Экономикалық теория негіздері
ЖОСПАР
КІРІСПЕ 2
ПАЙДА ЖӘНЕ ПРОЦЕНТ 3
1. Пайда және процент теориясы 3
Құнның өндіріс бағасына айналуы 8
2. Процент пен пайданың жаңа классикалық
ҚОРЫТЫНДЫ 19
Пайдаланған әдебиеттер 20
КІРІСПЕ
Пайда экономикалық теорияда ең күрделі және
Әр түрлі мектептер бұл сұрақтарға түрліше
Меркантелистер пайда айналыста пайда болады және
А.Смит және Д.Рикардо пайданы өнімнен жұмысшы
К.Маркс пайданы тек жалдамалы еңбекпен жасалған
Бұл категорияның анықтамасы қазіргі батыс экономистер
- пайда - бұл барлық өндіріс
- пайда - бұл кәсіпкерлік қызмет
- пайда - бұл тәуекел және
Қазіргі кездегі пайда туралы түсінік үш
Кейнсиандықтар пайданың жиынтық тұжырымдамасын макроэкономика деңгейінде
Институционалды-әлеуметтік ілімде пайда әлеуметтік сыртқы экономикалық
Неоклассикалық ілімде пайданы неғұрлым толық зерттеудің
Фирма жалпы, орташа және шектік табысты
ПАЙДА ЖӘНЕ ПРОЦЕНТ
Пайда және процент қазіргі экономикалық теорияда
1. Пайда және процент теориясы
К.Маркстің пайда теориясы еңбек, құн теориясына
Ілгеріде көрсеткендей өндірілген товар құнын: W=c+V+m
Рыноктың пайдаға ықпалын жалпылама түрде былайша
Егер қосымша құн нормасы
Пайда нормасы капиталдың айналым жылдамдығына тәуелді.
Нарықтық өндірістің жекелеген салаларына пайда нормасына
Егер тауарлар құнмен сатылатын болса, капиталистер
Салалық пайда нормасының жалпы, орта норма
Ішкі салалық бәсеке бірыңғай өнім өндіретін
Салааралық бәсеке капиталды тиімді, ұтымды пайдаланумен
Орта пайда нормасы жиынтық қосымша құнды
Пайданың орта пайдаға айналуы тауардың құнымен
Құнның өндіріс бағасына айналуы
өнді-ріс сала
лары капиталдар (К) қосымша күн нормасы
норма
m1 массасы
І. 90 с + 10 v
ІІ. 80 с + 20 v
ІІІ. 70 с + 30 v
240 с + 60v
60
360 360 0
Бұл мысалда барлық салады капитал айналымы
Көрсетілген салалар бойынша тауарлардың өндіріс бағасын
Нарықтық экономикада өндіргіш күштердің дамуы,
Сауда экономикасының шынайы көзі капиталистік өндіріс
2. Процент пен пайданың жаңа классикалық
Пайда мен процент туралы жоғарыдағы маркстік
Біріншіден, марксизм пайданы жұмысшының толық еңбек
Екіншіден, өндіріс саласының, жетекшілік рөлінен (мұнда
Алайда экономикалық, халық шаруашылығының салаларын өндірістік
Үшіншіден жалдамалы жұмысшының еңбегі қосымша құнның
Төртіншіден, капиталдың органикалық құрылымының өсуінен К.Маркс
Екінші сұрақтан бастайық. К.Маркс айтып көрсеткеніндей,
Пайда нормасының төмендеу тенденциясы деген уақытша
Бесіншіден, маркстік пайда теориясы негізінен әлеуметтік-экономикалық
Қазіргі маркстік емес экономикалық ой, әсіресе
Пайда мен процент өнімділіктің шектеулі теориясы
Батыстық экономикалық ғылым пайданы әр түрлі
Пайда кәсіпкерлер өздері тікелей пайдаланған өндіріс
Пайда кәсіпкерлік қызмет пен техникалық жетілдіруді
Пайда тәуелділік үшін төлем.
Пайда монополиялық табыс ретінде.
Американдық экономист П.Хейне “пайданы дұрыс анықтау
Сандық тұрғыдан пайданы толық түсім мен
Жаңа классикалық теория осы сұрақтарға жауап
Сонымен бірге, еркін бәсеке жағдайында жоғары
Кәсіпкер табысының екінші бөлігі ана маңызды,
Бұл альтернативті табыс жылдық процент ставкасы
Бөлінетін капитал массасының өсуімен байланысты (бірдей
Күрделі қаржыны ұлғайтудың критерийі рыноктық (немесе
Алайда, неліктен процент төленеді? Төлем не
Сонымен, жаңа классикалық пайымдауда процент нақтасында
Сонымен қатар тәуекелділік факторының да үлкен
Рыноктық экономикада процесттің атқаратын рөлі, жаңа
Экономикалық шешімдерді қабылдауда болашақ игіліктердің бүгінгі
Осы тәуелділікті ескере отырып, капиталдық игіліктердің
мұнда
V – капиталдық игілік бағасы
N – жыл сайын төленетін тұрақты
і – процент ставкасы.
Егер, процент ставкасын – 5 процент
Еркін бәсекенің бірдей мөлшері рынок жағдайында
Проценттің мәнімен атқаратын қызметін анықтағанмен, осыдан
Дегенмен нақты өмірде еркін бәсеке мен
ҚОРЫТЫНДЫ
Қосымша табыстың пайда болуының себептері әр
Пайдаланған әдебиеттер
Экономикалық теория негіздері. Алматы: “Санасат” 1998
Самуэльсон П. Экономика, М., 1964
Хейне П. Экономикалық ойлау бейнесі, М.,
1
N
V= I
Экономикалық теория негіздері
Экономикалық жүйе және, оның экономикалық заңдылықтары
Экономика саласынан дәрістер курсы
ЭКОНОМИКАЛЫҚ ТЕОРИЯ ПӘНІ ЖӘНЕ ӘДІСТЕРІ
Экономикалық ілім пәні мен әдістері
Экономикалық тәрбие беру
Экономика ғылымы ұланғайыр
К. Маркс пен Ф. Энгельстің идеялары
Әкімшілік басқару бойынша дәрістер
Қазіргі кезеңдегі жалпы білім беру орта мектептердегі экономика негіздерін оқытуың мазмұны мен ерекшеліктері