Жүйе параметрлерінің тілдесу терезесі

МАЗМҰНЫ
Тапсырма
Аңдатпа
Мазмұны
Кіріспе 8
1 Торапаралық экранға кіріспе 10
1.1 Торапаралық экрандардан туындайтын проблемалар 14
1.2 Торапаралық экрандардың компоненттері 16
1.3 Күшейтілген аутентификация 18
1.4 Дестелерді сүзгіден өткізу 20
2 Дербес торапаралық экрандар түрлері 28
2.1 ESafe Desktop торапаралық экранының жалпы түсінігі 28
2.2 Sygate Personal Firewall торапаралық экранының жалпы түсінігі
2.3 Norton Internet Security торапаралық экранының жалпы түсінігі 32
2.4 Agnitum Outpost Firewall дербес торапаралық экранын
2.5 Tiny Personal Firewall дербес торапаралық экранның орнату
2.6 Дербес торапаралық Zone Alarm экранды орнату және
3 Экономикалық бөлім 141
3.1 Жалпы жағдай 141
3.2 Экономикалық есептер 143
4 Еңбек қорғау бөлімі 147
4.1 Дербес компьютерде жұмыс істегендегі еңбек қорғау ережелері
4.2 Есептеулер 159
Қорытынды 166
Қолданылған әдебиеттер 167
Қосымша А 168
АҢДАТПА
Дипломдық жобада дербес торапаралық экрандардың негіздері және оның іске
АННОТАЦИЯ
В данном дипломном проекте рассмотрены основы и пути практической
ANNOTATION
In the given degree project questions of a basis
КІРІСПЕ
Глобальды компьютерлік тораптардың қарқынды дамуы, ақпарат іздеудің жаңа технологияларының
Интернет торабы ақпаратпен еркін алмасу үшін арналған ашық жүйе
Интернет арқылы бұзушы:
кәсіпорынның торабына еніп, жасырын ақпаратқа қол жеткізеді;
кәсіпорын үшін маңызды әрі бағалы ақпаратты көшіріп алады;
құпиясөздерді, серверлер мекен-жайларын және ішіндегілерін ала алады;
кәсіпорынның ақпараттық жүйесіне кіріп, тіркелген пайдаланушы атынан кіре алады.
Егер бұзушы ақпараттарға қол жеткізсе, онда кәсіпорынның беделіне әрі
Ішкі торап үшін мүмкін болатын қатерлерге төтеп беретін мәселелердің
1) құпиялылықтың N категорияларын енгізу және пайдаланушылардың сәйкесінші
компанияның барлық ішкі серверлерін жеке бір сегментке бөлу. Бұл
компанияның Интернеттен қатынас құра алатын барлық серверлерін жеке
әкімшілік басқарманың жеке сегментін жасау;
қауіпсіздік басқармасының жеке сегментін жасау.
Торапаралық экран өзі арқылы барлық трафикті өткізеді және барлық
Әр ұйымның торабтық қауіпсіздік саясаты екі құраушыдан тұрады:
торабтық қызметтерге қатынас құру саясаты;
торапаралық экрандарды жүзеге асыру саясаты.
Торапаралық экран қызметтерге қатынас құру саясаттарының бірнешеуін іске
интернеттен қатынас құруға тыйым салу және ішкі торабтың Интернетке
интернеттен ішкі торабқа шектулі рұқсат беру (мысалы, ақпараттық және
Торапаралық экрандарға функционалдық талаптар:
торабтық деңгейдегі сүзгілеу;
қолданбалар деңгейіндегі сүзгілеу;
сүзгілеу ережелерін жөндеу және әкімшілеу;
торабтық аутентификация құрылғылары;
журнал енгізу және қадағалау.
Ішкі торабты торапаралық экран арқылы қорғау тиімділігі торабтық қызметтерге
1 ТОРАПАРЫЛЫҚ ЭКРАНҒА КІРІСПЕ
Бұрыннан бар, жақсы танымал технологияны және хост деңгейіндегі қорғау
Торапаралық экран мекеменің немесе ұйымның тораптарындағы қауіпсіздік деңгейлерін едәуір
1.1-ші сурет – Бағыт бағдарғылағышты және қолданбалы арналы торапаралық
Торапаралық экранға түсінік
Алдымен, не нәрсенің торапаралық экранға болып табылмайтынына түсінік беруден
Торапаралық экран жүйесінің негізгі мақсаты – қорғалатын торапқа қатынас
Торапаралық экран тораптың қатынас құру саясатын жүзеге асырады, ол
Неге торапаралық экран керек?
Торапаралық экранрдың қолданудың негізгі себебі мынада, сіз ішкі торап
Қызметтердегі осал жерлерден қорғану
Торапаралық экран тораптық қауіпсіздікті едәуір ұлғайтып, ішкі тораптардағы хосттар
Мысалы, торапаралық экрандар NFS сияқты осал қызметтердің осы
Торапаралық экрандар сонымен қатар, бағытбағдарғылауыштарды қолданып шабуылдан қорғауды қамтамасыз
Торап жүйелеріне қатынас құруды басқару
Торапаралық экрандар торап хосттарына қатынас құруды басқару мүмкіндігін де
Мысалы, қолданушы тораптағы өзінің жұмыс станциясы басқа біреудің қатынас
Аралас қауіпсіздік
Іс жүзінде торапаралық экрандар мекеме үшін қымбатқа түспейді, себебі,
Жекелеген жағдайларда бір реттік парольдер жүйесі және күшейтілген аутентификацияның
Тораптық қауіпсіздіктің басқа тәсілдері (Kerberos сияқты) тораптағы әрбір жүйеде
Дегенмен, қолданыста торапаралық экрандар қарапайым да жеңіл, себебі арнайы
Құпиялықты жоғарылату
Құпиялықтың кейбір мекемелер үшін маңызы өте зор, кейбір мекемелердегі
Торапаралық экрандарды қолдана отырып, кейбір тораптар finger сияқты қызметтерді
Торапаралық экрандар торап жүйелері жөніндегі DNS ақпараттарды тұйықтау үшін
Торапты пайдалану статистиканы және хаттамаландыру, торапқа енуге тырысу
Егер Интернетке қатынас немесе құру торапаралық экрандар арқылы жүзеге
Торапты қолдану жөніндегі статистика мен бақылау дәлелдемелерін жинап отырудың
Саясатты өмірде жүзеге асыру
Ең маңыздысы – торапаралық экрандарда өмірге тораптық қатынас саясатын
1.1 Торапаралық экрандардан туындайтын проблемалар
Жоғарыда біз торапаралық экранның жетістіктерін айтып кеттік. Талқыланған жетістіктермен
Интернетпен байланысты қауіпсіздік проблемаларында торапаралық экран панацея бола алмайды.
Қажетті қызметтерге қатынас құрудағы шектеулер
Торапаралық экрандардың ең таңқаларлық кемшілігі TELNET, FTP X Windows,
Қауіпсіздік талаптары мен қолданушылар қажеттіліктері арасындағы тепетеңдікпен сипатталатын қауіпсіздіктің
Кейбір тораптар торапаралық экрандарды қолдануға мүмкіндік бермейтін немесе NFS
Ақпарат қауіпсіздігін қорғауда басқа шешімдер қабылдауға да болады. Мысалы,
Қалып қойған осал орындардың санының көптік жағдайы
Торапаралық экрандар торапқа жасырын кіруден қорғамайды. Мысалы, торапаралық экрандар
Қазіргі модемдердің жылдамдығы SLIP (Serial Line IP) және PPP
Өз қызметкерлерінің шабуылынан қорғаудың нашар тәсілі
Торапаралық экрандар әдетте ішкі қауіп-қатерлерден қорғауды қамтамасыз ете алмайды.
Басқа да мәселелер
Торапаралық экрандармен басқа да көптеген проблемалар байланысты:
WWW, gopher – торапаралық экрандармен біріккен жұмысқа арналған WWW,
MBONE – сөз бен көріністерді қамтитын IP (MBONE)
вирустар – Интернеттік архивтен вирус жұқтырылған программаларды дербес ЭЕМ-ге
өткізу мүмкіндігі – торапаралық экрандар потенциалды тар орын болып
торапаралық экрандар жүйесі қауіпсіздікті бір орында жүзеге асырады, жүйе
Осындай кемшіліктерге қарамастан NISТ мынадай кеңес береді: мекеме өз
1.2 Торапаралық экрандардың компоненттері
Торапаралық экрандардың негізгі компоненттері мыналар болып табылады:
тораптың қатынас құру саясаты;
күшейтілген аутентификация механизмдері;
дестелерді сүзгілеу;
қолданбалы арналар.
Төмендегі бөлімдерде осы қомпоненттердің әрқайсысына нақты түсініктер беріледі.
Тораптың қатынас құру саясаты
Торапаралық экрандар жүйесін жобалауға, орнатуға және қолдануға әсер ететін
Жоғарғы деңгейлі саясат – проблемалы концепциалды саясат болып табылады
қорғалатын тораптық қатынастың қандай сервистер үшін ашық немесе тыйым
бұл сервистер қалай қолданылады;
саясат қандай жағдайда сақталады және қандай жағдайда сақталмайды.
Төменгі деңгейлі саясат – жоғарғы деңгейлі саясатта көрсетілген сервистердің
Сервистерге қатынас құру саясаты
Сервистерге қатынас құру саясаты жоғарыда баяндалған проблемаларға тиянақталуы тиіс,
Нақты шындық саясат – танымал қауіп-қатерлерден торапты қорғаумен тораптық
Басшылықтың қолдауына сүйенген нақты саясат қана осы әрекеттерді
Торапаралық экрандар сервистерге қатынас құрудың бірқатар саясатын жүзеге асыра
Торапаралық экрандар Интернеттен кейбір таңдаулы хосттармен жұмыс жасау үшін
Торапаралық экрандар жобасының саясаты
Бұл саясат нақты торапаралық экрандарға тән. Ол сервиске қатынас
Әдетте жобаның екі негізгі саясаты жүзеге асырылады:
сервис үшін қатынас құруға мүмкіндік беру, егер ол тыйым
сервис үшін қатынас құруға тыйым салу, егер оған рұхсат
Бірінші саясатты жүзеге асыратын торапаралық экрандар барлық сервистерді
Екінші саясат ақпараттық қауіпсіздіктің барлық саласында қолданылатын қатынас құрудың
Бірінші саясаттың ұстанымы аздау, себебі, торапаралық экрандарды айналып өту
Екінші саясат қатаңдау және қауіпсіздеу, бірақ оны жүзеге асыру
Сервиске қатынас құрудың концептуалды саясаты мен оған сәйкес екінші
Мысалы, сервиске қатынас құру саясатымен рұхсат етілген сервистерге тыйым
Сервиске қатынас құру саясаты – жоғарыда баяндалған төрт
1.3 Күшейтілген аутентификация
Көптеген жылдар бойы қолданушыларға шешілуі қиын пароль таңдап, оны
Күшейтілген аутентификацияның көптеген шаралары әзірленді, оған: смарт-карта, биометриялық механизмдер,
Күшейтілген аутентификацияның танымал құрылғылары, бүгінгі таңда қолданылатын құрылғы –
Смарт –карта, мысалы хосттың дәстүрлі пароль орнына қолданатын жауабын
Нәтижесінде бір реттік пароль болып табылады. Егер оны ұстанған
1.2-ші сурет – TELNET, FTP трафиктеріналдын ала аутентификациялау үшін
Торапаралық экрандар торапқа қатынас құруды басқаруды орталықтандыра алатындықтан, олар
1.2-суретте күшейтілген аутентификация шараларын қолданатын торапаралық экрандарсыз торапта TELNET
1.4 Дестелерді сүзгіден өткізу
ІР-дестелерді сүзгіден өткізуді қамтитын бағытбағдарғылаушылардың көмегімен орындалады. Бұл әрекет
Сүзгілеуші бағытбағдарғылаушы әдетте ІР-дестелерді сүзгіден мынадай өрістер топтарының негізінде
жіберушінің ІР-мекен-жайы;
қабылдаушының ІР-мекен-жайы;
ТСР/UDP жіберуші порты;
ТСР/UDP қабылдаушы порты.
Сүзгілеуші бағытбағдарғылаушылардың барлығы бірдей жіберушінің ТСР/UDP-порты бойынша сүзгілей алмайды,
Кейбір бағытбағдарғылаушылар бағытбағдарғылаушы қандай тораптың интерфейсінен дестенің келгенін тексереді,
Мекемеде сенімсіз және зиянды болып табылатын хосстар мен тораптарды
Сүзгішті ТСР және UDP порттары арқылы ІР-адрес бойынша сүзгілеуге
1.3-ші сурет – TELNET және SLIP үшін дестелерді сүзгілеуге
Мысал үшін тораппен 123.4.*.* мекен жайы арқылы тек белгілі
1.1-ші кесте – Ережелер жиыны
Типі Жіберуші адресі Қабылдаушы адресі Көз порты Алушы
Tcp * 123.4.5.6 >1023 23 рұхсат
Tcp * 123.4.5.7 >1023 25 рұхсат
Tcp * 123.4.5.8 >1023 25 рұхсат
Tcp 129.6.48.254 123.4.5.9 >1023 119 рұхсат
Udp * 123.4.*.* >1023 123 рұхсат
* * * * * Рұхсат етпеу
Бірінші ереже ТСР дестелерді Интернеттің кез келген көзінен өткізуге
Порт 23-бұл TELNET серверімен байланысты порт, ал TELNET-тің барлық
Бесінші ереже UDP қолданатын NTP трафикті қамтиды (ТСР-ның қатысы
Алтыншы ереже барлық қалған дестелерді тұйықтайды –егер бұл ереже
Қандай хаттамаларды сүзгіден өткізген жөн
Қандай хаттаманы немесе порттар топтарын сүзгіден өткізу керектігі тораптық
Төменде баяндалған сервистер шабуылға мықты төтеп бере алмайды және
X Windows, Open Windows, порттар 6000+, порт 2000 X-терезе
513, 514, 512 порттарының қызметтерін дұрыс пайдаланбаған жағдайда, жүйеге
TELNET, 23 порт, тек жекелеген жүйелер үшін ғана жиі
FTP, 20 және 21 порттар, TELNET-ке ұқсас, жекелеген жүйелер
SMTP, порт 25, тек орталық почталық серверге арналған;
RIP, порт 520, дестелерді бағытбағдарғылаушы туралы ақпараттарды беру протоколы,
DNS, порт 53;
UUCP, порт 540, UNIX-to-UNIX CoPy, конфигурация қате болған
NNTP, порт 119, тораптық жаңалықтарды беру, тораптық жаңалықтарға қатынас
Gopher, http, 70 және 80 порттар.
TELNET және FTP сияқты осы қызметтің түрлері қауіпті болып
Дестелік сүзгілеуішті бағытбағдарғылаушылар проблемалары
Дестелік бағытбағдарғылаушылардың көптеген кемшіліктері бар. Дестелерді сүзгілеу ережесінің қалыптасуы
Қарапайым тұйықталатын қатынас құру мүмкіндігінің белгілі бір түрлерін шешу
Кейде белгілі ережені қосу сүзгілеудің барлық тәсілін күрделендіріп жібереді.
Дестелерді сүзгілеуді қамтитын кейбір бағытбағдарлаушылар ТСР/UDP порты бойынша жіберушіні
ТСР – байланыс жіберуші және қабылдаушы порттарын қамтиды.
Егер жүйе сервермен SLIP-байланысты анықтайтын болса, онда жіберуші порты
Сервер жіберушінің 25 нөмерлі портынан дестені қайтарады және клиент
Қолданушы кей жағдайда 1023-тен үлкен порттарда серверді арнайы жіберуі
Басқа келесі бір проблема – RPC қызметтерінің кемшілігін тұйықтау
Дестелерді сүзгілеуші бағытбағдарлаушылар (екі интерфейстен жоғары) дестенің қандай интерфейстен
Қолданбалы арналар
Осал орындардан қорғану үшін дестелік сүзгіні бағытбағдарлаушылармен байланысты торапаралық
Мысалы, 1.4-ші суретте көрсетілгендей, TELNET және FTP кіріс байланыстары
алдымен қолданушы қолданбалы арнамен TELNET –байланысты орнатады және ішкі
арна қолданушының ІР-адресін тексереді және белгілі бір қатынас критериіне
қолданушыларды аутентификациялау қажеттілігі туындайды (бір реттік парольдің көмегімен болуы
прокси-сервер арна мен ішкі хост арасында TELNET-байланыс құрады;
прокси-сервер деректерді осы екі байланыс арасына береді;
қолданбалы арна байланысты хаттамаландырады.
1.4-ші сурет – Қолданбалы арна және прокси-сервер көмегімен жүзеге
асырылатын виртуальды байланыстар
Бұл мысал прокси-серверді қолданудың бірнеше артықшылықтарын көрсетеді. Біріншіден, прокси-қызмет
ақпаратты жасыру, ішкі жүйе атының сыртқы жүйеге (DNS арқылы)
сенімді аутентификация және хаттамалау, қолданбалы трафик ішкі хостқа жеткенге
база мен тиімділік арасындағы оптимальды қатынас, қосымша программалар мен
сүзгілеудің қарапайым ережесі, сүзгілі дестені бағытбағдарлаушылардағы ереже күрделі
Қолданбалы арнаның кемшілігі мынада, TELNET сияқты клиент-серверлік хаттамаларды қолдануда
Торапаралық экрандар ақырғы жүйеде қымбат болып табылады және байланысты
Қолданушыдан ешқандай әрекет талап етілмейді, бірақ әр жүйеде модифицирленген
TELNET-пен қатар, әдетте қолданбалы арналар FTP және
Қолданушы@почталық _хост, мұндағы почталық хост – почта үшін арна
Транспорттық деңгейдегі арналар
Транспорттық деңгейдегі арна өзі арқылы ТСР-байланысты өткізіп отырады, бірақ
2 ДЕРБЕС ТОРАПАРАЛЫҚ ЭКРАНДАР ТҮРЛЕРІ
2.1 ESafe Desktop торапаралық экранының жалпы түсінігі
ESafe Desktop торапаралық экран, вирусқа қарсы программаны, келіп түсетін
2.1-ші сурет – ESoft Protect торапаралық экранның әкімшілік терезесі
Қолданушы белгілі бір адреспен деректер алмасу үшін нақты бір
ESafe Desktop-тың ерекшелігі – Sandbox функциясының қамтылғандығы, оның көмегімен
Administrator экранының көмегімен операцияларға шек қоюға (әртүрлі қолданушылар
Қатынас құрудың белгіленген құқықтарына сәйкес ойластырылған тәсілдер Windows ортасының
ESafe Desktop көмегімен кілттік сөздер немесе категориялардың негізгісін ала
ESafe Desktop мүмкіндіктерін пайдаланып, адиминистратор сонымен қатар қарауға тыйым
ESafe Desktop-тың негізгі ерекшеліктері:
қаскүнем Java-, Active X, басқа да қауіпті модульдерден қорғау;
файлдарға, порттарға, Интернет ресурстарына қатынас құруды басқару;
ICSA сертификацияланған вирусқа қарсы механизмдердің болуы;
кілттік сөздер негізінде қажет емес мазмұндарды тұйықтау;
интернетке қатынас құру уақытын шектеу;
қажет емес Web/FTP-сайттарға қатынас құруды шектеу;
локальды немесе тораптық дискілерге қатынасты шектеу;
конфигурацияның жөнсіз өзгертілуін болдырмау;
программалық қамтамаларды жөнсіз орнатуды, оны қолдануды болдырмау;
Cookies және кэштелетін ақпараттарды автоматты түрде жою;
интернетпен жұмысты, қосымшалармен, қосымшалардың барлық түрлерімен жұмысты қамтамасыз ету.
2.2-шы сурет – ESoft Protect торапаралық экранның құмды перне
Қазіргі уақытта ресей қолданушылары көптеген сканерлерді қызметтеріне жаратып жүр.
2.2 Sygate Personal Firewall торапаралық экранының жалпы түсінігі
Sygate Personal Firewall торапаралық экраны жұмыстың үш режимін қолдайды:
Block All (барлық байланыстарға тыйым салу);
Normal (қалыпты);
Allow All (барлық байланыстарға рұхсат).
Жасырын түрде, программаны орнатқаннан кейін жұмыстың қалыпты режимі қосылады,
Барлық қосымшалар Ask (сұрау) режимінде орнатылады. Қосымша үшін де
Әртүрлі журнал үшін қосымша сүзгіштер бар, олар журналға енгізілетін
Мынадай сүзгілер қарастырылған: 1 Days Logs (ақпаратты бір
2.3-ші сурет – Sygate торапаралық экранның терезесі
Торапаралық экран Outpost Firewall сияқты жасырын түрде ешқандай ІМСР-хабар
2.3-ші суреттегі Sygate Personal Firewall сонымен қатар трояндық программалар
2.3 Norton Internet Security торапаралық экранының жалпы түсінігі
Norton Internet Security торапаралық экраны қысқа мерзімде елеулі зиян
Функционалды негізгі мүмкіндіктері:
Norton Intrusion Detection модулін қамтиды, ақпараттың құпиялылығын сақтаудың жетілген
Norton Spam Alert .
Norton Intrusion Detection қолданушыларды қауіпті шабуылдардан автоматты тұйықтаудың қосымша
Norton Privacy Control жіберілген электронды хаттардағы, файлдарды, бір сәттік
Norton Internet Security дестесінің құрамына кіретін торапаралық экранның жекелеген
Norton Intrusion Detection қосымша модулі қауіпсіздіктің тағы бір деңгейін
Norton Internet Security қолданушының мағлұматтарын қапысыз сақтау үшін мынадай
РОР 3 хаттамасын қолданатын стандартты электронды почта арқылы өтетін
спамдарды сүзгіден өткізу;
жоғарыдағыдай қауіптердің түрлеріне қарамастан, Norton Spam Alert үйреншікті почталық
Norton Internet Security жүзеге асырылған жетілдірулер бұл жүйені Интернетпен
жаңа әзірленген интерфейстің өнімділігі жоғары;
қолданушыға нақты және ыңғайлы ақпаратты түсіну мүмкіндігін беретін Alert
Internet Disconnect функциясы тораптағы қауіпсіздікті бір батырманы басып-ақ жақсартуға
Security Monitor бақылау жабдығы – қауіпсіздік жүйесін және деректер
Like Updat автоматты жаңарту функциясы – қолданушының Интернетке кіруі
Visual Tracking опциясы – шабуыл жасаған компьютердің географикалық орналасқан
Network Notification функциясы – компьютердің сымсыз немесе жәй локальды
Password Protection механизмі – соңғы жасалған жұмысқа икемделудің
конференция жабдықтарын сүзгіден өткізу, Norton Internet Security 2003 құрамындағы
Norton Internet Security дестені құрамына кіретін Norton Antivirus программасының
Norton Antivirus сонымен қатар, трояндарды және құрттарды жояды. Сонымен
2.4-ші сурет – Norton Internet Secutity торапаралық экранның терезесі
2.4 Agnitum Outpost Firewall дербес торапаралық экранын
Agnitum Outpost Firewall-ды орнатудан бұрын, сіздегі бар аппараттық және
Егер жоғарыда көрсетілген барлық талаптар орындалса келесідей қадам жасаңыздар.
Outpost Install аталатын файлды іске қосыңыз, сіздің алдыңызда бағдарламаны
Оң жақ төменгі бұрыштағы Next баспасын басыңыз.
2.5-ші сурет – Agnitum Outpost торапаралық экранның орнату терезесі
Лицензиялық келісімді қарап шығып I Agree (Мен осы келісімдегі
2.6-шы сурет – Agnitum Outpost торапаралық экранның келісім терезесі
Осыдан кейін орнатушы бағдарлама шығарған терезеден Agnitum Outpost Firewall
2.7-ші сурет - Agnitum Outpost торапаралық экранның орнын көрсету
Енді сіз осы бағдарлама интерфейсі тілін таңдай аласыз және
2.8-ші сурет – Agnitum Outpost торапаралық экранның тілін орнату
Келесі тілдесі терезесі бағдарламаны орнатуға бәрі дайын екендігін көрсетеді,
2.9-шы сурет – Agnitum Outpost торапаралық экранның орнатуға дайын
Осыдан кейін орнатушы бағдарлама Agnitum Outpost Firewall дербес брандмауэрі
2.10-шы сурет – Agnitum Outpost торапаралық экранның орындалуын көрсетеді
Барлық файлдар көшіріліп болған соң және жүйе сәйкесінше бапталған
Agnitum Outpost Firewall-ды орнатудан бұрын, сіздегі бар аппараттық және
2.11-ші сурет - Agnitum Outpost торапаралық экранның орындалуы бітті
Компьютерді өшіріп қайта қосыңыз, сонда барлық өзнерістер күшіне енеді
2.12-ші сурет – ЭЕМ-ны қайта қосуын сұрайтын терезесі
Бас тереземен жұмыс
Outpost Firewall жүйесінің бас терезесін шақыру үшін:
1) Outpost Firewall жүйесінің динамикалық менюін шақырыңыз (егер жүйенің
2) динамикалық менюден Outpost Firewall ашу пунктін таңдаңыз, осыдан
2.13-ші сурет – Outpost Firewall жүйесінің бас терезесі
Бұл терезеде тораптағы компьютер жұмысын көре отырып, бақылауға сондай-ақ
Жүйенің бас терезесі мыналардан тұрады:
Outpost Firewall жүйесінің пайдаланушылық интерфейсі;
жүйе менюі;
аспаптар панелі;
жұмыс істеу хаттамасының ақпараттық панелі;
жағдайдың жолы.
Егер, бас терезеде аспаптар панелі кескінделсе, оның ең сол
, егер жүйе Бәрін жауып тастау режимінде жұмыс істеп
, егер жүйе Жауып тастау режимінде жұмыс істеп тұрса;
, егер жүйе Оқыту режимінде жұмыс істеп тұрса;
, егер жүйе Рұхсат ету режимінде жұмыс істеп тұрса;
, егер жүйе Әрекетсіздік режимінде жұмыс істеп тұрса.
Outpost Firewall жүйесінің жұмыс саясатын өзгерту үшін:
1) аспаптар панелінен, жүйенің жүріп жатқан жұмыс саясатын көрсететін
2) ашылған менюден (2.14-ші сурет) Outpost Firewall жүйесіне Сіздің
2.14-ші сурет - Жүйенің жұмыс саясатын таңдау менюі
Ақпараттық панель оң және сол жақ болып екі бөлікке
Панелдің сол жақ бөлігі объектілердің иерархиялық тізімінен тұрады, бұлар
тораппен жұмысты анықтайтын барлық объектілердің екі деңгейлік иерархиялық Менің
жүйедегі барлық қосылатын модулдердің қосылатын модульдер тізімі, менің торабым
барлық бірігулер – тораппен бірігетін барлық объектілер тізімі;
орнатылған бірігулер – тораппен бірігуі орныққан барлық объектілер тізімі;
ашық порттар – тораптық әрекет үшін ашық порттары бар
кірістер – тораптың алыс түйіндеріне қосылуды көрсететін барлық объектілер
шығыстар – сіздің компьютеріңізге қосылған барлық объектілер тізімі;
рұхсат етілгендер – протокол, қосымшалар енгізілгеннен бастап тораппен жұмыс
жауып тасталғандар – тораппен жұмыс істеу әрекеті жауып тасталған
есепке – тораппен жұмысы туралы есеп жасалуы тиіс, протокол,
Бір объект, қатарынан бірнеше тізімдерде болуы мүмкін.
Менің торабым тізіміндегі элементтер саны мен түрін пайдаланушы анықтайды.
Менің торабым элементтер тізімін өзгерту үшін:
Outpost Firewall жүйесінің бас терезесіндегі менюден Түр пунктін таңдаңыз;
келесі менюден Орналасу пунктін таңдаңыз;
ашылған терезені баптау тілдесу терезесінен (2.15-ші сурет) сол жақ
Outpost Firewall жүйесінің пайдаланушылық интерфейсі.
2.15-ші сурет – Терезені баптау тілдесі терезесі
Ақпараттық панелдің сол жақ бөлігінен Менің торабым тізімінің бірінші
жарнама – жарнаманы жауып тастау протоколын шығаруға арналған;
құрайтындар – Web-сайттар немесе Web-парақтар кескіндеріне, белгілі бір интернет-адрес
белсенді құрайтындар – Java және VB Script тілдеріндегі бағдарламалар
DNS - DNS –адрестердің түрлендіру үрдісі протоколын бүркемелеуге және
файлдарды қорғау – сіздің компьютеріңізге электрондық поштадан келіп түскен
шабуылдар детекторы – пайдаланушыға тораптан оның компьютеріне жасалуы мүмкін
Менің торабым иерархиялық тізімі үшін өтіп жатқан белсенділік кескіні
Барлық бірігулер, орнатылған бірігулер, ашық порттар, кірістер, шығыстар элементтері
Барлық бірігулер, орнатылған бірігулер, ашық порттар, кірістер, шығыстар тізімдеріне
Мысалға, орнатылған бірігулер элементі тораппен қосылуды орнатқан барлық қосымшалар
Барлық бірігулер, орнатылған бірігулер, кірістер, шығыстар элементтеріне кіретін объектілер
1) кіретін объектілер түрін сіз өзгерткіңіз келетін жоғарыдағы айтылған
2) Outpost Firewall жүйесінің бас терезесі менюінен Түр пунктін
3) келесі меню бойынша Топта пунктін таңдаңыз.
Келесі менюден иерархиялық тізімге кіруі тиіс объект түрін анықтайтын
Таңдалған объект түрін анықтайтын меню элементінің сол жағында
Жоғарыдағы әрекеттердің 2)-3) пункттерін орындау орнына Сіз аспаптар панелінен
Ашық порттар элементіне кіретін объектілер түрін өзгерту үшін жоғарыдағы
Ақпараттық панелдің оң жақ бөлігінде сол жақ бөліктен таңдалған
Кеңейтілген өрістер деп аталатын екніші топтар параметрлері экранда кескінделуі
2.16-шы сурет – Кеңейтілген өрістер кескіні
Кеңейтілген өрістер мәндерін жабу үшін, тышқанның курсорын “-” символына
барлық бірігулер иерархиялық тізімінің элементі үшін – i өрісінде,
орнатылған бірігулер, ашық порттар, кірістер, шығыстар иерархиялық тізімдерінің элементтері
рұхсат етілгендер, жауып тасталғандар, есепке иерархиялық тізімі элементтері үшін
Протоколдағы, экранға шығарылатын өрістерді өзгерту үшін тілдесу терезесін шақыру
кескінделетін өрістер түрін, сіз өзгерткіңіз келетін тізімге курсорды қойыңыз;
Outpost Firewall жүйесінің бас терезесі менюінен Түр пунктін таңдаңыз;
келесі менюден Бағандар пунктін таңдаңыз. Осыдан кейін экранда бағандар
2.17-ші сурет – Бағандар тілдесі терезесі
Бұл терезеде:
таңдалған өрістер реттелген тізімі;
кеңейтілген өрістер реттелген тізімі;
осы мезетте пайдаланылмаған өрістердің қолдағы өрістер реттелген тізімі.
Негізгі өрістер тізіміне өріс қосу үшін:
1) қолдағы өрістер тізімінен сіз қосқыңыз келетін өріске курсорды
2) таңдалған өрістер тізімінің сол жағында орналасқан қосу баспасын
Негізгі өрістер тізімінен өрісті өшіру үшін:
1) таңдалған өрістер тізімінен сіз өшіргіңіз келетін өріске курсорды
2) таңдалған өрістер тізімінің сол жағында орналасқан Өшіру баспасын
Жоғарыдағы әрекеттің екі пунктің орындау орнына сіз таңдалған өрістер
Кеңейтілген өрістер тізіміне өріс қосу үшін:
1) кеңейтілген өрістер тізімінен сіз қосқыңыз келетін өріске курсорды
2) таңдалған өрістер тізімінің сол жағында орналасқан Өшіру баспасын
Кеңейтілген өрістер тізімінен өріс өшіру үшін:
Кеңейтілген өрістер тізімінен, сіз өшіргіңіз келетін өріске курсорды қойыңыз.
Кеңейтілген өрістер тізімінің сол жағында орналасқан Өшіру баспасын басыңыз.
Осы әрекеттің екі пунктің орындау орнына сіз қолдағы өрістер
Кеңейтілген өрістер тізіміне немесе таңдалған өрістер тізіміне енгізілген өріс
Бағандар тілдесу терезесінен сіз өрістің экранда кескінделуін анықтайтын қосымша
2.18-ші сурет – Қосымша параметрлер тілдесу терезесі
Осы тілдесу терезесінде сіз алыстағы бөлек түйіндер мекен-жайлар кескінділеу
ешқашан, яғни, әрқашан осы мекен-жайларды ІР-мекен-жайлар түрінде шығару;
бүркемеде бар болса, яғни осы мекен-жайды түрлендіру үшін ақпарат
әрқашан, яғни, әрқашан осы мекен-жайларды DNS-мекен-жайларға түрлендірулер жасау және
Осы тілдесу терезесінен сіз порттардың (бөлек порт және алыстағы
номері бойынша, мұнда порттар сандар түрінде кескінделеді;
атаулар бойынша, мұнда порттар атаулар түрінде кескінделеді (порттың атқаратын
Осы тілдесу терезесінен сіз берілетін ақпарат көлемі мәндері шығарылатын
Мәліметтер көрінеді:
жүйе шамалауына, ең таңдаулы бірлікте, егер автоматты түрде таңдау
байттармен, егер байттар таңдау баспасы қосылса;
килобайттармен, егер килобайттар таңдау баспасы қосылса;
мегобайттармен, егер мегобайттар таңдау баспасы қосылса.
Қосымша параметрлер терезесінде параметрлер орнатылғаннан кейін ОК баспасын басыңыз.
Менің торабым тізіміндегі Рұхсат етілгендер, Жауып тасталғандар және Есепке
Рұхсат етілгендер, Жауып тасталғандар және есепке элементтері торапқа келген
рұхсат етілгендер элементтері үшін – себеп, орнатылды, қосылу, қосымша,
жауып тасталғандар элементтері үшін - себеп, орнатылды, қосылу,
есепке элемент үшін - себеп, орнатылды, қосылу, қосымша, күй
Себеп өрісінде тораппен ақпаратты алмасу рұхсат етілген немесе тыйым
Есепке элементі үшін күй өрісі торапқа осы жолдауға Рұхсат
Рұхсат етілгендер, Жауып тасталғандар немесе Есепке тізімдерінің элементі үшін
1) кескінделген өрістер түрін сіз өзгерткіңіз келетін тізімге курсорды
2) Outpost Firewall жүйесінің бас терезесінің менюінен Түр пунктін
3) келесі менюден Бағандар пунктін таңдаңыз, осыдан кейін экранда
4) егер, сіз ақпарат кескінделген кезде осы өрістер экранға
5) экранға шығарылған өрістер құрамын өзгертіп болған соң, ОК
Әртүрлі элементтер үшін (Рұхсат етілгендер, Жауып тасталғандар немесе Есепке)
2.19-ші сурет – Рұхсат етілгендер, Жауып тасталғандар және Есепке
Сіз, экрандағы өрістер орнын Жоғарыға және Төменге баспалары көмегімен
Қосылған модулдер және Менің торабым иерархиялық тізімдері элементтері үшін
жарнама элементі үшін – Дата/уақыт, әрекет, қосымша, кілт сөз;
құраушылар элементі үшін – Дата/уақыт, әрекет, URL, кілт сөз;
белсенді құраушылар үшін – Дата/уақыт, әрекет, URL, жазба.
Қосылған модулдер иерархиялық тізімінің DNS элементі DNS-мекен-жайлары түрлендірілу үрдісін
Қосылған модулдер иерархиялық тізімінің файлды қорғау элементі сіздің компьютеріңізге
Қосылған модулдер иерархиялық тізімінің шабуылдар детекторы элемент, сіздің компьютерлеріңіздің
Сіз, қосылған модулдер тізімінің әрбір элементі үшін шығатын өрістерді
Қауіпсіздікті қамтамасыз ету құралдары және оларды баптау
Егер, жүйенің белгішісі Windows жүйесі есептер жүйесінің оң жақ
1) Outpost Firewall жүйесінің динамикалық менюін шақырыңыз;
2) осы динамикалық менюден Параметрлер пунктін таңдаңыз;
3) осыдан кейін экранда 2.20-ші суретте көрсетілген жүйені баптаулар
2.20-ші сурет – Жүйе параметрлерінің тілдесу терезесі
Бұл тілдесу терезесі мыналардан құралған: Жалпы, қосымшалар, жүйелік, саясат
Мұны шақыру үшін:
1) жүйенің бас терезесі менюінен параметрлер пунктін таңдаңыз;
2) келесі менюден параметрлердің тілдесу терезесінде сіз белсенді болуын
Сіз, баптаулар тілдесу терезесін Outpost Firewall жүйесі бас терезесі
2.21-ші сурет – Бас терезесенің аспаптар панелінен жүйені баптауларын
Жалпы баптаулар. Жүйе жұмысы режимдерін тапсыру
Жалпы баптаулар, сізге Outpost Firewall жүйесі көмегімен, сіз жасаған
Егер сіз пароль қойғыңыз келсе немесе бар парольді өзгерткіңіз
Пароль қою баспасын басыңыз (егер, Ажырату таңдау баспасы қосулы
Егер, пароль қойылған болып, сіз тек өзгерткіңіз келсе, Парольді
Осы тілдесу терезесінен жаңа пароль өрісіне парольдің жаңа мәнін
Парольдің жаңа мәнін Бекіту өрісіне тағы да еңгізіңіз.
ОК баспасын басыңыз.
2.22-шы сурет – Паролді енгізу және өзгерту тілдесу терезесі
Пароль қойылғаннан кейін Outpost Firewall жүйесі, жүйе параметрлері тілдесу
Журнал параметрлері баспасын басыңыз.
Ашылған протокол файлы параметрлерін тапсыру тілдесу терезесінде
Егер, қажет болса, протокол файылындағы ескі ақпаратты қайта жазу
Қажет кезде таңдау баспасын бассаыңыз, файл өлшемі асып кеткен
Соңғыларын сақтау таңдау баспасын бассаңыз, жүйе протокол файлы өлшеміне
2.23-ші сурет - Протокол файлы параметрлерін тапсыру тілдесу терезесі
Outpost Firewall жүйесінің осы құраушыға берілетін басқа параметрлері тілдесу
компьютер іске қосылғанда Outpost Firewall жүйесі іске қосылады, егер,
Outpost Firewall жүйесі тораптың сервистері мен драйверлерін іске қосқанда,
Егер, сіз қызмет іске қосылғанда ережені қолдану ауыстырып-қосқышын қосулы
Жүйе іске қосылған соң, егер есептер панеліне жинау ауыстырып-қосқыш
Егер жабылғанда жинау ауыстырып-қосқышы қосулы болса, бас терезе жабылған
Қорғау саясаты. Торапты басу және торапаралық экранды өшіру
жауып тастау – кез келген тораптың өзара әрекет етулеріне
жауып тастау режимі – анық рұхсат етілгендерден басқа, барлық
оқыту режимі – жүйе, қосымшалар үшін торапқа шығуға мүмкіндік
әрекетсіздік режимі – кез келген тораптың өзара әректіне рұхсат
рұхсат ету режимі – анық тыйым салынғандардан басқа барлық
Outpost Firewall жүйесінің қорғау саясатын өзгерту үшін Outpost Firewall
Тілдесу терезесінің аймағынан торапаралық экран саясатын таңдаңыз, тышқанның төменде
- рұхсат ету;
- оқыту;
- жауып тастау;
- тыйым салу;
- өшіру.
Баспаны басқанда оның астынан таңдалған саясаттың қысқаша жазбасы шығады.
2.24-ші сурет – Белсенді Саясат құраушысы бар Параметрлер тілдесу
Сіз, жүйенің жұмыс саясатын төте контекстік менюден Outpost Firewall
Сондай-ақ, сіз Outpost Firewall жүйесінің жұмыс саясатын жүйенің бас
2.25-ші сурет - Сенімді зона тілдесу терезесі
Сенімді зона мекен жайларының тізіміне бір немесе бірнеше атаулар
1) келесі баспалардың бірін қосыңыз:
а) егер, сіз DNS-мекенжайды пайдаланғыңыз келсе, домен атауын таңдау
б) ІР-мекенжайды және торапша маскасын таңдау баспасын, егер сіз
2) курсорды атауларды енгізу өрісіне қойып сәйкес DNS-мекенжай немесе
3) тілдесу терезесінің Қосу баспасын басыңыз, осыдан кейін сіз
4) тізімге, сіз енгізгіңіз келетін әр түйін үшін 1-3
5) ОК баспасын басыңыз.
2.26-шы сурет – ІР-мекенжай мен торапша маскасын таңдау баспасы
Сенімді зона мекенжайлар тізімінен мекнжайды өзгерту үшін:
1) курсорды тізімдегі, сіз өзгерткіңіз келетін мекенжайға қойыңыз, сонда
2) тілдесу терезесінің мекенжайлар енгізу өрісіндегі мекенжайды өзгертіңіз;
3) өзгерту баспасын басыңыз;
4) ОК баспасын басыңыз.
Сенімді зона мекенжайлар тізімінен мекенжайды өшіру үшін:
1) курсорды тізімдегі сіз өшіргіңіз келетін мекенжайға қойыңыз, сонда
2) өшіру баспасын басыңыз;
3) ОК баспасын басыңыз.
Қосымшаларды бақылау
Қосымшаларды топтар бойынша тарату eрежесі. Outpost Firewall жүйесі көзқарасымен
Параметрлер тілдесу терезесінен қосымшалар құраушысы қосымшаларды топтар бойынша таратуды
2.27-ші сурет – Белсенді қосымшалар құраушысы бар Параметрлер
Тілдесі терезесінің Параметрлер аймағында үш топқа бөлінген қосымшалардың иерархиялық
(тыйым салынған қосымшалар) – тораппен жұмысқа тыйым салынған қосымшалар;
(пайдаланушының деңгейі) – осы қосымшаларға арналған ережелерге сәйкес тораппен
(сенімді қосымшалар) – тораппен жұмыс істеуге рұхсат етілген қосымшалар.
Осы тораптың әрқайсысы оған жататын қосымшалар тізімін құрайды. Осы
1) сіз қосымша қосқыңыз келетін топ атауына курсорды қойыңыз
2) қосу баспасын басыңыз, сонда файл атын таңдау жүйелік
3) файл атын таңдау жүйелік терезесінен осы қосымшаның
Сіз осы топтың біріне қосымша енгізе аласыз. Ол үшін
Егер, үш тізімінің біріне сіз енгізген қосымша басқа тізімде
Қосымшаны бір топтан екіншісіне ауыстыру үшін:
1) сіз ауыстырғыңыз келетін қосымша белгішесі мен атауына курсорды
2) өзгерту баспасын басыңыз;
3) ашылған менюден (2.28-ші сурет) келесі пунктердің бірін таңдаңыз:
а) егер, сіз қосымшаны сенімді қосымшалар тобына
б) егер, сіз қосымшаны тыйым салынған қосымшалар
в) егер, сіз қосымшаны пайдаланушының деңгей тобына
г) егер, сіз қосымшаны пайдаланушының деңгей тобына
2.28-ші сурет – Қосымшалар топтарын редакциялау менюі
2.29-шы сурет – Қосымшалар үшін алдын ала анықталған ережені
Егер, қосымша сенімді қосымшалар тобында тұрса, менюде
Сіз, сондай-ақ, курсорды қосымшаның белгішесі мен атауна қойып, бөлінген
Егер сіз, қосымшаны пайдаланушының деңгей тобына сүйреп
2.30-шы сурет – Қосымшалар үшін ережелер жасау тілдесу терезесі
Осы тілдесу терезесінің жоғарғы бөлігінде осы ереже үшін барлық
Қандай да бір қосымшалар үшін жаңа ережені, сіз төменгі
ережені өз бетінше жасау;
Outpost Firewall жүйесінде бар қосымшалар үшін ережелердің бірін немесе
Ереженің пайдаланушымен қалыптасуы
Осы қосымшаға жаңа ереже жасау үшін қосымшаларға арналған Ережелер
2.31-ші сурет – Осы ережені жасау тілдесу терезесі
Бұл тілдесу терезесінен, сіз:
тілдесу терезесінің Ереже үшін оқиға таңдаңыз аймағынан, тораптың өзара
тілдесу терезесінің Ереже үшін әрекет таңдаңыз аймағынан, тапсырылған шартты
тілдесу терезесінің Ереже жазбасы аймағынан тілдесу терезесінің Оқиға таңдаңыз
тілдесу терезесінің Ереже аты аймағынан жасалып жатқан ереже атын
Осы тілдесу терезесі экранда көрінген соң, алыстағы порт қайда
Протоколға шарттар және оның параметрлерін жасау үшін:
протокол қайда қатарының сол жағындағы ауыстырып - қосқышты қосыңыз.
Пайдаланатын протокол атын осы қатардағы Анықталмады сөзін тышқанмен
Сонда экранда 2.32-ші суретте көрсетілген протокол таңдау тілдесу терезесі
2.32-ші сурет – Протокол таңдау тілдесу терезесі
осы тілдесу терезесінен:
а) егер, сіз ТСР протоколын пайдалануға шарт тапсырғыңыз келсе,
б) егер, сіз, UDP протоколын пайдалануға шарт тапсырғыңыз келсе,
в) егер, сіз бір немесе бірнеше ІР протоколдарын пайдалануға
4) ОК баспасын басыңыз, сонда экранда ережені жасау тілдесу
5) егер, сіз ІР протоколын таңдасаңыз, ереже жасау аймағындағы
2.33-ші сурет – ІР-протоколдарды таңдау тілдесу терезесі
Егер сіз, ТСР немесе UDP протоколдарын таңдасаңыз, онда жоғарыдағы
Тораптың қосылу бағытына шарттар жасау үшін:
1) қосылу қайда қатарының сол жағындағы ауыстырып-қосқышты қосыңыз. Осыдан
2) тышқанмен Анықталмады сөзін түртіп қосылу бағытын
2.34-ші сурет – Қосылу түрін таңдау тілдесу терезесі
3) осы терезеден:
а) егер, таңдау ережесінде кірістегі қосылуларды тексеру тапсырылуы тиіс
б) егер, таңдау ережесінде шығыстағы қосылуларды тексеру тапсырылуы тиіс
ОК баспасын басыңыз. Сонда ереже жасау тілдесу терезесі қайта
Алыстағы порттарға шарттар жасау үшін (тек ТСР мен UDP
1) алыстағы порт қайда қатарының сол жағындағы ауыстырып-қосқышты қосыңыз,
2) ереже жазбасы аймағындағы қатардың сөзіне тышқанмен түртіп, жасалатын
2.35-ші сурет – Алыстағы порттар тізімін жасау тілдесу терезесі
3) осы тілдесу терезесіне төменгі бөліктегі өріске пайдаланатын бөлек
4) жасалатын ережеде пайдаланылатын бөлек порттар тізімін енгізген соң
Ережеде тапсырылған шарттарды орындау кезінде Outpost Firewall жүйесі орындауы
1) келесі ауыстырып - қосқыштардың бірін қосыңыз:
а) ережеде тапсырылған шарттарды орындау кезінде тораптың өзара әрекетіне
б) ережеде тапсырылған шарттарды орындау кезінде тораптың өзара әрекетәне
в) ережеде тапсырылған шарттарды орындау кезінде тораптың өзара әрекетіне
2) егер, сіз осы бірігу туралы ақпарат Outpost Firewall
Ереженің мазмұнын өзгерту үшін:
осы қосымша үшін ереже жасау тілдесу терезесінде, сіз өзгерткіңіз
өзгерту баспасына бассаңыз экранда ереже құрамын жасау тілдесу терезесі
3) ереженің құрамдық бөліктерін, жаңа ереже жасағандай әрекетпен өзгертіңіз;
ереженің құрамдық бөліктерін өзгертуді аяқтаған соң ОК баспасын басасыз.
Ережені жою үшін:
осы қосымша үшін ереже жасау тілдесу терезесінен, сіз өшіргіңіз
өшіру баспасын басыңыз.
Осы қосымша үшін ереже көшірмесін жасау үшін:
осы қосымша үшін ереже жасау тілдесу терезесінен, сіз көшірмесін
көшіру баспасын басыңыз, сонда қосымша үшін ережелер тізімінде көшіру
Сіз жоғарыға және төменге баспалары көмегімен осы қосымша үшін
Жүйелік протоколдарды баптау
Қызметтік протоколдарды баптау үшін Параметрлер тілдесу терезесінің Жүйелік құраушысы
2.36-шы сурет – Белсенді Жүйелік құраушысы бар Параметрлер тілдесу
Осы құраушымен жұмыс жасағанда сіз:
Net Bios протоколы бойынша жұмыс жасауға тыйым сала аласыз
тораптың осы түйінімен жұмыс жасағанда рұхсат етілген ІСМР-хабарлардың түрі
Көрінбейтін жұмыс режимін тапсыра аласыз;
басқа жүйелік параметрлерді қоя аласыз.
Көрінбейтін режимінің мәні мынады: Сіздің компьютерді жаман пиғылдылар жағынан
Тораптың кейбір түйіндері үшін Net Bios протоколы бойынша жұмысқа
Net Bios арқылы бірігуді рұхсат ету ауыстырып-қосқышын қосыңыз;
Net Bios протоколы бойынша жұмыс үшін мекенжайлар тізімін жасау
2.37-ші сурет – Net Bios протоколы бойынша жұмыс үшін
Егер сіз Net Bios протоколы бойынша жұмыс рұхсат етілген
Тораптың осы түйінімен жұмыс рұхсат етілген ІСМР-хабарлар түрі мен
параметрлер тілдесу терезесінің жүйелік құраушысының ІСМР аймағындағы Параметрлер баспасын
ашылған ІСМР тілдесу терезесінен (2.38-ші сурет ІСМР-хабарлардың мүмкін түрлерінің
ОК баспасын басыңыз, сонда экранда Параметрлер тілдесу терезесі қайта
2.38-ші сурет – ІСМР-хабарлар түрлері тілдесу терезесі
Outpost Firewall жүйесі орнатылғаннан кейін тапсырылатын мәндеріне сәйкес ауыстырып-қосқыштар
Тілдесу терезесінің жүйелік құраушысымен жұмыс кезінде, сіз сұрау иесіне
егер, сіз өзіңіздің компьютеріңізге сәйкес жұмыс режимін тапсырғыңыз келмесе
егер компьютеріңіз кәдімгі режимде жұмыс істегінін қаласаңыз, кәдімгі таңдау
Басқа да жүйелік баптауларды қою үшін:
параметрлер тілдесу терезесінің жүйелік құраушысының Жүйенің басқа параметрлері аймағындағы
осы терезеден осы торап түйінімен жұмыс рұхсат етілген мүмкіндіктерге
ОК баспасын басыңыз, сонда экранда Параметрлер тілдесу терезесі қайта
2.39-шы сурет – Жүйелік баптаулар тілдесу терезесі
Бұл терезеде кескінделген ауыстырып-қосқыштар мыналарға мүмкіндік береді:
егер ауыстырып-қосқыш шығыс DNS қосулы күйде тұрса, DNS
егер ауыстырып-қосқыш DHCP қосулы күйде тұрса, DHCP протоколы көмегімен
Егер Шығыс DNS және Шығыс DHCP ауыстырғыш-қосқыштары екеуі де
егер SSL протоколымен жұмысқа рұхсат ауыстырып-қосқышы қосулы тұрса SSL
сіздің компьютеріңіздің 113 номерлі AUТH портына тораптан жолдау түскенде,
егер кеңтаралымдағы және топтық хабарлар ауыстырып-қосқышы қосулы күйде тұрса,
егер, кіріс/шығыс Loopback IP-мекенжайларды пайдалануға рұхсат етуге және мұндай
Қосылатын модулдер және олармен жұмыс. Outpost Firewall жүйесінің модульдік
Outpost Firewall жүйесі модульдік ұстаным бойынша құралған: жүйе мүмкіндіктерінің
2.40-шы сурет – Белсенді қосылатын модулдер құраушысы бар Параметрлер
Бұл құраушыда жүйеге кіретін қосылатын модульдер тізімі бар. Бұл
Outpost Firewall жүйесіне қосылатын модульді қосып алу үшін:
параметрлер тілдесу терезесінің қосылған модульдер құраушысынан қосу баспасын басыңыз;
осыдан кейін ашылатын файл таңдау жүйелік терезесінен қосылатын модуль
осы терезедегі Ашу баспасын бассаңыз, Параметрлер тілдесу терезесі экранда
қолдану баспасын басыңыз;
ОК баспасын басыңыз.
Outpost Firewall жүйесіне модуль қосылғаннан кейін, ол туралы ақпарат
Outpost Firewall жүйесінен сіз өшіргіңіз келетін қосылған модульге сәйкес
өшіру баспасын басыңыз, сонда Өшірілетін модуль жөніндегі ақпарат жүйеге
ОК баспасын басыңыз.
Модульдердің бірінің жұмысын уақытша тоқтата тұрғыңыз келсе:
Outpost Firewall жүйесінен сіз жұмысын уақытша тоқтатқыңыз келген
тоқтату баспасын басыңыз, сонда Параметрлер тілдесу терезесінің қосылған модульдер
Уақытша тоқтатылған модулді қайта іске қосу үшін:
параметрлер тілдесу терезесінің қосылған модульдер құраушысындағы тізімнің сіз қайта
іске қосу баспасын басыңыз, сонда осы модульге сәйкес келетін
Жүйеге қосылған модульдердің бірінің бапталуын шақыру үшін:
параметрлер тілдесу терезесінің қосылған модульдер құраушысының тізімнің сіз бапталуын
параметрлер баспасын басыңыз, сонда осы модульді баптау тілдесу терезесі
Сіз, тек іске қосылды статусы бар модульдің ғана бапталуын
DNS-пен жұмыс модулі
DNS деген атау алған DNS-пен жұмыс модулі DNS_INT.DLL аталған
Осы модуль бас терезеде DNS жүйесімен жұмысқа байланысты ақпаратты
Сіз тәсілдердің бірімен шақыра алатын осы модуль параметрлерінің тілдесу
2.41-ші сурет – DNS параметрлерінің тілдесу терезесі
Бұл тілдесу терезесінен DNS бүркемесін қос ауыстырып-қосқышын ажыратып, DNS
DNS баптаулары тілдесу терезесінің DNS жазулары аймағында DNS бүркемесі
DNS мекенжай;
осыған сәйкес ІР-мекенжай;
DNS бүркемесіне осы ақпараттық енгізілу уақыты мен датасы.
Бұл тізім көмегімен сіз DNS бүркемесіндегі ақпаратты өшіре аласыз.
сіз өшіргіңіз келетін DNS жазулары тізіміндегі жазуға курсорды қойыңыз;
өшіру баспасын басыңыз.
WEB-парақтар мазмұнын сүзу модульдері
WEB-парақтар модулін сүзу үшін Outpost Firewall жүйесінде үш модуль
WEB-парақтар кескіндерін, ондағы HTML-қатарлар немесе графикалық кескіндер өлшемдері бойынша
WEB-парақтар кескіндеріне (WEB-сайттар) ондағы DNS мекенжайлар немесе сөз
WEB-парақтар кескіндерін, ондағы HTML-қатарлар немесе графикалық кескіндер өлшемдері бойынша
Экранда кескінделмейтін графикалық кескіндер Өлшемдері тізімі сияқты экрандағы
2.42-ші сурет – HTML-қатарлары белсенді құраушысы бар Реклама модулі
Бұл модульдің баптаулар тілдесу терезесі екі құраушыдан тұрады:
HTМL-қатарлар тізімі көрсетілетін HTML-қатарлары құраушысы;
көрсетілмейтін графикалық кескіндер өлшемдері тізімі көрсетілетін кескіндер өлшемін құраушысы(2.42-ші
Экранға осы тілдесу терезесі шақырылған соң HTML-қатарлары құраушысы белсенді
Outpost Firewall жүйесі орнатылған соң HTML-қатарлары жауып тастау ауыстырып-қосқышы
WEB-парақтар кескіндеріне шектеулер тапсыратын тізімге HTML-қатар-46 Tj (немесе HTML-қатарлар)
HTML-қатар тізімінің үстіндегі баптаулар теезесінде орналасқан енгізу өрісіне курсорды
қосу баспасын басыңыз;
сіз тізімге енгізгіңіз келетін әр қатар үшін 1 және
екінші әдіс, жарнама үшін себет деп аталатын объект пайдалануға
2.43-ші сурет – Жарнама үшін себет тілдесу терезесі
Жарнама үшін себетті пайдаланар алдында, алдымен бұл тілдесу терезесін
Бұл үшін:
Outpost Firewall жүйесінің бас терезесінің қосылған модульдертізіміндегі аталуына тышқанның
осы динамикалық менюден жарнама үшін себетті көрсету пунктін таңдаңыз,
WEB-парақтар кескіндеріне шектеулер тапсыратын тізімге жарнама үшін себет көмегімен
экранда қазір орналасқан WEB-парақ кескінінен сіз шығуына тыйым салғыңыз
бөлінген элементті жарнама үшін себет тілдесу терезесіне сүйреп шығарыңыз,
егер, сіз осы тізімге бүкіл қатарды толайым енгізгіңіз келсе,
егер сіз, тізімге енгізбес бұрын HTML-қатардың мазмұнын редакциялағыңыз келсе,
ОК баспасын басыңыз.
2.44-ші сурет – WEB-парақ кескіндеріне шектеу тапсырушы тізіміне бөлінген
Егер, сіз тілдесу терезесінде көрсетілген HTML-қатарды тізімгетқосуды қаламасаңыз, онда
HTML-қатарлар тізімінен элемент өшіру үшін:
курсорды тізімнің сіз өшіргіңіз келетін элементке қойыңыз;
Удалить баспасын басыңыз.
HTML-қатарлар тізімінен қатарлардың бірінің сөз тіркесін өзгерту үшін:
курсорды тізімнің сіз өзгерткіңіз келетін элементіне қойыңыз, сонда, осы
осы кіріс өрісіндегі HTML-қатардың сөз тіркесін өзгертіңіз, кез келген
Изменить баспасын басыңыз.
Сіз, HTML-қатарлар тізіміне, бұл тізімде бар қатардың сөз тіркесін
2.45-ші сурет – Белсенді Размеры изображений құраушысы бар Жарнама
WEB-парақ кескінінде шығарылмайтын графикалық кескіндер өлшемдері тізіміне элемент қосу
1) кескіннің енінің мәнін Ширина өрісіне және биіктігін Высота
2) Добавить баспасын басыңыз;
WEB-парақ кескінінде шығарылмайтын графикалық кескіндер өлшемдері тізімінен элемент өшіру
графикалық кескіндер тізіміндегі сіз өшірігіңіз келетін элементке курсорды қойыңыз;
Удалить баспасын басыңыз.
WEB-парақ кескінінде шығарылмайтын графикалық кескіндер өлшемдері тізіміндегі элементті өзгерту
графикалық кескіндер тізіміндегі сіз өзгерткіңіз келетін элементке курсорды қойыңыз,
осы өрістердің мәндерін өзгертіңіз. Осы өрістердегі кез келген өзгертулерден
Изменить баспасын басыңыз.
WEB-парақтардың кескіндеріне олардың DNS-мекенжайлары бойынша немесе тапсырылған қатарлар бойынша
Бұл модуль сізді, сіздің компьютеріңізге қажетсіз түрлі тақырыптардағы ақпарат
2.46-шы сурет – Белсенді Блокировка по содержимому құраушысы бар
Бұл модулді баптау үшін тілдесу терезесі екі құраушыдан тұрады:
Блокировка по содержимому құраушысы, WEB-парақта болуы тиіс осы парақтың
Блокировка WEB-сайтов құраушысы көмегімен бару жолдары жауып тасталуы тиіс
Осы құраушымен жұмыс істегенде пайдаланушы Блокировать содержимое ауыстырып-қосқышын қоса
WEB-парақта болуы оның кескінделуіне тыйым салатын сөз тіркестері қатарларының
WEB-парақта болуы оның кескінделуіне тыйым салатын қатар тізімінің үстіндегі
осы өріске керекті сөз тіркесі қатарын енгізіңіз;
Добавить баспасын басыңыз.
WEB-парақта болуы оның кескінделуіне тыйым салатын сөз тіркестері қатарларының
сөз тіркестері қатарлар тізіміндегі Сіз өзгерткіңіз келетін элементке курсорды
бұл өрістің мазмұнын өзгертіңіз, кіріс өрісіндегі кез келген өзгертуден
Изменить баспасын басыңыз;
сіз тізімдегі бұрыннан бар қатардың сөз тіркесін пайдалана отырып
2.47-ші сурет – Белсенді Блокировка WEB-сайтов құраушысы бар Содержимое
5) бұл құраушымен жұмыс толығымен Блокировка по содержимому құраушысындағыға
белгілі бір DNS-мекенжайлары бар WEB-парақтарға (WEB-сайттарға) жету жету жолын
сіз DNS-мекенжайлар тізіміндегі элементтерді, дәл, Блокировка по содержимому құраушысында
WEB-парақтар белсенді элементтерін пайдалануды бақылау модулі
Активное содержимое модулі келесідей элементтердің жұмысын басқарады:
Active X;
Java – аплеты;
Java Script және VB Script тілдеріндегі бағдарламалар;
Cookie;
толқымалы терезелер;
нұсқаулар (refevers), яғни, осы Web-параққа өткендегі URL-ді қабылдау
Осы модулмен жұмыс істеу кезінде Outpost Firewall жүйесінің бас
2.48-ші сурет – Активное содержимое модулі параметрелерінің тілдесу терезесі
Осы тілдесу терезесінің көмегімен Разрешить Блокировку элементов Web ауыстырып-қосқышын
сол жақ бөлімде белсенді элементтердің жұмыстарын басқару тапсырылуы мүмкін
оң жақ бөлікте сол жақ бөліктегі бөлінген тізім элементі
Web-парақтар үшін, Web-парақтардың белсенді элементтерінің жұмыс істеу тжалпы ережелері
Жүйе орнатылған соң, бірден , барлық Web-парақтар үшін, толқымалы
тілдесу терезесінің сол жақ бөлігіндегі тізім элементтерінің кез келгеніне
добавить баспасын басыңыз, сонда экранда 2.49-шы суретте көрсетілген мекенжай
осыдан кейін сіз, белсенді элементтерінің пайдаланылу мүмкіндігін анықтағыңыз келген
осы терезедегі ОК баспасына басыңыз.
2.49-шы сурет – DNS-мекенжайды енгізу үшін тілдесу терезесі
Web-парақтың мекенжайын, сіз тізімге енгізгеннен кейін, осы парақ үшін
тілдесу терезесінің сол жағындағы бөліктегі мекенжайлар тізілген сіз өшіріп
Удалить баспасын басыңыз.
Қандай-да бір парақ үшін, Web-парақтардың белсенді элементтерінің пайдалану
тілдесу терезесінің сол жағындағы бөліктегі мекенжайлар тізімінен, сіз белсенді
мына таңдау баспаларын қосыңыз (егер сіз олардың қазіргі мәндерін
запретить – сіз, пайдаланбас бұрын тыйым салғыңыз келетін Web-парақтың
разрешить – сіз пайдалануға рұхсат еткіңіз келетін, Web-парақтың белсенді
спросить - сіз, пайдаланбас бұрын хабар сұрап алғыңыз
Файлдарды қорғау модулі
Бұл модуль сіздің компьютеріңізге электронды пошта бойынша қосылған файлдарды
2.50-ші сурет – Файлдарды қорғау модулі параметрлерінің тілдесу терезесі
Қандай да бір типтегі түсіп отыратын файлдарды тексеру ережесін
тексеру терезесіндегі Создать баспасына басыңыз;
көрінген Тип файла тілдесу терезесіндегі (2.51-ші суретте) Тип файла
2.51-ші сурет – Файл типі тілдесу терезесі
3) ОК баспасын басыңыз, сонда сіз 2.52-ші суреттегі көрсетілгендей
2.52-ші сурет – Файл типін таңдағаннан кейінгі Защита файлов
4) Выберите действие для правила аймағындағы ауыстырып-қосқыштардың қажеттілерін жағдайға
5) егер сіз Переименовать и проверить на вирусы ауыстырып-қосқышын
6) пайда болған Выбор антивирусной программы тілдесу терезесінен осы
7) қажет жағдайда, Параметры командной строки өрісіне вирусқа
8) ОК баспасын басыңыз;
9) файлдарды қорғау модулі параметрлерінің тілдесу терезесіндегі ОК баспасын
Егер сіз файлдың осы типі үшін Сообщить ауыстырып-қосқышын қосулы
2.53-ші сурет – Отчет E-Mail Guard тілдесу терезесі
Егер сіз файлдың осы типі үшін Переименовать и проверить
Шабуылдар детекторы
Осы модуль пайдаланушыға, оның компьютеріне тораптан болуы мүмкін шабуыл
Тәсілдердің бірімен шақырып алуға болатын осы модулді баптау тілдесу
2.54-ші сурет – Защита файлов модулі параметрлерінің тілдесу
Терезенің жоғарғы бөлігінен сіз қауіпсіздік деңгейін сырғына көмегімен тапсыра
жоғарғы (параноидальды дабыл деңгейі) – егер, портты бір ғана
орташа (дабылдың кәдімгі деңгейі) – егер, бірнеше порттарды немесе
төменгі (дабылдың бірыңғай деңгейі) – айқындалған көптеген шабуылдар жағдайында
Сырғыманың орналасу жағдайын өзгерткіңіз келсе, оған тышқанның курсорын қойыңыз
Блокировать все на ауыстырып-қосқышын қосулы күйге қойғанда, сіздің компьютеріңізге
Блокировать атакующего на ауыстырып-қосқышын қосулы күйге қойғанда, сіздің компьютеріңізге
егер DOS-шабуыл (яғни «қызмет етуден бас тарту» типтегі шабуыл)
Жүйені жою
Сіздің компьютеріңізден Outpost Firewall жүйесін жою үшін:
Outpost Firewall жүйесінің динамикалық менюін шақырыңыз;
менюден выход с остановкой сервиса пунктін таңдаңыз;
есептер панеліндегі Пуск баспасын басу арқылы Windows жүйесінің есептер
ашылған менюден Программы пунктін таңдаңыз;
келесі менюден Agnitum пунктін таңдаңыз;
келесі менюден Outpost Firewall пунктін таңдаңыз;
келесі менюден Uninstall Outpost Firewall пунктін таңдаңыз;
Outpost Firewall жүйесін жоюдың тәсілін таңдау тілдесу терезесі 2.55-ші
Далее баспасын басыңыз.
2.55-ші сурет – Outpost Firewall жүйесін жою тәсілін таңдау
Ары қарай экранда 2.56-шы суретте көрсетілген, жойылу үрдісінің басталатындығын
2.56-шы сурет – Outpost Firewall жүйесін жою үрдісінің іске
2.57-ші сурет – Outpost Firewall жүйесін жою үрдісін іске
2.5 Tiny Personal Firewall дербес торапаралық экранның орнату
Tiny Personal Firewall-ды орнатудын бастамас бұрын, сіздегі бар аппараттық
Егер, жоғарыда аталған талаптардың бәрі сәйкес болса, онда келесі
Tiny Personal Firewall аталған файлды іске қосыңыз, сіздңіздің алдыңыз
2.58-ші сурет – Tiny торапаралық экранның орнатуды бастау терезесі
Оң жақ төменгі бұрыштағы Next баспасын басыңыз.
2.59-шы сурет – Tiny торапаралық экранның амандасу терезесі
Лицензиялық келісімді қарап шығыңыз да, I accept the terms
2.60-шы сурет – Tiny торапаралық экранның келісім беру терезесі
Бұл тілдесу терезесінде, бағдарлама, сіздің өзіңіздің дербес мәліметтеріңізді енгізуіңізді
пайдаланушы атын;
осы бағдарламалық қамтамасыз ету орнатылатын мекеме атауын ;
Tiny Personal Firewall бағдарламалық қамтамасыз ету сериялық номерін (2.61-ші
2.61-ші сурет – Tiny торапаралық экранның мәліметтерді енгізу терезесі
Осыдан кейін, орнатушы бағдарлама, орнатылатын папка мен диск тарауын
2.62-шы сурет – Tiny торапаралық экранның орнын анықтау терезесі
Ал, осы терезеде, біз, бағдарламалық қамтамасыз етуді орнату түрін,
2.63-ші сурет – Tiny торапаралық экранның қандай дестесін орнату
Келесі тілдесу терезесі, бағдарламаны орнатуға бәрі дайын екендігін білдіреді,
2.64-ші сурет – Tiny торапаралық экранның орнатуға дайын болған
Осыдан кейін, орнатушы бағдарлама, орнату үрдісі терезесін кескіндей отырып,
2.65-ші сурет – Tiny торапаралық экранның орнатуын орындалу терезесі
Барлық файлдар көшіріліп біткен соң және жүйе сәйкесінше бапталғаннан
2.66-шы сурет – Tiny торапаралық экранның орнатуы аяқталған терезесі
Компьютерді өшіріп қайта қосу үшін және барлық өзгерістер күшіне
2.67-ші сурет – Осы терезеде ЭЕМ-ны кайта қосуын сұрайтын
Tiny Personal Firewall бағдарламасын пайдалану үшін басшылық
Applications қосымшаларды басқару құраушысына, біз, тораптың ресурстарын пайдалану рұхсат
2.68-ші сурет – Tiny торапаралық экранның программалық терезесі
Біздің, дербес торапаралық экранымыздағы күрделі де маңызды құраушылардың бірі
Network Security-дің бірінші ішкі құраушысы – Network Security Rules.
Add new rule баспасын пайдаланып, пайдаланылатын хаттамалар мен порттарды,
2.69-шы сурет – Tiny торапаралық экранның торабты қорғау терезесі
Келесі ішкі құраушы – Predefined IP Addresses. Бұл қараушыда
2.70-ші сурет – Tiny торапаралық экранның торабты қорғау терезесі
Осы жерде уақыт интервалын келтіріп қоюға және тораптық қауіпсіздік
2.71-ші сурет – Tiny торапаралық экранның торабты қорғау терезесі
Predefined Protocols and Ports құраушысы пайдаланылатын протоколдарды, кіріс және
2.72-ші сурет – Tiny торапаралық экранның торабты қорғау
Network Security Options құраушысы кейбір пайдалы опцияларды динамикалық өзгертуге
2.73-ші сурет – Tiny торапаралық экранның торабты қорғау терезесі
IDS&IPS (Intrusion Detection Scanner and Intrusion Prevent Scanner) (шабуылды
2.74-ші сурет – Tiny торапаралық экранның IDS және IPS
Intrusion Preventions Rules құраушысы жоғарыда айтылған құраушыдағы функцияларды орындайды,
2.75-ші сурет – Tiny торапаралық экранның IDS және IPS
Predefines IP Addresses құраушысы жүйеге бұрын жасалған торабтық шабуылдардың
2.76-шы сурет – Tiny торапаралық экранның IDS және IPS
Files and Folders құраушысы келесідей. File Rules, Pre-Define File
File Rules ішкі құраушысында құраушының сол жақ бөлігінде кескінделетін
2.77-ші сурет – Tiny торапаралық экранның файлдар және папкалар
Predefined File Objects құраушысында алдын-ала анықталған файлдық обьектілер тапсырылады.
2.78-ші сурет – Tiny торапаралық экранның файлдар және папкалар
Time Intervals құраушысында қойылған ережелердің әрекет ету уақыт интервалдарын
2.79-шы сурет – Tiny торапаралық экранның файлдар және папкалар
Windows Security Options ішкі құраушысында Change Security Audit Level,
2.80-ші сурет – Tiny торапаралық экранның файлдар және
2.6 Дербес торапаралық Zone Alarm экранды орнату және
Zone Alarm торапаралық экранды орнатуды бастамас бұрын, біздегі бар
Егер осы аталған талаптар түгел қанаттандырылған болса, онда келесі
zaSetup_37_202 аталатын файлды іске қосыңыз, сіздің алдыңызда бағдарламаны орнату
мұнда, сізге, zaSetup_37_202 орнатылатын папканы және диск бөлімін көрсету
2.81-ші сурет – Zone Alarm торапаралық экранның орнату орнын
келесі тілдесу терезесінде, сізге, келесідей өрістер кіретінін көрсетеді. Пайдаланушы
2.82-ші сурет – Zone Alarm торапаралық экранның ақпарат
лицензиялық келісімді қарап шығыңыз да, “Do you accept the
2.83-ші сурет – Zone Alarm торапаралық экранның келісім беру
осыдан соң, орнатушы бағдарлама Zone Alarm дербес торапаралық экранның
2.84-ші сурет – Осы терезеде процестің орындалуы көрсетілген
барлық файлдар көшіріліп болған соң және жүйе сәйкесінше бапталғаннан
2.85-ші сурет – Zone Alarm торапаралық экранға қажетті ақпарат
орнату үрдісінің аяқталуы үшін Finish баспасын басыңыз.
Бұл салымшаны пайдаланып:
сіздің компьютеріңіздің қорғалуда екендігіне тез көз жеткізесіз;
Zone Аlarm -ның әрекеті жөніндегі жалпы мағлұматтарды қарап шыға
сіздің Zone Аlarm версияңыз жаңартуды қажет ететіндігін немесе керісінше
Zone Аlarm үйретуші бағдарламасына жүгіне аласыз.
Blocked Intrusion (жауып тасталған шапқыншылықтар)
Бұл өрістен Firewall мен MailSafe, сізді қорғау үшін неше
Inbound, outbound, және Е-mail protection (кіріс, шығыс және пошталық
Inbound Protection
Бұл аймақты, мыналарды білу үшін пайдаланыңыз.
Сіздің Firewall дұрыс конфигурацияланғандығы. Егер firewall қорғанысы орнатылуы өте
Outbound Protection
Бұл аймақты, мыналарды білу үшін пайдаланыңыз.
Бағдарламаларды басқару қауіпсіз конфигурацияланғандығын. Егер, бағдарламаларға жетуді басқару ажыратулы
E-mail Protection
Бұл аймақты MailSafe функциясы қосулы екендігін көру үшін пайдаланыңыз.
Reset to Default
Осы баспаны түртеніз, Inbound Protection өрістеріндегі санауыштар көлдендіріледі. Егер,
Update and tutorial information (Жаңарулар жөнінде ақпарат және үйрету).
Хабар
"Check for update"
Zone жаңарулардың бар-жоғын біле аласыз.
"An update is available."
түсе аласыз ол жаңару алу үшін (2.86-шы сурет).
"Update subscription expired. Сіздің жаңаруға
Click to renew."
2.86-шы сурет – Zone Alarm торапаралық экранның Overview терезесі
Product Info салымшасы
Product Info салымшасы, сіздің Zone Alarm версияңыз жөніндегі ақпаратқа.
Бұл салымшаны пайдаланып:
сізде Zone Alarm Pro қандай версиясы орнатылғанын көре аласыз;
лицензиялық кілт енгізе аласыз;
Zone Labs техникалық қолдау қызметіне жүгінуіңізге;
сіздің тіркелуіңізді өзгертуге.
Version Information
Бұл аймақ, сіздің компьютеріңізде Zone Alarm және True Vector
қандай версиясы орнатылғандығын көрсетеді. Бұдан жаңа версия алу мүмкіндігіңізді
Licensing Information
Бұл аймақ сіздің Zone Alarm лицензияңыздың нөмірін кескіндейді. Егер,
Zone Alarm-ды алу үшін Try Now! баспасын басыңыз.
Лицензиялық кілтті өзгерту үшін Change Lic баспасын басыңыз.
Support and Update Information
Бұл аймақ, сіздің тегін жаңарулар алуға құқыңыз бар уақыт
Жиі қойылатын сұрақтарға жүгіну үшін, ақауларды іздеу үшін және
Registration
Бұл аймақ сіз, өзіңіздің Zone Alarm көшірмеңізді тіркеген-тіркеме-гендігіңізді көрсетеді.
Сіздің тіркелу ақпаратыңызды (аты, фирма атауы кемесе электрондық пошта
2.87-ші сурет – Zone Alarm торапаралық экранның Overview терезесі
Preferences салымшасы
Preferences салымшасын пайдаланып:
өзіңіздің паролінізді енгізе аласыз немесе өзгерте аласыз;
Zone Alarm -ды жаңаруларға қатысты автоматты хабар беру үшін
Zone Alarm Control кескіндеу үшін жалпы опцияларды орната аласыз;
Zone Labs – пен байланысу үшін конфиденциалдылық параметрлерін келтіре
Check for Updates
Жаңаруларды Zone Alarm автоматты түрде тексеруі үшін. Automatically-ді таңдаңыз.
General
Сіздің lnternet – тегі жұмысыңыз кезінде Zone Alarm терезесі
Contact with Zone Labs
Zone Alarm zone labs – пен байланысқан кездегі сіздің
Zone Alarm тіркеу үшін, жаңарулар алу үшін немесе ескертулер
Сіз, Zone labs – пен байланысқан кезіңізде өзіңіздің IP
Өзіңіздің ІР мекен жайыңыздың соңғы үш санын ( мысалы,
2.88-ші сурет – Zone Alarm торапаралық экранның Overview терезесі
Firewall панеліндегі Main салымшасы
Сіз білетін және сенетін (Trusted Zone) компьютерлер үшін және
Internet
Internet Zone үшін қорғау денгейін қою үшін сырғыманы пайдаланыңыз,
Белгілі –бір порттарды сіз жауып тастау үшін немесе ашып
High деңгейі сіздің компьютеріңізді көрінбейтін қылады (stealth режимі),
Medium денгейі сіздің компьютеріңізді Internet-тeгі басқа компьютерлер үшін көрінбейтін
Low денгейі сіздің компьютеріңізді басқаларға көрінетін етеді және файылдарды
Trusted
Trusted Zone үшін қорғау денгейін қою үшін сырғыманы
Белгілі-бір порттарды сіздің жауып тастауыңызға немесе ашып алуыңызға мүмкіндік
Trusted Zone қорғауы деңгейлері жөнінде:
High деңгейі сіздің компьютеріңізді көрінбейтін етеді (stealth режимі). Windows
Medium деңгейі сіздің компьютеріңізді Internet-тегі басқа компьютерлерге көрінетін етеді,
Low деңгейі сіздің компьютеріңізді басқалар көретіндей етеді және файлдарды
Advanced
Security салымшасына жүгіну үшін Advanced баспасын басыңыз.
Reset to Default
Қорғау деңгейлерін олардың үндемегендегі мәндеріне түсіру үшін осы баспаны
2.89-шы сурет – Zone Alarm торапаралық экранның Firewall баспасының
Firewall панеліндегі Zones салымшасы
Trusted Zone немесе blocked Zone-ға сіз қосқан трафик көздерін
байқалған торапты басқа зонаға ауыстыра аласыз;
компьютер немесе сайтты басқа зонаға ауыстыра аласыз;
егер, сіз жеке, торабтан тыс компьютер пайдалансаңыз компьютерді, сайт
Трафик көздерінің тізімі
Тізім трафик көздерін және оларда орналасқан зоналарды кескіндейді. Сіз,
Бас тақырып аталуы жанындағы тіл сұрыпталу ретін
2.1-ші кесте - Трафик көздерінің тізімінің өрістері
Өріс Ақпарат
Name Компьютерге, сайт немесе торапқа қойылған атау.
IP Address\site Трафик көзінің хост атауы немесе IP мекенжайы.
Entry Type Трафик көзінің типі: торап, хост, IP,
Zone Трафик көзі орналасқан зона: Internet, Trusted немесе Blocked
Трафик көзі үшін зонаны өзгерту
Трафик көзі үшін зонаны өзгерту үшін, сол жақ баспамен
Трафик көзін қосып алу, өшіру немесе редакциялау
Трафик көзін қосып алу, өшіру немесе редакциялау үшін тышқанның
Entry detail терезесі
Бұл терезе қазіргі кезде тізімнен таңдап алынған, трафик көзі
Add/edit баспалары
Тізімге трафик көзін қосып алғыңыз келсе, Add баспасын басыңыз
Зонаны немесе тізімде бар трафик көзі жөніндегі басқа да
Remove/Apply баспалары
Трафик көзін тізімнен жою үшін, оны таңдап алыңыз да,
Add/Edit тілдеу терезесі
Осы тілдесу терезесін, зонаны мекенжайды немесе трафик көзі үшін
2.90-шы сурет – Zone Alarm торапаралық экранның Firewall баспасының
Бұл салымшаны ашу үшін:
Firewall панелінен Main салымшасын ашыңыз;
Advanced баспасын басыңыз.
General Settings (жалпы баптаулар)
Бұл өрісте кейбір протоколдарға, дестелер типтеріне және екі зонаға
2.91-ші сурет – Zone Alarm торапаралық экранның Advanced Settings
Program Control панеліндегі Main салымшасы
Бағдарламаларды бақылау деңгейін таңдау үшін және Automatic Internet Lock
Егер, сіз NT-ді пайдаланбаған кезде де осы хабарды алсаңыз,
Program Control
Бағдарламаны бақылаудың жалпы деңгейін таңдап алу үшін сырғымалы реттегішті
Zone Labs әдепкі бірнеше күн бойы үндемегенде тапсырылған Medium
High
Бағдарламалар мен компоненттер идентификацияланды. Бағдарламаларға рұхсат ету қолданылуда мүмкін
New – сіздің қорғанысыңыздағы негізгі жаңа бағдарлама жөнінде ескертулер.
Бұл ескертулер сізге бұрын бұл жөнінде өтініш білдірмеген бағдарлама
Егер сіз Yes баспасын бассаңыз бағдарлама жету құқығына ие
2.92-ші сурет – Zone Alarm торапаралық экранның New Program
Repeat – егер сіз жаңа бағдарлама туралы ескертуге
2.93-ші сурет – Zone Alarm торапаралық экранның Repeat Program
Changed – бұл ескертулер сізді бұрын жетуге немесе сервер
2.94-ші сурет – Zone Alarm торапаралық экранның Changed Program
Server – бұл ескертулер сіздің компьютеріңіздегі бағдарламар үшін сервер
2.95-ші сурет – Zone Alarm торапаралық экранның Server
Program Component – Zone Alarm тексермеген бір немесе көп
No-ны түртіп сіз осы компоненттерді пайдаланған бағдарламаның Internet-ке жетуіне
2.96-шы сурет – Zone Alarm торапаралық экранның Program
Component Loading - іске қосылғаннан кейін біршама уақыт өткен
2.97-ші сурет – Zone Alarm торапаралық экранның Component Loading
Medium (компоненттерді зерттеп қорғау режимі):
бағдарламалар идентификацияланды, компоненттер зерттелуде;
бағдарламаға рұхсат етулер қолданылуда;
мүмкін болатын ескертулер High ескертулеріне ұқсас.
Компоненттерді зерттеу режимі жөнінде
Компоненттерді зерттеу режимі (Medium Program Control деңгейі) Zone Alarm–
Сіз Internet-ке жетуді қажет ететін өз бағдарламаңыздың барлығын пайдаланған
Low (бағдарламалар мен компоненттерді зерделеу режимі) бағдарламалар мен компоненттер
Off - ешқандай бағдарламалар немесе компоненттер иденфикацияланбады және зерделенбеді.
Барлық бағдарламалар жету/сервер құқығына ие.
Enable Component Control
Компоненттерді бақылау үндемегенде қосылуы. Бірақ кейбір қосымшаларды пайдалану үшін,
Automatic Lock
Егер сіз өз компьютеріңізді ұзақ уақытқа өзіңіз болмаған кезде
Program Wizard/Advanced
Сіздің бағдарламаларыңыз үшін Internet-ке жетуді баптауға сізге көмектесетін шеберді
2.98-ші сурет – Zone Alarm торапаралық экранның Program Control
Бұл салымшаны пайдаланып:
өз бағдарламаларыңызға жету және сервер құқығын бере аласыз немесе
тізімге бағдарламалар қосып қоюға және олардың Internet-ке жету құқығын
өз баптау параметрлеріңізді қарап шыға аласыз.
Қолданылатын символдар
бұл символ бағдарламаға жету\сервер құқығы рұхсат етілгендігін білдіреді;
бұл символ бағдарламаға жету\сервер құқығы тиым салынғандығын білдіреді;
көк сұрақ белгісі бағдарлама жету\сервер құқығы сұраған кезде Zone
- сұрыпталу ретін көрсетеді.
Бағдарлама аталуы және оның статусы
Zone Alarm торабқа жетуді сұраған әрбір бағдарламаны байқайды және
Program бағаны бағдарламаның аталуын және оның кейіпін кескіндейді. Бағдарлама
Жетуге рұхсат ету/серверге рұхсат ету
Бағдарлама үшін жетуге рұхсат ету және серверге рұхсат етуді
Сол жақ түрту менюі
Рұхсат етуді өзгерту үшін символды басыңыз содан кейін контекстік
Оң жақ түрту менюі
Келтірілген варианттардың біреуін тандап алу үшін тышқанның оң жақ
2.2-ші кесте – Опциялардың жазбасы
Changes Frequently
Егер осы опция таңдалса, бағдарламаның жалған еместігіне көз жеткізу
Options Сіз, портқа рұқсат етулерді және бағдарлама үшін
Properties Бағдарлама қасиеттерінің тілдесу терезесін ашады.
Remove Тізімнен бағдарламаны жояды.
Add program Сіздің, тізімге қосып алғыңыз келетін бағдарламаны
Орнатулы ережелер әр бағдарлама үшін қарама-қайшылықсыз қорғанысқа кепілдік береді.
Құпиялық
On бағдарлама үшін құпиялықты қорғау қосулы екендігін көрсетеді. Оff
Pass-lock
Бұл өрістегі кілт бағдарламаның жауыптастау арқылы өте беретін қасиеті
Entry Detail
Бұл терезе қазіргі уақытта бағдарламалар тізімінен таңдап алынған бағдарлама
Add баспалары
Бағдарламалар тізіміне бағарама қосып қою үшін осы баспаны пайдаланыңыз
2.99-шы сурет – Zone Alarm торапаралық экранның Program
Бұл терезені ашу үшін:
Program Control панеліндегі Main салымшасына көшіңіз;
Сustom баспасын басыңыз.
Auto-Lock салымшасы
Бұл салымшаны төмендегілерді баптау үшін пайдаланыңыз:
автоматты жауып тастауды қосу режимін (Automatic Internet Lock);
автоматты жауып тастау жұмыс режимін.
Бұл салымшада жасалған баптаулар Program Control панеліндегі Automatic Internet
Автоматты жауып тастауды қосу режимі
Сіз келесі режимдердің бірін қою аласыз: Internet-тегі белгілі бір
Автоматты жауып тастау режимі
Internet-ті жауып тастау қосулы күйде болса, онда ол pass-lock
Allow the pass-lock programs to accesses the Internet-Pass-Lock режимінде
Block all Internet access – бүкіл кіріс\шығыс тарфикті жауып
2.100-ші сурет – Zone Alarm торапаралық экранның Custom
Main салымшасы
Бұл салымшаны пайдаланып мыналарды таңдай аласыз:
Zone Alarm ақпараттық ескертулердің қандай типтерін кескіндейді (бәрін тек
Zone Alarm ақпараттық ескертулердің қандай типтерін журналда тіркейді;
Zone Alarm бағдарламалық ескертулердің қандай типтерін тіркейді.
Бағдарламалардың ескертулері әрқашан кескінделеді өйткені бұлар Internet-ке жетуге сіздің
Alert Events Shown
Бұл баптаулар Zone Alarm ақпараттық ескертулердің қандай типтерін кескіндейтінін
Үндемегенде тапсырылған ON қондырғысы барлық ескертулерді кескіндейді. OFF қондырғысы
Advanced
Advanced Alerts and Log Settings тілдеу терезесін ашу үшін
ескертудің пайда болуын трафиктің қандай түрі шақыратынын анықтай аласыз;
жүйелік орамдағы белгіше түріндегі ескерту кескінін қосып қоя аласыз
Zone Alarm тіркегіш журналын баптап және архивтелуі жиілігін қоя
2.101-ші сурет – Zone Alarm торапаралық экранның Alerts &
Log Viewer салымшасы
Log Viewer салымшасы жақында алынғын ескертулерді кескіндейді. Сіз мұны
Zone Labs Alert Advisior көмегімен ескертулер талдауға;
өз Trusted Zone-ға ескертулер көзін қосып қоюға.
Viem only the lastn alerts
Ескертулер тізімінде кескінделетін ескертулер санын таңдаңыз.
Ескертулер тізімі
Ескертулер тізімі Zone Alarm тіркеуші журналында тіркелген ескертулерді көрсетеді.
Сіз бағана бас тақырыпшасын түрту арқылы тізімді кез-келген өріс
2.3-ші кесте - Өріс бойынша сұрыптау
Өріс Ақпарат
Destination IP Жауып тасталған мәліметтер жібірілген компьютер мекенжайы
Direction Жауып тасталган трафик бағыты. «Incoming», мәліметтерді сіздіқ компьютеріңізде
Action Taken Zone Alarm Pro – мен қандай әрекетке
Count Бір типтегі, бір көзбен, мекен жаймен, және протоколмен
Source DNS Ескертұ шақырұшы мәлиметтерді жіберген компьютер домені атауы.
Destination DNS Мекен жай домені аты
Trusted Zone – ескертулер көзін қосын алу
Егер, сіз Trusted Zone – ға ескертулер көзін қосып
Zone Labs Alert Advisor көмегімен ескертурлегі талдау
Көмекке сүйене отырып ескертуді талдау үшін:
тышқанның оқ жақ баспасымен ескертуді түртіңіз;
контекстік менюден More Info таңдап алыңыз.
Entry Detail өрісі
Бұл өріс, қазіргі уақытта тізімнен таңдап алынған ескерту тұралы
нақты ақпаратты кескіндейді.
Add to Zone/More Info
Таңдап алынған ескертулердің IP мекенжайларын Blocked Zone немесе Trusted
Таңдалған ескертулерді талдау үшін және ары қарайғы сіздің әрекетіңізге
Clear List
Тізімді барлық мәліметтерден тазарту үшін, Clear List-ті басыңыз. Сіз,
2.102-ші сурет – Zone Alarm торапаралық экранның Alerts &
Main салымшасы
MailSafe қорғанысын қосып қою үшін немесеп ажырау үшін, осы
MailSafe Setting
MailSafe қосып қою үшін немесе ажырату үшін, баспаның “радио”
2.103-ші сурет – Zone Alarm торапаралық экранның E-mail Protection
Бұл салымшыны ашып қою үшін:
1) Alert ( Logs/Main салымшасы панеліне өтіңіз;
2) Advanced баспасын басыңыз;
3) Log Control салымшасын таңдан алыңыз.
Log Control салымшасы
Zone Alarm тіркеуші журналды қашан, қайда және қалай архивтейтінін
Log Archive Frequency
Тіркеуші журналды архивтеуді қосып қою (включить) үшін және бұл,
1) журналды архивтеу үшін. Archive log text files every…өрісіне
2) архивтеу жиілігін таңдау үшін санауышты пайдаланыңыз.
Егер, Log Archive Frequency – де жалауша қойылмаса, Zone
Log Archive Location
Zone Alarm тіркеу журналы жөнінде. Архивтелу жиілігі қойылған кезде,
Қойылған архивтелу жиілігіне байланысты ZA log.txt файл аталуы өзгереді,
Осы өтіп жақтан және архивтелген тіркеу журналдары үшін орналасу
Осы өтіп жатқан журналды жою үшін Delete Log баспасын
Log Archive Appearance
Өз журналдарыңыз үшін өрістерді бөлгішті анықтау үшін, осы баптауларды
Өрістерді табуляция символымен бөлгіңіз келсе, Tab-ты таңдаңыз.
Өрістерді үтірмен бөлгіңіз келсе, Comma-ны таңдаңыз.
Өрістерді нүктелі үтірмен бөлгіңіз келсе Semicolon таңдаңыз.
Buttons
Баптауларды, үнсіздік бойынша мәндеріне қайта келтіру үшін Reset to
Өзіңіз жасаған кез-келген өзгерістерді сақтамай, тілдесу терезегін жабу үшін
Енгізген өзгертулеріңізді сақтай отырып тілдесу терезесін жапқыңыз келсе ОК
2.104-ші сурет – Zone торапаралық экранның Advansed Alert and
3 ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ
3.1 Жалпы жағдай
Глобальды компьютерлік тораптардың қарқынды дамуы, ақпарат іздеудің жаңа технологияларының
Интернет торабы ақпаратпен еркін алмасу үшін арналған ашық жүйе
Интернет арқылы бұзушы:
кәсіпорынның торабына еніп, жасырын ақпаратқа қол жеткізеді;
кәсіпорын үшін маңызды әрі бағалы ақпаратты көшіріп алады;
құпиясөздерді, серверлер мекен-жайларын және ішіндегілерін ала алады;
кәсіпорынның ақпараттық жүйесіне кіріп, тіркелген пайдаланушы атынан кіре алады.
Егер бұзушы ақпараттарға қол жеткізсе, онда кәсіпорынның беделіне әрі
Ішкі торап үшін мүмкін болатын қатерлерге төтеп беретін мәселелердің
құпиялылықтың N категорияларын енгізу және пайдаланушылардың сәйкесінші N
компанияның барлық ішкі серверлерін жеке бір сегментке бөлу, бұл
компанияның Интернеттен қатынас құра алатын барлық серверлерін жеке
әкімшілік басқарманың жеке сегментін жасау;
қауіпсіздік басқармасының жеке сегментін жасау.
Торапаралық экран өзі арқылы барлық трафикті өткізеді және барлық
Әр ұйымның тораптық қауіпсіздік саясаты екі құраушыдан тұрады:
тораптық қызметтерге қатынас құру саясаты;
торапаралық экрандарды жүзеге асыру саясаты.
Торапаралық экран қызметтерге қатынас құру саясаттарының бірнешеуін іске
интернеттен қатынас құруға тыйым салу және ішкі тораптың Интернетке
интернеттен ішкі торапқа шектулі рұқсат беру (мысалы, ақпараттық және
Торапаралық экрандарға функционалдық талаптар:
тораптық деңгейдегі сүзгілеу;
қолданбалар деңгейіндегі сүзгілеу;
сүзгілеу ережелерін жөндеу және әкімшілеу;
тораптық аутентификация құрылғылары;
журнал енгізу және қадағалау.
Іш торапты торапаралық экран арқылы қорғау тиімділігі тораптық қызметтерге
3.2 Экономикалық есептер
Бағдарламаны, жүйені немесе құралды жасағанда кеткен шығындардың барлығын күрделі
Жобалауға кететін шығындар
3.1-ші кесте – Әдебиеттік зерттеуді өткізу
Маман Жалақы,
мың.тг Зерттеуге кететін уақыт, ай Барлық жалақы мың. тең
Меңгеруші 35 2 70
Топ басқарушы 30 2 60
Жетекші маман 27 2 54
Инж.Программист 20 2 40
Технолог 20 2 40
Қорытынды: А
3.2-ші кесте – Патенттік зерттеуді өткізу
Маман Жалақы,
мың.тг Зерттеуге кететін ақыт, ай Барлық жалақы мың. тең
Меңгеруші 35 1 35
Топ басқарушы 30 1 30
Жетекші маман 27 1 27
Инж.Программист 20 1 20
Технолог 20 1 20
Қорытынды: Ә
3.3-ші кесте – Командировкаға бару
Маман Күн Жолақы мың. теңге Қонақүй ақысы, мың теңге
Меңгеруші 7 10 7*2=14 2*0,823*7=12
Топ басқарушы 7 10 7*2=14 2*0,823*7=12
Жетекші маман 7 10 7*2=14 2*0,823*7=12
Қорытынды: Б
108
3.4-ші кесте – Бағдарламаны жасау
Маман Жалақы,
мың.тг Зерттеуге кететін уақыт, ай Барлық жалақы мың. тең
Меңгеруші 35 3 105
Топ басқарушы 30 3 90
Жетекші маман 27 3 81
Экономист 25
Бас инженер 27 3 81
Инж.Программист 20 3 60
Технолог 20 3 60
Жүйетехника.Инж. 20 3 60
Қорытынды: В
Жалақы үшін барлық шығын =(264+132+108+627)=1131 мың тг.
Барлығы: Ж=1131 мың тг.
Жылғы демалыс үшін жалақы: Г=(А+Ә+Б+В)/12
Г=(1131)/12= 94 мың тг.
Ауырғандарға төлемдер
Д=0,015*(А+Ә+Б+В+Г)
Д=0,015*(1131+94)=0,015*1225=18 мың тг.
Әлеуметтік салық
Әс=0.20*[(А+Ә+Б+В+Г+Д)-0,1*(А+Ә+Б+В+Г+Д)]=
= 0,2*(924-92,4) = 224 мың тг.
Жылғы демалыс, ауырғандарға төлем, әлеуметтік салық үшін барлық шығындар:
Жжгдә=94+18+224 = 336 мың тг.
Жобалау және жүйені жасау тобына жалға үй алу үшін
Жұмыс ауданы ретінде тұрғын пәтерді жалға алуға болады. Орталықтан
Ат = 55,6 мың тг.
-ші кесте – Жабдықтарды жалға алу
Жабдық Сан Айлық төлем мың. тг Пайдаланатын
уақыт, ай Жалпы төлем
Компьтер 6 10 3 180
Баспа құрылғысы 1 5 3 15
3.5-ші кесте – жалғасы
Модем 3 2 3 18
Факс 1 3 3 9
Ұялы телефон 5 4 3 60
Қорытынды: Е
3.6-шы кесте – Материалдар
Материалдар Өлшем бірлігі Баға
мың.тг Қажет Барлық баға
(шығын), мың.тг
Компакт дискілер Қап(10дана) 1 5 5
Дискеталар Қап(10дана) 0,8 2 1,6
Қағаз Қап(500дана) 0,45 3 1,35
Сым Метр 0,1 50 5
Тонер Кг 7,5 3 22,5
Қаламдар Дана 0,05 15 0,75
Степлер Дана 0,5 2 1
Өшіргіштер Дана 0,03 5 0,15
Папкалар Дана 0,2 15 3
Клей Дана 0,05 5 0,25
Қорытынды Ма
Электроэнергия шығындары
Айына 400 кВт электрэнергиясы жұмсалынады. 1кВт электрэнергиясы 4,60тг тұрады.
ЭТ = (400*4,60) = 1840тг
Телефон үшін төлем
Телефон үшін төлем айына 370тг құрайды, ал ұялы телефонның
Тт = 370 + 5*2000 = 10370тг
Коммуналдық төлемдер
Кт = 4000 тг/ай*6 ай = 24 мың тг.
Интернет үшін төлем
Ит = 250 тг/сағатына*200 сағат = 50 мың тг.
Жабдықтар, төлемдер үшін барлығы шығындар
Тш= Ат+Е+Ма+Эт+Тт+Кт+Ит
Т ш= 55,6+282+40.6+1.8+10,4+24+50 = 464 мың тг.
Жш = Ж+Жжгдә +Тш
Жш = 1131+336+464 = 1931 мың тг.
Қосымша шығындар. Бұл бапта әкімшілік – басқару аппаратына,
Қш = Жш *0,2 =1931*0,2 = 386 мың тг.
Ө = Жш + Қш = 1931+386 = 2317
Баға
Жоғарыда есептелген өз құнға, нарық жағдайын ескеріп пайыздық пайда
П= Ө*20 % = 2317*0,2=463 мың тг.
Бф= Ө+П=2317+463=2780 мың тг (3.8)
Бж= 1.15* Бф= 1.15*2780=3197 мың тг.
Жобалаған автоматтандырылған жүйенің бағасы
Бж=3197 мың тг.
Жалпы пайда
Егер жылына 200 дана автоматтандырылған жүйені жасап сатсақ, онда
Пж= Бж*200=639 млн тг.
Таза пайда
Пс= 0.3*Пж =0.3*639=192 млн тг. (3.10)
Мемлекеттік бюджетке 192 млн. тг табыс салық ретінде түседі.
Пт= 0.7* Пж=0.7*639=447 млн тг. (3.11)
Тиімділік
Т= 0,7*П/Ө= 0,14 (3.12)
Шығындарды өтеу мерзімі
М=100/Т= 6 жыл
Техника экономикалық көрсеткіштер
3.7- кесте – Техника экономикалық көрсеткіштер
Көрсеткіштер Мәні
Жалпы шығын 2,3 млн тг
Жобаны жасаған адамдар саны 8 адам
Қажет уақыт 6 ай
Жобаның жалпы бағасы 3,2 млн тг
Сатылатын дана 200 дана
Сатылатын бір дананың бағасы 16 мың тг
Жылғы таза пайда 324 мың тг
Тиімділік 14%
Шығынды өтеу мерзімі 7 жыл
4 ЕҢБЕК ҚОРҒАУ БӨЛІМІ
4.1 Дербес компьютерде жұмыс істегендегі еңбек қорғау ережелері
Қазақстан Республикасының “Еңбек қорғау және қауіпсіздігі туралы” заңы
Қазіргі уақытта дербес компьютерлер барлық ұйымдарда кең пайдаланылады, соның
Қауіпсіздік талаптарын орындамау компьютермен жұмыс істеп отырған қызметкердің біраз
Компьютермен жұмыс істейтін қызметкерлердің еңбек жағдайларын қамтамасыз етуімен байланысты
1) өндірістік ортаның жеткіліксіз ауданы мен көлемі;
2) жұмыс ортасының температурасы мен ылғалдылығына қойылатын талартардың сақталмауы;
3) бөлменің ішіндегі және аппараттың жұмыс жазықтығындағы жарықтану деңгейінің
4) монитордан таралатын төмен жиілікті магнит өрістер деңгейінің жоғары
5) техниканы еркінше орналастыру және жұмыс орындарын ұйымдастыру талаптарын
6) еңбек және демалыс уақыттарыныа қойылатын талаптарды сақтамау;
7) қызметкердің өндірістік жұмыспен тым жүктелінуі.
Бейнедисплейлі терминалдарға (БДТ) және дербес электронды есептеу машиналарына қойылатын
БДТ-дың визуалды эргономикалық параметрлері қауіпсіздік параметрлері болып табылады және
БДТ-дың дизайны корпус түсінің жарықты шашыраңқы шашырататын байсалды болуын
БДТ-дың құрылымы, оның дизайны және эргономикалық параметрлердің жиыны пайдалану
4.1-ші кесте – БДТ-ның визуалды эргономикалық параметрлері және өзгеру
Параметрлердің аттары Параметрлер мәндерінің шектері
миним.
(аз емес) макс.
(көп емес)
Белгінің (фонның) жарықтылығы, кд/м^2 (қараңғыда өлшенген) 35 120
Экранның сыртқы жарықтылығы, лк 100 250
Белгінің бұрыштық өлшемі, бұр.мин. 16 60
Визуалды эргономикалық параметр мәндерінің оңтайлы ауқымы деп адам-оператордың минималды
Визуалды эргономикалық параметр мәндерінің рұқсат етілген ауқымы деп адам-оператордың
Белгінің бұрыштық өлшемі – белгінің шеткі нүктелерін биіктігі бойынша
а = arctg(h/2l),
мұнда h – белгінің биіктігі; l – белгіден бақылаушының
Визуалды параметрлердің тізбесі және мәндері 4.2-кестеде келтірілген.
4.2-ші кесте - БДТ-ның нормаланған визуалды параметрлері
№ Параметрлердің аттары Параметрлердің мәндері
1 Контраст (монохромды БДТ үшін) 3:1-ден 1,5:1-ге дейін
2 Белгі элементтер жарықтылығы-ның бірқалыпсыздығы, % + –
3 Экран жұмыс өрісі жарықтылығы-ның бірқалыпсыздығы, % + –
4 Бас әріптер және сандар үшін белгі матрицасының пішіні
бейненің 5 – 7 элементінен артық емес
5 Бас әріптер үшін белгі енінің биіктікке қатынасы
6 Монохромды БДТ үшін минимал бейне элементінің (нүктенің) өлшемі,
7 Бақылау түзуінің көлденең бұрышы, град. Көлденеңнен төмен 60
8 Бақылау бұрышы нормальдан дисплей экранның кез-келген нүктесіне дейін
9 Біртектес белгілердің рұқсат етілген көлденең ығысуы, % белгінің
10 Біртектес белгілердің рұқсат етілген тігінен ығысуы, % белгінің
4.2-ші кесте – жалғасы
11 БДТ экранының жұмыс өрісінің пішінінің дұрыс тіктөртбұрыштан ығысуы
– көлденеңнен
– тігінен
– диагональ бойынша
мұнда В1 және В2 – экранның жұмыс өрісіндегі мәтіннің
Н1 және Н2 – экранның жұмыс өрісіндегі шеткі бағандардың
D1 және D2 – экранның жұмыс өрісінің диагональдарының ұзындығы,
12 0,5 пен 30 Гц аралығындағы тербеліс жиілігі кезіндегі
13 Бейненің рұқсат етілген уақыттық тұрақсыздығы (жыпылықтау) Бақылаушылардың 90%
14 Шағылыстырушылық қасиеті, айналық және аралас шағылушылық (кедергілер), %
Жарықтылықтың бірқалыпсыздығы деп келесі қатынасты түсінуге болады:
, (оң бірқалыпсыздық),
, (теріс бірқалыпсыздық),
,
мұнда n – жарықтылықтың өлшенген мәндерінің саны; Lmax –
БДТ және ЭЕМ-нің құрылымы экраннан және БДТ корпусынан 0,05
4.3-ші кесте – Иондамайтын электромагнитті сәулелендірудің рұқсат етілген мәндері
Параметрлердің аттары, 01.01.1997 бастап Рұқсат етілген мәні
Электрлік құраушысы бойынша БДТ-ның айналасынан 50см. қашықтықтағы электромагниттік өріс
- 5 Гц - 2 кГц жиілік аралығында 25
- 2 - 400 кГц жиілік аралығында 2,5 В/м
Магниттік ағынның тығыздығы аспау керек:
- 5 Гц-2 кГц жиілік аралығында 250 нТл
- 2 - 400 кГц жиілік аралығында 25нТл
Беттік электростатикалық потенциал аспау керек 500В
Пернетақтаның құрылымы келесіні алдын-ала ескеруі қажет: оңай орын ауыстырылатын
БДТ және ЭЕМ-ді пайдалануға арналған ғимараттарға қойылатын талаптар
Компьютерді сатып алар алдында, олар орнатылатын ортаны тиісті талаптарға
СанПиН 2.2.2.542-96 сай компьютермен жұмыс істеуге арналған жұмыс орындарында
Табиғи жарықтану солтүстік және солтүстік-шығысқа бағытталған жарық арналарынан түсу
Компьютермен жұмыс істеуге арналған жұмыс орындарын подвалды жерлерде орналастыруға
Ересек пайдаланушылар үшін бір жұмыс орынның ауданы 6м2-ден төмен
БДТ және ЭЕМ үшін салынатын жаңа немесе қайта құрылатын
Жұмыс істеу үшін БДТ немесе ЭЕМ қолданылатын өндірістік меемелері
Жұмыс орындарының ішкі өңделуі үшін төбеден шағылу коэффициенті –
Бөлмелердегі еденнің беті тегіс, ешбір бүдірсіз, тайғанақ емес, тазалау
БДТ және ЭЕМ қолданылатын орындардағы микроклиматқа, ауа құрамындағы аэрондар
БДТ және ЭЕМ-ме жұмыс істеу қосалқы және негізгі болатын
4.4-ші кесте – БДТ және ЭЕМ бар бөлмелердегі микроклиматтың
Жыл мезгілі Жұмыс категориясы Ауа темп., гр. С көп
Суық жеңіл -1а 22-24 40-60 0,1
жеңіл -1б 21-23 40-60 0,1
4.4-ші кесте – жалғасы
Жылы жеңіл -1а 23-25 40-60 0,1
жеңіл -1б 22-24 40-60 0,2
1а категориясына отырып істелінетін және көп физикалық зорлануды қажет
Мектепке дейінгі, орта арнайы және жоғарғы оқу орындарындағы БДТ
4.5-ші кесте – БДТ және ЭЕМ бар бөлемлер үшін
Оңтайлы параметрлер
Рұқсат етілген параметрлер
температура град.С,
салыстырмалы ылғалдылық %
температура град.С,
салыстырмалы ылғалдылық %
19
62
18
39
20
58
22
31
21
55
Бөлмедегі ауаның ылғалдылығын жоғарлату үшін ауаны дымқылдаутушыны қолданған жөн,
Бөлме ауасындағы оң және теріс аэрофондар деңгейі “Өндірістік және
4.6-ші кесте – БДТ және ЭЕМ-мен жұмыс істегендегі бөлме
Деңгейлер 1см3 ауа құрамындағы иондар саны
n+ n-
Минималды қажетті 400 600
оңтайлы 1500-3000 3000-5000
Максималды рұқсат етілген 50000 50000
Шуға және дірілге қойылатын талаптар
Өндірістік ғимараттардағы жұмыс орындарындағы шу деңгейі “Жұмыс орныдардағы шу
БДТ және ЭЕМ-де негізгі жұмысты (диспетчерлік, операторлық, есептеу кабиналары
4.7-ші кесте – Жиіліктің октавты жолағындағы дыбыстың деңгейі, баламалы
Дыбыстық тығыздықтың деңгейлері дБ. Октавты жолақтардың ортагеометрилық жиіліктері Гц
86 71 61 54 49 45 42 40 38
Өндірістік ғимараттардағы жұмыс орындарындағы діріл деңгейі – “жұмыс орындарындағы
(3 категория, “в” типі, 4.8-кесте).
4.8-ші кесте - “В” технологиялық типті 3 категория дірілінің
Жолақтардың ортагеометриялық жиіліктері Гц Xo; Yo; Zo осьтері бойынша
Діріл үдеуі Діріл жылдамдығы
м/с2 дБ м/с*10-2 дБ
1/3 окт 1/1 окт 1/3 окт 1/1 окт 1/3
1,6 0,0125 32 0,13
2 0,0112 0,02 31 36 0,089 0,18 85 91
2,5 0,01 30 0,063
3,15 0,009 29 0,0445
4,0 0,008 0,014 28 33 0,032 0,063 76 82
5 0,008 28 0,025
6,3 0,008 28 0,02
4.8-ші кесте – жалғасы
8 0,008 0,014 28 33 0,016 0,032 70 76
10 0,01 30 0,016
12,5 0,0125 32 0,016
16 0,016 0,028 34 39 0,016 0,028 70 75
20 0,0196 36 0,016
25 0,025 38 0,016
31,5 0,0315 0,056 40 45 0,016 0,028 70 75
40 0,04 42 0,016
50 0,05 44 0,016
63 0,063 0,112 46 51 0,016 0,028 70 75
80 0,08 48 0,016
Түзетілген және баламалы түзетілген мәндер және олардың деңгейлері
БДТ және ЭЕМ-мен жұмыс істеу негізгі болып табылатынөндірістік ғимараттарда,
4.9-ші кесте – БДТ және ЭЕМ бар барлық жұмыс
Октавты жолақтардың ортагеометриялық жиіліктері Гц X, Y осьтерінің рұқсат
Діріл үдеуі бойынша Діріл жылдамдығы бойынша
мс-2 дБ мс-1 дБ
2 5,3x10 25 4,5x10 79
4 5,3x10 25 2,2x10 73
8 5,3x10 25 1,1x10 67
16 1,0x10 31 1,1x10 67
31,5 2,1x10 37 1,1x10 67
63 4,2x10 43 1,1x10 67
Түзетілген мәндер және олардың деңгейлері 9,3x10 30 2,0x10
БДТ және ЭЕМ бар бөлмелердегі шу деңгейін төмендету үшін
БДТ және ЭЕМ бар бөлмелер мен жұмыс орындарының жарықтылығына
Жарық арналарына қатысты жұмыс орындарының орналасуы 1-суретте көрсетілген.
4.1-ші сурет – Жарық арналарына қатысты жұмыс орындарын орналастыру
Компьютерлер пайдаланылатын бөлмелерде жасанды жарықтану жалпы және тегіс болу
Жұмыс құжатының орналасу аймағындағы стол бетінің жарықтануы 300-500лк болу
Жарықтану көздерін олар көзді шағылыстырмайтындай етіп орнату кажет, сонымен
Өндірістік ғимараттардағы жалпы жарықтандыру көздері үщін көз шағылыстырарлық көрсеткіші
БДТ және ЭЕМ пайдаланушыларының көру ауданындағы жарықтықтың бірқалыпсыз таралуын
Жасанды жарықтану кезінде жарық көзі ретінде ЛБ типті люминесцентті
Бөлмелерде жарықтанудың қажетті мәндерін қамтамасыз ету үшін терезені, терезенің
БДТ және ЭЕМ бар жұмыс орындарын ұйымдастыруға және құрылғыларына
Жұмыс орындары табиғи жарық сол жақтан түсіп тұратындай етіп
Жұмыс орны мен монитордың арасы 2м-ден кем болмау керек,
БДТ және ЭЕМ пайдаланушының жұмыс орнын ұйымдастыру және құралдарын
Столдың жұмыс бетінің биіктігі 680-800мм аралығында басқарылатындай болуы дұрыс,
Жұмыс столында биіктігі 600 мм-ден, ені – 500 мм-ден,
Монитордың экраны пайдаланушының көзінен 600-700 мм оптималды қашықтықта, бірақ
Жұмыс орындығының құрылымы мынадай болу керек:
1) ондық бетінің ені және тереңдігі 400мм-ден аспау
2) алдыңғы жағы дөңгелектенген орындық беті;
3) орындық бетінің биіктігі 400 – 550мм аралығында, және
4) арқаның тіренішбетінің биіктігі 300 20мм, ені –
5) вертикал жазықтықтағы арқаның көлбеуі 30градус аралығында;
6) орындықтың алдыңғы жағынан арқасын түзету қашықтығы 260 –
7) тұрақты немесе алмалы шынтақшалар ұзындығы 250мм-ден аз емес
8) орындықтың үстінен биіктігі бойынша шынтақшаны 230 30мм
Жұмыс орны ені 300мм, тереңдігі 400мм, биіктігі бойынша басқаруы
Компьютерлермен жұмыс істегендегі еңбек және демалыс уақыттары еңбек қызметінің
1) А тобы – алдын ала сұраным жасалған монитор
2) Б тобы – ақпаратты енгізу жұмыстары;
3) В тобы – ЭЕМ-мен диалог режиміндегі шығармашылық
Жұмыс уақыты кезінде еңбек қызметінің әртүрлі түріне жататын жұмысты
Ауырлық және шиеленушілік сияқты еңбек қызметінің түрлерін еңбек жағдайы
СанПиН 2.2.2.542-96 компьютерлерде жұмыс істеудің ауырлық және шиеленушілік категорияларын
Жұмыс уақыты кезіндегі үзілістің уақыт тәртібі жұмыс уақытының ұзақтығына,
4.10-ші кесте – Жұмыс уақыты кезіндегі үзілістің уақыт тәртібі
Жұмыс категориясы Жұмыс ауысымы кезіндегі салмақтың деңгейі, белгілер саны
А тобы Б тобы
І 20 мыңға дейін 15 мыңға дейін 30
ІІ 40 мыңға дейін 30 мыңға дейін 50
Сегіз сағаттық жұмыс уақыты кезінде және компьютермен жұмыс істегенде
– жұмыстың І категориясы үшін – жұмыс уақыты басталғаннан
– жұмыстың ІІ категориясы үшін – жұмыс уақыты басталғаннан
4.2 Есептеулер
28х28х3,1 өлшемді компьютерлік зал, оның ішінде 26 компьютер және
Компьютер залдың жасанды вентиляция жүйесі
Тұрғын және қоғамдық орнындарда ауа алмасу үшін сплит-жүйенің кондиционерлері
Сплит-жүйенің кондиционерлері сыртқы (компрессорлы-кондансаторлы агрегат) және ішкі (буландырғыш) блоктарынан
Оның сипаттамалары:
Электр қоректену:
Суық бойынша өнімділік,Вт:
Қолданылатын электр қуаты, Вт:
Қолданылатын ток,А:
Ылғалдықты алу, л/сағ:
Жылу бойынша өнімділік,Вт:
Қолданылатын электр қуаты,Вт:
Қолданылатын ток, А:
Ішкі блок:
Ауаның шығыны, м3/сағ:
Шу деңгейі, дБ:
Сыртқы блок:
Ауаның шығыны, м3/сағ:
Шу деңгейі,дБ:
1 аймақ ұзындығы l= 0,5 м
2 аймақ ұзындығы l= 2 м
3 аймақ ұзындығы l= 4 м
4 аймақ ұзындығы l=1,5 м
Алдымен “жылу бөлу” факторы бойынша берілетін ауа көлемін табамыз.
L= ,
Мұнда - С = 0,24 ккал/кг*град- ауаның жылу
Көп мөлшерлі жылуды мына өрнектен табамыз:
Q = Q + Q
Мұнда - Q -офисті құралдармен бөлетін жылу; Q
Q және Q мәндері шамамен
Адамдармен бөлінетін жылу:
Q = К (q -q ),
Мұнда - К - бөлмедегі адамдар саны, q-
Q = K (q-q )=
26 персональды компьютерлердің қуаты 26*250=6500Bт=6,5кВт. Сөйітп, офисті техниканың қуаты
Q мәнін келесі қатынастан анықтауға болады:
Q =860* P *(,
Мұнда - 860 жылу эквиваленті 1 кВт* сағ, Р
Q = 860*12*0,95= 9804 ккал/сағ.
L шамасын табайық:
L= м /сағ.
“Жылу бөлу” факторы бойынша қажет ауа көлемі барлық ауа
Ауа кіру учаскесінің көлденең қиысу мен диаметрін ауданын табамыз:
S= L/ (3600*v), м ,
Мұнда L - “жылу бөлу” факторы бойынша ауа көлемі;
d = 2 ,
S = 14331/(3600*12)=0,332
S = 14331/(3600*10)=0,398
S = 14331/(3600*7)= 0,569
S =14331/ (3600*5)= 0,796
S = 14331/(3600*3)= 1,327
4.3-ші сурет – Ауа алмасатын бөлменің сұлбасы
Түзу учаткілерде шығындарды табамыз:
h = ,
мұнда - - (= 0,02 ұзындығы бойынша
h = 0,02*0,5*12 /(0,65*2*9,81)=0,1 м
h = 0,02* 0,5*10 /(0,71*2*9,81)= 0,07 м
h =0,02*0,5*7 /(0,85*2*9,81)= 0,03 м
h = 0,02*0,5*5 /(1*2*9,81)= 0,01 м
h = 0,02*0,5* 3 /(1,3*2*9,81)= 0,003 м
Жергілікті шығындарды табу:
( =1,1-90(C айналу,
( =1,1-айналу 90(С,
( =0,3- кеңею,
( =0,3 –кеңею,
h = ,
hм1 = 1,1*122/(2*9,81) = 8,07 м.
hм2 = 1,1*102/(2*9,81) = 5,61 м.
hм3 = 0,3*72/(2*9,81) = 0,75 м.
hм4 = 0,3*52/(2*9,81) = 0,38 м.
Қысымның жалпы шығындары:
(4.13)
Вентилятор құратын көп мөлшерлі қысым:
Р=Н*ρвоздуха= 15,023*1,213=18,22 Па
14331 м /сағ ауа алмасу жасайтын вентилятор таңдап
Компьютер залдың жасанды жарықтандыруы
Қазіргі заманғы жарықтехникасының жетістіктерін пайдаланып, жарықты тиімді пайдалану –
Өндірістік кәсіпорындардағы жасанды жарықтандыру шарты адамдардың көру қабілеттілігіне, физикалық
Жұмыс жасауға қолайлы жағдайды қамтамасыз ету үшін, жасанды жарықтандыру
жұмыс орнындағы жарықтандыру гигиеналық нормаларға сәйкес келуі керек;
жұмыс орнындағы және қоршаған кеңістік көлеміндегі жарықтық мүмкіндігінше біркелкі
жұмыс орнында оқыс көлеңкелер болмауы керек, егер олай болатын
көзге түсеін аудан көлемінде шағылу болмауы (тікелей немесе қисық)
жарықтандыру түсті дұрыс көрсету үшін қажетті спектралдық құрамды қамтамасыз
Есептеу негізінен екі әдіспен орындалады: қолдану коэффициенті әдісі және
Ал нүктелік әдіс бойынша – көлеңке түсіретін заттар болған
Біздің жұмыс орны компьютерлік зал болғандықтан, онда өндірістегідей көлеңке
Қолдану коэффициенттері әдісі. Қарастырылып отырған бұл әдіс – есептелетін
Есептеу тәжірибесінде η–ның мәні – бөлменің геометриялық өлшемін (бөлме
Бздің есептейтін жұмыс бөлмесінің өлшемдері мынадай:
ұзындығы А=28, ені В=28, биіктігі Н=3,1м,
еденнен жұмыс орнының бетіне дейінгі биіктік hеден=0,7м,
төбенің шағылу коэффициенті Pтөбе=70%,
қабырғадан шағылу коэффициенті Pқаб=50%,
еденнен шағылу коэффициенті Pеден=30%.
Бөлме индексі келесі формуламен анықталады:
,
мұнда - А, В сәйкесінше бөлменің ұзындығы мен ені,
h=H-hеден
мұндағы H – бөлме биіктігі. h=3,1-0,7=2,4м
Енді бөлменің индексін анықтаймыз:
.
Көз жұмысының сипаттамасы:
Орташа дәлдікті;
Көз жұмысының разряды: IV;
Объектімен фонның контрасты: орташа;
Нормаланған жарықтандыру: ЕН=200лк;
Қолдану коффициенті: η=60%;
Шамдар саны: N=15 дана;
Қор коэффициенті: КҚ=1,5;
Жарықтандырудың біркелкі еместігінің коэффициенті z=1,1÷1,2.
Әрбір жарықшамның қажетті жарық ағынын мына формуламен анықтаймыз:
,
Осыған сәйкес қуаты 80Вт болатын, люминисцентті лампаның ЛБ түрін
Жалпы жарықтандыруға арналған шамдарды орналастыру келесі тәртіппен анықталады: Н
h=H-hеден=2,4м,
Көрші шамдар арасындағы ара қашықтық -тың мәнінен
Қабырғадан шамға дейінгі қашықтық l=(0,25÷0,3) *α :
l=0,3*3,4=1,02м
Ұзындығы бойынша шамдар арасының қашықтығы:
.
Табиғи жарықтандыру өзiнiң спектралдық құрамы жағынан анағұрлым ыңғайлы болып
Табиғи жарықтандыруды есептеу – жарық түсетiн орындардың ауданадрын анықтауға
4.4-ші сурет – Шамдардың орналасу сұлбасы
ҚОРЫТЫНДЫ
Осы жұмыстың мақсаты – торапаралық экрандардың түсініктемесі және оларды
Интернеттік торапаралық экрандар көбінесе инртернеттік қауіпсіздік ретқақпалар деп аталады.
Бірінші тарауда торапаралық экрандарды зерттеуге қажетті түсінігімен, олардың теориясынан
Екінші тарауда дербес торапаралық экрандардың қажеттілігі, оларды қайда және
Үшінші тарауда экономикалық тиімділікті есептеу, “Дербес торапаралық экрандар” жүйесін
Төртінші тарауда еңбекті қорғау мәселелеріне байланысты қауіпті және зиянды
Қорытындылай отырып дербес торапаралық экрандар ақпаратты 100%-ға қорғалынылуын қамтамасыз
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
William Cheswick, Steven Bellovin. Firewalls and Internet Security. –
Brent Chapman, Elizabeth Zwicky. Building Internet Firewalls. – O'Reilly
Charles Kaufman, Radia Perlman, Michael Speciner. Network Security: Private
Терри Оглтри. Firewalls: Практическое применение межсетевых экранов.
Деннис Хохберг, Терри Оглтри. Firewalls администрирование и защита.
– М.: 2002.
Михаэль А. Бэнкс. Информационная защита ПК. Научный парк, 2002.
Арман Данеш. Linux 7.1 Red Hat полное руководство, –
Шарон Кроуфорд, Чарли Рассел. Microsoft Windows Server 2000
Интернеттегі адресі: www.agnitum.com
Интернеттегі адресі: www.tinysoftware.com
Интернеттегі адресі: www.zonelabs.com
Темірғалиев С.Ж. Дипломдық жобаның экономикалық бөлімі: Әдістемелік нұсқау (бейэкономикалық
Санитарное законодательство РК. Санитарные правила и нормы по гигиене
Долин А.А. Справочник по технике безопасности – М.: Энегроатомиздат,
Злобинский Б.М. Охрана труда в металлургии. – М.: Металлургия,
Производственная санитария справочное пособие. под ред. Злобинского Б.М. –
Санитарные правила и нормы СанПиН РК 2.2.2.542-96. Интернеттегі адресі:
О безопастности и охране труда: Закон Республики Казахстан. –
О промышленной безопастгости на опасных роизводственных объектах: Закон РК.
Закон РК в области ЧС. – Алматы: Жеті жарғы,
О труде в РК: Қазақстан Республикасының заңы. – Алматы:
2000 – 120б.
ҚОСЫМША А
168




Ұқсас жұмыстар

---

Тораптың қатынас құру саясаты

---

Фильтрлердің өткізу жолақтары

---

Delphi ортасында жұмыс жасау

---

Шымкент қаласы Тауке хан даңғылындағы компьтерлік қызмет көрсету орталығы

---

Білімді ақпараттандырудың техникалық құралдары

---

Клетканың бөлінуі. Митоз және меиоз

---

MATLAB бағдарламасы.Simulink пакеті. Ляпунов функциясына жалпы анықтама.

---

Электронды құжат айналым жүйесін жасау. БҚО «Салық комитеті»

---

Жаңа ақпараттық технологиялар

---

Unix операциялық жүйе

---