ЖАСТАР ЖӘНЕ ДІНИ СЕНІМ
ЖОСПАР:
Кіріспе
1. ДІННІҢ ЖАЛПЫ ҚОҒАМ ЖӘНЕ ЖАСТАР ӨМІРІНДЕГІ ОРНЫ.
1.1.Қоғамдағы әр түрлі діни наным-сенімдер және олардың түрлері.
1.2.Қазақстандағы діни жағдай мәселесі
2.ЖАСТАР ЖӘНЕ ДІНИ СЕНІМ.
2.1.Діни ағымдар және жастар.
2.2. Жастарды рухани адамгершілікке тәрбиелеудегі ислам дінінің алатын рөлі
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Қазақстаннның тәуелсіздікке ие болуы және оның құқықтық, демократиялық мемлекет
ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаев Қазақстан халқы Ассамблеясының ХV-ші сессиясында сөйлеген
Бізге жаhанданудың басты түрткілерінің бірі аксиологиялық, яғни өткен кезең
Дәстүрлі емес діни ұйымдардың идеологиялық және басқа да жұмыстарының
Адамдарды қандай да бір дінді қабылдауға мәжбүрлеуге болмайды. Сондықтан
Қазақстан Республикасындағы жастар ортасында дәстүрлі емес діни ұйымдардың таралуын
I. ДІННІҢ ЖАЛПЫ ҚОҒАМ ЖӘНЕ ЖАСТАР ӨМІРІНДЕГІ ОРНЫ.
1.1. Қоғамдағы әр түрлі діни наным-сенімдер және олардың түрлері.
Дін - адамзат тарихымен бірге жасап келе жатқан, өлмейтін,
Дінді шындығында ешкім жоққа шығара алмағанымен, ол туралы әркім
Осы көзқарастан алшақ жатпаған материалистер дінді «табиғаттың дүлей күші
Өкініштісі сол, болжам-долбарға сүйенген Дарвин мен Ламарктің ілімін бүгінгі
Елдегі енді бір топ дінді идеология ретінде қабылдайды. Олардың
Дін жайындағы жоғарыда айтылған батыстық танымдар мен исламдағы түсінік
Дінсіз адам болуы мүмкін, алайда, дінсіз қоғам болмайды. Әйгілі
Бұл - қисынды да. Өйткені, дін қоғамдық құбылыс болғандықтан,
Ұлыстың ұйытқысы - ұлт, мемлекеттің өзегі - қоғам болса,
Болмысында бей-берекетсіздікке, анархияға қарсы ислам діні елдің бірлігі мен
Қазақ халқының ұлт ретінде қалыптасуына ықпал еткен Ислам -
Ислам дінін әлемдегі негізгі бес мәдениеттің бірі ретінде атап
Ислам, бүгінгі түсінікпен айтқанда, зайырлы дін. Інжілде айтылған «Тәңірдің
Исламдық сенім бойынша Ұлы Жаратушы мен пенденің арасына ешкімнің
Осы орайда айта кетерлік бір жәйт, халық арасында Құран
Бүкіл адамзатқа жіберілген кәміл дін болғандықтан, исламда әлеуметтік әділет
Алланың жолдауы - ізгілік бастауы. «Адамзатты махаббатпен жаратқан» (Абай),
1.2. Қазақстандағы діни жағдай мәселесі
Қазақстан Республикасы - 140 ұлттың өкілдері тұратын, 40-тан астам
Көп дінді Қазақстандағы қазіргі діни жағдай күрделі әрі үдемелі,
Кез келген дәстүрлі діннің діттегені - күллі адамзат арасындағы
Дәстүрлі діндер, ислам және христиандық, қазақстандық қоғамның қалыптасуында мәдениетті
Дәстүрлі емес діни ұйымдар Қазақстан Республикасының тәуелсіздігі жылдары кеңінен
Демократиялық дискурсті айқындайтын діни плюрализм діни жағдайды қиындатады және
Жаңа апостолдық шіркеу,
Иегова Куәгерлері
«Дәстүрлі емес» діндердің арасында аталмыш харизмалық ағымдар бой көрсетуде:
«Агапе»
«Новая жизнь»,
«Новое небо»,
«Илия»,
«Благая весть» т.б.
ҚР ӘМ діндер ісі жөніндегі Комитеттің мәліметінде Қазақстандағы протестанттық
Қазақстан аумағында «дәстүрлі емес» діни ұйымдардың таралуының келесі себептерін
Екіншісі, бұқаралық діни сауатсыздық, негізгі діни білімінің жоқтығы. Бұл
Үшіншісі, бұл «дәстүрлі емес» діни ұйымдардың догмалық, культтық, ұйымдастырушылық
Төртіншісі, жаңа діндерді ұстанушылар өз миссионерлік қызметін белсенді атқарады.
А.Г.Косиченко, В.Д.Курганская, А.Н.Нысанбаев, Г.Т.Телебаев және т.б. құралған зерттеушілер тобы
Айталық, теріс жалған ағымдар Отанға қауіп төнсе де,
Біздің қоғамда қалың көпшілік біле бермейтін осындай құйтұрқы
Тағы бір шынайы мұсылман дінімізге іріткі салып жүрген діни
Ислам атын жамылған діни ағымның бір түрі – «Хизбут-ТаҺрир»
Келесі бір ағым - әулиелеріміз бен аталарымыздың аруағын қорлап,
Ал келесі бір халық арасында мәселе болып жүрген іс
II. ЖАСТАР ЖӘНЕ ДІНИ СЕНІМ.
2.1. Діни ағымдар және жастар.
Қандай мәдениет болса да, оның негізінде дін жатады. Дін
Жастар - біздің жарқын болашағымыз. Оларға жіті көңіл бөлу,
Бүгінгі таңда еліміздегі діни ахуал туралы сөз қозғаған кезде,
Дін жастарды несімен қызықтырады? Жастардың пікірі бойынша, дін -
Мәдениеттер мен діндердің халықаралық орталығының осы бағытта жүргізген социологиялық
Қазақстанда халықаралық, дінаралық келісім, өзара татулық пен сыйластық ежелден
Соңғы жылдары отандастарымыздың, әсіресе, жастардың рухани дамуына кері әсері
Бүгінгі жастар бұрынғылармен салыстырғанда өзгешелеу. Олардың ой-өрісі, талпынысы, сауық-сайран
Әрине, жас ұрпақты мұндай қатерден құтқарып қалу - толықтай
Жастар бойындағы жаман қылықтарға қарсы күресетін иммунинет - ол
Арнайы діни білімнің болмауы, шала сауаттылық та экстремизмге әкеліп
Қазақстан мұсылмандары діни басқармасы еліміздің қоғамдық өміріне етене араласып,
Ел мұсылмандары Елбасымыз Нұрсұлтан Назарбаевтың рухани-адамгершілік бастамаларды қанаттандыруға, жас
Жастармен жұмыс жан-жақты жүргізіліп келеді. Әрбір мешіт жанында сауат
Бұл туралы ел Президентінің жыл сайынғы халыққа арнаған дәстүрлі
Біздің Конституция сенім бостандығына кепілдік береді, бұл – факт.
Әркімнің таңдау құқығы бар. Діни таңдауға өте үлкен жауапкершілікпен
Бүгінде, интернет пен жоғары технологиялар ғасырында, ақпараттар тасқындаған заманда,
Біз қоғамда, әсіресе, жастар арасында діни экстремизм профилактикасын күшейтуіміз
Осы мәселелерді негізге ала отырып, қазіргі орта және
Орталықтың негізгі мақсаты – Дінтану ғылымының әр түрлі бағыттағы
Елімізде дін мәселесі күрделіленіп тұрған уақытта мемлекетіміздің діни саясатын
2.2. Жастарды рухани адамгершілікке тәрбиелеудегі ислам дінінің алатын рөлі
Ислам дінінің көшпелі һәм руларға бөлінген араб қоғамында пайда
Әлеуметтік тұрғыдан алғанда ислам діні:
Қоғамға бағыт-бағдар береді,
Қоғамды біріктіреді,
Идеологиялық және мәдени ұғымдарды күллі қоғамға телиді,
Жеке тұлғаның және қоғамның мүдделерін қорғайды,
Этникалық негізден гөрі адами, рухани құндылықтарға мән береді.
Діннің мәдениеттің құрамдас бөлігі екені туралы тәжірибелік (эмпирикалық) дәлелдер:
Діннің жеке тұлға және қоғам өміріндегі нақты функциялары бар.
Дін әр адамға сол адам бағынышты болуға міндетті құдіреттің
Дін адамға өзінің төңірегіндегі әлемді түсіну тұрғысынан өзіндік жүйе
Дін қоғам қатынастарының қалыптасуында басты міндет атқарады.
Мәдениеттің күштілігі соншалық, мәдениеттер арасындағы қақтығыста жеңіске жеткен мәдениеттің
Адамзат тарихында дінсіз мәдениет болмаған. Алғашқы қоғамдық құрылымнан бері
Дін адамдардың іс-әрекеттеріне бірінші дәрежеде ықпал жасайтын құдірет. Ислам
Ислам дiнi өзге дiндермен көптеген ұқсас жақтары болғанымен нақтылы
Тарихи деректерге сүйенсек, ата-бабаларымыздың ислам дінін қабылдағанына шамамен 1200
Кезінде діни сауатсыздық салдарынан сәләфилік ағымның ықпалында жүрген азаматтар
Мемлекетіміздің негізгі іргетасы болып саналатын ұлттық тұтастығымыздың негізгі өзегі
Біз енді ғана іргетасы қаланып келе жатқан жас мемлекетіміздің
Ұлттық және діни мәселелердің ықпалының өсуін сарапшылар XXI ғасырда
Біздің елімізде Ислам дінінің орны бөлек. Қазақ сияқты отарланған
«Діни экстремизм», «Ислам экстремизмі», «Ислам фундамен-тализмі» ұғымдарын біз ойлан-бастан
Төркініміз Кеңес өкіметі ұлт десе, ұлтшыл деп айыптауға дайын
Бабаларымыз ұстанған асыл дініміз - Исламда жас ұрпақтың санасына
Бүгінгі жастар имандылыққа жол сілтейтін және олардың жоғалған жан
Осы мәселеге жастарды тәрбиелеу тұрғысынан келгенде, Исламда алынған білім
Кемел де кіршіксіз Ислам діні жастарға білім бергенде, Құран
Ардақты Пайғамбарымыз (Оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын): «Отанды
Имамдар, оқытушылар, жетекші тәлімгерлер соңғы жылдары еліміз мұсылмандары арасында
Бүгінгі басты міндеттеріміз - Қазақстан мұсылмандарының рухани құрылымдарын біріктіру;
Ал алдағы уақытта атқаратын игілікті істерімізде рухани-адамгершілік және патриоттық
барынша кең және жан-жақты діни білім беруді ұйымдастыру;
мұсылман жастарды Исламдағы орта жолды ұстануға, Отанға, дүниежүзіндегі барша
жастар арасында радикалды және экстремистік ағымдардың тарауына бөгет болатын
жастарды өзара сыйластық пен түсіністік бағытында тәрбиелеудің бағдарламаларын жасап,
Біздіңше, мемлекеттік және рухани құрылымдардың арасында өзара түсіністік пен
Қасиетті Құранда Алла Тағала бүкіл адамзат баласына бір-бірін қадірлеуге,
«Бірлік - береке бастауы» деген нақыл текке айтылмаған. Қазақ
Қазіргі таңдағы жағдайымыз күрделі екені белгілі. Бірақ, Аллаһ тағала
Президентіміз: «Біз елдің дәстүрлері мен мәдени нормаларына сәйкес келетін
Қорытынды
Қазақстан Республикасының тұңғыш президенті Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев 2003 жылдың
Зерттеу жұмысы барысында келесі ой қорытындылар жасауға тура келеді:
Әлеуметтік тұрғыдан алғанда ислам діні:
1) Қоғамға бағыт-бағдар береді,
2) Қоғамды біріктіреді,
3) Идеологиялық және мәдени ұғымдарды күллі қоғамға телиді,
4) Жеке тұлғаның және қоғамның мүдделерін қорғайды,
5) Этникалық негізден гөрі адами, рухани құндылықтарға мән береді.
Діннің мәдениеттің құрамдас бөлігі екені туралы тәжірибелік (эмпирикалық) дәлелдер:
1) Діннің жеке тұлға және қоғам өміріндегі нақты функциялары
2) Дін әр адамға сол адам бағынышты болуға міндетті
3) Дін адамға өзінің төңірегіндегі әлемді түсіну тұрғысынан өзіндік
4) Дін қоғам қатынастарының қалыптасуында басты міндет атқарады.
құрылымнан бері қарайғы уақытта пайда болған мәдениеттердің барлығы да
Дін адамдардың іс-әрекеттеріне бірінші дәрежеде ықпал жасайтын құдірет. Ислам
Мәдениеттің негізгі факторлары мыналар:
1. Дін: Әр ұлттың өзіне тән иман және сенім
2. Тіл: Әр ұлттың өзіне тән сөйлеу және түсінісу
3. Өнер: Әр ұлттың өзіне тән сән, зауық және
4. Тарих: Әр ұлттың өзіне тән өмір сүру салтының,
5. Әдет-ғұрыптар: Құқықтық-қалыптық құжат еместігіне қарамастан, қоғам тарапынан есепке
Дін негізінен адамды рухани жағынан, яғни әдеп, иба, ынсап,
«Ислам діні-біздің ұлт болып қалыптасуымызға, халық болып, тәртіпті, тәрбиелі-ел
Дін – тәрбие құралы, көркем мінез қалыптастырудың ғажайып мектебі.
Қолданылған әдебиеттер тізімі
М.Арын, Бес анық. «Арыс», 1996 ж.
С.Е. Қодаров «Алланың ақ жолы». «Ақтөбе» газеті № 157,
«Шапағат Нұр» Ислам тану журналы 2003-2004 ж.
«Ислам өркениеті» діни – танымдық газеті.
Сахих хадистері. Алматы, 2003 ж.
Исламская акида. Баку, 1997 ж.
Сафвет Синих «Ғибадат ғажайыптары» Алматы, 2001 ж.
Бердібайқызы Қ. Өнеге әуелі - отбасынан //Қазақ батырлары. –
Ермұханова З. Қазақстан – біздің үлкен отбасымыз //Қазақ тілі
Жәнібекова С. Абай отбасылық өмірі туралы //Қазақстан мектебі. –
Қабылова Қ. Халықтық педагогиканың бала тәрбиесіндегі рөлі //Бала
Қожахметова К. Этнос субъектісін қалыптастыруда отбасының рөлі //Бастауыш
Қосақова Г. Баланың бас ұстазы – ата-анасы //Бала тәрбиесі.
Миркенова Г. Отбасы тәрбиесінің маңызы //Бастауыш мектеп. – 2005.
Мұқашева Ғ. Тәрбиенің бастауы - отбасынан //Бала тәрбиесі. –
Неке және отбасы туралы: Қазақстан Республикасының Заңы //Заң газеті.
Нұғыспанова Ш. Отбасындаға бала тәрбиесі //Бастауыш мектеп. – 2005.
Оразбекұлы Қ. Отбасы тәрбиесі қанша кезеңге бөлінеді: (Этнопедагогика) //Бастауыш
Отбасы және неке //Ақиқат. – 2001. - №12 –
Сәденов Ж. Балаларды отаншылдыққа тәрбиелеу отбасынан басталады // Бала
Тастанова Р. Ата- аналардың әдептілігі // Тәрбие құралы.- 2005.-
Түйетаев Б. Бұл - ұлттық проблема: ( Бүгінгі
ЖАСТАР ЖӘНЕ ДІНИ СЕНІМ
Діннің жастар психологиясына әсері жайында
Жастар саясатының этникалық және діни тұстары
Жергілікті атқарушы органдардың діни бірлестіктермен қарым-қатынасын реттеу туралы
ДІНШІЛДІК ЖӘНЕ ЖАСТАР АРАСЫНДАҒЫ ДІНИ ҚҰНДЫЛЫҚТАР
Қазіргі Қазақстандағы жастардың діншілдік мәселесі
ҚР жастары құндылықтарының қоғамдық-саяси тұрақтылықты сақтаудың факторы ретіндегі ролі
Қазақстан Республикасындағы діни бірлестіктер
Діннің социологиялық құрылымы мен қызметтері
Қазақстан Республикасының діни проблемалары мен ұлт дүниетанымына әсері