Шудың рауалы деңгейлері, дБА
Қоршаған ортаның физикалық ластануы.
1) Радиациялық ластану.
2) Электромагниттік толқындардың әсері.
3) Шу, вибрация ( діріл)
4) Жылулық құбылыстар.
Радиациялық ластану. Радиациялық әсер деп радиоактивті
Иондаушы сәулеленудің үш түрі бар: 1)
Электр магниттік сәуле – энергия бөле
Гамма – сәулелері тірі организмнің
Иондайтын және кейбір иондамайтын электр магниттік
Иондайтын сәуле мөлшеріне қарай адамды сәулелік
Тірі организмдердің әр түрлі органдарының өздеріне
Санитарлық ереже бойынша электр магниттік сәулелену
Иондайтын сәулелердің қарқындылығын жартылай төмендету олардың
1-ші кесте. Гамма сәулелердің мөлшерін жартылай
Гамма-сәулеленудің
энергиясы, МэВ Жартылай төмендететін қабаттың
Ауа, м Алюминий, см Қорғасын,
0,5 60 3,2
1,0 85 4,4
2,0 120 6,0
Интернационалдық жүйе (ИЖ) өлшем бірлігінде сәулелену
2-ші кесте. Адам организмінің сәулелену дәрежесі
Жұтылатын
энергия
мөлшері, бэр
Радиация әсері
450 Сәулелену ауруының ең ауыр деңгейі
100 Сәулелену ауруының жеңіл дәрежелі түрде
75 Қан құрамының қысқа мерзімді өзгерісі
30 Асқазанға рентгеноскопия жасағанда қабылданған
25 Апатты жағдайда әр адамға қабылдауға
10 Апатты жағдайда тұрғындарға қабылдауға рұқсат
3 Тісті рентгенографияға түсіргенде қабылданатын сәулелену
0,5 Әдеттегідей жылына қалыпты жағдайда қабылдауға
0,1 Жыл бойындағы фондық сәулелену
0,001 Телевизор арқылы хоккейдің бір матчын
Шу, вибрация ( діріл) магнит өрістері
Адамзат барлық уақытта дыбыс пен шу
Ультрадыбыстың жиілік диапазоны – төменгі жиілікті
Ультрадыбыстың басқа дыбыстар сияқты адам организміне
Қатты үздіксіз дыбыстарды шу дейді. Шу
Әр түрлі механикалық, аэродинамикалық жәгне электр
Шу деңгейі дыбыстық қысыммен өлшенеді, өлшем
3-ші кесте. Әр түрлі мақсаттағы жерлерге
Жер
Шудың рауалы деңгейлері, дБА
Түн Күн
Елді мекендердің қоныс орналасқан жерлері 45
Көпшілік дем алатын жерлер 35 50
Ауыл шаруашалығына бағытталған жерлер 45 50
Қорықтар мен заказниктер 30-ға дейін 35-ке
*Шумомердің А шкаласымен өлшенген шу
Өте қатты шу (100 дБ жоғары)
Әр көзден шығаратын шу деңгейі әр
Қазіргі кезде барлық үлкен қалаларда шу
Әр адамның шуды қабылдау қабілеті әр
Өндірістік шудан қорғану үшін шусыз технологиялық
Шудың механикалық түрін мынадай жолдармен: машиналар
Аэродинамикалық және гидродинамикалық шуларды азайту үшін
Электр магниттік шулармен күресу үшін электрлік
Егер де кейбір қоңдырғылардан шығатын
Адам денсаулығына қолайсыз әсер тигізетін факторлардың
Белгілі көздерден шыққан төменгі жиілікпен теңселетін
Инфрадыбыс қай жолмен пайда болса да
Инфрадыбыстан қорғану үшін шудан сақтануға болатын
4-ші кестеде іс – жүзінде құрылыста
Шу сіңіргіш материалдардан
жасалатын қорғандар Қалыңдығы, мм Шу сіңіргіш
қабілеттіліктің
орташа мағынасы, дБ
Бетон және темірбетон 50 44
Бетон және темірбетон 100 47
1 кірпіштен жасалған кірпіштік қалау 250
1,5 кірпіштен жасалған кірпіштік қалау 380
Екі тақтадан жасалған гипсті шымылдық 80
Арасында 60 см ауа аралығы бар
Темірбетон блоктарынан жасалған шымылдық 9 42
Болат табағы 0,7 25
Болат табағы 2 33
Сыланған ағаш қабырға 40 32
Шыны 4 28
Діріл – ортаның физикалық ластануының бір
Адамға әсер ету жолына байланысты діріл
Жалпы, ол отырған немесе түрегеп тұрған
Локалды (жергілікті), түрегеп тұрған адамның қолы
Діріл биологиялық активтігі жоғары факторлардың бірі.
Шуылмен ластану сияқты діріл децибелмен, немесе
5-ші кестеде адам организміне дірілдің тигізетін
Діріл көзі
Абыржу Органдардың жылжуы Клеткалар мен
клеткалары
мен органдар
Әсер нәтижесі
Жұмыс қабілеттілігінің төмендеуі
Орталық нерв жүйесінің бұзылуы Жүру –
Жұмыс барысында ұзақ уақыт дірілдің әсерінде
Жылулық құбылыстар. Табиғи қоршаған ортаға қолайсыз
Жылулық ластанудың нәтижесінде қала орталығының температурасы
Жылулық ластану қолайсыз әсер тигізбеу үшін
Тап осылай нормалау проблемасын шешуді жақсы
Қоршаған ортаның физикалық ластануы
Акустикалық ластану
Өндірістік шу және оны нормалау
Өндірістік ортаның жағымсыз әсер факторлары және олардың адамдарға әсері.
Шу мен дірілдің, ультрадыбыстың адам организіміне әсері жайлы ақпарат
Шу мен дірілдің, ультрадыбыстың адам организіміне әсері. Статикалық электр тоғы
Адам ағзасына шудың әсерін зерттеу
Шудың көздері сан алуан
Қазіргі қаланың экологиялық проблемалары және халықтың денсаулығына әсер ететін факторлар
ДІРІЛ АКУСТИКАЛЫҚ ӘСЕР. ШУ МЕН ДІРІЛГЕ ҚАРСЫ ҚОЛДАНЫЛАТЫН ҚҰРАЛ МЕН ӘДІСТЕР НЕГІЗГІ ҰҒЫМ