Халықты әлеуметтік қорғау жүйесінің құрылымы
ЖОСПАР
Кiрiспе 3
1. Мемлекеттің әлеуметтік саясатының теориялық негіздері
1.1. Мемлекеттік әлеуметтік саясат 4
1.2 Халықты әлеуметтік қорғау жүйесі 6
ІІ Халықты әлеуметтік қорғау жүйесін
2.1. Халықты әлеуметтік қорғау жүйесін дамытудың
3.2. Өмірде қатер туындаған кезде әлеуметтік
3.3. Әлеуметтік қорғау жүйесін құқықтық
3.4. Халықты әлеуметтік қорғау жүйесін
Қорытынды 17
Қолданылған материалдар тізімі 18
Кiрiспе
Елiмiз нарық экономикасына көшiп, нарық қатынастары
Әлеуметтік қорғау – бұл әлде бір
Қазақстанда нарықтық экономикаға көшу аяқталып келеді.
Жүргізілген қайта құруларға қарамастан, қазіргі кезде
Соңғы жылдарда экономикадағы қолайлы өзгерістер және
Қазақстанда осы мәселелер жөнінде яғни, халықтың
Мен өз жұмысымды осы кісілердің еңбектеріне
1. Мемлекеттің әлеуметтік саясатының теориялық негіздері
1.1. Мемлекеттік әлеуметтік саясат
Әлеуметтік саясат – мемлекеттік ішкі саясаттың
Әлеуметтік саясаттың маңызды міндеті қоғам өміріндегі
мемлекеттік гарантиялардың апаттар, табиғи және техногенды
материалдық қорларды қайта бөлу және өмір
өмір сүру образын реттеу (салық арқылы,
Әлеуметтік саясат шаруашылықтың әр деңгейінде жүзеге
микродеңгейде;
макродеңгейде;
интеграциялық деңгейде;
әлемдік деңгейде.
Микродеңгейде экономикадағы жеке шаруашылық субъектілерінің (фирма,
Әлеуметтік саясатты жүргізу әлеуметтік инфрақұрылдымды қалыптастыру
Әлеуметтік саясат қоғамдағы әлеуметтік қатынастарының тұрақтылығын
Әлеуметтік ғылым тарихы
Әлеуметтік ғылымның алғашқы негізі, сол негізге
«Утопия» терминін алғаш рет Мор қолданып,
Еркіндік пен теңдік демократиялы қоғам өмірінің
Гегельдің айтуынша, меншікті иемдену адам еркіндігінің
Смиттің жасаған нарықтық экономика моделі еркіндік
Әлеуметтік статус теориясы – әлеуметтік стратификация
Жалпы түсінік бойынша, әлеуметтік статус –
Әлеуметтік стратификация концепциясы, бұл концепцияның негізін
Әлеуметтік бақылау теориясы (бұл теорияның негізін
Қоғамға әсер ету үшін индивидтің мінез
Элементарлы санкциялар (соның ішінде мәжбүрлі).
Әлеуметтік мүдделер.
Қоғамдық келісім.
Әлеуметтік бақылаудың кең түрдегі теориясын Р.Лапьер
Жалпы мемлекеттік игілік концепциясы, бұл капиталистік
Жалпы мемлекеттік игілік концепциясына қарама-қарсы неоконсерватизм
Қазіргі заманғы әлеуметтік концепциялар
Қазіргі заманғы әлеуметтік концепциялар теориялық жасалуы
«Жалпы мемлекеттік игілік» – капиталистік қоғамның
«Азаматтық қоғам» теориясы – соңғы кездегі
Азаматтық қоғам құру идеясының жасалынуы көп
Ростоу ұсынған «Өсу стадиясы» теориясы, қоғамның
Эрих Фромның «Әлеуметтік сипаттамалар» ілімі
«Әлеуметтік құрылым» концепциясы - басты объект
“Әлеуметтік жүйенің интеграциялану” концепциясы әртүрлі
1.2 Халықты әлеуметтік қорғау жүйесі
Әлеуметтік саясаттың бөлінбес элементі болып, халықты
Әлеуметтік қорғау – бұл әлде бір
Нарық халықты кепілді табыспен және жұмысбастылықпен
Халықты әлеуметтік қорғаудың объектілері мен субъектілері.
Сурет 1.
Халықты әлеуметтік қорғаудың негізгі субъектісі болып,
әр адамға өз қабілетіне байланысты табыс
өмір сүру минимумын ресми бекіту;
тұтынушылар мүддесін қорғау;
халықтардың табысын индексациялау.
Әлеуметтік қорғау жүйесі келесі топтарды қолдауға
жұмыссыздар;
зейнеткерлер;
мүгедектер;
ардагерлер (еңбек, соғыс);
балалары бар отбасылар;
жетім балалар;
оралмандар;
қуғын-сүргінге ұшырағандар.
Халықты әлеуметтік қорғау жүйесінің құрылымы
Халықты әлеуметтік қорғау – бірнеше жүйелерден
Халықты әлеуметтік қорғау құрылымы
Сурет 2.
Әлеуметтік қамсыздандыру - бұл кәрі және
Әлеуметтік қамсыздандыру төмендегілерден тұрады:
зейнетақы;
жұмысшыларға жәрдемақы (уақытша еңбекке қабілетсіз, жүктілігінен
балалары бар отбасыларына жәрдемақы;
кәрілерге және мүгедектерге қызмет көрсету;
жұмыссыздарға жәрдемақы.
Әлеуметтік гарантиялар – азаматтардың маңызды әлеуметтік
Әлеуметттік гарантиялар төмендегілерді қамтиды:
азаматтардың жұмыс орнын тандауға, кәсіби қызметіне
еңбекақының ең төменгі мөлшері;
зейнетақының ең төменгі мөлшері;
ритуалдық жәрдемақы;
көпбалалы аналарға жәрдемақы;
стипендияның ең төменгі мөлшері;
тұрғын үйге құқығы;
денсаулық сақтауына және медициналық көмек алуға
білім алуға құқығы.
Әлеуметтік көмек – бұл жасына, денсаулық
Әлеуметтік көмек негізінен зейнеткерлерге, мүгедектерге, оралмандарға
Әлеуметтік сақтандыру - бұл еңбекке
Кесте 1. Әлеуметтік сақтандыру жүйесі
КРИТЕРИЙЛЕРІ САҚТАНДЫРУ ФОРМАЛАРЫ
Әлеуметтік қатерлердің түрлері Зейнетақымен қамтамасыз ету
Медициналық сақтандыру
Өндірісте болатын қауіп – қатерлерден сақтандыру
Жұмыссыздық бойынша сақтандыру
Ұйымдастыру сипаты Ерікті
Міндетті
Таралу сферасы Мемлекеттік
Аймақтық
Муниципалдық
Халықаралық
Кәсіби
Әлеуметтік сақтандыру мемлекеттік және мемлекеттік
Таралу сферасына байланысты келесілерді қамтиды:
мемлекеттік сақтандыру елдің территориясындағы халықтың басым
муниципалды сақтандыру елдің ішінде белгілі бір
кәсіби сақтандыру жұмысшылардың жеке категориясына ұйымдастырылады
халықаралық сақтандыру бірнеше елдерде халқына жарамды.
Қазақстан мүше болып табылатын Халықаралық еңбек
тұрақты, ақылы еңбекке ынталандыру;
негізгі әлеуметтік қатерлердің алдын алу, ал
халықтың әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатыспайтын әлсіз
азаматтардың білім және медициналық көмек сияқты
Әлеуметтік қорғау жүйесінің сандық көрсеткіштері экономикалық
Даму деңгейі бірдей мемлекеттердің өзінде де
Толық ынтымақтастыққа негізделген жүйеде жарна мен
Шектеулі ынтымақтастыққа негізделген жүйеде төлемдерді алу
Бұдан басқа, ынтымақтастық белгісі жоқ, әр
Халықаралық тәжірибеге сүйене отырып, әлеуметтік қорғаудың
мемлекеттік жәрдемақылар;
міндетті әлеуметтік сақтандыру;
жинақтаушы зейнетақымен қамсыздандыру;
әлеуметтік көмек.
Мемлекеттік жәрдемақылар әлеуметтік қорғауға жататын жағдайлар
Жұмыс берушілер мен еңбеккерлер аударымдарының есебінен
Жинақтаушы зейнетақы жүйесі әр азаматтың зейнетақы
Әлеуметтік көмек, азаматтардың жекелеген санаттарын бюджеттің
Бұдан басқа азаматтың әлеуметтік қатерлерден өзін-өзі
Осындай аралас жүйе ынтымақтастыққа негізделген және
Қазақстанда нарықтық экономикаға көшу аяқталып келеді.
Жүргізілген қайта құруларға қарамастан, қазіргі кезде
Соңғы жылдарда экономикадағы қолайлы өзгерістер
ІІ Халықты әлеуметтік қорғау жүйесін
2.1. Халықты әлеуметтік қорғау жүйесін дамытудың
Әлеуметтік қорғау жүйесін дамытудың негізгі бағыттары
Жаңа жүйе адам өмірде тап болуы
Әлеуметтік қорғаудың жаңа жүйесінің негізгі мақсаттары
Әлеуметтік салаға реттейтін заңнама әлеуметтік қатерлердің
Әлеуметтік қорғаудың іске асыруға ұсынылып отырған
әділ – әлеуметтік қорғау құқығын іске
әрбір азаматтың мемлекетке тәуелділігі емес, оның
пәрменді – жәрдемақылар атаулы болуы тиіс,
тиімді, яғни ашық және жақсы басқарылатын,
қол жетерлі, яғни белгілі бір мерзім
Осы айтылғандарды ескере отырып әлеуметтік қатерлер
барлық азаматарға әлеуметтік қатерлерге қарай бюджет
алғашқы кезеңде міндетті әлеуметтік сақтандыруды жұмыс
жинақтаушы зейнетақы жүйесі;
әлеуметтік көмек және белгілі бір
Бұдан басқа, азаматтардың әлеуметтік қатерлерден
Қазақстанның ерекшелігін, халықаралық тәжірибені ескере отырып,
Барлық әлеуметтік төлемді неғұрлым тиімді басқару
Ана мен баланың кең ауқымды әлеуметтік
Мүгедектік проблемаларын шешу бойынша іс-шаралар әзірлеу
Атаулы әлеуметтік көмек мұқтаждықтың нақты өлшемдері
Әлеуметтік қорғауды реформалауда әлеуметтік нормативтерін ролін
Әлеуметтік қатерлердің туындау мүмкіндігін болдырмау және
Жасы бойынша, ашыраушысынан айрылу және еңбек
Әлеуметтік қорғаудың барлық жүйесі тікелей немесе
2.2. Өмірде қатер туындаған кезде әлеуметтік
Әлеуметтік салық төлейтін ұымдарда жұмыс істейтін
Еңбек ету қабілетінен айрылған және асыраушысынан
Еңбек етуге қабілетті жастағы азаматтардың мүгедектік
Еңбек ету қабілетіне және асыраушысынан айрылу
Бірінші деңгейі: барлық азаматтарға бюджет қаражаты
Екінші деңгейі: ресми жұмыс істейтін қызметкерлерге
Әлеуметтік сақтандыру жүйесінен берілетін төлем мөлшері,
Үшінші деңгейі: еңбек міндеттерін атқару кезінде
Сақтандыру компанияларынан төленетін төлемдердің мөлшері Заңмен
Республикалық және жергілікті бюджеттермен қаржыландарылатын мемлекеттік
Бұдан басқа, азаматтарды еңбек ету қабілетіннің
Жұмысынан айрылу жағдайында әлеуметтік қорғау
Жұмысынан айрылу жағдайында азаматтттарды әлеуметтік қорғау
Бірінші деңгейі: жергілікті бюджеттер есебінен барлық
Екінші деңгейі: ресми жұмыс істейтін еңбеккерлердің
Заңнамада белгіленген тәртіппен жұмыссыз деп танылған
Кейбір құқық бұзушылық үшін әртүрлі деңгейде
Жұмыссыздықтан міндетті сақтандыру жүйесін енгізу азаматтарды
Қартайған кездегі әлеуметтік қорғау
Ынтымақтастықты зейнетақы жүйесінің өлшемдері жетілдірілетін болады.
Жинақтаушы зейнетақы жүйесінің ережелерін көзделуде. Халықты,
Кәсіпорындардың міндетті зейнетақы жарналарын толық және
Жинақтаушы зейнетақы қорларынан төленетін зейнетақы төлемдерінің
Аз қамтамасыз етілген азаматтарды әлеуметтік қорғау
Жаңа жұмыс орындарын ашу және жалақының
Заттай нысандағы әлеуметтік көмек еңбек етуге
Қарттар мен мүгедектерге арналған интернат үйлерін
2.3. Әлеуметтік қорғау жүйесін құқықтық
Әлеуметтік қатер түрлері де төлемдер негіздері
Әлеуметтік қорғау жүйесін реформалау бүкіл республика
Реформаланатын әлеуметтік қорғау жүйесінде әлеуметтік қорғау
Модель құрылымын жасау жоспарлануда, соған сәйкес
2.4. Халықты әлеуметтік қорғау жүйесін
Реформа аяқталғанға дейін мемлекет халықты әлеуметтік
Әлеуметтік сақтандыру жүйесін қаржыландыру әлеуметтік салық
Әлеуметтік қамсыздандыру жүйесін мемлекеттік реттеу Қазақстан
Әлеуметтік сақтандырудың міндетті түрлерін енгізу жүйеге
Қорытынды
Қорыта айтқанда, Қазақстандағы халықты әлеуметтік қорғау
Еліміздегі әлеуметтік жағынан әлсіз азаматтарға
Әлеуметтік қорғаудың іске асыруға ұсынылып
әділ – әлеуметтік қорғау құқығын
әрбір азаматтың мемлекетке тәуелділігі емес, оның
пәрменді – жәрдемақылар атаулы болуы тиіс,
тиімді, яғни ашық және жақсы басқарылатын,
қол жетерлі, яғни белгілі бір мерзім
Қолданылған материалдар тізімі
1. Закон РК «О занятости население»
2. Закон РК «О пенсионном обеспечении
3. Закон РК
4. «Мемлекеттiк Атаулы көмек туралы» ҚР
5. «Социальная защита население» Карибджанова А.С.
6. «Социальная рыночная экономика» Юрьева
7. «Социальная политика государства в переходный
8. «Стратегический менеджмент» Книга первая. Под
9. «Стратегический -менеджмент» Книга вторая. Под
10. Л.П. Говорухина, Е.И. Дорохова «Становление
11. К.С. Мухтарова «Проблемы бедности
12. У.К. Шеденов, Н.У. Шеденова
13. Т. Табеев, Ж.Байпақпаев «Экономикалық
14. Ж.Ж. Нажимединова «Халықтың әлеуметтік жағдайын
15. К.С. Мухтарова «Анализ профиля
16. Нигматуллин Н.З. «Политика социальной защиты
17. Ж. Елубаева «Пенсионные системы»
«Социальная политика государства в переходный период»
«Социальная политика государства в переходный период»
«Социальная политика государства в переходный период»
18
ХалыҚты әлеуметтік ҚорҒау.
субъектілері
объектілері
Мемлекет
Азаматтар
Материалдық игіліктер
Қызметтер
ХалыҚты Әлеуметтік ҚорҒау
Әлеуметтік қамсыздандыру
Әлеуметтік сақтандыру
Әлеуметтік көмек
Әлеуметтік гарантиялар
Халықты әлеуметтік қорғау жүйесінің құрылымы
Халықты әлеуметтік қорғау жүйесі
Әлеуметтік қорғау жүйесінің құрылымы
Халықты әлеуметтік қорғау туралы ақпарат
Қазақстан Республикасында халықты әлеуметтік қорғау жүйесін қаржымен қамтамасыз ету
Мемлекеттің әлеуметтік саясатының теориялық негіздері
Халықты әлеуметтік қорғау жүйесін дамыту және кедейшілікті төмендету бағыттары
Мемлекеттік әлеуметтік саясат
Дағдарысқа қарсы басқаруда стратегияның мәні
Халықты әлеуметтік қорғау жүйесін жетілдіру жолдары