Жұрнақ жалғау
Мазмұны
Кіріспе 3
I тарау. Бастауыш мектепте оқытудың жаңа технологияларын қолданудың теориялық
1.1 Қазіргі педагогика ғылымындағы “технология” ұғымының тарихына қысқаша
1.2 Қазіргі бастауыш мектептің оқыту барысында қолданылатын технологиялардың
II тарау. Бастауыш сыныптарда қазақ тілін оқытуда жаңа технологияларды
2.1. Қазақ тілі сабақтарында пайдаланылатын жаңа технологияларға сипаттама 27
2.2. Жаңа технологияларды пайдалану тәжірибесі (озат мұғалімдер тәжірибесі)
Қорытынды 49
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 50
Кіріспе
Мемлекетіміздің 2030 жылға дейінгі стратегиясы халқымыздың рухани, ғылыми және
Адамзат дамуының жаңа кезеңіне жаңа білім беру жүйесі, жаңа
Қазақстанның тәуелсіз мемлекет ретінде қалыптасуы барысында білім берудің жүйелі
Көп уақыт бойы білім беретін мектептер өзінің басты мақсаты
Багін барлық әлемде білім жүйесін дамыту, жаңа білім моделі
Зерттеу жұмысымыздың тақырыбына байланысты жазылған ойлар, тұжырымдамалар, көзқарастар, еңбектер
Педагогіка ғылымының классигі М.Н. Скатки, сол сияқты психолог тар
Қазақ бастауыш мектептерінде жаңа білім мазмұнын жүзеге асыруда, соның
Зерттеу жұмысымыздың мақсаты: Бастауыш мектепте “Қазақ тілі” сабақтарында жаңа
Оқыту барысында жаңа технологияны қолдануға байланысты жарыққа шыққан
Педагогикалық технологияларға сипаттама беру.
2 – сыныпта “Қазақ тілі” сабақтарында жаңа технологияны қолданып,
Зерттеу объектісі: Бастауыш сыныптағы оқыту процесі.
Зерттеу пәні: 2 – сыныпта Қазақ тілін оқыту барысында
Зерттеу базамыз: Байзерік орталау мектебі.
Зерттеу әдістері:
Ғылыми, педагогикалық, әдістемелік әдебиеттерді оқып пайдалану
ЗАТ мұғалімдер тәжірибелерін жинақтау, талдау.
Бақылау, әңгіме.
Дипломдық жұмысының құрылымы кіріспеден, екі тараудан, қорытынды және пайдаланылған
I тарау. Бастауыш мектепте оқытудың жаңа технологияларын қолданудың теориялық
1.1 Қазіргі педагогика ғылымындағы “технология” ұғымының тарихына қысқаша
Әлемдік тенденцияларды талдау қоғамды ақпараттандырудың барлық дамыған елдерде білім
Қай елдің болмасын өсіп өркендеуі дүниеде өзіндік болмысын өсіп
“Технология” атты жаңа интегративті білім саласын мегеру оқушылардың жалпы
“Технология” білім саласының бастр мақсаты – оқушыларды өздігінен еңбк
Оқыту, білім беру тәжірибесі педагогикалық процестің сапасы үнемі арттырып
Әлемдік педагогикалық тәжірибедегі “технология” ұғымының ену тарихына көз жіберсек,
мақсат қою;
осы мақсатқа жетудің құралдарын іздестіру;
бұл құралдарды қолданудың ережелерін табу маңызды болды;
Сөйтіп, мақсат – құрал – он қолдану ережелері –
АҚШ – та педагогикалық технологияға қызығушылық үстіміздегі 30 –
Оқыту технлдлгиясы ұзақ тарифи дамудың жемісі. Мұның жолында
Қазіргі заманда ғылыми техникалық даму адам өмірінің, қызметінің барлық
Оқытудың технологиясы білім берудің теориялық және қызметтік негізін қалыптастырады,
ЮНЕСКО – ның құжаттарыда оқыту технологиясы пәнді оқыту
Біріншіден, оқыту технологиясы – оқу ақпараттарының пайда болып көріну,
Қазіргі заманға оқыту технологиялары педагогикалық және психологиялық ілімдер
Педагогикалық технология – оқушылардың жеке басын дамыту мен білім
Педагогикалық технологиялардың ерекшеліктерін педагогикалық жүйені жобалау тұрғысынан анықтау үшін
В.Т. Лихачев педагогикалық технологияны форма, әдіс, амал, тәрбиелік құралдың
В.В. Воронов педагогикалық технология – бұл тиімді оқыту жүйесін
Жоғарыда айтылған авторлардың пікірі бір – бірінен онша алшақтамағанымен,
Г.К. Селевконың пікірінше, педагогикалық технология үш түрлі өрісте көрінуі
Екінші орайда, ол процестің жүру алгоритімі, жоспарын нәтижеге жеткізудің
Шетел мамандары оқыту техникасы дамуының 3 кезеңге бөледі. Бір
Н.Ф. Талызинаның пікірінше : оқыту техникасы – бұл оқу
“Оқытудың мазмұны тұрғанын қарағанда оқыту техникасы бірқалыпты жоспарлы ұйымдастырылған
Д.И. Левитестің пікірінше білім беру технологиясының орындалуы педагогикалық мақсатқа
Берілген анықтамадан байқауымызша, технология мұғалім мен оқушының іс -
А) тұжырымдық негід
Ә) мазмұндық бөлім: Оқушының жалпы және нақты мақсаты, оқу
Б) процессуалды бөлім – технологиялық процесс; оқу процесін ұйымдастыру;
Қазіргі заманғы педагогикалық технология төмендегі негізгі әдістемелік талаптарға
технологиялық сызба (карта) техникалық процесті он жеке функционалды бөліктерге
әр педагогикалық технология тәжірибе игерудің белгілі бір ғылыми тұжырымдамасына
педагогикалық технологияның барлық жүйелік сипаттары: процестің логикасы, барлық бөліктің
оқу процесін жобалау, жоспарлау мақсатынан анықтау мүмкіндіктері ескерілуі керек:
қазіргі заманғы педагогикалық технологиялар бәсекелетік жағдайда қызметь етюді. Содан
педагогикалық технологияны басқа білім беру мекемесінде басқа субъектінің де
Педагогикалық технологияның өзіндік ерекшелігі оқу процесінің қойылған мақсатқа же
мақсат қою және нақтылау, мақсатты нәтижеде табысқа же туге
оқытдың барлық барысын және оқу материалдарын оқу мақсатына сәйкес
ағымдағы нәтижені бағалау, қойылған мақсатқа жету жолында оқытуды өзгерту;
нәтиженің қорытынды бағасы;
Сөйтіп оқыту технологиясы мектепте оқыту процесі не қажетті әдіс,
“Педагогикалық технологиясы” , “оқыту технологиясы” және “оқу технологиясы” терминдерінің
Оқу техникасы тек мұғалім мен оқушының тек оқу –
Педагогикалық технология оқушының оқу танымдық қызметінің құрылымы мен мазмұнын
Түзету- жедел кері байланыс мүмкіндіктеріне жол ашып, мақсатқа жетудің
Егер педагогикалық техникада бұл белгілер айқын байқалса, әдістік жүйеде
Педагогикалық технология және оқыту техникасы дидактикалық немесе әдістік жүйенінің
Қазіргі заманғы ғылыми зерттеулер педагогикалық технологиялардың қолдану деңгейіне,
Сол сияқты, біз жоғарыда айтқанымыздай, бүгінгі күні оқыту
“Педагогиаклық технология”, оқыту технологиясы” анықтаған көптеген ғалымдар үшір маңыздыережеге
оқытуды оқушының іс әрекетін қалаған үлгі (эталон( түрінде дәл
мұғалімнің қызметі мен оқушыға қаыптасқан ықпалын қатаң жүйелеу түріндегі
Көзделген үлгі(эталон) мен оқытудың нәтижесін сәйкестендіру;
Жалпы, оқыту технологиясын сабақта қолдану оқушының білім
сапасын арттырып қана қоймайды, оларды жеке тұлға ретінде қалыптасуға
Қазіргі заманғы оқыту технологияларын мегеру өте күрделі де ұзақ
Оқыту технологиясын талап, іріктеу оқушының оқу танымдық іс-әрекетін басқарудың
1.2 Қазіргі бастауыш мектептің оқыту барысында қолданылатын технологиялардың
Педагогикалық технология кәсіптік қызметтің ерекше түрі болып табылады.
Оқу технологиясы мектепке оқу процесі не қажетті әдіс, тәсіл,
Педагогикалық психология – оқу тәрбие процесінің шығармашылықпен терең ойластырылған
Г. К. Селевконың оқыту технологиялары туралы тұжырымдамасына сүйене отырып,
Амонашвили технологиясының негізгі мақсаты – баланың жеке қасиетін ашу
Бұл біліктер мен икемділіктер оқу мен жазу процестерін үйрету
Олардың сабақты оқыту процсінде ғана емес, бала үшін, оның
Саралап оқыту технологиясы.
Саралап оқыту технологиясы оқу процесінің белгілі бір бөлігін қамтитын
Оқыту жүйесінің кез келгенінде қандайда болсын оқушылардан саралау жүзеге
Дегенмен, оқу процесін саралау педагогикалық жүйелер қатарына өзіндік айқын
Сыныпішілік саралау
Баланың даму, қабілеті әркелкі болғандықтан, бір сыныптың өзінде үздіктер,
Ең бастр негіз, ядро – білім мазмұны, пәннің теориялық
Қосымша мәліметтер алғашқы деңгейде алған білімді одан ары кеңейтіп,
Дамытушы мәліметтер материалды біршама тереңдетіп, оған логикалық негід береді,
Ойын арқылы оқыту технологиясы.
Оқытудың ойындық әдісі ерте кезден бастап күні бүгінге дейін
Оқу пәнінің бір тақырыбын немесе бір бөлімін өткенде, ұғымды
Барынша көлемді бір технологияның элементі ретінде;
Тұтас ойын сабағы немесе сабақтың кіріспе, жаңа сабан түсіндіру,
Сыныптан тыс жұмыстар технологиясы ретінде : “Ойынды пайдаланудың педагогикалық
Сабақта ойында пайдаланудың мынандай негіздік бағыттары бар. Дидактикалық мақсатты
Оқу процесіндегі ойын арқылы оқыту технологиясының орны мен ролін
Алғашқы кезде ойындар дене (қозғалмалы) және интеллектуалды (ақыл-ой), еңбек,
Үйретуші, дайындаушы, бақылаушы, жалпылаушы;
Танымдық, тәрбиелік, дамытушылық;
Репродуктивтік, продукти втік, шығармашылық;
Комуникативтік, диагностикалық, кәсіпке бағдарлаушы, психологиялық – технологиялық және басқалар.
Сабақта қойылатын ойынның түрі көп, біз олардың ең
Ойындар мектепте оқылатын, оның ішінде бастауыш сыныпта өтілетін барлық
Сөйтіп, ойын арқылы оқыту технологиясын қолдану үшін оған лайық
Проблемалы оқыту технологиясы.
Проблемалық оқыту кезінде мұғалімнің жетекшілігімен проблемалық жадай жасалып, оқушылар
Проблемалық оқыту ынталандырудың ерекеше проблемалы түріне негізделеді, сондықтан
Ғылыми білім логикасының түп – төркіні проблемалық жағдайдың логикасы
Проблемалы жағдайда оқу процесінің барлық, яғни жаңа тақырыпты түсіндіру
Бағдарламаланған оқу технологиясы.
Бағдарламаланған оқу дегеніміз- бағдарламаланған оқу материалын оқу қондырғысының (технологиялық
В.П. Безпалько бағдарламалап оқытудың бес ұстанымын ұсынады. Бірінші ұстаным
Екінші ұстаным – қайтармы байланыс ұстанымы. Қайтармы байланыс тек
Оқушының өз бетімен ойлау қабілетінің нәтижесін жөндеу үшін қызмет
Сөйтіп, ішкі қайтармы байланыс кезінде оқушылар оқудағы өз жұмыстарын
Бағдарламаланған оқудың үшінші қстанымы – оқыту кезінде оқу материалдарының
Қадамды оқу әрекеті – бағдарламадағы оқу материалының жеке, дербес,
Тура және қайтымды байланыстағы апарат пен таным әрекетін орындау
Бағдарламалап оқытудың келесі ұстанымы оқушының бағдарлама бойынша міндетті түрде
Демен, оқытуды басқару мен даралар білім қарқыны барлық
Бағдарламалап оқытудың соңғы ұстанымы оқушының белгілі бір – оқу
Дамыта оқыту технологиясы.
(Л.С. Выгодский, В.В. Давыдов, Л.В. Занков ) бастауыш мектептің
В.В. Давыдовтың дамыта оқыту қағидасын бүтін жүйе ретінде қарастыруды
Л.В. Занковтың дамыта оқыту жүйесі 50 – ші жылдары
Л.В.Заков жасаға дамыта оқыту жүйесін жеке тұлғасын жеделдете, қарқынды,
Технология ерекшелігі. Оқу әрекетінің негізгі себебі танымдық қызығушылық болып
Дамыта оқыту оқушы әртүрлі қызмет түрінде таратуды құптайды, сабан
II тарау. Бастауыш сыныптарда қазақ тілін оқытуда жаңа технологияларды
2.1. Қазақ тілі сабақтарында пайдаланылатын жаңа технологияларға сипаттама
Болашақ ұрпақтың білімділігі мен оның рухани байлығы - әлемдік
Бүгінгі қоғам талабына сай мектептегі мұғалім - ой-
Қазақстан Республикасының жаңа білім стандартының қабылдануы, Білім беру заңы
Қазіргі кезде оқытуда дәстүрлі және дәстүрлі емес жаңа, дамыта
Ғалым – дидактик В.В. Давыдов М.Н. Скаткиннің бастауыш
В.В. Давыдовтың пікірі бойынша, төменгі сынып оқушыларына танымдық міндеттерді
Оқыту технологиясын жетілдірудің негізгі бағыттары төмендегіше сипатталады:
есте сақтауға негізделген оқып білім алудан, бұрынғы меңгергендерді пайдалана
білімнің статикалық үлгісінен ақыл – ой әрәкетінің динамикасының құрылымы
оқушыға орташа деңгейде білім беретін бағдарламадан жекелеп, саралап оқыту
Қазір Республика оқу орындары, педагогикалық ұжымдары ұсынылып отырған
Оқытудың жаңа технологиясы құрамына білім стандарттың инновациялық құрамы жатады.
Инновация – жаңа мазмұнды ұйымдастыру, ал жаңалық енгізу
Инновация – білімнің мазмұнында, әдістемеде, технологияда, оқу – тәрбие
Қазіргі оқыту технологиясында инновацияның үш түрі бар:
Модификациялық инновация – бұл қолда барды дамытумен, түрін
Комбинаторлық инновация – бұрын пайдаланылмаған, белгілі әдістеме элементтерін жаңаша
Радикалдық инновация – білімге Мемлекеттік стандартты енгізу жолдары.
Мемлекеттік стандартты білім берудің негізін, деңгейін және сапалық көрсеткіштерін
Орнығу “жеке мектеп, жаңа ұжым”
Міндетті істі жүргізу “оқу – тәрбие жұмысын дәстүрлі педагогикалық
Даму
Республикамыздың егемендікке қол жеткізіп, өзінше дербес мемлекет болуына байланысты
Оқыту мазмұны әр сыныпқа, топқа, оқушыларға білімді қабылдау қабілетіне
Мұғалімнің білімі нашарларға көмектесуге, қабілеті жоғарыларға ерекше назар
Оқушының өз қабілеттерін терең, жан – жақты жүзеге асыруға
Қабілеттілердің білімділігін тереңдетеді, сенімі бекиді, білімі нашардың өзіне
Деңгейлік оқыту технологиясы, біріншіден, дамыта оқыту идеясын жүзеге асыруға
Оқушы өздігінен жұмыс істеуге мүмкіндік алады, соған дағдыланады.
Оқушының жеке қабілеті анықталады.
Іштей бір – бірінен қалмауға тырысып, талпынады.
Немесе, модульдік оқыту технологиясын алайық. Модульдік оқыту үш бөлімнен
Кіріспе бөлімі (модуліне, тақырыпқа енгізу )
Диалог бөлімі (оқушылардың танымдық қызметін өзара сөйлесу негізінде ұйымдастыру)
Қорытынды бөлімі (бақылау)
“Әрбір оқу модулінде сағат саны әртүрлі. Бұл оқу
Оқу модулінің кіріспе бөлімінде оқушылар бағдарламаның осы тарауын неге
А) оқушыларды оқу модулінің жалпы құрылымен және мазмұнымен таныстырады;
ә) оқушылардың осы оқу модуліндегі танымдық қызметінің мақсаттары мен
б) тірек сызбаларға сүйене отырып, модульдің тұтас тақырыбы бойынша
Оқу модулінің сөйлесу бөлімі тарауды (тақырыпты) тұтас оқып –
Осы бөлімде оқушылар өз қызметін талдайды – яғни, баға
Енді “Сын тұрғысынан ойлауды дамыту технологиясына” тоқталайық. Бұл технология
Қызығушылықты ояту
Мағынаны тану
Ой толғаныс
Қызығушылықты ояту – бұрынғы білетін мен жаңа білімді ұштастырудан
Қызығушылықты ояту кезеңінің екінші мақсаты – ұйренушінің белсенділігін арттыру.
Мағынаны тану кезеңінде үйренуші жаңа ақпаратпен танысды, тақырып бойынша
V – “Білемін”
- “білмеймін”
+ - “мен үшін жаңа ақпарат”
? - “мені таңқалдырады” белгілерін қойып отырып оқу
Мағынаны түсінуді жоғарыдағыдай ұйымдастыру аталған кемшіліктерді болдырмаудың бір ден
Ой толғаныс кезеңінде үйренуші не үйренгенін саралап, салмақтап, оны
Сын тұрғысынан ойлауды үйрету үшін мына төмендегі шаралар орындалуы
Оқушыларға ойланып толғануға, ойын ашық айтуға рұхсат беру.
Әртүрлі пікірлерді
Үйрену барысындағы оқушылардың белсенді іс - әрекетін қолдау.
Кейбір оқушылар түсіп қалған қолайсыз жағдайларды әжуаға айналдырмау.
Оқушылардың бір – бірінің жауабына жасаған сынының дәлелді болуын
Сын тұрғысынан ойлауды бағалау.
Ал оқушыларды осыған байланысты:
сенімділікпен жұмыс жасау;
бар ынтасымен оқуға берілу;
пікірлерді тыңдау, құрметтеу;
өз пікірін ашық білдіруді талап ету қажет.
Тек сонда ғана олар:
мен осы мәселе туралы не ойлаймын?
Осы мазмұннан алған апарат менің бұрынғы осы мәселе туралы
Осы ақпаратты үйрене отырып, мен бірдеңе жасай аламын ба?
Маған бұл жаңа ойлар, идеялар қаншалықты әсер етті ?
Проблемалық оқыту технологиясы – бұл проблемалы жағдайларды, оқушылардың белсенді
Жоғарыда айтылған технологиялардан басқа, “Тірек сигналдар арқылы оқыту технологиясы”
Кез – келген педагогикалық технология ақпараттық технология болып табылады.
Жаңа ақпараттық технология мұғалімдердің өз жұмыстарының әдістері мен
Жаңа ақпараттық технологияның негізгі ерекшелігі мұғалімдер мен оқушыларға өз
I нұсқа – компьютерді жекелеген тақырыптарда қолдану.
II нұсқа – берілген технологияның ең маңызды негізгі функциясын
III нұсқа – монотехнология, яғни, барлық оқыту, басқару, бақылау
Компьютер оқытудың барлық:
Жалпы тақырыпты түсіндіру, бекіту, қайталау; білім, білік дағдыны тексеру
2.2. Жаңа технологияларды пайдалану тәжірибесі (озат мұғалімдер тәжірибесі)
Болашақтың бүгіннен де нұрлы болуына ықпал етіп, адамзат қоғамы
Сондықтан, білім беру ісіне айрықша мән берілуде. Қазіргі кезде
Бұл – білім мазмұнындағы ғылыми ұғымдардың үлесін арттыруды қажет
Үнтаспадан құстардың даусын тыңдату. Балалар ненің даусы екенін айтады.
Қандай құстарды білесіңдер?
Қаз, үйрек, қарға, сауысқан, аққу, буркіт т.б.
Олай болса “Күншіл үйрек” ертегісін өтетінімізді хабарлаймын. Мәтінді оқымас
Құс туралы не білесіңдер?
Ол –тірі табиғат. Құстың етін, мамығын, жұмыртқасын пайдаланамыз. Аң
Мәтінді мәнерлеп оқып түсіндірдім. Топтық жұмыстар жасау мақсатында әр
Ой қозғау:
Ертегіні түлкі үйректі жемейтіндей өзгерттім.
Сахналық көрініс шығару.
Диалогпен оқу.
Аққу туралы сөйлем құрастыру.
Сабақтағы ой толғаныс кезінде “Венн диаграммасын” пайдаладым:
Үйрек
Сабақтың тәрбиелік мақсатын ашу үшін ертегіден мақалды тапқыздым: “Біреуге
Ал, Алакөл ауданы №2 Қабанбай атындағы мектептің бастауыш сынып
I деңгей
Өлеңді көшіріп жаз
“У” дыбысы бар сөздің астын сыз.
Кеткен біздер жарысып,
Біздер тату – тәттіміз.
Біреулердей таласып,
Бөліспейміз затты біз.
“У” дыбысы дауысты болатын үш сөз жаз
Мына сөздерді буынға бөліп жаз: пияз, Ұрқия, қария, умаждау
II деңгей
Мына заттың деп. жаз. Тасымалдау жолын көрсет.
Сюжетті суреттен “а” дыбысы бар сөздерді теріп жаз
Мына әріптерден сөздер жаса: й,а,қ,с,я,и,у,м
III деңгей
Мына сөздерді орнына қойсаң марал шығады.
Еңбек, ерінбей, тояды, етсең, тіленбей, қарның
Дұрысы:
Аю, бал, омарта тірек сөздерін пайдаланып, мәтін құрастыр
Еңбек сөзіне қатысты мақал жаз.
Қазақстан Республикасы “Білім туралы” Заңының 8 бабында былай делінген:
Бұл тұрғыда өзім жұмыс істейтін Алакөл ауданы Байзерек
Сабақтың тақырыбы : “Мәтін”
Сабақтың мақсаты: Мәтін түрлерін ажыратуда, ондағы негізгі ойды анықтай
Сабақтың міндеттері:
Мәтін туралы білімдерін пайдалана отырып,
Оқушылардың мәтін туралы білімдрін толықтыра отырып, сөздік
Көркем, әрі сауатты жазуын қалыптастыру
Өзгенің ойын тыңдап, пікірін бағалауға, топпен жұмыс істеуге
Мәтіндегі негізгі ойды анықтай білуге баулу.
Сабақтың түрі: Пікірсайыс сабағы
Сабақтағы оқытудың негізгі әдісі: Ішінара зерттеу әдісі
Сабақтағы педагогикалық технология: ”Оқу мен жазу арқылы сын тұрғысынан
Қолданатын стратегиялар: эсте, топтастыру, салыстыру, диалог журнал, бес жолды
Сабақтың барысы:
Ой қозғау
“Ол не?” ойыны арқылы оқушылардың танымдық қызығушылығын ояту.
Мақсаты: белгілерінің ауызша сипаттарына сүйеніп, әңгімеде (11ұ – жаттығуда)
Ол тірі табығат өкілі. Бізді қоршаған ортада өмір сүреді.
Табиғатқа пайдалы. Ағаштарды зиянды жәдіктерден қорғайды. Адамға дос. Олардың
Ол – құс(балалар жауап береді).
Дұрыс, ендеше құс туралы берілген 119 – жаттығуға Назар
Мағынаны тану.
Оқулықпен жұмыс істеу
а) Мәтінді бір оқушыға оқытамын.
Б) Мәтін мазмұны туралы сұрақ қою.
Бұл әңгімеде не туралы айтылған?
Лашын туралы не білдік? Және қосымша не білеміз?
Жаңа сабақ.
Лашын сирек кездесетін құс. Жыл құсы болғандықтан, ұшып бара
(Лашынның суретін көрсету).
Балалар, біз оқыған мәтінге не керек деп. ойлайсыңдар?
Тақырып.
Қандай тақырып қоюға болады?
Жыртқыш құс.
В) Ендеше, дәптерімізді ашып, мәтінді көшіріп жазайық. (Әр топтан
1 – оқушы. Лашын – жыртқыш құс.
2 – оқушы. Оның арқасы көк сұр.
3 – оқушы. Ал алқымы ақ сұрлау болып келеді.
4 – оқушы. Көзі дөп – дөңгелек, қап –
5 – оқушы. Қанаты ұзын және сүйір.
Қандай? Деген сұраққа жауап беретін сөздердің астын ирек сызықпен
Балалар, мәтін әңгімелеу меәлде сипаттау ма? Неліктен?
Г) Балалар, ендігі мәтініміздің тақырыбы – “Ердос.”.
Болжау стратегиясы: Мәтін не туралы болуы мүмкін? (Балалардың ойын
бәріміз120 – жаттығуға қарайық. Әр топқа мәтінді 2 сөйлемнен
Мазмұнын айтуға дайындалу үшін уақыт беру.
I топ. Ердостың атасы – шопан. Қыстың бір күні
II топ. Атасының тынышы кетті. Сәлден соң ауырғанына қарамай,
III топ. Қарт алысқа көз салды. Малды өріске айдап
IV топ. Мәтінді оқып, толық мазмұнын айтуға дайындалады.
V топ. Мәтінді толық оқып, мәтіннің мазмұнына сай сөйлем
Балалар, Ердос қандай бала болады деп.. ойлайсыңдар?
Еңбекқор
Дұрыс, табиғатта адам да, жан – жануар да, тіпті
Құмырсқа , ара.
Сергіту сәті: Құмырсқа туралы
Қыпша бел,
Қылқан мойын,
Қара батыр,
Қара тауды арқалап бара жатыр.
Құмырсқа нені арқалап бара жатыр еп.. ойлайсыңдар?
Дән, бидай, жеміс сүйегі, жапырақ т.б.
Ендеше дәнді дақылдарға не жатады?
Бидай, арпа, сұлы, тары, күріш.
Аталған дәнді дақылдар бойынша топқа бөлемін.
I топ. Арпа
II топ. Бидай.
Күріш
Сұлы
Тары
Дәнді құмырсқа қайда апара жатыр?
Илеуіне тасып жүр. Ол қысқа дайындалып, азақ-түлік жинастырып жүр.
Ендеше илеу туралы не білеміз?
Илеу туралы
Білемін Білім келеді Не білдім?
Илеу – құмырсқаның үйі
2.Илеуге арап оңтүстік пен солтүстікті ажыратуға болады
3.Илеуді бұзуға болмайды Илеуде ханша құмырсқа өмір сүреді?
Илеудегі құмырсқалар бірін – бірі тани ма?
3. Құмырсқаның қандай пайдасы бар?
Мәтінді таратып беремін.
Іштей оқып, топта талқылайды.
Не білдім? Бөлігін дәптерлеріне өздері жазады.
Құмырсқаның илеуі
Сен жалғыз өмір сүргенді ұнатасың ба? Жоқ. Ендше құмырсқалар
Әрқайсысының өз жұмысы бр. Анасы салған жұиыртқаға әкесі қарайды.
Құмырсқалар ұзын мұртшаларын бір-біріне түйістіріп, туыс не бөтен екенін
Жауынан қалай қорғанады?
Құмырсқада қорғанатын құмырсқа қышқылы болады. Жауы жақындағанда жағымсыз иіс
Мысалы: құмырсқа бал береді және құмырсқа қышқылынан шырын жасалады.
Ендеше еңбек етуді құмырсқадан үйрен.
Құмырсқаның еңбегін білдік. Ал мектеп оқушысы ше? Сен қалай
Мектеб оқушысы көп оқып, жазуы тиіс.
Дұрыс айтасыңдар. Кітабымыздағы 121 – жаттығуға Назар аударайық. (бір
“Еңбекқор құмырсқа” тақырыбына 3 – 4 сөйлемнен тұратын мәтін
Бес жолды өлең стратегиясы
Ой толғаныс.
А) 1. Зат есім
2. Қандай?
Қайтеді?
Сөз тіркесі?
Мағыналы сөз. Бунақденелі
Б) Үйге 122 – жаттығуды тапсырамын. Мәтінді тиісті дауыс
Бастауыш сынып оқушылары барлық пәндерден “Атамұра” баспасынан шыққан жаңа
А) деңгейлік саралап оқыту технологиясы.
ә) сын тұрғысынан ойлау мен жазуды дамыту технологиясы
б) дамыта оқыту технологиясы.
Енді өзіміз өткізген сабан үлгісіне тоқталмақпыз:
Сабақтың тақырыбы: Жұрнақ пен жалғау
Сабақтың мақсаты: Жұрнақ пен жалғауды пысықтау
Сабақтың міндеттері:
Түбір сөзге жұрнақ та, жалғау да бірге жалғана беретінін
Оқушының танымдық мүмкіндігін анықтау, сөздік қорларын молайту, тілін дамыту.
Таза, әдемі жазуға тәрбиелеу.
Сабақтың типі: Ар алас сабақ
Сабақтың түрі: Дамытушылық сабақ
Сабақта қолданылатын технологиялар: Оқу мен жазу арқылы сын тұрғысынан
Қолданылатын стратегиялар: “Пікір алысу”, “Мағынаны ашу”, “Insert” жүйесі, “Венн
Сабақта қолданылатын құрал – жабдықтар: үнтаспа, деңгейлік тапсырмалар.
Сабақтың барысы:
Ұйымдастыру кезеңі.
Үй тапсырмасын тексеру кезеңі. 275 – жаттығу, 101 –
көп нүктенің орнына тиісті жалғауларды қойып, көшіріп жазу.
кітап туралы марал – мәтелдер синап келу.
Мақсат қою кезеңі.
Жаңа білімді мегеру кезеңі
Қызығушылықты ояту
“Піків алысу” стратегиясы бойынша сұрақ беру:
Балалар, қазір қай мезгіл? – Қыс.
Қыста ауа-райы қалай болады? – Суық.
Қыстың күні аяғымызға не киеміз? – Етік.
“Етік” сөзін маг нитті тақтаға ілу.
Етігімізді жөндегені үшін Кіме рахмет айтамыз?
Етікшіге?
“Етікші” сөзін ілемін.
Мағынаны ашу:
НДІ осы сөздердің васалу жолына Назар аударып, қандай қорытынды
Түбір сөзге жұрнақ та, жалғау да жалғана береді. Жұрнақ
Дәптерге жазу: Етікшіге
Оқулықпен жұмыс:
276 – жаттығу. Ауызша орындалады.
Сөздің түбірімен қосымшаларын ажырату:
Мүсіншілер, сауыншының... ұшқыштар.
а) Кітапты жаптырып, үнтаспадан марал тыңдату: 277 – жаттығу.
Өнерлінің қолы алтин,
Өлеңшінің сөзі алтин.
ә) Мақалды жатқа жазу. Жұрнақ пен жалғауды тиісті белгімен
Сергіту сәті.
1) 278 – жаттығуда берілген “Заводта” мәтінімен “INSERT” жүйесі
V – деп.іс і
- білмеймін
+ - жаңалық
? – мені қызықтырады, тереңірек білгіь келеді.
2) Қосымша жалғанған сөздерді көшіріп жазып, жұрнақ пен жалғауды
Заводна, жұмысшылар, заводта.
279- жаттығу:
өздіктерінен ребусты шешу:
“Оқулық ” сөзі шығады.
Осы сөзді қатыстырып, 1 сөйлем құрастыру.
Жаңа бөлімді меңгергенін тексеру. Деңгейлік тапсырмаларды орындату:
I деңгей
Сөздердің түбірін қосымшалардан сызықшамен бөліп жаз:
Кезекші, ағаштар, ауылда, ойыншық
II деңгей
1 . Жұмбақты шеш:
Екі айнасы бар,
Екі найзасы бар.
Сыртылдаған тұяғы бар,
Бір желпуіш тұяғы бар.
Осы сөзден қосымшалы сөздер жаса, тиісті белгімен белгіле.
Мына сөздерге тұсындағы жұрнақтардың тиістісі жалғап жаз:
Би, қобыз, қолб қыс
III деңгей
Мына сөздерді орнына қойсаң, марал сөз шығады:
Кең, өрісі, өнерлінің.
Жұрнақ арқылы жасалған 5 сөз,
Жалғау арқылы жасалған 3 сөз жаз.
IV деңгей
Түбір сөзге жұрнақ та, жалғау да бірге жалғанған 3
V деңгей
Венн диаграммасы арқылы оқушылар сөздер тауып айтады.
VI деңгей. Білімді бағалау
VII деңгей. Үйге тапсырма беру, түсіндіру. 280- жаттығу,
Қорытындылау.
Қорытынды
Қоғамның даму адамдар Алдана үнемі жаңа талап тар қойып
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
50
1.кызганшак
2.iшi тар
3.бiреудi коре
алмайды
1.сулу
2.ешкiмде
шаруасы жок
3.озiмен -озi
Екеуiде кус адамнын кажетiне жарар
Жырткыш кус
Козі доп-донгелек
Лашын кандай кус?
Аркасы кок сур
Козі кап - кара
Алкымы ак сур
Канаты узин, суйір
Журнак
Жалгау
Косымша
Жұрнақ
+
жалғау
Жұрнақ арқылы
Жасалған сөздер
Жалғау
арқылы
жасалған
сөздер
Ынтымыктастык педагогикасы
Білім берудегі ізгілендеру технологиясы
Дидактикалык бірліктерді ірілендіру технологиясы
Дамыта оқыту технологиясы
Оқытудың модульдік технологиясы
Ойын аркылы окыту технологияс
Математиканы окытуда есеп шыгаруга негізделген технология
Окытудын казіргі технологиялары
Тірек сигнал дар аркылы окыту технологиясы
Багдарламалап окыту технологиясы
Оздігінен даму технологиясы
Озат окыту технологиясы
Проблемалык окыту технологиясы
Денгейлік саралап окыту технологиясы
Компьютерлік технология
Жалпы білім беру мектебінде сөз құрамын оқыту
«Сөз құрамы» тақырыбын оқытуда көмекші мектептің 5-7 қазақ сынып оқушыларының грамматикалық білім және орфографиялық дағдыларының жағдайын анықтау
Жұрнақтардың шығу тектері мен даму тарихының сипаттамалары
Түбір сөз
Аффикстердің түрлері, жүйесі
Қазақ және орыс тілдеріндегі флексия
Қосымшалардың мағыналық, құрылымдық ерекшеліктерін көрнекілік арқылы түсіндіру
Түбір және қосымша
Негізгі зерттеу нысаны - туынды сөз
Қазақ және орыс тілдеріндегі флексия, аффиксоидтер және интерфикстер туралы ақпарат