Коммерциялық банктердің операциялары мен қызметтері

Жоспары
Кіріспе 1
І-ТАРАУ. Коммерциялық Банктердің қағаздар нарығындағы мақсаттары 3
1.1. Банктердің Бағалы қағаздар нарығындағы басты мақсаты 3
1.2 Бағалы қағаздар нарығындағы коммерциялық банктердің қызметі 7
II-ТАРАУ. Коммерциялық банктердің операциялары мен қызметтері 13
2.1 Коммерциялық банктердің пассивтік операциялары 18
2.2 Коммерциялық банктердің активтік операциялары 20
2.3. Екінші деңгейлі банктердегі бухгалтерлік есептің шоттардың жаңа
ІІІ-ТАРАУ. Қазақстан Республикасындағы ТұранӘлем Банкі 24
3.1. Тұран Әлем Банкінің жетістіктері 24
Қорытынды 27
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 29
Кіріспе
Банктік жүйе – нарықтық экономиканың ең маңызды және
Банктердің және тауарлы-ақшалай қарым-қатынастардың дамуы тарихи тұрғыдан қатарлас
Олар арқылы ұдайы өндіріс үрдісіне қатысушыларының экономикалық мүдделерін
Осы кезде банктер қаржылық делдал ретінде шаруашылық органдардың
Нарықтық экономикада банктер монополистерге айналады және барлық қаржылық
Несиелік жүйе «ертегідей күшкең ие болып отырып «нақты
Банктік жүйенің мақсаты мен міндеттері негізінен экономиканы жалпы
Экономиканы басқару органы ретіндегі банктің рөлі оның өзінің
Қазақстанда жұмыс істеп жүрген банктердің, Қазақстан Республикасының Ұлттық
Олардың қызметтерінің заңды негізі, Қазақстан Республикасының Президентінің 1995
Аталмыш заңға сәйкес, Қазақстандағы екінші дәрежелі банктер Заңды
Сөйтіп, олардың басты мақсаты – пайда табу. Коммерциялық
І-ТАРАУ. Коммерциялық Банктердің қағаздар нарығындағы мақсаттары
1.1. Банктердің Бағалы қағаздар нарығындағы басты мақсаты
Жоғарыда айтылғандай коммерциялық банктер Бағалы қағаздар нарығында кәсіби
- брокерлік қызмет – сыйақы үшін шарт негізінде
- дилерлік қызмет – бағалы қағаздарды кейін қайта
- реестр жүргізу қызметі – Бағалы қағаздар ұстаушылар
- кастодиандық қызмет – клиенттердің сеніп тапсырған бағалы
- Бағалы қағаздарпортфелін басқару қызметі – Бағалы қағаздар
Өзінің дәстүрлі қызметі несие және есеп-айырысу үшін қосымша
бағалы қағаздарға инвестициялағаны үшін банкке төленетін пайыздар, дивидендтер
клиенттерге бағалы қағаздармен операциялар бойынша қызмет көрсетуден табыс
Бағалы қағаздар нарығындағы коммерциялық банктің бағытын таңдау.
Біздің отандық тәжірбиемізде банктер мен брокерлік компания, инвестициялық
Бұл факторлар банк пен банктік емес инвестициялық институт
Операциялардың көлемі бойынша бәсекелестік.
Нарықтық экономикаға көшу қаржылық ресурстарды қайта бөлу және
қаржылық ресурс тартуда бәсекелестік.
Жоғарыдағы айтылған жағдай шаруашылықтар мен халықтың ақшалай жинақтарын
3. Қаржылық брокер мен инвестициялық кеңесші қызметін атқару
қаржылық тұрақтылық пен сенімділігі жоғары бағалы қағаздардың орналастыру
бағалы қағаздармен операция бойынша есеп-айырысу-кассалық қызмет көрсетудің комплекстік
Бірақ та соңғы кездері жарғылық қоры жоғары инвестициялық
4. Бағалы қағаздарды есепке алу, сақтау және жүргізілген
5. Банктік қызмет көрсету үшін бәсекелес болу.
Ірі брокерлік компаниялар халықаралық тәжірбиеде банктің көрсететін қызметіне
6. Бағалы қағаздар шығарудағы бәсекелестік. Банктер сияқты банктік
7. Бағалы қағаздар нарығының басқа секторлармен бәсекелесу. Банк
қосылу, табу, бөлу және т.б. қызметтерін көрсету
қор биржасын құру
биржадан тыс сауда жүйесін ұйымдастыру
инвестициялық институттың қосылып ассоциация құру
нарықтың ақпараттық инфрақұрылымын және ақпараттық есептегіш жүйесін құруда
Көптеген елдерде осы бағалы қағаздар нарығын реттеуге де
1.2 Бағалы қағаздар нарығындағы коммерциялық банктердің қызметі
Жоғарыда айтылғандай коммерциялық банктер Бағалы қағаздар нарығында кәсіби
- брокерлік қызмет – сыйақы үшін шарт негізінде
- дилерлік қызмет – бағалы қағаздарды кейін қайта
- реестр жүргізу қызметі – Бағалы қағаздар ұстаушылар
- кастодиандық қызмет – клиенттердің сеніп тапсырған бағалы
- Бағалы қағаздар портфелін басқару қызметі – Бағалы
Брокер мен дилердің бір-бірінен айырмашылығы: брокер клиенттің мүддесі
- І категориялы, яғни номиналды ұстаушы ретінде шотын
ІІ категориялы, шот жүргізу құқығынсыз
Кәсіби қызмет көрсету үшін Қазақстан республикасының ұлттық банкісінен
- біліктілік талаптары, яғни заңды тұлғаның штатында білікті
1-кесте
Лицензияланатын қызмет түрі І категориялы маман. брокер-дилер ІІ
Брокер-дилер І кат. брокер-дилер ІІ кат.
Реестр жүргізу кастодиан қызметі 3 кем емес
3 кем емес
-
-
- 3 кем емес
2 кем емес
-
3 кем емес
3 кем емес -
-
3 кем емес
-
-
- ұйымдық-құқықтық формасына талаптар. Бағалы қағаздар нарығында кәсіби
2-кесте
Лицензияланатын қызмет түрі Заңды тұлғаның ұйымды түрі -құқықтық
Брокер, дилер І және ІІ кат. Бағалы қағаздар
Кез-келген түрі
Кез-келген түрі
Кез-келген түрі
ААҚ, ЖАҚ -
-
-
-
Тек қана ІІ-деңгейлі банктер жүргізеді
қаржылық талаптар. Бұл маңызды талаптың бірі, кәсіби қатысушының
Күнделікті меншікті капиталды есептеп отырады және ол минималды
Брокер-дилер І категориялы – 30 000 айлық есептік
Брокер-дилер ІІ категориялы – 6 000 АЕК кем
Реестр жүргізу қызметі - 30 000 АЕК кем
Кастодиан қызметі – 2 миллиард тенге
Бағалы қағаздар портфелін басқару – 1) 20 миллион
техникалық талаптар, яғни қазіргі кездегі талаптарға сай
1) сигнализациямен қамтылған күзет және өрттен сақтандыру құралдары
2) басқа да Бағалы қағаздар нарығының кәсіби қатысушылармен
3) бағдарламалық қамтылу;
4) ішкі құжаттарының болуы.
Лицензияның 2 түрі бар:
тұрақты
уақытша
Тұрақты лицензия орталық депозитарий мен сауданы ұйымдастырушыларға, қор
Брокер-дилер келесідей қызметтерді атқарады:
бағалы қағаздармен мәмілелерді өз атынан, өз есебінен, клиент
инвестициялық шешім шешуде клиентеріне ақпараттар мен кеңестер береді
клиенттерге әртүрлі кеңестік және ақпараттық қызметтер көрсету
Брокер-дилер қызмет көрсету туралы келісім шартта:
келісім-шарт жақтарының реквизиттері, құқықтары, міндеттері
келісім-шарттың күніне ену тәртібі және шарттары, олардың өзгеруі
жақтардың есеп-айырысу тәртібі, жақтардың арасында алмасу тәртібі
жақтардың арасындағы келіспеушілікті шешу тәртіптері
бағалы қағаздармен жүргізілген операциялар үшін алатын комиссиондық табыс
Брокер-дилер қызметін көрсетуде міндетті түрде:
клиенттің келісім-шарт шарттарына сәйкес шектерде ғана қызмет ету
клиенттің тапсырған тапсырмасын орындай отырып, инвестициялау мақсатын білу
жасалған мәмілелердің жасалғандығы туралы куәландыру құжаттарын көрсету
Брокер-дилер егер бағалы қағаздарға нарықтық баға өзгеріп, клиент
Брокер-дилерге бағалы қағаздармен мәмілеге отыру туралы тапсырмаларының түрлері:
нарықтық клиенттік тапсырма-ағымдағы нарықтық бағам бойынша жедел түрде
шектелген клиенттік тапсырма-тапсырмада көрсетілген бағадан төмен бағамен бағалы
шартты клиенттік тапсырма-алдыңғы тапсырманы орындағаннан кейінгі клиенттің активтерімен
Брокер-дилердің бағалы қағаздармен операциялары клиенттің жазбаша немесе электронды
1999-2000 ж брокер-дилерлік қызметке лицензиясы бар банктік және
II-ТАРАУ. Коммерциялық банктердің операциялары мен қызметтері
Коммерциялық банктер – нарықтық экономикасында қаржылық операциялар мен
Бүгінгі коммерциялық банктер өз клиенттеріне 200-ге жуық әр
«Қазақстан республикасындағы банктер және банктік қызметтер туралың Заңға
ақылы негізде депозиттерді тарту;
клиеттер мен банк – корреспонденттердің шотт-арын жүргізу және
қайтарымдылық, мерзімдік және төлемдік шарттарымен заңды және жеке
инвестицияланатын қаражаттар иелерінің немесе иемденушілердің тапсырмалары бойынша капиталдық
заңда көрсетілген тәртіппен өз бағалы қағаздарын шығару (чектерді,
төлем құжаттарын сатып алу, сату және сақтандыру, олармен
ақшалай нысанда орындауды қарастыратын үщінші тұлғалар үшін кепілдеме
тауар тасымалын талап ету құқын, сатып алу және
банктік операциялар бойынша брокерлік қызметтерді көрсету, клиентердің тәуекелі
клиенттер үшін құжаттармен бағалылықтарды сақтандыру бойынша қызметтер (сейфтік
коммерциялық мәмілелерді қаржыландыру, сондай-ақ сату құқынсыз (форфейтинг);
клиенттердің тапсырмалары бойынша сенімдік операцияларды (қаражаттарды қарау және
банктік қызметпен байланысты кеңес беру қызметін көрсету;
лизинигтік операцияларды жүзеге асыру.
Осы операцияларға байланысты коммерциялық банктердің негізгі атқаратын қызметтері:
Ақша қаражатын шоғырландыру және тарту;
Несие беру;
Шаруашылықтармен есеп және төлем жұмыстарын жүргізу;
Төлем құралдарын шығару;
Бағалы қағаздарды шығаруды және орналастыруды ұйымдастыру
Сенім хат бойынша клиенттердің мүлкін басқару (яғни транс
Клиенттерге кеңес беру.
Уақытша бос ақша қаражатын шоғырландырып, оны капиталға айландыру
Коммерциялық банктердің атқаратын келесі қызметі – несие беруде
Ұйымдасқан және жұмысы қалыптасқан есеп айырысу жүйесінсіз тұрақты
Инфрақұрылым жеткілікті дәрежеде дамыған мемлекеттердің төлем жүйесінің тиімді
Коммерциялық банктердің ерекше қызметі төлем құралдарын шығару арқылы
Коммерциялық банктер акция және облигация түрінде бағалы қағаздарды
Сол сияқты банктер мемлекеттік облигацияларды белсенді түрде сатып
Банктер сенімхат бойынша клиенттердің мүлкін басқару қызметін де
Банк бұл қызметтерді формалды клиенттердің өкілі ретінде атқарғанмен,
Экономикалық мағлұматтарды өзіне жинақтауы банктердің клиенттерге кеңес беруіне
Банктер төмендегідей кеңес береді: шот ашу, есеп-несиелік және
Коммерциялық банктердің кеңес беру қызметін төмендегідей топтастыруға болады:
несиелеу және есеп айырысу ісі бойынша – ақша
бағалы қағаздарды шығару және олармен операция жүргізу бойынша
күрделі қаржы беру бойынша – құрылыс қызметі нарығының
Соңғы кездері коммерциялық банктермен басқа несие мекемелерінің арасындағы
Коммерциялық банктердің операциялары негізінен мына топтарға бөлінеді: пассив
2.1 Коммерциялық банктердің пассивтік операциялары
Пассивтік операциялар – бұл нәтижесінде пассивтік шоттағы немесе
Пассивтік операциялар көмегімен банктер нарықтан несиелік ресурстарды сатып
Пассивтік операциялардың мынадай формалары болады:
-коммерциялық банктердің бағалы қағаздарды алғашқы эмиссиялауы;
-банк пайдасынан капиталдарды немесе қорларды ұлғайту және құру;
-басқа да заңды тұлғалардан несиелер алу
-депозиттік операциялар
Пассивтік операциялар айналыстағы ақшалай қаражаттарды банктерге тартуға мүмкіндік
Банктің ресурстары екі топқа бөлінеді:
банктің меншікті қаражаттары;
банктің тартылған қаражаттары;
Банктің меншікті қаражаттары –банктің экономикалық дербестігін және қызмет
Банктің меншікті қаражатына жататындар:
- бантің жарғылық капиталы;
- банктің резервтік капиталы;
- қосымша капиталы және пайда есебінен құрылған басқа
- сақтандыру резервтері;
- бөлінбеген пайдасы.
Банктің жарғылық капиталы – банктің заңды тұлға ретінде
Бағалы қағаз шығару есебінен құрылған банктің жарғылық капиталын
Банктің тартылған қаражаттары активтік операциялар, оның ішінде, несиелік
2.2 Коммерциялық банктердің активтік операциялары
Активтік операциялар – бұл банктердің табыс алу және
Бұл екі мақсатың бірегейлігі банкті коммерциялық кәсіпорын ретінде
Активтік банктік операциялар өзінің формасына және тағайындалуына қарай
-ссудалық (несиелік) операциялар;
-инвестициялық операциялар;
-депозиттік операцитяла;
-қаржылық операциялар;
-басқа да операциялар.
Банк активтік операцияларының маңызды бөлігін банктік несиелік (ссудалық)
Банктік инвестициялық операциялары – несиелік операциялардан кейін банкке
Банктің инвестициялық операция жүргізетін бағалы қағаздары екі топқа
Мемлекеттің бағалы қағаздары;
Корпоративтік бағалы қағаздар.
Мемлекеттің бағалы қағаздарының ішінде ең көп тарағаны
мыналар:
-қазыналық вексельдер, орталық билік органдарының қысқа мерзімді міндеттемелерін
-қазыналық бондар, белгіленген пайыз әкелетін 1 жылдан 5
-қазыналық міндеттемелер (қысқа және орта, ұзақ мерзімді;
Әр түрлі мемлекеттік билік органдарының облигациялық займдары;
Мемлекеттік емес бағалы қағаздарға жататындар:
акциялар;
кәсіпорындардың, ұйымдардың және банктердің борыштық міндеттемелері (облигациялар, қысқа
Осылардың ішінде ең көп кездесетіні акциялар мен
Акция – бұл акционерлік қоғамның жарғылық капиталына үлес
Тіркеуге алыну және қолдан-қолға берілуіне байланысты акциялар атаулы
2.3. Екінші деңгейлі банктердегі бухгалтерлік есептің шоттардың жаңа
Әлемдік тәжірибенің банк ісіне араласуына байланысты Қазақстан Республикасының
Екінші деңгейлі банктердегі бухгалтерлік есептің шоттардың жаңа жоспарға
Банкте бар есептің жүйесіне шоттардың жаңа жоспары мен
Шоттардың жаңа жоспарға өту және халықаралық стандартқа байланысты
Шоттардың жаңа жоспарына және халықаралық бухгалтерлік есептің стандартына
Ескі жоспар бойынша есептік процеске жасалынған методика негізінде
Ұлттық банктің сілтеулері мен соңғы өтудің формалды аяғына
Жаңа жоспар мен Халықаралық стандартқа байланысты банкті басару
ІІІ-ТАРАУ. Қазақстан Республикасындағы ТұранӘлем Банкі
3.1. Тұран Әлем Банкінің жетістіктері
Қазіргі таңда коммерциялық банктердің саны көп, солардың араларынан
Жұртшылық арасына банк салымшылардың қатарын көбейту үшін еркін
Елбасының «Қазақстан-2030» Жолдауындағы ұзақ мерзімді жеті басымдықтың үшінсінде,
"Тұран Әлем Банкі"АҚ нарықтың барлық сегменттеріне қатысатын негізгі
2006-2015 жылдарға есептелген жаңа стратегиясында банк өзін қызметкерлері
ТұранӘлем банкі дамуының басымдық бағыттары жеке тұлғалар мен
2008 жылы ТӘБ ТМД-дағы ең ірі жеке меншік
Қазақстанда және ТМД-ның басқа да рыноктарында бөлшек сауда,
ТӘБ-те бүгінде:
Шамамен 750000 клиенттері;
Қазақстан бойынша 22 филиалдар мен 200-ге жуық есеп-айырысу
Украинада, Беларуссияда, Ресейде, Қырғызстанда, Арменияда, Грузияда, Тәжікстанда, Біріккен
Украинада, Беларуссияда, Ресейде, Арменияда, Грузияда 7 коммерциялық банктер
"Тұран Әлем Банкі" қызмет еткен жылдардан бері көптеген
Moody's және Standard & Poor's беделді халықаралық агенттіктерінің
Қорытынды
Экономиканы басқару процесінде банктер негізінен басқарудың экономикалық қатынастарын
Сонымен Қазақстан Республикасында Ұлттық банк біреу, ал қалғандары
Екінші дәрежелі банктерге, заңды түрде, басқа Заңды және
Сөйтіп, басқа елдердегідей, Қазақстанда да екінші дәрежелі банктер,
Екінші дәрежелі банктер Қазақстан Республикасынын аумағында және оның
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Көшенова Б.А. Ақша. Несие. Банктер. Валюта қатынастары. Оқу
Сейітқасымов Ғ.С. Ақша. Несие. Банктер. Алматы: Экономика, 2001.
Бегманов К.С. Халықтың мүддесі үшін қызмет көрсетеді.// Саясат
Мұқаштегі М. «Тұран Әлем Банкінің кезекті жетістігі.// Алматы
Мұқаштегі М. VІSA картасының маңызы артуда: Оны Қазақстан
Мақыш Серік Биқанұлы «Ақша айналысы және несие». Оқу
Саниев М.С. Ақша, Несие, Банктер. Оқу құралы Алматы;
Банки и банковское дело / Под ред. И.Т.Балабанова.
Банковское дело; Учеб. –2-е изд. Перераб и доп.
Банковское дело/Под ред Сейткасымова Г.С. –Алматы: Қаржы-Қаражат, 1998

Ұқсас жұмыстар

Қазақстан Республикасындағы коммерциялық банктердің қызметтері мен операциялары

Коммерциялық банктер. Коммерциялық банк туралы ұғым және оның типтері

Банктің есеп айырысу - кассалық операциялары

Екінші деңгейлі банктердің түрлері

Коммерциялық банктердің актив және пассив операциялары

Қазақстан Республикасындағы коммерциялық банктердің жалпы мінездемесі, құқықтық негіздері, құрылу ерекшеліктері

Коммерциялық банктердің активті және пассивті операциялары

Коммерциялық банктердің жіктелуі

Коммерциялық банктің табысы және шығысы