрлерінің құқықтық жағдайы...............................................….14
2.1. Мекемелердің құқықтық жағдайы.............................14
2.2. Қоғамдық бірлестіктер................................................18
2.3. Қорлар.....................................................28
2.4. Діни бірлестіктер.........................................................31
Қорытынды.......................................................34
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.....................................37
Кіріспе
Азаматтық құқық субъектілерінің бірі заңды тұлғалар болып табылады. Заңды
Осы курстық жұмыстың тақырыбы «Коммерциялық емес ұйымдардың құқықтық жағдайы»
Курстық жұмыстың мақсаты – Қазақстан Республикасындағы коммерциялық емес ұйымдардың
Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес коммерциялық емес ұйымдар нақты ұйымдық-құқықтық
Коммерциялық емес ұйымдардың жекелеген түрлерінің құқықтық жағдайы, коммерциялық ұйымдарға
2001 жылы 16 қаңтарда «Коммерциялық емес ұйымдар туралы» Заңның
Жұмысымның тақырыбы ретінде аталған мәселені қарастыра отырып, жұмысты жазу
1) ғылыми шығармашылықтағы қабілетімді дамытып, үйрену;
2) коммерциялық емес ұйымдардың мәселесіне байланысты Қазақстандық және шетелдік
3) аталған мәселе бойынша өзімнің таңдап алған тақырыбымның қаншалықты
4) алынған тақырыпқа қатысты болашақ қызмет тәжірибемде қолдануға жол
5) коммерциялық емес ұйымдардың құқықтық жағдайын, оның жекелеген түрлерінің,
6) коммерциялық емес ұйымдардың құрылу тәртібін және оның қызметін
7) коммерциялық емес ұйымдарды құру үшін заңда көрсетілген
8) коммерциялық емес ұйымды басқару органдарын сипаттау;
9) коммерциялық емес ұйымдарды тіркеу тәртібін ашып көрсету,
10) қорытындысында жасалған жұмыс бойынша ұсыныстар беру.
Аталған мақсаттарға сәйкес курстық жұмыс кіріспеден, екі тараудан және
Осы курстық жұмысты баяндау барысында Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексін,
I тарау. Коммерциялық емес ұйымдардың құқықтық жағдайының
1.1. Коммерциялық емес ұйымдар туралы жалпы ережелер
Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі коммерциялық емес ұйымдарға
Шетел құқығында көбінесе үкіметтік емес ұйым түсінігі қолданылады. Бірақ
Коммерциялық емес ұйымдардың қызметін Азаматтық кодекс, «Коммерциялық емес ұйымдар
Коммерциялық емес ұйымдар әлеуметтік, мәдени, ғылыми, білім беру, қайырылымдылық,
Коммерциялық емес ұйым кәсіпкерлік қызметпен өзінің жарғылық мақсаттарына сай
Коммерциялық емес ұйымдардың құқықтық жағдайының ерекшеліктері мыналар болып
– тек коммерциялық емес акционерлік қоғамдардың дамуы;
– кооперативтің өз мүшелерінің ғана қажеттіліктерін қанағаттандыру.
Қоғамдық бірлестіктер, заңды тұлғалардың қауымдастығы, діни бірлестіктер ұйымдық-құқықтық нысандарында
1.2. Коммерциялық емес ұйымның құрылуы
Коммерциялық емес ұйымды құру үшін алдымен ұйымдық-құқықтық нысанын таңдау
1. Коммерциялық емес ұйымды құру туралы шешім қабылдау.
Мемлекет коммерциялық емес ұйымдарды құруды және олардың белсенді қызмет
1) Құрылтай жиналысының хаттамасы немесе құрылтайшының шешімі:
– Қоғамдық бірлестік, коммерциялық емес акционерлік қоғам, тұтыну
– Мекеменің, қордың құрылтай жиналысының хаттамасы барлық құрылтайшылармен қол
2) Коммерциялық емес ұйымның құрылтай құжаттары:
– қоғамдық бірлестік, ассоциация(одақ), тұтыну кооперативінің жарғыларына ұйымның бірінші
– қордың, мекеменің, коммерциялық емес акционерлік қоғамның жарғысына
Одан кейін коммерциялық емес ұйымды тіркеу үшін мемлекетік алым
1) балалар және жастар қоғамдық бірлестіктерін сондай- ақ мүгедектер
2) бюджеттен қаржыландырылатын мекемелер, қазынылық кәсіпорын және пәтер иелері
3) Коммерциялық емес ұйымдардың өзге де түрлерін және
Ескерту: айлық есептік көрсеткіш – жыл сайын зейнетақыларды, жәрдемақыларыды
2. Коммерциялық емес ұйымды тіркеу үшін құжаттар пакетін
Коммерциялық емес ұйымды құру туралы шешім қабылдағаннан кейін және
1) Қоғамдық бірлестік
– тіркеу туралы өтініш-1 дана;
– құрылтай жиналысында қабылданған жарғы, қазақ және
– жиналыстың төрағасы немесе хатшысы қол қойған құрылтай жиналысының
– қоғамдық бірлестіктің бастаушы азаматтарының тізімі, аты, тегі,
– қоғамдық бірлестіктің тұрақты қызмет ететін органының тұрғылықты жерін
– тіркеу үшін алымның төленгені туралы түбіртек.
Тіркеу үшін арызды беру мерзімдері заңмен қарастырылған. Қоғамдық бірлестік
2) Қорлар
- бекітілген нысандағы тіркеу туралы өтініш; -
- құрылтай шарты;
- тұрғылықты жерін растайтын құжат;
- тіркеу үшін алымның төленгені туралы түбіртек.
3) Мекеме
- тіркеу туралы өтініш;
- меншік иесінің мекемені құру туралы шешімі;
- жарғы;
- құрылтай шарты немесе ұқсас келісім;
- тұрғылықты жерін растайтын құжат;
- тіркеу үшін алымның төленгені туралы түбіртек.
4) Пәтерлер иелерінің кооперативі
– өтініш;
–кондоминиум объектісіндегі пәтерлер иелерінің құрылтай
–пәтерлер иелері кооперативінің жарғысы
–кондоминиумды тіркеу туралы мемлекеттік акт табыс етіледі.
5) Адвокаттар алқасы
- тіркеу туралы өтініш;
- адвокаттар алқасының жалпы жиналысымен бекітілген жарғы;
- тұрғылықты жерін растайтын құжат;
- тіркеу үшін алымның төленгені туралы түбіртек.
6) Нотариалдық палата
- тіркеу туралы өтініш;
- жарғы;
- тұрғылықты жерін растайтын құжат;
- тіркеу үшін алымның төленгені туралы түбіртек.
7) Коммерциялық емес акционерлік қоғам
- тіркеу туралы өтініш;
- жарғы;
- құрылтай жиналысының хаттамасы;
- тұрғылықты жерін растайтын құжат;
- тіркеу үшін алымның төленгені туралы түбіртек.
8) Заңды тұлғалардың қауымдастық (одақ) нысанындағы бірлестігі.
- тіркеу туралы өтініш;
- жарғы;
- бірлестіктің барлық құрылтайшыларымен қол қойылған құрылтай шарты;
- тұрғылықты жерін растайтын құжат;
- тіркеу үшін алымның төленгені туралы түбіртек.
Заңды тұлға ретінде коммерциялық емес ұйымның құқық қабілеттілігі ол
3. Әділет органдарына коммерциялық емес ұйымды тіркеу үшін
Коммерциялық емес ұйымды әділет органдарында тіркеген кезде мынадай
- 1995 жылғы 17 сәуірдегі "Заңды тұлғаларды мемлекеттік
- 1999 жылғы 23 сәуірдегі "Заңды тұлғаларды мемлекеттік тіркеу
- 1999 жылғы 15 қаңтардағы "Заңды тұлғаларды мемлекеттік тіркеу
Мемлекеттік тіркеу — бұл мемлекеттік тіркеуге ұсынылған құрылтай және
4. Әділет органдарынан: тіркеу куәлігін, статистикалық карточканы,
Коммерциялық емес ұйымның мемлекеттік тіркеу туралы куәлік алуы заңды
5. Ұйымның мөрін даярлау.
Азаматтық айналымда жекешелендіру мақсатында коммерциялық емес ұйымның атауы көрсетілген
- тіркеу туралы куәлік (көшірме)
- статистикалық карточка (көшірме)
6. Банкте шот ашу
Ұйым банкте шот ашу үшін келесі құжаттарды ұсыну
- құрылтай құжаттарының нотариуспен куәландырылған көшірмелері;
- тіркеу куәліктерінің нотариуспен куәландырылған көшірмелері;
- статистикалық есеп карточкасының көшірмесі,
- коммерциялық емес ұйым құру туралы құрылтай жиналысы хаттамасы
- бекітілген нысанның мөрі түсірілген таңбалары мен қолдарының
Банкте шот ашу бұл заңды тұлғаның міндеті емес құқығы
7. Экологиялық есепке тұру
Коммерциялық емес ұйымның салықтық есепке тұрғызбас бұрын Қоршаған
8. Коммерциялық емес ұйымды тіркеу жері бойынша салық
Коммерциялық емес ұйым бухгалтерлік есеп пен статистикалық есептілікті
Коммерциялық емес ұйым Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінде көзделген
Сонымен, бұл тарауда коммерциялық емес ұйымдарға түсінік беріліп, олардың
II тарау. Коммерциялық емес ұйымдардың жекелеген түрлерінің құқықтық жағдайы
2.1. Мекемелердің құқықтық жағдайы
Коммерциялық емес ұйым болып табылатын заңды тұлға мекеме, қоғамдық
Мекемелер дегеніміз — бұл осы арқылы меншік иелері өздерінің
Мекемелердің басқа коммерциялық емес ұйымдардан басты айырмашылығы құрылу
Мекеменің міндетемелері бойынша несие берушілердің құқықтары мекеменің ақшасы жеткіліксіз
Мекемелер меншік нысанына байланысты мемлекеттік және жеке меншік мекемелер
Мемлекеттік мекемелерді Қазақстан Республикасының Конституциясына және заңдарына
Мемлекеттік мекемелердің арасында мемлекеттік органдар болып табылмайтын мекемелер де
Мекеменің мүлкі алынып қойылуы, немесес меншік иесі арқылы қайта
Кіріс түсіруді өз қызметінің негізгі мақсаты етпеу - мекеменің
Жеке меншік мекеменің рұқсат етілген кәсіпкерлік қызметтен түсірген кірістері
Мемлекеттік және өзге де мекемелердің жекелеген түрлерінің құқықтық
Қазақстан Республикасының Конституциясына, конституциялық заңдарға, өзге де заң актілеріне
Егер мемлекеттік мекемелер азаматтық-құқықтық қатынастарға мемлекеттің атынан емес,
2.2. Қоғамдық бірлестіктер
Қоғамдық бірлестік оның шеңберінде азаматтар мемлекеттің әлеуметтік-саяси өміріне
Қоғамдық бірлестіктердің жалпы анықтамасы Азаматтық кодексте (106-бап),
1) бұл тек азаматтардың бірлестігі;
2) ерікті сипатта ғана болады;
3) заңға қайшы келмейтін ортақ мақсаттарды көздейді;
4) өзін-өзі басқару ұйымы болып табылады;
5) өз мүлкіне, соның ішінде мүшелік жарналарына меншік құқығының
6) қоғамдық бірлестікге қатысушылардың мүлікке, соның ішінде мүшелік жарналарға
7) қоғамдық бірлестік таратылғаннан кейін соның ішінде ол
8) өздері мүшелері ретінде қатысатын қоғамдық бірлестіктердің міндеттемелері бойынша
Заңнамада қоғамдық бірлестіктерді құрудың жеткілікті тізімі қарастырылмаған. Тек қоғамдық
Мақсаттары немесе іс-әрекеттері конституциялық құрылысты күштеп өзгертуге, Қазақстан Республикасының
Қазақстаннан басқа мемлекеттерде тіркелмеген қоғамдық бірлестіктер болуы мүмкін. Құрылу
Қоғамдық бірлестіктерді түрлі белгілері бойынша бөлуге болады. Территориялық
Қоғамдық бірлестік жарғының негізінде жұмыс істейді. Мұндай бірлестіктің
Қоғамдық бірлестік өзінің балансына бекітілген мүліктің меншік иесі
Қоғамдық бірлестіктің бөлек түрлеріне, олардың ерекшеліктерін ескеретін арнайы заңдар
Саяси партиялар.
Қоғамдық бірлестік түрлерінің бір түрі саяси партия болып табылады.
Қазақстан Республикасының азаматы бір ғана саяси партияның мүшесі бола
Саяси партияның қоғамда алатын орнына қатысты мемлекеттік идеология және
Саяси партиялардың қызметін Конституция, Азаматтық кодекс, Қоғамдық бірлестіктер
Мемлекет саяси партияларға мемлекеттік бақылау жасау тұжырымдамасын
Мемлекет идеологияның саяси партияны нақ әрі тек саяси ұйым
Саяси партиялардың атауында ұлттық, этникалық, діни, аймақтық, қауымдық және
Қазақстан Республикасында жасы он сегізге толған азаматы саяси
2003 жылға дейін Қазақстанда тіркелген 19 партия болды. 2003
Саяси партияның 4 жыл ішінде кемінде бір рет шақырылатын
Саяси партия мүлкінің, оның ішінде оның құрылымдық бөлімшелері
Саяси партияның қаражаты мүшелікке кіру және мүшелік жарналардан,
Саяси партияның ақшасы мен өзге де мүлкі оның мүшелерінің
Кәсіптік одақтар.
Кеңес одағы кезінде кәсіптік одақтар кәсіби белгісі бойынша
Кәсіптік одақтарды құру үшін келесідей талаптар қойылады. Кәсіптік
Коммерциялық емес басқа ұйымдардан өзгеше, Кәсіптік одақтар туралы заң
Кәсіптік одақтардың мынадай құқықтары бар: мемлекеттік және шаруашылық органдармен,
Кәсiптiк одақтардың меншiгi олардың кәсiпорындарынан, тұрғын үй қорынан, баспаларынан,
Кәсiптiк одақтар меншiк құқығымен өздерiне тиесiлi мүлiк пен ақшалай
Кәсiподақтар бiрлескен қарсылық акцияларын өткiзу үшiн өздерiнiң күш-жiгерiн бiрiктiрiп,
Кәсiптiк одақтар мен олар уәкiлдiк берген органдар сыртқы экономикалық
2.3. Қорлар
Қорлар түрлі әлеуметтік бағдарламаларды, соның ішінде білім беру, мәдени,
Азаматтар немесе заңды тұлғалар ерікті мүліктік жарналар негізінде құрған,
1) қоғамдық қорға қатысу мүшелікке негізделмеген;
2) қоғамдық қорға қатысу өз қатысушыларының қажеттіліктері мен мүдделерін
3) қордың негізгі мақсаттарының бірі жалпы пайдалану мақсаттарына қол
4) қордың қаражаты тек жарғылық мақсаттарға жұмсалады және қор
5) қордың мүлкі ол таратылған жағдайда да оның қатысушыларының
Қорлардың құрылу мақсаттарын ескере отырып, заңнама қордың мүлкінің құралу
Қорлар құрылтайшылардың құрамына, сондай-ақ қызмет саласына қарай жеке, корпоративтік,
Корпоративтік қор деп бір заңды тұлғаның немесе бірнеше заңды
Қоғамдық қор деп бір отбасының мүшелері болып табылмайтын жеке
Мемлекеттік қор деп мемлекеттік органның шешімімен құрылған, белгіленген
Міндетті төлемдер есебінен қызметін жүзеге асыратын қорлар (зейнетақы
Қорларды басқаратын органдарға арнайы талаптар қойылады. Тұрақты жұмыс істейтін
«Коммерциялық емес ұйымдар туралы» заңның 12 бабының 4
Қордың атқарушы органының басшысы мен мүшелері қордың құрылтай құжаттарын,
2.4. Діни бірлестіктер
Діни бірлестік — бұл рухани қажеттерін қанағаттандыру үшін
Қазақстан Республикасының діни бірлестіктерімен, олардың орталықтарымен жіне басқармаларымен, оның
Діни бірлестікті құрамында кемінде 10 адам болатын азаматтар тобы
- діни бірлестіктің атауы, орналасқан жері және шегінде ол
- ұстанатын діні, қызметінің мәні мен мақсаты;
- діни бірлестіктің құрылымы, қалыптасу тәртібі, оның басқару органдарының
- діни бірлестіктің құқықтары мен міндеттері;
- діни бірлестік мүлкінің құралу тәртібі;
- діни бірлестік жарғысына өзгертулер мен толықтырулар енгізу тәртібі;
- діни бірлестікті қайта ұйымдастыру мен тарату тәртібі.
Діни бірлестіктердің саяси партиялар қызметіне қатысуына немесе оларға қаржы
Діни бірлестіктер өз қаражаты есебінен сатып алған немесе өздері
Мемлекет діни бірлестіктерді қаржыландырмайды; егер оны пайдалану Қазақстан Республикасының
Қорытынды
Біз коммерциялық емес ұйымдардың құқықтық жағдайына байланысты көптеген әдебиеттерді,
Бүгінгі күні коммерциялық емес ұйымдар мемлекет үшін аса маңызды
Қазақстанда қазіргі уақытта коммерциялық емес ұйымдар кәсіпкерлікпен айналысуға амалсыз
Қазақстан Республикасының Конституциясының 23-бабына сәйкес «Қазақстан Республикасының азаматтарының
Коммерциялық ұйымдарға қарағанда, Қазақстанда коммерциялық емес ұйымдардың ұйымдық-құқықтық нысандары
Көбінесе коммерциялық емес ұйымдар қоғамдық бірлестік, заңды тұлғалардың қауымдастығы,
Сонымен өз дипломдық жұмысымды жазу барысында коммерциялық емес
Коммерциялық емес ұйымдардың қызметінің ерекше сипаты бар деп ойлаймын,
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:
Нормативтік-құқықтық актілер:
1. Қазақстан Республикасының Конституциясы 1995ж 30 тамыз
2. Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі. Алматы: Юрист, 2006ж.
3. Қазақстан Республикасының «Коммерциялық емес ұйымдар туралы»
4. Қазақстан Республикасының «Қоғамдық бірлестіктер туралы» Заңы. Алматы: Юрист,
5. Қазақстан Республикасының «Саяси партиялар туралы Заңы» Алматы: Юрист,
6. Қазақстан Республикасының «Тұтыну кооперативі туралы» Заңы Алматы: Юрист,
7. Қазақстан Республикасының «Кәсіптік одақтар туралы» Заңы Алматы: Юрист,
8. Қазақстан Республикасының «Діни сенім бостандығы және діни бірлестіктер
9. Қазақстан Республикасының «Ауылшаруашылық серіктестіктері және олардың қауымдастықтары (одақтары)
10. Қазақстан Республикасының «Салық және бюджетке төленетін басқа да
11. Қазақстан Республикасының «Тұрғын үй қатынастары туралы» Заңы-
12. Қазақстан Республикасының «Адвокаттық қызмет туралы» Заңы-
13. Қазақстан Республикасының «Нотариат туралы» Заңы- Алматы:
14. Конституциялық заң күші бар “Қазақстан Республикасыны
Пайдаланылған оқулықтар:
15. Комментарий к Гражданскому кодексу. Ответственный редактор Сулейменов
16. Диденко А.С.. Гражданское право. Общая часть. КАЗГЮУ,
17. Суханов В.А. Гражданское право. 1 том. Издание
17. Сергеев А.П., Толстой Ю.К. Учебник гражданского
18. Диденко А.С. Учебное пособие по гражданскому
19. Яковлева В.Ф. Учебник гражданского права. Москва. Издательство
20. Ғ. Төлеуғалиев. Азаматтық құқық: академиялық
21. А.Т. Сулейменов, Ю.Г.Басин. Азаматтық құқық. 1
22. Правовой статус некоммерческих организаций в
23. Гражданское право Республики Казахстан.Учебное пособие
Қазақстан Республикасының «Коммерциялық емес ұйымдар туралы» заңының 40-бабы
Яковлева В.Ф. Учебник гражданского права. Москва. Издательство "Рагс", 2005г.
Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы
Қазақстан Республикасының «Коммерциялық емес ұйымдар туралы» Заңының 26-27
Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінің 34-бабының 3-тармағы.
Қазақстан Республикасының «Банкроттық туралы» заңының 2 бабы 1
Диденко С.А. Гражданское право. Алматы. Издательство "Нур-пресс", 2006г .(201-203стр.).
Конституциялық заң күші бар“Қазақстан Республикасыны Президенті туралы” 1995 жылғы
Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінің 105-бабының 2-
А.Т. Сулейменов, Ю.Г. Басин. Азаматтық құқық. (227-228 бет)
Қазақстан Республикасының «Қоғамдық бірлестіктер туралы» заңының 5-бабы
Қазақстан Республикасының «Қоғамдық бірлестіктер туралы» заңының 10-бабы.
Диденко А.С.. Гражданское право. КАЗГЮУ, Алматы, 1997г. 207-208
А.Т. Сулейменов, Ю.Г. Басин. Азаматтық құқық.(233-234беттер).
А.Т. Сулейменов, Ю.Г. Басин. Азаматтық құқық. КАЗГЗУ-дың жеке құқықтық
А.С. Диденко. Гражданское право. (208-210 стр.)
«Кәсіптік одақтар туралы» Қазақстан Республикасының заңы 10-бап.
«Кәсіптік одақтар туралы» Қазақстан Республикасының заңы 23-бап.
«Кәсіптік одақтар туралы» Қазақстан Республикасының заңы 24-бап.
Диденко А.С. Учебное пособие по гражданскому праву. Алматы. Издательство
Қазақстан Республикасының «Діни сенім бостандығы және діни бірлестіктер туралы»
Гражданское право Республики Казахстан. Учебное пособие. Алматы: Институт
2
Діни бірлестіктер
Қазақстан Республикасындағы қоғамдық және діни бірлестіктер қызметінің құқықтық негіздері
Ресейдегі мемлекеттік-шіркеулік қатынастардың даму және құрылу үдерісін талдау
Діни бірлестіктердің құқықтық жағдайы
Қоғамдық бірлестіктер
Діни бірлестіктің жалпы сипаттамасы
Діни бірлестіктердің құру тәртіптері
Құқық және заң анықтамалары
Діни қызмет және діни бірлестіктер туралы" Қазақстан Республикасының Заңы
Діни сенім бостандығы және діни бірлестіктер туралы ақпарат