Инвестициялық саясатты қаржыландыру көздері

Мазмұны
Кіріспе
1 Инвестициялық саясаттың жалпы сипаты
1.1 Инвестициялардың жалпы түсінігі және атқаратын қызметтері
1.2 Инвестициялардың жіктелуі
1.3 Инвестициялық институттар мен шетел инвестицияларды тарту ерекшеліктері
2 Қазақстанның нарықтық экономикаға көшу барысындағы құрылымдық-инвестициялық саясаттың
2.1 Инвестициялық саясатты қаржыландыру көздері
2.2 ҚР инвестициялық саясатына баға беру: артықшылықтары мен
2.3 Инвестициялық климат, шетел капиталы мен инвестицияларын тарту
3 Инвестицияларды тартудағы проблемалар және оның шешу жолдары
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Курстық жұмыстың мақсаты – тұрақты экономикалық өсуді қамтамасыз
Осы мақсатқа жету жолында:
инвестицияның жалпы түсінік ретінде экономикалық мәнін ұғу;
инвестицияның ұсынылған жіктелуі қазіргі заманның инвестициялық жобалау концепцияларын
экономикалық саясат либерализациясының ұлғаюымен ынталандырылатын, технологиялық процесс пен
Қазақстан Республикасында инвестицияларды қаржыландыру ерекшеліктерін анықтау
Жағымды инвестициялық саясат жүргізудегі инвестицияларды институттардың жиынтық жұмысына
Қазақстандағы жағымды инвестициялық климаттың қалыптасуына әсер ететін жағдайларды
Қазіргі таңда Қазақстан Республикасының инвестициялық саясаттағы басты мақсаты
Курстық жұмыс кіріспеден, үш тараудан, қорытындыдан тұрады. Бірінші
1 Инвестициялық саясаттың жалпы сипаты
Инвестициялардың жалпы түсінігі және атқаратын қызметтері
«Инвестиция» термині экономикалық сөздіктерде жаңа термин болып саналады.
«Инвестиция» термині нарықтық экономикаға өту барысында пайда болды,
Инвестициялаудың бір көзі – шетел капиталы болғандықтан, оның
Күнделікті өмірде кез келген салымдар инвестиция ретінде түсініліп
Шетел авторлары да бұндай нақты емес және жалпы
«Шетел инвестициялары жайлы» отандық заңда былай делінген: «Инвестициялар
Нақтырақ анықтама «Инвестициялық-қаржылық портфель» кітабында берілген: «Инвестициялар –
Кейнс инвестициялық процесті былай сипаттайды: «Инвестициялар – бұл
Фельзенбаумның айтуынша: «Инвестицияларды «капитал салымы» ұғымына жақын реалды
М.Т. Оспанова мен Т.И. Мухамбетовтардың пікірінше, инвестиция ұғымының
Бұндай көзқарасты В.В. Бочаров та ұстанады: «Инвестицияларды статика
Инвестицияларға жататындар:
- қаржы көздері, банктік салымдар, акциялар және басқа
- жылжыйтын және жылжымайтын мүлік (ғимараттар, құрал-жабдықтар, және
- авторлық құқықтар, жерді қолдану құқығы;
- меншіктік құқытар, тәжірибе және басқа да интеллектуалды
Инвестициялаудың негізгі объектілері:
- жаңа құрылып жатқан, реконструкторланып жатқан және кеңейтіліп
- бағалы қағаздар (акциялар, облигациялар және т.б.);
- қаржылық салымдар;
- ғылыми-техникалық өнім және басқа да меншік объектілері;
- меншік құқығы және интеллектуалды меншік құқығы;
Инвестициялық іс-әрекет заңды және жеке тұлғалардың, ал мемлекет
Ресурстарды салу мен табыс немесе әлеуметтік эффект алу
Нарықтық экономикаға дейінгі әкімшіл-әміршіл экономика кезінде инвестициялық сұраныс
Нарықтық экономика жағдайында инвестициялық сұраныстың 2 түрі ажыратылады:
потенциалды сұраныс;
нақты сұраныс;
Потенциалды сұраныс, кей кезде оны формальді деп атайды,
Инвестициялық сұраныстың екінші түрі, нақты сұраныс инвестициялық іс-әрекеттің
Инвестициялық іс-әрекеттің объектілері нарықта капиталға деген сұранысты бейнелесе,
Инвестициялық іс-әрекеттің субъектілері мыналар:
- инвесторлар;
- атқарушылар;
- инвестициялық іс-әрекеттің объектілерін пайдаланушылар;
- қаржыландырушы және несиелендіруші банктер;
- Қазақстанның және сонымен қатар, шетелдердің жеке және
Инвестициялық іс-әрекеттің субъектілері инвестициялардың практикалық реализациясы жүретін инвестициялық
Инвестициялық сфераның құрамына мыналар кіреді:
Капиталды құрылыс сферасы;
Ғылыми-техникалық өнім мен интеллектуалды потенциал жүзеге асатын инвестициялық
Қаржы капитал айналымының сферасы;
Инвестициялық іс-әрекеттің субъектілерінің мүліктік құқығы жүзеге асатын сфера;
Инвестициялық іс-әрекеттің барлық қатысушылары ішінен негізгі үшеуін бөліп
Инвесторлар;
Атқарушылар;
Қаржыландырушы және несиелендіруші банк;
Инвесторлар мен атқарушылар арасындағы қарым-қатынас екі жақ арасындағы
Келісім-шартта көрсетілген шарттарды орындамау мүліктік және басқа да
Банктер мен инвестициялық іс-әрекетке қатысушылар арасындағы қарым-қатынас екі
Егер банк кредитор болса, онда кредиттік келісім-шарт негізінде;
Егер банк кредитор болмай, қызмет көрсету бойынша агент
Мемлекеттік секторда инвестициялық іс-әрекеттің қатысушылары арасындағы қарым-қатынас құрылысты
Сурет 1- Инвестициялық іс-әрекеттің объектілері
1.2. Инвестициялардың жіктелуі
Инвестициялардың экономикалық табиғатын оны жіктеу толығырақ түсіндіреді,
инвестициялардың түрлері;
ақша құралдарын салу объектілері;
инвестицияландыруға қатысу сипаты;
инвестицияландыру кезеңі;
меншік түрлері;
инвестордың қатысу түрлері;
тәуекел дәрежесі;
ұдайы өндіріс түрлері.
1 Инвестициялардың түрлерін былайша топтайды:
- ақша құралдары, салымдар, пайлар, акциялар және басқа
- жылжымайтын және жылжымалы мүлік;
авторлық құқықпен, тәжірибемен және басқа да интеллектуалды құндылықтармен
- жерді, суды, ресурстарды, үйлерді падалану құқығы және
- қандай да бір өндірісті (бірақ патенттелген “ноу-хау”
2 Құралдардың салыну объектілері бойынша инвестициялар былайша бөлінеді:
- нақты инвестициялар немесе құралдардың материалды активтерге салынуы,
- материалды емес активтер – лицензиялардың, патенттердің, тауар
- қаржылық инвестициялар немесе түрлі қаржылық құралдарға ақша
3 Инвестициялық процестерге қатысу сипаты бойынша инвестициялар келесі
- тікелей инвестициялар, мұнда инвестицияландыру және ақша құралдарын
- жанама, бұл ақша құралдарын өз қалауынша, неғұрлым
4 Инвестицияландырудың кезеңдері бойынша инвестицияларды мына түрлерге бөледі:
- қысқа мерзімді, ұзақтығы бір жылдан аспайды (қысқа
- ұзақ мерзімді, бұның ұзақтығы бір жылдан көп.
5 Меншік түрлері бойынша инвестициялар мыналарға бөлінеді:
- азаматтардың, мемлекеттік емес меншік нысанындағы кәсіпорындардың, өкіметтік
- мемлекеттік, ол түрлі деңгейдегі кәсіпорындар мен мекемелердің
6 Инвестордың қатысу түріне байланысты:
- қайта құрылып жатқан кәсіпорындарға жартылай қатысу немесе
- инвестор толық иеленетін кәсіпорындарды құру немесе шаруашылық
- жылжымалы немесе жылжымайтын мүлікті акция, облигациялар арқылы
- табиғат ресурстарын пайдалануға, жерді пайдалану құқығына, басқа
7 Тәуекел дәрежесі бойынша инвестициялар келесі түрлерге бөлінеді:
- тәуекелсіз инвестициялар. Мысалы, бірқатар мемлекеттерде қысқа
- тәуекелді инвестициялар. Инвестициялармен байланысты тәуекел немесе
барлық пайда сомасын жоғалту мүмкіндігі. Тәуекелдің орын алуы
жоба іске асқаннан кейін пайданы ғана емес, жалпы
барлық активтерді жоғалту мүмкіндігі және инвестордың банкротқа ұшырауы
8 Ұдайы өндіріс инвестицияның келесі түрлерінің бірінде жүзеге
- жаңа алаңдарда және бастапқыда бекітілген жоба бойынша
- шаруашылық жүргізіп отырған кәсіпорындардың кеңеюі - өндіріс
- шаруашылық жүргізіп жүрген кәсіпорынды қайта құру –
- техникалық қайта қамтамасыздандыру – жекелеген цехтардың, өндірістердің,
Инвестицияның ұсынылған жіктелуі қазіргі заманның инвестициялық жобалау концепцияларын
1.3 Инвестициялық институттар мен шетел инвестицияларды тарту ерекшеліктері
Инвестициялық институттар мен олардың негізгі функциялары.
Инвестициялық жобаларды қаржыландыратын компаниялар, фирмалар, корпорациялар, фондтар, банктар
Бұл институттар құрамында салыстырмалы шектелген объектілерге тура инвестициялар
Холдингтік компаниялар типтес акционерлік қоғамдар;
Қаржылық топтар;
Қаржылық компаниялар.
Акционерлік қоғам өз капитал есебінен басқа субъектілердің акциялық
Бұл акционерлік қоғам ұзақ мерзімдегі перспективада өзінің жағдайын
Қарастырылып отырған АҚ жүйесі бір орталық басшылығына стратегиялық
Біріктірудің негізгі міндеттері бүкіл жүйе және жеке салалар
Қаржылық топ акционерлік қоғамнан оның бас ұйымының болмауымен,
Аталған үш инвестициялық институттардан басқа инвестициялау объектілерінің қандай
Жоғарыда аталған инвестициялық компаниялар инвестициялық іс-әрекетін өздерінің қаржы
Инвестициялық институттар ретінде аталған қорлар инвесторлардың қаржылық құралдарының
Бұл қорлар өз алдарына халықтың құралдарымен жұмыс істейді.
- операциялардың жасалу тәртібі;
- мобилизацияланған құралдар салымдарының нақты бағыттары;
- қордың банктермен қарым-қатынасы
- басқару аппараты мен әкімшіліктің қордың акционерлері алдындағы
- активтер құнының есептеуінің бекітілген ережелері және т.б.
Инвестициялық институттар тек арнайы ицензия алғаннан кейін және
- штатта сәйкес квалификацияланған мамандардың (сәйкес аттестаты бар)
- инвесторлар алдындағы материалды жауапкершілігін атқару үшінөзіндік капиталдың
- бағалы қағаздармен жүргізілетін операцияларды дәл және де
Бұл бөлімнің басында айтылғандай, инвестициялық институттарға инвестициялық жобаларды
- Әлемдік Банк;
- Халықаралық валюта қоры;
- Еуропалық реконструкция және даму банкі;
- Азиалық даму банкі;
Әлемдік банк пен Халықаралық валюта қоры 1944 жылы
Әлемдік банкті құрудағы басты мақсат екінші дүниежүзілік соғыс
Қазіргі кезде Әлемдік банк халықаралық қаржылық-кредиттік ұйым болып
Әлемдік банктің негізгі құрылымдық бөлімдері:
- Халықаралық реконструкция және даму банкі (ХРДБ);
- Халықаралық даму ассоциациясы (ХДА). ХРДБ мен ХДА,
- Қаржылық-заңды дербестігі бар, бірақ Әлемдік банк құрамына
- Инвестициялық дауларды реттеу жөніндегі Халықаралық орталық;
- Халықаралық инвестициялық кепілдендірілген агенттігі (ХИКА).
Жалпы алғанда, Әлемдік банктің дүниежүзінде 40-тан астам бөлімшелері
Қазіргі кездегі өзінің іс-әрекетінде Әлемдік банк келесі негізгі
- қаржылық-кредиттік ресурстары мен кеңесберушілік қызмет көрсетулері
- дамушы елдерге инвестициялық жобалар мен даму бағдарламаларына
- жан басына шаққандағы 1,2 млрд. АҚШ долларынан
Әлемдік банктің инвестициялық белсенділігі үшін ең приоритетті объектілер:
- өндіріс саласындағы жобалар;
- ауылшаруашылық саласындағы жобалар;
- энергетика саласындағы жобалар;
- көлік және коммуникация саласындағы жобалар;
- қала шаруашылығы саласындағы жобалар;
- сумен қамтамасыз ету саласындағы жобалар;
- білім беру саласындағы жобалар;
- денсаулық сақтау саласындағы жобалар.
Техникалық қызмет көрсету ретінде Әлемдік банкпен келесі қызмет
- инженерлік-кеңес берушілік, соның ішінде техникалық мүмкіншіліктерін және
- қабылданған саясатты бағалау мен ұйымдастырушылық құрылымның анализін
- басқару аппаратының ұйымдастырылуын жетілдіруде және техникалық дайындықта
Әлемдік банктің техникалық көмегінің құрамына БҰҰ-ның даму бағдарламасын
Әлемдік банк инвестициялық банк болып табылады да, инвестор
1960 жылы құрылған Халықаралық даму ассоциациясыда (ХДА) Халықаралық
Жоғарыда айтылғандай, Халықаралық қаржылық корпорациясының (ХҚК), Әлемдік банктің
Кредиттік саясатта бұл корпорацияның өзінің ережелері бар. Мысалға,
Сонымен қатар, ХҚК инвестициялық жобаларды жүзеге асыруда техникалық
1944 жылы валюталық-қаржылық корпорацияда құрылған және өзінің мәртебесі
ХҚК-ға кіретін елдер квота ретіндегі белгілі ақша мөлшерін
ХҚК бөлетін несиенің мөлшерін тағайындау кезінде;
Квоталардың көлемінен ХҚК іс-әрекетінің саясаты мен бағыт-бағдарын анықтаудадауыстар
Осыған орай, мысалы, АҚШ квотасының үлесі жуықтап алғанда
Официалды ХВҚ-ның негізгі мақсаты – валюталық-қаржылық салада және
ХВҚ-ның негізгі функциялары:
- халықаралық валюталық жүйені бақылауды жүзеге асыру;
- мүше-елдердің ұлттық валюталарының тұрақты болуына қолдау көрсету;
- есептік баланстық жағдайы ауыр мүше-елдерге кредиттік ресурстар
- есептік баланстық жағдайы ауыр мүше-елдердің қорларын жоғарыда
Өзінің мүшелеріне қаржылық-кредиттік көмек көрсетумен қатар, ХВҚ оларға
Айтылған бағыттар бойынша ХВҚ біздің еліміз – Қазақстанға
Инвестициялық институттардың ішіндегі салыстырмалы жаңа институт – 1991
Устав бойынша бұл банк нарықтық экономика жағдайларына көшу
- үлестік инвестициялық салымдар;
- кеңес берушілік қызмет көрсету;
- демократиялық институттарының дамуы мен экономиканың нарықтық жағдайларға
Бұл мақсатта банк приватизацияланған жеке меншік секторда, құрылымдық
ЕРДБ біздің елімізде де нарықтық қайта құруларды жүзеге
Әдетте 5 млн. экюден аспайтын көлемде инвестициялық несиелерді
- инвестициялық іс-әрекетті ұйымдастыру мен жүзеге асыруда заемшінің
- сенім келтіретін бизнес-планның немесе техника-экономикалық негіздерінің болуы.
Сонымен қатар банк кадрларды дайыдауда және мамандардың нарықтық
ЕРДБ-нің кредиттік ресурстарының негізгі көздері:
Банктің акцияларды шығару есебінен қалыптасатын акционерлік капитал;
әлемдік капитал нарығында тартылатын заемдық қарды көздері;
бұрын берілген несиелерді өтеуден немесе қаржылардың гарантияларынан түскен
негізінен әлеуметтік саланың объектілерін жеңілдіктермен несиелендіру үшін және
банктің басқа да табыстары мен қаржы көздері (арнайы
ХРДБ-ның функцияларына ұқсас қызметтер атқаратын Азиялық даму банкі
ЕРДБ сияқты Азиялық даму банкінде де негізінен мүше-елдердің
Банк өзінің ресурстарын облигациялар шығару арқылы әлемдік капитал
Азиялық даму банкі кредиттік ресурстардың 30%-дан астамынан 1,5-4,5%-дық
- экономикалық және әлеуметтік инфрақұрылым;
- ауыл шаруашылық объектілері (1997 жылдың өзінде Қазақстанға
- өндіретін және өңдейтін өнеркәсіп салалары (соның ішінде
- приватизация объектілері;
- біріккен кәсіпорындар;
2 Қазақстанның нарықтық экономикаға көшу барысындағы
құрылымдық-инвестициялық саясаттың ерекшеліктері
2.1 Инвестициялық саясатты қаржыландыру көздері және қолдау
Инвестициялық белсенділік экономиканың дамуының, құрылымдық қайта құруларды жүзеге
Алайда, кризис, стагфляция және қатаң қаржы-несиелік саясат кезінде
Әрбір әлем елі инвестициялық кризистен өз жолымен шығады.
Сонымен қатар, кез-келген инвестициялық бағдарлама инвестициялық саясатты жүргізудің
Сурет 2- Инвестиция көздері мен экономикалық өсудің арасындағы
Инвестициялардың көздерінің жалпы құрылымын қарастырайық.
Экономикалық теорияда инвестициялардың көздерін классификациялау оның негізіне салынған
- тозған құрал-жабдықтардың орнын толтыруға бағытталған амортизациялық шығындар;
- ғимарат пен мекемелерге кеткен шығындар;
- физикалық капиталды кеңейтетін, яғни экономикалық өсуге әсер
В.В. Бочаров инвестиция көздерін олардың орталықтану дәрежесіне қарай
Экономикалық әдебиеттерде инвестиция көздерін әртүрлі авторлар әртүрлі жіктейді.
Солардың ішіндегі Федоров – Ширшов – Бойколардың классияфикациясы
Инвестициялардың экономикалық көздері:
- амортизациялық фонд;
- халық шаруашылығының таза жинақтары (кәсіпорындардың пайдасы, бюджеттің
- тұрғындардың жинақтары;
- ұлттық байлықтың элементтері (резервтік, сақтандырушылық және басқа
- несиелік ақшаның эмиссиясы;
- шетел капиталы.
Инвестициялардың ұйымдастырушылық – қаржылық белгілері бойынша көздері:
- кәсіпорындардың өзіндік жеке ресурстары ( амортизациялық төлемдер,
- заемді ресурстар (банктердің несиелері, қаржылық-инвестициялық құрылымдардың ссудалары,
- орталықтанған ресурстар (қайтарылмайтын бюджеттік ассигнациялар және жеңілдетілген
- шетел инвестициялары (уставты фондтарға салынған салымдар, кәсіпорындардың
- жеке азаматтардың ресурстары;
Жоғарыда аталған инвестиция көздерінен басқа да көздер бар.
Инвестицияларды қаржыландырудың көздері өндірістік және өндірістік емес белгілерге
Өндірістік инвестициялық ресурстарға несие ақшаларының эмиссиясы мен шетел
Кейбір авторлар инвестициялардың көздерін анализ жасауды қиындататын классификациялық
- инвестициялық кешен кәсіпорындарының өндірістік қуатын пайдалану;
- инвестициялық жобаларға банктік капиталды тарту;
- приватизациялау мен инвестициялау процестері арасындағы байланысты нығайту;
- инвестициялау мақсатында бюджеттен тыс қорлардың, қоғамдық ұйымдар
- макроэкономикалық реттеудің бірыңғай жүйесі бар аймақтардың деңгейінде
Алайда, барлық қарастырылған инвестиция көздері классификацияларының ішінде шетел
Ұлттық экономиканың дамуында шетел капиталының қатысуы елдің халықаралық
Шаруашылықтың нарықтық қатынастарға көшу кезіндегі өтпелі кезеңде экономиканы
Әртүрлі каналдар мен қаржылық легі арқылы елге тартылатын
А тобына бір немесе бір топ объектілерімен байланысты
Әлемдік тәжірибеде экспорттық несиелер жоғары деңгейдегі банктердің кепілімен
В тобын дамуға ресми көмек (ДРК) құрайды.
Шетел инвестицияларының әртүрлі формаларын тарту үшін республикада бұл
Шетел инвестициялардың барлық түрлерін тартуды дұрыс орындау экономиканың
Ұлттық экономиканың құрылу мен орнығу кезінде Қазақстан үшін
Қазақстан Республикасының статистикалық агенттігінің мәліметі бойынша 2005 жылы
Суретте көрсетілгендей, портфельдік инвестициялық баланстың теріс сальдосы сақталған,
Осы кестеден мұнай фондының өсуіне, активтерге, зейнеттік фондқа
2005 жылы жан басына шаққандағы тікелей шетел инвестициялары
Шетел компанияларының инвестициялық іс-әрекеті дамуының бірнеше кезеңдерін бөліп
Бірінші кезеңде (1991-1993 жылдар) негізінен саудалық-делдалдық салада уставты
Екінші кезеңде (1993-1995 жылдар) экономиканың либерализациялануы нәтижесінде шетел
Үшінші кезеңде (1995-2000 жылдары) шетел капиталын тарту нәтижесінде
Төртінші кезеңде (2000 жылдан қазірге дейін) шетел инвесторларының
Қазақстанда тікелей шетел инвестициялары көбінесе ірі біруақыттағы капитал
Яғни, Қазақстан экономикасында елдің экономикалық қауіпсіздігіне қауіп келтірмейтін
Шетел инвестицияларының Қазақстан экономикасының өсуіне тигізетін әсерлерінің түрлерін
Бұл график Қазақстан Республикасына тартылатын шетел инвестициялары қаражатынан
Шетел инвестициялары шикізат байлығының көп салалық потенциалы бар
Шетел инвестициялары саласындағы заң жүйесінің дамуы бірнеше кезеңнен
Бұларға қоса, Қазақстанда инвесторлармен туындайтын дауларды халықаралық арбитражды
Аталған заңдардың ішінде Қазақстан Республикасының «Шетел инвестициялары жайлы»
Бұл заңда инвестициялық әрекеттің логикалық және функционалды ретімен
Көріп отырғанымыздай, қысқа да, бірақ сиымды анықтама берілген.
Шетел инвестициялық іс-әрекетінің субъектілері келесілер бола алады:
- шетел заңды тұлғалары (компания, фирма, ұйым, кәсіпорын,
- шетел азаматтары, азаматтығы жоқ азаматтар, шетелде тұрақты
- шетел мемлекеттері;
- халықаралық ұйымдар;
Бұл арқылы шетел субъектілеріне Қазақстанның инвестициялық саласында кең,
Осы заңда шетел инвесторларына қорғаушылық шаралары мен мемлекет
- қолайлы заңды режим;
- ел экономикасының приоритетті аймақтарындағы қосымша экономикалық жеңілдіктер;
- заңды және саяси жүйеде мүмкін болатын өзгерістерден
- шетел инвестициялық несиелердің мерзімді қайтарылуына Үкімет пен
Жағымды климат құру мақсатында елде басқа да жеңілдіктер
- мемлекеттік органдар мен шенеуніктердің заңсыз әрекетінен қорғау;
- шетел инвесторының кінәсінен тумаған залалдарды комписациялау мен
- өз табысын, өзінің валюталық қаражатын еркін қолдануына
Одан басқа, шетел инвестицияларын кеңінен тартуға бағытталған бірнеше
Бұл заңда, сондай-ақ, келесі мәселелер қарастырылған:
- шетелдіктердің қатысуымен жүмыс істейтін кәсіпорындардың құрылу мен
- тіркелу мен лицензиялау тәртібі;
- жеңілдетілген кедендік салықтар;
- бухгалтерлік есеп, еңбек қатынастары мен дауларды шешу
Құрылымдық-инвестициялық саясатты жетілдіру үшін Қазақстан Республикасының инвестициялар бойынша
Госткоминвесттің негізгі міндеттері:
- Республика экономикасының приоритетті секторларында жағымды инвестициялық климатты
- отандық және шетелдік озық технологиялар мен ноу-хауды
- отандық тауар өндірушілерді қолдау мен ынталандыру;
- ішкі нарықтың жоғары сапалы тауарлармен, қызмет көрсетулермен
- шикізат базасын кешенді және рационалды пайдаланылуы;
- менеджмент пен маркентингтің заманауи тәсілдерін енгізуге тікелей
- инвестициялық салада кадрлардың үздіксіз оқуы, біліктілігін жоғарылатуы
Айтылған міндеттерді орындау барысында Госткоминвест тікелей шетел және
Негізгі функциялары:
- инвестициялық саладағы мемлекеттік саясатты жетілдіру мен жүргізу
- экономиканың маңызды секторлары бойынша инвестициялық бағдарламалар мен
- инвестициялық бағдарламалар мен жобаларды зерттеу мен эксперттелуін
- инвестициялық климатты, тікелей инвестициялардың тартылуы мен тиімді
- Қазақстан Республикасының орталық және аймақтық атқарушы органдарының,
Қазақстан Республикасының инвестициялық саясатына баға беру: артықшылықтары мен
Бұрынғы КСРО елдері, соның ішінде Қазақстан да әлі
Бұл дағдарыстан әрбір ел өзінің арнайы бағдарламасы бойынша
Елдің инвестициялық саясаты дегеніміз инвестициялық процесті ұйымдастырып жүзеге
Құрылымдық инвестициялық саясатының негізгі бағыттарын ашпас бұрын Қазақстандағы
Қазіргі уақытта «Қазақстан Республикасының қайта құрылуының қоры жайлы»
Елдің экономикалық және әлеуметтік дамуына бағытталған инвестициялық саясат
- инвестициялық бағдарламаларға сай;
- мемлекеттік инвестицияларды, бюджеттік ассигнациялауды және бюджеттен тыс
- дифференциалданған проценттік ставкалар мен жеңілдіктердің енгізілуі арқылы;
- экономиканың шынайы жағдайына қарай (бұрынғыдай «жеті ағайынға
- инвестициялық жобаларды анализдеумен.
Мемлекетаралық масштабтағы құрылымдық-инвестициялық саясаттың негізгі бағыттары:
- экономиканың мемлекетаралық интеграциясы (Еуразиялық одаққа ену);
- инвестициялық саясатты жүргізу мен жетілдіруде әріптестікті ұйымдастыру;
- нарықтық шаруашылыққа бейімделген құрылымдық-инвестициялық қайта құру;
- көпшілікті қызықтыратын, перспективалық жобаларды іске асыратын өндірістік
- инвесторларды тәуекелден қорғау (гарантиялар, сақтандыру, залог және
- нарықтық экономикаға сай кадрларды дайындау жұмысының тиімділігін
Мемлекеттік инвестициялық саясат бірінші кезекте, дайындалуын неғұрлым жоғары
Белсенді мемлекеттік инвестициялық бағдарламаларды қолдаудың арнаулы ұйымдастыру нысандарын
Мемлекеттік шығыстар ағымдағы және күрделі деп бөлінуге тиіс.
Мемлекеттік инвестициялық саясатты іске асыру қаржы ресурстарының жеткілікті
Қалыптасып отырған жағдайда ашық емес және тиімді емес
Даму бюджетін құру және оған мемлекеттік инвестицияларды жүзеге
Даму бюджетінің қаражаттары жеңілдікті сыртқы заемдардың, инвестициялық мақсаттар
Мемлекеттік бюджетті ағымдағы және инвестициялық деп бөлу салықтардың
Инвестициялық мақсаттарға арналған мемлекеттік бағалы қағаздар немесе мемлекеттік
Сыртқы берешектің өсу қарқыны жалпы ішкі өнімнің өсу
Ішкі институционалдық инвесторлардан тартылған қаражат есебінен қалыптасатын даму
Республикалық мемлекеттік бюджеттің бір бөлігі ретіндегі даму бюджетінде
Ұлттық қордың қызметі мемлекеттік негізгі шикізат ресурстарын әзірлеу,
Ұлттық қор қаражаты мемлекеттік бюджеттен алынатын трансфеттер жолымен
Сонымен бірге даму бюджеті ішкі және сыртқы нарықта
Ұлттық қор қаражаты әлемдік қаржы нарықтарында бағалы қағаздардың
Кәсіпорындарды инвестициялау мен кредиттеуді Мемлекеттік кредиттік дамыту ұйымдары
МКДҰ – бұл мемлекеттік инвестициялық саясатты жүзеге асыруға
Жаңадан құрылған Қазақстан Даму Банкін айрықша атап өту
МКДҰ-ның негізгі міндеті экономиканың басым секторларындағы қаржыландырылуға мұқтаж
МКДҰ үкімет белгілеген шеңберде қосымша кредиттік ресурстарды тарту
МКДҰ кәсіпорындар-заемшылармен тұрақты тығыз өзара іс-қимыл негізінде, белгіленген
Қазақстан Республикасының Үкіметі басты назарды инвестицияның сапасына бөлу
Кесте 1- Негізгі капиталға инвестициялардың тартылу индексі (тұрақты
2002 2003 2004 2005 2006
Қазақстан 110,6 116,6 123,1 134,1 111,1
Ресей 103 112,5 112 111 114
Украина 109 131 128 102 119
Осы статистикалық көрсеткіштерге қарағанда Қазақстанға инвестицияларды тарту деңгейі
Ал енді, негізгі капиталға салынған инвестициялардың экономикалық салалардың
Кесте 2- Негізгі капиталға салынған инвестициялар
2004 2005 2006
Миллион теңге
Негізгі капиталға салынған инвестициялардың жалпы көлемі 1703684 2420976
Соның ішінде:
Ауыл шаруашылығы, аңшылық, орман шаруашылығы 34617 39743 30676
Балық шаруашылығы, балық аулау 173 165 215
Тау-кен өндірісі 459565 540152 643924
Өңдеу өнеркәсібі 200368 263078 299227
Электроэнергияны, газды бен суды өндіру және бөлу 27842
Құрылыс 151222 297888 355774
Автомобильді, тұрмыстық заттарды және жеке тұтыну заттарын сату,
Қонақ үй және мейрамханалар 9096 7493 9312
Көлік және байланыс 194171 195531 235235
Қаржылық іс-әрекет 16829 31153 43433
Жылжымайтын мүлік бойынша операциялар, қызмет көрсетуді ұсыну мен
Мемлекеттік басқару 190722 255471 338895
Білім беру 7704 9979 12344
Денсаулық сақтау мен әлеуметтік қызмет көрсетулер 5001
Коммуналды, әлеуметтік және персоналды қызметтерді ұсыну 14172 13016
Проценттік нәтиже
Негізгі капиталға салынған инвестициялардың жалпы көлемі 100,0 100,0
Соның ішінде:
Ауыл шаруашылығы, аңшылық, орман шаруашылығы 2,0 1,7 1,1
Балық шаруашылығы, балық аулау 0,0 0,0 0,0
Тау-кен өндірісі 27,0 22,3 22,8
Өңдеу өнеркәсібі 11,8 10,9 10,6
Электроэнергияны, газды бен суды өндіру және бөлу 1,6
Құрылыс 8,9 12,3 12,6
Автомобильді, тұрмыстық заттарды және жеке тұтыну заттарын сату,
Қонақ үй және мейрамханалар 0,5 0,3 0,3
Көлік және байланыс 11,4 8,1 8,3
Қаржылық іс-әрекет 1,0 1,3 1,6
Жылжымайтын мүлік бойынша операциялар, қызмет көрсетуді ұсыну мен
Мемлекеттік басқару 11,2 10,6 12,0
Білім беру 0,5 0,4 0,4
Денсаулық сақтау мен әлеуметтік қызмет көрсетулер 0,3
Коммуналды, әлеуметтік және персоналды қызметтерді ұсыну 0,8 0,5
Қарап отырсақ, жалпы инвестициялардың негізігі капиталға тартылуының көлемі
Айтып кеткендей инвестициялардың тартылуы елдегі макроэкономикалық көрсеткішке –
Қазақстан экономикалық зерттеу институтының мәліметтеріне сүйенсек, «2015 ж.
Бірінші кезең (2001-2003 жылдар) - өндірістің «тірілуі» мен
Екінші кезең (2004-2008 жылдар) – сапалы өзгерістерге бастама
Үшінші кезең (2009-2015 жылдар) – экономиканың жедел даму
Бірақ бұл болжамдық вариант 2030 жылға дейінгі Қазақстанның
Негізінен, ҚР Президенті халыққа жолдаған «Қазақстан 2030» Даму
«Кім сақ болса, сол үстем болар» демекші, Қазақстанның
Өткен күн оралмас... Сондықтан да біз аталған кемшіліктерді
Өндіріс пен экономиканың тұрақсыз өсуі ҚЭЗИ ұсынған 3
Кесте 4 - Бірінші жоспар бойынша ЖІӨ өсу
2002 2006 2008 2010 2014 2016
Болжамдалатын ЖІӨ көлемі 2780,9 3268,8 3586,8 3954,5 4732,1
2 еселік ЖІӨ көлемі, млрд. тг 5192 5192
Екінші жоспарды біз макродеңгейлік басқарумен, диверсификациялаудың күшеюімен, қорлардың
Кесте 5 - Екінші жоспар бойынша ЖІӨ өсу
2000 2002 2004 2006 2008
Болжамдалатын ЖІӨ көлемі 2596 3118,4 3417,7 4105,4 5404,9
2 еселік ЖІӨ көлемі, млрд. тг 5192 5192
7-8% өсу кезеңіндегі сапалы өзгертулер Үкіметтің болжамдарымен сәйкес
Кесте 6 -Үшінші жоспар бойынша ЖІӨ өсу динамикасы
2000 2002 2004 2006 2010
Болжамдалатын ЖІӨ көлемі 2596 2862,1 3246,3 3751,5 5295,5
2 еселік ЖІӨ көлемі, млрд. тг 5192 5192
Жоғарыда келтірген үш жағдайдың ішінде ең оптимальдісі –
Мемлекеттік инвестициялық саясатты жүргізудегі маңызды тұстарының бірі –
Аймақтық экономикалық жүйенің қызмет етуінің потенциалды мүмкін және
- барлық ресурстарды тиімсіз бөлу және толықтай емес
- тиімділігін бағалау арқылы нығайтылмаған басқару және инвестициялық
- макро және мезодеңгейлерде аймақтық әлеуметтік-экономикалық процестерді реттеудің
Осы себептердің кез-келген біреуін жеткілікті дәрежеде бағаламау барлық
Euromoney журналының бағалауымен 2001 жылы инвестициялық тартымдылығы Қазақстан
ЕДҚҚБ бағалауы бойынша 2001 жылы Қазақстан тартылған шетелдік
Кесте 7 - Инвестициялық потенциалдары бойынша Қазақстан Республикасы
1 әдістеме 2 әдістеме
Инвестициялық потенциал индексі Инвестициялық потенциалы бойынша аймақ рейтингі
Ақмола 0,2610 11 3,70 12
Ақтөбе 0,2635 10 4,18 10
Алматы 0,1894 15 4,38 9
Атырау 0,6339 1 5,37 6
Шығыс Қазақстан 0,3172 8 11,61 3
Жамбыл 0,1590 16 3,99 11
Батыс Қазақстан 0,2900 9 2,94 15
Қарағанды 0,3684 5 12,68 2
Қызылорда 0,2319 13 2,30 16
Қостанай 0,3213 7 6,02 5
Маңғыстау 0,3781 4 3,18 14
Павлодар 0,3365 6 6,09 4
Солтүстік Қазақстан 0,2565 12 3,33 13
Оңтүстік Қазақстан 0,2034 14 5,13 7
Астана қаласы 0,4272 3 4,69 8
Алматы қаласы 0,6272 2 20,40 1
Қазақстанның және Ресейдің тәуелсіз зерттеушілері жүргізген талдауларының нәтижелерінде
Аймақтық дамудың инвестициялық ресурстармен қамсыздандырылуын және оларды пайдалану
Инвестициялық потенциалды тиімді пайдалануды қамтамасыз ету шарттарына келесілерді
- инвестицияларды қаржыландырудың барлық мүмкін көздерін максималды пайдалану;
- территориялық шаруашылықтың перспективті дамуының инвестициялық стратегиясын және
- инвестициялық ағындардың үйлесімді құрылымы;
- тиімді қызмет ететін құю механизмдері (мемлекеттік және
- территорияның ішкі және сыртқы қарыздарын басқару бойынша
- инвестициялық ресурстарды мақсатсыз жұмсауға тосқауыл болатын сенімді
Оған қоса, аймақтың инвестициялық ресурстарын пайдалану тиімділігі территория
Жекелеген аймақтар мен облыстардың инвестициялық потенциалды пайдалану тиімділігі
Аймақтың ұдайы өндірістік процесіне тартылған инвестицияларды пайдалану тиімділігін
- инвестицияларды пайдаланудың ақырғы нәтижесі ретінде бір адамға
Территорияның инвестициялық ресурстарын тиімді пайдалануын толығырақ сипаттау үшін
- өндіріс және алынған табыс көлемдерінің өсімі;
- ел экономикасына салынған инвестициялардың жалпы көлеміндегі аймақ
- инвестициялар көлемінің өсу индексі;
- инвестициялардың салалық, ұдайы өндірістік, технологиялық құрылымдарының динамикасы;
- қаржыландыру көздері бойынша инвестициялар құрылымы;
- үй құрылысы, денсайлық сақтау, білім беру, мәдениетке
- табиғи қорғау шараларына және экологиялық тепе-теңдікті сақтауға
Инвестициялық потенциалды пайдаланудың тиімділігін бағалау аймақтарды мемлекеттік қолдау
- әртүрлі аймақтардың ұқсас сегменттерінде қызмет ететін капитал
- әр түрлі аймақ тұрғындары өмір сүрудің бірдей
- аймақтық бюджеттер өз шығындарын қаржыландыру үшін ұқсас
Аймақтың инвестициялық потенциалын пайдалану тиімділігін бағалаудың жалпы әдістемелерінің
Қазақстан республикасының Үкіметі басты назарды инвестицияның сапасына бөлу
Елімізде минералды шикізаттар ресурстарына бай аймақтарда капиталды қажет
Инвестициялар өндірістік аппаратты жаңартып қайта құрып, жаңа өндіріс
Нәтижесінде шетел инвестициясын мақсатты бағытталған әсері Қазақстанда құрылымдық
Қазіргі таңда өндіріс пен қызмет көрсетулер сфераларының дамуында
2.3 Инвестициялық климат, шетел капиталы мен инвестицияларын тарту
Елде инвестициялық климатты құру шетел инвестицияларын тартудың маңызды
Инвестициялық климат дегеніміз – инвесторларды қызықтыратын немесе керісінше
Айта кететін бір жайт, қазіргі кезде экономикалық әдебиеттерде
Инвестициялық климаттың бағалық классификациясы олардың негізіндегі сипаттамаларға байланысты.
Кез-келген шетел инвнесторының инвестициялауға шешім қабылдар алдындағы елдерді
дамуын мемлекет арқылы реттеуге болатын факторлар.
мемлекет бақылауынан тәуелсіз факторлар.
Мемлекет реттейтін факторлар.
Жалпы алғанда мемлекет пен шетел инвесторының шешімі мен
Шетел инвесторлары мен инвестицияларына байланысты саясат. Инвестор шешім
Шетел инвесторларының мемлекет саясатын зерттеудегі позициялары мемлекеттің сөз
Жиі бұл мақсатта мемлекет келесідей әрекеттер жасайды:
а) өзінің шетел инвестицияларына ел ішінде қолдау көрсететін
қызығушылын көрсететін көпшілік алдындағы сөз сөйлеулер;
б) шетел инвесторларын қызықтыратын іскер және кәсіпкерлік ортаны
в) бұл шаралардың жүзеге асырылуын қатаң қадағалау.
Заңдық негізін құру. Бұл фактор шетел инвесторының өз
Заңдық аспектілердің маңыздыларының бірі мүлікке деген меншік пен
Елдің салық жүйесі. Бұл сұрақ инвестициялық жобалардың
Инвестор жеке табыс бойынша салық ставкаларын зерттейді. Себебі
Мемлекеттік аппараттың бюрократизмі. Бұл мемлекеттегі бюрократизм деңгейі шетел
а) шектен тыс әкімшілік ету. Бұл қағаздық жұмыстардың
б) шешім қабылдаудағы жылдамдық. Барлық қағаздық жұмыстар жеңілдетілсе
Ішкі тікелей және шығын деңгейлері. Инвесторларды еңбек күшінің
Саяси тұрақтылық. Елдің саяси бағалануы бұқаралық ақпарат құралдарынан
Дамыған инфрақұрылым. Мемлекет инфраструктураны дамытудың арзан жолын іздеу
Тәжірибе көрсеткендей шетел инвесторларының елдегі заманауи өндірістік райондар
Мемлекет жоспарлары мен дамудың экономикалық бағдарламалары. Шетел инвесторлары
Инвестицияларды қаржылық қамсыздандыру мүмкіншіліктері. Бұл салада мемлекеттің рөлі
Қаржылық жеңілдіктер. Бұл салада мемлекет белгілі бір жағдайларға
Инвестицияларды сақтандыру. Сақтандыру саяси факторлардың тәуекеліне байланысты жүргізілінеді
Инвестицияларға қаржылық қолдау көрсету. Соңғы он жыл ішінде
Елдегі адам ресурстарының сапасы. Сапасы жағынан бұл ресурстар
Ұлттық валюта тұрақтылығы. Бұл фактор компанияның пайдасын анықтайды.
Елдегі өмір сүру жағдайлары. Көп жағдайларда ірі инвестициялық
Елдің халықаралық имиджі. Әртүрлі елдердің халықаралық деңгейдегі имиджі
Мемлекетке деген сенім. Көптеген шетел инвесторлары өз инвестицияларын
2 Мемлекет реттемейтін факторлар
Табиғи ресурстар. Табиғи ресурстардың молдығы мен жол ашықтығы
Жаңа рыноктарға деген қол жетерлік жаңа инвесторларды қызықтырады.
Елдің технологиялық даму деңгейі. Шетел инвесторларын сонымен қатар,
Жеке қорлардың деңгейі. Бұл қорлар тұрақты қаржыландыру көзі
Кәсіпкерліктің дамуы. Кейде жеке сектордың дамуы нашар елдерде
Мамандырылған кадрлардың бар болуы. Бұндай кадрларсыз күрделі инвестициялардың
Бұқаралық ақпарат құралдарымен байланысы. БАҚ-ы кәсіпкерлік қызмет үшін
Транспорттық қызмет көрсетудің дамуы. Көп жағдайларда инвестор транспорттық
Адам ресурстарының өнімділігі. Қазіргі таңда көптеген елдердегі жұмысшылардың
Кәсіподақтардың болуы және олардың өнеркәсіпке қатысуы. Кәсіподақтардың жағдайы
Жоғарыда келтірілген факторлар инвестор қолданатын субъективті бағалау жүйесін
Жалпы алғанда, бұл факторлар мамандар, эксперттер немесе маманданған
Белгілі инвестициялық аймақты таңдаудағы инвестициялық шешім төрт негізгі
Инвестицияланатын капитал пайдасы.
Инвестициялық іс-әрекеттің кепілі.
Нарық айналымындағы үлесі.
Бюрократия
Инвестормен бағаланатын факторлардың 2 тобы бар: ішкі және
Ішкі факторлар:
а) орналасуы;
ә) технологиялық процесс;
б) өнеркәсіптің технологиялық қуаты;
в) басқару/ кадрлар;
г) қаржыландыру;
д) шығындар мен табыстар құрылымы;
е) пайда әкелушілігі;
ж) қоршаған ортаға әсері.
Сыртқы факторлар:
а) елдегі жағдайлармен анықталатын тәуекелдің деңгейі:
ә) серіктестің жағдайларымен анықталатын тәуекелдің деңгейі;
б) нарық жағдайларымен анықталатын тәуекелдің деңгейі. /3/
Қазақстанда саяси, экономикалық және әлеуметтік факторлар жағымды инвестициялық
Жағымды инвестициялық климатқа әсер етуші экономикалық факторларға елдің
Қазақстан экономикасының инвестициялық саладағы шетел инвесторларын көбінесе транспорт
Қазақсатан Республикасының геология, энергетика мен минералды ресурстар Министірлігі
Жағымды инвестициялық климат құруда ел экономикасын тұрақтандыру бойынша
1996 жылдың өзінде-ақ еліміздің Үкіметі Қазақстанның макроэкономикалық тұрақтануға
- тұтынушы бағасының орташа индексі 1993 жылдағы 17,6
- экспорттың көлемі 2 еседей өсті (1,87);
- 1996 жылы сыртқы сауданың оң сальдосы 1,9
- 1996 жылы қалыптасқан ұлттық валютаның тұрақты құны
- елдің кредиттік ресурстарының спекулятивті қысқа мерзімдік
- құрылымдық қайта құруға шетелдік және отандық
Қоғамдық инвестициялық климатты жақсартуға экономикалық реформалар, сонымен қатар,
Әлемдік тәжірибе көрсеткеніндей, экономикадағы гигантизм өзін растамайды. Мысалы,
Инвестициялық климаттың жақсаруы жайлы Президент және Үкіметпен жасалған
- машина жасауды дамыту, атом өнеркәсібі, энергетика, ауыл
- кедендік салықтар ставкалары кемітілсе, ал біздің елде
- президенттің қолдауымен Үкімет жапон, герман, американ капиталының
1998 жылы шетел инвестицияларын игеру 1,8 млрд. АҚШ
Антикризистік шаралар жүзінде инфляция деңгейі 1997 жылы 11,2%
Бұл уақыттағы орташа жалақы деңгейі 48,2-ден 113,4 АҚШ
Соңғы 4 жылда коммерциялық несиелердің проценттік сатвкалар он
Жалпы алғанда, Қазақстандағы жағымды инвестициялық климат қалыптасқанын мына
Қазақстанда жағымды инвестициялық климатты қалыптастыру бойынша іс-әрекеттер жүйелі
3 Инвестицияларды тартудағы проблемалар және оның шешу жолдары
Қазақстан экономикасының халықаралық салық саласында дамуы үшін, ұлттық
Біріншіден, шетелдердің геосаясат саласындағы Қазақстанға деген қызығушылықтарын біліп,
Екіншіден, экономикалық сферадағы еліміздің шетелмен ұқсас келетін тұстарын
Үшіншіден, шетелдік капиталдың технологиясы, қаржысы, тәжірибесі ұлттық экономиканы
Қазіргі кездегі даму сатысындағы Қазақстан Республикасының инвестициялық саясатының
Бүгінгі күні инвестициялық үдерістердің нәтиже беруін тежеп тұрған
өндіріс саласына инвестицияларды тартумен айналысатын заңдылықтардың тұрақсыздығы, оның
өнеркәсіп орындарына отандық және шетелдік инвесторларының инвестиция тартуды
Қазақстан Республикасының индустриялды-иновациялық даму стратегиясында нақты мүдделердің жоқтығы;
дамыған қорғаныс қызметін атқаратын нарықтың және жеке фонд
халықаралық стандартқа сай жоғары квалификацияланған мамандардың тапшылығы.
Қазақстан Республикасының үкіметі отандық және шетелдік инвестицияларды тартуда
Қазақстан Республикасының стратегиялық жоспарлау агенттігінің жүргізген сауалнама нәтижесі
- заң базасының тұрақсыздығы, заңдылықтардағы өзгерістердің жиілігі;
- шетелдік инвесторлардың қарым-қатынас жүргізетін мамандардың жоғары дәрежеде
- мемлекеттік органдардағы жемқорлық.
Сауалнама көрсеткіштері бойынша инвестициялық проблемалардың ішінде заңдардың ауысуы,
Баспасөз маңғлұматтарынан белгілі: көптеген шетел компанияларының өкілдері ҚР
Индустрия және сауда министрлері инвесторлардың жұмыс істеу тәжірибесін
инвесторларды 10 жыл бойы жұмыс істеген уақыты
Инвестициялық жоба бойынша, әкелінетін құрылғылар бойынша алынатын кеден
Қазақстан Республикасында жоғары дәрежелі мамандардың болуын қадағалау.
Осы заң жоба жүзеге асу үшін үш шартты
әкелінетін құрылғыға ұқсас құрылғы біздің елде өнірілмейтіні туралы
егер сондай құрылғы бізде өндірілсе, онда бұл құрылғының
бұл құрылғы инвестициялық жобаның технологиялқ қажеттіліктерге сай екені
Осындай жобаны құрудың мақсаты бюрократизмнің пайда болуын жою
Инвестициялық заңдылықтардың тұрақсыздығы мен жиі өзгергіштігінің проблема ретінде
«Инвестиция жайлы» Заңды қабылдаудың арқасында бюрократизмді, шетелдермен қарым-қатынасқа
Инвестицияларды тартудағы келесі проблема – жемқорлық. Инвесторлары ең
Инвестициялық капиталды тартудың проблемаларын Қазақстан өте терең әрі
Қорытынды
Қазақстанның тәуелсіздік алғанына 17-ші жылға аяқ басты. Бұл
Қазақстан ТМД елдер арасында экономикалық өсу қарқыны жағынан
Қазақстандағы қолайлы инвестициялық ахуалға мынадай жолдармен қол жеткізіліп
- саяси тұрақтылықты және алдын-ала болжауды сақтау;
- валютаның тұрақтылығын қолдау;
- әлемдік экономикаға интеграцияланған демократиялық-құқықтық мемлекет құру;
- жекелеген аймақтардың инвестициялық потенциалын анықтау;
Инвестициялық ахуал неғұрлым қолайлы болып тұрса да,
Ендеше, ел Президенті өзінің 2008 жылы Қазақстан халқына
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Гейдаров М.М. Финансирование и кредитование инвестиций. – Алматы,
Әлжанова Н.Ш. инвестициялық жобалау. – Алматы: Қазақ университеті,
Оспанова М.Т. Мухамбетов Т.И. иностранный капитал и
Баймуратов У. Иностранные инвестиций в РК: особенности и
Утембаев Е.М. О некоторых аспектах иностранных инвестиций в
Қазақстан Республикасының 2010 жылға дейінгі стратегиялық даму
Шаяхметова Д.Ж. Инвестицияларды тарту және оларды пайдалану: проблемалары
Таласбаева Б.Р. Аймақтардың инвестициялық ресурстарды пайдалану тиімділігін бағалау.
Ахметова Г.И., Омарова Т.Ж. Экономиканы дамытуда инвестицияны пайдалану
Статистический ежегодник Казахстана. Статистический сборник. / Под. ред.
ҚР Президенті Н.Ә. Назарбаевтің 2008 жылғы Қазақстан халқына
Кульман А. экономические механизмы. – М.: Прогресс, 1993.
Және т.б.
Инвестициялық фондтар
Зейнетақы фондтары
Сақтандыру компаниялары
банктер
Кәсіпорындар
Жеке тұлғалар
шетелдік
отандық
Заңды тұлғалар
Инновациялық орта
Қаржы капиталының айналым сферасы
Капитал құрылысы сферасы
Ғылыми-техникалық өнім
Қаржыландыру және несиелендіру және т.б.
Бағалы қағаздар (акциялар, вексельдер, облигациялар және т.б.)
Негізгі фондтар және айналым құралдары
Инвестициялық іс-әрекеттің объектілері
Экономикалық өсу
Инвестициялар-
дың көздері
Инвестициялар

Ұқсас жұмыстар

Кәсіпорын қызметіндегі инвестициялардың ролі

Инвестициялық саясаттың мемлекеттік реттеу құралы

Инвестициялардың экономикалық мәні

Кәсіпорынның инвестициялық саясатын басқару әдістерін талдау әдістемесі

Кәсіпорынның инвестициялық саясатын жетілдіру бағыты

Инвестиция және оны қаржыландыру

Инвестициялық қызметті мемлекеттік реттеу

Аймақтағы инвестициялық іс-әрекетті басқару

Қалдықты дивиденд саясаты