Байқоңырдағы туризмді дамыту жобасы
ЖОСПАР
КІРІСПЕ ......................................................................................................................4
1 ИНВЕСТИЦИЯНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ-ӘДІСТЕМЕЛІК НЕГІЗДЕРІ
1.1 Инвестицияның мәні мен маңызы ......................................................................6
1.2 Туризм саласындағы инвестицияның ерекшеліктері.......................................13
Қазақстанда инвестиция тартудың оңтайлы іске асу тетіктері.......................24
2 ӘЛЕМДІК ТӘЖІРИБЕ ЖӘНЕ ОНЫҢ ҚОЛДАНЫЛУ АЛҒЫШАРТТАРЫ
2.1 Әлемдегі туризм инвестициясы........................................................................29
2.2 Қазақстандағы инвестиция саясаты және туризм ..........................................38
2.3 Қазақстанда инвестициялық жобаларды бағалаудағы
3 ТУРИЗМ САЛАСЫНДАҒЫ ИНВЕСТИЦИЯ ТАРТУДЫҢ ТИІМДІЛІГІН АРТТЫРУ БАҒЫТТАРЫ
3.1 Ұлы Жібек Жолы бойындағы маршруттарды жаңғырту...............................60
3.2 Қызылорда облысында туризм саласына инвестиция тартудың болашағы....................................................................................................................66
ҚОРЫТЫНДЫ..........................................................................................................87
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ........................................................90
Кіріспе
Тақырыптың өзектілігі. «Туризм» – деген сөз адамзат болмысына 19
Әлемде туристік қатынастардың шарықтай өскендігі соншалық, 2010 жылы 1
1998ж.бастап Қазақстан экономикасында қалыпты экономикалық өсу көрініс алып отыр.
Тәуелсіздіктің бірінші кезеңінен бастап шетелдік инвестицияларды тартуға қолайлы жағдайлар
Дегемен, шетел инвестицияларын экономикаға тарту мәселесі әлі де өзекті.
Әлемдік тәжірибе көрсеткендей, экономикалық өсу шетел капиталының әсерінен болады.
Сондықтан мемлекет шетел инвестицияларын тартудың бағыттарының басымдылығын белгілеу керек.
2005 жылдың 18-ақпандағы Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы.
Қазақстан экономикасына шетел инвестицияларын тартудың қазіргі беталысы мен заңдылықтары
Зерттеу жұмысының мақсаты мен міндеттері: Қазақстан республикасының туризм саласына
- шетел инвестицияларын тартудың қажеттілігін анықтау;
-«инвестиция» терминінің мәні мен қызметін талдау;
-шет елдерінің инвестициялық саясатын зерттеу;
-туриз саласындағы инвестициялық жобаны бағалау тәсілдерін талдау;
-туризм саласына шетел инвестицияларын тарту мақсатына арналған мемлекеттік шараларды
Зерттеу пәні: елдің экономикасына инвестицияларды тарту кезінде пайда болатын
Зерттеу обьектісі: Қазақстанның ұлттық экономикасын түрлендіру жағдайындағы туризм саласының
Дипломдық жұмыстың құрылымы: Диплом жұмысы кіріспеден, үш тараудан, қорытындыдан,
1 ИНВЕСТИЦИЯНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ-ӘДІСТЕМЕЛІК НЕГІЗДЕРІ
1.1 Инвестицияның мәні мен маңызы
Инвестициялар деп - өнеркәсіпке, құрылысқа, ауыл шаруышылығына және өндірістің
Инвестиция туралы ұғым банк ісі ғылымының арнайы бөлігі болып
Шаруашылық іс-әрекеттер процесінде оған қатынасушылар күрделі қаржыны жүзеге асырады,
Қазақстандағы болашақ басты міндеттердің бірі – XXI ғасырдың ортасына
"Инвестиция" деген сөз латынның "инвест" (салу) дегенінен шыққан. Енді
Ірі банктердің қаржылық ресурстары, өнеркәсіптік фирмалардың миллиардтаған пайдалары, жай
Бұл - акцияны сатып алу, олармен биржадағы ойынға қатысу,
Инвестиция дегеніміз – табыс алу мақсатында кәсіпкерлік және басқа
Инвестициялық қызмет бұл – инвестицияларды салу және инвестицияларды жүзеге
Инвестициялаудың тар кәсіпқойлық анықтамасы бұдан да қатты, мұнда қаржы
Енді қаржыны кімдер салады ? Негізгі салымшылар кәсіпорындар, фирмалар,
Инвестицияны жүзеге асырушы заңды және жеке тұлғалар, бұлар коммерциялық
Инвестор - бұл капиталды салған кезде, көбіне басқа біреудің
Кәсіпкер - бұл белгілі бір тәуекедділікпен өз капиталың салушы
Саудагер - бұл белгілі, алдын-ала есептелінген тәуекелділікке баруға дайын
Ойыншы - қандай да болмасын тәуекелдікке баруға дайын адам.
Инвестициялау мақсаты - табыс, пайда, кіріс. Кірісті қаржыны бизнестің
Сыртқы экономикалық қызметтің маңызды аспектісі - шетел инвесторларының қатысуы
Шетелдік инвестицияларды тарту үшін қажетті жағдайлар жасалуы тиіс:
1)шетелдік инвесторлардың қызметімен байланысты әкімшілік рәсімдерді
2)елдің ұлттық мүдделері үшін қызмет түрлеріндегі басымды салық жеңілдіктерін
3)жерді, жылжымайтын дүние-мүлікті пайдалану құқығын
қамтасмасыз ету, қызметкерлерді оқытуға субсидиялар беру;
4)пайда әкетіліміне үкімет кепілдіктерін немесе оны қайта
капиталдандырудың жеңілдетілген шарттарын беру.
Қазақстанда нарықтық реформаларды табысты жүзеге асыру үшін Бүкіл дүниежүзілік
Қазақстан Республикасындағы инвестициялық қорлар туралы заңнамада мынадай негізгі ұғымдар
1) Қазақстанның инвестициялық қорының (бұдан әрi - Қор) инвестициялары
2) Қордың инвестициялық қызметi - ұйымдардың жарғылық капиталдарына инвестиция
3) инвестициялық жоба - Қордың инвестицияларын көздейтiн iс-шаралар кешенi;
4) ұйым - акцияларында инвестициялар жүзеге асырылатын акционерлiк қоғам,
5) алып тасталды;
6) электрондық мониторинг - ақпаратты электрондық цифрлық қолтаңбамен расталған
Ескерту. 1-бапқа өзгерту енгiзiлдi - Қазақстан Республикасының 2006.07.07. N
2-бап. Қазақстанның инвестициялық қоры туралы
Қазақстан Республикасының заңдары
1. Қазақстанның инвестициялық қоры туралы Қазақстан Республикасының заңдары Қазақстан
2. Инвестициялық қорлар туралы Қазақстан Республикасының заңдары Қорға қолданылмайды.
3. Акционерлiк қоғамдар туралы, инвестициялар туралы және бағалы қағаздар
4. Егер Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шартта осы Заңдағыдан
3-бап. Қордың құқықтық мәртебесi
Қазақстанның инвестициялық қоры Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң шешiмiмен құрылған, ұлттық
Қазақстанның инвестициялық қоры ұлттық даму институты болып табылады.
Ескерту. 3-бап жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының 2006.07.07.
N 178 Заңымен.
4-бап. Қордың мақсаты мен мiндеттерi
1. Қор қызметiнiң мақсаты перспективалы ұйымдардың жобаларына инвестицияларды жүзеге
2. Қордың мiндеттерi:
1) шикiзат пен материалдарды тереңдеп өңдеудi жүргiзетiн, жаңа технологияларды
2) Қордың инвестициялық жобаларды бiрлесiп қаржыландыруы (ұйымдардың жарғылық капиталдарына
3) отандық және шетелдiк ұйымдар арасындағы өндiрiстiк кооперацияны қамтамасыз
5-бап. Қордың өкiлеттiктерi
Қордың өкiлеттiктерiне:
1) Қордың инвестициялық декларациясына сәйкес инвестициялық саясатты жүзеге асыру;
2) шикiзат пен материалдарды тереңдетiп өңдеудi жүргiзетiн, жаңа технологияларды
3) Қазақстан Республикасының индустриялық-инновациялық саясатының тиiстi басымдықтарына сәйкес келетiн,
4) филиалдар мен өкiлдiктер құру;
5) инвестициялық жобалар жөнiндегi құжаттамалар дайындауға шарт негiзiнде қатысу;
6) қайта инвестициялау туралы шешiмдер қабылдау;
7) уақытша бос ақшаны орналастыру;
8) басқа отандық инвесторлармен бiрлесiп, Қордың шет елде жүзеге
9) өз мiндеттерiн iске асыру үшiн сарапшылар мен консультацияларды
10) өзiнiң инвестициялық портфелiн дербес басқару;
11) бағалы қағаздар нарығының кәсiби қатысушысы ретiнде тиiстi лицензияның
6-бап. Қордың инвестициялық саясатының бағыттары
1. Қор қызметiнiң негiзгi бағыттары өтемдi және тиiмдi инвестициялық
Қордың инвестициялауы Қордың инвестициялық декларациясына сәйкес жүргiзiледi.
2. Қор мынадай шарттар сақталған кезде:
1) инвестициялық жоба Қазақстан Республикасының индустриялық-инновациялық саясатының негiзгi бағыттарына
2) инвестициялық жоба экономикалық және қаржылық өлшемдер бойынша тартымды
3) инвестициялық жоба ұйымдардың технологиялық әлеуетiн өрiстетуге, өнiмдер мен
3. Қор ұйымдардың акцияларын сатудан және жарғылық капиталындағы қатысу
4. Қордың инвестициялары ұйымдардың жарғылық капиталдарына жүзеге асырылады. Қор
5. Қордың уақытша бос ақшасын орналастыру iшкi және сыртқы
7-бап. Қордың инвестициялық қызметiн шектеулер
1. Қордың инвестициялары ұйымдардың шаруашылық дербестiгiн шектемейдi. Ұйымдардың жарғылық
2. Қор:
1) ұйымдарға кредит берудi жүзеге асыруға;
2) кепiлгер және (немесе) кепiлдiк берушi ретiнде өкiлдiк етуге;
3) қабылдау шарты мен тәртiбi Қазақстан Республикасының заңдарына және
4) бағалы қағаздар мен өзге қаржы құралдарынан басқа, материалдық
8-бап. Қазақстан Республикасы мемлекеттiк органдарының
Қормен өзара қарым-қатынастары
1. алып тасталды
2. алып тасталды
3. Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар нарығы туралы заңдарының бағалы
Қордың өз инвестициялық портфелiн басқару жөнiндегi қызметi лицензияланбайды.
4. Қазақстан Республикасының зaң актiлерiнде көзделген жағдайларды қоспағанда, мемлекеттiк
Ескерту. 8-бапқа өзгерту енгiзiлдi - Қазақстан Республикасының 2006.07.07. N
9-бап. Қордың инвестициялық декларациясы
1. Инвестициялық декларация Қордың инвестициялық қызметiнде негiзгi құжат болып
Инвестициялық декларация Инвестициялау мақсаттарын, стратегиясын, бағыттарын, тәуекелдердi басқару саясатын,
2. Қордың Инвестициялық декларациясын ұлттық басқарушы компания бекiтедi.
Ескерту. 9-бапқа өзгерту енгiзiлдi - Қазақстан Республикасының 2006.07.07. N
10-бап. Қордың жарғылық капиталы
1. Қордың жарғылық капиталын республикалық бюджеттiң қаражаты есебiнен акцияларға
2. Қордың жарғылық капиталын ұлғайтуға Қордың жалғыз акционерiнiң шешiм
3. Қордың орналастырылатын акцияларын төлеуге ақша ғана салынуы мүмкiн.
11-бап. Таза кiрiстi бөлу
Таза кiрiстi бөлу тәртiбiн ұлттық басқарушы компания айқындайды.
Ескерту. 11-бап жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының 2006.07.07. N
12-бап. Қордың қызметiн ұйымдастыру, оны қайта ұйымдастыру және тарату
1. Қорды құру және оның қызметi осы Заңда көзделген
2. Қорды қайта ұйымдастыру және тарату Қазақстан Республикасының заңдарында
13-бап. Ұйымдарды басқару мониторингi
Қор жарғылық капиталына өзi қатысатын ұйымдарды (бұдан әрi -
1) мониторинг объектiлерiн басқарудың жай-күйi мен тиiмдiлiгiн байқауды;
2) инвестициялық жобаны iске асыру туралы ақпаратты мерзiмдiк жинауды;
3) мониторинг объектiсiн басқару тиiмдiлiгiн тiкелей зерттеудi және бағалауды;
4) мониторинг объектiлерiнiң әлеуметтiк-экономикалық, қаржылық, құқықтық, технологиялық, өндiрiстiк-техникалық жай-күйiн
5) мониторинг объектiлерi қызметiнiң экономиканы дамытуға әсерiн бағалау мен
14-бап. Қордың жауапкершiлiгi
Қор өз мiндеттемелерiн орындамағаны не тиiсiнше орындамағаны үшiн Қазақстан
15-бап. Дауларды шешу тәртiбi
Қордың, мемлекеттiк органдардың, заңды тұлғалардың арасында туындайтын даулар Қазақстан
16-бап. Қазақстан инвестициялық қоры туралы
Қазақстан Республикасының заңдарын бұзғаны
үшiн жауаптылық
Осы Заң Қазақстанның инвестициялық қоры қызметiнiң мәселелерiн реттейдi [2].
1.2 Туризм саласындағы инвестицияның ерекшеліктері
«Инвестициялар» - қазақстандық экономика үшін жаңа терминдердің бірі. Әдетте
Бірқатар авторлардың түсініктері бойынша инвестиция деп пайда және басқа
Яғни, инвестициялар - бұл капитал салымдарынан да ауқымды түсінік.
Қазіргі таңда туризмді дамытудың аймақтық бағдарламаларын талдау көрсеткендей туризмнің
Инвестицияның нәтижелері мен шығындарын экономикалық, кәсіпкерлік бағалау шегінен шығып,
Туризм саласында пайдалық кәсіпкерлік көрсеткіштеріне келтірілмейтін инвестициялау түрлері мен
Туризмдегі инвестициялық үрдістің жаңа мазмұны мынадай:
біріншіден, туризмге инвестициялау саласы туризмді дамытатын ішкі және сыртқы
екіншіден, мақсаттық инвестициялар жүйелі түзіліс ретінде аймақтағы туризмді тұрақты
үшіншіден, жүйесі ретінде туризм элементтерінің жоғары байланыстылығы жағдайында инвестициялар
төртіншіден, инвестициялық үрдістер обьективтік факторларға орай үздіксіз болуы керек,
бесіншіден, инвестициялық үрдіс туристердің қажеттігін, инфрақұрылымдық элементтің бұзылуының алдын
алтыншысы, инвестициялар оң әсер беретін элементтерге бағытталу керек.
Туризмде инвестициялық қызметтің түрлі факторлары болуы мүмкін:
ұжымдық меншік құқығына негізделген азаматтар, мемлекеттік емес кәсіпорындар, туристік
мемлекеттік билік және басқару органдары, бюджеттік және бюджеттік емес
шетел азаматтары, заңды тұлғалар мен мемлекеттің туристік бизнеске салымдары
отандық және шетелдік азаматтармен, заңды тұлғалармен және мемлекет тарапынан
қаржы қорларын ең тиімді түрде жұмсайтын қаржы делдалдарының көмегімен
Туризмнің дамуына инвестиция көлемін анықтау үшін белгіленген мерзімде туристік
Қазіргі экономикалық әдебиеттерде инвестицияны топтастырған дұрыс, туристік инвестицияны
Инвестицияны пайдалану бойынша:
қаржылық инвестициялар - қорларды түрлі құнды қағаздарға салу, капиталды
нақты инвестициялар - тұтыну затына немесе өндіріс құралына капитал
Іске асу мерзімі бойынша инвестициялар:
ұзақ мерзімдік (10 жыл және одан жоғары);
орташа мерзімдік (5-тен 10 жылға дейін);
қысқа мерзімдік (1 жыл және одан төмен);
Түрлері бойынша инвестициялар:
тікелей инвестициялар - қорлық немесе мүліктік құндылықтар түрінде активтерге
жанама инвестициялар - қалыптасатын портфельге ақша қорларын бағыттау, яғни
ақыл-ой инвестициясы - патент, лицензия, жаңалық сатып алу, қызмекерлерді
Қолдану бағыты бойынша инвестициялар:
Туристік кәсіпорынды құрумен байланысты инвестициялар.Ол компания құрамындағы фирманы немесе
Туристік кәсіпорынның ескірген құралдарын ағымдық және түгел жөндеумен, ауыстырумен
Кәсіпорынды өндіріс құралымен қамтамасыз етуге бағытталған қосымша инвестициялар.Оларға сұранысы
Көлемі бойынша инвестициялар:
салыстырмалы үлкен емес;
орташа;
көлемі үлкен;
Туристік саладағы инвестицияның көлемінің шектері басқа экономикалық салалардағы инвестициялардан
Туристік инвестицияның ұсынылған топтастырылуы олардың түрлілігін көрсетеді. Инвестицияның түрлеріне
- уақыт аралығында ақша ағымдарын орналастыру құрылымы;
- мақсат түрі;
- жоспарлау кезеңі;
- қайталау кезеңдері;
- өзара байланыс дәрежесі;
- тәуекел деңгейі және т.б.
Инвестициялау субьектісі – бұл, инвестицияланатын кәсіпорын немесе кешеннің мақсатында
отандық және шетелдік азаматтар мен заңды тұлғалар, үкімет пен
инвестордың тапсырысы негізінде немесе тапсырысты орындаушы ретінде инвестицияның іске
жұмыстарды орындаушылар(делдалдар,субделдалдар);
тауарлы-материалдық құндылықтарды, өндіріс құралдарын, технология мен қажетті жобалық-құрылыстық құжатты
банктік, сақтандыру, делдалдық ұйымдарды танытатын заңды тұлғалар;
Инвестициялық қызметтің обьектілері - құралдар бағытталатын нарсе.
қалпына келтірілетін немесе жаңадан жасалатын туристік кәсіпорындар;
туризм саласындағы кәсіпорынды кеңейту, екінші немесе кезектегі кәсіпорынды салу;
өндіріс қуатын арттыру үшін туристік кәсіпорынның бөлімдерін кеңейту;
өндірістің техника-экономикалық деңгейін арттыруға бағытталған, кәсіпорынның техникалық қайта
кәсіпорынның жаңаланатын негізгі өндірістік қорлары;
жаңа ғылыми- техникалық өнім;
өндіріс шегінде жаңа туристік қызмет түрлерін өндіру;
ақыл-ой құндылықтары(ғылыми жоба,жаңалық);
мүліктік құқықтар(өндірістік бағыттағы мүлікті иелену);
Туризм саласында инвестициялар салынатын обьектілер келесі белгілер бойынша топтасуы
туристік жобаның көлемі(үлкен, орташа, және ұзақ жобалар)
жобаның мақсаттық бағыты;
инвестициялық циклдің сипаты мен мазмұны (өмірлік цикл немесе оның
мемлекеттік әсер дәрежесі (үлкен, әлсіз, әсерсіз);
мемлекеттің қатысу сипаты (тартылатын мемлекеттік капитал салымы, акция пакеті,
ақша құралдарын пайдаланудың экономикалық тиімділігінің дәрежесі (жоғары-тиімді, орташа және
Обьектілер мен субьектілерді құрылымдау туризм саласында инвестицияларды бақылаудың
Туризмді дамыту бағдарламаларын жасау және іске асыру жағдайында туризм
жүйелік- туризмнің жүйелі, өзін-өзі ұйымдастыратын қасиетін ескере отырып, туризм
кешенділік- туризм саласында инвестициялық қызметті стратегиялық, ағымдық және кеден
кәсіпкерлік - инвестициялық қызметті басқару стратегиясының кәсіпкерлік стиліне бейімділік;
бейімделушілік - инвестицияның стратегиялық аймақтық туризмнің даму мақсаттарын,
үздіксіздік - инвестициялау үрдісі белгіленген үлкен шегінде үзддіксіз іске
альтернативтілік- туристік бағдарламалар мен жобалар саласында шешім қабылдау барысында
тәуекелді есепке алу - аймақтағы туристік қызметтің ерекшелігіне негізделген,
инвестициялық мәдениет;
Инвестициялық несиелендіруге альтернатива ретінде туризде қолданылып жүрген жобалық инвестициялау
Сонымен қатар, кешендік, жүйелі тәсіл жағынан туризмнің бәсекеге қабілетті
Талдаудың негізгі қағидаларына ғылымилық, кешенділік, жүйелілік- обьективтілік, нақтылық, дәлелділік,
Инвестициялық салымдарды талдау экономикалық үрдістерді бағалау мен экономикалық
Экономиканың мемлекеттік секторы өзін өзі өтеу, қайтарымдылық, төлемділік, үлестік
Инвестициялық салымдарды талдау демократизмі инвестициялық қызметтің жариялылығын қамтамасыз ететін,
Инвестициялауды тексеру жүйелі сипаттамалардың өлшемдерін алудың 4 түріне негізделеді:
Саналы жетіктілік қағидалары бойынша инвестициялық шешімдерді қабылдау үшін
Осылайша туризм саласына инвестициялау қағидалары инвестициялау үрдістерін басқарудың негізгі
Инвестициялық шығындар – бұл іске асу мерзімдері басында немесе
Инвестициялық шығындардың келесі түрлері бар:
Тікелей және жанама шығындар. Инвестициялық жобаны іске асырумен байланысты
Қазіргі таңда туризм мен оның қызмет көрсететін инфрақұрылымы
Туристік ұйымдардың инвестициялық тартымдылығының аз ғана артуы аймақ экономикасының
Тиімді қолданылатын ең қымбат қор, бірақ құлдырау ғана өздігінен
« Инвестициялық тартымдылықтың » дәстүрлі мәні инвестициялау обьектісін таңдауда
Инвесторлардың қалауына көп әсер ететін келесі факторларды атауға болады:
- шикізат қоры (кәсіпорынның табиғи қорлардың негізгі түрлерімен қамтамасыз
- шаруашылық субьектілерінің жүйелік қалыптастыру мен әлеуметтік-тұрмыстық, халыққа мәдени
- тұтынушылық(аймақ халқының сатып алу қабілетінің өсуі туризмге шығындардың
- инфрақұрылымдық(аймақтың экономика-географиялық орналасуы мен оның инфрақұрылымдық құрылымы, соның
- интеллектуалдық(халықтың білмі және мәдениет деңгейі, жергілікті мәдениет пен
- институттық(нарықтық экономиканың жетекші институттарының даму дәрежесі, жегілікті және
- аймақтағы ғылыми-техникалық жетістіктердің нәтижелілігі мен жаңалықтарды енгізу деңгейі
Инвестициялық тәуекелдердің келесі түрлері бар:
- экономикалық(аймақтың экономикалық дамуының қарқындары мен мүмкіндіктері);
- саяси(соңғы парламенттік сайлау нәтижелері бойынша халықтың саяси қалауларын
- әлеуметтік(халықтың тұрмыс жағдайын әлеуметтік қорғау дәрежесімен байланысты әлеуметтік
- экологиялық(радиацияны қоса, қошаған ортаның ластану деңгейі);
- қылмыстық(қылмыстың ауырлығын ескере отырып, аймақтағы қылмыстық деңгейі);
Осындай дәстүрлі тәсілдің кемшілігі- аймақтың инвестициялық тартымдылығы белсенді өзгерістерді
Осылайша, дәстүрлі тәсіл шегінде инвестициялық тартымдылықты арттыру мүмкіндіктерін шектеу
Тәжірибеде оның мәні мынадай: салымдардың тиімділігін бақылау үшін обьектінің
Осылайша, басқару жүйесінің сенімділігі мен қорларды бөлу, қызметтің стратегиялылығын
Обьектінің негізгі қасиеттері басқарушының бастауымен жасалған жағдайда инвестициялық тартымдылықты
Ақпарат пен қызметтің анықтығы екі түрлі түсінік. Қызметтің ашықтығы
Аймақ көлемінде басқару қарқынды басқаруды білдіреді. Мәселен, нормативтік қорды,
Аймақтық биліктің сенімділікті арттыратын және инвестицияның тиімділігіне әсері барлық
Инвесторлардың қалауларын қарастырудың орнына қағида олардың объективтік мүдделерінің табиғатын
Шетелдік секторлар үшін аймақтың тасымал – порттық – географиялық
Объективтік мүдделер инвестициялық үрдістің мәнінен туындайды. Кез келген инвестор
Осылайша, қоғам мүдделерін инвесторлардың мүдделерімен теңестіру инвестициялық тартымдылықты басқару
1.3 Қазақстанда инвестиция тартудың оңтайлы іске асу
Қазақстан экономикасын тұрақтандыру және дамытудың маңызды жолдарының бірі –
Инвестициялық саясатта кездесетін мәселелердің бірі: Осыдан бірер жыл бұрын
«На этой неделе руководитель одной из нацкомпаний оставил в
Әлгі екі облыстағы компанияны қазіргі жағдайға жеткізу үшін ,
Сондықтан мемлекеттік мүддені бірінші орынға. қойып, барды бар, жоқты
Инвестициялық іс-әрекет әлеуметтік факторларды ескере отырып реттелінбесе, онда ол
Әлеуметтік жобалар тез кайтарымды және де табысты жобаларға жатпайды.
Әлеуметтік жобаларды қаржылаңдырудың бір түрі - ол мемлекеттік несиелендіру.
Сонымен қатар шетел инвестициясын әлеуметтік салаға тартудың тағыда бір
үшін, оның қорына қаражат және басқа да бағалы қағаздар
несиелік корпорациялардың брокерлік карыздары мен куәліктерін, орналастырады [12].
Коммерциялық банктердің инвестициялық қызметтен табатын кірістері, экономикалық факторлар
Қазіргі кезде бұл банктерсіз бағалы қағаздарды сату өте қиынға
Инвестицияны әлеуметтік салаға тартудың көрсетілген бағыттарынан басқа да істеріне
Сонымен, инвестициялық процесті пайда табу арқылы әлеуметтік
Эконамиканың дамуында жақсы қалыптасқан- ол инвестициялық саясат. Экономикадағы бағаны
Мәселен, жаңашылдықты пайдалану мақсатында көптеген ірі жоба іске қосылған.
Сондай-ақ жеміс-жидек өндейтін 20 цех пен зауыт, 5 кант
Ұлан-байтақ аймаққа орналасқан облыс байлығын тізіп айта берсек, ұзақ-сонар
Ауыл шаруашылығы дегенде, тіл ұшына алдымен ірі қара, жылқы
Облыстың жеміс-жидек өсірудегі тәжірибесі мол. Жеміс ағаштарының, жалпы көлемі
Жүзім шаруашылығын дамытуда да жақсы істер бар. 4,5 мың
Облыстағы қаржылық саланы дамытудың тағы бір көзі — туризм.
Облыс Қытай мен Орталық Азия республикаларының, Ресей мен Қырғыстанның
Инвестиция салымдар құрылысқа жұмсалған қаржының үлес салмағы басым
Қазақстанның интеллектуалдық және рухаи потенциалдығын негізі болып саналатын білім
Әрине, экономикалық және
2 ӘЛЕМДІК ТӘЖІРИБЕ ЖӘНЕ ОНЫҢ ҚОЛДАНЫЛУ АЛҒЫШАРТТАРЫ
2.1 Әлемдегі туризм инвестициясының жағдайы
Бүгінде әлемдегі Испания, Түркия, АҚШ, Грекия, Таиланд сынды елдердегі
2004 жылдың шілде айында елімізде бәсекеге қабілеттілік пен кластерлік
Қазақстанның Статистика агенттігінің деректеріне сүйенсек, жыл сайын елдегі туризм
«Ашығын айту керек, Қазақстандағы туристік бизнестің негізгі табысын бүгінгі
Бүгінде елімізде 876 туристік компания тіркеліп, әлемнің 90 елімен
Қазақстанның Туризм және спорт агенттігі бүкіләлемдік туризм ұйымымен бірлесіп,
Көптеген сарапшылар Қазақстанның өз мүмкіндігін толық пайдаға асыра алмай
Туризмнің экономикаға үш түрлі әсері бар
1. Шетелден тікелей қаржы құйылады.
2. Экономикадағы төлем балансы мен экспорттық саудаға жағымды әсер
3. Халықтың жұмыспен қамтылуына септігі тиеді.
Туризм тікелей және жанамалы түрде экономиканың 32 саласы мен
Альберт САЙФУЛЛИН, «Әзірет Сұлтан» қорық мұражайының директоры:
«Халықаралық туристік нарық бүгінгі таңда үлкен қаражат көзі болып
Туризм болашақта Қазақстандағы табысы мол индустриялы салалардың ішінде үшінші
Біздің шенеуніктердің Елбасы айтпаса орынынан қозғалмайтыны, өздігінен ұлтқа ұлағаты
Президенттің ұсынысы айға қол созғандай қиын шаруа да емес.
Бүгіндері әлемдегі жалпы өнім көлемінің 10 пайызын туризм саласындағы
Президент Нұрсұлтан Назарбаевтің пайымдауынша, еліміз-дің туристік саласын жақын жылдарда
Дүниежүзілік туризм ұйымы (ЮНВТО/UNWTO) – Біріккен ұлттар ұйымы мекемелерінің
Қазіргі таңда туризм ең тиімді табыс көзі болып табылады.
Қазір барлық жұмыс заң негізінде жүзеге асырылуда. Атап айтқанда,
Қолға алынып жатқан жұмыстардың бәрі жақсы ғой. Бірақ, халықаралық
Қазір елімізде туризммен айналысатын көптеген жеке компаниялар мен ұйымдар
Туризмде ең көп қолданатын кластер сөзінің не мағынасына тоқталсақ.
Статистика жөніндегі агенттіктің былтырғы мәліметтеріне қарағанда, елімізге туризм саласынан
Шетел капиталын тарту және оны пайдаланудың тиімділігін көтеру, мемлекеттің
Дефольт себептеріне барлық кезеңдерде шетелдік несиелік тізбектер есебінен қаржыландырылатын
Басым инвестициялық жобаларды таңдап алу механизмінің басты кемшілігі –
Мүмкін боларлық дефольттарға жол бермеу үшін қаржылық, әкімшілік, құқықтық
Пайдасыз келісім шарттар жасау, қорлардың шамадан тыс жұмсалуы, ескірген
Сыртқы қарызды бақылау және басқару бойынша жұмыстардың маңызды бөлігі
Осымен байланысты банктік және тәуелсіз сарапшыларды тарту арқылы ұсынылатын
Содан кейін жобаның негізгі өлшемдері анықталуы керек: оның пайдасы
Жобаның экономикалық аспектілерінің сапалық және сандық талдауы жобаны таңдау
Жобаны мемлекеттік кепілдемемен қолдаушылық пен басымдыққа ие жобалар тізіміне
Сыртқы қарызды бақылау және басқару бойынша жұмыстардың маңызды бір
Шетелдік несиелер бойынша шешім қабылдауда, министрліктер мен ведомстваларды, кәсіпорындар
Шетел инвесторларының маңызды құқықтық кепілдемесі - республика заңнамаларына толықтырулар
Қазіргі таңда Қазақстанда бірлескен сақтандыру компанияларын құруға жол ашатын
Шетел инвестицияларын сақтандырудың мүмкіндіктерін рационалды қолдану үшін халықаралық сақтандыру
Бұл мемлекеттік компания меншікті тәркілеуден, ұлттандырудан сақтандыратын компания және
Қазақстан экономикасының басым салаларына шетел капиталын тартуды ынталандыру үшін
Салықтық жеңілдіктер мен ұмтылыстар кең ауқымда қолдануда. Мысалы, ссудаларды
Табыс салығынан бас тарту мақсатында, “салықтық демалыстар” кезеңінде құрылатын
Салықтық және қаржылық - несиелік жеңілдіктерді беру, автоматты түрде
Шетел компанияларында өндірістік қызметпен айналысуға және өз табыстарын қайта
Жекешелендіру процесі шеңберінде әрекет етуші шетел капиталын тартуды ынталандыратын
Шетел капиталын тартуда ұйымдастырушылық шаралар қатарына келесілер қажет:
1) инвестицияларды өзара қорғау мен қолдау туралы келісім шарттар
2) “Кепілдік туралы”, “Қозғалмайтын мүлік ипотекасы туралы” заң жобаларын,
3) Қазақстан Республикасы мен оның аймақтарында инвестициялық ахуал мониторингі
Шетел капиталын тарту бойынша мемлекеттік саясатты жүзеге асырумен байланысты
1) жобалық қаржыландыру және кеңес берушілік көмек көрсету орталығы.
2) шетел капиталы бар кәсіпорындарды тіркеу және шетел фирмалары
3) нақты инвестициялық бағдарламалар мен жобалар, заңнамалық база, салықтық
Жоғарыда айтылған шаралар, мемлекеттің шетел капиталын тарту саласындағы саясатын
Шетел капиталын тарту саясаты Қазқстан дамуының жалпы экономикалық стратегиясынан
Бірлескен кәсіпорындардың кемшілігіне қазақстандық кәсіпкерлер - қатысушыларының кәсіпорынды басқару
Қазақстан экономикасы үшін стратегиялық мәнге ие емес салаларда (жеңіл
Шетелдік саясат мемлекеттің экономикалық стратегиясының маңызды элементі және оның
Қазіргі таңда республикада негізінен, шетел капиталын тарту үшін қажетті
Шетел инвестициялары ағымын ынталандыру бойынша жүргізіліп отырған іс -
2.2 Қазақстандағы инвестиция саясаты және туризм
Қазақстандық инвестициялар да әлемдегі инвестициялар секілді бірнеше түрге бөлінеді:
Венчурлық капитал - бұл тәуекелділік күрделі қаржыны салуды білдіруде
Күрделі қаржының жүзеге асуы, кәсіпорның клиенттердің акцияларының бір бөлігін
Тікелей инвестициялар - бұл шаруашылық субъектісіне табыс алу үшін
Портфельдік инвестиция - бұл өзінің портфелін құрап алумен байланысты
Аннуитет - жеке адамның салған инвестициясы. Бұл зейнеткер болып
Сақтандыру компаниялары және зейнетақы қоры қарыздық міндеттемелер шығарады да,
Инвестицияның орны толу мерзімі, тәуекелділік жағдайы, алдағы инфляция қарқыны,
Ең тиімді, оңай тәсіл болып, ақшаны дұрыс пайдалану тек
Инвестициялық шешімге барғанда, онымен бірге инфляцияны да есепке алу
Қазақстан экономикасына әлемдік инвестициялауды ынталандырудың маңызды факторы – саяси,
1) шаруашылық серіктестіктің жарғылық қоры мен акцияларындағы өз үлесіне
2) республика территориясында инвестормен өндірілетін тауарды сату мен шикізатты
3) инвестормен өндірілетін тауар немесе шикізатты өткізуде бағаны бақылау
4) либералды валюталық реттеу;
5) инвесторды қорғау бойынша кедендік бақылау шаралары;
6) инвестордың заңды мүдделерін, инвестиция, табыс дивиденттері мен құқықтарын
7) Қазақстан Республикасы Заңдарының негізінде инвесторларға өз мүлкіне басқарушылық
Егер инвестор 100 мың теңгені 15% жылдық өсіммен салғанда,
Тағы бір мысал келтірейік. Сіз бір шаруашылық объектісін салуға
Мұнан кейінгі - екінші ереже: егер инвестициялау тиімділі инфляция
Қайта орнына келуге мерзімі - бұл қаржы салымының басындағы
Мұндағы пайда деп отырғанымыз таза пайда яғни, салықты алып
Пайданың жай нормасына негіз болатыны пайдалану жөніндегі есептесулер. Бұл
1) Жалпы пайда немесе салық алынатын, жалпы инвестициялық шығынға
2) Таза пайда +
Пайданың жай нормасының кемшіліктері болады:
а) негізге алатын белгілі бір жылды табу қыйын болады;
б) пайданың жай нормасы салықтық жеңілдік болған жылдарды есепке
Компаундинг: бұл әдістің мәні мынада - жыл сайынғы кірістің
Мұндай есептің тәжірибелік мәні: егер өсу процентін өзгерте алмасаңыз,
Үшінші варианттың мүмкіндігі бар: базалық сома да, процент те
Мына мысалды қарап көрейік. Сіздің старттық сомаңыз 10000 теңге.
Инвестициялық процесс әр уақытта да тәуекелділікпен байланысты болады, өйткені
Сондықтан, шешім қабылдағанда уақыт факторын есепке алу қажет яғни,
Дисконттаудың негізі болатыны қандай да болмасын сома келешекте алына
Дисконттау арқылы қазіргі соманың ақшалық эквивалентін келешектегі алынатын сомадан
КС = БСх(п + г), мұндағы -
КС - келешектегі ақша сомасы (келешек құн);
БС - бастапқы (қазіргі, күнделікті) құны;
г - процент төлемі немесе табыс
п - табысты қосып есептейтін жылдар саны.
Келешек ақша сомасы мен проценттік төлемді білу арқылы, осы
Шетел инвестициясы Қазақстанға не үшін керек және қандай пайда
Бірінші кезекте, шетел инвестициялары бұрынғы мемлекеттік кәсіпорындар үшін берік
Екіншісі және шетел инвестициясымен ере келетіндерің ең маңыздысы -
Сөйтіп, инвестициялар - Қазақстан экономикасының қозғаушы күші екенін ұғынуымыз
Қазіргі кезде Казақстан Республикасының үкіметі басты назарды инвестицияның сапасына
Қазақстан Республиканың өнеркәсіп құрылымында минералды-шикізат кешенінің үлесі шамамен 65
Қазақстан Республикасының үкіметі мемлекет саясатының минералды-шикізат ресурстарының корларын ұлғайту
Екінші жағынан бүгінгі күні жоғары косымша құны бар және
мүдделерінде қайшылық туғызбайтын деңгейде үйлестіру болды. Бұл тұрғыда заң
Инвестициялық хал-ахуалды нашарлатпау мақсатында заң жобасына бұрын қойылған келісм
Қазақстан Республикамыздың үкіметімен 2004-2005 жылдарға тікелей инвестиция тарту бағдарламасы
Қазақстан Республикасының Президентінің 2000 жылдың 6 наурызындағы № 349
Тәртіпке сәйкес, жеңілдіктер мен преференциялар беру жағдайына:
1) инвестициялық жобаның
2) инвестициялық жобаны жүзеге асыруында қазақстаңдық заң
Инвестщиялық жобаның тиімді жүзеге асырылуы үшін инвестиция бойынша Қазақстан
- натуралды мемлекеттік гранттар;
- келісім-шарт жасасудан 5 жыл мерзімге жер мен мүлік
- салық алына бастайтын табыс алу кезінен 5 жылға
- инвестициялық жобаны жүзеге асыруға қажетті құрам-жабдық, шикізат, материалдар
Салықтық жеңілдіктер беру мерзімі негізгі қорға инвестиция көлемі мен
Мемлекеттік натуралды гранттарға:
1) негізгі қорлар — жер учаскелері, ғимараттар, өндіріс құрал-жабдықтары,
2) бейматериалды активтер-ғимаратты, жермен пайдалану құқығы мен басқадай құқықтар.
3) өндірістік қорлар, аяқталмаған құрылыс, салықтар, дайын
Реформалардың жүзеге асырылуы ғаламдық, жүйеаралық институтционалды-экономикалық өзгерістер қажеттілігінің дәлеллі.
Бұл жағдай инвестициялық саясат аясында интеграция процестері мен әлемдік
Реформалардың бастапқы кезеңіндегі болашақ белгісіздігі, көптеген экономикалық агенттердің әрекет
Осыған байланысты отаңдық қор нарығын дамытудың басты бағыттарына ішкі
Зейнет ақы жүйесін реформалау негізінде зейнетақы қорлары сияқты мүмкіндігі
Корпоративті бағалы қағаздарға көп мөлшерде инвестицияларды екінші деңгейлі банктер
2000 жылы сақтадыру компаниялары тарапынан экономикалық нақты секторымен бағалы
Қазақстан Республикасы үкіметінің мәжілісінде сөз сөйлеуде елбасы Назарбаев Н.Ә.
Қазіргі кезде Қазақстаңда шикізат секторының басым болуына қарамастан, ғылыми
Реформалар жүргізудің алғашқы кезеңдерінде Казақстан Республикасына инвестицияларды тарту мәселесі
Жыл сайын тартылатын тікелей шетел инвестициялар көлемі бойынша Қазақстан
АҚШ мемлекетінің республика экономикасына инвестиция ағымынын басты ерекшелігіне оның
Тікелей шетел инвестиция көлемі бойынша абсолютті көрсеткішке 2002 жылы
1994 жыл мен 2000 жыл аралығында инвестициялық іс-әрекетті реттейтіи
Қазіргі Казақстан экономикасы дамуында жаңа сапалық дәрежедегі кезеңге келді.
Бүгінде бұл инвестициялық саясат бір қатар мәселелерді шешуі шарт.
Жаңа инвестициялық саясат концепциясында нарықтың барлық агенттерінің халықтың, банктердің,
Қазақстан Республикасының инвестициялық іс-әрекетті реттеудің тиімділігін жүзеге асыру мақсатында
Инвестициялық салық преференциялары жаңа өндірісті қалыптастыру, не әрекет етуші
Қазақстан Республикада инвестициялық іс-әрекетті реттеуге бағытталған заңдардағы өзгерістер мен
Қазақстан тұңғыш президенті Н.Ә Назарбаев нарықтық қатынастары ерте қалыптасқан,
«Миттал – Стил Темиртау» трансұлттық корпарациясын бүкіл әлем біледі.
Инвестицияларды кейде капиталды салымдар ретінде қарастырады. Осындай қате түсінік,
- инновациялық,
- капиталды құрылыс,
- қаржы капиталын әр түрлі формада колдануға
Инвестицияны тар мағынадағы анықтамасын капитал құнын сақтау мен оны
Инвестицияның экономикалық мағынасындағы анықтамасында оны "тірі және затталған еңбектің
Дж.М.Кейнс пікірінше инвестиция дегеніміз, капиталды мүліктің осы кезендегі өндіріс
2005 жылы Қазақстан Республикасындағы инвесгициялық қызметтің нәтижесі - қаржы
Негізгі капиталға жұмсалған инвестициялар көлемі 2003 жылғымен
2003 жылдың деңгейіне қарағанда негізгі капиталға жұмсалған инвестициялардың өсуі
Негізгі капиталға жұмсалған инвестициялардын өңірлік құрылымындағы көлемнің жартысынан астамын
Негізгі капиталға жұмсалған инвестициялар көлеміндегі ірі кәсіпорындардың үлесі -
Негізгі капиталға жұмсалған инвестициялардың түрлік құрылымына сәйкес тұрғын емес
Негізгі капиталға жұмсалған басқа шығындар 131 млрд. теңгені құрады,
Негізгі капиталға жұмсалған инвестициялар көлемінің жартысынан астамын меншіктін жекеше
Негізгі капиталға жұмсалған инвестициялардың салалық құрылымы 2004 жылмен салыстырғанда
Кең өндіру өнеркәсібінде негізгі капиталға жұмсалған инвестициялардың барлық көлемі
Өңдеу өнеркәсібі салалары арасында металлургия өнеркәсібінің үлесіне ғана негізгі
Негізгі капиталға жұмсалған инвестициялардың үлес салмағы жылжымайтын мүлік операцияларымен,
Негізгі капиталға жұмсалған инвестициялардың көлемі ауыл шаруашылығында бұрынғысынша мардымсыз
Білім беру мен денсаулық сақтаудағы инвестициялық белсенділік денгейі әлі
Негізгі капиталға жұмсалған инвестициялардың көлемі де табиғат қорғау шараларына
Негізгі капиталға жұмсалған инвестицияларды қаржыландыру көздерінің құрылымында меншікті және
Негізгі капиталға жұмсалған инвестицияларды қаржыландыруға жұмсалған қаражаттың жалпы
2004 - 2005 жылдары негізгі капиталға жұмсалған инвестициялар көп
Қаржы емес активтерге жұмсалған инвестициялар құрылымындағы өндірілмеген материалдық және
Жоғарыда айтылғандардың барлығы экономиканын өсуі мен капиталдың корлануының негізгі
2.3 Қазақстанда инвестициялық жобаларды бағалаудағы
Шетел инвесторы үшін басты тәуекелдердің бірі – құқықтық тәртіпсіздік.
Бізде заңның девальвациясы жүргізілуде. Қазақстан Республикасы “Шетел инвестициялары туралы”
Бюрократизм, жемқорлық – шетел инвесторларының келуін тежеуші фактор. Қазіргі
Тікелей шетел инвестицияларының теориялық пайдасының тәжірибеге сәйкес келмеуін келесі
Мемлекетке жаңа технологияның тартылуы әлсіз. Көбінесе инвесторлар өндірістік ақпаратты
Сөйтіп, тікелей шетел инвестицияларын тарту саласындағы жағдай статистика көрсеткіштеріне
Қазіргі таңда тікелей шетел инвестицияларын мұнай саласына тарту керек.Ғалымдардың
Негізгі бағыт әрине дайын өнім өндірісі саласына шетел инвестицияларын
Қазақстанда инвестициялық ахуалды жақсарту үшін тежеуші факторларды жойып, қолайлы
Қазақстанда атқарушы құрылымдардың пайдасыз звеноларын тізбектей қысқарту. Осыған байланысты,
Қазақстанның әлемдік аренада рейтингі жоғарлауда. Республика Үкіметі оны күшейту
Перспективада, Үкіметке республика халқының әл - ауқатын көтеру және
Қазіргі таңда, Үкімет инвестициялар жөніндегі Комитетке Қазақстанға шетел инвестициясын
Экономика құрылымын рационалдау мақсатында, тікелей шетел инвестицияларын тарту үшін
Қазақстан экономикасы инвестицияны қажет етуде. Терең инвестициялық дағдарыстан шығу
Қазіргі таңда, Қазақстан өндіріс пен басқаруды ұйымдастыру әдістері, жаңа
1) экономиканы тұрақтандыру мен динамикалық дамуы үшін қажетті қосымша
2) ел экономикасына шетел инвесторлары сенімділігінің жоғарлауы;
3) әлемдік экономикалық жүйеге қазақстандық экономиканың интеграциялау процесін күшейту,
Шетел инвестицияларын тарту мен қолданудың жалпы стратегиясы келесі мәселелердің
1) мемлекеттің экспорттық потенциал тиімділігін көтеру және дамыту, оның
2) импорталмастырушы өндірісті дамыту;
3) техника - технология, басқару және өткізу әдістері негізінде
4) өндірістік және өндірістік емес тұтынуға жоғары деңгейлі дайындыққа
5) салық түсімдерінің жоғарлауы;
6) арта қалған және экологиялық қолайсыз аймақтарды дамытуға көмек
7) жаңа жұмыс орындарын ашу.
Бұл мақсаттардың жүзеге асырылуы инвестициялық жобалардың басым бағыты мен
Шетел инвестицияларын тартудың негізін өзара бірін - бірі толықтыратын
Экономикалық мақсаты тек сапалық деңгейде, келесілерді ескере отырып, анықталады:
1) әлеуметтік - экономикалық мәселелерді шешу қажеттіліктері;
2) инвестиция дефициті, ішкі резервтер мен мүмкіншіліктердің шектеулі болуы;
3) уақытылы несие пайыздары мен инвестицияны өтеу мүмкіншілігі;
4) шетел инвесторлары қатысуымен инвестициялық жобалардың тартымдылық шарты;
5) экономика жағдайын өзгертуге ұсыныстардың жүзеге асырылуына әсері, әлемдік
Әлеуметтік - экономикалық тиімділік – кез - келген нысанда
1) шетел компаниясының қатысуымен жобалардың жоғары пайдалылық пен рентабельділігі,
2) жаңа жұмыс орындарының ашылуы және халықтың жұмысбастылық деңгейін
Экономикалық, экологиялық қауіпсіздік, мемлекеттік тәуелсіздік қауіпсіздігі принципі келесі жобалар
1) республиканың табиғи ресурстарын заңсыз пайдалану;
2) қоршаған ортаны ластау;
3) ел сыртына капиталды заңсыз шығару;
4) әлемдік деңгейге сәйкес келмейтін ескі технологияны қолдану;
5) өндірістің шикізатбағыттылығын сақтай отырып, экономиканың қайта құрылған құрылымын
6) әлемдік нарықта өнімнің бәсекеқабілеттілігін төмендету;
7) бәсекеге қарсы әрекеттермен нарықтан отандық тауар өндірушілерді шығару;
8) өзара табысты достық елдермен, әсіресе, ТМД елдерімен бұрыннан
9) жемқорлықтың күшеюі, жергілікті қызметкерлерді, лауазым тұлға иелеріне жобаны
Берілген принциптер ұлттық ресурстардың жеке түрлеріне шетел капиталының кіруін
Шетел инвестицияларын тартудың маңызды принципі - келісімнің өзара пайда
Шетел инвестицияларын экономиканың басым салаларына салу принципінің мәні -
Біздің мемлекетімізде әр мемлекеттің мүдделері әр түрлі. Біз үшін
Экномикасы динамикалық және тұрақты дамып отырған, ірі технологиялық жетістіктері
Жоғары принциптерден кем түспейтін – мемлекет үшін минималды коммерциялық
Шетел инвестицияларын тартудың әлемдік тәжірибесінің маңызы өте зор. Әр
Әлемдік тәжірибе – шетел инвестицияларын тартуға бағыттайтын инвестициялық саясаттың
Республика экономикалық шетел инвестицияларына қажетттілігі өтпелі кезең ерекшеліктерімен түсіндірілетін,
Біріншіден, инвестицияны өтеу үшін республикада өндірілетін өніммен, ең алдымен,
Шетел капиталы көлеміне мемлекеттің экономикалық тәуелді болуы елдің экономикалық
Осындай жағдайды бастан кешірген әлем елдерінің тәжірибесін ескере отырып,
Шетел инвестициясын қолдау стратегиясы Қазақстанның құрылымдық реформалары мен инвестициялық
Келесі бір жайтты атап кеткен жөн. Шетел инвесторының өз
Болашақта жеке сектордың толық дамымауы есебінен шетел инвесторлары экономикаға
Нарықтық экономиканы қалыптастыру, экономикалық бірлестіктің құқықтық базасының әрекет етуін
1) өндіріске инвестицияны ынталандырушы фактор болып табылатын өндірістік және
2) жылу - энергетикалық кешен;
3) металлургиялық кешен;
4) мұнайхимиялық кешен және химиялық өнеркәсіптің жеке өндірістері;
5) коммуникация және байланыс;
6) агроөнеркәсіптік кешен, әсіресе, өңдеуші кәсіпорындар.
Жылу - энергетикалық кешен, металлургиялық кешен мен мұнайхимиялық кешен
Агроөнеркәсіптік кешенде дайын өнім шығаратын кәсіпорындарға, көлік пен байланыста
Шетел инвестицияларын тарту мен қолдау стратегиясын жүзеге асыруда, тәуелсіз
Табиғат ресурстарының иесі - мемлекет пен шетел компаниясы арасында
Әлемдік тәжірибе қабылдаушы мемлекет үшін инвестицияның басқа нысандарымен салыстырғанда,
1) инвестицияның кейбір нысандары қабылдайтын мемлекетке ескірген технологияны әкелу
2) тікелей инвестициялар тауар өндірісі мен қызметке, өндіріс пен
3) тікелей шетел инвестициялары мемлекеттің сыртқы қарызының болуымен байланысты
4) тікелей инвестициялар ұлттық экономиканың әлемдік дамыған халықаралық ғылыми
Тікелей шетел инвестицияларының барлық сфералар мен салаларда қолданылатын әмбебап
Қабылдайтын мемлекеттің өнімдегі үлесі 50 пайыз. Әлемдік тәжірибедегі роялти
Қазақстан инвестиция мәселесінде табысты мемлекеттердің біріне айналып отыр.
Жалпы, дамушы мемлекеттер үшін тікелей инвестиция экономиканы дамытудың
3 ТУРИЗМ САЛАСЫНДАҒЫ ИНВЕСТИЦИЯ ТАРТУДЫҢ ТИІМДІЛІГІН АРТТЫРУ БАҒЫТТАРЫ
3.1 Ұлы Жібек Жолы бойындағы маршруттарды жаңғырту
Қытайдың Ши-ан деген жерінен басталып, Шинжәң, Орталық Азия арқылы
Жол бұдан 3-4 мың жыл бұрын болған. Ол Қытайдың
«Жібек жолы» іс жүзінде өзгермейтін тұрақты жол емес, қайта
Ерте кездегі «Жібек жолы» Шинжәңнан 3 айрыққа бөлінген, Тянь-Шань
Кейін тағы 3 айрық жол пайда болды:Юймынның батыс солтүстігінен
VII ғ. кейін, теңіз қатынас-тасымалы дамығандықтан, «Жібек жолы» біртіндеп
Төңіректің төрт бұрышынан келген тауарлар Самарқанға жиналыпты… Қытайдың торғын-торқалары
Қытайдың торғын-торқасы осы жолмен Орта Азияға, Батыс Азияға және
Жібек жолы тек сауда жолы болып қана қалмастан, дүние
Жаңаның бәрі бұрынғы. “Батыс Еуропа – Батыс Қытай” автобаны
Бүгінде осы батыс-шығыс күрежолының 495,3 шақырымға созылатын жамбылдық бөлігін
Мысалы, мамандардың есептеуінше облыс аумағынан өтетін батыс-шығыс жолының құрылысы
Бүгінде батыс-шығыс автожолы 11 бөлімшеге бөлініп, төртеуіне тендер өтіп,
Өңірде құрылыс индустриясын дамыту жобасы бойынша бұған дейін бірнеше
Ұлы Жібек жолының тарихи орындары негізінде мәдени туризмді дамыту,
Жоғарыда көрсетілген ұлттық рәміздеріміз негізінде мәдени туризмнің даму жолдарын
Әр қорық-мұражайға бөлек сипаттама беру мақсатында Ұлы Жібек жолының
Мәдени туризмді дамыту мақсатында барлық тарихи орындарды мұражайландыру жүзеге
Тек қана мәдени құндылықтары басымдық танытатын Өзбекстанмен салыстырғанда Қазақстанның
Аталған жобаны iске асыру үшiн мыналар жоспарланып отыр:
"Жiбек жолы меруертi" халықаралық туристiк пойызын ұйымдастыру жөнiндегi жобаның
"Жiбек жолы меруертi" халықаралық туристiк пойызын ұйымдастыру жөнiндегi жобаның
"Қорғас" және "Достық" шекара пункттерiнен Оңтүстiк Қазақстан облысы Түркiстан
Түркiстан қаласында, оның iшiнде Бiрiккен Ұлттар Ұйымының, Дүниежүзiлiк туристiк
Шанхай ынтымақтастық ұйымына, Еуразиялық экономикалық қауымдастыққа қатысушы мемлекеттер үшiн
1) ұлттық рәміздерді қалыптастыру;
2) мәдени туризмді дамыту;
3) ұлттық тарихи-мәдени мұраны халықаралық деңгейде насихаттау;
4) өткен бес жылда табылған тарихи-мәдени мұраны кешенді зерделеу;
5) жүйеленген білімді оқу процесіне енгізу;
6) саланы дамытудың стратегиялық ресурсы ретіндегі кадр саясатын іске
Ал, қойылған мақсаттарға жету үшін күш-жігерді мынадай негізгі міндеттерге
- тарихи-мәдени мұраны сақтап, одан әрі дамыту үшін қолайлы
- мемлекеттік және салалық бағдарламалар іс-шаралар жоспарын іске асырудың
Қазақстанның бай тарихи және мәдени мұрасын халықаралық деңгейде насихаттау;
- мемлекеттік және салалық бағдарламаларын іске асыру барысында жинақталған
- тарихи-мәдени мұраны туризмді дамыту үшін белсенді пайдалану, тарих
- тарихи-мәдени мұраны халыққа кеңінен тарату мақсатында қоғамдық білім
- Түркістан қаласы мен Отырар қалашығындағы бірқатар маңызды ескерткіштерді,
- еуразиялық кеңістіктегі көшпелі мәдениет мұрагері ретінде қазақ мәдениетінің
шетелдік ғалымдармен, іргелі ғылыми орталықтармен бірлесе отырып ұлттық мұраларды
Әл-Фараби және Сұлтан Аз-Захир Бейбарыс сияқты атақты тұлғалар ежелгі
Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың Египет пен Сирияға ресми іссапары кезінде
Бағдарламаның жаңа кезеңінде үкіметаралық келісім ережелерін іске асыру бағытында
Берел мен Есік қорғандары, Түркістан қаласы мен Отырар қалашығының
Сол сияқты халықаралық ғылыми-теориялық конференциялар өткізу жоспарланып отыр, шетелдік
Астана қаласында мемлекеттік және салалық бағдарламаларын іске асыру шеңберінде
Есік, Берел қорғандары және Түркістан қаласы мен Отырар қалашығындағы
Отырар – Ұлы Жібек жолында орналасқан ірі сауда орталығы,
Елбасының 2005 жылғы 2 қыркүйектегі сапарында Отырарды халықаралық туризм
Үкіметтің «Көне Отырарды қалпына келтіру туралы» қаулысы бойынша келешекте
Келешекте ауданға келетін саяхатшылардың санын 2-3 есеге дейін арттырудың
Түркістанда халқы үшін жан қиған, елі мен жері үшін
Аталған объектілердің барлығы халықты біріктіретін киелі рәміздер мен қасиетті
3.2 Қызылорда облысында туризм саласына инвестиция тартудың болашағы
Қызылорда облысы ішкі және сырттан келушілер туризмін дамыту үшін
Экономиканың дамуының жоғары қарқыны;
Инвестициялық тартымдылық;
Тиімді геосаяси және жағрафиялық жағдайы;
Көліктік қолжетімділік;
Ойын-сауық индустриясы;
Жағымды табиғи-климаттық жағдайлар;
Бай тарихи және мәдени мұра;
Ғасырлық қонақжайлық салт-дәстүр;
Туристік индустрияның кәсіби кадрларын дайындайтын білім беру
мекемелерінің болуымен сипатталады.
Облыстың бар туристік әлеуетін бірегей ету экологиялық, мәдени-танымдық, жағажай,
Қызылорда облысының аумағында мәдени-танымдық туризмнің өзегін қалыптастыратын тарихи, мәдени
Туристік өнім маркетингiн және iлгерiлеуiн қамтамасыз ету үшiн Қызылорда
Туристік өнімді әлемдiк туристiк нарыққа iлгерiлету мақсатында облыстың тартымды
Қазақстанның әлемдегi бәсекеге барынша қабiлеттi елу елдiң қатарына кiру
- туризмнiң экономикалық көрсеткiштерiнің өсiмiн қамтамасыз етудiң жаңа бағыттарын
- халықаралық маңызы бар «серпінді» туристiк жобалар әзiрлеу және
- көлiк инфрақұрылымын және туристiк қызмет көрсетулер нарығын дамыту;
- туристік қызмет көрсетулердің ішкі және сыртқы нарығында турөнімді
Аталған шараларға байланысты 2007 жылы Алматы қаласы, Атакент ауданы,
Жалпы жұмыстардың негізі
Қазақстан Республиасындағы туристік ортаны өзгерту
Қазақстан Республикасындағы туризм саясатын жақсартуға негізделген ұсыныстар
Ұлы Жібек жолындағы туризмді жаңғыртудың негізгі қағидалары
Перспективті аймақтардың туризмді дамыту жобалары
Жобаны ілгерілету жоспары
Жобаның басты стратегиялық
басым салаларының бірі ретінде, бір жағынан туристік-рекреациялық қызметтердегі
Бағдарламаны әзірлеу орнықты туризм моделінен туындап отыр. Орнықты туризм
1) туристік қызметтен түсетін түсімдер есебінен облыстың кірісін арттыру;
2) жергілікті халықтың өмір сүру сапасын, әл-ауқатын арттыру; Туризмнің
3) инвестициялар ағыны және жаңа жұмыс орындарын құру;
4) Туристердің болу жағдайларының жайлылығын қамтамасыз ету;
5) Қонақжайлылық және мәдени-тарихи мұраға назар аудару салдары ретінде
Жобаның негізгі міндеттері ретінде шығатындар:
- халықаралық және ішкі туристік рыноктарда Қызылорда облысының бәсекеге
туристік әлеуетті арттыру;
- қазіргі бар туристік объектілерді және орналастыру орындарын қайта
- туристерге қызмет көрсету сапасын жақсарту есебінен туристік қызметтердің
- туризм саласында кәсіпкерлікті және ең алдымен, шағын және
- мұражайлар, мемориалдық орындар, көрсету объектілері, сәулет ескерткіштерін салу
- «әлеуметтік» туризмді жаңғырту, ішкі туризмді көтеру және оның
- облыс имиджін қалыптастыруға және оны ішкі және халықаралық
Бағдарлама 2020 жылдарға дейінгі кезеңге арналған және оған қысқа,
Облыстың мәдени мұрасының қазіргі жай-күйі сан ғасырлық дәстүрлерді сақтау
Өскелең ұрпақты қазақстандық отаншылдық рухында тәрбиелеу және тарихи, мәдени
Осы жобаның аясында жоғарыда белгіленген мәселелерді кешенді түрде шешу
Ескерту: «Қазақстан Республикасындағы туризм индустриясын ілгерілету » жобасынан
Сурет 1.Қорқыт ата аулында туризмді дамыту жобасы.
Жоба 2011-2020 жылдар аралығындағы кезеңде іске асырылады және мәдени
Ежелгі және ортағасырлық қалаларды, қоныстарды, қорғандарды археологиялық зерттеудің және
Облыс территориясындағы тарихи-мәдени мұра объектілерін анықтау мақсатында Қорқыт ата
Облыстың ескерткіштер жинағын дайындау;
Облыстағы аса құнды тарихи-мәдени ескерткіштерді анықтап, олардың жағдайын зерттеу,
Облыстың тарихи-мәдени мұрасы туралы ғылыми-энциклопедиялық топтамалар мен көркемделген альбомдар
Облыс тарихи-мәдени мұрасы жөніндегі ғылыми-көпшілік фильмдер дайындау;
Аймақ тарихы жайлы мұрағаттық материалдар жинау.
Ескерту: «Қазақстан Республикасындағы туризм индустриясын ілгерілету » жобасынан
Сурет 2. Қызылорда облысында салынатын ғимараттарды зерттеу.
Осындай сәйкес жобаны іске асырудың негізгі бағыттары:
Ұлттық тарихтың тарихи-мәдени, сәулет ескерткіштерін қайта жаңғырту;
Археологиялық зерттеулер;
Қазақ халқының мәдени мұрасын зерделеу аясындағы қолданбалы ғылыми зерттеулер
Қазақ халқының мәдени мұрасын насихаттаумен тарихи-мәдени нысандарында туризмді дамытуға
Қызылорда облысы халқының тарихын, мәдени және тарихи мұрасы, туризм
Ескерту: «Қазақстан Республикасындағы туризм индустриясын ілгерілету » жобасынан
Сурет 3. Жоба барысындағы негізгі ұғымдар тізбегі.
Туристік қызметті мемлекеттік реттеу және қолдау жүйесін дамыту
Бұл бағытта мынадай шараларды іске асыру қажет:
- сырттан келушiлер туризмi мен iшкi туризмдi дамыту, көшi-қон,
- туризм саласындағы халықаралық шарттық базасын кеңейту негiзiнде шет
- белгiленген техникалық реттеу жүйесiнiң талаптарына сәйкес туристiк және
- мемлекеттiк және жеке меншiк секторлары арасында туризм саласындағы
- туристiк инфрақұрылымды дамытуды мемлекеттiк қолдауды қамтамасыз ету;
Туризм инфрақұрылымын дамыту және инвестициялық ахуалды жақсарту мәселелерiн шешу
электр беру желiсiн тарту;
- сумен жабдықтау және су тарту жүйесiнiң құрылысын салу;
телефон желiсiн т өсеу немесе өткiзу және спутниктiк байланыспен
- көлiк жолдарын салу және қайта жаңғырту.
Бірінші кезекте жағажай және емдеу-сауықтыру туризмін дамыту аймақтарын коммуникациялық
Бұл ретте туризм саласының инвестициялық тартымдылығын арттыру мақсатында мынадай
- халықаралық бизнес-қоғамдастықтары Қазақстанның туристiк мүмкiндiктерi туралы хабардарлығын арттыру
- даму институттары, даму қорлары, екінші деңгейдегі банктер қаражатынан
- туристік және кәдесый өнімдері индустриясын құру және
- сырттан келушiлер туризмiн дамыту үшiн неғұрлым
- киiз үйлер дайындайтын кәсiпорындарды қалпына келтiру және жаңаларын
Инвестициялау институтын дамыту тиiмдiлiгi бұл бағытта жүйелi мемлекеттiк саясат
Қызылорда облысының аумағы тұтас Франция мемлекеті сыйып кетерліктей шежіреге
Осы көне жәдігерлер арасында біз үшін түркі жұртының абызы
Қазіргі кезде туристер тарапынан ғарышқа ұшуға деген қызығушылық қатты
Ұлттық Ғарыш Агенттігінің төрағасы Талғат Мұсабаев ресейліктер жалға алған
Жердің тартылыс күшін жеңу арқылы адамды аспан тұңғиығына аттандыратын
Өткен ғасырда адамзат баласы ғарыш әлеміне тұңғыш жол тартқан
Байқоңырдың туристік орталыққа айналғаны тиімді. Егер ол жер сондай
Ескерту: «Қазақстан Республикасындағы туризм индустриясын ілгерілету » жобасынан
Сурет 4. Байқоңырдағы туризмді дамыту жобасы.
Байқоңыр” ғарыш айлағын көруге құмартқан шетелдiктер көп. Бiрақ инфрақұрылымның
Туризм саласының “күлшелi бала” екендiгiн жақсы бiлетiндер бүгiнде осы
Қызылорда облысында экологиялық туризмдi дамыту қажеттiлiгi тек экономикалық фактормен
Ескерту: «Қазақстан Республикасындағы туризм индустриясын ілгерілету » жобасынан
Сурет 5. Жобаны дамыту стратегиясы.
Қазақстандағы экологиялық туризмнiң экономикалық әлеуетi iс жүзiнде шексіз, алайда
Ескерту: «Қазақстан Республикасындағы туризм индустриясын ілгерілету » жобасынан
Сурет 6. Байқоңыр аймағында салынатын ғимараттарды зерттеу жобасы.
Туристiк әлеуеттi зерттеу қорытындылары көрсеткендей, өңіріміздің экологиялық туризмдi дамыту
Тұтастай алғанда, Қазақстандағы экологиялық туризмнiң жағдайы тұрақталып келедi. Заңды
Алайда экологиялық туризмнiң басқа туризм түрлерiне қарағанда табиғи ортаға
Ескерту: «Қазақстан Республикасындағы туризм индустриясын ілгерілету » жобасынан
Сурет 7. Жоба барысында кездесетін негізгі басты ұғымдар.
Бүгінде туризм – қай елде болсын бәсекеге қабілетті, қаржыны
Бүкiләлемдiк экологиялық саммитте 2002 жылғы мамырда қабылданған экологиялық туризмдi
- табиғатты, жергiлiктi мәдениеттi қорғауды және жергiлiктi халықпен, жеке
- табиғи ортаға керi әсер етудiң алдын алу үшiн
- шағын және орта бизнес өкiлдерi үшiн техникалық, қаржылық
- қоршаған ортаны қорғау саласында өкiметтiк және өкiметтiк емес
Ескерту: «Қазақстан Республикасындағы туризм индустриясын ілгерілету » жобасынан
Сурет 8. Жобаны ілгерілету жоспары.
Ерекше қорғалатын табиғи аумақтарда экологиялық туризмнiң инфрақұрылымын қалыптастыру мақсатында
Жоғарыда аталған ұсынымдарды орындау және қорғалатын табиғи аумақтардаы
Бүгінде өндіріс қалдықтарының сыртқа тасталуынан Қызылорда, Жамбыл, Шығыс Қазақстан
Облыста туристік саланы дамыту үшін туристік сала қызметкерлерінің біліктілігін
Бүгінгі күні Қазақстанда туризмнің қолданыстағы барлық түрлері іс жүзінде
- өңір ландшафтын пайдаланатын экологиялық туризм;
- қазіргі бар тарихи-археологиялық әлеует пен мәдени мұраны ашып
- жағажай туризмі.
Туристік қызметтердің негізгі жеткізушілері туристік ұйымдар болып табылады, олар
2006 жылы туристік қызметке жүргізілген статистикалық зерттеулер қорытындысының деректері
2007 жылдың қорытындысы бойынша облыс аумағында 40 туристік фирма
2008 жылдың І-жартыжылдығында туристік фирмалардың саны артып, нақты туристік
Сонымен қатар, балалар мен жасөспірімдер туризмі – ішкі туризмді
Бала жастан туризмнiң әр түрiмен айналысу азаматтық сезiмге, туристiк
Балалар мен жасөспiрiмдер туризмi туризмнiң белсендi түрi бола отырып,
Балалар мен жасөспiрiмдер (мектеп жасындағы) туризмiн дамытуды мектепте бiлiм
Қамбаш өзені бойындағы салынатын ғимараттарды зерттеу жобасы:
Оқу бағдарламаларының тақырыптық жоспарларына туристiк техника мен дайындық, Қазақстанның
Ескерту: «Қазақстан Республикасындағы туризм индустриясын ілгерілету » жобасынан
Сурет 9. Қамбаш өзеніндегі туризмді дамыту жобасы.
- балалар мен жасөспiрiмдердiң мектептен тыс туристiк мекемелерiнiң желiсiн,
«Менiң Отаным – Қазақстан» жобасын iске асыруға, сондай-ақ туризмнiң
Ескерту: «Қазақстан Республикасындағы туризм индустриясын ілгерілету » жобасынан
Сурет 10. Салынатын ғимараттарды зерттеу.
Туристiк кадрларды сапалы дайындауды қамтамасыз ету үшiн мыналарды орындау
- ғылыми-практикалық конференциялар өткiзудi ұйымдастыру;
- туристік индустрия субъектілері үшін әлемдік деңгейдегі жетекші сарапшыларды
- гидтар, экскурсияшылар, туризм нұсқаушыларын қоса алғанда, туристiк индустрия
Ескерту: «Қазақстан Республикасындағы туризм индустриясын ілгерілету » жобасынан
Сурет 11. Жоба барысында кездесетін негізгі ұғымдар.
Бүгiнгi таңда жаhандану,қазiргi заманғы ақпараттық технологияларды енгiзу ғасырында аталған
Жаңа ақпараттық технологияларды қолдану Қызылорда облысының туристiк мүмкiндiктерi туралы
Ескерту: «Қазақстан Республикасындағы туризм индустриясын ілгерілету » жобасынан
Сурет 12. Жобаны ілгерілету жоспары.
Туристiк саланы ақпараттық және ғылыми-әдiстемелiк қамтамасыз ету үшiн мыналар
- қажеттi көлiк жолдарының, инженерлiк және инфрақұрылымдық объектiлердiң болуын
- ұқсас халықаралық желiлермен одан әрi оны кiрiстiру мақсатында
- дүниежүзiлiк туристiк ұйымның ресми тiлдерiнде облыстың туристiк әлеуетi,
- сонымен қатар, өңірдің тартымды туристiк имиджiн қалыптастыру мақсатында
Туризмдi дамытудың негiзiн қалаушы шарттардың бiрi оны туристер үшiн
Туристiң қауiпсiздiгi мемлекеттiң саясатына, туроператорлар мен турагенттердiң турларды ұйымдастыру
Туристердiң қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету үшiн мыналар қажет:
- туристiк кадрларды арнайы даярлауды және туристерге қызмет көрсету
- туристiк ортаны қорғау және күзету;
- қорғану және қауiпсiздiк мәселелерi бойынша халықты және туристердi
Қызылорда облысына туристiк және өзге де көшi-қон ағындарының кiрiп
«Қызылорда облысындағы туризм» кластерін құрудың негізгі мақсаты туристік индустрия
Жоғарыда аталған мақсаттарға жетуде мынадай міндеттердің шешімі болжанады:
- нормативтік-құқықтық базаны жетілдіру;
- инфрақұрылымды дамыту;
- еңбек ресурстарының біліктілігін арттыру;
- қаржы құралдарын тарту үшін жағымды жағдай жасау;
- салада пайдаланылатын технологияларды жетілдіру.
Туристік кластердің негізгі қатысушылары
негізгі:
- орналастыру кәсіпорындары (санаторийлер, профилакторийлер,
- мейманханалар, қонақ және аңшылар үйлері, демалыс үйлері);
- тамақтану кәсіпорындары (мейрамханалар, дәмханалар, бар, асханалар);
- көлік қызметтерін ұсынатын кәсіпорындар;
- туристік-рекреациялық қызметтерді пайдалану жөнінде қызмет
- көрсететін ұйымдар (туристік фирмалар);
Қосымша:
- бақылаушы-әкімшілік органдар (шекаралық, кеден, карантин
қызметтері, полиция, банктер);
- спорт мекемелері (стадиондар, спорт алаңдары, бассейндер, теннис корттары);
- мәдениет кәсіпорындары мен мекемелері (мұражайлар, театрлар, кинотеатрлар, көрмелер,
- экскурсоводтар, гидтер, туризм түрлері бойынша нұсқаушылар;
- кәдесый өнімін өндірушілер;
- ақпараттық агенттіктер (бұқаралық ақпарат құралдары);
- коммуналдық және тұрмыстық қызмет көрсету (моншалар, кір жуатын
- сауда кәсіпорындары (дүкендер, базарлар, жалға алу пунктері);
байланыс кәсіпорындары, бірақ сымсыз қашықтық байланыстың пайда болуымен олардың
3) Ілеспе:
- азық-түлік, киім және басқа да қажетті тауарларды ұсынатын
және ауыл шаруашылық кәсіпорындары туристік қызметтерді жеткізушілер болып табылады
ҚОРЫТЫНДЫ
Туризм индустриясын дамыту жөніндегі біздің жоспарларымызды іске асыру үшін
Дипломдық жұмыс барысындағы негізгі мәселелердің бірі Қазақстандағы туризм саласына
Бүгінде Қытайдан, Оңтүстік Кореядан, Біріккен Араб Әмірліктерінен, сондай-ақ француз,
Бұл қаражат экономикамыздың белсенді бөлігі туризм саласына жұмсалып, индустриялық
Біз Қазақстанда, өңірімізде жұмыс істеуге дайын инвесторлар үшін барынша
Индустриялық даму басымдықтарын ескергенде арнаулы экономикалық аймақтар мен индустриялық
Біз Қазақстанда бұл тетікті іске қостық, бірақ та ол
1. Қазақстандағы болашақ басты міндеттердің бірі – XXI ғасырдың
Тиімді инвестициялық тетікті қалыптастыру арқылы өнеркәсіптік өндірісті қалпына келтіру
2. Туризмдегі инвестициялық үрдістің жаңа мазмұны мынадай:біріншіден, туризмге инвестициялау
3. Қазақстан экономикасын тұрақтандыру және дамытудың маңызды жолдарының бірі
Бүгіндері әлемдегі жалпы өнім көлемінің 10 пайызын туризм саласындағы
4. Қазақстандық инвестициялар да әлемдегі инвестициялар секілді бірнеше түрге
Венчурлық капитал - бұл тәуекелділік күрделі қаржыны салуды білдіруде
Күрделі қаржының жүзеге асуы, кәсіпорның клиенттердің акцияларының бір бөлігін
Тікелей инвестициялар - бұл шаруашылық субъектісіне табыс алу үшін
Портфельдік инвестиция - бұл өзінің портфелін құрап алумен байланысты
5. Шетел инвестицияларын тартудың әлемдік тәжірибесінің маңызы өте зор.
Әлемдік тәжірибе – шетел инвестицияларын тартуға бағыттайтын инвестициялық саясаттың
Қазақстанда инвестициялық ахуалды жақсарту үшін тежеуші факторларды жойып, қолайлы
Қазақстанда атқарушы құрылымдардың пайдасыз звеноларын тізбектей қысқарту. Осыған байланысты,
6. Ұлы Жібек жолының тарихи орындары негізінде мәдени туризмді
Ұлы жібек жолын жаңғыртуда төмендегідей бағыттарда жұмыс жасалуы тиіс:
1) ұлттық рәміздерді қалыптастыру;
2) мәдени туризмді дамыту;
3) ұлттық тарихи-мәдени мұраны халықаралық деңгейде насихаттау;
4) өткен бес жылда табылған тарихи-мәдени мұраны кешенді зерделеу;
5) жүйеленген білімді оқу процесіне енгізу;
6) саланы дамытудың стратегиялық ресурсы ретіндегі кадр саясатын іске
Жоғарыда көрсетілген ұлттық рәміздеріміз негізінде мәдени туризмнің даму жолдарын
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1.Кадерова Н.Н финансирование и кредитование инвестиций. Учебное пособие –
2. Қазақстан Республикасының “Инвестиция туралы” заңы. 2003 жыл және
М.В Ивошин «Инвестиция. Организация управления и финaнсирования.»//Москва 1999 год//
Развитие туристской отрасли в Казахстане.www.fis.kz
Инвестициоиный рейтинг Казахстана // Офиальный сайт ЗАО «Казинвест
Текенов У.А. Теоретические и практические аспекты формирования и развития
Косжанов.Т.Н. “Промышленная и инвестиционная политика в
Аналитическая информация о состоянии рынка
Квартальнов В.А. «Туризм» Учебник.-М.: Финансы и статистика, 2007г.
Новосибирск Киев-Харьков. Минск. 2006 год.
Биржаков, М.Б. Индустрия туризма: ПЕРЕВОЗКИ / М.Б. Биржаков, В.И.
Косжанов.Т.Н. “Промышленная и инвестиционная политика в
Казахстанская правда. // С.Тай «Влияние прямых иностранных инвестиций// 07.03.2006
Крушевиц Л. “Инвестиционные расчеты” Питер 2004г
Әубәкіров Я.Ә. Нәрібаев К.Н. Жатқанбаева Е.Б. ж.б экономикалық теория
Материалы семинаров по вопросам развития туризма. Агенство Республики Казахстан
Исмаилова Д. Понятие туристического бизнеса и его значение в
Қазақстан Республикасында туристік саланы дамытудың 2007-2011 жылдарға арналған мемлекеттік
Л.Кельбуганова. Казахстанский туристский продукт в кластерной политике // Экономика
Назарбаев Н.Ә. Қазақстан Респбликасының ұзақ мерзімдік даму стратегиясы (2030
Берденова К.А. Коробков В.С., Ташенов Б.Т экономическая история Казахстана
Интернет сайт www. tourist. kz
Қаржы-қаражат А. Қантарбаев //Инвестицияларды талдау// 2004-2006 жылдар.
Интернет сайт www. Google.ru
Ковалев В.В. Финансовый анализ Алматы Финансы и статистика.
Маулимбердина С.Т. “Рынок ценных
Методические рекомендации по оценке эффективности иевестиционных проектов: Официальное издание.
Нәдірбек Әпсәләмов, Қазиқан Исабеков, Өмірзақ Сұлтанов “Экономикалық теория негіздері”
Нурланова. Н.К. “Инвестиционная ситуация
Реформировамие экономики Казахстана: Про их решения. Алматы, 2004,
РЦБК 2004-2006 жылдар
Стоянова Е.М. “Финансовый менеджмент: теория и практика.
Хес О. //Совмещение акцептов с количества иа качество иностранных
Ердавлетов С. Почему в Казахстане слаба индустрия туризма// Новое
О Государственной программе Республики Казахстан "Возрождение исторических центров
www.kizilorda.kz
Васина А.А. “Финансовая диагностика и оценка проектов” – СПб:
Целевая программа. Концепция развития туризма в Республике Казахстан, Алматы,
38. Козырев, В.М. Основы современной
Финансы и статистика - 2001.
39. Статистические показатели
40. Қазақ Ұлттық
69
ҚЫЗЫЛОРДА ОБЛЫСЫНДА ТУРИЗМДІ ДАМЫТУ ПЕРСПЕКТИВАСЫ
Қазақстандағы туризм түрлері
Әлемдегі туризм инвестициясы
Байқоңыр ғарыш айлағы құрылғалы 49 жыл болды
Туризмді дамыту саласындағы заманауи ақпараттық технологиялар
Байқоңыр космодромы
Қазақстанда әлеуметтік-мәдени туризмді ұйымдастыру
Адамзат тарихында саяхаттау сауданы дамыту
Қазақстан туризмі әлемдік деңгейде
Қызылорда облысында туризмді дамыту