Автомобиль көлігі географиясы
Жоспар.
Кіріспе
І-тарау. Көлік және экономикалық байланыс
І.1. Көліктің маңызы және экономикалық-географиялық ерекшеліктері
ІІ-тарау. Көлік салаларының географиясы
ІІ.1. Теміржол көлігі географиясы
ІІ.2 Автомобиль көлігі географиясы
ІІ.3. Су көлігі географиясы
ІІ.4 Әуе көлігі географиясы
ІІ.5 Құбыр көлігі географиясы
Қорытынды.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.
К і р і с п е
Әр елдің экономикалық даму карқыны инфракұрылымньщ озық даму
Қазақстанда көлік жүйесінің дамуы мен кұрылымы әр түрлі
Қазақстанның көлік жүйесі негізінен Кеңес Одағы кезеңінде құрылды.
Көлік өнеркәсіп және ауыл шаруашылығы сияқты материалдық өндіріске
Қазіргі кезеңде Қазақстан экономикасында көлік кешенінің даму қарқыны
І.1. Көліктің маңызы және экономикалық-географиялық ерекшеліктері
Егер 1991 ж. жүк тасымалдауда автомобиль жэне жол
Қазақстан Статистика агенттігінің 2003 ж. мәліметтері бойынша, республика
Соның ішінде:
- темір жолда 10215 14,0 10686 11,4
- автобуста 42056 57,5 55676 58,7
- таксомоторда 18404 25,2 25148 26,5
- қалалық электр көлігінде
- өзенде 1,07 0,001 0,9 0,001
-әуеде 1797 2,4 2654 2,6
Еуразия материгінің дәл ортасында орын тепкен және ширатылған
құрамақ.
ІІ-тарау. Көлік салаларының географиясы
Қазақстан аумағы арқылы өтетін негізгі көлік дәліздері мен
Үшіншісі ТРАСЕКА көлік дәлізі. Ақтау порты арқылы Қазақстан
Соңғысы Солтүстік—оңтүстік халықаралык көлік дәлізі. Ол Үнді бассейні
Аталған бағдарламаға сэйкес республикалық маңыздағы жолдарды жөндеу, калыпқа
Алматы-Астана жолы, Алматы-Астана-Тетропавл көлік дәлізі қа-лыпқа келтірілсе, ¥лы
Қазакстанның транзиттік мүмкіндіктерін арттыруда темір жол және автомобиль
ІІ.1. Темір жол көлігі географиясы
Темір жол көлігі Қазақстанда жетекші роль атқарады. Темір
Ең алғашқы темір жол 1896 ж. Покровская Слободка-Орал
Қазіргі уақытта Қазакстан темір жолы жүйесінің негізін бойлық
Ендік бағыттағы темір жолдар жүйесі негізін - Транссібір,
Ортак пайдаланудағы темір жол көлігімен тасылатын жүктің кұрылымына
Қазакстан темір жол көлігінің жүк тасымалдау құрылымы шаруашылықтың
Қазакстанда темір жол транспортының даму стратегиясының бірінші бағыты
Батыс Еуропа-Ресей-Корей түбегі (Қазақстан және Қытай немесе Монғолия
Еуропа—Оңтүстік жэне Оңтүстік-Шығыс Азия (Түркия жэне Иран арқылы).
Еуропа—Түркия-Иран-Орталық Азия-Қытай.
Еуропа-Кавказ-Азия (ТРАСЕКА).
Солтүстік Еуропа-Ресей-Орталық Азия—Парсы шығанағы).
Бұл дәліздердің басты географиялық бағыттары — солтүстік-оңтүстік және
Қазақстан Еуропа жэне Азия арасындағы географиялық ортаны халықаралық
Қазақстан аймақтары бойынша темір жолының таралуы экономикалық аудандар
Мемлекеттік көлік саясаты концепциясына байланысты негізгі темір жол
ІІ.2. Автомобиль көлігі географиясы
Дегенмен, автомобиль көлігін алыс қашықтықка пайдалану қымбатқа түседі,
ҚР Статистика агенттігінің мәліметі бойынша (2002 ж.), елімізде
Еліміздегі барлық автожолдардың 25,9 %-ы республикалық, 74,1 %
Республикадағы автомобиль жолдары сапасы жағынан бес категорияға бөлінеді:
Елді мекендер арасында жэне қалада жолаушы тасымалдауда автобус
Автокөлік саласында жолаушы айналымында жалпы республикада және оның
Нарыктық экономикаға көшуге байланысты Қазакстан шаруашылығын дамытудың басты
Азия автокөлік дэлізі халыкаралық жүк жэне жолаушы тасымалдаумен
Ішкі облысаралық, ауданаралық, қалааралық экономикалық байла-ныстарды күшейту үшін
ІІ.3. Сукөлігі географиясы
Су көлігіне өзен және теңіз көліктері жатады. Қазақстанда
Кеме жүруге жарамды басты өзен артериясы - Ертіс
Батыс Қазақстан аймағында ішкі су кеме қатынасы бойынша
Қазақстандық Каспий теңіз жағалауы 600 шақырымға созылып жатыр.
2005 ж. казақстандық алғашкы мұнай тасымалдайтын «Астана» және
ІІ.4. Әуе жолы көлігі географиясы
Әуе жолы көлігі ұлан-байтак территориясы бар елімізге зор
1926 ж. сол кездегі Қазақстан астанасы Қызылорда қаласынан
2001 ж. мэліметері бойынша Қазакстан Республикасында 56 әуе
Болашақта нарықтық бәсекелеске байланьтсты республикада мықты деген авиакомпаниялар
Дүниежүзілік тәжірибе көрсеткендей, эуе көлігінің классикалық мо-делі өздігінше
тасымалдаумен айналысатын сектор (мұнда жеке меншікті кәсіпорындар басым
аэропорттар негізінен муниципалдық жэне мемлекеттік меншіктегі кэсіпорындар;
эуе жолы көлігі жұмысын ұйымдастыру жэне басқару (мемлекеттік
Қорытындылай келгенде, тэуелсіз егеменді Қазақстан Республика-сының эуе жолы
ІІ.5. Құбыр көлігі географиясы
Құбыр көлігі табиғат жағдайына тэуелсіздігімен, түрақты жұмысымен сұйық
Құбыр көлігі елімізде жүк тасымалдаудан үшінші (9,8 %),
Оның мұнай тасымалдау қуаты 28 млн. т, ал
Қазақстан территориясы арқылы газ қүбырлары: Бұхара-Орал ауданы (Ресей);
Қазіргі кезде мұнай мен газ тасымалдауда жетекші роль
Батыс филиалы кұрамъша Өзен-Атырау-Самара, Қаламқас-Қаражанбас-Актау, Ақтау-Жетібай-Өзен, Мартыши-Атырау-Доссор т.б.
Шыгыс филиалы қарамағында магистральдік мұнай құбыры Павлодар-Шымкент жэне
Ақтөбе филиалы қарамағында Жаңажол-Кеңқияқ-Орск магистральдық мұнай құбыры. «Қазтрансойл»
Қазіргі кезде экспорттык бағыттағы Қазакстан мұнайын тасымалдайтын Атырау-Самара,
Қазақстан Республикасының мұнай-газ инфрақұрылымын құрудағы жақын арадағы басты
Қ о р ы т ы н д
Қазақстанда көлік жүйесінің дамуы мен кұрылымы әр түрлі
Көлік өнеркәсіп және ауыл шаруашылығы сияқты материалдық өндіріске
Қазіргі уақытта Қазакстан темір жолы жүйесінің негізін бойлық
Су көлігіне өзен және теңіз көліктері жатады. Қазақстанда
Пайдаланылған әдебиеттер
М.Қожахмет «Қазақстан Республикасының экономикалық және әлеуметтік географиясы», Қарағанды,
В.В.Усиков, Т.Л.Казановская, А.А.Усикова, Г.Б.Забенова «Қазақстанның экономикалық және әлеуметтік
Қазақстанның әлеуметтік және экономикалық географисы, 9 сынып
Статистикалық жылнама 2000., Алматы, 2000 ж.
С.М. Камалов, К.А. Ли. Орал облысындағы пайдалы қазбалардың
www.stat.kz - Қазақстан Республикасынын Статистика агенттігінің ресми
Н.Ә.Назарбаев. Ғасырлар тоғысында-Алматы: Өнер, 1996.
Н.Ә.Назарбаев. Қазақстан жолы, - Астана, 2007.
Қ.Тоқаев «Қазақстан Республикасының дипломатиясы», Алматы, 2002 жыл.
10. В.М. Чупахин. Қазақстанның табиғаттық аймақтануы. «Наука» баспасы.
11. С.М. Камалов, К.А. Ли. Орал облысындағы пайдалы
12. В.М. Чупахин. Қазақстанның физикалық географиясы. «Мектеп» баспасы.
13. Н.А. Гвоздецкий, Ю.Н. Голубчиков. Таулар. «Мысль» баспасы.
22
Темір жол көлігі географиясы
Көліктің маңызы және экономикалық географиялық ерекшеліктері
Көлік геграфиясы
Көлік кешені
Автомобиль көлігі
Дүние жүзі елдерінің қазіргі көлік жүйесі
Облыстың көлік және коммуникациялық байланыстары
Ауыл шаруашылығы және көлік географиясы
Көлік географиясы
Еуропаның жалпы сипатттамасы