Құрмет Зейнетақы қоры
ЖОСПАР
Кіріспе.....................................................................................................................2
І-бөлім. Қазақстан Республикасындағы зейнетақымен қамтамасыз ету..........3
1.1 Қазақстан Республикасының 1997 жылғы зейнетақы реформасы, оның
1.2 Зейнетақы қорларының мәні, мақсаты және міндеттері...........................4
ІІ-бөлім. Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық дамуындағы зейнетақы қорлары..........................................................................6
2.1 Қазақстан Республикасының зейнетақы жүйесіндегі реформаларға
салыстырмалы талдау............................................................................................6
2.2 Зейнетақы қорларының елдің әлеуметтік-экономикалық дамуындағы атқаратын қызметтері
2.3 ЖЗҚ қызметіне экономикалық талдау.....................................................21
ІІІ-бөлім. 3.1 Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық дамуындағы жинақтаушы зейнетақы қорларын
Қорытынды...........................................................................................................29
Кіріспе
Әлемнің көптеген елдерінде зейнетақы қорларының жұмысы қайтадан түрлендірілуде.
1998 жылы Қазақстан ТМД елдерінің арасында бірінші болып
Қазақстандық зейнетақы қорларының жүйесінің негізінде Чилидегі зейнетақы қорларының
Қазақстан Республикасының әлеуметтік – экономикалық дамуындағы маңызды рольді
Халықты зейнетақымен қамтамасыз ету мәселесі әр кезде әр
І-бөлім. Қазақстан Республикасындағы зейнетақымен
қамтамасыз ету
Қазақстан Республикасының 1997 жылғы зейнетақы реформасы, оның қатысушылары
Қазақстанның зейнетақы қызмет көрсету нарығында, бүгінгі күні, басқа
1997 жылғы 20 маусымда Қазақстанда еліміздегі алғашқы жинақтаушы
Жалпы мемлекеттік емес жинақтаушы зейнетақы қоры – салымшылардың
Жинақтаушы зейнетақы қорының салымшысы болып зейнетақы төлемін алушының
Мемлекеттік емес жинақтаушы зейнетақы қорының негізгі көрсеткіштерінің (салымшылары
Жинақтаушы зейнетақы қорларының қызметін реттеу бойынша комитет нормативтік
1998 жылдың қаңтарынан бастап жинақтаушы зейнетақы жүйесінің елде
Бұл күнде ҚР зейнетақы қызметін көрсету жүйесі мына
Зейнетақы қорларының мәні, мақсаты және міндеттері
Қазақстан зейнетақы реформасының басталғаннан бері 7 жыл асып
Альтернативті үлестіруші жүйе жинақтаушы зейнетақы жүйесі болып табылады.
Жинақтаушы зейнетақы қорлары бір миллиардтан аса АҚШ долларын
Енді мемлекеттік емес жинақтаушы зейнетақы қорларының міндеттеріне тоқталсақ,
Қазақстан Республикасы Үкіметінің белгілеуі бойынша зейнетақы активтерінің төлемдерін
жеке зейнетақы активтерінің қорының есебін жүргізуге;
зейнетақы алушы мен салымшылардың қорлары туралы өздеріне мәлімет
зейнетақы қорының жағдайының мәліметтерін құпияда сақтауға;
зейнетақы қоры заңға сәйкес жүргізілуіне;
зейнетақы алушының өтініші бойынша оның зейнетақы қорын басқа
зейнетақы активтерін инвестициялық бақылау үшін зейнетақы активтерін басқаратын
мемлекеттік емес жинақтаушы зейнетақы қорымен келісімге тұрған азаматтарға
II - бөлім. Қазақстан Респуликасының әлеуметтік-экономикалық дамуындағы зейнетақы
2.1 Қазақстан Республикасының зейнетақы жүйесіндегі реформаларға
салыстырмалы талдау
«Құрмет» Зейнетақы қоры.
«Құрмет» мемлекетік емес ашық жинақтаушы зейнетақы қоры самылшыларға
1998 жылдың 16 қарашасында берімен лицензия орнына
«Қазақстан республикасындағы зейнетақымен қамтамасыз ету туралы» Заңға сәйкес
Қордың бес жылғы қызметі ішінде бізге Қазақстан Республикасының
«Құрмет» Зейнетақы қоры зейнетақы жинақтарының көлемі жағынан рынок
«Құрмет» ЗҚ рыноктағы зейнетақы жинақтарының үлесін 4,2% немесе
«Құрмет» ЗҚ салымшыларының саны жағынан алдыңғы қатарлы
01.01.04 ж. 313025 адам өз салымын сеніп
«Құрмет» ЗҚ салымшыларының 2003 жылға өсу динамикасы рынок
«Құрмет» МЕАЖЗҚ өзінің инвестициялық қызметінде инвестициялаудың әлдеқайда сенімді
2003 жылы инвесциялық кірісті 881300000 теңге құрады.
«Құрмет» ЗҚ қор салымшылары үшін тұрақты акциялар жүргізіп
Салушылардың зейнетақы жинақтарын инфлецияның әсерінен қорғау, сондай-ақ зейнетақы
Жеке зейнетақы шотының жай - күйі туралы шынайы
Зейнетақы жинақтарының есебі;
ҚР-ның үкіметі белгіленген тәртіпте алушыларға зейнетақы төлемдерін жүргізу;
ӘЖК беру құжаттарын рәсемдеуде көмек көрсету;
Міндетті, ерікті, кәсіби зейнетақы жарналарын жинақтау;
Салымшының /алушының өтініш бойынша зейнетақы жинақтарын бір жинақтаушы
Дұрыс емес ашылған жеке зейнетақы шоттарын басқа қорларға
Зейнетақымен қамтамасыз ету жөнінде ақысыз кеңес беру.
Инвестициялық кірісті есепке ала отырып, салымшының зейнетақы жинақтарының
2.2 Зейнетақы қорларының елдің әлеуметтік-экономикалық дамуындағы атқаратын қызметтері
Кәрілік алдындағы қорқыныш бұл әр адамға табиғатпен берілген
2002 жылдың соңында Қазақстандық азаматтарды зейнетақымен қамтамасыз етудің
2002 жылғы 29 желтоқсандағы № 369-11 заң екі
Зейнетақы заңдылығындағы басты жаңалық бұл жеке ерекше институт
Жаңартылған зейнетақымен қамтамасыз ету туралы заңы зейнетақы активтерін
Зейнетақымен қамтамсыз ету туралы заңның ескібаспасы бойынша 51
Бұл жаңа енгізілген өзгерістен мемлекеттік жинақтушы зейнетақы қоры
Жарқын арада кейбір жинақтаушы зейнетақы қорының зейнетақы акивтерін
Біріншіден, өкілетті орған – лицензиялар тарапынан қтаң нормативтік
Екіншіден, зейнетақы активтерін инвестициялық басқаруды жүзеге асыратын ұйыммен
Тағы да бір зйнетақты заңдылығына енгізілген маңыздырақ өзгерістердің
Егер 2003 жылға дейін зейнетақы жарнасының жүйесі екі
Жинақтаушы зейнетақы жүйесінің қызмет етудегі 5 жылдың ішінде
Бұл жерде тағыда бір маңыздырақ факторлардың
Зейнетақы заңдылығы негізгі өзгеріс ретінде зейнетақылық қызмет қөрсету
2003 жылдың басынан бастап зейнетақы заныңда 2002 жылдың
Зейнетақы заныңдағы жаңа өзгерістерге сәйкес қызмет етуші зейнетақы
Сақтандыру компанияларының басқа зейнетақы заңдағы өзгеріске сәйкес нарықта
Агент ретінде Қазақстанда өздерінің тұрақты мекемесі, филиалы мен
Ұлттық банктің басқа зейнетақылық қызмет көрсету нарығында мемлекет
заңдылығына енгізілген жаңа түзетуге сәйкес,салық органдары зейнетақы жарнасы
Егер бұрын жинақтаушы зейнетақы қоры мен зейнетақы активтерін
Дегенмен бұл жерде бірнеше шектеулер қойылған.Мысалы,оффшорлық аумақта тіркелген
Жалпы алғанда зейнетақы заныңа жаңа түзетулер жинақтаушы зейнатақы
Қазақстанның зейнетақы мен қызмет көрсету нарығында, бүгінгі күні,басқа
Ұлттық банктің мәліметтері бойынша 2003 жылдың басында зейнетақы
2002 жылы зейнетақы активтерінай сайынғы өсімі 3%-дан3,5 шегінде
және жұмыс берушілердің аз
желтоқсанда 4,6%-ға өсуінде
жылдың айяғнда көтермелік төлемдермен
Егерде алдағы уақыттарда зейнетақы
Өткен жылы Қазақстаның жинақтаушы зейнетақы жүесіндегі
2002 жылы нарық қатысушылардың
2003 жылдың басында Қазақстанда
1-кесте
2003 жылдың 1 қаңтарындағы жағдайға сәйкес Қазақстанның
жинақтаушы зейнетақы қорының құрылымы
Зейнетақы қорының атауы Зейнетақы активтері млн.тг. Зейнетақы активтеріннің
%
млн.тг. млн.долл.
МЖЗҚ 75 773,8 75 649,5 485,390,14 28,5
«Қазақстан халық банкі» ЖЗҚ 60 831,9 60 797,4
Ұлар Үміт 46 504,5 46 349,9 121,3
ABN AMRO-КАЗПИЙ МУНАЙ ГАЗ 18 922,7 18906,7 81,8
Сенім 12 757,1 12 740,9 71,6 4,72
Құрмет 11 169,3 11 165,3 56,7 4,13
Қазақмыс 8 857,5 8 841,2 40,0 3,28
Валют-Транзит Фонд 7 888,5 7 879,9 50,6 2,92
Қазақстан 7342,4 7332,3 40,0 2,72
Нефте-Газ-Дем 6 433,4 6 423,8 41,2 2,38
Халық зейнетақы қоры 5 072,3 5 063,4 32,5
Қорғау 3 916,1 3 914,2 25,1 1,45
Отан 2 595,7 2,595,3 16,7 0,96
Қонаев атындағы МеЖЗҚ 820,9 820,7 5,3 0,30
Филип Моррис Қазақстан 649,1 648,2 4,2 0,24
Капитал 642,1 623,8 4,0 0,23
Барлығы 270 159,2 623,8 1730,8 100,00
№3 РЦБ Қазахстана
5 жылдың қортындысы бойынша зейнетақы
Зейнетақы активтерінің мөлшері 100
Олардың зейнетақы активтерінің мөлшері 20 –дан 100 млн.
2002 жылдың қорытындысы бойынша зейнетақы активтерінің көлемі жағынан
2002 жылдың ішінде ол 4,3%-ға дейін төмендеді. Ал
Нарығындағы өзінің үлесін есепті жылда «Қазақстанның халықтық банкінің
Өзінің нарықтағы үлесін төмендетіп алғандарда кездеседі: «Сенім» (-0,2%),
2-кесте
2002 жылғы Қазақстанның жинақтаушы зейнетақы қорының
өсу қозғалысы
Зейнетақы қорының атауы Зейнетақы активтеріннің таза сомасы
Нарықтық үлесі
Басына 2002ж.
аяғына 2002ж.
млн.долл. %
МЖЗҚ 58 998,6 75 773,8 16 775,2 28,4
«Қазақстан халық банкі» ЖЗҚ 39 058,1 60 831,90
Ұлар Үміт 31 452,2 46 504,5 15
ABN AMRO-КАЗПИЙ МУНАЙ ГАЗ 12 127,0 18 922,7
Сенім 9 035,3 12 757,1 3 721,9
Құрмет 6 507,8 11 169,3 4 661,5
Қазақмыс 6 482,5 8 857,5 2 375,0
Валют-Транзит Фонд 4 016,9 7 888,5 3 871,6
Қазақстан 4 700,1 7 342,4 2 642,3 61,5
Нефте-Газ-Дем 3 982,7 6 433,4 2 450,7 61,5
Халық зейнетақы қоры 2 971,3 5 072,3 2
Қорғау 2285,1 3916,1 1631,0 71,4
Отан 114,0 225,95 2481,7 2177,5
Қонаев атындағы МеЖЗҚ 514,7 820,9 306,2 59,5
Филип Моррис Қазақстан 420,6 649,0 228,4 53,4
Капитал 0,0 642,1 624,1
Барлығы 182669,7 270159,2 87489,5 47,9
№1 2003 РЦБ Қазахстана
Жоғары да айтып өткендей 2002 жылы жиынтық зейнетақы
2002 жылдың қорытындысы бойынша мемлекеттік емес жинақтаушы зейнетақы
Абсолюттік шамасы бойынша 2002 жыл активтерінің өсуінен «Қазақстанның
2002 жылдың соңына қарай зейнетақы активтерін басқаруға
4-кесте
2003 жылдың 1 қантарындағы жағдайға сәйкес зейнетақы активтерін
басқару нарығының құрылымы.
ЗАБК атаулары Зейнетақы активтерінің барлығы,млн.тг. Зейнетақы активтерінің таза
Млн тг
МЖЗҚ 75 773,8 75 649,5 485,4 28,05
Қазақстан Халық банкінің ЗАБК 63 427,6 63 392,7
Жетысу 61 795,4 61 614,9 395,3 22,87
ABN AMRO Asset Management 25 268,1 25 247,1
ВТА Assent Managemеnet 18 511,7 18 497,6
BESTINVEST 12 757,1 12 740,9 81,8 4,72
Актив-Инвест 7 888,5 7 879,9 50,6 2,92
Ақ ниет 4 737,0 4 734,9 30,4 1,75
Нұр-Траст
0,00
Барлығы 270 159,2 269 752, 1 730,8 100,00
№2 2003 РЦБ Қазахстана
4 кестеден көріп отырғанымыздай 2002 жылы зейнетақы
Өкілетті органның бекітілеген ережесіне сәйкес номиналды (К2) және
5-кесте
Жинақтаушы зейнетақы қорының 2002 жылға номиналды (К2)
ЖЗҚ атауы 01.2001 ж.-01.2002 ж. 12.2001 ж,-12.2002 ж.
К2 К3 К2 К3 К2 К3
МЖЗҚ 15,29 8,76 14,80 7,69 -0,49 -0,07
Қазақыстан 16,22 9,65 13,27 6,26 -2,95 -3,39
Құрмет 16,57 9,97 13,27 6,26 -3,30 -3,71
Нефте-газ-дем 16,15 9,58 13,2 6,12 -3,03 -3,46
Қазақмыс 14,89 8,39 13,01 6,02 -1,88 -2,37
Ұлар Үміт 14,34 7,87 12,97 5,98 -1,37 -1,89
Сенім 15,16 8,64 12,91 5,92 -2,25 -2,72
«Қазақста халық банкі» ЖЗҚ 14,01 7,56 12,71
ABN AMRO-Каспий мұнаи ГАЗ 14,69 8,20
Халық зеинетақы қоры 15,93 9,37 12,46 5,50 -3,47
Валют-транзит Фонд 14,67 8,18 12,38 5,42 -2,29 -2,76
Қонаев атындағы МеЖЗҚ 14,42 7,94 11,87 4,94
Филип Моррис Қазақстан
11,42 4,52
Қорғау 15,29 8,76 11,36 4,47 -3,93 4,29
Отан
9,87 3,07
Орташа алғанда
8,45
5,83
-2,62
*№2 РЦБ Қазқстан 2003ж.
Кестеден көріп отырғанымыздан 2002 жылдың қорытындысы
/6,б.23/
Биржа талдаушыларының ойынша бұл жинақтаушы зейнетақы қордың өткен
2002 жылы зейнетақы активтерінің жиынтық инвестициялық портфелінің құрылымы
Негізгі қарыздың барлық көлемінің (350.0 млн. доллар )
Коммерциялық банктерге тиесілі еврооблигацияны жабудан түскен ақшаның негізгі
2002 жылдың қорытындысы бойынша жинақтаушы зейнетақы
6-кесте
2002 жылдың қорытындысы бойынша агретталған инвестициялық портфельдің құрылымы*
Қаржы құрылымның атауы Жыл басына
% Жыл соңына
% Ауықты
%
Мемлекеттік бағалы қағаздары, барлығы
Оның ішінде:
1)айналу мерзімі 1жылдан төмен, тг-мен белгіленген қысқа мерзімдік
5,16
12,43 12,64
7,27
2) Қаржы министірлігінің айналу мерзімі 1ж. Асатын, тг-де
10,95
12,54
1,59
3) Қазақстанның егемендік қарызының
врооблигация
44,05
22,76
21,29
4) Қазақстанның жергілікті атқару органдарының АҚШдголларында белгілеген
Қазақстандық эмитенттердің мемлекттік емес қаржылық инстументтері, барлығы
оның ішінде:
1) теңгемен номиналданған қазақстандық эмитенттердің акциясы 32,47
3,64 37,04
3,85 4,59
0,21
2) теңгемен және АҚШ доларымен номиналданған қазақстандық эмитенттерінің
3) теңгемен номиналданған дипозиттер және дипозтиттік сертификаттар 0,87
4) АҚШ долларымен номиналданған дипозиттер және депозиттік сертификаттар
Шетел валютасымен номиналданған
Шетелдік эмитенттердің бағалы қағаздары
Оның ішінде:
1) шетел эмитенттерінің мемлекеттік бағалы қағаздары 6,71
- 14,80
4,92 8,09
-
2) шетел эмитенттерінің мемлекеттік емес бағалы қағаздары 3,06
3) халықаралық қаржылық ұйымдардың бағалы қағаздары 3,65 6,75
Портфелдегі бағалы 100,00 100,00
*№2 РЦБ Қазқстан 2003ж.
6-шы кестеде көріп отырғанымызды Қазақстанның егемендік қарызының еврооблигациясы
Бұл жалпы алғанда мемлекеттік бағалы қағаздардың жиынтық портфелінің
2002 жылы жалпы алғанда зейнетақы активтерін инвестициялаудың құралдары
Зейнетақылық қызмет көрсету нарығында, зейнетақы активтерін инвестициялау үшін
2003 жылдың 1-ші қаңтарынан бастап күшіне енген зейнетақы
2.3 ЖЗҚ қызметіне экономикалық талдау
Жинақтаушы зейнетақы қорларындағы қазіргі қаржылық менеджментті сипатайттын негізгі
Әкімшіліктік-шаруашылықтық шағындардың өсуімен жүргізілетін (меншік капиталының көлеміндегі жарғылық
Жинақтаушы зейнетақы қорының инвестициялық қызметінен келіп түсетін таза
Салымшыларға қатысты пасивтік қызмет ететін және төмен шағындарды
Меншік капиталдың өсу динамикасы маңызды. Жинақтық қорлардың капиталға
Жинақтық қорлардың жалпы табыстары 4 млрд. теңгеден
Мемлекеттік жинақтаушы зейнетақы қоры (МНЗҚ) ең тиімді
Қаржылық менеджмент нәтижелерің маңызды көрсеткіштерінің бірі-таза табыстың көлемі
Таза табыс салық салуға дейінгі және салық салудан
Таза табыстың теріс мәнінің бар болуын келесі екі
Экономикалық әдебиеттерде шағынсыздық шегі деп өндірілген өнімді немесе
Осылайша, табыстардың шағындарға қатынастыға жинақтаушы зейнетақы қорлары қызметінің
Осы коэффицентті ай сайын есептеп отыру барысында зейнетақылық
Жинақтаушы зейнетақы қорының қаржылық жағдайын түзету үшін жинақтаушызейнетақы
ІІІ-бөлім. 3.1 Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық дамуындағы жинақтаушы
Жинақтаушы зейнетақы қорлары қалыптасып жұмыс жасағаннан бері соңғы
Мемлекеттік бағалы қағаздарға салынған зейнетақы активтері зейнетақы қорларының
Соңғы кездері мемлекеттік жинақтаушы зейнетақы қорды жекешелендіру туралы
-мемлекеттік жинақтаушы зейнетақы қорының жекешелендірілуі аяқастынан болмауы тиіс;
- мемлекеттік жинақтаушы зеинетақы қорының салымшыларына 3
- мемлекеттік жинақтауыш зейнетақы қорының салымшылары
ойластырылған таңдау жасауы үшін жекешелендіру іс-шаралары жарияланған және
егер қазіргі таңда мемлекеттік жинақтаушы зейнетақы қоры жинақтаушы
мемлекеттік жинақтауышы зейнетақы қоры жекешелендіру фактісі
Зейнетақы активтерін басқаруды зейнетақы активтерін басқару бойынша компанияға
Жинақтауышы зейнетақы жарналарының жиналу мәселелері туралы да айта
Зейнетақы қорларының өмірде кезекті ретін және алдын ала
міндетті зейнетақы жарналары жинақтаушы зейнетақы қарларына жалақы бойынша
Тәжірибеде банкроттық кезенде ұсталынған және өз уақытында аударылмаған
Мемлекеттік реттеуші органның басшылары жинақтаушы зейнетақы қорының қызметін
Құқықтық инфрақұрылым жағдайы мен байланысты ;
Жұмыс берушілермен міндетті зейнетақы жарналарын төлемеуі және өз
Өмрлік төлем сызбасын ендірумен байланысты;
Зейнетақы активтерін орналастыру үшін қаржы қүралдарының жеткіліксіздігімен байланысты
Осы мәселелерді шешу мен байланысты мынадай ұсыеныстар қарастырылған.
жауаптылығы декларациялық сипатқа ие. Зейнетақы жинақтарын толық
Жарналардың аударылуын кешіктіру үшін айыппұлдар санкция түріндегі жауапкершілік
Зейнетақы қорларының инвестициялық қызметі жөнінде айтқан кезде
Жинақтаушы зейнетақы жүйесі туралы халақтың төмен мәлімет алмауы
Төлейтін кәсіпорындар мәселесін шешуге мынадай ұсыныстар жасауға болады:
- зейнетақы қорларын аударуды міндетті төлемдер қатарына жатқызу
- салық органдарына төлемейтін кәсіпорындардан зейнетақы
Қазақстаннаң жинақтаушы зейнетақы жүйесінің дами бастауынан-ақ салымшының жинақтаушы
Бұдан әрбір салымшының жарнасы сәйкесінде зейнетақы қорына түседі.
Зейнетақы активтерін тиімді басқару негізгі 2 элементтен табыстылық
Қорытынды
Қазақстандағы экономиканың тұрақтала бастаған жағдайындағы ЗЖҚ қаржы нарықтарында
Бірақ өткен жалғы есеп беруде кейбір зейнетақы қорларының
Жалпы мемлекеттік емес жинақтаушы зейнетақы қоры – салымшылардың
Альтернативті үлестіруші жүйе жинақтаушызейнетақы жүйесі болып табылады.Мұнда әрбір
Жақын арада кейбір жинақтаушы зейнетақы қорының зейнетақы активтерін
Біріншіден, өкілетті орган – лицензиялар тарапынан қатаң нормативтік
Жинақтаушы зейнетақы қорының өзінің зейнетақы активтерін өз бетінше
Екіншіден, зейнетақы активтерін инвестичиалық басқаруды жүзеге асыратын ұйыммен
Алдағы уақытта зейнетке шығу уақыты Қазақстанда тағы
Қазақстанның зейнетақы мен қызмет көрсету нарығында,бүгінгі күні, басқа
Ұлттық банктің мәліметтері бойынша 2003 жылдың басында зейнетақы
Зейнетақы қорларының инвестициялық қызметі жөнінде айтқан кезде мынадай
Қорыта келгенде, зейнетақы реформасының тәжірбиесі біздің елімізде қарқынды
Зейнетақы қорларының мәні, мақсаты және міндеттері
Жинақтаушы зейнетақы қорлары
Жинақтаушы зейнетақы жүйесінің қызмет ету механизмі
Қазақстан Республикасында зейнетақы жүйесінің дамуы, мәселелері
Қазақстан Республикасының зейнетақы жүйесі
Халықты зейнетақымен қамтамасыз ету жүйесін басқарудың теориялық және методологиялық аспектілері
Қазақстан Республикасындағы зейнетақы жүйесінің құрылым негіздері
Зейнетақы жүйесiн реформалаудың алғышарты мен ерекшелiктерi
Қазақстан Республикасындағы зейнетақы жүйесінің дамуы: теориясы, тәжірибесі
Жинақтаушы зейнетақы қорының маркетингтік қызметтерінің әмбебаптылығы